Sự khoáng hóa cacbon, nito trong đất phù sa sông Hồng

Chia sẻ: Y Y | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu sự khoáng hóa cacbon, nito trong đất giúp ta hiểu được động thái của chúng trong đất, từ đó đề xuất các biện pháp tác động nhằm nâng cao độ phì nhiêu của đất. Bài báo trình bày các kết quả nghiên cứu ban đầu về sự chuyển hóa cacbon, nito trong đất phù sa sông Hồng ở đồng bằng Bắc Bộ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sự khoáng hóa cacbon, nito trong đất phù sa sông Hồng

Journal of Science of Hanoi National University of Education Natural sciences, Volume 52, Number 4, 2007, pp. 114- 118 SÜ KHONG HÂA CACBON, NITÌ TRONG T PHÒ SA SÆNG HÇNG VÔ VN HIN, NGUYN THÀ NH× TRANG Khoa Sinh håc KTNN, Tr÷íng HSP H Nëi 1 °t v§n · Nghi¶n cùu sü kho¡ng hâa cacbon, nitì trong §t gióp ta hiºu ÷ñc ëng th¡i cõa chóng trong §t tø â · xu§t c¡c bi»n ph¡p t¡c ëng nh¬m n¥ng cao ë ph¼ nhi¶u cõa §t. Tr¶n th¸ giîi ¢ câ nhi·u cæng tr¼nh nghi¶n cùu theo h÷îng n y ÷ñc cæng bè: Seatre P.,Brandtberg P.O et al 1999, Koutika L.S, Chon² T. et al 1999, Cheng W. Inubushik K... 2001, Joann K. Whalen, Chi Cheng et al 2001...Ð n÷îc ta nghi¶n cùu sü chuyºn hâa vªt ch§t trong §t cán ½t ÷ñc c¡c nh khoa håc quan t¥m. B i b¡o n y chóng tæi tr¼nh b y k¸t qu£ nghi¶n cùu ban ¦u v· sü chuyºn ho¡ c¡c bon, nitì trong §t phò sa sæng Hçng ð çng b¬ng Bc Bë. 2 Ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu Trong c¡c n«m 2005 2006 chóng tæi ¢ ti¸n h nh thu m¨u §t phò sa sæng Hçng ð b£y t¿nh thuëc çng b¬ng Bc Bë : V¾nh Phóc, H T¥y, H Nëi, H Nam, Nam ành, Th¡i B¼nh v H÷ng Y¶n º nghi¶n cùu kh£ n«ng kho¡ng hâa cacbon v nitì trong §t. Méi n«m ti¸n h nh 2 ñt l§y m¨u. Mòa m÷a m¨u §t ÷ñc l§y v o th¡ng 4 v th¡ng 5. Mòa khæ m¨u §t ÷ñc l§y v o th¡ng 11 v th¡ng 12. M¨u §t ÷ñc l§y ð ë s¥u o 20 cm v ÷ñc xû lþ, ph¥n t½ch t¤i pháng th½ nghi»m CNSH v Vi sinh v pháng th½ nghi»m Trçng tråt, khoa Sinh håc KTNN ¤i håc S÷ ph¤m H Nëi - Cacbon húu cì ÷ñc x¡c ành b¬ng ph÷ìng ph¡p dicrom¡t kali - Cacbon kho¡ng hâa ÷ñc x¡c ành b¬ng c¡ch o l÷ñng CO2 gi£i phâng ra tø §t sau o 28 ng y õ §t trong b¼nh Erlenmyer dung t½ch 1 l½t ð i·u ki»n nhi»t ë 30 C (Kukreja 1991). L÷ñng c¡cbon (CO2 ) ÷ñc b¨y b¬ng NaOH 0,1 N. L÷ñng NaOH d÷ ÷ñc chu©n ë b¬ng HCl 0,1 N sau khi ¢ dòng BaCl2 b¢o háa cè ành. - Nitì têng sè ÷ñc x¡c ành b¬ng ph÷ìng ph¡p Kjeldahl (Brenmer v Mulvaney 1982) - Kho¡ng hâa nitì ÷ñc ti¸n h nh b¬ng c¡ch õ §t trong b¼nh Erlenmyer dung t½ch 1 l½t o ð i·u ki»n nhi»t ë 30 C v ë ©m §t 60 80 % å ©m çng ruëng. - Nitì kho¡ng (NH4 +- N v NO3 - - N) ÷ñc ch÷ng c§t theo ph÷ìng ph¡p Keeney v 114
