Tác dụng của điện nhĩ châm tần số thấp trên đáp ứng thần kinh tự chủ khi thực hiện nghiệm pháp kích thích thụ thể lạnh ở người bình thường

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> TÁC DỤNG CỦA ĐIỆN NHĨ CHÂM TẦN SỐ THẤP<br /> TRÊN ĐÁP ỨNG THẦN KINH TỰ CHỦ KHI THỰC HIỆN NGHIỆM PHÁP<br /> KÍCH THÍCH THỤ THỂ LẠNH Ở NGƯỜI BÌNH THƯỜNG<br /> Trịnh Yến Nhi*, Nguyễn Văn Đàn*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề và mục tiêu nghiên cứu: Hệ thần kinh tự chủ điều chỉnh nhiều chức năng của cơ thể. Do đó,<br /> rối loạn chức năng của hệ thống này có thể xuất hiện trong nhiều tình trạng lâm sàng như lo âu, động kinh,<br /> Parkinson,...Khi điện châm tần số thấp 2 Hz cho thấy ngoài tác dụng giảm đau còn làm giảm lo âu, giảm tần số<br /> tim và huyết áp. Dựa trên các lý luận Y học cổ truyền và Y học hiện đại, khi điện nhĩ châm hai huyệt Tâm – Can<br /> ở vùng xoắn tai 2 bên, thuộc vùng phân bố ngoài da ở tai của dây thần kinh X, có thể tác động điều chỉnh tăng<br /> hoạt tính đối giao cảm, giảm hoạt tính giao cảm. Vì vậy, nghiên cứu này nhằm đánh giá tác dụng trên thông qua<br /> theo dõi sự thay đổi tần số tim và huyết áp khi thực hiện nghiệm pháp kích thích thụ thể lạnh.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 30 người khỏe mạnh gồm 17 nam và 13 nữ được thực hiện<br /> nghiệm pháp kích thích thụ thể lạnh (CPT) 2 lần: không có nhĩ châm và sau khi điện nhĩ châm tần số 2Hz huyệt<br /> Tâm – Can. Tần số tim (TST) được theo dõi liên tục mỗi 30 giây trong 360 giây, huyết áp (HA) được theo dõi<br /> trước khi làm CPT và ngay sau khi vừa kết thúc CPT. So sánh trước-sau tần số tim và huyết áp ở những thời<br /> điểm tương ứng trong 2 lần thực hiện CPT để đánh giá tác dụng của điện nhĩ châm.<br /> Kết quả: nhóm nghiên cứu gồm 30 đối tượng tình nguyện khỏe mạnh (17 nam, 13 nữ), với độ tuổi trung<br /> bình là 24,1± 1,7. Các giá trị ban đầu của các ĐTNC gồm tần số tim trung bình (75,3 ± 8,6 lần/phút, huyết áp<br /> tâm thu trung bình (111,7 ± 11,3 mmHg), huyết áp tâm trương trung bình (68,7 ± 8,9 mmHg) đều trong giới<br /> hạn bình thường. Khi thực hiện CPT, tần số tim tăng đạt đỉnh trong 30 giây đầu (tăng 7,4 ± 9,1 lần/phút), huyết<br /> áp tâm thu và tâm trương tăng lần lượt là 4,0 ± 7,2 và 7,0 ± 8,8 mmHg. Sau khi điện nhĩ châm 2Hz, TST theo dõi<br /> trong 360 giây khi thực hiện CPT lần 2 luôn nhỏ hơn có ý nghĩa so với CPT lần 1 (p< 0,05), huyết áp động mạch<br /> đều tăng so với trước khi thực hiện, tuy nhiên mức thay đổi huyết áp giữa 2 lần CPT khác nhau không co ý nghĩa<br /> thống kê (p> 0,05).<br /> Kết luận: điện nhĩ châm tần số thấp 2 Hz huyệt Tâm – Can ở vùng xoắn tai 2 bên có hiệu quả làm giảm TST<br /> nhưng không làm thay đổi HA khi thực hiện CPT ở người bình thường.<br /> Từ khóa: Nhĩ châm, điện nhĩ châm, tần số tim, huyết áp, nghiệm pháp kích thích thụ thể lạnh, nhánh da loa<br /> tai của dây thần kinh X.<br /> ABSTRACT<br /> LOW FREQUENCY AURICULAR ELECTROACUPUNCTURE EFFECT<br /> ON AUTONOMIC RESPONSES TO COLD PRESSOR TEST IN HEALTHY VOLUNTEERS<br /> Trinh Yen Nhi, Nguyen Van Dan * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 3- 2018: 411- 416<br /> <br /> Background and objectives: The autonomic nervous system (ANS) subserves activity of subconscious<br /> body functions; can happen with numerous clinical phenotypes, such as anxiety, epilepsy, Parkinson. When the<br /> low frequency 2Hz-auricular