intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thực hiện mô hình giải phẫu dây thần kinh tam thoa và dây thần kinh mặt, ứng dụng trong gây tê tại chỗ vùng hàm mặt

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

11
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhằm đáp ứng nhu cầu đó cũng như để làm phong phú thêm hệ thống mô hình giải phẫu của nhà trường và chìa khóa của gây tê vùng là kiến thức chi tiết giải phẫu về đầu mặt cổ. Do đó, chúng tôi đã thực hiện đề tài “Thực hiện mô hình giải phẫu dây thần kinh tam thoa và dây thần kinh mặt, ứng dụng trong gây tê tại chỗ vùng hàm mặt”.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thực hiện mô hình giải phẫu dây thần kinh tam thoa và dây thần kinh mặt, ứng dụng trong gây tê tại chỗ vùng hàm mặt

  1. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HỘI HÌNH THÁI HỌC VIỆT NAM THỰC HIỆN MÔ HÌNH GIẢI PHẪU DÂY THẦN KINH TAM THOA VÀ DÂY THẦN KINH MẶT, ỨNG DỤNG TRONG GÂY TÊ TẠI CHỖ VÙNG HÀM MẶT Đặng Vân Anh1, Lâm Thị Bích Phượng1, Trương Hoàng Lệ Thủy2, Trần Đức Lai3 TÓM TẮT 6 model is made by manual method with safe, Đề tài mô tả dây thần kinh tam thoa, thần available, and durable recycled materials. It has kinh mặt và một số ứng dụng trong gây tê tại chỗ some advantages in creativity, science, economy vùng hàm mặt. Mô hình được sử dụng giảng dạy and practicality. The model is used in education và học tập làm bằng vật liệu tái chế an toàn, sẵn for undergraduate and graduate students of có trong cuộc sống hằng ngày, độ bền cao. Mô Health Sciences...Especially, it helps in the field hình được thực hiện bằng phương pháp thủ công of local anesthesia of maxillofacial region. với giá thành rẻ, có tính sáng tạo, khoa học, kinh tế, thực tiễn và khả năng ứng dụng cao trong lĩnh I. ĐẶT VẤN ĐỀ vực gây tê tại chỗ vùng hàm mặt. Sử dụng tốt Giải phẫu học người là môn khoa học trong dạy học cho sinh viên đại học và học viên nghiên cứu về hình thái và cấu trúc của cơ sau đại học thuộc khối ngành Khoa học sức thể đồng thời mô tả mối liên quan giữa các khỏe... bộ phận trong cơ thể với nhau và giữa các bộ phận trong cơ thể với môi trường. SUMMARY Hiện nay, nhu cầu làm đẹp khuôn mặt PERFORMING ANATOMICAL giúp cho khuôn mặt hài hòa và cân xứng MODELS OF TRIGEMINAL NERVE ngày càng được quan tâm nhiều hơn. Các thủ AND FACIAL NERVE TO APPLY IN LOCAL ANESTHESIA OF THE FACE thuật trên khuôn mặt cần nhỏ, chính xác, The model describes anatomy of the không gây tổn thương khu vực xung quanh. trigeminal nerve, and facial nerve. Moreover, it Phương pháp vô cảm gây tê, thường được can be explain for some local anesthesia dùng ở các vị trí nhỏ trên khuôn mặt. Cách applications on the maxillofacial region. The xác định vị trí gây tê trên khuôn mặt như thế nào? 1 Sinh viên Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột Nhằm đáp ứng nhu cầu đó cũng như để 2 Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh làm phong phú thêm hệ thống mô hình giải 3 Bộ môn Giải Phẫu học, Đại học Y Dược Buôn phẫu của nhà trường và chìa khóa của gây tê Ma Thuột vùng là kiến thức chi tiết giải phẫu về đầu Chịu trách nhiệm chính: Trần Đức Lai mặt cổ. Do đó, chúng tôi đã thực hiện đề tài Email: mduclai@hotmail.com “Thực hiện mô hình giải phẫu dây thần kinh Ngày nhận bài: 25/04/2023 tam thoa và dây thần kinh mặt, ứng dụng Ngày phản biện khoa học: 20/05/2023 trong gây tê tại chỗ vùng hàm mặt”. Ngày duyệt bài: 15/06/2023 48
