Thuốc điều trị và vacxin sử dụng trong thú y part 8

Chia sẻ: Ashfjshd Askfaj | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 32
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

AZIDIN Tªn kh¸c: Berenil BiÖt d−îc: Veriben, Ganaseg. 1. TÝnh chÊt Tªn ho¸ häc: 4,5,4-diamino-diazami-ano-benzen, cã d¹ng bét vµng hoÆc d¹ng viªn cèm, tan nhanh trong n−íc, æn ®Þnh trong dung dÞch ®−îc 5 ngµy ë nhiÖt ®é phßng thÝ nghiÖm. Azidin cã tÝnh diÖt khuÈn m¹nh. Nh−ng dïng ®iÒu trÞ chñ yÕu c¸c bÖnh do ®¬n bµo. 2. T¸c dông Cã hiÖu lôc cao diÖt c¸c ®¬n bµo ký sinh ë ®éng vËt, ®−îc dïng chñ yÕu ®iÒu trÞ bÖnh do c¸c tiªn mao trïng vµ lª d¹ng trïng g©y ra. Qua theo dâi, c¸c chuyªn gia thó y...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thuốc điều trị và vacxin sử dụng trong thú y part 8

AZIDIN Tªn kh¸c: Berenil BiÖt d−îc: Veriben, Ganaseg. 1. TÝnh chÊt Tªn ho¸ häc: 4,5,4-diamino-diazami-ano-benzen, cã d¹ng bét vµng hoÆc d¹ng viªn cèm, tan nhanh trong n−íc, æn ®Þnh trong dung dÞch ®−îc 5 ngµy ë nhiÖt ®é phßng thÝ nghiÖm. Azidin cã tÝnh diÖt khuÈn m¹nh. Nh−ng dïng ®iÒu trÞ chñ yÕu c¸c bÖnh do ®¬n bµo. 2. T¸c dông Cã hiÖu lôc cao diÖt c¸c ®¬n bµo ký sinh ë ®éng vËt, ®−îc dïng chñ yÕu ®iÒu trÞ bÖnh do c¸c tiªn mao trïng vµ lª d¹ng trïng g©y ra. Qua theo dâi, c¸c chuyªn gia thó y ®Òu cho r»ng thuèc kh«ng t¹o ra c¸c chñng ®¬n bµo kh¸ng thuèc. Thuèc cã t¸c dông diÖt tiªn mao trïng vµ lª d¹ng trïng nhanh vµ Ýt khi g©y ra c¸c ph¶n øng phô. 3. ChØ ®Þnh §−îc sö dông ®iÒu trÞ: - BÖnh lª d¹ng trïng ë tr©u, bß (do Babesia bigemina, B. bovis, B. argentina). - BÖnh lª d¹ng trïng ë cõu (do B. Ovis). - BÖnh lª d¹ng trïng ë chã (do B. canis). - BÖnh lª trïng ë bß (do Theileria mutans, Th. annulata). - BÖnh tiªn mao trïng ë ®éng vËt (do Trypansoma congolense, T. vivax, T. evansi, T. Brucei). - Thuèc dïng thÝch hîp cho c¶ gia sóc non vµ gia sóc tr−ëng thµnh. 4. LiÒu dïng Dïng theo liÒu sau cho c¸c lo¹i gia sóc: - LiÒu chung cho c¸c loµi gia sóc ®iÒu trÞ bÖnh lª d¹ng trïng: 0,5 - 1,0 g/100kg thÓ träng. - LiÒu dïng cho cho c¸c loµi gia sóc ®iÒu trÞ bÖnh tiªn mao trïng: 0,5-0,8g/100kg thÓ träng. Thuèc pha víi n−íc cÊt theo tû lÖ: 0,8-1g cho 5ml n−íc cÊt. Tiªm vµo b¾p thÞt, d−íi da. Trong tr−êng hîp cÊp tÝnh cã thÓ tiªm tÜnh m¹ch tai, nh−ng dung dÞch ph¶i pha lo·ng 1g cho 10ml, vµ tiªm trî søc tr−íc khi ®iÒu trÞ. NÕu bÖnh ch−a khái th× 15-20 ngµy sau tiªm thªm mét liÒu nh− liÒu ®Çu. Tæng liÒu trong mét lÇn tiªm kh«ng ®−îc qu¸ 9 gam. 127
NAGANOL Tªn kh¸c: Naganin BiÖt d−îc: Suramin, Bayer 205, Moranin, Fumo 309. Thuèc Bayer chÕ t¹o, sau ®ã nhiÒu n−íc ®· s¶n xuÊt sö dông chñ yÕu ®Ó ®iÒu trÞ c¸c bÖnh tiªn mao trïng ®éng vËt. 1. TÝnh chÊt Tªn ho¸ häc: N-amino-benzoin-m-amino-pmetio-benzoin-1-naptilamin-4-6-8 trisunfonat Natri, lµ mét dÉn xuÊt ®èi xøng cña urª. §ã lµ lo¹i bét tr¾ng mÞn h¬i vµng chanh (Naganol) vµ h¬i hång (Naganill), nhÑ, dÔ hót Èm, tan trong n−íc, cã thÓ chÞu ®−îc n−íc ®un s«i (1000C). Khi pha dung dÞch trong h¬i ¸nh vµng chanh (Naganol) vµ h¬i hång, chuyÓn thµnh n©u nh¹t (Naganin). 