l.<br />
<br />
Phanll<br />
<br />
KYNANG<br />
<br />
Chuyen ct~ 17 <br />
<br />
KY NANG<br />
<br />
I. NHU'NG<br />
<br />
uY QUYEN <br />
<br />
<br />
vAN DE co BAN vi: iN QUYEN<br />
<br />
1. Khai ni~m tiy quy~n<br />
<br />
1.1.<br />
<br />
Uy quy~n dan S,!,<br />
<br />
~eo Tir diSn giai thich thu~t ngfr hanh chinh , trong quan h~ dan Sl!, uy<br />
1<br />
<br />
quySn hl vi~c mQt nguai uy nhi~m cho mQt ngum khac dugc quySn thay m~t<br />
mlnh thl!C hi~n mQt hanh vi phap lu~t nao do nhu kY hgp dang, tra ng thay, nh~<br />
tiSn, v. v. Uy quySn co thS dinh ra gi6i h~ hay khong. Hanh vi cua ngum dugc<br />
uy quySn trong ph~ vi uy quySn dugc coi la hanh vi cua ngum uy quySn. NSu<br />
dugc Sl! dang y cua ngum uy quySn, nguai dugc uy quySn co quySn uy quySn<br />
l~i cho nguai khac. Vi~c uy quySn phai dugc thl!C hi~n hfutg hinh thuc van han<br />
<br />
va phai dugc thong hao cho hen tham gia phap lu~t dan Sl! v6i minh hiSt. Trong<br />
<br />
truang hgp phap lu~t dai hoi thi gi~y uy quySn phai dugc co quan nha nuac co<br />
thfun quySn chUng hl!c. MU6n gi~y uy quySn co du hi~u ll!c, ngum uy quySn<br />
phai la ngum co nang ll!c phap ly dS uy quySn.<br />
<br />
1.2.<br />
<br />
iJy quy~n hanh chinh<br />
<br />
Trong lu~t HiSn phap, quySn ll!c la t6ng thS nhfrng quySn do hQ may nha<br />
<br />
nuac thl!C hi~n de xay dlJllg va hao v~ mQt chS dQ chinh tri thea y chi cua cac<br />
nha cfun quySn. Nha nuac CQng hoa Xii hQi Chu nghia Vi~t Nam la Nha nuac<br />
cua nhan dan. Nhan dan sir d\ffig quySn ll!c Nha nuac thong qua Qu6c hQi va cac<br />
HQi d6ng nhan dan cac c~p.<br />
Trong quan h~ hanh chinh, uy quySn la vi~c mQt co quan hay mQt quan·<br />
chuc uy quySn cho mQt co quan khac, mQt phai doan hay mQt can hQ sir d\ffig<br />
<br />
1 Til<br />
<br />
dien Giiii thich th~t ngfr hiinh chinh (2002)- Mai Hihl Khue , Bui Van Nhan (chi! bien)<br />
<br />
224<br />
<br />
mQt s6 quySn Clla mlnh lam mQt s6 vi~c nhdt dinh nhu diSu tra, thanh tra, giam<br />
sat hay d\l hQi nghj<br />
<br />
1.<br />
<br />
Trong cac co quan nha nucrc, toan bQ quySn nang cua co quan nha nucrc<br />
duqc giao cho cong chuc 1a trach nhi~m cua cong chuc vm nhan dan. Cong chuc<br />
co trach nhi~m thi hanh cong V\l mQt cach hi~u· qua. Uy quySn cong V\l 1a vi~c<br />
cdp tren uy thac mQt phfuJ quySn l\lc thUQC vS cdp tren do phap 1u~t quy dinh cho<br />
cdp du6i th\lC hi~n dum S\l kiSm tra, giam sat cua cdp tren. Cdp ducri phai va chi<br />
d<br />
. UQ'c th\lC hi~n cac cong V\l thea dUng S\l uy quYSn dO rna khong duQ'c<br />
<br />
tuy ti~n<br />
<br />
va cdp tren co thS rut l~i S\l uy quYSn khi cfuJ thi~t.<br />
Truoc day lu~t quy dinh, cdp truOng chi duqc uy quySn khi vfutg m~t ~i<br />
nai lam vi~c, nhung th\lc ti@n chi ra r~g, quy djnh do khong hqp 1:9, nen hi~n<br />
,. <br />
<br />
nay 1u~t cho phep cdp ·truOng khong vfutg m~t t~i noi lam vi~c, v§n duqc ban<br />
hanh quy~t dinh uy quySn. Quy~t djnh uy quySn phai chi ra uy quYSn cho cdp<br />
pho tr\lc ti~p nao, uy quYSn cai gi va uy quySn tir khi nao d~n khi nao.<br />
Nguyen cic chung vS thAm quYSn trong cac co quan nha nucrc la mQt<br />
