intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

So sánh giá trị thang điểm blatchford và rockall so với mức độ xuất huyết trong bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên do bệnh lý dạ dày tá tràng

Chia sẻ: ĐInh ĐInh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

59
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm so sánh giá trị của thang điểm Blatchford, thang điểm Rockall với mức độ xuất huyết trong đánh giá tiên lượng bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên do bệnh lý dạ dày tá tràng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: So sánh giá trị thang điểm blatchford và rockall so với mức độ xuất huyết trong bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên do bệnh lý dạ dày tá tràng

  1. nghiên cứu khoa học SO SÁNH GIÁ TRỊ THANG ĐIỂM BLATCHFORD VÀ ROCKALL SO VỚI MỨC ĐỘ XUẤT HUYẾT TRONG BỆNH NHÂN XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA TRÊN DO BỆNH LÝ DẠ DÀY TÁ TRÀNG Hoàng Phương Thủy*, Hoàng Trọng Thảng** *Bệnh viện 199 – Bộ Công An, **Trường Đại học Y Dược Huế TÓM TẮT Mục tiêu: So sánh giá trị của thang điểm Blatchford, thang điểm Rockall với mức độ xuất huyết trong đánh giá tiên lượng bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên do bệnh lý dạ dày tá tràng. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu 101 bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa do bệnh lý dạ dày tá tràng nằm điều trị tại Bệnh viện Trung ương Huế từ tháng 12/2011 đến tháng 4 năm 2013. Các số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS version 19.0. Kết quả: Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy đánh giá bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên do bệnh lý dạ dày tá bằng thang điểm Blatchford có độ nhạy cao nhất (91,8%) tiếp đến là thang điểm Rockall (77,05%) so với dựa trên mức độ xuất huyết (52,46%). Kết luận: Thang điểm Blatchford và Rockall có độ nhạy cao hơn so với bảng đánh giá dựa trên mức độ xuất huyết. Từ khóa: Xuất huyết tiêu hóa, Thang điểm Blatchford, thang điểm Rockall. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Blatchford và Rockall với hy vọng có thể ứng dụng Xuất huyết tiêu hóa nói chung và xuất huyết thêm công cụ mới để đánh giá tiên lượng bệnh tiêu hóa từ dạ dày tá tràng nói riêng là một cấp cứu nhân xuất huyết tiêu hóa trên một cách hữu hiệu nội khoa thường gặp nhất trong các bệnh về tiêu hơn dựa trên các nhu cầu về can thiệp y khoa, hóa. Trong thực hành lâm sàng hàng ngày đánh nguy cơ tái xuất huyết và tử vong. giá tiên lượng bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa có ý nghĩa hết sức quan trọng trong chẩn đoán và điều II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU trị qua đó nâng cao chất lượng điều trị, giảm gánh 1. Đối tượng nghiên cứu nặng cho việc hồi sức tích cực, giảm nguy cơ tử 1.1. Đối tượng nghiên cứu vong cho bệnh nhân. Hiện nay có rất nhiều thang điểm được áp dụng để đánh giá tiên lượng bệnh Nghiên cứu 101bệnh nhân nhập viện điều trị nhân trong đó thang điểm Blachford và Rockall vì xuất huyết do bệnh lý dạ dày tá tràng tại Bệnh được xem là hai thang điểm có anhiều ưu điểm. viện Trung ương Huế trong thời gian nghiên cứu Việc sử dụng các thang điểm đánh giá bệnh nhân từ tháng 12 năm 2011 đến tháng 04 năm 2013. xuất huyết tiêu hóa như dựa vào mức độ mất máu 1.