2. T¸c dông Cã t¸c dông m¹nh ®iÒu trÞ c¸c bÖnh tiªn mao trïng ®éng vËt (Tryponosomiasis). Thuèc sau ®iÒu trÞ th¶i qua thËn, nh−ng tån l−u l©u ë gan vµ c¬ cña ®éng vËt nªn cßn ®−îc dïng ®Ó phßng nhiÔm tiªn mao trïng. 3. ChØ ®Þnh Thuèc ®−îc chØ ®Ønh ®Ó ®iÒu trÞ c¸c bÖnh tiªn mao trïng ë tr©u, bß, ngùa, chã do: Trypanosoma evansi, T. equiperdum, T. brucei, T. vivax, T. congolense... 4. LiÒu dïng Dïng cho tr©u, bß, ngùa, chã ®Òu theo ph¸c ®å ®iÒu trÞ: dïng hai liÒu nh− sau: - Ngµy thø nhÊt: dïng liÒu 0,01g/kg thÓ träng. - Ngµy thø hai, thø ba: cho sóc vËt nghØ - Ngµy thø t−: dïng liÒu 0,01g/kg thÓ träng. Thuèc pha víi n−íc cÊt theo tû lÖ 10%. Thuèc cã thÓ tiªm b¾p thÞt hoÆc tiªm tÜnh m¹ch. Khi tiªm tÜnh m¹ch, cÇn tiªm trî m¹ch tr−íc b»ng cafein, hoÆc long n·o n−íc. CÇn chó ý - Mét sè sóc vËt cã thÓ cã ph¶n øng côc bé sau tiªm vµo b¾p nh−: n¬i tiªm s−ng thòng kÐo dµi vµi ngµy. Cã thÓ tiªm Cafein, Vit. B1 trong 3 ngµy, n¬i s−ng sÏ hÕt dÇn. - Mét sè sóc vËt cã thÓ cã ph¶n øng toµn th©n (kho¶ng 1%) nh−: ch¶y n−íc r·i, run r¶y, tim ®Ëp nhanh. Cã thÓ xö trÝ: cho gia sóc vµo n¬i m¸t; tiªm Vit. B1, Vit. C vµ long n·o nøíc. Kho¶ng 1 giê sau ph¶n øng sÏ hÕt. - Thuèc pha xong chØ dïng trong thêi gian 6 giê - 8 giê. 128
TRYPAMIDIUM Tªn kh¸c: Isometamidium Rh«n-MÐrieux (Ph¸p) s¶n xuÊt BiÖt d−îc: Samorin do c¸c h·ng thuèc cña Anh s¶n xuÊt. 1. TÝnh chÊt Tªn ho¸ häc: Isometamidium - hydrochlorur, lµ bét mµu ®á, mÞn, tan dÔ dµng trong n−íc, thµnh dung dÞch mµu hång. Thuèc ®−îc ®ãng gãi 1 gam trong giÊy thiÕc, lä chøa 10gam, lä chøa 25 gam. 2. T¸c dông Thuèc cã ho¹t tÝnh cao diÖt c¸c loµi tiªn mao trïng g©y bÖnh cho ®éng vËt (tr©u, bß, ngùa, chã, l¹c ®µ...). Ngoµi t¸c dông ®iÒu trÞ bÖnh tiªn mao trïng cÊp vµ m·n tÝnh, thuèc cßn cã kh¶ n¨ng tån d− l¹i trong gan vµ tæ chøc cña ®éng vËt trong thêi gian 50-60 ngµy. Do vËy, thuèc cã tÝnh phßng nhiÔm c¸c bÖnh tiªn mao trïng ®éng vËt. 3. ChØ ®Þnh §−îc dïng ®Ó phßng trÞ: - BÖnh tiªn mao trïng tr©u, bß, dª, cõu (do T. evansi, T.vivax, T. brucei, T. congolense). - BÖnh tiªn mao trïng ë ngùa (do T. equinum, T. equiperdum, T. congolense, T. evansi). - BÖnh tiªn mao trïng ë chã vµ thó ¨n thÞt (do T. evansi). 4. LiÒu dïng §èi víi: tr©u, bß, ngùa, chã, dª, cõu ®Òu dïng liÒu tõ 05-1mg/kg thÓ trong. Nh−ng liÒu cßn ph¶i thay ®æi tuú theo loµi tiªn mao trïng g©y bÖnh. - §èi víi: T. congolense, T. vivax, T. brucei g©y bÖnh cho ®éng vËt ch©u Phi, dïng liÒu: 0,5-1mg/kg thÓ träng. - §èi víi: T. evansi g©y bÖnh cho tr©u, bß, ngùa, chã, l¹c ®µ dïng liÒu 1mg/kg thÓ träng. Thuèc pha víi n−íc theo tû lÖ 1-2%. Tiªm vµo tÜnh m¹ch, hoÆc b¾p thÞt. Khi tiªm tÜnh m¹ch cÇn tiªm thuèc trî tim tr−íc 15-20 phót. LiÒu thuèc chØ tiªm m«t lÇn. NÕu sóc vËt ch−a khái bÖnh th× sau 15-20 ngµy tiªm nh¾c l¹i lÇn thø hai còng nh− liÒu ®Çu. CÇn chó ý: - Cho sóc vËt nghØ lao t¸c khi tiªm thuèc nµy. - Ch¨m sãc sóc vËt, cho ¨n uèng tèt, kh«ng cÇn nhÞn ¨n khi dïng thuèc. - Dung dÞch thuèc ®· pha chØ dïng trong mét ngµy. 129
