Thiết lập hệ thống tưới để trồng cỏ chất lượng cao - chương 1

Chia sẻ: Vu Dinh Hiep | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

134
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 1: Thiết lập hệ thống tưới phun Các bước tiến hành khi thiết lập hệ thống tưới Lựa chọn đất Các yếu tố cần quan tâm khi lựa chọn đất Địa hình: đất bằng phẳng (độ dốc 5% sử dụng các tép phun chuyên dụng

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thiết lập hệ thống tưới để trồng cỏ chất lượng cao - chương 1

Thieát laäp HEÄ THOÁNG TÖÔÙI ñeå troàng coû chaát löôïng cao
Muïc luïc CUỐN SÁCH NÀY ĐƯỢC THỰC HIỆN DƯỚI SỰ HỢP TÁC CỦA Dự án bò sữa Việt Bỉ (VBDP) F11, số 14 đường Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội, Việt Nam Phaàn giôùi thieäu 3 Tel: (+84) 4 3734 4278 Chöông 1: Thieát laäp heä thoáng töôùi 5 Fax: (+84) 4 3734 4279 Email: vbdairyproject@vnn.vn 1. Löïa choïn ñaát 6 2. Vaät lieäu vaø duïng cuï 7 Cục Chăn Nuôi (DLP) 3. Thieát keá 23 Số 2, Ngọc Hà, Ba Đình, Hà Nội, Việt Nam Tel: (+84) 4 3734 5443 4. Laép ñaët 29 Fax: (+84) 4 3844 3811 / (+84) 4 3843 6802 5. Laøm ñaát tröôùc khi gieo haït 39 Email: cn@mard.gov.vn Chöông 2: Troàng coû UÙc trong heä thoáng töôùi 41 1. Gieo haït 42 Cơ quan hợp tác kỹ thuật Bỉ tại Hà Nội (BTC Hà Nội) F7 - F9, số 14 đường Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội, Việt Nam 2. Töôùi coû 47 Tel: (+84) 4 3728 0571 3. Phaân boùn 49 Fax: (+84) 4 3728 0572 4. Laøm coû daïi 51 Email: vietnam@btcctb.org 5. Söï phaùt trieån cuûa coû Hoãn hôïp UÙc 54 Diễn đàn Ngành sữa Việt Nam 6. Thu hoaïch 55 F11, số 14 đường Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội, Việt Nam Chöông 3: Quaûn lyù vaø vaän haønh heä thoáng töôùi 57 Tel: (+84) 4 3734 6426 1. Quaûn lyù vaø vaän haønh heä thoáng töôùi 57 Fax: (+84) 4 3734 4279 Email: info@dairyvietnam.org.vn 2. Söû duïng heä thoáng töôùi ñeå boùn phaân 66 Website: www.dairyvietnam.org.vn Chöông 4: Duy tu vaø baûo döôõng heä thoáng töôùi 69 www.nganhsuavn.org.vn 1. Söû duïng vaø baûo döôõng maùy bôm 69 2. Röûa boä loïc 73 Tác giả: Lien Terryn, Ngô Tiến Dũng, Raf Somers 3. Röûa teùp phun nöôùc 75 4. Laøm sao ñeå haïn cheá chi phí baûo döôõng 76 Thiết kế: Công ty Thiết kế và Quảng cáo La Bàn Tel: (+84.4) 6269 6761
Lôøi noùi ñaàu Döï aùn boø söõa Vieät Bæ (VBDP) vôùi muïc tieâu taêng thu nhaäp cho hoä chaên nuoâi boø söõa treân cô sôû saûn xuaát söõa trong nöôùc phaùt trieån moät caùch beàn vöõng taïi 5 tænh döï aùn laø Haø Noäi, Haø Taây, Haø Nam, Vónh Phuùc vaø Baéc Ninh. Döï aùn do Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân (MARD) thöïc hieän vôùi söï hoã trôï kyõ thuaät cuûa Cô quan Hôïp taùc Kyõ thuaät Bæ (BTC) töø thaùng 3 naêm 2005 ñeán thaùng 3 naêm 2010. Taäp huaán chaên nuoâi boø söõa cho noâng daân laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng chính cuûa döï aùn. Döï aùn söû duïng phöông phaùp ñaøo taïo cho taäp huaán vieân (TOT) nhaèm ñaøo taïo cho caùc chuû hoä trình dieãn trôû thaønh caùc tieåu giaùo vieân cô sôû ñeå taäp huaán cho caùc nhoùm hoä chaên nuoâi boø söõa taïi caùc xaõ döï aùn. Cuoán saùch “Thieát laäp heä thoáng töôùi ñeå troàng coû chaát löôïng cao” chæ laø moät trong nhöõng taøi lieäu seõ ñöôïc chuyeån cho caùc hoä chaên nuoâi boø söõa, moãi moät phaàn nhoû trong cuoán saùch naøy lieân quan ñeán caùc chuû ñeà trong Thöïc haønh chaên nuoâi boø söõa gioûi. Cuoán saùch naøy laø taøi lieäu boå trôï cho caùc taøi lieäu giaûng