VÔ VN HIN, NGUYN THÀ NH× TRANG Nelson (1982), dung dàch chi¸t rót l KCl 2M. Ch¶nh l»ch giúa l÷ñng nitì kho¡ng tr÷îc v sau khi õ ch½nh l l÷ñng nitì ÷ñc kho¡ng hâa. 3 K¸t qu£ v th£o luªn 3.1 Kho¡ng hâa cacbon trong §t K¸t qu£ nghi¶n cùu kho¡ng hâa cacbon trong §t cho th§y sau 28 ng y õ §t l÷ñng cacbon kho¡ng hâa dao ëng tø 294,39 mg CO2 C/1 kg §t ¸n 404,33 mg CO2 C/1 kg §t. Trong 3 lo¤i §t nghi¶n cùu §t lu¥n canh lóa m u câ l÷ñng cacbon kho¡ng hâa cao nh§t (404,33 mg CO2 C/1 kg §t). §t chuy¶n trçng lóa câ l÷ñng cacbon kho¡ng hâa th§p nh§t (294,39 mg CO2 C/1 kg §t) (biºu ç 1). Tèc ë kho¡ng hâa cacbon trong §t gi£m d¦n theo thíi gian õ. Trong 7 ng y ¦u õ tèc H¼nh 1: Biºu ç 1. L÷ñng cacbon kho¡ng hâa trong §t (mg CO2 C / 1 kg §t) ë kho¡ng hâa c¡cbon dao ëng trong ph¤m vi tø 17,42 mg CO2 C/1 kg §t / ng y ¸n 21,71 mg CO2 C/1 kg §t / ng y. Tèc ë kho¡ng hâa cacbon gi£m m¤nh ð tu¦n thù 2 v sau 28 ng y õ tèc ë kho¡ng hâa cacbon cán 1,63 2,29 mg CO2 C/1 kg §t/ ng y, ch¿ b¬ng 9,36 10,56% tèc ë kho¡ng hâa ¦u (b£ng 1). Tèc ë kho¡ng hâa cacbon trong §t lóa- m u lîn nh§t, sau â ¸n §t chuy¶n m u v §t lóa. §t lóa- m u do câ sü lu¥n canh c¥y lóa vîi c¥y m u n¶n sè l÷ñng vi sinh vªt t«ng l¶n rã r»t v câ sü ph¡t triºn c¥n èi giúa vi sinh vªt h¡o kh½ v vi sinh vªt y¸m kh½ n¶n ¢ câ t¡c ëng t½ch cüc ¸n qu¡ tr¼nh kho¡ng hâa cacbon [3]. T½nh to¡n t l» cacbon húu cì bà kho¡ng hâa chóng tæi th§y t l» n y dao ëng tø 2,65% ¸n 4,98 % (b£ng 1). §t câ t l» cacbon húu cì kho¡ng hâa lîn nh§t l §t lóa m u (4,98%). §t câ t l» 26
Sü khâang hâa Cacbon, Nitì trong §t phò sa sæng Hçng cacbon húu cì kho¡ng hâa th§p nh§t l §t lóa (2,65%). T l» cacbon húu cì kho¡ng ho¡ ð §t lóa m u v §t chuy¶n m u lîn hìn t l» cacbon húu cì kho¡ng hâa ð §t lóa g¦n 2 l¦n. So s¡nh tèc ë kho¡ng hâa cacbon húu cì trong §t ð mòa m÷a v mòa khæ chóng tæi thu ÷ñc sè li»u trong b£ng 2 sau ¥y: Sè li»u b£ng 2 cho th§y tèc ë kho¡ng hâa cacbon trong §t v· mòa m÷a lîn hìn tèc ë kho¡ng hâa cacbon trong mòa khæ kho£ng 1,5 ú 1,8 l¦n. Kho¡ng hâa c¡c hñp ch§t húu cì o C v ë ©m §t kho£ng trong §t di¹n ra m¤nh nh§t trong i·u ki»n nhi»t ë §t 30 35 60 80% ë ©m çng ruëng. V· mòa m÷a i·u ki»n nhi»t ë v ë ©m thuªn lñi cho qu¡ tr¼nh kho¡ng hâa ch§t húu cì trong §t. Ng÷ñc l¤i, nhi»t ë th§p, ë ©m khæng kh½, ë ©m §t th§p khæng thuªn lñi cho qu¡ tr¼nh kho¡ng hâa. ¥y l mët trong sè c¡c nguy¶n nh¥n gi£i th½ch cho sü kh¡c nhau v· tèc ë kho¡ng hâa cacbon trong §t giúa mòa m÷a v mòa khæ. 3.2 Kho¡ng hâa nitì trong §t Kho¡ng hâa nitì trong §t l mët mt x½ch quan trång cõa chu tr¼nh nitì trong tü nhi¶n. Trong §t nitì tçn t¤i d÷îi d¤ng ¤m kho¡ng v ¤m húu cì. C¥y trçng ch¿ sû döng ÷ñc nitì d÷îi d¤ng ¤m kho¡ng. V¼ vªy sü kho¡ng hâa nitì trong §t câ þ ngh¾a °c bi»t èi vîi dinh d÷ïng c¥y trçng. Tr¶n thüc t¸ câ nhúng lo¤i §t câ h m l÷ñng nitì têng sè kh¡ cao nh÷ng c¥y trçng v¨n câ d§u hi»u âi nitì. K¸t qu£ nghi¶n cùu cõa chóng tæi cho th§y l÷ñng nitì kho¡ng t½ch lôy trong §t sau 45 ng y õ §t dao ëng tø 118,63 mg N/kg §t ¸n 181,28mg N/kg §t. §t chuy¶n m u câ l÷ñng nitì kho¡ng hâa lîn nh§t (181,28 mg N/kg §t). L÷ñng nitì kho¡ng hâa trong §t lóa câ gi¡ trà b² nh§t (118,63 mg N/kg §t) (biºu ç 2): Nghi¶n cùu tèc ë