electro acupuncture shows that in addition to the analgesic also reduce anxiety,<br /> reduce heart rate and blood pressure. Based on the similarity of traditional medicine and neurological anatomy,<br /> auricular electro acupuncture at Heart and Liver acupoints, located at the outer skin surface of auricular branches<br /> <br /> * Khoa Y học cổ truyền, Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS Nguyễn Văn Đàn ĐT: 0983731326 Email: nguyenvandan@ump.edu.vn<br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2018 411<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 3 * 2018<br /> <br /> of the vagus nerve (ABVN) can balance the autonomic nerve system, by increasing parasympathetic and<br /> decreasing sympathetic activity. This study was conducted to clarify these concepts via monitoring heart rate of<br /> healthy volunteers with cold pressor test.<br /> Methods: Thirty healthy volunteers (17 male, 13 female) performed cold pressor test (CPT) before and after<br /> 2-Hz auricular electro acupuncture at Heart and Liver acupoints. Heart rate was measured continuously every 30<br /> seconds in 360 seconds; blood pressure was measured before CPT and 3 minutes after CPT started.<br /> Results: HR reached a peak at 30s (∆ HR 7.4 ± 9.1 beats/min), systolic and diastolic pressures were<br /> increased 4.0 ± 7.2 and 7.0 ± 8.8 mmHg respectively. After 2-Hz auricular electro acupuncture, heart rate<br /> measured during the second CPT reduced significantly in comparison with the first CPT (p0.05).<br /> Conclusion: In healthy volunteers, 2Hz auricular electro acupuncture at Heart and Liver acupoints can<br /> decrease the heart rate, but does not attenuate the blood pressure responses during the cold pressor test.<br /> Keywords: Auricular acupuncture, auricular electro acupuncture, heart rate, blood pressure, cold pressor<br /> test, auricular branches of the vagus nerve (ABVN).<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Mục tiêu nghiên cứu<br /> Rối loạn hệ thần kinh tự chủ có thể xuất hiện 1. Đánh giá sự thay đổi tần số tim và huyết<br /> trong những tình trạng sinh lý như lo âu, áp khi điện nhĩ châm tần số 2 Hz huyệt Tâm –<br /> stress,..hoặc bệnh lý như trong nhiễm trùng, Can ở vùng xoắn tai hai bên trên người bình<br /> động kinh, parkinson,...(1) Trong các nghiệm thường khi thực hiện nghiệm pháp kích thích<br /> pháp để kích thích hệ thần kinh giao cảm trong thụ thể lạnh.<br /> phòng thí nghiệm thì nghiệm pháp kích thích 2. Tần số xuất hiện những tác dụng không<br /> thụ thể lạnh (Cold Pressor Test – CPT) là một mong muốn (nếu có) của điện nhĩ châm tần số 2<br /> trong các phương pháp an toàn, dễ thực hiện, Hz huyệt Tâm – Can và nghiệm pháp kích thích<br /> tiện dụng, được sử dụng nhiều trong các đề tài thụ thể lạnh.<br /> nghiên cứu về tim mạch cũng như các chuyên ĐỐITƯỢNG–PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> ngành khác(9). Hiện nay, việc sử dụng nhĩ châm<br /> tác động lên nhánh ra da ở tai của dây thần kinh Thiết kế nghiên cứu<br /> X đang được ứng dụng trong điều trị cho nhiều Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, so sánh<br /> bệnh lý có sự suy giảm hoạt động của hệ phó trước – sau.