daïy ñöôïc söû duïng trong quaù trình taäp huaán. Toaøn boä cuoán saùch vaø taøi lieäu giaûng daïy coù theå ñöôïc taûi veà töø website cuûa Ngaønh söõa Vieät Nam: www.dairyvietnam.org.vn Maëc duø moät soá khaùi nieäm vaø noäi dung coøn khaù tröøu töôïng ñoái vôùi caùc hoä chaên nuoâi boø söõa, nhöng ñaõ ñöôïc caùc taùc giaû dieãn giaûi heát söùc ñôn giaûn, ngaén goïn, keát hôïp vôùi caùc hình aûnh sinh ñoäng vaø deã hieåu ñeå taïo höùng thuù cho ngöôøi ñoïc vaø ñieàu quan troïng nhaát laø thuyeát phuïc ngöôøi chaên nuoâi laøm theo höôùng daãn cuûa cuoán saùch. Chuùng toâi chaân thaønh caûm ôn nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuûa oâng Phaïm Kim Cöông, caùc caùn boä tö vaán thöùc aên thöïc ñòa (Traàn Hoaøng Chaát, Ñaøo Lan Nhi, Hoaøng Thò Thöông, Hoaøng Huy, Leâ Tuaán Thònh vaø Ngoâ Vaên Hieäp) vaø oâng Niel T. Schultz (Coâng ty Khuyeán noâng), ngöôøi ñaõ höôùng daãn caùc caùn boä kyõ thuaät vaø caùc hoä noâng daân thieát laäp thaønh coâng heä thoáng naøy. Nhaân dòp naøy chuùng toâi baøy toû loøng bieát ôn vaø ñaùnh giaù cao tôùi caùc hoä chaên nuoâi, caùc Chòu traùch nhieäm noäi dung Chòu traùch nhieäm phaùt haønh caùn boä kyõ thuaät - nhöõng ngöôøi ñaõ taäp huaán caùc hoä chaên nuoâi laøm theo nhöõng chæ daãn cuûa cuoán saùch naøy. Xin traân troïng caûm ôn! Chuùng toâi saün saøng ñoùn nhaän moïi yù kieán ñoùng goùp veà cuoán saùch naøy! 1
PHAÀN GIÔÙI THIEÄU Töôùi phun laø phöông phaùp laøm möa nhaân taïo, nöôùc ñöôïc phun thoâng qua heä thoáng ñöôøng oáng döôùi aùp löïc cuûa maùy bôm. Khi nöôùc ñöôïc phun qua heä thoáng teùp phun, caùc haït nöôùc ñöôïc taùch nhoû vaø rôi ñeàu treân maët ñaát. Khi thieát keá heä thoáng maùy bôm, oáng, cuùt, van, teùp phun vaø cô cheá vaän haønh phaûi ñoàng boä thì heä thoáng hoaït ñoäng môùi hieäu quaû. Maùy bôm ñieän coâng suaát 1 hp coù theå vaän haønh heä thoáng naøy, nhöng taïi caùc ñòa phöông do nguoàn ñieän khoâng oån ñònh (ñieän quaù yeáu), ñieän bò caét thöôøng xuyeân, heä thoáng töôùi thieát laäp quaù xa nguoàn ñieän neân söû duïng bôm ñieän nhieàu khi baát lôïi, vì vaäy moät soá hoä noâng daân vaãn thích duøng maùy chaïy baèng xaêng hoaëc diezel hôn. Maùy bôm chaïy baèng xaêng coù theå caûi tieán ñeå chaïy baèng khí Bioga nhaèm tieát kieäm chi phí vaø baûo veä moâi tröôøng. Maëc duø chi phí ñaàu tö thieát laäp heä thoáng töôùi coøn töông ñoái cao (khoaûng 9 trieäu ñoàng cho 1.000 m2 - naêm 2008), nhöng heä thoáng naøy raát tieän lôïi nhö giaûm thôøi gian töôùi, töôùi ñoàng ñeàu vaø ñoàng boä, naâng cao hieäu quaû söû duïng nöôùc vaø phaân boùn cho caây troàng… ñaëc bieät vôùi coû chaát löôïng cao. Cho boø aên coû MOÄT SOÁ LÖU YÙ TRÖÔÙC KHI ÑOÏC CUOÁN SAÙCH NAØY chaát löôïng cao, boø seõ aên nhieàu, löôïng thöùc aên tinh giaûm, söùc khoûe cuûa boø toát, boø seõ cho nhieàu söõa vaø söõa coù chaát löôïng Ñaây laø cuoán saùch höôùng daãn caùc hoä chaên nuoâi thieát laäp heä thoáng töôùi (dieän tích khoaûng 1.000 m2 - 2.000 m2). toát hôn. Coù raát nhieàu kyõ thuaät thieát laäp heä thoáng töôùi, tuy nhieân cuoán saùch naøy chæ höôùng daãn caùc hoä chaên nuoâi thieát laäp heä thoáng töôùi döïa treân nhöõng kinh nghieäm töø thöïc tieãn aùp duïng taïi caùc hoä chaên nuoâi boø söõa trong ñòa baøn döï aùn Boø söõa Vieät Bæ. Chuùng toâi ñöa raát nhieàu teân vaø loaïi vaät tö söû duïng trong heä thoáng töôùi, tuy nhieân chuùng ta coù theå söû duïng 2 3 caùc loaïi vaät lieäu töông töï hieän coù treân thò tröôøng.
