Thực trạng và khả năng cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập của 5 tỉnh Tây Nguyên

Nghiªn cøu chÝnh s¸ch<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> THùC TR¹NG Vµ KH¶ N¡NG CUNG CÊP DÞCH Vô<br /> KH¸M CH÷A BÖNH T¹I C¸C C¥ Së Y TÕ C¤NG LËP<br /> CñA 5 TØNH T¢Y NGUY£N<br /> ThS. Vò ThÞ Minh H¹nh,<br /> ThS. Hoµng ThÞ Mü H¹nh vµ céng sù1<br /> <br /> §Æt vÊn ®Ò bÖnh (KCB) t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp cña 5 tØnh<br /> thuéc T©y Nguyªn.<br /> T©y Nguyªn lµ khu vùc ë trung t©m miÒn nói<br /> nam §«ng D­¬ng cã vÞ trÝ chiÕn l­îc ®Æc biÖt 2. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô<br /> quan träng víi quy m« d©n sè kho¶ng h¬n 5 kh¸m ch÷a bÖnh cña c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp<br /> triÖu ng­êi, trong ®ã trªn 33% lµ ®ång bµo d©n thuéc 5 tØnh T©y Nguyªn vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p<br /> téc thiÓu sè (n¨m 2010). T©y Nguyªn hiÖn vÉn n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña m¹ng l­íi<br /> ®ang lµ khu vùc gÆp nhiÒu khã kh¨n trong ph¸t nµy.<br /> triÓn kinh tÕ - x· héi. Trong nh÷ng n¨m võa qua<br /> Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu chñ<br /> tr­¬ng, chÝnh s¸ch nh»m t¨ng c­êng ®Çu t­ Nghiªn cøu sö dông ph­¬ng ph¸p m« t¶ c¾t<br /> nguån lùc ®Ó x©y dùng h¹ tÇng, tæ chøc ®Þnh ngang cã ph©n tÝch. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> canh ®Þnh c­, gi¶i quyÕt ®Êt ®ai vµ c¸c nhu cÇu ®Þnh l­îng lµ chñ ®¹o: thu thËp th«ng tin b»ng<br /> thiÕt yÕu phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cho ®ång BiÓu mÉu thèng kª dµnh cho tÊt c¶ c¸c c¬ së<br /> bµo vïng d©n téc thiÓu sè. Mét sè dù ¸n y tÕ hç KCB tuyÕn tØnh vµ huyÖn t¹i 5 tØnh; Pháng vÊn<br /> trî cho c¸c tØnh T©y Nguyªn ®· ®­îc triÓn khai 600 bÖnh nh©n ®ang sö dông dÞch vô KCB vµ<br /> víi môc tiªu c¶i thiÖn chÊt l­îng dÞch vô vµ pháng vÊn b»ng b¶ng hái tù ®iÒn dµnh cho 400<br /> n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô y tÕ cho c¸n bé trùc tiÕp cung cÊp dÞch vô KCB t¹i tÊt c¶<br /> ng­êi d©n trong khu vùc ®Æc biÖt lµ ng­êi nghÌo c¸c bÖnh viÖn ®a khoa (BV§K) tØnh vµ 10<br /> vµ ng­êi d©n téc thiÓu sè. MÆc dï vËy c¸c chØ sè BV§K huyÖn. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Þnh<br /> vÒ dÞch vô y tÕ còng nh­ c¸c chØ sè vÒ søc kháe tÝnh gåm pháng vÊn s©u l·nh ®¹o vµ th¶o luËn<br /> ng­êi d©n cña c¸c tØnh T©y Nguyªn hiÖn vÉn ë nhãm nh©n viªn y tÕ ë mét sè c¬ së KCB hai<br /> møc thÊp nhÊt so víi c¸c khu vùc kh¸c trong c¶ tuyÕn.<br /> n­íc.<br /> §Ó cung cÊp c¬ së thùc tiÔn cho viÖc x¸c ®Þnh KÕt qu¶ vµ bµn luËn<br /> nhu cÇu ®Çu t­ nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng cung<br /> Thùc tr¹ng m¹ng l­íi KCB c«ng lËp<br /> cÊp dÞch vô kh¸m ch÷a bÖnh ®Õn n¨m 2020,<br /> ViÖn ChiÕn l­îc vµ ChÝnh s¸ch Y tÕ ®· phèi hîp tuyÕn tØnh vµ huyÖn<br /> víi Côc Qu¶n lý Kh¸m ch÷a bÖnh, Bé Y tÕ tiÕn BÖnh viÖn ®a khoa (BV§K) tØnh vµ huyÖn ®·<br /> hµnh Kh¶o s¸t vÒ thùc tr¹ng vµ kh¶ n¨ng cung<br /> cÊp dÞch vô kh¸m ch÷a bÖnh t¹i c¸c c¬ së y tÕ<br /> c«ng lËp cña 5 tØnh T©y Nguyªn. 