<br /> giao cảm, tăng hoạt động giao cảm như stress, lo Đối tượng nghiên cứu<br /> âu, bệnh động mạch vành, động kinh,…(2,4,6). Một Áp dụng công thức<br /> số nghiên cứu chỉ ra rằng với tần số thấp 2 Hz<br /> ngoài tác dụng giảm đau còn làm giảm stress, ,<br /> giảm tần số tim(3). Dựa trên các lý thuyết Y học cổ<br /> Trong đó:<br /> truyền và Y học hiện đại, hai huyệt Tâm - Can<br /> n là số lượng cỡ mẫu cần thiết cho nghiên cứu.<br /> thuộc vùng phân bố ngoài da của dây thần kinh<br /> r là hệ số tương quan giữa hai đo lường. ES là hệ số ảnh<br /> X, thông qua chức năng Tâm chủ huyết mạch,<br /> Can chủ sơ tiết sẽ giúp tác động làm quân bình hưởng ước tính bằng công thức: . Gọi chỉ số<br /> hệ thần kinh tự chủ. Vì vậy, nghiên cứu này trung bình của tần số tim sau khi thực hiện CPT là d và độ<br /> nhằm đánh giá tác dụng trên thông qua theo dõi lệch chuẩn sau khi làm CPT của đề tài trước đó là s. Ta có<br /> sự thay đổi tần số tim và huyết áp khi thực hiện độ lệch chuẩn trong tần số tim khi làm CPT ở chân là s =<br /> nghiệm pháp kích thích thụ thể lạnh. 13,2 lần/phút(9).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 412 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2018<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Mong muốn nhĩ châm có thể giúp tần số - Chơi thể thao, vận động trước khi tiến hành<br /> tim giảm 5 lần/phút trong khi làm CPT  d =5 thử nghiệm.<br /> lần/phút. Sai số α = 0,05 và power = 0,9  C = - Nữ có thai hoặc đang hành kinh.<br /> 10,51.<br /> - Lo âu, sợ kim, tiền sử vựng châm.<br /> Hệ số tương quan giữa các lần đo lường tần<br /> Tiêu chuẩn ngưng nghiên cứu<br /> số tim giả định r = 0,8.<br /> - Xuất hiện các triệu chứng gây khó chịu<br /> cho người tình nguyện khởi phát ở bất kỳ giai<br /> đoạn nào của quá trình nghiên cứu: buồn nôn,<br /> đau đầu, chóng mặt, khó thở, vã nhiều mồ hôi,<br /> Như vậy ta được cỡ mẫu n = 30. vựng châm.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn - Người tình nguyện không đồng ý tiếp tục<br /> tham gia nghiên cứu ở bất kỳ giai đoạn nào của<br /> - Nam nữ khỏe mạnh, tuổi từ 18 - 30 tuổi,<br /> quá trình nghiên cứu.<br /> BMI từ 18,5 – 23 (kg/m2).<br /> - Tần số tim 60-99 lần/phút, mạch và tần số Phương pháp can thiệp<br /> tim đi đôi với nhau. Nhĩ châm<br /> - Huyết áp < 140/90 mmHg, không có hạ Châm 2 huyệt Tâm – Can ở xoắn tai 2 bên,<br /> huyết áp tư thế. cảm giác đắc khí, mắc điện cực dương ở huyệt<br /> Tâm, cực âm ở huyệt Can, chỉnh tần số 2 Hz và<br /> - Vùng da ở loa tai không bị viêm nhiễm,<br /> kích thích điện bằng máy châm cứu ES-160 ITO –<br /> lở loét.<br /> JAPAN, lưu kim trong vòng 17 phút, rút kim và<br /> - Ở trạng thái thoải mái trong ngày tiến hành<br /> sát trùng sau khi rút kim.<br /> thử nghiệm (đánh giá theo thang điểm DASS 21<br /> với điểm stress < 15 điểm). Nghiệm pháp kích thích thụ thể lạnh<br /> - Tự nguyện đồng ý tham gia đề tài, được - ĐTNC ngâm cùng lúc 2 chân sao cho nước<br /> đọc, giải thích tường tận và ký tên vào phiếu ngập ngang hai mắt cá chân vào nước ở 7oC<br /> đồng ý tham gia nghiên cứu. được theo dõi bằng nhiệt kế liên tục trong vòng<br /> 3 phút.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Các chỉ số theo dõi<br /> - Đang mắc các bệnh có tính chất cấp tính,<br /> - Tần số tim (TST) được theo dõi liên tục qua<br /> cường giáp, sốt.<br /> máy oxymeter hiệu Microlife A310.<br /> - Sử dụng chất kích thích: rượu, bia, cafe,<br /> - Huyết áp (HA) được theo dõi qua máy đo<br /> thuốc lá trong vòng 24 giờ trước khi thực hiện<br /> huyết áp cánh tay ALPK2-Nhật Bản.<br /> đề tài.