- Khi sóc vËt sö dông thuèc cã ph¶n øng phô: run rÈy, ch¶y r·i rít th× ngõng thuèc, tiªm thuèc trî tim m¹ch, cho uèng n−íc ®−êng. NICLOSAMIDE BiÖt d−îc: Yomesan, Radevern (§øc), Cestocid, Devermine (Hunggari), Lintex, Phenasal vµ TrÐdÐmine. 1. TÝnh chÊt Thuèc cã d¹ng bét vµng chanh, kh«ng tan trong n−íc, ®−îc dïng ë d¹ng bét hoÆc viªn nÐn 0,5 gam, cã ho¹t tÝnh cao trong ®iÒu trÞ c¸c bÖnh s¸n d©y ký sinh ë ®−êng tiªu ho¸ cña ®éng vËt. 2. T¸c dông Thuèc lµm ¶nh h−ëng ®Õn mét sè men chuyÓn ho¸ glucid cña s¸n; do vËy s¸n kh«ng hÊp thô ®−îc chÊt ®−êng (glucoza) vµ bÞ chÕt. Thuèc Ýt tan vµ rÊt Ýt hÊp thu qua niªm m¹c ruét nªn Ýt ®éc. 3. ChØ ®Þnh §−îc dïng ®Ó tÈy s¸n d©y cho ®éng vËt vµ ng−êi. - BÖnh s¸n d©y ë tr©u, bß, dª, cõu (do Moniezia expansa, M. benedini, Taema saginata). - BÖnh s¸n d©y ë lîn (do Taenia solium) - BÖnh s¸n d©y ë chã, mÌo vµ thó ¨n thÞt (do Dipyllidium canium, Diphyllobothrium mansoni). - BÖnh s¸n d©y ë gia cÇm (do Railleietina). 4. LiÒu dïng Dïng cho c¸c lo¹i sóc vËt theo liÒu sau: - Tr©u, bß, dª, cõu: 50 mg/kg thÓ träng - Lîn: 50 mg/kg thÓ träng - Chã, mÌo, hæ b¸o: 80-100 mg/kg thÓ träng - Gia cÇm: 100-150 mg/kg thÓ träng Thuèc chØ cho uèng mét nöa liÒu vµo buæi s¸ng khi ch−a cho sóc vËt ¨n. Sau ®ã 1 giê cho uèng nöa liÒu cßn l¹i. Sóc vËt ph¶i nhÞn ¨n ®Õn 3 giê sau míi cho ¨n uèng b×nh th−êng. Thuèc ph¶i t¸n nhá trén víi n−íc hoÆc Ýt thøc ¨n cho sóc vËt ¨n. Sau 6-10 giê, s¸n sÏ bÞ chÕt vµ theo ph©n ra ngoµi. Sau 20 ngµy, sóc vËt ch−a tÈy s¹ch s¸n th× l¹i cã thÓ thÊy ®èt s¸n trong ph©n sóc vËt. Lóc ®ã ph¶i tÈy tiÕp lÇn thø hai còng dïng nh− liÒu thuèc ®Çu. 130
LOPATOL Thuèc do h·ng CIBA (Thôy SÜ) s¶n xuÊt. 1. TÝnh chÊt Lµ d¹ng viªn nÐn mµu tr¾ng lo¹i 100mg vµ 500mg ®ãng trong giÊy thiÕc, chuyªn dïng tÈy giun trßn vµ s¸n d©y cho chã, mÌo. 2. T¸c dông Cã hiÖu lùc cao trong viÖc tÈy giun trßn vµ s¸n d©y cho chã, mÌo; an toµn kh«ng g©y c¸c ph¶n øng phô. Cã thÓ dïng cho chã mÌo tõ 3 tuÇn tuæi vµ chã mÌo c¸i mang thai. HiÖu lùc tÈy s¹ch giun ®¹t 90-95% vµ tÈy s¸n d©y ®¹t 80-85% 3. ChØ ®Þnh §iÒu trÞ c¸c bÖnh giun s¸n sau: - BÖnh s¸n d©y ë chã, mÌo vµ thó ¨n thÞt kh¸c (do Dipyllidium caninum, Diphyllobothrium mansom, Taenia pisiformis...). - BÖnh giun mãc (do Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala). - BÖnh giun ®òa (do Toxocara canis, Toxocara mystax, Toxascaris leonina). - BÖnh giun l−¬n (do Strongyloides canis). - BÖnh giun tãc (do Trichuris vulpis) 4. LiÒu dïng Chã, mÌo vµ c¸c thó ¨n thÞt kh¸c (hæ, b¸o, s− tö, cµy...) ®Òu dïng liÒu nh− nhau: 50mg/kg thÓ träng. Thuèc cã thÓ cho uèng trùc tiÕp hoÆc trén víi mét Ýt thøc ¨n. Cho sóc vËt uèng thuèc khi ®ãi, vµ sau 1-2 giê cho ¨n uèng b×nh th−êng, kh«ng ph¶i kiªng ¨n. NÕu thÊy sóc vËt ch−a s¹ch giun s¸n th× sau mét tuÇn tÈy l¹i nh− liÒu ®Çu. 131