kho¡ng hâa nitì trong §t chóng tæi th§y tèc ë kho¡ng hâa nitì trong §t công gi£m d¦n theo thíi gian õ. Trong 7 ng y ¦u tèc ë kho¡ng hâa nitì dao ëng tø 5,96 mg N / kg §t / ng y ¸n 8,45 mg N / kg §t/ ng y. i·u n y câ ngh¾a l méi mët ng y tr¶n 1 ha §t câ th¶m 5,96 8,45 kg nitì kho¡ng. Sau 14 ng y õ tèc ë kho¡ng hâa gi£m xuèng cán 3,15 - 5,14 mg N / kg §t / ng y v sau 45 ng y õ tècë kho¡ng hâa nitì ch¿ cán 0,39 0,58 mg N / kg §t / ng y (t÷ìng ùng vîi 390 580 gam nitì kho¡ng tr¶n 1 ha / ng y). Trong 3 lo¤i §t nghi¶n cùu, §t chuy¶n trçng m u câ tèc ë kho¡ng ho¡ nitì cao nh§t. §t câ tèc ë kho¡ng hâa nitì th§p nh§t l §t chuy¶n canh lóa (b£ng 3): Sè li»u b£ng 3 cán cho th§y t l» nitì kho¡ng hâa trong §t dao ëng tø 7,75 % 27
VÔ VN HIN, NGUYN THÀ NH× TRANG ¸n 10,54%. §t chuy¶n trçng m u câ t l» nitì kho¡ng hâa cao nh§t - 10,54%. i·u n y câ ngh¾a l sau 45 ng y õ kho£ng 10 % l÷ñng nitì húu cì trong §t s³ bà kho¡ng hâa. §t chuy¶n trçng m u câ ë tho¡ng kh½ cao, canh t¡c hñp lþ vîi c¡c bi»n ph¡p kÿ thuªt ch«m sâc nh÷ xîi §t, bân ph¥n, t÷îi n÷îc... câ £nh h÷ðng tèt ¸n ho¤t ëng cõa vi sinh vªt. K¸t qu£ l §t chuy¶n m u câ tèc ë kho¡ng hâa nitì cao hìn §t lóa m u v §t chuy¶n canh lóa. T÷ìng tü nh÷ sü kho¡ng hâa cacbon, kho¡ng hâa nitì trong §t câ sü kh¡c nhau rã r»t giúa mòa m÷a v mòa khæ (B£ng 4). V· mòa m÷a tèc ë kho¡ng hâa nitì trong §t câ thº lîn hìn mòa khæ 1,2 1,4 l¦n. 4 K¸t luªn 1. L÷ñng cacbon kho¡ng hâa trong §t phò sa sæng Hçng sau 28 ng y õ §t l 294,39 404,34 mg CO2-C / kg §t. L÷ñng nitì kho¡ng hâa sau 45 ng y õ §t l 118,63 181,28 mg N kho¡ng / kg §t. §t lóa - m u câ l÷ñng cacbon kho¡ng hâa cao nh§t (404,34 mg CO2 -C / kg §t). §t chuy¶n m u câ l÷ñng nitì kho¡ng hâa cao nh§t (181,28 mg N kho¡ng / kg §t). §t lóa câ l÷ñng cacbon v nitì kho¡ng th§p nh§t (294,39 mg CO2 -C / kg §t v t÷ìng ùng l 118,63mg N kho¡ng/ kg §t). 2. Tèc ë kho¡ng hâa cacbon v nitì trong §t gi£m d¦n theo thíi gian õ.Tèc ë kho¡ng hâa cacbon v nitì trong §t lóa m u v §t chuy¶n m u lîn hìn tèc ë kho¡ng hâa cacbon v nitì trong §t chuy¶n canh lóa. 3. T l» c¡c bon kho¡ng hâa trong §t lóa- m u v §t chuy¶n m u lîn hìn t l» cacbon kho¡ng hâa trong §t lóa tîi 1,7 l¦n v t÷ìng ùng l 1,9 l¦n. 4. T l» nitì kho¡ng hâa trong §t lóa - m u v §t chuy¶n m u lîn hìn t l» nitì kho¡ng hâa trong §t lóa kho£ng 1,2 1,4 l¦n 5. Tèc ë kho¡ng hâa cacbon v nitì trong mòa m÷a lîn hìn tèc ë kho¡ng hâa cacbon, nitì trong mòa khæ kho£ng 1,5 1,8 l¦n v t÷ìng ùng l 1,2 1,4 l¦n. 28
VÔ VN HIN, NGUYN THÀ NH× TRANG TI LIU THAM KHO [1] Cheng W. Inubushi K. Yagi K. Sakai H. Kobayashi K. (2001) Effect of elevated car- bon dioxide concentration on biological nitrogen fixation, mineralization and carbon descomposition in submerge rice soil, Biol. Fertil. Soil,vol 34, pp 7- 13. [2] Haney R.L. Hons F.M. Sanderson M.A. Franzluebber A.J. (2001). A rapid procedure for estimating nitrogen mineralization in manured