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Tiến trình thực hiện nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu sẽ được nằm nghỉ 20 hiện nghiên cứu với các mốc thời gian lấy số liệu<br /> phút, sau đó lấy số đo tần số tim (TST) và huyết như hình 1.<br /> áp (HA) ban đầu (ký hiệu T0 và HA-0) và thực<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2018 413<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 3 * 2018<br /> <br /> Xử lý số liệu Bảng 1. Đặc điểm chung của đối tượng người khỏe<br /> Số liệu được xử lý bằng phần mềm: SPSS mạnh trước nghiên cứu (n=30)<br /> 20.0, sử dụng phép kiểm phi tham số Wilcoxon Chỉ số Tổng cộng<br /> signed rank sum test để so sánh tần số tim, huyết Nam 17 (56,67%)<br /> Giới:<br /> Nữ 13 (43,33%)<br /> áp ở từng thời điểm nghiên cứu trong 2 lần thực<br /> Tuổi 24,1± 1,7<br /> hiện CPT. Huyết áp tâm thu (mm Hg) 111,7 ± 11,3<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Huyết áp tâm trương (mm Hg) 68,7 ± 8,9<br /> Tần số tim 75,3 ± 8,6<br /> Đặc điểm chung của các ĐTNC trước nghiên<br /> Nhận xét :<br /> cứu<br /> Các giá trị ban đầu của các ĐTNC gồm tần số<br /> Nhóm nghiên cứu gồm 30 đối tượng tình<br /> tim trung bình, huyết áp tâm thu trung bình,<br /> nguyện khỏe mạnh (17 nam, 13 nữ).<br /> huyết áp tâm trương trung bình đều trong giới<br /> hạn bình thường.<br /> Bảng 2. Sự thay đổi của tần số tim khi làm CPT lần 2 (sau khi nhĩ châm) so với lần 1 (n =30)<br /> Giá trị p<br /> Thời điểm TST trong CPT1 (lần/phút ± SD) TST trong CPT2 (lần/phút ± SD)<br /> So sánh CPT1 và CPT2<br /> 0 76,1 ± 8,1 72,3 ± 8,5 < 0,05<br /> 30 83,5 ± 11,5 77,8 ± 10,2 < 0,05<br /> 60 83,1± 11,8 77,8 ± 9,4 < 0,05<br /> 90 80,5 ± 8,7 76,1 ± 8,8 < 0,05<br /> 120 82,6 ± 11,3 78,3 ± 10,4 < 0,05<br /> 150 82,4 ± 8,4 78,4 ± 9,1 < 0,05<br /> 180 82,3 ± 9,8 78,6 ± 9,7 < 0,05<br /> 210 82,6 ± 8,8 76,0 ± 9,3 < 0,05<br /> 240 81,6 ± 9,2 75,0 ± 9,0 < 0,05<br /> 270 77,1 ± 7,9 74,4 ± 8,9 < 0,05<br /> 300 76,7 ± 9,1 74,2 ± 9,9 < 0,05<br /> 330 76,1 ± 10,0 73,0 ± 8,3 < 0,05<br /> 360 76,4 ± 9,2 72,4 ± 8,6 < 0,05<br /> Nhận xét: Bảng 3. Sự thay đổi của HA khi làm CPT lần 1 và<br /> - Trong quá trình làm CPT lần 1 (ngâm chân CPT lần 2 (n =30)<br /> nước đá liên tục), tần số tim tăng liên tục đến SBP (mmHg) ± SD DBP (mmHg) ± SD<br /> T13 110,0 ± 10,9 69,5 ± 7,9<br /> giây thứ 240 từ khi bắt đầu làm CPT (p < 0,05).<br /> T16 114 ± 11,6 76,5 ± 9,4<br /> - TST tăng cao nhất ở giây thứ 30 so với giây T42 108,5 ± 10,3 70,0 ± 8,4<br /> thứ 0 ban đầu, với giá trị 7,4 ± 9,1 lần/phút. T45 114,0 ± 10,0 76,3 ± 7,1<br /> - Sau khi kết thúc CPT 1 được 1 phút 30 giây Nhận xét:<br /> (giây 270) thì TST trở về giá trị gần với giây 0 ban - Huyết áp tâm thu và tâm trương tại thời<br /> đầu trước khi làm CPT, khác biệt không có ý điểm trước khi làm CPT cả 2 lần (T13, T42) và<br /> nghĩa thống kê (p > 0,05) sau khi làm CPT (T16, T45) khác biệt không có ý<br /> - Tần số tim trong khi làm CPT lần 2 sau điện nghĩa thống kê (p >0,05).<br /> nhĩ châm giảm có ý nghĩa thống kê khi so sánh - Huyết áp tâm thu và tâm trương tại thời<br /> trước – sau với CPT lần 1 (p < 0,05). điểm sau khi thực hiện CPT lần 1 (T16) tăng lần<br /> - Tần số tim giảm nhiều nhất ở CPT lần 2 so lượt là 4,0 ± 7,2 và 7,0 ± 8,8 mmHg, khác biệt có ý<br /> với lần 1 là tại thời điểm giây 30 (5,8 ± 10,6 nghĩa thống kê so với thời điểm trước khi thực<br /> lần/phút) và giây 60 (5,2 ± 11,3 lần/phút) hiện CPT lần 1 (T13) (p < 0,05).