1<br /> ThS. NguyÔn V¨n Hïng - Côc Qu¶n lý Kh¸m ch÷a bÖnh -<br /> Môc tiªu nghiªn cøu Bé Y tÕ. ThS. TrÇn Vò HiÖp, Ths Vò V¨n Hoµn, CN Hoµng<br /> Ly Na, CN T­êng Duy Trinh, ThS Vò ThÞ Mai Anh, Ths TrÇn<br /> 1. Ph©n tÝch thùc tr¹ng m¹ng l­íi kh¸m ch÷a Hång CÈm - ViÖn ChiÕn l­îc vµ ChÝnh s¸ch Y tÕ,<br /> <br /> <br /> 10<br />  T¹p chÝ<br /> <br /> <br /> ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 11/2013<br /> <br /> <br /> <br /> phñ kÝn c¸c ®Þa ph­¬ng nh­ng m¹ng l­íi c¸c ®­îc c¸c khoa l©m sµng vµ cËn l©m sµng c¬ b¶n.<br /> bÖnh viÖn chuyªn khoa hÇu nh­ ch­a ph¸t triÓn ChØ cã mét vµi BV§K tØnh cã kÕ ho¹ch<br /> ë T©y Nguyªn. Cã sù chªnh lÖch vÒ qui m« t¸ch/thµnh lËp c¸c khoa l©m sµng chuyªn s©u<br /> gi­êng bÖnh, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt theo hÖ néi, ngo¹i, s¶n, nhi.<br /> bÞ vµ nh©n lùc gi÷a c¸c c¬ së KCB cïng tuyÕn T¹i tuyÕn huyÖn, cã 3 tØnh lµ Kon Tum, Gia<br /> gi÷a c¸c tØnh vµ néi tØnh (®èi víi tuyÕn huyÖn). Lai vµ L©m §ång hiÖn vÉn ®ang duy tr× m« h×nh<br /> Quy m« gi­êng bÖnh: Trung t©m Y tÕ huyÖn thùc hiÖn c¶ chøc n¨ng<br /> Cã 4/5 tØnh (Gia Lai, §¨k N«ng, §¨k L¨k vµ kh¸m ch÷a bÖnh vµ dù phßng. HÇu hÕt c¸c c¬ së<br /> L©m §ång) ®Òu ch­a ®¹t chØ tiªu vÒ sè l­îng kh¸m ch÷a bÖnh tuyÕn huyÖn ®· thµnh lËp ®­îc<br /> gi­êng bÖnh c«ng lËp trªn 10.000 d©n. T¹i tuyÕn c¸c phßng chøc n¨ng vµ khoa cËn l©m sµng c¬<br /> tØnh, quy m« gi­êng bÖnh cña BV§K tØnh §¨k b¶n. Víi khoa l©m sµng, ®a sè ®ang theo m«<br /> h×nh liªn khoa Néi-Nhi vµ Ngo¹i-S¶n (trõ §¨k<br /> L¨k vµ Gia Lai ®ang ë møc thÊp, ch­a ®¹t chØ<br /> L¨k vµ mét vµi huyÖn cña L©m §ång). C¸c bÖnh<br /> tiªu quy ho¹ch chung cña c¶ n­íc “1 gi­êng<br /> viÖn tuyÕn huyÖn còng cã dù kiÕn thµnh lËp c¸c<br /> bÖnh phôc vô tõ 1.600 ®Õn 1.800 ng­êi d©n”;<br /> khoa xÐt nghiÖm chuyªn ngµnh (hãa sinh, huyÕt<br /> T¹i tuyÕn huyÖn, Gia Lai lµ tØnh duy nhÊt cã quy<br /> häc, vi sinh, gi¶i phÉu bÖnh lý...) vµ c¸c khoa<br /> m« gi­êng bÖnh trung b×nh thÊp h¬n chØ tiªu cña<br /> chÈn ®o¸n cËn l©m sµng (ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh,<br /> c¶ n­íc “1 gi­êng bÖnh tuyÕn huyÖn phôc vô<br /> Néi soi, Th¨m dß chøc n¨ng...) vµ phßng VËt t­-<br /> 1.500 ®Õn 1.700 ng­êi d©n”. 74% BV huyÖn cña<br /> toµn vïng cã quy m« d­íi 100 gi­êng bÖnh, 5% ThiÕt bÞ.<br /> BV cã quy m« rÊt thÊp (20 - 40 gi­êng). Nh©n lùc y tÕ<br /> C«ng suÊt sö dông gi­êng bÖnh (CSSDGB): Nh©n lùc t¹i c¸c bÖnh viÖn tuyÕn tØnh vµ<br /> huyÖn vÉn ch­a ®Çy ®ñ theo quy ®inh cña Th«ng<br /> 100% BV§K tØnh, BV§K khu vùc vµ 79%<br /> t­ 08/2007/TTLT-BYT, ®Æc biÖt lµ tuyÕn huyÖn.<br /> bÖnh viÖn tuyÕn huyÖn cã c«ng suÊt trªn 85% -<br /> Chøc danh chuyªn m«n d­îc ®¹i häc thiÕu trÇm<br /> møc “qu¸ t¶i” theo khuyÕn c¸o cña Tæ chøc Y tÕ<br /> träng.