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 II. NGUYÊN LIỆU VÀ QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN + Đoạn trong sọ: Từ rãnh hành cầu TK Nguyên liệu thân thiện với môi trường, VII cùng TK VIII đi qua hố sọ sau để đến lỗ an toàn, sẵn có trong cuộc sống hằng ngày, tai trong (Hình 1A) độ bền cao. Các mô hình đều được thực hiện + Đoạn trong xương đá: Đoạn mê đạo, bằng phương pháp thủ công. đoạn nhĩ và đoạn chũm + Đoạn ngoài sọ: TK mặt chui vào tuyến III. THUYẾT MINH MÔ HÌNH mang tai chia nhánh tạo thành đám rối mang 3.1. Sơ lược giải phẫu dây thần kinh tai (Hình 1B) tam thoa và dây thần kinh mặt Phân nhánh 3.1.1. Thần kinh mặt (VII) + Đoạn ngoài sọ: Thần kinh tai sau, Nguyên ủy thật: Nhân của rễ vận động và nhánh đến cơ 2 thân, nhánh lưỡi (Hình 1B) nhân nước bọt trên và thuộc hệ tự chủ nằm ở + Nhánh tận của đám rối TK mang tai: cầu não Nhánh thái dương, nhánh gò má, nhánh Nguyên ủy hư: Rãnh hành cầu miệng, nhánh bờ hàm dưới, nhánh cổ. Đường đi: Chia 3 đoạn A: Đoạn trong sọ B: Đoạn ngoài sọ Hình 1: Dây thần kinh mặt (VII) 3.1.2. Dây thần kinh tam thoa (V) Nguyên ủy hư: Mặt trước bên cầu não Nguyên ủy thật: Nhân vận động ở cầu (Hình 2A) não, nhân cảm giác ở hạch sinh ba. Sợi trung Đường đi và phân nhánh ương đi vào mặt bên cầu não tận hết ở các + Thần kinh mắt (V1) là nhánh trên nhất nhân cầu não. Sợi ngoại biên tạo thành 3 dây từ hạch sinh ba chạy ra trước vào thành ngoài thần kinh: thần kinh mắt (V1), thần kinh hàm xoang hang để đến khe ổ mắt trên và phân trên (V2), thần kinh hàm dưới (vận động và nhánh: thần kinh lệ, thần kinh trán, thần kinh cảm giác) (V3) mũi mi. (Hình 3B) + Thần kinh hàm trên (V2) là nhánh giữa của hạch sinh ba chui qua lỗ tròn ra ngoài sọ vào khe ổ mắt dưới đổi tên thành thần kinh dưới ổ mắt ra vùng mặt xuyên qua lỗ dưới ổ mắt. Nhánh bên: Nhánh màng não, thần kinh chân bướm khẩu cái, thần kinh gò má Hình 2: Sơ đồ sợi ngoại biên dây V 49
  3. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HỘI HÌNH THÁI HỌC VIỆT NAM Nhánh tận: Các nhánh huyệt răng hàm trên, các nhánh mi dưới, các nhánh mi ngoài, các nhánh mũi + Thần kinh hàm dưới (V3) là thần kinh hỗn hợp: Rễ vận động ở dưới hạch sinh ba, rễ cảm giác là nhánh lớn nhất của hạch sinh ba. Hai rễ này chui qua lỗ bầu dục ra khỏi sọ và tạo thành thần kinh V3 (Hình 3D) C: Đường đi phân nhánh V2 Nhánh bên: nhánh màng não, thần kinh cơ cắn, thần kinh thái dương sâu, thần kinh tai thái dương, thần kinh cơ chân bướm khẩu cái trong và ngoài, thần kinh má, thần kinh lưỡi, thần kinh cằm, thần kinh các huyệt răng dưới. D: Đường đi dây V3 ngoài sọ Hình 3: Dây thần kinh tam thoa (V) 3.1.3. Một số ứng dụng trong gây tê vùng hàm mặt Thần kinh mắt (V1) đến khe ổ mắt trên A: Nguyên ủy hư dây V và nhánh màng não và phân nhánh: thần kinh lệ, thần kinh trán, thần kinh mũi mi. Các nhánh này cách đường giữa khoảng 1,7 cm và cách đường giữa đồng tử một khoảng bằng chiều rộng ngón tay. B: Đường đi phân nhánh V1 Hình 4: Nhánh của thần kinh V1 50
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 Hình 5: Thần kinh trên ổ mắt (Hình 4B) và thần kinh trên ròng rọc (hình 4A) Hình 6: Nhánh mũi của thần kinh sàng trước Thần kinh hàm trên (V2) đi qua khe ổ mắt dưới đổi tên thành thần kinh dưới ổ mắt ra vùng mặt xuyên qua lỗ dưới ổ mắt. Xác định bằng cách sờ thấy lỗ xoang bằng cách lăn ngón tay trỏ trên vành ổ mắt dưới. Hình 7: Nhánh thần kinh dưới ổ mắt 51