soil. Biol. Fertil.,vol 33, pp 100- 104. [3] Vô V«n Hiºn, Nguy¹n Thà Thanh B¼nh, Tr÷ìng Xu¥n C£nh (2007). Ho¤t t½nh sinh håc §t phò sa sæng Hçng trong c¡c h» thèng sû döng kh¡c nhau. T¤p ch½ Khoa håc HSP H Nëi sè 1, tr. 66 70 [4] Joann K. Whalen, Chi Cheng, Barry M. Olson (2001). Nitrogen and phosphorus mineralizaton potentials of soils receiving repeated anual catele manure application. Biol Fertil. Soil,vol 34, pp 334- 341 [5] Koutika L.S, Chone T, Andreux F, Burting G, Cerri C.C (1999). Factors influencing carbon descomposition of topsoil from Brazilian Amazon Basin. Biol. Fertil Soil, vol 28, pp 436- 438. [6] Seatre P. Brandtberg P.O Lundkvist H. Bengtsson J. (1999). Soil organisms and carbon and phosphorus mineralization in Norway Spruce and mixed Norway Spruce- Birch stands. Biol Fertil. Soil,vol 28, pp 382- 388. [7] Segundo Urguiaga, Acorg Cadish, Bruno J. R. Alves Robert M. Biddey and Ken E. Giller (1998). Influence of descomposition of roots of tropical forage species on the avability of soil nitrogen. Soil. Biol. Biochem., vol 30 N0 14, pp 2099- 2106. [8] Snek Goyal, K.Chander,M.C. Mundra, K.K. Kapoor (1999). Inflence of inorganic fertilizers and organic amendaments on soil organic matter and microbial properties under tropical condition. Biol. Fertil. Soil,vol 29, pp 196- 200. [9] Nguy¹n B£o V» (2003). Kh£ n«ng kho¡ng hâa ¤m ð mët sè §t lóa ð çng b¬ng sæng Cûu Long. T¤p ch½ Khoa håc §t, sè 17, tr.78 85. SUMMARY CARBON AND NITROGEN MINERALIZATION IN RED RIVER ALLUVIAL SOIL VU VAN HIEN, NGUYEN THI NHU TRANG On the basis in results of researches which were carried out from 2005- 2006, the authors came to the following conclusions : 1. Amount of carbon mineralized after 28 days of incubation ranges from 294,39 mg CO2 - C / kg to 404,33 mg CO2 - C / kg. Amount of nitrogen mineralized after 45 days of incu- bation ranges from 118,63,39 mg N/kg to 181,28 mg N/kg. The highest content of carbon mineralized was noted in alternate rice and dry crops soil (404,33 mg CO2 -C/kg). The 118
Sü khâang hâa Cacbon, Nitì trong §t phò sa sæng Hçng highest amount of nitrogen mineralized was observed in dry crops soil (181,63 mg N/kg). The lowest amount of carbon and nitrogen mineralized was evidenced in rice soil (294,39 mg CO2 -C/kg and 118,63 mg N/kg respectively). 2. Rate of carbon and nitrogen mineralized tended to decrease during the period of incu- bation. Rate of carbon and nitrogen mineralized was greater in the alternate rice and dry crops soil and dry crops soil compared to the rice soil 3. Percentage soil carbon mineralized in the alternate rice and dry crops soil and dry crops soil was greater in comparation with rice soil by 1,7 times and 1,9 times respectively, per- centage soil nitrogen mineralized by 1,2- 1,4 times 4. There was evident differences in rate of carbon and nitrogen mineralization between rainy and dry seasons. 119