Trong troàng coû vieäc cung caáp ñuû nöôùc vaø phaân boùn coû seõ phaùt CHÖÔNG 1 THIEÁT LAÄP HEÄ THOÁNG TÖÔÙI PHUN trieån nhanh vaø coù theå cho saûn phaåm quanh naêm, ñaëc bieät trong muøa ñoâng. Ngoaøi ra, söû duïng nöôùc thaûi bioga ñeå töôùi coû seõ giaûm ñöôïc raát nhieàu löôïng phaân boùn hoùa hoïc thaäm trí khoâng duøng ñeán phaân hoùa hoïc vaø giaù thaønh saûn xuaát coû seõ giaûm. Caùc böôùc tieán haønh khi laép ñaët heä thoáng töôùi Sô ñoà trang 5 chæ ra caùc böôùc tieán haønh khi thieát laäp heä thoáng 1. Choïn ñaát töôùi phun cho ñoàng coû. Sau khi löïa choïn ñaát, veõ sô ñoà thöûa ruoäng vaø laäp thieát keá heä thoáng töôùi laø raát caàn thieát. Ñöôøng oáng chính ñöôïc thieát keá laøm sao ñeå tieát kieäm chi phí vaø phuø hôïp vôùi nguoàn nöôùc, ñòa hình vaø kích thöôùc cuûa thöûa ruoäng. Söû duïng ° Nguoàn nöôùc caùc loaïi vaät lieäu coù chaát löôïng vaø ñoä beàn cao, baûo quaûn vaø chaêm soùc ñuùng quy trình kyõ thuaät seõ keùo daøi tuoåi thoï cuûa heä 2. Vaät lieäu ° Maùy bôm thoáng oáng vaø ñoàng coû ñeán 15 naêm. ° Heä thoáng ñöôøng oáng Chöông cuoái laø quy trình kyõ thuaät troàng coû Hoãn hôïp UÙc vôùi heä ° Ñöôøng oáng chính thoáng töôùi. Quy trình naøy Döï aùn Boø söõa Vieät Bæ hieän ñang aùp ° Ñöôøng oáng phuï 3. Thieát keá duïng thaønh coâng taïi caùc hoä chaên nuoâi boø söõa taïi Mieàn Baéc Vieät Nam. ° Coät phun ° Ñaøo raõnh ° Noái ñöôøng oáng 4. Laép ñaët ° Laép maùy bôm ° Laáp raõnh 5. Chuaån bò ñaát ° Caøy böøa vaø san phaúng vaø gieo haït ° Gieo haït Coû hoãn hôïp UÙc trong heä thoáng töôùi 4 5
1.2. Tröôùc khi laép ñaët heä thoáng 1. Löïa choïn ñaát Doïn saïch caây troàng cuõ vaø coû daïi Caøy böøa kyõ, nhaët saïch goác caây, gaïch, ñaù… 1.1. Caùc yeáu toá caàn quan taâm khi löïa choïn ñaát Ñòa hình: - Ñaát baèng phaúng (ñoä doác < 5%) - Neáu ñoä doác > 5%: söû duïng caùc teùp phun chuyeân duïng (Teùp coù buø aùp suaát Waterbird® cuûa haõng Toro® ) Hình daïng: toát nhaát laø ñaát coù daïng hình chöõ nhaät hoaëc hình vuoâng, caùc hình daïng khaùc vaãn coù theå laép ñaët nhöng chi phí thöôøng cao hôn Vò trí ñaát: neân löïa choïn ñaát gaàn nguoàn nöôùc (ao, hoà hoaëc gieáng nöôùc…) Dieän tích: ít nhaát 750 m², neáu dieän tích nhoû thì chi phí laép ñaët neáu tính treân 1 ñôn vò dieän tích seõ cao hôn Loaïi ñaát: Ñaát caùt pha, ñaát phuø xa, ñaát thòt nheï - Ñaát trung tính vaø maøu môõ - Caøy böøa ñaát vaø laøm saïch coû daïi, goác caây, gaïch, ñaù… Choïn ñaát thoaùt nöôùc toát. Ñoái vôùi ñaát thoaùt nöôùc keùm (ñaát thòt naëng, ñaát seùt) neân - 2. Vaät lieäu vaø duïng cuï laøm raõnh theo chieàu doác cuûa ruoäng ñeå thoaùt nöôùc khi trôøi möa to 2.1. Nguoàn nöôùc Nguoàn nöôùc caøng gaàn thöûa ruoäng caøng toát. Nguoàn nöôùc cho maùy bôm bao goàm: Soâng / suoái Ao, hoà Gieáng, gieáng khoan, ... 6 7
