Thơ đồng bằng sông Cửu Long sau 1975 – Những điệu tâm tình

Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> <br /> THƠ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG SAU 1975<br /> – NHỮNG ĐIỆU TÂM TÌNH<br /> Nguyễn Lâm Điền<br /> Khoa Đào tạo Sau Đại học, Trường Đại học Tây Đô<br /> (Email: nldien@ctu.edu.vn)<br /> Ngày nhận: 05/5/2017<br /> Ngày phản biện: 22/5/2017<br /> Ngày duyệt đăng: 02/6/2017<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Thơ Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sau 1975 là những điệu tâm tình chất chứa<br /> bao niềm vui, nỗi buồn và cả bao điều trăn trở trước cuộc đời. Qua đó, người đọc hình<br /> dung được phần nào bức chân dung tinh thần mang dấu ấn riêng của cuộc sống, cách<br /> cảm nghĩ và lối sống thấm đượm nghĩa tình của con người ĐBSCL. Điều đó đã góp phần<br /> làm nên sinh lực nghệ thuật riêng, sự khởi sắc rất đáng trân trọng của thơ ĐBSCL.<br /> Từ khóa: Thơ Đồng bằng sông Cửu Long, niềm tự hào, suy tư, trăn trở; khát vọng về<br /> tình yêu và hạnh phúc<br /> 1. MỞ ĐẦU<br /> Sau năm 1975, cùng với sự phát<br /> triển, đổi mới của văn học dân tộc, góp chút tình riêng để làm nên dòng<br /> văn học ở Đồng bằng sông Cửu Long chảy đằm thắm, trữ tình cho thơ<br /> (ĐBSCL) nói chung và thơ ĐBSCL ĐBSCL sau 1975. Những nỗi niềm<br /> nói riêng có nhiều khởi sắc. Đội ngũ riêng tư, những chiêm nghiệm sâu<br /> nhà thơ nơi đây ngày càng thêm đông sắc về con người và cuộc đời qua<br /> đảo, giàu tài năng và tâm huyết với những vần thơ của họ càng lúc càng<br /> đời, với thơ. Bên cạnh các nhà thơ trở nên phong phú, sâu sắc và mãnh<br /> sáng tác từ trước 1975 như Trang Thế liệt. Bên cạnh nét chung, thơ ĐBSCL<br /> Hy, Nguyễn Bá, Lê Chí…, còn có có những nét riêng thể hiện sinh động<br /> thêm nhiều nhà thơ khác như Song những điệu tâm tình chất chứa bao<br /> Hảo, Đinh Thị Thu Vân, Trịnh Bửu niềm vui, nỗi buồn và cả bao điều<br /> Hoài, Lê Tân, Nguyễn Lập Em, Hồ trăn trở về cuộc sống của con người ở<br /> Tĩnh Tâm, Thai Sắc,…Tất cả họ đã miền đất phương Nam Tổ quốc.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trích dẫn: Nguyễn Lâm Điền, 2017. Thơ đồng bằng sông Cửu Long sau 1975 – Những<br /> điệu tâm tình. Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại<br /> học Tây Đô. 01: 113-121.<br /> 113<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> <br /> 2. Niềm tự hào trân trọng về cảnh Mà sự sống<br /> và người ở ĐBSCL như một điều lạ vậy<br /> Hơn ai hết, các nhà thơ ĐBSCL như một điều chưa ai hiểu ra<br /> luôn trân trọng, tự hào về những vẻ<br /> đẹp giản dị và yên bình của một vùng bất chợt lạ lùng<br /> đất nặng nghĩa tình. Vẻ đẹp đó có từ trắng muốt một bông hoa…<br /> xa xưa nhưng không phải ai và không<br /> phải lúc nào cũng cảm nhận được. (Chùm phong lan còn lại trong<br /> Chính tình yêu và sự gắn bó sâu nặng rừng cháy)<br /> với quê hương đã tạo cho họ sự rung Vẻ đẹp của cảnh sắc ĐBSCL được<br /> động