FURAZOLIDON Tªn kh¸c: Nitrofurazolidonum, Furazolidone BiÖt d−îc: Furoxane (Ph¸p), Furoxone (Mü, Anh), Nifulidone, Nifuran (§øc), Puradin (NhËt), Trifurox (Thôy §iÓn) Viofuragin (Italia). 1. TÝnh chÊt Tªn ho¸ häc: N (5 nitro - 2 - furfuriliden) - 3 - amino - 2 - oxazolidon; lµ d¹ng bét vµng mÞn, kh«ng tan trong n−íc, cã t¸c dông diÖt vi khuÈn vµ ®¬n bµo ký sinh, ®Æc biÖt lµ cÇu trïng, nh−ng l¹i rÎ h¬n c¸c lo¹i thuèc cã tÝnh n¨ng t−¬ng øng kh¸c. 2. T¸c dông Cã t¸c dông m¹nh trong ®iÒu trÞ c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn ®−êng tiªu ho¸; Dïng ®−îc dïng chñ yÕu ®Ó ®iÒu trÞ c¸c bÖnh ®¬n bµo ®−êng tiªu ho¸ nh−: bÖnh cÇu trïng vµ bÖnh lþ amip ë vËt nu«i. 3. ChØ ®Þnh §iÒu trÞ c¸c bÖnh cho vËt nu«i sau ®©y: - BÖnh cÇu trïng ë gia cÇm (do c¸c loµi thuéc Eimeria) - BÖnh cÇu trïng ë thá (do c¸c loµi thuéc Eimeria) - BÖnh cÇu trïng ë chã, mÌo (do c¸c loµi thuéc Isospora) - BÖnh cÇu trïng ë tr©u bß (do c¸c loµi thuéc Eimeria) - BÖnh lþ ë thó nu«i (®o Entanloeba spp) - C¸c bÖnh nhiÔm khuÈn ®−êng tiªu ho¸ ë gia sóc gia cÇm (do Salmonella; E. coli; Proteus; Aeromonas; Enteromonas). 4. LiÒu dïng - §iÒu tÞ c¸c bÖnh cÇu trïng cho bª, nghÐ theo liÒu 20mg/kg thÓ träng, dïng tõ 2-3 ngµy. - §iÒu trÞ c¸c bÖnh cÇu trïng ë gµ: trén thuèc víi thøc ¨n theo tû lÖ 0,4 p 1000; dïng 3 ngµy, nghØ 3 ngµy, råi l¹i dïng tiÕp cho ®Õn khi khái bÖnh. Th−êng ®−îc dïng ®Ó phßng bÖnh, th−êng xuyªn trén thuèc víi thøc ¨n theo tû lÖ 0,1 p 1000. - §iÒu trÞ c¸c bÖnh cÇu trïng ë chã, mÌo theo liÒu 40-50mg/kg thÓ träng. - §iÒu trÞ c¸c bÖnh cÇu trïng ë thá: 40mg/kg thÓ träng. - §iÒu trÞ c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn vµ bÖnh lþ ®¬n bµo (do amip) dïng liÒu 40-50 mg/kg thÓ träng cho gia sóc. CÇn chó ý: - Kh«ng ®−îc dïng cho vÞt, ngan, ngçng v× chóng rÊt mÉn c¶m. 132
- Furazolidon dïng nhiÒu sÏ lµm gi¶m kh¶ n¨ng tiªu thô thøc ¨n vµ gi¶m ®Î trøng cña gµ. REGECOCCIN Tªn kh¸c: Meticlopindol, Clopindol BiÖt d−îc: Coyden 1. TÝnh chÊt Regecoccin lµ dÉn chÊt cña hydroxyridin, hydroxy- 4 piridin; d¹ng bét tr¾ng ®ôc rÊt Ýt tan trong n−íc. Thuèc cã ®éc lùc thÊp diÖt c¸c loµi cÇu trïng ë gia sóc gia cÇm. 2. T¸c dông Thuãc cã phæ réng trong ®iÒu trÞ c¸c bÖnh cÇu trïng, øc chÕ giai ®o¹n 2 cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c loµi cÇu trïng: Eimeria tenella, E. necatrix, E. cervulina, E. maxima... ë gia cÇm vµ E. bovis, E. zumi... ë bª nghÐ. 3. ChØ ®Þnh Dïng ®Ó phßng trÞ bÖnh cÇu trïng ë gia cÇm, bª, nghÐ. LiÒu l−îng: Thuèc trén vµo thøc ¨n hµng ngµy theo liÒu sau - LiÒu phßng bÖnh cÇu trïng gµ: 125 g/tÊn thøc ¨n cho gµ ¨n hµng ngµy. - LiÒu ch÷a bÖnh cho gµ: 0,025-0,05% trén víi thøc ¨n. - LiÒu ch÷a bÖnh cho bª nghÐ: 0,03-0,04 g/kg thøc ¨n (chia lµm 2 lÇn vµ liªn tôc trong 4 ngµy). 133