  5. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HỘI HÌNH THÁI HỌC VIỆT NAM Thần kinh hàm dưới (V3) xác định thần kinh má bằng cách vẽ một đường từ mép ngoài của môi đến vành tai. Yêu cầu bệnh nhân nghiến răng để làm căng cơ cắn, giao điểm của đường viền trước của cơ và đường vẽ là vị trí cần tìm. Sờ khớp thái dương hàm bằng cách cho Hình 8: Thần kinh khẩu cái nhánh thần bệnh nhân há miệng. Ngay phía trên khớp là kinh V2 vị trí của thần kinh tai - thái dương. Hình 9: Thần kinh huyệt răng trên sau Hình 11: Thần kinh tai - thái dương (A) và thần kinh má (B) Thần kinh cằm đi qua lỗ thần kinh hàm Hình 10: Thần kinh gò má mặt, thần kinh dưới nằm thấp hơn khóe miệng 1 cm. gò má thái dương Hình 12: Thần kinh cằm IV. GIÁ TRỊ MÔ HÌNH 4.1. Tính sáng tạo 52
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 Dựa vào lý thuyết để xây dựng nên 4.4. Hướng khắc phục: Chúng tôi sẽ những mô hình chi tiết cụ thể trong Giải chỉnh sửa và tiếp tục xây dựng mô hình, đây phẫu người. Mô hình được xây dựng với cũng là cơ hội để được học hỏi, giao lưu, tìm nguyên liệu đơn giản, thân thiện và đặc biệt hiểu kiến thức. là tái sử dụng những vật liệu đã qua sử dụng nhưng độ bền khá cao. Nhìn được mô hình ở V. KẾT LUẬN nhiều góc độ trong không gian. Với hiệu quả và giá trị thực tế mà những 4.2. Ưu điểm mô hình này đã mang lại trong quá trình dạy Tính khoa học: Học thực hành trên mô và học của bộ môn Giải phẫu học và sinh hình, nhất là các mô hình tự sáng tạo ra là viên tại trường Đại học, chúng tôi hy vọng đề một phương pháp học chủ động, hiệu quả tài này sẽ giúp ích được một phần nào đó trong học Giải phẫu. trong việc dạy và học môn Giải phẫu học của Tính thực tiễn: Mô hình bằng vật liệu các đồng nghiệp. đơn giản dễ tìm kiếm, rẻ tiền, thân thiện với môi trường, an toàn, sẵn có trong cuộc sống TÀI LIỆU THAM KHẢO hằng ngày, độ bền cao, ... Có thể nhân rộng 1. Netter, F. H. và Nguyễn Quang Quyền mô hình này và tạo thêm các mô hình khác. (2022). Atlas giải phẫu người, Y học. Tính kinh tế: Mô hình hoàn chỉnh với chi 2. Nguyễn Quang Quyền (2015). Bài giảng phí thấp so với giá thị trường. Việc tái sử Giải phẫu học tập 1, Nhà Xuất Bản Y Học. dụng các vật liệu giúp tiết kiệm được kinh 3. Nguyễn Quang Quyền (2015). Bài giảng Giải phẫu học tập 2, Nhà Xuất Bản Y Học. phí. Các mô hình đều được sinh viên thực 4. Phạm Đăng Diệu (2018). Giải phẫu đầu mặt hiện trong các giờ tự học bằng phương pháp cổ, Nhà Xuất Bản Y Học. thủ công. Khi mô hình bị hư hỏng sẽ dễ sửa 5. Trịnh Văn Minh (2015). Giải phẫu người, chữa hoặc làm lại. Làm phong phú thêm hệ giải phẫu học đại cương chi trên - chi dưới - thống mô hình của nhà trường. đầu - mặt - cổ, tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục Khả năng sử dụng: Các mô hình này nhỏ Việt Nam. gọn, nhẹ, dễ di chuyển nên giúp sinh viên dễ 6. Zygotebody 3D Anatomy Online dàng học theo nhóm nhỏ, có thể học ở bất cứ Visualizer. https://www.zygotebody.com/ nơi nào thuận tiện cho sinh viên. Sử dụng tốt 7. https://www.pinterest.com/ trong việc giảng dạy và học tập cho sinh viên 8. Gây tê vùng mặt trong phẫu thuật thẩm tất cả các ngành: Y khoa, Dược khoa, Điều mỹ, Infiltration and Nerve Block Anesthesia, dưỡng, học viên sau đại học... chapter 6 4.3. Nhược điểm: Chất liệu rẻ tiền nên độ bền của mô hình không cao, có thể kéo dài từ 2 đến 5 năm. 53
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2