Sự thay đổi nhận thức của thân nhân bệnh nhi sau khi được tư vấn giáo dục sức khỏe về dự phòng hen phế quản

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018<br /> <br /> <br /> SỰ THAY ĐỔI NHẬN THỨC CỦA THÂN NHÂN BỆNH NHI<br /> SAU KHI ĐƯỢC TƯ VẤN GIÁO DỤC SỨC KHỎE<br /> VỀ DỰ PHÒNG HEN PHẾ QUẢN<br /> Bùi Thị Thúy Hằng*, Elizabeth Esterl**, Trần Thụy Khánh Linh***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: So sánh điểm trung bình nhận thức về dự phòng hen phế quản trước và sau tư vấn giáo dục<br /> sức khỏe.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Bán thực nghiệm đánh giá can thiệp trước sau.<br /> Kết quả: Có 80 thân nhân bệnh nhi tham gia trả lời bộ câu hỏi trước và sau khi tư vấn, nhận thấy có sự cải<br /> thiện rõ rệt điểm nhận thức cơ bản về hen phế quản, điểm trung bình nhận thức tăng từ 15,9 ± 1,5 đến 20,2 ± 2,5<br /> (p < 0,01) sau khi tư vấn giáo dục sức khỏe. Có sự cải thiện đáng kể điểm nhận thức về biểu hiện, các yếu tố khởi<br /> phát hen phế quản, điểm trung bình nhận thức tăng từ 53,6 ± 7,6 đến 62,6 ± 4,7 (p < 0,01). Có sự cải thiện đáng<br /> kể nhận thức về sự trầm trọng nếu hen phế quản không kiểm soát tốt, điềm trung bình nhận thức tăng từ 27,0 ±<br /> 2,3 đến 30,0 ± 2,5(p < 0,01). Điểm nhận thức về lợi ích của việc kiểm soát hen tốt tăng từ 58,9 ± 5,3 đến 61,7 ± 3,6<br /> (p < 0,01). Có sự cải thiện đáng kể về nhận thức về những cản trở, điểm trung bình tăng từ 16,3 ± 4,3 đến 21,3 ±<br /> 3,3 (p < 0,01) sau khi tư vấn giáo dục sức khỏe. Điểm trung bình nhận thức chung về dự phòng hen phế quản<br /> tăng từ 171,4± 16,6 trước tư vấn lên 195 ± 10,9 (p < 0,01) sau tư vấn.<br /> Kết luận: Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự cải thiện về điểm nhận thức về dự phòng hen phế quản sau khi<br /> được tư vấn giáo dục sức khỏe.<br /> Từ khóa: Trẻ em, hen phế quản, chương trình giáo dục sức khỏe.<br /> ABSTRACT<br /> EFFECTIVENESS OF HEALTH EDUCATION PROGRAM ON PREVENTION RELATIVES OF<br /> ASTHMATIC CHILDREN<br /> Bui Thi Thuy Hang, Elizabeth Esterl, Tran Thuy Khanh Linh<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 22 - No 4- 2018: 30 – 34<br /> <br /> Objectives: To compare the mean scores of awareness and practice before and after health education<br /> counseling.<br /> Methods: Semi-empirical studies evaluated pre and after intervention.<br /> Results: There were 80 relatives who participated to the questionnaire before and after the counseling. The<br /> results showed that the improvement in their basic knowledge of asthma prevention, the mean score of awareness<br /> increased from 15.9 ± 1.5 to 20.2 ± 2.5 (p < 0.01) after health education counseling. There was a significant<br /> improvement in the perceived susceptibility, the mean score increased from 53.6 ± 7.6 to 62.6 ± 4.7 (p < 0.01).<br /> There was a significant improvement in perceived severity, the mean score increased from 27.0 ± 2.3 to 30.0 ± 2.5<br /> (p < 0.01). There was a significant change in the perceived benefits of good asthma control, with a mean increase<br /> from 58.9 ± 5.3 to 61.7 ± 3.6 (p < 0.01). There was a significant improvement in perceived barriers, a mean score<br /> <br /> * Đại học kỹ thuật Y-Dược Đà Nẵng. ** Đại học Bắc Colorado.