Thực trạng tiêm an toàn tại Bệnh viện Quân y 7A

TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 16 - 12/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> THỰC TRẠNG TIÊM AN TOÀN TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 7A<br /> Nguyễn Thị Ngọc Hương1<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá tỷ lệ mũi tiêm đạt 10 tiêu chí mũi tiêm an toàn theo Bảng<br /> kiểm đánh giá mũi tiêm an toàn, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao tỷ lệ các<br /> mũi tiêm an toàn.<br /> Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả trên 184 mũi tiêm do<br /> điều dưỡng, hộ sinh thực hiện.Sử dụng bộ câu hỏi theo Bảng kiểm đánh giá mũi<br /> tiêm an toàn.<br /> Kết quả:T rong tổng số 184 mũi tiêm được quan sát thì không có mũi tiêm nào đạt<br /> được 10 tiêu chí theo tiêu chí đánh giá mũi tiêm an toàn, lần lượt các mũi tiêm đạt từ 8-9<br /> tiêu chí là 46, 5-7 tiêu chí là 117 và < 5 tiêu chí là 21 tương ứng với tỷ lệ 25%, 63,59%<br /> và 11,41%. Các tiêu chí không đạt chủ yếu: Kim tiêm nhiễm khuẩn cô lập ngay vào hộp/<br /> lọ kháng thủng quy chuẩn (80,98%), Rửa tay/Sát khuẩn tay trước khi thực hiện mũi tiêm<br /> (69,02%),Rửa tay/sát khuẩn tay sau khi kết thúc mũi tiêm (60,86%), sát khuẩn nắp lọ/<br /> đầu ống thuốc/nước cất (53,80%) và một số tiêu chí Đúng thời gian (40,76%), Dùng<br /> hai tay đậy nắp kim (25,00%), Đúng độ sâu kim tiêm (24,46%), Đủ dụng cụ (16,85%),<br /> Đúng góc độ (10,33%).<br /> Kết luận: Qua nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mũi tiêm đạt các tiêu chí tiêm an toàn còn<br /> hạn chế mặc dù đội ngũ điều dưỡng, hộ sinh đã được đào tạo, tập huấn về tiêm an toàn.<br /> Kết quả chỉ ra rằng tình trạng thiếu dụng cụ, trang thiết bị, nguồn nhân lực là yếu tố<br /> góp phần thúc đẩy tiêm an toàn.<br /> Từ khóa: Điều dưỡng, tiêm an toàn.<br /> SITUATION OF SAFE INJECTION AT 7A MILITARY HOSPITAL<br /> SUMMARY<br /> Objective: Evalute injection rates that meet the 10 criteria of safety according to<br /> the Table of Safe Injection Evaluation as well as propose some solutions to increase the<br /> rate.<br /> Subject and method: Descriptive cross-sectional study over 184 injections by nurs-<br /> es and midwives, employing the Table of Safe Injection Evaluation.<br /> 1<br /> Bệnh viện Quân y 7A/QK7<br /> Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Thị Ngọc Hương (ngochuong065@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 20/10/2018, ngày phản biện: 30/10/2018<br /> Ngày bài báo được đăng: 30/12/2018<br /> <br /> <br /> <br /> 10<br />  HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG MỞ RỘNG LẦN I BỆNH VIỆN QUÂN Y 7A<br /> <br /> Results: All 184 injections failed to meet the 10 critera. Only…met…ctiteria. Failed<br /> criteria include: Bacterial contamination (80.98%), hand prior antiseptic (69.02%),<br /> hand post antiseptic (60.86%), device antiseptic (53.80%), punctuality (40.76%), put-<br /> ting on the lib by 2 hands (25.00%), correct injection depth (24.46%), full equipment<br /> (16.85%), correct injection angles (10.33%).