2.2. Beå chöùa nöôùc Neân xaây beå baèng beâ toâng ñeå chöùa nöôùc vaø coù theå hoøa nöôùc vôùi phaân boùn, nöôùc thaûi bioga hoaëc nöôùc röûa chuoàng ñeå töôùi coû. Neân chia beå laøm 2 ngaên: 1 ngaên chöùa nöôùc saïch vaø 1 ngaên chöùa nöôùc thaûi. Tröôùc khi thu hoaïch 10 ngaøy, chæ söû duïng nöôùc saïch ñeå töôùi coû ñeå traùnh muøi nöôùc thaûi coøn treân Löu yù coû khi thu hoaïch Ñaàu huùt cuûa maùy bôm ñöôïc chia laøm 2 nhaùnh noái tröïc tieáp ñeán ngaên beå (nöôùc saïch Coù theå bôm nöôùc tröïc tieáp töø gieáng ñeå töôùi coû. Tuy nhieân, neáu xaây beå chöùa nöôùc vaø nöôùc thaûi) baèng van (coù choõ loïc). Khi caàn thieát coù theå khoùa van beå nöôùc thaûi ñeå vaø hoøa phaân boùn (phaân ñaïm hoaëc nöôùc thaûi bioga) ñeå töôùi coû seõ mang hieäu quaû bôm nöôùc saïch töôùi coû cao hôn Ñònh kyø 2 - 3 thaùng neân röûa vaø doïn beå traùnh ñaù, buøn… Ñöôøng oáng cuûa gieáng khoan phaûi lôùn hôn ñöôøng oáng huùt cuûa maùy bôm (toái thieåu 48 mm) Nöôùc saïch Ñoàng coû Ñaët maùy bôm gaàn soâng Bôm nöôùc töø döôùi ao Nöôùc thaûi Bôm Van Löu yù Luoân che ñaäy beå chöùa nöôùc thaûi traùnh bay hôi ñaïm Tröôøng hôïp khoâng chia beå laøm 2 ngaên, neáu: - Nöôùc thaûi ñöôïc vaän chuyeån ra ruoäng vaø töôùi tröïc tieáp cho caây troàng - Nöôùc ñöôïc bôm tröïc tieáp töø gieáng khoan 8 9
Theå tích beå chöùa nöôùc 2.3. Maùy bôm Theå tích beå chöùa (Vbeå) ít nhaát phaûi ñaùp öùng ñuû löôïng nöôùc cho 1 laàn töôùi Nhieäm vuï Huùt vaø ñaåy nöôùc töø nguoàn nöôùc qua heä thoáng oáng vaø teùp phun ñeå töôùi ñoàng coû. Ñoái vôùi Thôøi gian töôùi (giôø) x Löôïng nöôùc qua teùp phun (l/giôø) x soá teùp phun heä thoáng töôùi neân söû duïng maùy bôm ñaåy seõ coù hieäu quaû hôn. Coâng suaát maùy bôm ít nhaát [m³] Vbeå = laø 1 hp (hp = 0,75 kW). Tuyø thuoäc vaøo nguoàn naêng löôïng maø coù theå duøng caùc loaïi maùy 1.000 bôm nhö sau: Maùy bôm ñieän: coâng suaát >1 hp (0,75 kW) Ví duï Maùy bôm xaêng: coâng suaát 4 hp (3 kW) hoaëc maùy bôm daàu Diezel Hoaëc caûi tieán maùy bôm xaêng treân ñeå chaïy hoaøn toaøn baèng khí Bioga Dieän tích töôùi: 1.000 m² 52 teùp phun Löu yù Löôïng nöôùc qua teùp phun: 250 l/giôø Giaù mua maùy bôm ñieän khoâng chæ reû maø chi phí vaän haønh cuõng reû hôn maùy bôm Töôùi 45 phuùt (0,75 giôø) xaêng Chi phí cho vaän haønh cuûa maùy bôm caûi tieán chaïy baèng khí bioga laø thaáp nhaát 0,75 * 52 teùp phun * 250 l/h Vbeå = = 9,75 m³ 1.000 Teùp phun Toro® Neân xaây beå chöùa coù dung tích ít nhaát 10 m³. Löôïng nöôùc vaø thôøi gian töôùi phuï thuoäc ñieàu kieän thôøi tieát, keát caáu ñaát vaø ñoä daøy cuûa coû. Do vaäy, beå chöùa lôùn seõ ñaùp öùng ñöôïc trong moïi ñieàu kieän, ñaëc bieät trong ñieàu kieän thôøi tieát khoâ haïn, coû phaùt trieån nhanh, thaûm coû cao vaø daøy thì löôïng nöôùc caàn töôùi cho coû laø raát lôùn. Maùy bôm caûi tieán chaïy baèng khí bioga 10 11
Maùy bôm ñieän Vò trí ñaët maùy bôm caøng gaàn nguoàn nöôùc caøng toát. Neáu ñaët maùy bôm gaàn nguoàn nöôùc, tieâu hao naêng löôïng ñeå huùt nöôùc seõ giaûm vaø nöôùc ñöôïc ñaåy qua heä thoáng seõ maïnh hôn. Nhaõn hieäu: Sea Land (Italy) Ñoä cao ñaåy, H: 15 - 30 m (chieàu cao ñöôïc tính baèng möïc nöôùc beà maët huùt ñeán chieàu cao cuûa caùc teùp phun) Löôïng nöôùc bôm, Q: 35 - 130 l/phuùt Coâng suaát: 1 hp (0,75 kW) NHAØ ÑEå MAÙY bÔM Do nguoàn ñieän yeáu vaø khoâng oån ñònh taïi moät soá ñòa phöông, neân söû duïng oån aùp laø caàn thieát nhaèm ñaûm baûo cho maùy bôm hoaït ñoäng ñuùng vôùi coâng suaát thieát keá vaø heä thoáng töôùi hoaït ñoäng hieäu quaû. Moät soá hoä chaên nuoâi coù kinh nghieäm thöôøng töôùi coû vaøo buoåi saùng sôùm. Taïi thôøi ñieåm naøy nguoàn ñieän khoûe vaø oån ñònh hôn so vôùi buoåi tröa vaø buoåi chieàu khi heä thoáng ñieän thöôøng bò quaù taûi. Ñaët maùy bôm gaàn nguoàn nöôùc Daây daãn ñieän caøng ngaén thì caøng coù lôïi, traùnh hao toån ñieän treân ñöôøng daây. Maùy bôm ñieän Sea Land (Italy) 12 13