<br /> ThÕ giíi. §¨k L¨k vµ L©m §ång lµ hai tØnh cã tû<br /> lÖ BV§K tuyÕn huyÖn qu¸ t¶i cao (trªn 95%). Víi tuyÕn tØnh, so víi quy ®Þnh vÒ ®Þnh biªn<br /> Toµn vïng cã kho¶ng 5% BV huyÖn ë møc d­íi t¹i Th«ng t­ 08/2007/TTLT-BYT th× tû lÖ BS<br /> t¶i trÇm träng (c«ng suÊt d­íi 50%). toµn vïng chØ ®¹t 88%, d­îc sü ®¹i häc chØ ®¹t<br /> 11,1 - 36,3%, ®iÒu d­ìng ®¹t 88,7%. BV§K<br /> Víi 5 chuyªn khoa ®­îc kh¶o s¸t t¹i c¸c<br /> tØnh §¨k L¨k lµ ®¬n vÞ duy nhÊt v­ît chØ tiªu vÒ<br /> BV§K tuyÕn tØnh vµ huyÖn cã sè liÖu b¸o c¸o<br /> ®Þnh biªn b¸c sü vµ ®iÒu d­ìng. BV§K tØnh<br /> th× ë tuyÕn tØnh, khoa Håi søc cÊp cøu, khoa<br /> L©m §ång 2 hiÖn ®ang thiÕu c¶ hai chøc danh<br /> Ngo¹i tæng qu¸t vµ khoa Nhi lu«n cã CSSDGB<br /> chuyªn m«n nµy víi tû lÖ cao nhÊt.<br /> tõ 92% ®Õn 106% (trõ khoa Håi søc cÊp cøu cña<br /> BV§K tØnh §¨k N«ng); T¹i tuyÕn huyÖn, 2 khoa Víi tuyÕn huyÖn, 2 tØnh §¨k N«ng vµ Kon<br /> Håi søc cÊp cøu vµ Néi Nhi cã CSSDGB t­¬ng Tum kh«ng cã BV nµo ®¹t chØ tiªu vÒ ®Þnh biªn<br /> ®èi cao. §¨k L¨k lµ tØnh duy nhÊt cã CSSDGB b¸c sü. ë 2 tØnh §¨k L¨k, Gia Lai, tû lÖ BV§K<br /> cña BV§K huyÖn ®ång ®Òu vµ ë møc cao trong huyÖn ®¹t chØ tiªu vÒ ®Þnh biªn b¸c sü víi møc<br /> khu vùc. thÊp (14,4% vµ 30%). BV§K huyÖn §¨k Glong<br /> M« h×nh tæ chøc vµ c¬ chÕ qu¶n lý thuéc §¨k N«ng hiÖn vÉn ch­a cã b¸c sü. VÒ<br /> d­îc sü ®¹i häc, trªn 60% BV huyÖn cña c¸c<br /> M« h×nh tæ chøc cña c¸c BV tuyÕn tØnh vµ tØnh §¨k L¨k, §¨k N«ng, Gia Lai vµ 87,5% ë<br /> huyÖn vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh kiÖn toµn. Kon Tum kh«ng cã chøc danh nµy. VÒ ®iÒu<br /> T¹i tuyÕn tØnh, hÇu hÕt c¸c bÖnh viÖn ®· t¸ch d­ìng, tû lÖ BV huyÖn v­ît chØ tiªu ë Gia Lai,<br /> <br /> 11<br /> Nghiªn cøu chÝnh s¸ch<br /> <br /> <br /> <br /> Kon Tum vµ §¨k N«ng lÇn l­ît lµ 50%, 43% vµ triÓn Ch©u ¸ (ADB) trong 5 n¨m (2005-2009)<br /> 33%. víi tæng vèn ®Çu t­ 30,58 triÖu USD. Dù ¸n nµy<br /> Nhu cÇu ®µo t¹o nh©n lùc cña c¸c bÖnh viÖn ®· ®Çu t­ c¸c c¬ së KCB gåm 12 BV/TTYT, 1<br /> ®a d¹ng víi hÇu hÕt c¸c chøc danh chuyªn m«n bÖnh viÖn ®a khoa khu vùc, 2 hÖ thèng cÊp n­íc<br /> ®Æc biÖt lµ víi mét sè chøc danh nh­: BSCKI, vµ 17 hÖ thèng xö lý chÊt th¶i cho 17 TTYT<br /> d­îc sü ®¹i häc, cö nh©n ®iÒu d­ìng, cö nh©n kü huyÖn. VÒ nh©n lùc, Dù ¸n ®· ®µo t¹o sau ®¹i<br /> thuËt viªn. häc chuyªn ngµnh Néi, Ngo¹i, S¶n Nhi, Håi søc<br /> cÊp cøu, TruyÒn nhiÔm vµ Y tÕ c«ng céng cho<br /> C¬ së vËt chÊt<br /> c¸n bé y tÕ tuyÕn tØnh vµ huyÖn; ®µo t¹o n©ng<br /> 100% BV§K tuyÕn tØnh ®· ®­îc x©y dùng cao trong thêi gian 3 th¸ng cho b¸c sü tuyÕn tØnh<br /> kiªn cè vµ ®¹t c¸c chØ tiªu vÒ c¬ së vËt chÊt. GÇn vµ huyÖn vÒ c¸c kü thuËt chuyªn ngµnh Néi,<br /> 50% BV§K huyÖn ®¹t tiªu chuÈn vÒ tÝnh liªn Ngo¹i, S¶n Nhi, Håi søc cÊp cøu vµ TruyÒn<br /> hoµn, thiÕt kÕ x©y dùng phï hîp, an toµn kiÕn nhiÔm vµ båi d­ìng ®µo t¹o l¹i cho c¸n bé y tÕ<br /> tróc còng nh­ cã hÖ thèng xö lý chÊt th¶i r¾n. trung häc (hé sinh, y sü S¶n Nhi, KTV xÐt<br /> §¨k N«ng vµ Kon Tum lµ hai tØnh hiÖn gÆp khã nghiÖm, ®iÒu d­ìng viªn trung häc cña 5 tØnh<br /> kh¨n nhÊt vÒ c¬ së tuyÕn huyÖn: 50% sè c¬ së T©y Nguyªn). Ngoµi ra, trong 2 n¨m 2008 vµ<br /> KCB tuyÕn huyÖn cña 2 tØnh ch­a cã hÖ thèng 2009, Dù ¸n ®· hç trî chi phÝ KCB gi¸n tiÕp gåm<br /> nhµ x©y kiªn cè. Víi c¸c chØ sè vÒ c¬ së vËt chÊt tiÒn ¨n, chi phÝ ®i l¹i cho bÖnh nh©n néi tró t¹i<br /> kh¸c, tû lÖ c¬ së ®· ®¹t hay ®¶m b¶o còng rÊt BV tuyÕn tØnh vµ huyÖn, chi phÝ ®iÒu trÞ trùc tiÕp<br /> thÊp, trong kho¶ng 50%. §¨k L¨k lµ tØnh cã ®èi víi mét sè bÖnh nÆng cÇn c¸c kü thuËt cao,<br /> m¹ng l­íi bÖnh viÖn huyÖn kh¸ ®ång ®Òu vÒ c¬ chi phÝ ®iÒu trÞ lín. Sè bÖnh nh©n h­ëng lîi lªn<br /> së vËt chÊt, tiÕp ®Õn lµ L©m §ång vµ Gia Lai. ®Õn trªn 150.000 bÖnh nh©n/n¨m/toµn vïng.