<br /> <br /> <br /> 414 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2018<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> - Tương tự tại thời điểm sau khi thực hiện không chính xác vì chúng tôi chưa có dụng cụ<br /> CPT lần 2 (T45, HATT và HATTr cũng tăng lần theo dõi huyết áp ngoại vi liên tục nên có thể bỏ<br /> lượt là 5,5 ± 5,0 mmHg và 6,3 ± 7,1 mmHg, khác sót các thời điểm thay đổi huyết áp tại các thời<br /> biệt có ý nghĩa thống kê so với thời điểm trước điểm thực hiện CPT và khi nhĩ châm.<br /> khi thực hiện CPT lần 2 (T42) (p < 0,05). Tác dụng không mong muốn khi điện nhĩ<br /> BÀN LUẬN châm huyệt Tâm, Can<br /> <br /> Kết quả CPT lần 1 Không ghi nhận tác dụng không mong<br /> muốn trong quá trình thực hiện điện nhĩ châm<br /> Kết quả cho thấy khi làm CPT lần 1 tần số<br /> tần số thấp. Điều này phù hợp với các đề tài<br /> tim tăng dần, cao nhất trong 30 giây đầu tiên (7,4<br /> nghiên cứu trước đã được tổng hợp trong đề tài<br /> ± 9,1 lần/phút) sau đó tăng ổn định trong suốt<br /> của tác giả Aaron Murray(8).<br /> thời gian thực hiện CPT (p 0,05).<br /> - Không ghi nhận tác dụng không mong<br /> So với nghiên cứu của Lin ZP (2011)(7) cũng<br /> muốn trong quá trình thực hiện CPT.<br /> cho kết quả tương tự, khi kích thích nhĩ châm<br /> vào nhánh tai của dây thần kinh X làm tần số tim TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> ở nhóm có nhĩ châm thấp hơn nhóm không nhĩ 1. Chowdhury D, Patel NJ (2006) “Approach to a case of<br /> autonomic peripheral neuropathy.”, Assoc Physicians India,<br /> châm sau nghiệm pháp gắng sức. La Marca R<br /> 54:727-32.<br /> (2010)(6) cũng cho kết quả điện nhĩ châm tạo ra 2. Clancy JA, Mary DA, et al. (2014), “Non-invasive Vagus<br /> kích thích trong hoạt động thần kinh X. Nghiên Nerve Stimulation in Healthy Humans Reduces”, Brain<br /> Stimul, 7(6):871-7.<br /> cứu của He W (2012)(4), Hou PW (2015)(5) kết luận 3. Dias M, Pagnin D (2011), “Effects of electroacupuncture on<br /> kích kích điện châm nhánh thần kinh của dây stress-related symptoms in medical students: a randomised<br /> thần kinh X (ABVN) tới nhân bó đơn độc (NTS) controlled pilot study”, Original papers.<br /> 4. He W, Wang X (2012), “Auricular Acupuncture and Vagal<br /> tạo thành cơ sở giải phẫu cho sự điều chỉnh hệ Regulation”, China Academy of Chinese Medical Science.<br /> thần kinh tự chủ. Việc đánh giá huyết áp có thể<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2018 415<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 3 * 2018<br /> <br /> 5. Hou PW, Hsu HC, (2015), “The History, Mechanism, and 9. Ramírez ML, et al (2015) “The Cold Pressor Stress Test: From<br /> Clinical Application of Auricular Therapy in Traditional basic psychophysiology to application”, Universität Trier –<br /> Chinese Medicine.”, Evid Based Complement Alternat Med. Fachbereich I – Psychobiologie.<br /> 6. La Marca R, Nedeljkovic M, Yuan L., Maercker A., Ehlert U 10. Saab PG, Llabre MM, et al, (1993) “The cold pressor test:<br /> (2010), “Effects of auricular electrical stimulation on vagal vascular and myocardial response patterns and their<br /> activity in healthy men: evidence from a three-armed stability”, Psychophysiology, 30(4):366-73.<br /> randomized trial”, Clinical Science, 118(8), pp. 537–546.