Maùy bôm xaêng Nhaõn hieäu: Koshin (Ñoäng cô Honda) Vaän haønh maùy bôm Ñoä cao ñaåy, H: 30 m Ñoïc kyõ höôùng daãn vaø söû duïng tröôùc khi duøng! Ñoä saâu huùt: 8 m Löôïng nöôùc ñaåy, Q: 600 l/phuùt Maùy bôm söû duïng laø maùy bôm ly taâm, beân trong cuû bôm coù 1 boä phaän caùnh quaït ñaåy ñöôïc gaén vaøo truïc cuûa ñoäng cô vaø quay troøn. Nöôùc vaøo trong cuû bôm ñöôïc caùnh quaït Coâng suaát: 4 hp (3 kW) ñaåy quay troøn taïo ra löïc vaêng ly taâm eùp chaûy ra ngoaøi. Maùy bôm ly taâm chæ hoaït ñoäng khi trong cuû bôm chöùa ñaày nöôùc. Do vaäy phaûi moài ñaày nöôùc vaøo cuû bôm tröôùc khi vaän haønh maùy. Neáu vaän haønh maùy bôm khi khoâng coù nöôùc hoaëc khoâng ñuû nöôùc chöùa trong cuû bôm, maùy chæ bôm khoâng khí vaø coù theå seõ bò chaùy. Maùy bôm xaêng Koshin (Honda) Löu yù Caùc loaïi maùy bôm treân thò tröôøng cuøng tính naêng ñeàu coù theå söû duïng cho heä thoáng Neân tính toaùn dieän tích vaø soá teùp phun laép ñaët ñeå ñöa ra quyeát ñònh mua maùy bôm cánh qu t ly tâm ng x nư c coâng suaát bao nhieâu cho hôïp lyù ng hút tr c Moät soá loaïi maùy bôm hieän baùn treân thò tröôøng Caáu taïo maùy bôm ly taâm Moài nöôùc tröôùc khi vaän haønh 14 15
Laép ñaët maùy bôm xaêng 2.4. Heä thoáng bôm Ñoái vôùi maùy bôm xaêng, söû duïng moät ñoaïn oáng nhöïa meàm ( 50 mm) ñeå noái giöõa ñaàu ra cuûa maùy bôm vaø ñaàu vaøo cuûa heä thoáng töôùi treân ñöôøng oáng chính baèng caùc ñai saét. Giöõa Laép ñaët maùy bôm ñieän ñaàu ra cuûa maùy bôm vaø ñaàu vaøo cuûa heä thoáng töôùi coù noái vôùi boä loïc nöôùc baèng caùch söû duïng 2 ñaàu noái ren trong 48 mm (soá 10 trong trang 16). Vaät lieäu 1. Goùc noái 90O 34 mm 8 2. OÁng nhöïa 34 mm 3. Noái thaúng ren ngoaøi 34 mm 12 10 11 10 4. Noái thaúng 2 ñaàu ren ngoaøi kim loaïi 34 mm 7 5. Noái thaúng 2 ñaàu ren trong giaûm kim loaïi 48 - 34 mm 9 6 6. Noái thaúng ren ngoaøi 48 mm 5 7. Ba traïc (T) 90O 48 mm (Loaïi 4 C3 - Tieàn Phong) 8. Van nhöïa 48 mm 3 2 1 9. OÁng nhöïa 48 mm 10. Noái thaúng ren trong 48 mm 11. Boä loïc Toro F - 40 12. Goùc noái 90O 48 mm (neáu caàn thieát) : ñöôøng kính oáng 16 17
Söû duïng baêng tan quaán caùc ren khi laép boä loïc nhaèm traùnh nöôùc roø ræ sau naøy. 2.5. Boä loïc Choõ loïc cuûa maùy bôm Choõ loïc (van 1 chieàu) ñöôïc laép ñaët taïi ñaàu cuoái oáng huùt vaø noái vôùi maùy bôm. Taùc duïng cuûa choõ loïc: Choõ loïc - Van 1 chieàu Ngaên caùc vaät trong nöôùc huùt vaøo ñöôøng oáng Loïc vaø haïn cheá caùc chaát caën baån, taêng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa boä loïc noái ôû ñaàu ra cuûa maùy bôm. Giöõ möïc nöôùc tónh (coät nöôùc trong ñöôøng oáng) khi maùy bôm ngöøng hoaït ñoäng Laép ñaët choõ loïc seõ giaûm ñaùng keå thôøi gian thaùo röûa teùp