<br /> Conclusion: Safe injection rates are low despite nurses and midwives’ training<br /> courses. An other reason is the lack of equipment and personnel.<br /> Keywords: Nurse, Safe Injection.<br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ viện, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề<br /> Tiêm là một trong những kỹ thuật tài “Thực trạng tiêm an toàn tại Bệnh viện<br /> phổ biến đưa thuốc hoặc hóa chất vào cơ Quân y 7A” nhằm mục tiêu: Đánh giá tỷ lệ<br /> thể nhằm mục đích chẩn đoán, điều trị và mũi tiêm đạt 10 tiêu chí mũi tiêm an toàn<br /> phòng bệnh. theo Bảng kiểm đánh giá mũi tiêm an toàn,<br /> Theo tổ chức y tế thế giới, tiêm an kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng<br /> toàn là “An toàn cho người bệnh, an toàn cao tỷ lệ các mũi tiêm an toàn.<br /> cho nhân viên y tế và an toàn cho cộng 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> đồng” [1]. 2.1. Đối tượng: Mũi tiêm bắp, tiêm<br /> Tiêm không an toàn có thể gây ra tĩnh mạch do Điều dưỡng, Hộ sinh thực<br /> những nguy cơ như: Nhiễm trùng tại chỗ hiện.<br /> gây áp xe, teo cơ vùng tiêm, choáng phản Tiêu chuẩn lựa chọn: Mũi tiêm bắp<br /> vệ và lây truyền các bệnh qua đường máu. hoặc tiêm tĩnh mạch được thực hiện do<br /> Từ năm 2001 đến nay, Bộ y tế đã Điều dưỡng, Hộ sinh có trình độ trung cấp<br /> phối hợp với Hội Điều dưỡng Việt Nam trở lên, có thâm niên công tác trên 1 năm.<br /> phát động phong trào tiêm an toàn toàn Tiêu chuẩn loại trừ: Mũi tiêm bơm<br /> quốc, đồng thời tiến hành một khảo sát qua dây, những người không đồng ý tham<br /> thực trạng về tiêm an toàn vào những năm gia nghiên cứu.<br /> 2002, 2005 và 2008. Kết quả nghiên cứu Thời gian: Từ tháng 3/2018 đến<br /> cho thấy nhân viên y tế chưa cập nhật tháng 8/2018.<br /> thông tin về tiêm an toàn, còn lạm dụng Địa điểm: Tại các khoa lâm sàng<br /> thuốc tiêm, chưa tuân thủ quy trình kỹ Bệnh viện Quân y 7A.<br /> thuật tiêm, cũng như xử lý an toàn chất 2.2. Phương pháp:<br /> thải phát sinh từ các hoạt động tiêm. Thiết kế nghiên cứu: Cắt ngang mô<br /> Tại Bệnh viện Quân y 7A những năm tả<br /> gần đây, số lượng người bệnh đến khám Thu thập thông tin: Quan sát, phỏng<br /> và điều trị ngày càng đông đòi hỏi nhu cầu vấn sử dụng Bảng kiểm đánh giá mũi tiêm<br /> chăm sóc ngày càng nhiều. Tình trạng quá an toàn theo tài liệu “Khóa đào tạo giảng<br /> tải người bệnh, quá tải công việc, trang viên về tiêm an toàn và khử khuẩn tiệt<br /> thiết bị còn hạn chế là rào cản lớn đối với khuẩn, tháng 12 năm 2017”.<br /> việc thực hiện tiêm an toàn. Để tìm hiểu và Xử lý số liệu: Nhập liệu bằng phần<br /> đánh giá về vấn đề tiêm an toàn tại bệnh mềm Excel, phân tích bằng phần mềm<br /> <br /> <br /> 11<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 16 - 12/2018<br /> <br /> Stata 14. là90 (48,90%), mũi tiêm tĩnh mạch là 94<br /> 3. KẾT QUẢ (51,10%), mũi tiêm thực hiện vào buổi<br /> 3.1. Đặc điểm đối tượng tham sáng là 142 (77,17%), buổi chiều là 42<br /> gia nghiên cứu (22,83%).