mãnh liệt và có được nguồn các nhà thơ diễn tả gắn liền với đặc<br /> cảm hứng sáng tạo. Bởi thế, những trưng của thiên nhiên nơi đây qua<br /> vần thơ của họ có giọng điệu ngọt cảnh mùa mưa và mùa khô; dòng<br /> ngào và đằm thắm, thiết tha khi tâm sông và cánh đồng... Người đọc dễ<br /> tình về nét đẹp riêng của vùng đất nhận ra những hình ảnh mang nét đẹp<br /> này. Họ nhận ra ý nghĩa của cuộc đời tình quê giản dị, ấm áp và da diết đến<br /> từ những điều bình dị như: Cát ở nao lòng trong Mùa nước nổi (Hoài<br /> Trường Long Hòa “vẫn thầm lặng/ Thân) với cảnh “Bông điên điển nở<br /> mở lòng cùng cuộc sống”; và Rừng vàng soi mặt nước chiều đông”, “Hoa<br /> tứ giác Long Xuyên “gọi đất nghìn súng chen nhau tỏa rợp cánh đồng /<br /> năm thức dậy” để đem lại “cho đời Con thuyền nhỏ chòng chành trên<br /> những điều ngon ngọt”; đó còn là nét mặt nước” và cảnh:<br /> đẹp trữ tình, thơ mộng của một bãi Cánh chim chiều chợt đậu nhánh<br /> biển: bần xưa<br /> Biển trong lắm Soi nỗi nhớ dòng sông thơ mộng<br /> bãi Thơm mùa trầm dậy ước.<br /> gọi mời người qua bến (Bóng chiều phai – Lâm Tẻn Cuôi)<br /> hẹn ngày vui. Hay là:<br /> (Bãi Thơm mùa biển trong- Tháng sáu nước quay điên điển trổ<br /> Nguyễn Lập Em) bông<br /> Cũng từ cách cảm nhận đó, trước Con cá linh non lội ngược miền cổ<br /> hình ảnh cánh hoa phong lan mỏng tích<br /> manh tồn tại trong rừng U Minh qua Hạt nếp dẻo chín thơm ngày mơ<br /> bao lần lửa cháy, Lê Chí có được ước<br /> cảm giác bất ngờ, thú vị và chợt thấy<br /> “rừng bỗng trẻ” khi sự sống nơi đây Ta mở dây tình thôi cột chặt bến<br /> vẫn “náo nức sinh sôi” đến “lạ lùng”: người dưng.<br /> <br /> 114<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> (Trách người dưng – Trương Công khắc bình yên đối với ngư dân cũng<br /> Thuốt) là điều vô giá:<br /> Vẻ đẹp của miền đất ĐBSCL Cũng có lúc bình yên ngắn ngủi<br /> không chỉ do thiên phú, mà còn được Trăng chiều treo cột đáy – cánh<br /> tôn tạo thêm bởi bàn tay của những nhàn bay<br /> người “Trọng nghĩa khinh tài, vi<br /> nhân bất phú/ Đất phù sa nuôi tâm Sào phơi lưới đắp lưng trời đã dịu<br /> tính phù sa…”(Chiếc cầu khỉ năm Mũi Cà Mau nằm nước phía cuối<br /> 2000 – Lê Đình Bích). Với nhận thức ngày.<br /> đó, Kim Ba đã bày tỏ niềm xúc động<br /> trước những người làng quê chân (Bình yên)<br /> chất, mộc mạc qua các bài thơ: Má Trải bao tháng năm gian khó, cuộc<br /> dặm lúa một mình, Cô gái nhìn sống ngày một đổi thay, niềm vui<br /> ngược sóng, Người rọc lá, Người cù trong cuộc đời dần đến với họ. Cầu<br /> lao,…Trong khó khăn, gian khổ, họ Mỹ Thuận và cầu Cần Thơ không chỉ<br /> vẫn lặng lẽ, cần mẫn xây đắp và tô nối đôi bờ xa cách, mà còn nối những<br /> thắm thêm vẻ đẹp của quê hương niềm vui cho cuộc sống ở ĐBSCL.