phun khi bò taéc. Neáu muoán thaùo vaø mang maùy bôm veà nhaø, coù theå söû duïng 2 bích noái (giaéc co) ñeå laép ñaët, Ñaët choõ loïc 1 bích noái ñöôïc laép treân ñöôøng oáng huùt (tröôùc cuû bôm) ôû giöõa vò trí 1 vaø 3 (aûnh trang 16) vaø Choõ loïc khoâng ñöôïc ñaët saùt vôùi ñaùy beå hoaëc tieáp giaùp vôùi buøn 1 bích noái ñöôïc laép ñaët sau boä loïc - giöõa vò trí 10 vaø 12 (aûnh trang 16). Can nhöïa ñieàu chænh (caùch ñaùy 15 cm) ñeå traùnh taéc khi maùy huùt nöôùc khoâng cho choõ loïc tieáp xuùc vôùi buøn Coù theå duøng can nhöïa ñeå ñieàu chænh choõ loïc traùnh huùt buøn khi Löu yù: maùy bôm hoaït ñoäng boä loïc nöôùc Ñöôøng oáng huùt phaûi lôùn hôn coå huùt cuûa maùy bôm. Söû duïng boä loïc (Toro F - 40) raát coù lôïi cho caùc hoä khi duøng heä thoáng töôùi. Boä loïc coù taùc duïng loïc caùc chaát caën baån trong nöôùc (nöôùc ao, nöôùc thaûi bioga) traùnh taéc ñöôøng oáng vaø teùp phun Coâng suaát loïc cuûa boä loïc Toro F - 40 coù theå ñaït 18.000 l/giôø Löu yù Neáu nöôùc saïch khoâng caàn söû duïng boä loïc Neân laép choõ loïc (van 1 chieàu) hoaëc löôùi loïc taïi ñaàu huùt cuûa maùy bôm seõ taêng hieäu quaû loïc cuûa boä loïc nöôùc Bích noái maùy bôm vôùi nguoàn nöôùc vaø heä thoáng töôùi Boä loïc F40 18 19
2.6. Ñöôøng oáng 2.7. Cuùt noái Choân ñöôøng oáng daãn nöôùc döôùi ñaát ñeå baûo veä Khi laép ñaët ñöôøng oáng ngoaøi thöïc ñòa, caàn phaûi coù: ñöôøng oáng khoûi bò vôõ vaø traùnh bò phaù huûy cuûa aùnh naéng maët trôøi. Söû duïng oáng coù chaát löôïng toát (ví duï PVC Class 2 - Tieàn Phong) raát deã laép ñaët, thôøi gian laép ñaët nhanh hôn, ñoä beàn cao vaø thôøi gian söû duïng coù theå treân 10 naêm. Ñöôøng kính oáng phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa ñöôøng oáng (ñöôøng oáng chính hay phuï) vaø chieàu daøi cuûa thöûa ruoäng. Ba chaïc 90O ( T ) Ba chaïc 90O chuyeån baäc ( T ) OÁng nhöïa PVC Tieàn Phong (Tiphoplast) Ñöôøng oáng chính: Ñöôøng kính cuûa oáng lieân quan ñeán chieàu daøi cuûa ñöôøng oáng chính (töø beå chöùa nöôùc ñeán cuoái cuûa thöûa ruoäng) < 40 m daøi: 48 mm Noái goùc 90O Ñaàu noái chuyeån baäc 40 - 80 m daøi: 60 mm 80 - 150 m daøi: 90 mm > 150 m daøi: 110 mm Ñöôøng oáng phuï: 34 mm Chieàu daøi toái ña cuûa ñöôøng oáng phuï laø 80 m, neáu quaù 80 m, ñöôøng oáng chính phaûi ñaët ôû vò trí giöõa cuûa thöûa ruoäng nhaèm ñaûm baûo aùp löïc cuûa nöôùc leân ñöôøng oáng vaø caùc teùp phun. Coät teùp phun: 21 mm, chieàu daøi cuûa ñoaïn oáng naøy laø 1,3 m. Bòt ñaàu Noái thaúng Van 20 21
3. Thieát keá 2.8. Coät phun vaø teùp phun Teùp phun ñöôïc laép ñaët vaøo coät phun nöôùc bao goàm: Nguyeân taéc khi thieát keá heä thoáng töôùi 1. Ba chaïc 90O chuyeån baäc 21 - 34 mm Moät baûn thieát keá chuaån seõ giaûm raát nhieàu chi phí 2. Neáu caùc hoä muoán thaùo rôøi mang veà nhaø thì phaûi laép theâm boä ren 21mm ñaàu tö vaø vaän haønh heä thoáng. Do vaäy khi thieát keá 3. OÁng PVC 21 mm: 1,3 m phaûi tuaân theo caùc tieâu chí sau: 4. Noái thaúng ren trong 21 - 16 mm Ñöôøng oáng chính: 5. Teùp phun (Red Nozzle Toro Waterbird VI mini - sprinkler, 200 - 250 l/h) ® ® Gaàn nguoàn nöôùc 6. Chaén nöôùc ñoái vôùi caùc