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh của xuất huyết tiêu hóa trên, thang điểm Forrest - Bệnh nhân được chẩn đoán xuất huyết tiêu qua hình ảnh nội soi tiêu hóa trên còn nhiều hạn chế do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài hóa trên do bệnh lý dạ dày tá tràng. này nhằm mục đích so sánh giá trị tiên lượng của - Có hình ảnh nội soi có tổn thương tại dạ dày các bảng đánh giá hiện tại với các thang điểm tá tràng. Tạp chí Tài liệu Hội nghị Khoa học Nội khoa Toàn quốc lần IX Nội khoa Việt Nam 325
  2. nghiên cứu khoa học 1.3. Tiêu chuẩn loại trừ - Bệnh nhân có nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa từ thực quản, bệnh lý tăng áp cửa. - Bệnh nhân không đồng ý, không hợp tác với nghiên cứu. 2. Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu. - Bệnh nhân được đánh giá qua các thang điểm Blatchford, Rockall, mức độ mất máu, thang điểm Forrest. - Xử lý số liệu:Các số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS ver 19.0. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Đặc điểm về bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa 1.1. Đặc điểm về độ tuổi 3KkQEӕWKHRQKyPWXәL ϯϱ͕ϬϬй ϯϮ͕ϲϳй Ϯϵ͕ϳϬй ϯϬ͕ϬϬй Ϯϳ͕ϳϯй Ϯϱ͕ϬϬй ϮϬ͕ϬϬй ϭϱ͕ϬϬй 7ӹOӋ ϭϬ͕ϬϬй ϱ͕ϵϰй ϯ͕ϵϲй ϱ͕ϬϬй Ϭ͕ϬϬй       • Biểu đồ 1. Phân bố theo nhóm tuổi Nhận xét: Nhóm tuổi >80 chiếm tỷ lệ cao nhất 32,67% kế tiếp là nhóm tuổi 60-79 29,70%, nhóm tuổi
  3. nghiên cứu khoa học Nhận xét: Tỷ lệ bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa Nhận xét: Điểm Blatchford trung bình của vừa chiếm tỷ lệ cao nhất 46,53%, tiếp đến là xuất nhóm bệnh nhân nghiên cứu 7,91 ± 3,81. Điểm huyết tiêu hóa nặng chiếm tỷ lệ 34,65%, xuất huyết Blatchford 7 cao nhất chiếm tỷ lệ 13,86%, tiếp đến tiêu hóa nhẹ chiếm tỷ lệ thấp nhất chiếm tỷ lệ 18,81%. là 11 chiếm tỷ lệ 12,87%. Nhóm bệnh nhân có điểm 1.4. Hình ảnh tổn thương xuất huyết tiêu hóa Blatchford >6 chiếm tỉ lệ 72,28% cao hơn 2,62 lần theo Forrest so với nhóm bệnh nhân có điểm Blatchford ≤ 6 có tỷ lệ 27,72%. Điểm Blatchford cao nhất là 15 điểm, Bảng 3. Tỷ lệ bệnh nhân theo phân loại Forrest thấp nhất là 0 điểm. Forrest n % 1.6. Đánh giá xuất huyết tiêu hóa theo thang Ia 0 0,00 điểm Rockall Nguy cơ Ib 6 5,94 cao IIa 1 0,99 Bảng 5. Đánh giá xuất huyết tiêu hóa theo IIb 6 5,94 thang điểm Rockall Nguy cơ IIc 7 6,93 thấp III 81 80,20 Tổng điểm N % Tổng cộng 101 100,00 Rockall Nhận xét: Tổn thương Forrest III chiếm tỷ lệ cao ≥ 3 điểm 64 63,37 nhất 80,2%, Forrest Ia không gặp trường hợp nào. < 3 điểm 37 36,63 1.5. Đánh giá theo thang điểm Blatchford Trị trung bình 3,23 ± 1,81 Roc max = 9, Bảng 4. Đánh giá tổng điểm Blatchford của ± SD Roc min= 1 mẫu nghiên cứu Nhận xét: Trong nghiên cứu bệnh nhân có Tổng điểm điểm Rockall ≥ 3 điểm chiếm tỷ lệ 63,37% cao gấp n % Blatchford 1,73 lần nhóm Rockall < 3 điểm (36,63%). Điểm 0 3 2,97 Rockall trung bình 3,23 ± 1,81. 