Esb3 1. TÝnh chÊt D¹ng bét tr¾ng cø 200 gam cã 30 gam Sulfaclozine sodium, tan trong n−íc. Thuèc do h·ng CIBA (Thôy SÜ) s¶n xuÊt; ®ãng gãi 50g vµ 200g. 2. T¸c dông Esb3 cã phæ réng diÖt cÇu trïng ë gµ; ®ång thêi còng cã t¸c dông diÖt vi khuÈn ë gia cÇm nh−: Pasteurella multocida (vi khuÈn tô huyÕt trïng), Salmonella gallinarum vµ S. pullorum (vi khuÈn th−¬ng hµn) ë gia cÇm. Esb3 tan dÔ dµng trong n−íc, pha thµnh dung dÞch cho gµ uèng phßng chèng c¸c bÖnh cÇu trïng vµ bÖnh th−¬ng hµn. 3. ChØ ®Þnh Phßng trÞ c¸c bÖnh: * Gia cÇm: - BÖnh cÇu trïng ë gµ (do E. tenella, E. necatrix, E. acervulina, E. brunetti, E. maxima). - BÖnh cÇu trïng ë gµ t©y (do E. adenoides, E. meleagrimitis). - BÖnh th−¬ng hµn gµ (do Salmonella gallinarum, S. pullorum) vµ bÖnh tô huyÕt trïng (do Pasteurella multocida). 4. LiÒu dïng - Pha dung dÞch víi n−íc theo tû lÖ 0,03% (1g cho 1 lÝt) cho gµ uèng liªn tôc trong 3 ngµy. NÕu cÇn cã kÐo dµi thêi gian sö dông. - §èi víi E. tenella vµ E. necatrix lµ t¸c nh©n g©y bÖnh nguy hiÓm cho gµ cã thÓ t¨ng liÒu thuèc 1,5 - 2g cho 1 lÝt n−íc. Cho uèng liªn tôc 3 ngµy hoÆc uèng nh¾c l¹i nh− sau: ngµy thø 1, 3, 5 (cã thÓ 7, råi 9) hoÆc: ngµy thø 1, 2, 5 (råi 6 vµ 9). C¸c khu vùc cã æ dÞch cÇu trïng dïng trong 2-3 ngµy mçi tuÇn vµ dïng ®Õn tuÇn lÔ thø 3 vµ thø 5. Cã thÓ thanh to¸n ®−îc sù « nhiÔm cÇu trïng trong ®µn gµ. Esb3 trén víi thøc ¨n theo tû lÖ 2g cho 1kg thøc ¨n. LiÖu tr×nh phßng trÞ gièng nh− pha víi n−íc trªn ®©y. Dïng ®Ó diÖt vi khuÈn th−¬ng hµn vµ tô huyÕt trïng. Pha dung dÞch 0,03-0,06% (1-2g/lÝt). §iÒu trÞ b»ng cho uèng 5 ngµy liÒn. Cã thÓ kÐo dµi thêi gian ®iÒu trÞ còng kh«ng g©y ®éc cho ®éng vËt. Thêi gian kÐo dµi ®iÒu trÞ tèi ®a: gµ: 14 ngµy; gµ t©y: 21 ngµy 134
Ch−¬ng 7 THUèC S¸T TRïNG THUèC TÝM (Permanganas kali) 1. TÝnh chÊt Thuèc cã d¹ng kÕt tinh h×nh kim, ãng ¸nh kim lo¹i, mµu ®en lôc, hoµ tan trong n−íc thµnh dung dÞch mµu tÝm sÉm. Thuèc tÝm cã tÝnh ¨n da, lµm thñng v¶i vµ han rØ kim lo¹i. 2. T¸c dông Thuèc tÝm cã t¸c dông khö trïng, tiªu ®éc, chèng thèi, lµm se da do tÝnh oxy ho¸ m¹nh. Trong m«i tr−êng axit thuèc tÝm cã t¸c dông oxy ho¸ m¹nh - gi¶i phãng nguyªn tö oxy nªn t¸c dông diÖt khuÈn m¹nh, ph¸ huû c¸c chÊt h÷u c¬ (m¸u, mñ) g©y thèi vµ lµm se da vµ cã t¸c dông khö ®éc cña c¸c Alcaloid (nh− trychnin, Atropin, morfin...) vµ näc r¾n. 3. ChØ ®Þnh Thuèc tÝm ®−îc dïng ®Ó s¸t trïng nh÷ng tr−êng hîp sau: - Khö trïng phßng mæ, phßng cÊy, nhµ nu«i gia sóc, chuång tr¹i, m¸y Êp trøng... (kÕt hîp víi Formol). Tuy nhiªn hiÖn nay Ýt dïng. - S¸t trïng c¸c vÕt th−¬ng, röa tö cung, bµng quang, ©m ®¹o - Gi¶i ®éc Alcaloid, näc r¾n. 4. LiÒu dïng S¸t trïng tiªu ®éc: - Khö trïng tay, vÕt th−¬ng ngoµi da: dung dÞch 1% - 2% - Röa tö cung, ©m ®¹o: dung dÞch 1-2% - Thôt röa ruét trong tr−êng hîp tróng ®éc: dung dÞch 0,05% - Khö ®éc näcr¾n: Tiªm dung dÞch thuèc tÝm 1% xung quanh vÕt r¾n c¾n. - Khö trïng n−íc: B»ng hçn hîp sau: + Bét oxy ho¸ gåm: Thuèc tÝm: 60g Mangan bioxyt: 50g Canxi cacbonat: 20g Bét tan: 370g 135
+ Bét khö gåm: Natri hyposunflt: 66g Bét tan: 440g Cho bét oxy ho¸ vµo n−íc chõng 10 phót råi cho tiÕp bét khö vµo khuÊy kü läc ra ®−îc n−íc trong v« trïng. Dïng víi tû lÖ 1g bét oxy ho¸, 1g bét khö lµm v« trïng 2 lÝt n−íc. Chó ý: TÈy s¹ch thuèc tÝm trªn v¶i, da, l«ng b»ng mét trong c¸c dung dÞch sau: - Axit Chlohydric 1% - Axit Oxalic 3% - Axit Tartic ®Ëm ®Æc 10% - Dung dÞch Natri Bisunfit 10% 136