<br /> mình: Gắn bó sâu sắc, bền chặt với cuộc<br /> Người đơn độc cắm cây khi cù lao sống, con người ĐBSCL, Lê Đình<br /> chưa phải cù lao Bích đã có những vần thơ rất đặc sắc<br /> về hình ảnh cầu Mỹ Thuận - Chiếc<br /> con đóm điệu hò bay qua không cầu khỉ năm 2000. Với sự liên tưởng<br /> tìm ra chỗ đậu độc đáo, anh đã đem lại cho người<br /> ngâm mình trong nước bùn gắng đọc sự bất ngờ, thú vị, khi cảm nhận<br /> dò chỗ nông sâu con người ĐBSCL mở đất không chỉ<br /> bằng dũng khí, mà còn “mở đất với<br /> đắp đập xây đê cho phù sa nương cây đàn”, “cởi lớp áo thủy triều/ đánh<br /> náu. thức nàng công chúa/ soải người<br /> (Người cù lao) trong biển/ Ba Động/ Rạch Gầm/ Tà<br /> Giữa bao nhiêu sự bộn bề của cuộc Niên/ Lung Prêk”; hơn nữa là “Mở<br /> sống, tự sâu thẳm lòng mình, Nguyễn chín cửa sông/ tạc chín Long Kì/ Đắp<br /> Bá vẫn thắm nặng nghĩa tình thủy chín chữ cù lao xây nên vạt cát bồi<br /> chung với vùng đất và con người Cà Châu Thổ…”. Niềm vui, hạnh phúc<br /> Mau. Nhà thơ hiểu rõ, chính nơi trước những đổi thay của cuộc sống ở<br /> “nước trời ngự trị” và “biển đong đưa ĐBSCL được nhà thơ thể hiện qua<br /> cuộc sống giữa nước trời”, con người hình ảnh thơ mang vẻ đẹp trữ tình:<br /> phải luôn đối mặt với bao thử thách Trăng châu thổ tháng tư<br /> khôn lường, phải bám biển để dành rải sợi vàng<br /> sự sống, để ước mơ và khao khát về<br /> tình yêu, hạnh phúc; nơi đó khoảnh giữa lòng phù sa Nam Bộ<br /> 115<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> Tổ quốc qua rồi những tháng năm vuốt ve mơn trớn<br /> gian khó ru mình lạc giữa thực, hư!<br /> Người ơi người! (Ngẫm nghĩ cà phê)<br /> cởi áo qua cầu… Trong bối cảnh đời sống xã hội<br /> xanh lại khoảng trời xanh… sau 1975, thơ dần trở về với cái tôi cá<br /> 3. Và những suy tư, trăn trở nhân và đòi hỏi sự thức tỉnh nhu cầu<br /> cá thể, khẳng định cá tính. Nhà thơ<br /> Bên cạnh những vần thơ ngợi ca có điều kiện thuận lợi để đối diện với<br /> những điều tốt đẹp, giãi bày những mình, đánh thức mình và để khám<br /> niềm vui và tự hào, thơ ĐBSCL còn phá giãi bày cái thế giới nội tâm chứa<br /> thể hiện sự suy ngẫm, nỗi trăn trở khi đầy bí mật của đời mình. Cũng do<br /> cuộc sống xung quanh ta vẫn tồn tại vậy mà nhu cầu giãi bày tâm tình cõi<br /> không ít điều xấu xa, giả dối. Trước riêng tư trong thơ ngày càng được thể<br /> thực tại đó, nhà thơ ở ĐBSCL càng hiện đậm nét hơn. Các nhà thơ không<br /> hiểu đời, hiểu mình hơn và họ nhận ngần ngại khi tự vấn, tự bạch, tự họa<br /> ra bao điều phức tạp trong hiện thực chân dung tinh thần của mình. Cùng<br /> đa diện, đa chiều mà không dễ gì lí mạch cảm hứng chung với thơ Việt<br /> giải đầy đủ được. Cũng vì lẽ đó, Nam, thơ ĐBSCL sau 1975 ở một<br /> giọng tâm tình của họ vừa xót xa vừa mức độ nhất định cũng tâm tình theo<br /> trăn trở khi mà cái phi lí, cái “lợi hướng đó. Nhân vật trữ tình trong thơ<br /> quyền hèn hạ” được “ẩn mình trong Song Hảo tâm tình về hành trình “tìm<br /> những màu hoa” và cả trong ly cà lại chính mình” khi “lâu rồi lãng<br /> phê pha bắp. Với những tâm tình quên” và “tôi lạc mất tôi”, “tôi mơ<br /> trong bài thơ Ngẫm nghĩ cà phê, Lê hồ”…, giờ đây say đắm niềm vui<br /> Chí đã chỉ ra cái phi lí giữa cuộc đời, hạnh phúc nhận ra mình:<br /> khi cái phần trăm giả dối cứ tăng dần<br /> và đẩy văng sự thật. Để rồi, thời gian Tôi tìm lại chính mình nguyên bản<br /> trôi qua, cái giả dối trở nên quen Tôi gặp lại lòng tôi thanh thản<br /> thuộc. Bao người “thích nghi”, …….