1 7 6,93 2. So sánh giá trị thang điểm Blatchford và 2 6 5,94 rockall trong đánh giá tiên lượng xuất huyết 3 1 0,99 tiêu hóa trên 4 3 2,97 5 3 2,97 2.1. Can thiệp y khoa trong xuất huyết tiêu hóa 6 5 4,95 Bảng 6. Can thiệp y khoa trong xuất huyết 7 14 13,86 tiêu hóa 8 10 9,90 9 8 7,92 Can thiệp y khoa N % 10 11 10,89 Truyền máu 47 46,53 11 13 12,87 Nội soi can thiệp 12 11,88 12 9 8,91 Phẫu thuật 2 1,98 13 4 3,96 14 3 2,97 Chung 61 60,40 15 1 0,99 Nhận xét: Trong nghiên cứu can thiệp y khoa >15 0 0,00 chiếm 60,40% số bệnh nhân, trong đó truyền máu Trị trung bình chiếm tỷ lệ 46,53%, còn nội soi can thiệp 11,88% 7,93 ± 3,98 B max =15, Bmin = 0 ± SD và phẫu thuật chỉ chiếm tỷ lệ 1,98%. Tạp chí Tài liệu Hội nghị Khoa học Nội khoa Toàn quốc lần IX Nội khoa Việt Nam 327
  4. nghiên cứu khoa học 2.2. Độ chính xác theo mức độ xuất huyết Bảng 7. Độ chính xác theo mức độ xuất huyết Can thiệp y khoa Có can thiệp Không can thiệp Tổng cộng Mức độ xuất huyết Nặng 32 3 35 Vừa & Nhẹ 29 37 66 Tổng cộng 61 40 101 Nhận xét: - Độ chính xác: - Giá trị dự báo: + Độ nhạy = 32/61 = 52,46% + Dự báo (+) = 32/35 = 91,43% + Độ đặc hiệu = 37/40 = 92,50% + Dự báo (-) = 29/66 = 56,06% 2.3. Độ chính xác theo thang điểm Blatchford Bảng 8. Độ chính xác theo thang điểm Blatchford Can thiệp y khoa Có can thiệp Không can thiệp Tổng cộng Blatchford >6 56 17 73 ≤6 5 23 28 Tổng cộng 61 40 101 Nhận xét: - Độ chính xác: - Giá trị dự báo: + Độ nhạy = 56/61 = 91,80% + Dự báo (+) = 56/73 = 76,71% + Độ đặc hiệu = 23/40 = 57,50% + Dự báo (-) = 23/28 = 82,14% 2.4. Độ chính xác theo thang điểm Rockall Bảng 9. Độ chính xác theo thang điểm Rockall Can thiệp y khoa Có can thiệp Không can thiệp Tổng cộng Rockall ≥3 47 17 64
  5. nghiên cứu khoa học Nhận xét: 1.2. Mức độ xuất huyết theo Forrest - Độ nhạy của thang điểm Blatchford trong Phân độ Forrest giúp đánh giá tổn thương đánh giá tiên lượng bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa còn chảy máu hay không khả năng tái xuất huyết trên là cao nhất 91,80%, tiếp đến là thang điểm và chỉ định can thiệp cầm máu qua nội soi. Trong Rockall 77,05% và thấp nhất là của mức độ mất nghiên cứu của chúng tôi tổn thương gặp chủ yếu máu 52,46%. là Forrest II và Forrest III, trong đó Forrest III tỷ - Mức độ mất máu có độ đặc hiệu cao nhất lệ cao nhất chiếm 80,2%, Forrest Ia không gặp 92,50% và thang điểm Blatchford và Rockall là trường hợp nào, Forrest Ib chiếm 5,94 %, Forrest như nhau với 57,50%. IIa chiếm tỷ lệ 0,99% Forrset IIb chiếm tỷ lệ 5,94%, - Giát trị dự báo (+) cao nhất là mức độ mất Forrest IIc chiếm tỷ lệ 6,93%. máu 91,43% tiếp đến là thang điểm Blatchford 1.3. Đánh giá về thang điểm Rockall 76,71% và thấp nhất là thang điểm Rockall Đánh giá dựa vào các tiêu chí: Tuổi, dấu hiệu 73,44%. sinh tồn, bệnh lý nội khoa đi kèm, kết quả chẩn - Giá trị dự báo (-) cao nhất là thang điểm đoán của nội soi, bằng chứng chảy máu trên nội Blatchford 82,14%, tiếp đến là thang điểm Rockall soi, so với đánh giá tiên lượng dựa vào mức độ 62,16%, thấp nhất là mức độ mất máu 56,06%. thì thang điểm này có tính đến tuổi bệnh lý đi kèm, ngoài ra còn có nội soi. Nhiều nghiên cứu đã thực IV. BÀN LUẬN hiện sử dụng thang điểm này đầu đánh giá cao về 1. Về các thang điểm đánh giá tiên lượng tính thực dụng của thang điểm Rockall. 