THUèC §á (Mercurochrom) 1. TÝnh chÊt Lµ chÊt bét hay m¶nh mµu lôc - hoµ tan trong n−íc t¹o thµnh dung dÞch mµu ®á. Dung dÞch bÒn v÷ng ë nhiÖt ®é th−êng. 2. T¸c dông Thuèc ®á cã t¸c dông s¸t trïng, ®Æc biÖt cã t¸c dông víi c¸c tô cÇu liªn cÇu, E.Coli. Thuèc thÊm qua c¸c tæ chøc dÔ dµng ®Ó ph¸t huy t¸c dông s¸t trïng, nh−ng kh«ng g©y kÝch øng ngoµi da vµ c¸c tæ chøc. ë m«i tr−êng axit thuèc cã t¸c dông m¹nh h¬n m«i tr−êng trung tÝnh hay kiÒm tÝnh. 3. ChØ ®Þnh Thuèc ®á ®−îc dïng ®Ó s¸t trïng, tiªu ®éc trong c¸c tr−êng hîp sau - S¸t trïng vÞ trÝ tiªm, vÞ trÝ phÉu thuËt, vÞ trÝ thiÕn ho¹n, tay cña phÉu thuËt viªn. - S¸t trïng rèn cho gia sóc s¬ sinh. - S¸t trïng niªm m¹c, röa bé phËn sinh dôc khi nhiÔm khuÈn nay sau khi ®Î. 4. LiÒu l−îng - S¸t trïng ngoµi da: Dïng dung dÞch 2-5% - Viªm tö cung: Thôt dung dÞch 1-2% - Viªm ©m ®¹o: Thôt dung dÞch 1-2% Chó ý: - Tr¸nh b«i thuèc ®á chung víi cån Iod dÔ g©y kÝch øng da vµ niªm m¹c. - TÈy s¹ch vÕt ®á cña thuèc trªn da, l«ng b»ng c¸ch tÈm dung dÞch thuèc tÝm vµ sau ®ã tÈm tiÕp dung dÞch axit Oxalic. 137
IOD 1. TÝnh ChÊt Iod lµ mét ¸ kim, thuéc nhãm halogen thuèc ®éc b¶ng C Iod cã d¹ng m¶nh, ãng ¸nh, bay h¬i ë nhiÖt ®é l¹nh, th¨ng hoa, tan m¹nh trong r−îu, cån, ªte; Glycerin, Chlorofoc rÊt Ýt tan trong n−íc. Iod th−êng ®−îc dïng d−íi d¹ng cån Iod, dung dÞch Lugol vµ Glycerin Iod. C¸c lo¹i muèi kiÒm (Kali, Natri) lµm t¨ng tÝnh hoµ tan cña Iod trong 11−íc vµ trong Glycerin. CÇn b¶o qu¶n Iod trong lä kÝn, nót mµi tèi mµu, Iod t−¬ng kþ víi c¸c kim lo¹i nÆng nh− ®ång, ch×, thuû ng©n; n−íc oxy giµ vµ c¸c Peroxyt, Amoniac t¹o thµnh nit¬ iodua g©y næ khi kh« t−¬ng kþ víi c¸c tinh dÇu th«ng, c¸c Ancaloid vµ c¸c chÊt cã tanin. 2. T¸c dông Cã t¸c dông diÖt khuÈn, diÖt virut, diÖt nÊm. Thuèc cã ho¹t tÝnh m¹nh ®èi víi trùc khuÈn lao vµ c¸c nha bµo, cã t¸c dông diÖt trøng vµ Êu trïng cña c¸c ký sinh trïng. Iod tham gia vµo thµnh phÇn Tyroxin - hoocmon tuyÕn gi¸p tr¹ng nªn thiÕu Iod g©y chøng suy nh−îc tuyÕn gi¸p tr¹ng biÓu hiÖn b»ng chøng b−íu cæ cña gia sóc. 3. ChØ ®Þnh a) Cån Iod hay Glycerin Iod ®−îc dïng trong tr−êng hîp: - S¸t trïng tay khi phÉu thuËt. - S¸t trïng n¬i tiªm hay thiÕn ho¹n, vÞ trÝ phÉu thuËt. - S¸t trïng rèn cho gia sóc s¬ sinh. - S¸t trïng häng miÖng (dïng Glycerin Iod). - S¸t trïng vÕt th−¬ng míi bÞ nhiÔm bÈn. - Ch÷a bÖnh viªm phÕ qu¶n m¹n tÝnh cña gia sóc. - Chèng bÖnh nÊm l«ng b) Dung dÞch Lugol - Ch÷a bÖnh viªm tö cung, ©m ®¹o cña gia sóc. - Ch÷a viªm ruét gia sóc non. - Ch÷a bÖnh b−íu cæ gia sóc, phßng chèng bÖnh thiÕu Iod. - Dïng ®Ó gi¶i ®éc ancaloid. c) Iodua Kali - Ch÷a bÖnh x¹ khuÈn cña tr©u bß. - Ch÷a bÖnh viªm h¹ch l©m ba truyÒn nhiÔm cña ngùa - Ch÷a chøng viªm thõng tinh do thiÕn. 138