<br /> Trang thiÕt bÞ (TTB) Dù ¸n hç trî ch¨m sãc søc kháe ng­êi nghÌo<br /> Tû lÖ BV§K tØnh ®¸p øng danh môc TTB cña c¸c tØnh MiÒn nói phÝa B¾c vµ T©y Nguyªn ®·<br /> Bé Y tÕ ®èi víi 4 chuyªn khoa Håi søc cÊp cøu, triÓn khai t¹i Kon Tum vµ Gia Lai tõ n¨m 2005-<br /> Néi, S¶n vµ Nhi ®¹t trªn 80%. Víi Ngo¹i khoa, 2012 hç trî KCB cho ng­êi nghÌo. Tõ n¨m<br /> tû lÖ ®¸p øng trung b×nh chØ ®¹t 60,5%. T¹i 2012, c¸c ®èi t­îng hé nghÌo hay ®ång bµo d©n<br /> tuyÕn huyÖn, khoa Håi søc cÊp cøu, tiÕp ®Õn téc thiÓu sè ®ang sinh sèng ë c¸c x·, ph­êng, thÞ<br /> khoa Ngo¹i vµ khoa Néi lµ 3 chuyªn ngµnh cã tû trÊn thuéc vïng khã kh¨n T©y Nguyªn (chiÕm<br /> lÖ BV ®­îc trang bÞ TTB theo ®óng quy ®Þnh ë kho¶ng 1/3 d©n sè vïng) sÏ ®­îc hç trî tiÒn ¨n,<br /> møc cao h¬n (t­¬ng øng kho¶ng 77%-80%, tiÒn ®i l¹i khi ®iÒu trÞ néi tró t¹i BV c«ng, ®­îc<br /> 75%-79% vµ 71,5-73%). Víi khoa S¶n, kho¶ng hç trî ®ång chi tr¶ 5% BHYT khi m¾c c¸c bÖnh<br /> 60-65% c¬ së cã TTB theo ®óng quy ®Þnh, trong nÆng chi phÝ cao.<br /> khi víi khoa Nhi chØ kho¶ng 58-60% BV§K Kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô<br /> huyÖn ®­îc trang bÞ ®ñ TTB theo quy ®Þnh.<br /> Kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô KCB theo ph©n<br /> VÒ nguån tµi chÝnh ®­îc ®Çu t­ tuyÕn kü thuËt (QuyÕt ®Þnh 23/Q§- BYT) theo<br /> Ngoµi nguån ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc c¸c chuyªn ngµnh<br /> dµnh cho c¸c c¬ së KCB tuyÕn tØnh vµ huyÖn Kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô KCB gi÷a c¸c<br /> th«ng qua c¸c ®Ò ¸n sö dông nguån tr¸i phiÕu tØnh vµ c¸c BV tuyÕn huyÖn trong cïng mét tØnh<br /> chÝnh phñ hoÆc c¸c nguån ®Çu t­ träng ®iÓm, 5 kh¸ chªnh lÖch. Ch­a cã c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh<br /> tØnh T©y Nguyªn ®· ®­îc h­ëng lîi tõ Dù ¸n tuyÕn huyÖn nµo cña T©y Nguyªn ®¹t h¹ng II.<br /> "Ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n c¸c tØnh T©y<br /> Víi tuyÕn tØnh, kh¶ n¨ng ®¸p øng ph©n tuyÕn<br /> Nguyªn” b»ng vèn vay cña Ng©n hµng Ph¸t<br /> kü thuËt theo 5 chuyªn ngµnh Håi søc cÊp cøu<br /> <br /> 12<br />  T¹p chÝ<br /> <br /> <br /> ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 11/2013<br /> <br /> <br /> <br /> (HSCC) , Néi, Ngo¹i, S¶n vµ Nhi cña toµn vïng nhãm 10 bÖnh/nguyªn nh©n tö vong hµng ®Çu<br /> ë møc thÊp, trong ®ã thÊp nhÊt lµ S¶n (chØ ®¸p cña c¶ n­íc: ch¶y m¸u n·o, c¸c bÖnh viªm phæi,<br /> øng 52% kü thuËt) vµ cao nhÊt lµ ngo¹i (80,9%). th­¬ng tæn do chÊn th­¬ng trong sä vµ suy tim.<br /> BV tØnh Gia Lai cã tû lÖ ®¸p øng theo chuyªn Tuy nhiªn, tû suÊt tö vong cña c¸c bÖnh nµy ë<br /> ngµnh HSCC vµ Néi khoa tèt nhÊt trong vïng; T©y Nguyªn ®Òu cao h¬n rÊt nhiÒu so víi toµn<br /> BV§K tØnh §¨k L¨k th× cã thÕ m¹nh nhÊt vÒ c¸c quèc.