<br /> *** Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> Tác giả liên lạc: ThS Bùi Thị Thúy Hằng, ĐT: 0976241832, Email: thuyhang172@gmail.com<br /> <br /> 30 Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> increased from 16.3 ± 4.3 to 21.3 ± 3.3 (p < 0.01) after health education counseling. The overall mean score for<br /> asthma prevention increased from 171.4 ± 16.6 before counseling to 195 ± 10.9 (p < 0.01) after counseling.<br /> Conclusions: The results show that there was improvement in the mean score of awareness of asthma<br /> prevention after consulted for health education.<br /> Keywords: Children, asthma, health education program.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ hiểu biết về tầm quan trọng của kiến thức hen<br /> phế quản để quản lý bệnh của cha mẹ là rất quan<br /> Hen phế quản là một trong những bệnh mạn trọng để cải thiện kiểm soát hen ở trẻ em.<br /> tính ở đường hô hấp, thường gặp nhất trên<br /> thế giới và đang gia tăng tại các nước đang phát Mục tiêu nghiên cứu<br /> triển(13). Ảnh hưởng đến 1 -18% dân số ở các So sánh điểm trung bình nhận thức về dự<br /> nước khác nhau(10). Theo báo cáo mới nhất của phòng hen phế quản trước và sau tư vấn giáo<br /> WHO vào tháng 12 năm 2016 về hen toàn cầu dục sức khỏe.<br /> ước tính có khoảng 334 triệu người trên toàn thế ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> giới mắc bệnh hen phế quản, dự báo đến năm<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> 2025 số người bệnh có thể tăng lên khoảng 400<br /> triệu người trên toàn cầu. Tuy nhiên, trong số Thân nhân bệnh nhi dưới 5 tuổi đến khám<br /> đó, chỉ có khoảng từ 5% người bệnh hen được và điều trị hen phế quản tại Phòng khám và tư<br /> chẩn đoán và điều trị đúng cách. Ở Việt Nam, có vấn hen suyễn - khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhi<br /> hơn 8 triệu người có chẩn đoán hen phế quản Đồng 2.<br /> (hơn 5% dân số) kết quả là 25% người bệnh nhập Phương pháp nghiên cứu<br /> viện, 42% người bệnh phải nghỉ học và 29% Nghiên cứu bán thực nghiệm đánh giá trước<br /> người bệnh phải nghỉ việc(9). Hen phế quản nếu sau can thiệp.<br /> kiểm soát không tốt sẽ dẫn đến tắc nghẽn đường Cỡ mẫu và kỹ thuật chọn mẫu<br /> thở không hồi phục hoàn toàn, bệnh nhân phải<br /> Cỡ mẫu được tính theo công thức<br /> nhập viện nhiều lần trong tình trạng khẩn cấp,<br /> tăng tỷ lệ tử vong(3). Riêng trẻ em Việt Nam 12 2pq<br /> n = Z2(α ß)<br /> đến 13 tuổi có tỷ lệ mắc bệnh hen phế quản cao (p1 - p2)2<br /> nhất Châu Á với 29,1% và đang có chiều hướng<br /> Trong đó:<br /> gia tăng (8).<br /> n: là số lượng mẫu nghiên cứu ước lượng.<br /> Hen phế quản là một bệnh mạn tính, phải<br /> điều trị lâu dài và không khỏi hoàn toàn. Vì vậy α: Sai lầm loại 1, tính bằng 5%.