<br /> Chúng tôi tiến hành nghiên cứu 3.2. Tỷ lệ mũi tiêm tuân thủ các<br /> trên 184 mũi tiêm do điều dưỡng, hộ tiêu chí tiêm an toàn<br /> sinh thực hiện trong đó có: Mũi tiêm bắp 3.2.1. Chuẩn bị xe tiêm<br /> Bảng 3.2.1. Chuẩn bị xe tiêm đủ phương tiện<br /> Quan sát (n=184 ) Có Không<br /> Tỷ lệ<br /> n Tỷ lệ (%) n<br /> (%)<br /> Sử dụng xe khi đi tiêm 184 100,00 0 0<br /> Trên xe tiêm có hộp chống sốc (đủ cơ số thuốc và dụng cụ theo quy định)<br /> Đủ dụng cụ 153 83,15 31 16,85<br /> Đủ thuốc 184 100,00 0 0<br /> Có phác đồ chống sốc của Bộ y tế 184 100,00 0 0<br /> Bơm kim tiêm đảm bảo vô khuẩn<br /> Bơm kim tiêm trong bao gói nguyên vẹn 184 100,00 0 0<br /> Bơm kim tiêm còn hạn sử dụng 184 100,00 0 0<br /> Nhận xét: Hầu hết ĐD, HS đều sử dụng xe tiêm khi đi tiêm tuy nhiên một<br /> số hộp chống sốc trên xe tiêm còn thiếu các dụng cụ theo quy định chiếm tỷ lệ là<br /> 16,85%.<br /> 3.2.2. An toàn cho người được tiêm<br /> Bảng 3.2.2. Các tiêu chí đảm bảo an toàn cho người được tiêm<br /> Có Không<br /> Quan sát (n= 184)<br /> n Tỷ lệ % n Tỷ lệ %<br /> Rửa tay/Sát khuẩn tay trước khi thực hiện mũi 57 30,98 127 69,02<br /> tiêm<br /> Đảm bảo vô khuẩn<br /> Sát khuẩn nắp lọ/đầu ống thuốc/nước cất 85 46,20 99 53,80<br /> Sát khuẩn vị trí tiêm 184 100,00<br /> Đảm bảo thân kim tiêm vô khuẩn 184 100,00<br /> Mũi tiêm đảm bảo 5 đúng<br /> Đúng người bệnh 184 100,00<br /> Đúng thuốc 184 100,00<br /> <br /> <br /> 12<br />  HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG MỞ RỘNG LẦN I BỆNH VIỆN QUÂN Y 7A<br /> <br /> Đúng liều 184 100,00<br /> Đúng đường dùng 184 100,00<br /> Đúng thời gian 109 59,24 75 40,76<br /> Tiêm đúng kỹ thuật<br /> Đúng vị trí tiêm 184 100,00<br /> Đúng góc độ 165 89.67 19 10,33<br /> Đúng độ sâu kim tiêm 139 75,54 45 24,46<br /> Nhận xét: Tỷ lệ ĐD, HS tuân thủ rửatay/sát khuẩn tay trước khi thực hiện mũi tiêm<br /> rất thấp chiếm 30,98%, sát khuẩn nắp lọ/đầu ống thuốc/nước cấtcòn hạn chế chiếm<br /> tỷ lệ 46,2%. Có 75 mũi tiêm chiếm tỷ lệ 40,76% chưa tuân thủ đúng thời gian, một số<br /> mũi tiêm chưa đúng góc độ và chưa đúng độ sâu kim tiêm.<br /> 3.2.3. An toàn cho người tiêm và cho cộng đồng<br /> Bảng 3.2.3. Các tiêu chí đảm bảo an toàn cho người tiêm và cộng đồng<br /> Có Không<br /> Quan sát (n= 184)<br /> n Tỷ lệ % n Tỷ lệ %<br /> Không dùng hai tay đậy nắp kim 138 75,00 46 25,00<br /> Kim tiêm nhiễm khuẩn cô lập ngay vào 35 19,02 149 80,98<br /> hộp/lọ kháng thủng quy chuẩn<br /> Rửa tay/ sát khuẩn tay sau khi kết thúc mũi 72 39,14 112 60,86<br /> tiêm<br /> Nhận xét: Việc không dùng hai tay đậy nắp kim được tuân thủ khá tốt có 138<br /> mũi tiêm (75%), kim tiêm nhiễm khuẩn được cô lập ngay vào hộp/lọ kháng thủng quy<br /> chuẩn rất thấp chiếm tỷ lệ 19,02%. Rửa tay/sát khuẩn tay sau khi kết thúc mũi tiêm còn<br /> hạn chế 39,14%<br /> 3.2.4. Tỷ lệ mũi tiêm theo tiêu chí đánh giá<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 3.1. Phân loại mũi tiêm theo tiêu chí đánh giá<br /> <br /> 13<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 16 - 12/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 3.2. Các tiêu chí chưa đạt trong đánh giá mũi tiêm an toàn<br /> Nhận xét: Trong tổng số 184 mũi tiêm được quan sát thì không có mũi tiêm nào đạt<br /> được 10 tiêu chí theo tiêu chí đánh giá mũi tiêm an toàn.