<br /> kü thuËt Ngo¹i, S¶n vµ Nhi. Ng­îc l¹i, BV tØnh T×nh h×nh sö dông dÞch vô KCB cña ng­êi<br /> §¨k N«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ph©n tuyÕn kü d©n T©y Nguyªn<br /> thuËt 5 chuyªn ngµnh kÐm nhÊt. Nguyªn nh©n<br /> Tû lÖ ng­êi d©n T©y Nguyªn sö dông dÞch vô<br /> khiÕn c¸c bÖnh viÖn tØnh kh«ng thùc hiÖn ®­îc<br /> KCB cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng qua c¸c n¨m<br /> kü thuËt theo ph©n tuyÕn còng cã sù kh¸c nhau<br /> vµ lu«n cao h¬n cña c¶ n­íc. N¨m 2010, cø 100<br /> nh­ng ®a sè lµ do thiÕu trang thiÕt bÞ, tiÕp ®Õn lµ<br /> ng­êi d©n T©y Nguyªn th× cã 46 ng­êi ®· sö<br /> thiÕu nh©n lùc vµ c¬ së vËt chÊt.<br /> dông dÞch vô kh¸m ch÷a bÖnh; 9 l­ît ng­êi<br /> Víi tuyÕn huyÖn, tû lÖ ®¸p øng c¸c kü thuËt KCB néi tró vµ 42 l­ît ng­êi KCB ngo¹i tró. Tuy<br /> theo ph©n tuyÕn kh¸ thÊp, ®Æc biÖt lµ c¸c kü nhiªn, tû lÖ sö dông dÞch vô c¶ ngo¹i tró vµ néi<br /> thuËt ngo¹i khoa (33,6-66,6%) vµ HSCC (45- tró t¹i c¸c BV c«ng lËp cña T©y Nguyªn l¹i thÊp<br /> 75%). Kon Tum cã tû lÖ ®¸p øng ë møc thÊp h¬n cña c¶ n­íc.<br /> nhÊt trong vïng, thËm chÝ thÊp h¬n c¶ §¨k<br /> N«ng (trõ chuyªn khoa Néi). §¨k L¨k vÉn lµ Tõ n¨m 2004 ®Õn nay, hµng n¨m cã gÇn 30%<br /> tØnh cã tû lÖ BV§K huyÖn ®¸p øng tèt nhÊt c¸c l­ît ng­êi KCB ngo¹i tró t¹i T©y Nguyªn sö<br /> kü thuËt trong ph©n tuyÕn (trõ Ngo¹i khoa). dông dÞch vô t¹i c¸c bÖnh viÖn c«ng lËp tuyÕn<br /> L©m §ång cã thÕ m¹nh nhÊt vÒ c¸c kü thuËt tØnh, huyÖn vµ trung ­¬ng, thÊp h¬n kh«ng ®¸ng<br /> ngo¹i vµ nhi khoa ë tuyÕn huyÖn. Gia Lai lµ tØnh kÓ so víi tû lÖ chung cña c¶ n­íc, trõ n¨m 2010<br /> cã n¨ng lùc ®¸p øng kü thuËt HSCC vµ néi ë (thÊp h¬n 10%). H¬n 70% l­ît ng­êi KCB<br /> tuyÕn tØnh tèt nhÊt nh­ng ë BV tuyÕn huyÖn th× ngo¹i tró ®· ®Õn TYT, PK§K khu vùc vµ y tÕ t­<br /> l¹i m¹nh h¬n vÒ s¶n vµ nhi. Nguyªn nh©n khiÕn nh©n. Trong 5 tØnh, ng­êi d©n L©m §ång cã xu<br /> c¸c BV tuyÕn huyÖn kh«ng thùc hiÖn ®­îc kü h­íng KCB ngo¹i tró t¹i c¸c BV c«ng lËp h¬n<br /> thuËt cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c tØnh nh­ng chñ c¸c tØnh kh¸c. Khi ph¶i nhËp viÖn, ®a sè ng­êi<br /> yÕu lµ do nh©n lùc kh«ng ®¶m b¶o. d©n T©y Nguyªn ®· ®Õn c¸c bÖnh viªn nhµ n­íc<br /> (thÓ hiÖn qua tû lÖ l­ît ng­êi KCB néi tró t¹i BV<br /> M« h×nh bÖnh tËt c«ng lËp tuyÕn huyÖn, tØnh vµ T¦, tõ 76%-<br /> Trªn toµn vïng, c¬ cÊu bÖnh tËt vµ tö vong 82%). Tuy nhiªn, tû lÖ nµy ë T©y Nguyªn lu«n<br /> theo 5 nhãm bÖnh cao nhÊt ®iÒu trÞ t¹i c¸c BV thÊp h¬n cña c¶ n­íc vµ gi¶m m¹nh vµo n¨m<br /> cña T©y Nguyªn kh¸ t­¬ng ®ång víi c¶ n­íc. 2010. Kon Tum lµ tØnh cã tû lÖ ng­êi d©n KCB<br /> Trong sè 10 bÖnh cã tû suÊt m¾c bÖnh cao nhÊt néi tró t¹i c¸c BV c«ng lËp c¸c tuyÕn cao nhÊt<br /> ghi nhËn t¹i bÖnh viÖn cña 5 tØnh T©y Nguyªn, vïng.