<br /> mà vấn đề với điều trị kiểm soát và chăm sóc tại β: Sai lầm loại 2 tính bằng 10%<br /> nhà là rất quan trọng. Thực tế hiện nay cho thấy (p1 + p2)2<br /> rằng một số lượng lớn bệnh nhi nhập viện trong q=<br /> trường hợp khẩn cấp, nhưng hầu hết các cha mẹ 2<br /> đều thiếu sự hiểu biết về các dấu hiệu của một<br /> cơn hen cấp, các yếu tố gây bệnh, các yếu tố khởi p: Giá trị phụ thuộc q, p = 1- q.<br /> phát cơn hen, các thuốc sử dụng để cắt cơn, các p1: Tỷ lệ thân nhân bệnh nhi có nhận thức<br /> cách dự phòng HPQ(1). Mặt khác, các chương đúng sau tư vấn (p1 = 0,76).<br /> trình giáo dục hen phế quản có hiệu quả sẽ làm p2: Tỷ lệ thân nhân bệnh nhi có nhận thức<br /> giảm đáng kể tỷ lệ trẻ hen phế quản(4,11,12) và đúng trước tư vấn (p2 = 0,57).<br /> giảm đáng kể số lần nhập viện và lần khám tại<br /> khoa cấp cứu do cơn hen cấp tính(2). Do đó, sự<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa 31<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018<br /> <br /> n= 61,4 → n= 61 + (30% thân nhân bệnh nhi ngành nghề. Đa số thân nhân bệnh nhi có thu<br /> không tham gia trả lời bộ câu hỏi sau khi tư vấn) nhập gia đình hàng tháng trên 3,5 triệu đồng. Số<br />  n=80. thân nhân bệnh nhi đến từ TP. HCM khá cao. Đa<br /> Kỹ thuật chọn mẫu số thân nhân bệnh nhi có từ 2 con và hầu hết<br /> trong có 1 con có chẩn đoán hen phế quản.<br /> Chọn mẫu thuận tiện.<br /> Bảng 2. Đặc điểm nhân khẩu học của thân nhân bệnh<br /> Công cụ thu thập số liệu<br /> nhi (n = 80)<br /> Bộ câu hỏi có kết cấu 4 phần: 10 câu hỏi về Đặc điểm nhân<br /> đặc điểm bệnh nhi, 10 câu hỏi về đặc điểm thân n % TB, ĐLC<br /> khẩu học<br /> nhân, 28 câu hỏi về nhận thức của thân nhân Tuổi 34,5 ± 6,5<br /> bệnh nhi về dự phòng hen phế quản. Đánh giá Kinh 76 95,0<br /> Dân tộc:<br /> Khác 4 5,0<br /> thực hành về sử dụng thuốc điều trị và dự<br /> ≤ Tiểu học 3 3,8<br /> phòng hen phế quản bằng bình xịt định liều có THCS 23 28,8<br /> buồng đệm cho trẻ của các thân nhân bệnh nhi, Trình độ học vấn:<br /> THPT 19 23,8<br /> là bảng kiểm gồm các câu hỏi “có “ hoặc > THPT 35 43,6<br /> “không”, nghiên cứu viên đánh giá bằng cách CBCC 25 31,3<br /> quan sát. Nghề nghiệp Công nhân 17 21,3<br /> chính Buôn bán 11 13.8<br /> Dữ liệu từ bộ câu hỏi sau khi được thu thập Nội trợ 26 32,6<br /> sẽ được kiểm tra và sử dụng phần mềm SPSS Thu nhập hàng ≤ 3.500.000đ 9 11,3<br /> 23.0 để phân tích. tháng: > 3.500.000đ 71 88,7<br /> TPHCM 52 65,0<br /> KẾT QUẢ Nơi cư trú<br /> Tỉnh 28 35,0<br /> Trong số 80 bệnh nhi có thân nhân tham Tình trạng hôn Đã kết hôn 77 96,3<br /> nhân Khác 3 3,7<br /> gia nghiên cứu, bệnh nhi nam chiếm tỷ lệ gấp<br /> 1 con 21 26,3<br /> 1,6 lần bệnh nhi nữ, tuổi trung bình của bệnh Số con hiện có 2 con 50 62,5<br /> nhi là 3,5 tuổi, 81,3% bệnh nhi sinh đủ tháng. 3 con trở lên 9 11,2<br /> Tuổi khởi phát hen phế quản (đi khám và bác Số con hen phế<br /> 1 con 68 85,0<br /> quản<br /> sĩ chẩn đoán có hen phế quản) trong nhóm<br /> 2 con trở lên 12 15,0<br /> bệnh nhi là khá sớm (1,8 tuổi), 95% bệnh nhi<br /> đủ cân nặng lúc sinh. TB: Trung bình, ĐLC: Độ lệch chuẩn<br /> <br /> Bảng 1. Đặc điểm nhân khẩu học của bệnh nhi<br /> Đặc điểm nhân khẩu học n % TB, ĐLC<br /> Nam 49 61,3<br /> Giới tính<br /> Nữ 31 38,8<br /> Tuổi 3,5±0,1<br /> Tuổi khởi phát bệnh 1,8±0,1<br /> Sinh non 15 18,8<br /> Tuổi thai<br /> Đủ tháng 65 81,3<br /> Cân nặng lúc Nhẹ cân 4 5,0<br /> sinh Đủ cân 76 95,0<br /> TB: Trung bình, ĐLC: Độ lệch chuẩn.