1.1. Mức độ của xuất huyết Trong nghiên cứu bệnh nhân có điểm Rockall Đánh giá tiên lượng bệnh nhân xuất huyết ≥ 3 điểm chiếm tỷ lệ 63,37% cao gấp 1,73 lần tiêu hóa theo mức độ dựa vào các yếu tố sau: nhóm Rockall 6 chiếm tự với kết quả nghiên cứu của các tác giả khác tỉ lệ 72,28% cao hơn 2,62 lần so với nhóm bệnh như Lê Tuấn Long tỷ lệ bệnh nhân xuất huyết nhân có điểm Blatchford ≤ 6 có tỷ lệ 27,72%. Điểm mức độ vừa chiếm tỷ lệ cao nhất 45,24 %, tiếp đến Blatchford cao nhất là 15 điểm, thấp nhất là 0 điểm. là xuất huyết mức độ nhẹ chiếm tỷ lệ 37,30% và Theo nghiên cứu của Trần Kim Thành, Bùi thấp nhất là xuất huyết nặng 17,46%. Hữu Hoàng (2011), khảo sát 257 bệnh nhân Tạp chí Tài liệu Hội nghị Khoa học Nội khoa Toàn quốc lần IX Nội khoa Việt Nam 329
  6. nghiên cứu khoa học bị XHTH do loét dạ dày tá tràng, có thang điểm 74,69%, giá trị dự báo ( +) 81,73%, giá trị dự báo Blatchford trung bình 11,95 ± 3,83. [3]. (-) 68,89% [1]. 2. So sánh giá trị thang điểm Blatchford và 2.4. Giá trị dự báo của các thang điểm Rockal trong đánh giá tiên lượng Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy: 2.1. Độ chính xác theo mức độ xuất huyết Độ nhạy của thang điểm Blatchford trong Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tỷ đáng giá tiên lượng bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa lệ can thiệp y khoa chiếm 60,4%, trong đó bệnh trên là cao hơn thang điểm Rockall (91,80%, so nhân cớ mức độ xuất huyết nặng chiếm 31,68%, với 77,05%). bệnh nhân mức độ vừa và nhẹ chiếm 28,7%. Độ Độ đặc hiệu thang điểm Blatchford và Rockall nhạy 52,46%, độ đặc hiệu 92,50%, giá trị dự báo là như nhau với 57,50%. (+) 91,43%, giá trị dự báo (-)56,06%. Giá trị dự báo (+) của thang điểm Blatchford cao Theo kết quả nghiên cứu của Đào Xuân Lãm hơn thang điểm Rockall (76,71% so với 73,44%). và cộng sự (2011) thì độ nhạy 40,89%, độ đặc Giá trị dự báo (-) của thang điểm Blatchford hiệu 96,39%, giá trị dự báo (+) 93,4%, giá trị dự cao hơn Rockall ( 82,14% so với 62,16%). báo (-) 52,03%. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng tương 2.2. Độ chính xác theo thang điểm Blatchford đương với kết quả nghiên cứu của Đào Xuân Lãm. Qua nghiên cứu 101 bệnh nhân XHTH trên Như vậy trong đánh giá tiên lượng bệnh nhân xuất do bệnh lý dạ dày tá tràng, kết quả nghiên cứu huyết tiêu hóa có cần can thiệp y khoa hay không, cho thấy tỷ lệ can thiệp y khoa chiếm 60,4%, trong dự báo nguy cơ tử vong thì thang điểm Blatchford đó bệnh nhân điểm Blatchford ≤ 6, can thiệp y có ưu thế hơn [1]. khoa chiếm 4,95%, bệnh nhân có điểm Blatchford V. KẾT LUẬN >6 can thiệp y khoa chiếm 55,45%. Độ nhạy là 91,80%, độ đặc hiệu 57,50%, giá trị dự báo (+) Qua nghiên cứu so sánh 101 bệnh nhân 76,71%, giá trị dự báo (-) 82,14%. xuất huyết tiêu hóa trên do bệnh lý dạ dày tá tràng chúng tôi có một số kết luận như sau: Theo nghiên cứu của Đào Xuân Lãm và cộng sự (2011), nghiên cứu 205 bệnh nhân XHTH - Thang điểm Blatchford và Rockall có giá trị trên có tỷ lệ can thiệp y khoa là 59,51%. Điểm trong đánh giá tiên lượng và yêu cầu can thiệp y khoa. Blatchford ≥6 có yêu cầu can thiệp y khoa, có độ - Thang điểm Blatchford có độ nhạy cao hơn nhạy 94,26%, độ đặc hiệu 37,34%, giá trị dự báo mức độ xuất huyết (91,80% so với 52,46%). (+) 68,86%, giá trị dự báo (-) 