<br /> “không còn phản ứng” và thậm chí,<br /> còn cảm thấy thích thú hài lòng khen Tôi chợt khóc<br /> “ngon”, cho đến ngày nào đó mới Giọt nước mắt vỡ ra và nóng bỏng<br /> giật mình hốt hoảng nhận ra sự thật nụ cười.<br /> và xót xa, cay đắng:<br /> (Tự bạch)<br /> Tôi nguyền rủa mình<br /> Cũng với hướng tâm tình trên,<br /> sao lại dễ quen với thứ cà phê ma Thai Sắc Về quê và trầm tư ở Một<br /> quái ấy góc làng lặng lẽ để trở lại với chính<br /> như quen sự đánh lừa mình, “gặp lại chính mình” và “giật<br /> mình những nẻo trần gian bụi lầm”.<br /> 116<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> Không ồn ào, lí sự, không triết lí về về với “bến quê buồn”và “neo đời<br /> những điều cao siêu, anh lặng lẽ tự một khúc sông”,… Họ “xem đời như<br /> vấn, tự soi xét và nhận thức về mình giấc mộng” và muốn tìm một cuộc<br /> để rồi cảm thấy lòng mình thanh thản sống riêng, suy ngẫm về đời theo<br /> hơn, cuộc đời trở nên có ý nghĩa hơn: cách riêng của mình. Với họ, khi đó,<br /> Góc làng ấy tôi uống giọng bà không gì có ý nghĩa hơn là được thả<br /> những đêm cổ tích thiêng liêng hồn mình trong không gian êm đềm,<br /> trong lành của bến quê nghèo và sống<br /> Thạch Sanh còn mãi lòng trung thanh thản dẫu đời còn lắm nỗi bể<br /> thực dâu. Nhiều bài thơ của Trịnh Bửu<br /> Hoàng hậu Tấm vẫn nết người Hoài như Nhớ bạn, Bạn tôi, Chiều<br /> chân chất Kinh Bắc,… bộc lộ sự trăn trở, thao<br /> thức, suy tư về mối quan hệ giữa<br /> Vân Tiên bao giờ cũng là đấng người với người trong “Một cõi nhân<br /> trượng phu sinh lắm khóc cười” và “ Nhân gian<br /> (Một góc làng lặng lẽ) đông tri kỉ có bao người”, nhất là khi<br /> Trong thơ ĐBSCL còn có những tình cảm đạo đức và niềm tin vào con<br /> tâm tình về đời người với bao nỗi người bị tác động bởi cái xô bồ, hỗn<br /> truân chuyên và giãi bày niềm trăn tạp giữa cuộc đời. Trên cơ sở đó, nhà<br /> trở, lo âu trước bao điều diễn ra trong thơ ngộ ra:<br /> đời sống. Trước thực tại của cuộc đời Có đứng ngắm núi cao vòi vọi<br /> “phức tạp và đa đoan”, Hồ Tĩnh Tâm Mới thấy lòng rộng tựa trùng khơi<br /> tâm tình nỗi niềm riêng và có khát<br /> vọng cảm nhận đến tận cùng lẽ yêu (Nhớ bạn)<br /> thương, sự cảm thông đối với nỗi khổ Cuộc sống con người có khi bị<br /> đau của người đời: chìm lấp với bao điều bộn bề phức<br /> Bìm bìm đeo kiếp chúng sinh tạp và lắm nỗi bể dâu, để rồi có lúc<br /> nào đó giật mình nhớ về một thời đã<br /> Tang bồng giọt lệ phiêu linh cõi qua… Đinh Thị Thu Vân đã bày tỏ<br /> thiền một cách chân tình niềm trăn trở đó<br /> Tơ chùng bấm nỗi niềm riêng với sự hi vọng có “một ngày ta ngoái<br /> Rưng rưng trời đất cho nghiêng lại”:<br /> đêm gầy. Rồi sẽ có một ngày, sau tháng<br /> (Chợp trăng thu) ngày dâu bể<br /> <br /> Ở một phương diện khác, Trịnh Chúng mình cùng ngoái lại tìm<br /> Bửu Hoài tâm tình về quan niệm nhau<br /> sống của con người cá nhân. Có Ta nói yêu thương khi mắt đổi thay<br /> không ít người chối bỏ cảnh “bon màu<br /> chen xuôi ngược” giữa dòng đời để<br /> 117<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> Bàn tay héo cầm lâu cho ấm mãi. nghĩ về dòng sông, chuyến đò và<br /> (Rồi sẽ có một ngày ta ngoái lại) hình ảnh của ngư lão đã khuất:<br /> <br /> Nhận thức về bản ngã và thân Ngư lão hiện hồn râu đã bạc<br /> phận của con người trước biến động Trên chiếc thuyền xa trôi ngẩn ngơ<br /> của đời, các nhà thơ qua việc tâm (Chuyến đò khuya)<br /> tình để gửi gắm, giãi bày tâm trạng,<br /> mà nhất là nỗi buồn nhân thế. Đó là Một trong những nỗi buồn da diết<br /> nỗi buồn khi nghĩ về thân phận của và sâu lắng nhất được thể hiện trong<br /> người má vất vả, gian lao qua hình thơ ĐBSCL là nỗi buồn vì đời người<br /> ảnh đôi tay gầy “run run tẻ từng dảnh hữu hạn, nên phải vĩnh viễn mất đi<br /> mạ” và má“như con cò lui cui trên người chồng, người bạn, người đồng<br /> đồng vắng” (Má dặm lúa một mình – nghiệp thân thiết, nghĩa tình… Với<br /> Kim Ba), hay là nỗi buồn khi nghĩ về Đinh Thị Thu Vân đó là nỗi đau mà<br /> cuộc đời của “Người đàn bà gánh nỗi “không thể đau thêm” và “bao nhiêu<br /> nhọc nhằn xuống phố/ Đi qua thời nước mắt tủi buồn, em trao…”(Khóc<br /> son trẻ lao đao” (Bức tranh – Song những ngày mai); đó là sự nghẹn<br /> Hảo). Trước cảnh đời thực tại, không ngào của Trịnh Bửu Hoài khi không<br /> ít nhà thơ nhớ về tuổi thơ và trong còn bạn thơ tri âm, tri kỉ:<br /> điệu tâm tình của họ man mác nỗi Bạn đã về mãi mãi Bắc Đuông<br /> buồn. Họ nuối tiếc bao điều hồn<br /> nhiên, giản dị đã qua đi: Dòng sông xưa hát lời ru của mẹ<br /> <br /> Ta trở về tìm lại tuổi thơ Những câu thơ bây giờ lặng lẽ<br /> <br /> Bóng thời gian ngả dài dưới tàn Kết thành sao soi một kiếp người<br /> đa cũ (Đưa bạn về Bắc Đuông)<br /> Trời vẫn trẻ mà cây thành cổ thụ Chính sự chân thành trong tình<br /> Ta chạnh lòng thèm một chút hồn cảm và niềm tiếc thương đối với<br /> nhiên. người đi xa đã giúp các nhà thơ hiểu<br /> người, hiểu mình và hiểu đời hơn để<br /> (Ký ức – Trịnh Bửu Hoài) nhận ra bao điều ý nghĩa từ nỗi buồn<br /> Tìm về với kí ức tuổi thơ, Vũ đau, mất mát đó.<br /> Hồng không chỉ bày tỏ nỗi buồn nuối 4. Những khát vọng về tình yêu và<br /> tiếc “chút tuổi thơ đọng theo giọt hạnh phúc<br /> mưa đầu mùa” mà còn nhận ra thân<br /> phận của bạn bè theo thời gian trên Đến với thơ ĐBSCL, người đọc dễ<br /> những nẻo đường đời và “nói năng nhận ra, các nhà thơ ĐBSCL dành<br /> đôi lời triết lí” (Thơ cho bè bạn); hay nhiều trang thơ để gởi gắm những<br /> bâng khuâng, man mác nỗi buồn khi điệu tâm tình về tình yêu lứa đôi. Lời<br /> thơ, lời tâm tình của họ thiết tha, sâu<br /> lắng và chan chứa niềm khát vọng<br /> 118<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> được sống trong tình yêu, hạnh phúc. đất với khí phách trọng nghĩa, khinh<br /> Họ hướng đến giãi bày chân thành tài. Cũng vì thế mà người làm thơ<br /> cõi miền rất riêng tư, quen mà lạ, tình nơi đây thường khám phá và giãi<br /> thực hơn và đời hơn.Nguyễn Lập Em bày tình yêu gắn liền sự thủy chung.<br /> nhận ra:“Lời tự tình muôn thuở cứ Trong bất cứ hoàn cảnh nào trên hành<br /> non tơ” và thấu hiểu: “Em sẽ già nếu trình mưu sinh, em vẫn đợi, vẫn chờ<br /> không biết yêu thương” để rồi cầu anh, qua gian nan, thử thách sẽ giàu<br /> mong Xin đừng ai đơn chiếc. Còn Hồ thêm nghĩa tình, nên “Bao giờ anh<br /> Tĩnh Tâm quan niệm Tình yêu là hạt đau khổ / Hãy tìm về với em” (Tâm<br /> giống nở thành hoa, cho dù “giọt hồn – Song Hảo). Càng xa cách thì<br /> hạnh phúc tình yêu trào nước mắt”, lứa đôi càng khao khát sự gần gũi,<br /> “đầy giông bão”, “cao vòi vọi”..., yêu thương, càng hi vọng, đợi chờ và<br /> nhưng có tình yêu là có tất cả và cuộc nghĩ về niềm hạnh phúc trong cảnh:<br /> đời sẽ trở nên có ý nghĩa hơn. Với Lê Anh dạo đờn em ngân bài Dạ Cổ<br /> Chí,“cuộc sống sẽ khổ sở vô cùng”<br /> Nếu một ngày anh chẳng còn em và Đêm quê nghèo thương mấy nhịp<br /> trăn trở: song loan…<br /> có lẽ nào lại chết (Về nghe em – Huỳnh Văn Út)<br /> hạt tình yêu gieo giữa trái tim Mặt khác, trong thơ ĐBSCL cũng<br /> mình. có những điệu tâm tình, giãi bày về<br /> cái mất mát, tan vỡ, nỗi đau buồn về<br /> Với anh, em đến “Rồi ươm mầm sự thay lòng đổi dạ, sự trống vắng vô<br /> hạnh phúc non xanh”, “Em ngọt ngào vọng, niềm khắc khoải chênh vênh<br /> tiễn ta vào giấc ngủ”, em không thể của tình yêu và cả sự tiếc nuối mối<br /> thiếu vắng trong cuộc đời anh và tình đầu đầy dư vị lãng mạn. Có<br /> trong lẻ loi, anh Đợi em từ phía chân những nỗi buồn sâu kín trong đáy<br /> trời (Nguyễn Thanh Toàn). Hồ Thủy lòng của cuộc sống vợ chồng khi tình<br /> mong Về lại chốn xưa để “nhóm lại yêu đã trở thành quá khứ, và thực tại<br /> chút tình xưa”. Còn với em, cuộc đời “hoàng hôn rũ xuống đời nhau” để<br /> sẽ trở nên trống rỗng nếu ta không rồi “Em giật mình thức giữa đêm sâu<br /> bên nhau và không ngại ngần khi giãi / Thèm một nụ hôn nồng ấm”; khi đó<br /> bày: em thảng thốt, xót xa và trăn trở:<br /> Nếu không có anh chung bước Không biết tự bao giờ<br /> Mình em lạc giữa đời thường. Em đã thành góa phụ<br /> (Điều em muốn nói - Hồng Hạ) Trong ngôi nhà luôn có anh.<br /> Giữa bao nhiêu sự bộn bề, phức (Góa phụ- Song Hảo)<br /> tạp và nhiều đổi thay của đời sống,<br /> người ĐBSCL vẫn giữ được nét đặc Tình yêu mang vẻ đẹp trữ tình,<br /> điểm truyền thống của người đi mở trong sáng, lãng mạn, chân thành và<br /> 119<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> thường gắn với những kỉ niệm thiêng đẹp đa dạng, phong phú cho điệu tâm<br /> liêng trong đời người, nhưng khi tình tình trong thơ ĐBSCL sau 1975.