<br /> chØ cã duy nhÊt 1 bÖnh kh¸c víi c¶ n­íc (tai n¹n<br /> giao th«ng). Nh×n chung, tû suÊt m¾c c¸c bÖnh KÕt luËn<br /> nµy t¹i T©y Nguyªn cã xu h­íng thÊp h¬n cña c¶ T¹i 5 tØnh T©y Nguyªn, m¹ng l­íi KCB c«ng<br /> n­íc trõ 2 nhãm nguyªn nh©n: C¸c tæn th­¬ng lËp gåm c¸c BV§K tuyÕn tØnh vµ huyÖn ®· phñ<br /> kh¸c do chÊn th­¬ng x¸c ®Þnh ë nhiÒu n¬i vµ Øa kÝn, tuy nhiªn c¸c c¬ së / BV chuyªn khoa hÇu<br /> ch¶y, viªm d¹ dµy, ruét non cã nguån gèc nhiÔm nh­ ch­a h×nh thµnh. HÇu hÕt c¸c tØnh T©y<br /> khuÈn. Trong 9 nguyªn nh©n/ bÖnh g©y tö vong Nguyªn ®Òu ch­a ®¹t c¸c chØ tiªu chung vÒ c¸c<br /> hµng ®Çu t¹i c¬ së KCB tuyÕn huyÖn vµ tØnh 5 nhãm chØ sè chÝnh liªn quan ®Õn quy m« gi­¬ng<br /> tØnh T©y Nguyªn, cã 4 nguyªn nh©n/bÖnh thuéc bÖnh, nh©n lùc, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ.<br /> <br /> 13<br /> Nghiªn cøu chÝnh s¸ch<br /> <br /> <br /> <br /> §iÒu nµy ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô (trõ Kon Tum), ®Æc biÖt lµ §¨k L¨k vµ L©m<br /> KCB theo ph©n tuyÕn kü thuËt (QuyÕt ®Þnh §ång. Trong giai ®o¹n ng¾n h¹n, cã thÓ ®iÒu<br /> 23/Q§- BYT) cña c¸c c¬ së. chØnh quy m« gi­êng bÖnh cña 21% BV tuyÕn<br /> Víi c¸c BV§K tuyÕn tØnh, kh¶ n¨ng ®¸p øng huyÖn ®ang cã c«ng suÊt d­íi t¶i ®Ó bæ sung cho<br /> ph©n tuyÕn kü thuËt theo 5 chuyªn ngµnh Håi c¸c bÖnh viÖn cßn l¹i. H­íng dÉn c¬ së KCB c¸c<br /> søc cÊp cøu, Néi, Ngo¹i, S¶n vµ Nhi ë møc thÊp, tuyÕn rµ so¸t c¸c khoa cã c«ng suÊt gi­êng bÖnh<br /> thÊp nhÊt lµ S¶n (chØ ®¸p øng 52% kü thuËt) vµ qu¸ t¶i gåm Håi søc cÊp cøu, Ngo¹i tæng qu¸t vµ<br /> cao nhÊt lµ Ngo¹i (80,9%). BV tØnh §¨k N«ng Néi Nhi (víi BV tuyÕn tØnh) vµ HSCC vµ Néi<br /> cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ph©n tuyÕn kü thuËt 5 Nhi (víi BV tuyÕn huyÖn) ®Ó bæ sung gi­êng<br /> chuyªn ngµnh kÐm nhÊt. Víi BV§K tuyÕn bÖnh kÕ ho¹ch.<br /> huyÖn, tû lÖ ®¸p øng c¸c kü thuËt theo ph©n VÒ nh©n lùc: CÇn tiÕp tôc ®Çu t­ nh»m triÓn<br /> tuyÕn thÊp h¬n, ®Æc biÖt lµ c¸c kü thuËt Ngo¹i khai hiÖu qu¶ c¸c chÝnh s¸ch vÒ tuyÓn dông, ®µo<br /> khoa (33,6-66,6%) vµ Håi søc cÊp cøu (45- t¹o vµ ®·i ngé nh»m thu hót nh©n lùc, ®Æc biÖt lµ<br /> 75%). Nguyªn nh©n khiÕn c¸c BV kh«ng thùc BS vµ d­îc sü ®¹i häc cho BV§K tØnh cña c¸c<br /> hiÖn ®­îc kü thuËt theo ph©n tuyÕn cã sù kh¸c tØnh Kon Tum, §¨k N«ng vµ Gia Lai; cho bÖnh<br /> nhau nh­ng víi tuyÕn tØnh, chñ yÕu lµ do thiÕu viÖn tuyÕn huyÖn cña c¶ 5 tØnh (®Æc biÖt lµ §¨k<br /> trang thiÕt bÞ, tiÕp ®Õn lµ nh©n lùc vµ c¬ së vËt N«ng, Kon Tum vµ Gia Lai); CÇn chØ ®¹o BV<br /> chÊt trong khi víi tuyÕn huyÖn chñ yÕu lµ do tØnh vµ huyÖn (®Æc biÖt lµ §¨k L¨k vµ L©m<br /> nh©n lùc kh«ng ®¶m b¶o. §ång) ®ang thiÕu ®iÒu d­ìng tuyÓn dông ®ñ<br /> Víi thùc tÕ tû lÖ ng­êi d©n T©y Nguyªn sö ®iÒu d­ìng theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t­ 08; TiÕn<br /> dông dÞch vô KCB cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng hµnh ®ång bé gi¶i ph¸p tµi chÝnh vµ quy chÕ<br /> vµ khi c¸c quy ®Þnh hç trî chi phÝ KCB gi¸n tiÕp (VD nh­ cam kÕt trë vÒ ®¬n vÞ c«ng t¸c) ®èi víi<br /> cho bÖnh nh©n néi tró thuéc diÖn chÝnh s¸ch, c¸c häc viªn ®­îc tµi trî/hç trî tham gia c¸c<br /> ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o sau ®¹i häc vµ chuyªn s©u<br /> ®ång chi tr¶ ®èi víi c¸c bÖnh nÆng cã hiÖu lùc,<br /> ®Ó gi÷ ch©n c¸n bé.