<br />
quy~t dinh duqc dua ra khong dung thAm quYSn la bAt hqp phap. Noi cach khac,<br />
mQt chu thS hanh chinh khong thS ra quy~t dinh trong linh V\lC khong thuQc<br />
thAm quYSn cua minh. D6i vm qUYSn ra cac quy~t djnh hanh chinh, vi~c uy<br />
quySn cho cdp dum cfuJ phai duqc th\lC hi~n b~g van ban, neu ra cdp duqc uy<br />
quYSn va 1inh V\lC duqc uy quySn. Khi quy~t dinh da dua ra, Cdp tren khong co<br />
thAm qUYSn do mia, trir khi cdp tren biii b6 vi~c uy quy~n do b~g mQt van ban<br />
mm. cAp tren cilng co thS uy quYSn cho cdp dum<br />
<br />
kY van ban thay minh. Nhung<br />
<br />
cAp tren v~n phai chiu trach nhi~m d6i vOi cac quySn dinh dua ra.<br />
Tuy truemg hqp, co quan nha nucrc cAp tren co thS uy quYSn cho co quan<br />
cAp dum th\lC thi mQt s6 qUYSn h~ rna cAp ducri co thS th\lC hi~n hi~u qua han<br />
Cdp tren. Vi d\l: BQ Tai chinh co thS uy qUYSn thu ph~t hanh chinh cho cac co<br />
quan hanh chinh cdp dum b~g vi~c cho phep Kho b~c Nha nuoc duqc uy quySn<br />
cho co quan ra quy~t dinh xu ph~t ti~n hanh thu tiSn ph~t rAi sau do nQp tiSn<br />
<br />
ph~t vao Kho b~c Nha nuoc2 •<br />
vAn dS uy quySn kY gidy to trong cac co quan nha nu6c r~t rQng, phai can<br />
cu vao tUng linh V\lC. Con uy quySn<br />
I<br />
<br />
2<br />
<br />
kY<br />
<br />
gi~y to giiia nhiing ngum co tnich<br />
<br />
Tir dian GH'li thieh thu~t ngu Mnh ehinh (2002)- Mai Hitu Khue, Bui Van Nhcm (eM bien) <br />
<br />
Xem Cong van s6 4232-TCIKBNN ngay 27/1111997 elia BQ rai ehinh <br />
<br />
<br />
225<br />
<br />
nhi~m, quy~n h~ trong cimg mQt co quan thi l~i pht;t thuQc vao quy chB ph§n<br />
<br />
cong nhi~m Vt;t trong nQi bQ co quan do, ho~c pht;t thuQc vao thm gian nguai pht;t<br />
tnich linh V\IC do di vfuJg, thi uy quy~n cho ngum khac trong trong thai gian<br />
minh di vfuJg, khi & co quan, l~i tiBp tt;tC kY binh thuang.<br />
Khoan 1, Khoan 3, f)i~u 10 Nghi djnh<br />
<br />
sa 11012004fNI)-CP (814/2004)<br />
<br />
cua Chinh phu v~ cong mc van thu qui djnh "& co quan, t5 chuc lam vi~c thea<br />
chB dQ thu truOng, ngum dUng ddu co quan, t5 chuc co thfun quy~n kY tAt ca cac<br />
van ban cua co quan, t5 chuc co the giao cho c~p pho cua minh kY thay (KT) cac<br />
van ban thuQc linh V\IC dugc ph§n cong pht;t trach" va "trong cac truang hgp d~c<br />
bi~t, nguai dUng ddu co quan, t5 chuc co the uy quy~n cho.mQt can bQ pht;t trach<br />
<br />
dum quy~n minh mQt c~p<br />
phai<br />
<br />
kYo<br />
<br />
Vi~c giao<br />
<br />
kY thira uy<br />
<br />
quy~n (TUQ) mQt<br />
<br />
sa van ban rna minh<br />
<br />
kY thira uy quySn phai dugc qui dinh bfu1g van ban va gim<br />
<br />
h~ trong mQt thm gian nh~t dinh. Nguai dugc uy quySn khong dugc uy quySn<br />
<br />
cho nguai khac kY".<br />
<br />
1.3.<br />
<br />
Uy quyin vUi tU' each kj nang quiin Ij<br />
<br />
Vm tu cach ky nang quAD ly, uy quySn la mQt hanh dQng quAD ly qua do<br />
ngum co quy~n (nha quAD ly) chuyen giao mQt phdn quySn l\Ic cua minh cho<br />
mQt cQng S\I (nh§n vien dum quy~n, chuyen gia). Uy quySn gfuJ liSn vai quySn<br />
h~ va trach nhi~m. Nha quan ly se m~t di mQt<br />
<br />