81,58% [1]. - Thang điểm Rockall có độ nhạy cao hơn Theo nghiên cứu của Trần Kim Thành, Bùi Hữu mức độ xuất huyết (77,05% so với52,46%). Hoàng, với Blatchford ≤6 điểm, không có trường - Thang điểm Blatchford có độ nhạy cao hơn hợp nào can thiệp y khoa và tái xuất huyết cũng như thang điểm Rockall; (91,80% so với 77,05%). tử vong. Độ nhạy là 100%, độ đặc hiệu 15,67% [3]. - Giá trị dự báo (+) của mức độ xuất huyết cao 2.3. Độ chính xác theo thang điểm Rockall hơn so với thang điểm Blatchford và cao hơn thang Kết quả nghiên cứu của chúng tôi có tỷ lệ can điểm Rockall (91,43% so với 76,71% và 73,44%). thiệp y khoa chiếm 60,4%, trong đó bệnh nhân có điểm Rockall ≥3 chiếm tỷ lệ 46,54%, bệnh nhân VI. KIẾN NGHỊ có điểm Rockall
  7. nghiên cứu khoa học TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đào Xuân Lãm và cs, (2010) “Nhận xét Nam, Tập VI, số 25,tr 1665 - 1675. thang điểm Rockall và Blatchford trong việc đánh 4. Nguyễn Thi Thu Trang và cộng sự, (2012), giá tiên lượng bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên”, “ Giá trị tiên lượng của thang điểm Blatchford trên Tạp chí khoa học tiêu hóa Việt Nam, tập V, số18, bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên cấp”, Kỷ yếu tr 1213-1230. hội nghị khoa học, Bệnh viện An Giang, tr 67 -78. 2. Lê Tuấn Long, ( 2012), Nghiên cứu đặc 5. Albedawi M, Qadeer M.A, Vargo J J,(2010) điểm lâm sàng và áp dụng chỉ số Rockall ở bệnh “Managing acute upper GI bleeding, preventing nhân xuất huyết tiêu hóa trên giai đoạn cấp, Luận recurrences” Cleveland Clinic Journal of Medicine, văn thạc sỹ Y học, Trường Đại học Y Dược Huế. Vol 77, number 2, pp 131-142. 3. Trần Kim Thành, Bùi Hữu Hoàng (2011), 6. Blatchford O, Davidson L.A, et all, (1997), “Thang điểm Rockall và Blatchford trong đánh giá “Acute upper gastrointestinal haemorrhage in west tiên lượng bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa do loét of Scotland: case ascertainment study”, BMJ, dạ dày tá tràng”, Tạp chí khoa học tiêu hóa Việt volume 315,pp 510- 514. ABSTRACT COMPARISON VALUE BLATCHFORD SCORE AND ROCKALL SCORE COMPARED WITH THE LEVEL OF HEMORRHAGE IN PROGNOSIS OF GASTROINTESTINAL BLEEDING PATIENTS CAUSED BY PEPTIC DISASE Objectives: Comparison the value of the scale Blatchford, Rockall scale with the level of bleeding in patients assess prognosis in gastrointestinal bleeding due to peptic disease. Subjects and Methods: Prospective cohort study of 101 patients with gastrointestinal bleeding due to gastroduodenal disease treated at Hue Central Hospital from 12/ 2011 to April 2013. The data were processed by SPSS ver 19.0. Results: The results of our study show that patients rated the upper gastrointestinal bleeding due to peptic disease in The Blatchford score had the most sensitivity (91.8%), next to Rockall score (77.05%) compared with the level of hemorrhage (52.46%). Conclusion: The Blatchford score and Rockall score had higher sensitivity compared with the level of hemorrhage (52.46%). Keywords: Gastrointestinal bleeding, Blatchford score, Rockall score. Tạp chí Tài liệu Hội nghị Khoa học Nội khoa Toàn quốc lần IX Nội khoa Việt Nam 331
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2