<br /> sè l­îng ng­êi bÖnh ®Õn c¸c c¬ së y tÕ sÏ t¨ng<br /> lªn. §©y lµ th¸ch thøc ®èi víi m¹ng l­íi KCB VÒ c¬ së vËt chÊt: TiÕp tôc ®Çu t­ nh»m hoµn<br /> c«ng lËp ë T©y Nguyªn trong thêi gian tíi. thiÖn c¬ së vËt chÊt cho BV§K/TTYT huyÖn<br /> cña 50% sè BV§K huyÖn thuéc tØnh. ¦u tiªn<br /> KhuyÕn nghÞ ®Çu t­ x©y dùng, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp BV§K<br /> VÒ nguån lùc, cÇn tiÕp tôc huy ®éng c¸c huyÖn cho 2 tØnh §¨k N«ng vµ Kon Tum.<br /> nguån viÖn trî vµ t¨ng c­êng ng©n s¸ch trung VÒ TTB: ¦u tiªn ®Çu t­ TTB chuyªn ngµnh<br /> ­¬ng ®Çu t­ nh»m cñng cè vµ hoµn thiÖn m¹ng Ngo¹i khoa cho BV§K tuyÕn tØnh, vµ chuyªn<br /> l­íi KCB tuyÕn tØnh vµ huyÖn 5 tØnh T©y ngµnh S¶n, Nhi cho BV§K/TTYT huyÖn. Víi<br /> Nguyªn; cÇn ­u tiªn ®Çu t­ cho c¸c tØnh Kon c¸c chuyªn ngµnh kh¸c, cÇn tiÕp tôc rµ so¸t theo<br /> Tum vµ §¨k N«ng, c¸c vïng cã ®«ng ®ång bµo kh¶ n¨ng ®¸p øng vÒ nh©n lùc cña tõng c¬ së ®Ó<br /> d©n téc thiÓu sè sinh sèng thuéc 5 tØnh. CÇn tiÕp bæ sung cho phï hîp.<br /> tôc ®Çu t­ hoµn thiÖn m¹ng l­íi kh¸m ch÷a bÖnh VÒ ®µo t¹o: ­u tiªn ®µo t¹o chuyªn m«n s©u<br /> T©y Nguyªn trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: t¨ng c­êng chuyªn khoa S¶n (bao gåm CN hé sinh vµ kü<br /> quy m« gi­êng bÖnh, nh©n lùc, c¬ së vËt chÊt, thuËt S¶n Phô khoa) vµ chuyªn ngµnh HSCC cho<br /> TTB vµ ®µo t¹o kü thuËt chuyªn s©u. Cô thÓ: tÊt c¶ c¸c BV tØnh, tiÕp tôc ®µo t¹o chuyªn m«n<br /> VÒ quy m« gi­êng bÖnh: T¨ng quy m« s©u c¸c chuyªn khoa kh¸c, ®Æc biÖt cho BV§K<br /> gi­êng bÖnh kÕ ho¹ch ®èi víi tÊt c¶ c¸c BV§K tØnh §¨k N«ng vµ L©m §ång II; ­u tiªn ®µo t¹o<br /> tuyÕn tØnh c¸c tØnh, ®Æc biÖt lµ §¨k L¨k, Gia Lai chuyªn m«n s©u chuyªn khoa Ngo¹i vµ chuyªn<br /> vµ §¨k N«ng, vµ tuyÕn huyÖn ®èi víi c¸c tØnh ngµnh HSCC vµ rµ so¸t nhu cÇu ®µo t¹o c¸c<br /> <br /> 14<br />  T¹p chÝ<br /> <br /> <br /> ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 11/2013<br /> <br /> <br /> <br /> chuyªn khoa Néi, Nhi vµ S¶n cho BV huyÖn cña n©ng cao kh¶ n¨ng xö trÝ cho nh©n viªn y tÕ c¸c<br /> tÊt c¶ c¸c tØnh, ®Æc biÖt lµ Kon Tum vµ §¨k N«ng; tuyÕn.<br /> CÇn rµ so¸t nhãm c¸c bÖnh/nguyªn nh©n g©y CÇn tham kh¶o néi dung vµ kinh nghiÖm cña<br /> tö vong cña khu vùc cã tû suÊt tö vong cao h¬n Dù ¸n Ch¨m sãc søc kháe nh©n d©n c¸c tØnh<br /> nhiÒu so víi toµn quèc nh­ ch¶y m¸u n·o, c¸c T©y Nguyªn - ADB giai ®o¹n 2005-2009 ®Ó tæ<br /> bÖnh viªm phæi, th­¬ng tæn do chÊn th­¬ng chøc c¸c líp ®µo t¹o sau ®¹i häc, ®µo t¹o chuyªn<br /> trong sä vµ suy tim, viªm phÕ qu¶n vµ tiÓu phÕ s©u vµ ®µo t¹o l¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña c¸c<br /> qu¶n cÊp ®Ó t¨ng c­êng tËp huÊn, ®µo t¹o l¹i, BV tuyÕn huyÖn vµ tØnh T©y Nguyªn.<br /> <br /> <br /> <br /> TµI LIÖU THAM KH¶O<br /> 1. Bé Y tÕ (2012). Niªn gi¸m Thèng kª y tÕ n¨m 2010.<br /> 2. Tæng côc Thèng kª (2011). KÕt qu¶ Kh¶o s¸t møc sèng d©n c­ n¨m 2010. Nhµ xuÊt b¶n Tæng côc<br /> Thèng kª.