4. LiÒu dïng S¸t trïng dïng cån Iod 1%. S¸t trïng viªm häng, viªm miÖng, viªm phÕ qu¶n m·n b«i Glycerin Iod (40ml cån Iod + 60ml Glycerin) BÖnh viªm phÕ qu¶n m·n: cho uèng cån Iod 10-100 giät pha trong n−íc s¹ch. Uèng 2-3 lÇn/ngµy. Dung dÞch Lugol 1%. Thôt s¸t trïng bé phËn sinh dôc 100-200ml. Iodua Kali ch÷a bÖnh cho tr©u bß, ngùa vµ gia sóc kh¸c liÒu. - Ngùa: 5-15 gam - Tr©u bß: 10-20 gam - Lîn, dª cõu: 2-5 gam - Chã: 0,2-2 gam - Chó ý: - Kh«ng b«i chung cån Iod víi thuèc ®á v× dª g©y kÝch øng da. - TÈy s¹ch cån Iodua trªn tay vµ v¶i b»ng dung dÞch Hyposunfit natri. 139
OO - CIDE 1. Thµnh phÇn Gãi OO-Cide 1: chøa Anemonium salt, Sunfactant colour indicator. Gãi OO-Cide 2: chøa Sodium hychoxide vµ Organic biocide. 2. C«ng dông - DiÖt cÇu trïng, trøng giun s¸n, s¸t trïng. - OO-Cide gåm 2 gãi riªng biÖt, phun lµm 2 lÇn kh¸c nhau, ph¶n øng gi÷a hai dung dÞch sÏ gi¶i phãng ra amoniac cã t¸c dông diÖt no·n nang cÇu trïng, trøng giun s¸n, virut, vi khuÈn vµ nÊm mèc. 3. C¸ch dïng Hai gãi OO-Cide chøa hai thµnh phÇn riªng biÖt ®ñ ®Ó s¸t trïng diÖn tÝch 20m2. C¸ch s¸t trïng nh− sau: - VÖ sinh s¹ch sÏ n¬i cÇn s¸t trïng. - Hoµ tan hoµii toµn gãi 1 víi 6 lÝt n−íc. - Phun trªn diÖn tÝch nÒn nhµ, sµn nhµ, t−êng, v¸ch tíi chiÒu cao 0,5m. - Hoµ tiÕp gãi 2 trong 6 lÝt n−íc. - Phun tiÕp dung dÞch cña gãi 2 lªn diÖn tÝch ®· phun cßn −ít. Ph¶n øng cña hai dung dÞch sÏ t¹o nªn mµu hång. C¸c chÊt diÖt cÇu trïng vµ diÖt vi sinh vËt g©y bÖnh sÏ ®−îc phãng thÝch, t¸c dông ngay trong khu vùc ®−îc phun. - Chê sau khi hÕt mïi amoniac míi th¶ gia sóc vµo. Chó ý: Khi pha thuèc nhí mang g¨ng tay vµ kÝnh b¶o vÖ m¾t. 4. Tr×nh bµy Tói chøa 2 gãi sè 1 vµ sè 2 ®ñ xö lý do diÖn tÝch 20m2. 5. B¶o qu¶n KÝn giã, tho¸ng m¸t. 140
VIRKON 1. Thµnh phÇn Virkon chøa hîp chÊt Peroxygen, Surfactant, Organic acid vµ Inorganic buffer system. 2. C«ng dông S¸t trïng chuång tr¹i, khö trïng nuíc cã tÝnh kh¸ng khuÈn réng, chèng l¹i 18 hä virut, c¸c lo¹i vi khuÈn Mycoplasma, mèc vµ nÊm. 3. C¸ch dïng S¸t trïng trong c¸c khu vùc th−êng bÞ ®e do¹ bëi c¸c bÖnh nguy hiÓm do virut, Mycoplasma, vi khuÈn, nÊm vµ mèc: - Pha 100g thuèc víi 10 lÝt n−íc (tû lÖ 1/100). - Phun trªn bÒ mÆt t−êng vµ trÇn, nÒn chuång. S¸t trïng trang thiÕt bÞ: Pha 100g thuèc víi 10-20 lÝt n−íc (tû lÖ 1/100 - 1/200) - phun 300- 400ml trªn diÖn tÝch 1m2. S¸t trïng hÖ thèng n−íc: Pha tû lÖ 100g thuèc víi 40 lÝt n−íc (tû lÖ 1/400) cho dung dÞch nµy ®Çy hÖ thèng, ®Ó 30 phót sau ®ã x¶ hÕt dung dÞch. S¸t trïng n−íc uèng trong truêng hîp nguån n−íc cã phÈm chÊt kÐm hay ®ang ph¸t bÖnh trong ®µn. Pha 100g thuèc víi 100 lÝt n−íc tû lÖ (1/1000) cho gia sóc uèng. Phun s−¬ng trùc tiÕp lªn gia sóc, gia cÇm rÊt an toµn ®Ó diÖt c¸c mÇm bÖnh ë m«i tr−êng. 4. Tr×nh bµy Tói 100g - 500g. 5. B¶o qu¶n §Ó n¬i kh« m¸t, d−íi 300C. 141