<br /> Nhận xét: Các tiêu chí không đạt chủ trước khi thực hiện mũi tiêmrất thấp không<br /> yếu kim tiêm nhiễm khuẩn cô lập ngay vào thực hiện chiếm 69,02% , kết quả tương<br /> hộp/lọ kháng thủng quy chuẩn, rửa tay/sát đồng với nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi<br /> khuẩn tay trước và sau khi thực hiện mũi Đồng 2 (2013) có 72% không vệ sinh tay<br /> tiêm, sát khuẩn nắp lọ/đầu ống thuốc/nước và vệ sinh tay chưa đúng.<br /> cất (53,80%) và một số tiêu chí khác. Trong tiêu chí đảm bảo vô khuẩn thì<br /> 4. BÀN LUẬN việc sát khuẩn vị trí tiêm và đảm bảo thân<br /> 4.1. Tỷ lệ mũi tiêm tuân thủ các kim tiêm vô khuẩnđược tuân thủ tuyệt<br /> tiêu chí tiêm an toàn đối 100% tương đồng với nghiên cứu của<br /> 4.1.1. Chuẩn bị xe tiêm đủ phương Phạm Đức Mục (2005) cũng là 100% [5],<br /> tiện bên cạnh đó thì việc sát khuẩn nắp lọ/đầu<br /> Hầu hết ĐD, HS đều sử dụng xe tiêm ống thuốc/nước cấtcòn hạn chế có 85 mũi<br /> khi đi tiêm chiếm tỷ lệ 100% và trên xe tiêm tuân thủ chiếm tỷ lệ 46,2% không<br /> có hộp chống sốc được trang bị đầy đủ thực hiện là 99 chiếm tỷ lệ 53,8% thấp hơn<br /> thuốc, phác đồ chống sốc của Bộ Y tế, tuy so với nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Quốc<br /> nhiên một số hộp chống sốc trên xe tiêm gia và huyện Kim Sơn (2008) là 70,7%<br /> còn thiếu các dụng cụ theo quy định chiếm và cao hơn nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi<br /> tỷ lệ là 16,85% cũng gần tương đồng với Trung Ương (2015) là 36,6%.<br /> nghiên cứu Tiêm an toàn tại Bệnh viện Mũi tiêm đảm bảo 5 đúng: Còn 75<br /> Nhi Đồng 2 (2013) là 19% và cao hơn so mũi tiêm chiếm tỷ lệ 40,76% chưa tuân<br /> với nghiên cứu của Hà Thị Kim Phượng thủđúng thời gian do ĐD, HS phải thực<br /> (2014) là 1,4% [7]. hiện cùng lúcnhiều mũi tiêm trên một<br /> 4.2.2. An toàn cho người được tiêm người bệnh và nhiều người bệnh trong<br /> Việc tuân thủ rửa tay/sát khuẩn tay nhóm chăm sóc.Một số mũi tiêm chưa<br /> <br /> 14<br />  HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG MỞ RỘNG LẦN I BỆNH VIỆN QUÂN Y 7A<br /> <br /> đúng góc độ tiêm chiếm tỷ lệ 10,33% và tiện tiêm an toàn phù hợp với tiêu chí tiêm<br /> chưa đúng độ sâu kim tiêmchiếm tỷ lệ an toàn.<br /> 24,46%. Kết quả cao hơn so với nghiên TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> cứu của Phạm Đức Mục (2005) lần lượt là 1. Bộ Y tế (2012), Hướng dẫn tiêm an toàn trong<br /> các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. (Ban hành kèm<br /> 99.2%, 2,8% và 8,5%.[5] theo Quyết định số 3671/QĐ-BYT ngày 27 tháng<br /> 4.2.3. An toàn cho người tiêm và 9 năm 2012 của Bộ Y tế)<br /> cho cộng đồng 2. Bộ Y tế (2011), Hướng dẫn công tác<br /> Đáng lưu ý nhất là hành động kim điều dưỡng về chăm sóc người bệnh trong<br /> bệnh viện, số 07/2011/TT-BYT.