<br /> Trong 80 thân nhân tham gia nghiên cứu, độ<br /> tuồi trung bình là 34,5 tuổi. Đa số thân nhân<br /> bệnh nhi có trình độ từ trung cấp trở lên. Các Hình 1. Điểm nhận thức của thân nhân bệnh nhi về<br /> thân nhân bệnh nhi phân bố đồng đều ở các<br /> dự phòng hen phế quản trước và sau tư vấn<br /> <br /> <br /> 32 Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 3. Điểm trung bình nhận thức về dự phòng hen phế quản của các thân nhân bệnh nhi trước và sau tư vấn<br /> (n=80)<br /> Trước tư vấn Sau tư vấn<br /> Nội dung P<br /> Khoảng TB ĐLC Khoảng TB ĐLC<br /> Nhận thức cơ bản (A1→A6) 11,0-23,0 15,9 1,5 13,0-27,0 20,2 2,5 < 0,01<br /> Nhận thức về biểu hiện, các yếu tố khởi phát<br /> 22,0-71,0 53,6 7,6 54,0-75,0 62,6 4,7 < 0,01<br /> (B1.1→B2.7)<br /> Nhận thức về sự trầm trọng (C1→C7) 20,0-35,0 27,0 2,3 26,0-35,0 30,0 2,5 < 0,01<br /> Nhận thức về lợi ích (D1.1→D10) 40,0-75,0 58,9 5,3 60,0-75,0 61,7 3,6 < 0,01<br /> Nhận thức về cản trở (E1→E6) 6,0-24,0 16,3 4,3 12,0-35,0 21,3 3,3 < 0,01<br /> Nhận thức chung (A1→E6) 112,0-216,0 171,4 16,6 174,0-226,0 195,7 10,9 < 0,01<br /> TB: Trung bình, ĐLC: Độ lệch chuẩn.<br /> BÀN LUẬN các biểu hiện của hen là ho, khò khè, khó thở và<br /> tức ngực trước tư vấn là 59,8%, sau tư vấn là<br /> Nhận thức đúng đắn về hen phế quản và các 85,9%, tỷ lệ bố mẹ bệnh nhi biết được các yếu tố<br /> biện pháp dự phòng sẽ giúp thân nhân bệnh nhi gây khởi phát cơn hen trước tư vấn là 13% và<br /> chăm sóc trẻ tốt hơn, kiểm soát cơn hen cho trẻ sau tư vấn là 21,7%(5). Tỷ lệ biết các triệu chứng<br /> tốt hơn đồng thời sẽ giảm tỷ lệ tái nhập viện cho bệnh HPQ trước tư vấn của Prabhakaran L là<br /> trẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh 72,5% và sau tư vấn là 97,0%(7). Điểm số kiến<br /> nhi và người thân(2). thức về các biểu hiện của hen phế quản theo<br /> Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy có sự cải nghiên cứu của tác giả Noha Abdullah tăng từ<br /> thiện về điểm trung bình nhận thức cơ bản của 2,1 ± 1 điểm trước tư vấn lên 2,8 ± 1 điểm sau tư<br /> thân nhân bệnh nhi sau khi được tư vấn giáo vấn. Điểm số kiến thức về các yếu tố gây khởi<br /> dục sức khỏe. Điểm trung bình nhận thức tăng phát cơn hen tăng từ 2,4±1 điểm trước tư vấn lên<br /> từ 16,7 ± 1,3 lên 19,4 ± 2,7 (hình 1). Kết quả này 2,7 ± 1 điểm sau tư vấn(6). Về nhận thức được sự<br /> tương tự kết quả của tác giả Nguyễn Thị Thúy trầm trọng nếu hen phế quản không được điều<br /> tại bệnh viện Xanh Pôn, kết quả cho thấy có trị và kiểm soát tốt, điểm trung bình nhận thức<br /> nhiều bố, mẹ bệnh nhi cho rằng HPQ là bệnh di tăng từ 27,0 ± 2,3 lên 30,0 ± 2,5 sau khi được tư<br /> truyền, bệnh viêm cấp tính đường thở, chỉ có 42 vấn giáo dục sức khỏe (hình 1).