FARM FLUID S 1. Thµnh phÇn Acetic acid, Tar-acid, Dodecyl Benzene vµ Sulphomic-acid. 2. C«ng dông DiÖt tÊt c¶ c¸c lo¹i virut, vi khuÈn, nÊm mèc g©y h¹i, rÊt c«ng hiÖu. Farm Fluid S lµ lo¹i thuèc s¸t trïng sö dông an toµn trªn tÊt c¶ c¸c loµi gia sóc, gia cÇm. 3. C¸ch dïng S¸t trïng chuång tr¹i sau mçi kú nu«i: - Pha 2,5ml víi 1 lÝt n−íc (tû lÖ 1/400). Sau khi quÐt dän s¹ch sÏ, phun 300ml (dung dÞch 1/400) cho 1m2 ®Ó s¸t trïng. Phun −ít ®Òu tÊt c¶ c¸c bÒ mÆt. §Ó kh« míi th¶ gia sóc, gia cÇm vµo chuång S¸t trïng kh«ng khÝ trong chuång: - Pha tû lÖ 1% - Dïng b×nh phun s−¬ng, phun 1 lÝt dung dÞch ®· pha trªn thÓ tÝch 50m2 chuång tr¹i. Dung dÞch 1/100 ®Ó nhóng ch©n, röa b¸nh xe khi vµo tr¹i. Mçi tuÇn thay mét dung dÞch míi. Farm FIuid S rÊt an toµn, dung dÞch ®· pha kh«ng ¨n mßn, kh«ng g©y kÝch øng vµ kh«ng cã ®éc tè nguy h¹i nµo. Víi tû lÖ 1/100 phun s−¬ng cã thÓ phun trong chuång ®ang cã thó nu«i ®Ó s¸t trïng khi ®ang cã dÞch. 4. Tr×nh bµy §ãng chai 100ml - 500ml. N¬i s¶n xuÊt: Antec Internation - Cã b¸n t¹i ViÖt Nam 5. B¶o qu¶n Kh« m¸t, d−íi 300C. 142
DSC 1000 1. Thµnh phÇn Alkyl dimethyl benzyl, Anemonium chloride vµ Alkyl alcohol ethxylate, non-ionic surfactant. 2. T¸c dông Chèng l¹i c¸c lo¹i vi khuÈn, nÊm mèc vµ c¸c lo¹i men g©y h¹i 3. ChØ ®Þnh Dung dÞch 1/1000 (1ml thuèc pha trong 1 lÝt n−íc) - Dïng ®Ó röa s¹ch chuång tr¹i tr−íc khi s¸t trïng. - Dïng ®Ó röa m¸ng ¨n, m¸ng uèng, lång, v¸ch ng¨n, xe cé... vµ c¸c thiÕt bÞ cÇn thiÕt ®Ó tiªu ®éc nh− v¸ch, s©n khay ®ùng trøng, trøng Êp. - S¸t trïng hÖ thèng n−íc: Th¸o c¹n hÕt n−íc trong hÖ thèng, sau ®ã ®æ ®Çy l¹i víi dung dÞch DSC 1000 (pha tû lÖ 1/1000) §Ó qua ®ªm sau ®ã th¸o c¹n. - S¸t trïng kho¶ng kh«ng: Dïng dungdÞch 1/1000, phun s−¬ng ®Òu ®Æn (chuång kh«ng cã gia sóc). - VÖ sinh tÊt c¶ c¸c bÒ mÆt, dông cô thiÕt bÞ trong c¸c c¬ së chÕ biÕn thùc phÈm 4. Tr×nh bµy Chai 100ml - 500ml. N¬i s¶n xuÊt: Antec Internation. Cã b¸n t¹i ViÖt Nam. 5. B¶o qu¶n §Ò n¬i kh« m¸t, d−íi 300C. 143
cHLoRAMINT 1. TÝnh chÊt C«ng thøc ho¸ häc: N-Sodium-N-Chloropara-Tolueno-Sulfonamide. Lµ chÊt kÕt tinh mµu tr¾ng h¬i vµng, hoµ tan trong n−íc, bÒn v÷ng ë nhiÖt ®é th−êng. Trong n−íc Chloramin-T ph©n gi¶i, gi¶i phãng Chlor ho¹t tÝnh, tõ ®ã t¹o ra oxy ho¹t tÝnh - cã tÝnh diÖt khuÈn cao. 2. T¸c dông - Chloramin T cã kh¶ n¨ng thÊm s©u qua mµng tÕ bµo vµ g©y rèi lo¹n chøc n¨ng cña hÖ thèng enzim cÇn thiÕt nªn cã kh¶ n¨ng s¸t trïng cao ®èi víi vi khuÈn, siªu vi khuÈn vµ nÊm mèc... - Chloramin T cã t¸c dông khö mïi h«i thèi, s¸t trïng m¹nh nh−ng kh«ng g©y ®éc cho ng−êi vµ gia sóc. 3. ChØ ®Þnh Chloramin T ®−îc dïng trong c¸c tr−êng hîp sau: - Khö trïng n−íc uèng do gia sóc, gia cÇm. - S¸t trïng, tiªu ®éc chuång tr¹i, m¸ng ¨n, m¸ng uèng vµ c¸c dông cô kh¸c. - S¸t trïng ch©n tay cña c¸n bé nh©n viªn tr−íc khi lµm viÖc pha chÕ d−îc phÈm hay chÕ biÕn thùc phÈm... - Khö trïng tiªu ®éc n¬i lµm viÖc cña ngµnh d−îc phÈm vµ chÕ biÕn thùc phÈm. - Tiªu ®éc ao hå ®Ó phßng bÖnh cho t«m, c¸... 4. LiÒu l−îng - Khö trïng nguån nuíc: 2-3g/khèi n−íc - N−íc ®−îc khö trïng sau 24 giê míi ®−îc sö dông. - Tiªu ®éc chuång tr¹i, nhµ t−êng: Chloramin T nång ®é 0,3% - 0,5%. - Khö trïng ao hå phßng bÖnh t«m c¸: nång ®é 0,005%. 144