teùp phun ngoaøi bieân Ñaët theo chieàu ngaén cuûa thöûa ruoäng Ñöôøng kính phuø hôïp vôùi chieàu daøi cuûa ñöôøng oáng chính (ñöôøng oáng chính caøng daøi, ñöôøng kính caøng lôùn) Neáu ñaát doác: Ñöôøng oáng chính phaûi noái töø vò trí cao nhaát ñeán vò trí thaáp nhaát Ñöôøng oáng phuï: ñaët theo ñöôøng ñoàng möùc (cuøng ñoä cao) vôùi thöûa ruoäng Maùy bôm vaø boä loïc: phuø hôïp vôùi dieän tích thöûa Coät vaø teùp phun nöôùc ruoäng vaø soá teùp phun vaän haønh moãi laàn Löu yù Veõ baûn ñoà hieän traïng thöûa ñaát Thaùo caùc coät teùp phun veà sau moãi laàn söû duïng maát raát nhieàu thôøi gian. tröôùc khi thieát keá 22 23
Böôùc 1: Ñöôøng oáng chính Döïa theo kích thöôùc cuûa thöûa ruoäng vaø vò trí cuûa nguoàn nöôùc ñeå phaùc thaûo thieát keá heä thoáng töôùi. Ñeå ñaûm baûo löôïng nöôùc phaân boá ñeàu vaø thieát keá mang tính khoa hoïc, thieát keá heä thoáng Vò trí toát nhaát ñeå laép ñaët ñöôøng oáng chính laø: töôùi phaûi tính ñeán: Töø phaàn ñaát cao ñeán phaàn ñaát thaáp cuûa Chieàu cao vaø khoaûng caùch giöõa caùc teùp phun thöûa ruoäng nhaèm ñaûm baûo aùp löïc cuûa caùc Coâng suaát cuûa maùy bôm söû duïng (1 - 4 hp) ñöôøng oáng phuï nhö nhau Xaùc ñònh ñoä thaám cuûa ñaát Theo chieàu ngaén nhaát cuûa thöûa ruoäng Baûo döôõng heä thoáng Gaàn nguoàn nöôùc Thieát keá ñaûm baûo söû duïng toái ña nhöõng gì ñaõ coù, tieát kieäm chi phí laép ñaët, vaän haønh vaø Caân nhaéc vieäc sau naøy môû roäng heä thoáng nhanh hoaøn voán ñaàu tö. töôùi Ba böôùc trong quaù trình thieát keá phaûi tieán haønh ñoàng thôøi: Löu yù: Xaùc ñònh vò trí ñöôøng oáng chính Veõ sô ñoà ñöôøng oáng phuï Ñöôøng oáng chính coù ñöôøng kính lôùn vaän chuyeån nöôùc hieäu quaû hôn. Nöôùc cho caùc Vò trí ñaët teùp phun: 5 x 5 m van cuûa ñöôøng oáng phuï seõ ñöôïc cung caáp Trang 28 phaùc thaûo sô ñoà thieát keá heä thoáng töôùi ñaày ñuû vaø aùp löïc nöôùc qua caùc voøi phun seõ cao hôn Thöûa ruoäng coù dieän tích lôùn, ñöôøng oáng chính neân ñaët giöõa - aùp löïc ñöôøng oáng vaø teùp phun seõ ñaûm baûo Ñöôøng oáng chính thaúng laø toát nhaát Baûn thieát keá hoaøn haûo = Chi phí laép ñaët vaø vaän haønh thaáp nhaát Thieát keá khoa hoïc seõ ñaûm baûo Ñaøo raõnh laép ñaët ñöôøng oáng chính löôïng nöôùc phaân boá ñoàng ñeàu 24 25
Böôùc 3: Coät phun nöôùc vaø teùp phun Do baùn kính phun nöôùc cuûa caùc teùp phun laø 5 m neân khoaûng caùch giöõa caùc coät phun nöôùc ñöôïc laép ñaët laø 5 x 5 m Laép ñaët taát caû caùc coät phun nöôùc theo khoaûng caùch treân ñeå ñaûm baûo cho nöôùc ñöôïc phun ñeàu treân thöûa ruoäng Böôùc 2: Ñöôøng oáng phuï Ñoái vôùi bôø ruoäng, löôïng nöôùc ñöôïc töôùi thöôøng khoâng ñuû (bò gioù taït, choã khoâng coù söï giao thoa cuûa 2 teùp phun…). Söû duïng chaén nöôùc (180O) vaø laép caùc teùp phun ra saùt bôø Treân ñöôøng oáng chính cöù 5 m laïi caét vaø noái vôùi 1 ñöôøng oáng phuï. Moãi ñöôøng oáng phuï ruoäng seõ ñaûm baûo ñuû löôïng nöôùc cho coû ñöôïc noái vôùi 1 van Chieàu daøi toái ña ñöôøng oáng phuï laø 80 m, neáu quaù 80 m, ñöôøng oáng chính neân ñaët ôû giöõa ruoäng vaø khi ñoù 2 ñöôøng oáng phuï ñoái xöùng seõ leäch nhau 1 khoaûng ñeå laøm sao cho deã laép ñaët vaø 2 ñöôøng oáng gaàn nhö thaúng haøng (khoaûng 30 cm) Ñöôøng oáng chính ôû giöõa thöûa ruoäng Ñöôøng oáng chính phía ñaàu thöûa ruoäng 26 27