<br /> 3. Bé Y tÕ (2010). B¸o c¸o hoµn thµnh Dù ¸n Ch¨m sãc søc kháe nh©n d©n c¸c tØnh T©y Nguyªn (2004-<br /> 2009). B¸o c¸o ch­a c«ng bè.<br /> 4. QuyÕt ®Þnh sè 168/2001/Q§-TTg ngµy 30 th¸ng 10 n¨m 2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· vÒ viÖc<br /> “§Þnh h­íng dµi h¹n, kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 vµ nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ph¸t triÓn kinh tÕ - x·<br /> héi vïng T©y Nguyªn”.<br /> 5. QuyÕt ®Þnh sè 153/2006/Q§-TTg ngµy 30 th¸ng 6 n¨m 2006 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt Quy<br /> ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn hÖ thèng y tÕ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020.<br /> 6. QuyÕt ®Þnh 1544-Q§-TTg ngµy 14/11/2007 phª duyÖt ®Ò ¸n ®µo t¹o nh©n lùc y tÕ cho vïng khã kh¨n,<br /> vïng nói cña c¸c tØnh thuéc khu vùc miÒn B¾c vµ miÒn Trung, vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ vïng<br /> T©y Nguyªn theo chÕ ®é cö tuyÓn.<br /> 7. QuyÕt ®Þnh 139/2002/Q§-TTg ngµy 15/10/2002 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh sè<br /> 14/2012/Q§-TTg ngµy 01/3/2012 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ bæ sung, söa ®æi mét sè §iÒu cña<br /> QuyÕt ®Þnh 139/2002/Q§-TTg ngµy 15/10/2002 vÒ kh¸m ch÷a bÖnh cho ng­êi nghÌo.<br /> 8. LuËt B¶o hiÓm y tÕ ban hµnh ngµy 14/11/2008.<br /> 9. QuyÕt ®Þnh sè 14/2012/Q §- TTg ngµy 1/3/2012 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ bæ sung, söa ®æi mét sè<br /> ®iÒu cña QuyÕt ®Þnh 139/2002/Q§-TTg ngµy 15/10/2002 vÒ KCB cho ng­êi nghÌo.<br /> 10. Th«ng t­ 08 /2007/TTLT-BYT-BNV vÒ H­íng dÉn ®Þnh møc biªn chÕ sù nghiÖp trong c¸c c¬ së y tÕ<br /> nhµ n­íc.<br /> 11.QuyÕt ®Þnh 23/2005/Q§-BYT vÒ viÖc ban hµnh quy ®Þnh ph©n tuyÕn kü thuËt vµ danh môc kü thuËt<br /> trong kh¸m ch÷a bÖnh.<br /> 12. QuyÕt ®Þnh 3310/Q§-BYT vÒ viÖc quy ®Þnh c¸c néi dung hç trî quü kh¸m, ch÷a bÖnh cho ng­êi<br /> nghÌo thuéc Dù ¸n Ch¨m sãc søc kháe nh©n d©n c¸c tØnh T©y Nguyªn b»ng nguån vèn viÖn trî kh«ng<br /> hoµn l¹i cña ChÝnh phñ Thuþ §iÓn.<br /> 13. QuyÕt ®Þnh 3838/Q§-BYT vÒ viÖc quy ®Þnh c¸c néi dung hç trî quü kh¸m, ch÷a bÖnh cho ng­êi<br /> nghÌo thuéc dù ¸n Y tÕ T©y Nguyªn b»ng nguån vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña ChÝnh phñ Thuþ<br /> §iÓn.<br /> <br /> <br /> 15<br /> Nghiªn cøu chÝnh s¸ch<br /> <br /> <br /> <br /> 14. QuyÕt ®Þnh 139/Q§-BYT vÒ viÖc bæ sung néi dung hç trî chi phÝ ®i l¹i trong Quy ®Þnh c¸c néi dung<br /> hç trî Quü KCB cho ng­êi nghÌo T©y Nguyªn b»ng nguån vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña ChÝnh phñ<br /> Thuþ §iÓn ®· ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh 3838/Q§-BYT ngµy 29/9/2006.<br /> 15. QuyÕt ®Þnh 2726/Q§-BYT vÒ viÖc ®iÒu chØnh vµ bæ sung ®Þnh møc chi hç trî kh¸m, ch÷a bÖnh cho<br /> ng­êi nghÌo thuéc dù ¸n Y tÕ T©y Nguyªn b»ng nguån vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña ChÝnh phñ<br /> Thuþ §iÓn ®· ban hµnh t¹i QuyÕt ®Þnh sè 3838/Q§-BYT, ngµy 29/9/2006 vµ QuyÕt ®Þnh 139/Q§-<br /> BYT ngµy 16/01/2007 cña Bé Y tÕ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br />