<br /> 7. Lin ZP, Chen YH., Fan C, Wu HJ, Lan LW, Lin JG (2011),<br /> “Effects of auricular acupuncture on heart rate, oxygen Ngày nhận bài báo: 05 /10/2017<br /> consumption and blood lactic acid for elite basketball<br /> athletes”, American Journal of Chinese Medicine, 39 (6), pp. 1131–<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 10 /10/2017<br /> 1138. Ngày bài được đăng: 20/04/2018<br /> 8. Murray AR, Peers L, et al. (2016), “The strange case of the ear<br /> and the heart: the auricular vagus nerve and its influence on<br /> cardiac control”, Autonomic Neuroscience: Basic and Clinical, PII:<br /> S1566-0702(16)30072-8<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 416 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2018<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> BƯỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ GIẢM ĐƯỜNG HUYẾT<br /> SAU ĂN TRÊN NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2<br /> CỦA BÀI THUỐC NAM SƯU TẦM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SÓC TRĂNG<br /> Nguyễn Văn Đàn*, Nguyễn Thị Nguyên Sinh*, Bùi Chí Bảo*, Trịnh Thị Diệu Thường*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề và mục tiêu nghiên cứu: Đái tháo đường (ĐTĐ) týp 2 là một bệnh mạn tính không lây có tốc<br /> độ phát triển rất nhanh ở nhiều nước trên thế giới. Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh tăng glucose máu<br /> sau ăn là một yếu tố nguy cơ cao đối với các biến chứng mạch máu lớn (như bệnh mạch vành, bệnh mạch máu<br /> não, bệnh động mạch ngoại vi), biến chứng vi mạch (thận, võng mạc, thần kinh) cũng như góp phần khó kiểm soát<br /> HbA1c đạt mục tiêu điều trị dù đường huyết đói kiểm soát được trong giới hạn bình thường. Sau khi thu thập<br /> thực tế trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng, các dược liệu của bài thuốc được kiểm tra lý, hóa tính, nghiên cứu độc tính<br /> trên chuột, tế bào người. Kết quả cho thấy chưa có ghi nhận độc tính, đồng thời trong thử nghiệm tác dụng dược<br /> lý, bài thuốc cho thấy hiệu quả hạ đường huyết tốt trên chuột. Từ đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục<br /> tiêu bước đầu đánh giá hiệu quả kiểm soát glucose máu sau ăn tức thời trên người bệnh đái tháo đường týp 2 của<br /> bài thuốc gồm lá cây Mật gấu (Vernonia amygdalina). Qua đề tài này giúp củng cố thêm các bằng chứng khoa học<br /> cho việc triển khai các giai đoạn nghiên cứu tiếp theo khi sử dụng lâu dài bài thuốc trong hỗ trợ điều trị bệnh<br /> ĐTĐ týp 2, giúp kiểm soát bệnh và các biến chứng.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 41 người bệnh đái tháo đường týp 2 (13 nam, 28 nữ) thỏa tiêu<br /> chuẩn chọn. Từng đối tượng được thực hiện khảo sát đường huyết sau ăn với bữa ăn định chuẩn trong hai ngày<br /> liên tiếp, ngày chứng uống nước lọc và ngày uống cao thuốc. Lấy máu đầu ngón tay thử đường huyết sau ăn tại<br /> các thời điểm 15, 30, 60, 90 và 120 phút. Sử dụng phép kiểm thống kê bắt cặp để so sánh đường huyết sau ăn giữa<br /> các thời điểm trong hai ngày thử nghiệm. Giá trị tổng tích lũy của tăng lượng đường huyết sau ăn được ước tính<br /> bằng cách tính diện tích dưới đường cong (AUC- area under curve).<br /> Kết quả: So sánh đường huyết giữa các thời điểm, đường huyết sau ăn ngày uống thuốc ghi nhận đường<br /> huyết giảm khác biệt có ý nghĩa thống kê từ sau 30 phút, và giữ được tác dụng giảm liên tục tại thời điểm 60<br /> phút, 90 phút và 120 phút so với ngày chứng (p