<br /> (45,7%) bố, mẹ bệnh nhi cho rằng hen là một Theo tác giả Claudia, có 79% thân nhân bệnh<br /> bệnh viêm mạn tính đường thở và sau khi tư vấn nhi cho rằng hen phế quản là bệnh nghiêm<br /> tỷ lệ bố, mẹ bệnh nhi có nhận thức đúng về hen trọng(2). Kết quả nghiên cứu cho thấy điểm trung<br /> phế quản đã tăng lên rõ rệt (74,9%). Nhận thức bình nhận thức về lợi ích tăng từ 58,9 ± 5,3 lên<br /> về phòng ngừa hen phế quản, trước tư vấn có 61,7 ± 3,6 sau khi được tư vấn giáo dục sức khỏe<br /> 90,2% bố mẹ bệnh nhi biết được hen phế quản có (hình 1). Theo tác giả Claudia có 86% thân nhân<br /> thể phòng ngừa được, sau tư vấn tỷ lệ đó tăng bệnh nhi biết rằng hen phế quản có thể kiểm<br /> lên 94,6%(5). Còn theo tác giả Noha Abdullah soát được và 88% thân nhân bệnh nhi biết được<br /> điểm kiến thức cơ bản về hen phế quản tăng từ rằng nếu kiểm soát hen phế quản tốt, trẻ có thể<br /> 4±1 điểm trước tư vấn lên 6 ± 1 điểm sau tư có các hoạt động bình thường và 85% thân nhân<br /> vấn(6). Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy cho rằng trẻ có thể chơi các môn thể thao(2).<br /> điểm trung bình nhận thức về các biểu hiện và Theo tác giả Nguyễn Thị Thúy trước tư vấn<br /> các yếu tố gây khởi phát cơn hen tăng từ 53,6 ± chỉ có 56,5% bố, mẹ bệnh nhân hen phế quản<br /> 7,6 lên 62,6 ± 4,7 điểm (hình 1). biết hen có thể kiểm soát được, sau tư vấn tỷ lệ<br /> Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Thúy này đã tăng lên 76,1%. Trước tư vấn chỉ có 15,2%<br /> cho thấy tỷ lệ bố, mẹ bệnh nhi HPQ biết được bố, mẹ bệnh nhi biết được các biện pháp phòng<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa 33<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018<br /> <br /> hen cho trẻ, sau tư vấn tỷ lệ này là 57,6%, trước hen phế quản đang áp dụng tại khoa hô hấp,<br /> tư vấn chỉ có 60,8% bố, mẹ bệnh nhi biết thời bệnh viện Nhi Đồng 2.<br /> gian điều trị hen cần phải theo lời khuyên của TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> thầy thuốc, sau tư vấn tỷ lệ này đạt 84,8%. Có 1. Canadian Paediatric Society A (2014), "Mannaging the<br /> 22,8% bố, mẹ bệnh nhi biết trong cơn hen trẻ cần paediatric patient with an acute asthma exacerbation", Paediatr<br /> được điều trị bằng thuốc giãn phế quản, sau tư Child Health, 17 (5), pp. 251–255.<br /> 2. Cla´udia MS, Luı´sa Barros M (2013), "Asthma knowledge,<br /> vấn tỷ lệ bố, mẹ bệnh nhi biết trẻ cần được dùng subjective assessment of severity and symptom perception in<br /> thuốc giãn phế quản hoặc thuốc giãn phế quản parents of children with asthma", J Asthma, 50 (9), pp. 1002 -<br /> 1009.<br /> và corticoide đã được nâng lên là 83,7%(5). Điểm<br /> 3. Huỳnh Anh Kiệt, Lê Thị Tuyết Lan (2013), "Sự tương quan giữa<br /> trung bình nhận thức về những cản trở trong mức độ kiểm soát hen phế quản theo ACT và chất lượng cuộc<br /> quá trình chăm sóc bệnh nhi hen phế quản tăng sống liên quan sức khỏe theo AQLQ(S)", Y học TP. Hồ Chí Minh,<br /> 17 (1), tr. 137-139.<br /> lên đáng kể sau tư vấn giáo dục sức khỏe, từ 16,3 4. Kathrin B. (2016), "Evaluation of a standardized patient<br /> ± 4,3 lên 21,3 ± 4,3 (hình 1). Điểm trung bình cho education program for inpatient asthma rehabilitation", J<br /> Asthma, pp. 38-89.