sa quySn h~ khi giao cho nh§n<br />
<br />
vien quy~n h~ de th\IC hi~n mQt cong vi~c nao do, boi hQ khong con ra quyBt<br />
djnh nfra. Nh§n vien se quyBt djnh va th\Ic hi~n cong vi~c dugc uy quySn. Noi<br />
cach khac, uy quySn Ia ky nang k:hiBn cho cong vi~c dugc th\IC hi~n bfu1g lao<br />
dQng va thm gian cua ngum khac.<br />
Theo Pierre Morin], uy quy~n la mQt phuong thuc t6 chuc trong do ngum<br />
co tnich nhi~m giao cho mQt cQng S\I (c~p duai, chuyen gia ho~c mQt ngum<br />
khac) th\lc hi~n cac m\lc tieu da xac dinh, dAng thai trao cho nguai dugc uy<br />
quySn quySn t\I chu th\Ic S\l (vS phuong ti~n, cach thuc thuc hi~n), xac djnh r5<br />
gim h~ (xac djnh ra khuon kh6), hB trg n~u cdn va thUOng xuyen danh gia<br />
trong khuon kh5 quy trinh Idem tra ra rang va xac djnh. Xet tren phuong di~n<br />
.<br />
,<br />
nay, uy quySn gdn vm hanh dQng uy nhi~m va uy thac.<br />
<br />
I<br />
<br />
Qwin If va Quy~n l1,lc, NXB. Edition 2004<br />
<br />
226<br />
<br />
Nhu v~y, khi uy quy8n va uy thac cong vi~c cho nhan vien, nguai dugc<br />
uy quy8n phai chiu trach nhi~m thvc hi~n cong vi~c, nhung nha quan 11' phai<br />
chiu trach nhi~m v8 k~t qua cu6i cling. M~t khac, khi uy quy8n, ngum quan 11'<br />
cdn phai t~o di8u ki~n, h6 trg va t~o dQng hrc giup nhan vien hoan thanh cong<br />
vi~c<br />
<br />
dugc uy thac.<br />
Oy quy8n 1a mQt trong nhiing ky nang quan 11' co ban nh§.t. Uy quy8n 1a<br />
<br />
y~u t6 ddu tien cho phep phan bi~t giua cac nhiing ngum him quan 11' va nhiing<br />
<br />
ngum khong lam quan 11'. Nha quan 11' t6t la ngum bi~t tim fa nguCri tai dS lam<br />
vi~c, va cling bi~t h~ ch~ sv can thi~p trong khi hQ dang lam vi~c. Oy quy8n co<br />
<br />
thS dugc ti~n hanh<br />
<br />
anhi8u lo~i hinh cong vi~c khac nhau~ tir vi~c quan 11' nhom<br />
<br />
d~n nhiing cong vi~c c\l thS. Uy quy8n hi~u qua 1a la biSt cach uy thac cong vi~c<br />
;<br />
<br />
.<br />
<br />
~. <br />
<br />
cho nhan vi en co kha nang dang thm ~o di8u ki~n, h6 trg va t~o dQng Ivc giup<br />
hQ hoan thanh cong vi~c dugc uy thac.<br />
<br />
2. S\l cAn thi~t phii uy quy~n<br />
Oy quy8n 1a di8u khong thS thi~u trong cac<br />
<br />
tB<br />
<br />
chuc, d~c bi~t la cae<br />
<br />
tB<br />
<br />
chuc nha nuac vm r§.t nhi8u trach nhi~m va rang bUQc doi hoi mQi ngum phai<br />
chia se ba ganh vac. Uy quy8n hi~u qua giup ti~t ki~m thm gian, cai thi~n hi~u<br />
qua ho~t dQng cua tB chuc, tang Sl! hai long eua cong dan, phat triSn nhan vien<br />
va dQi ngfi can bQ k~ c~, cling c6 ni~m tin va t~o dQng hlc cho nhan vien. Uy<br />
quy8n khong dUng se gay hiSu nhdm, m~t dQng hlC lam vi~c va b~t binh trong tB<br />
ehuc. Uy quy8n cdn thi~t trong qua trinh thl!C hi~n t~t ca cac chuc nang quan 11',<br />
cdn thiSt d6i vm tB chuc, ngum uy quy8n va ngum dugc uy quy~n.<br />
<br />
2.1. D6i vdi<br />
<br />
to chuc<br />
<br />
- Uy quy8n lam tang hi~u qua ho~t dQng cua<br />
<br />
tB chirco MQt trong nhiing<br />
<br />
nguyen tic co ban cua quan 11' la trach nhi~m cdn dugc giao cho bQ ph~ th~p<br />
nh~t co thS dam nhi~m co ch§.t lugng trach nhi~m do. Uy quy8n cho phep giam<br />
<br />