4. Laép ñaët Thieát keá Ñöôøng oáng phuï 34 mm Thôøi gian laép ñaët: Bòt ñaàu ñöôøng oáng chính Heä thoáng töôùi coù theå laép ñaët baát keå thôøi gian naøo. Tuy nhieân, toát nhaát laø laép ñaët heä thoáng Bòt 34 mm naøy phaûi keát hôïp vôùi gieo haït ngay vì nhöõng lyù do sau: Ñöôøng oáng chính Tieát kieäm thôøi gian laøm ñaát khi laép ñaët vaø gieo haït (chæ caøy, böøa 1 laàn sau ñoù gieo haït Van 34 mm ngay) 5m Khoâng ñeå ñaát troáng sau khi laép ñaët, haïn cheá xoùi moøn vaø röûa troâi T ñöôøng oáng chính noái oáng phuï 5m Neáu laép ñaët maø khoâng gieo haït ngay, coû daïi moïc vaø haït coû daïi laïi ruïng trong ñaát seõ naûy maàm Nguoàn Xem lòch gieo haït trang 42 nöôùc Thieát keá 1: Ñöôøng oáng chính ñaët ôû moät phía thöûa ruoäng, ñöôøng oáng phuï laép 1 beân 5m Teùp phun 30 cm 5m Bôm Beå chöùa nöôùc Thieát keá 2: Ñöôøng oáng chính ñaët ôû giöõa thöûa ruoäng, ñöôøng oáng phuï laép 2 beân 28 29
4.2. Ñaøo raõnh ñaët ñöôøng oáng 4.1. Chuaån bò ñaát Khi thieát laäp heä thoáng töôùi, vieäc Xaùc ñònh dieän tích vaø kích thöôùc ñeå thieát keá. Söû duïng coïc, daây ñeå caém vaø xaùc ñònh ñaàu tieân laø phaûi ñaøo raõnh ñeå moác giôùi theo nhö thieát keá ñaët heä thoáng ñöôøng oáng. Ñaøo raõnh laép ñaët ñöôøng oáng vaø sau khi laép ñaët phaûi laáp heä thoáng ñöôøng oáng Söû duïng cuoác, xeûng, coïc vaø caêng daây ñeå ñaøo raõnh cho Caøy böøa kyõ, san phaúng ñaát tröôùc khi gieo haït thaúng Ñoä saâu cuûa raõnh - Ñöôøng oáng chính: 40 cm - Ñöôøng oáng phuï: 30 cm Ñaøo raõnh laép ñaët ñöôøng oáng döôùi ñaát Löu yù: Laøm ñaát sau khi laép ñaët ñöôøng oáng Do ñöôøng oáng ñöôïc choân döôùi ñaát (ñoä saâu 30 - 40 cm) neân khi caøy böøa phaûi caån thaän - Toát nhaát laø neân caøy böøa trong khoaûng ñaát giöõa 2 ñöôøng oáng phuï - Khoâng ñöôïc pheùp caøy böøa caét ngang heä thoáng ñöôøng oáng ñeå traùnh vôõ oáng Khi thu hoaïch coû khoâng cho maùy chaïy caét ngang qua ñöôøng oáng phuï Chuaån bò ñaát tröôùc khi gieo haït 30 31
Ñöôøng oáng chính: Laép ñöôøng oáng chính veà phía gaàn maùy bôm tröôùc Noái ñöôøng oáng chính Raûi oáng treân raõnh ñaõ ñöôïc ñaøo Noái caùc oáng laïi vôùi nhau baèng keo 4.3. Noái ñöôøng oáng Noái ñöôøng oáng phuï Höôùng daãn söû duïng keo daùn: Caét ñöôøng oáng chính ñeå noái vôùi ñöôøng oáng phuï Lau saïch caùt, muøn veát caét oáng, nöôùc vaø caùc chaát baån treân oáng vaø cuùt noái vì caùc chaát baån vaø nöôùc laøm giaûm ñoä dính cuûa keo Khoaûng caùch caùc ñieåm caét treân ñöôøng oáng chính laø 5 m Boâi keo 2 ñaàu tröôùc khi noái ñeå ñaûm baûo ñoä khít Noái 2 ñaàu oáng Söû duïng Ba chaïc 90O chuyeån baäc ñeå noái ñöôøng oáng chính coù ñöôøng kính to hôn vôùi AÁn chaët 2 ñaàu oáng vaø giöõ khoaûng 10 - 20 giaây ñeå keo keát dính ñöôøng oáng phuï coù ñöôøng kính 34 mm Noái ñöôøng oáng chính Duøng cöa caét saét ñeå caét oáng PVC Cuoái ñöôøng oáng chính: bòt laïi baèng ñaàu bòt Lau saïch oáng vaø gaén keo Laáp ñöôøng oáng sau khi laép ñaët Caét ñöôøng oáng chính ñeå noái ñöôøng 32 33 oáng phuï