<br /> yêu bị phản bội thì sự thật lại trở nên 5. KẾT LUẬN<br /> “lạnh lùng”, “thê thảm”, “chán<br /> chường”. Sự giả dối trong tình yêu Đến với thơ ĐBSCL sau 1975,<br /> quả là “tàn nhẫn” và “khôi hài” khi: người đọc có điều kiện để hiểu hơn<br /> những điệu tâm tình chan chứa niềm<br /> sẽ chẳng bao giờ em nhận ra được tự hào, tin yêu và cả nỗi trăn trở, thao<br /> hết thức về cuộc sống của người<br /> những phũ phàng anh đã tặng cho ĐBSCL. Tuy chưa có sự đột phá<br /> em mạnh mẽ để tạo nên bước ngoặt trên<br /> nếu không có một ngày trái tim em hành trình tìm tòi, đổi mới thơ Việt<br /> thuộc về người khác. Nam, vì điều đó không hề đơn giản,<br /> nhưng thơ ở ĐBSCL đã giúp cho<br /> (Trần trụi tình yêu – Đinh Thị người đọc hình dung được phần nào<br /> Thu Vân) bức chân dung tinh thần mang dấu ấn<br /> Đó là tâm tình về nỗi buồn cho riêng của cuộc sống và cách nghĩ,<br /> thân phận lẻ loi khi mãi lo toan cuộc cách cảm nhận, cũng như lối sống<br /> sống đời thường nay tuổi tác đã cao thấm đượm nghĩa tình của con người<br /> vẫn đau đáu và lặng lẽ đi tìm tình ĐBSCL. Tất cả điều đó thực sự góp<br /> yêu, vẫn nhức nhối nỗi niềm riêng phần tạo nên sinh lực nghệ thuật<br /> trong tâm trạng: riêng, rất đáng trân trọng cho thơ<br /> ĐBSCL. Chắc rằng, trên đà đó, trong<br /> Giấu nỗi buồn trong trở trăn thao tương lai ở vùng đất này, càng ngày<br /> thức càng có thêm nhiều điệu tâm tình đặc<br /> Sông bên lở bên bồi sao mãi lở sắc hơn.<br /> bên tôi. TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> (Bến lở - Văn Lệ Trinh) 1. Nhiều tác giả, 2003. Tuyển tập 15<br /> Những vần thơ trên là những điệu nhà thơ Đồng bằng sông Cửu Long.<br /> tâm tình rất chân tình về niềm vui, NXB Mũi Cà Mau. Ban liên lạc Hội<br /> nỗi đau, nỗi buồn tiếc nuối trong tình Nhà văn Việt Nam tại ĐBSCL.<br /> yêu và hạnh phúc.Ở mức độ nhất 2. Nhiều tác giả, 2011. Thơ tình sông<br /> định,nó góp phần tô điểm thêm vẻ Cửu Long. Nxb Trẻ -Thành phố Hồ<br /> Chí Minh.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 120<br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 01 - 2017<br /> <br /> <br /> POETRY IN THE MEKONG DELTA, AFTER 1975 – THE SENTIMENTS<br /> Nguyen Lam Dien<br /> Faculty of Graduate, Tay Do University<br /> (Email: nldien@ctu.edu.vn)<br /> ABSTRACT<br /> The Mekong Delta poems, which were written after 1975, were expressed with mixed<br /> feelings of happiness, sadness and concerns in life. With these literature poems, readers<br /> could envision some typical marks in spiritual portrait as well as examing perceptions<br /> and love of people living in the Mekong Delta in that period. This has made the unique<br /> and valuable for the Mekong Delta poetry.<br /> Keywords: poetry in the Mekong Delta, after 1975, pride, thoughts and concerns,<br /> aspiration to love and happiness<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 121<br />