<br /> tiêm nhiễm khuẩn được cô lập ngay vào 3. Bộ Y tế (2011), Hướng dẫn tổ chức<br /> hộp/lọ kháng thủng quy chuẩnchiếm tỷ thực hiện công tác kiểm soát nhiễm khuẩn<br /> lệ rất thấp 19,2%. Tỷ lệ này thấp hơn rất trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, số<br /> nhiều so với nghiên cứu của Shyama và 18/2009/TT-BYT.<br /> 4. Phạm Đức Mục (2005), Đánh giá kiến<br /> cộng sự năm 2010 tại Bệnh viện ở Ấn Độ thức về tiêm an toàn và tần xuất rủi ro do<br /> là 74,2% [9], nghiên cứu của Hà Thị Kim vật sắc nhọn đối với Điều dưỡng - Hộ<br /> Phượng (2014) là 93,2% [7]. Rửa tay/sát sinh tại 8 tỉnh đại diện, 6 tháng đầu<br /> khuẩn tay sau khi kết thúc mũi tiêm còn năm 2005, Hội Điều Dưỡng Việt Nam, Hà Nội.<br /> Tổng quan Tiêm an toàn trang 03 tài liệu tập huấn<br /> hạn chế với tỷ lệ 39,14% thấp hơn so với đào tạo giảng viên về tiêm an toàn và quản lý chất<br /> nghiên cứu của Đặng Thị Thanh Thủy thải rắn y tế.<br /> (2016) là 80,5%. 5. Đặng Thị Thanh Thủy (2016), Kiến thức, kỹ<br /> 5. KẾT LUẬN năng thực hành tiêm an toàn và một số yếu tố liên<br /> quan của học sinh trường Trung cấp Y tế tỉnh Kon<br /> Qua nghiên cứu 184 mũi tiêm do Tum. Kỷ yếu Bệnh viện.<br /> điều dưỡng, hộ sinh thực hiện thì không 6. Hà Thị Kim Phượng (2014), Kiến thức, thực<br /> có mũi tiêm nào đạt được 10 tiêu chí theo hành tiêm an toàn của điều dưỡng viên và các yếu<br /> Bảng tiêu chí đánh giá mũi tiêm an toàn, tố liên quan tại ba bệnh viện trực thuộc Sở Y tế Hà<br /> Nội. Tài liệu tập huấn tiêm an toàn 2018.<br /> trong đó các tiêu chí không đạt chủ yếu 7. Trần Thị Minh Phượng (2012), Đánh giá thực<br /> là kim tiêm nhiễm khuẩn cô lập ngay vào hiện tiên an toàn tại Bệnh viên đa khoa Hà Đông,<br /> hộp/lọ kháng thủng quy chuẩn (80,98%), Hà nội. Tài liệu tập huấn tiêm an toàn 2018.<br /> rửa tay/sát khuẩn tay trước và sau khi thực 8. Shyama Prasad Mitra (2010), “Injection<br /> Safety: Perception and Practice of<br /> hiện mũi tiêm (69,02%), (60,86%), và một Nursing students in Tertiary setting”.<br /> số tiêu chí khác. 9. Yan, Y., Zhang, G., Chen, Y., Zhang,<br /> Qua kết quả nghiên cứu chúng tôi xin A., Guan, Y. & Ao, H. (2006), “Study<br /> kiến nghị một số giải pháp như sau: on the injection practices of health<br /> facilities in Jingzhou district, Hubei,<br /> Tổ chức đào tạo lại và liên tục về China”, Indian journal of medical sciences,<br /> tiêm an toàn cho đội ngũ điều dưỡng, hộ 60(10), pp. 407.<br /> sinh của Bệnh viện. 10. Hutin, Y. J., Hauri, A. M. & Armstrong,<br /> Tăng cường giám sát, kiểm tra việc G. L. (2003), “Use of injections in<br /> healthcare settings worldwide,<br /> thực hiện quy trình tiêm, truyền. 2000: literature review and regional<br /> Tăng cường công tác truyền thông estimates”, Bmj, 327(7423), pp. 1075<br /> giáo dục về nguy cơ của tiêm, truyền đối<br /> với cán bộ y tế, người bệnh và cộng đồng.<br /> Trang bị đầy đủ dụng cụ, phương<br /> <br /> 15<br />