thiSu cac buac trong giao tiSp va chu6i ra quySt dinh. Nha uy quy8n, can bQ,<br />
cong chuc co quy8n dua ra quy~t dinh nhi8u han rna khong phai m~t thCri gian<br />
cha dgi<br />
<br />
l' ki~n tir c§.p tren,<br />
<br />
di~u nay cho phep cac v~ d8 dugc<br />
<br />
xu 11' mQt cach<br />
<br />
nhanh chong.<br />
- Giup tB chuc quy~t dinh sang su6t han, nhanh chong va sat thvc tS han.<br />
Oy quy8n trong co quan lam tang Sl! trao dBi thong tin<br />
<br />
b cit ca cac c~p. Khi<br />
227<br />
<br />
dugc cung c~p thong tin cAn thi~t til c~p dum, nha quan 1y se dua ra dugc nhUng<br />
quy~t dinh sang su5t han. C~p dum 1a nguai ti~p xuc, gAn gUi vai cong dan, vi<br />
v~y hiSu th\IC t~ han, cac quy~t dinh dua ra thuang phil hgp vm th\Ic t~ han va<br />
<br />
nhanh chong han.<br />
- T~o diSu ki~n cho c~p tren tuang tac nhiSu han vm c~p dum, cai thi~n<br />
m5i quan h~ gifra c~p tt."en va c~p duai trong tB chilc. Nha quan 1y bi~t uy quySn<br />
se co nhiSu thai gian danh cho cong tac quan 1y, co kha nang quan 1y va giam<br />
sat hi~u qua nhiSu can hQ dum quySn han. Vi v~y, cong mc quan 1y tB chilc se<br />
dugc th\IC hi~n hi~u qua va thong su5t han.<br />
- Uy quySn lam tang kha nang phat triSn<br />
<br />
tB<br />
<br />
chilc: Thanh cong cua<br />
<br />
tB<br />
<br />
chilc ph\l thuQc van kha nang phat triSn cac nha quan 1y co kha nang ch~p nh~<br />
nhUng<br />
<br />
~ai<br />
<br />
tra va trach<br />
<br />
nhi~m<br />
<br />
ngay cang cao han. L\Ic 1ugng can hQ quan 1y co<br />
<br />
nang 1\IC 1a nguBn 1\Ic quan tr9ng dam bao S\I dBi mai va phat triSn cua tB chilc.<br />
Uy quySn co mc d\lng nang cao nang 1\Ic va S\I t\l tin cho cac nha quan 1y trung<br />
c~p va cao c~p. Trai l~i, uy quySn khong hi~u qua se khi~n cho nhan vi en co<br />
<br />
tiSm nang cao tim ki~m cac vi tn lam vi~c khac nO'i h9 co thS phat huy t5t kha<br />
nang cu~ minh. VS 1au dai, diSu nay co nhiSu mc d\l1lg tieu C\IC d5i vm tB chilc.<br />
- Uy quySn cai thi~n cong mc ph5i k~t hgp trong dan vi : do Nha quan 1y<br />
khong tr\lc ti~p th\lC hi~n cong vi~c, se dam nhi~m t5t hOO cong mc ph5i k~t hgp<br />
trong dan vi.<br />
- Uy quySn cho phep xay d\Illg nhom lam .vi~c ~ tam va nang dQng, ~o<br />
diSu ki~n phat triSn Icy nang cua tUng ca nhan; sir d\l1lg chuyen mon mBi thanh<br />
vien; quy~t dinh sang su5t cai thi~n k~t qua lam vi~c cua nhom.<br />
- La cong C\l dS phat triSn nhan vien va phat triSn dQi ngii can hQ k~ c~:<br />
Uy quySn 1a cO' hQi dS nha quan 1y phat triSn nang l\lc mm cua nhan vien, giup<br />
nhan nhan vien co cO' hQi thS hi~n nang l\lc va phat triSn tiSm nang, qua do co<br />
thS phat hi~n va phat triSn mQt cach hi~u qua dQi ngii can hQ k~ c~n .<br />
. 2.2. Dai VOl ngU'iri uj quyJn<br />
- Sir d\l1lg thai gian mQt cach<br />
<br />
hi~u<br />
<br />
qua han: Cong vi~c chinh cua nha<br />
<br />
quan 1y 1a xac dinh t:fun nhin va chi~n 1ugc 1au dai cho tB chilc. N~u om dBm qua<br />
nhiSu vi~c thi nha quan 1y se hi nhfuI chim trong cong vi~c, hi cu5n van nhUng<br />
cong vi~c quan 1y tiSu ti~t, khong co thai gian th\lc hi~n cong vi~c chinh cua<br />
<br />
228<br />
<br />