<br /> nhận thức chung về dự phòng hen phế quản<br /> 5. Nguyễn Thị Thúy (2009), "Đánh giá kiến thức, thực hành của bố<br /> tăng từ 171,4 ± 16,6 lên 195,7 ± 10,9 (hình 1). mẹ bệnh nhi bị hen trong điều trị dự phòng hen phế quản ở trẻ<br /> em", Nhà xuất bản Y học, tr.23-25.<br /> Kết quả nghiên cứu của chúng tôi tương tự 6. Noha Abdullah A, Maya S, Lisa N (2015), "Development and<br /> như kết quả của nghiên cứu tác giả Nguyễn Thị Evaluation of a School-Based Asthma Educational Program", J<br /> Thúy tại bệnh viện Xanh Pôn, Hà Nội, điểm kiến Asthma, pp. 2-40.<br /> 7. Prabhakaran L, Lim G, Abisheganaden J. (2006), "Impact of an<br /> thức chung của thân nhân bệnh nhi về hen dự asthma education programe on parent’s knowledge, inhaler<br /> phòng hen phế quản đạt từ trung bình trở lên technique and compliance to treatment", Singapore Med J, 47 (3),<br /> pp. 225.<br /> chiếm 56,5% trước tư vấn và sau tư vấn tỷ lệ này<br /> 8. Trần Quỵ (2009), "Những hiểu biết mới về hen trẻ em và vấn đề<br /> là 82,6%(5). kiểm soát hen tại cộng đồng", Y học Việt Nam, 356 (2), tr. 5 -21.<br /> 9. Trần Thanh Hải, Tạ Văn Trầm (2011), "Ứng dụng chiến lược hen<br /> Nghiên cứu của tác giả Yien Yien Soo và<br /> toàn cầu (GINA) vào quản lý hen tại Tiền Giang", Y học TP. Hồ<br /> các cộng sự, có sự cải thiện về điểm kiến thức Chí Minh, 16 (1), tr. 149-152.<br /> chung về hen phế quản giữa trước và sau can 10. The Global Strategy for asthma management and prevention<br /> global innitiative for asthma (GINA) (2016), "Pocket guide for<br /> thiệp tư vấn giáo dục sức khỏe. Điểm trung Asthma Management and Prevention (for Adults and children<br /> bình về kiến thức từ 11 (79%) trước tư vấn older than 5 years", pp. 1-32.<br /> tăng lên 12 (86%) sau tư vấn(12). Tổng điểm 11. Yee Hyung K, Kwang Ha Y, Jee-Hong Y (2017), "The Need for a<br /> Well-Organized, Video Assisted Asthma Education Program at<br /> kiến thức chung về hen phế quản theo tác giả Korean Primary Care Clinics", The Korean Academy of Tuberculosis<br /> Noha Abdullah cũng tăng từ 10±2 điểm trước and Respiratory Diseases 80 (2), pp. 169-178.<br /> 12. Yien Yien S (2015), "Improving Childcare staff management of<br /> tư vấn lên 14 ± 2 điểm sau tư vấn(6).<br /> acute asthma exacerbation", J Asthma, pp. 1-30.<br /> KẾT LUẬN 13. WHO (2016), "10 facts on asthma, Failure to recongnize and avoid<br /> triggers asthma attack, respiratory distress and even death"", pp. 1-10.<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự thay đổi<br /> về điểm nhận thức về dự phòng hen phế quản Ngày nhận bài báo: 10/11/2018<br /> của thân nhân bệnh nhi sau khi được tư vấn giáo Ngày phản biện nhận xét bài báo: 25/11/2018<br /> dục sức khỏe. Từ đó cho thấy hiệu quả ban đầu Ngày bài báo được đăng: 10/12/2018<br /> của chương trình giáo dục sức khỏe về dự phòng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 34 Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa<br />