Tìm hiểu những phương pháp giáo dục hiệu quả trên thế giới (Tập 5: Phương pháp giáo dục gia đình của Châu Tiết Hoa và Thi Tú Nghiệp)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tìm hiểu những phương pháp giáo dục hiệu quả trên thế giới (Tập 5: Phương pháp giáo dục gia đình của Châu Tiết Hoa và Thi Tú Nghiệp) gồm các nội dung chính như sau: Cần có nhận thức đúng đắn về giáo dục gia đình; vai trò của giáo dục gia đình; những sai lầm cần tránh trong giáo dục gia đình; Những nguyên tắc phải tuân thủ trong giáo dục gia đình; Tận dụng thời cơ để giáo dục con trẻ. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tìm hiểu những phương pháp giáo dục hiệu quả trên thế giới (Tập 5: Phương pháp giáo dục gia đình của Châu Tiết Hoa và Thi Tú Nghiệp)

MÃ SỐ: TPE - 06 -14 5 16-2006/CX B/31-79/NX BTP
G IA N G Q U Â N (Biên dịch) Những PHƯỚNG PHÁP GIÁO DỤC HIỆU QUẢ TRÊN THẾ GIỚI © Phương pháp giáo dục gia đình của Châu Tiết Hoa và Thỉ Tú Nghiệp N H À XUẤT BẢN T ư PHÁP HÀ N Ộ I - 2006
LỜI GIỚI THIỆU Ai àm clìa làm mẹ mà không mong muôn ^iáo dục con cá cùa-mình thành người, giỏi giang V thành dạt. ci ỈY> lucn luôn là n g u v ệ n vọng chính d á n g củcì các bộc ph ụ huvnh trong mọi thời đại. Thế nhưng, khổng phài ai củng thực hiện dược mong ước dó. Có nhiêu nguyên nhàn, rong dỏ ng uyên nhân quan trọng là: không phcìi ni sinh ra cũng dã là một nhà giáo dục. Miôn nuôi dưỡ n g và phát huy dược tài năng cùa con t a một cách đ ú n g dắn, cha mẹ can phái d à n h cóng sức, tân huyết nuỏi d ạ y con cái và hơn nua, phải có phươnỊ pháp giáo d u c d ú n g dan. NgiV nav, cùng với sự phát triỏn của xà hội, cuộc sông cia các bạc cha mẹ ngàv càng trở nên bận rộn, vì thố, th.íi gian của cha mẹ d à n h cho con cái ngàv một ít đi, diềi dó ảnh hường không ít đế n việc giáo dụ c con trẻ trong các gia đình hiện đại. Với mong muốn giúp các bậc cha mẹ có thêm n h u n g phương pháp giáo dụ c con trỏ tiến bộ, hiệu quà, Nhà xiât bản Tư p h á p trân trọng gửi đến các bậc phụ h u y n h cuốn sách nhỏ: "Nhữ)ĩ
hiệu quả trên thê ỳ ở i ”. Cuốn sách dược chia thàinh 5 tập giới thiệu về 5 phương p h á p giáo dục cùi\ Ccu: nhà giáo dục có tên tuối trên thế giới, bao gồm: Ph ương p h á p giáo dụ c toàn năng, phương p h á p giáo dục thiên tài, phương p h á p giáo dục dậc thù, phươ ng ph áp giáo duc thực tiễn... Hy vọ ng d ày sẽ là món quà có ý nghĩa với cá«c bậc cha mẹ và nh ừn g người làm công tác giáo dục. Và các em học sinh, các em cũng nên dọc cuốm sách nàv. Bởi \ ì tốt hơn là tự mình biết và làm những, điồu nên biết, nên làm mà không đợi cha mẹ, thầy cô chiỉ bảo. Hà Nội, tháng 9 năm 2006 N h à xuât b á n T ư p lh a p
M Ụ C LỤC Trang Lci giới thiệu 5 GIÁO D Ụ C GIA D ÌN H - sự NGHIỆP CHUNG CỦA : Ả C BẬC CHA MẸ 11 ó n có nhận thức đ ủ n g đan về giáo dục gia đinh 12 Vã trò cùa giáo d u c gia đình 14 N hừng sai lầm can tránh trong giáo dục gia dinh ỉ 19 Những nguyên tắc phải tuân thủ trong giáo dục gia d h h 24 Tận d ụ n g thời cơ đ ể giáo d ục con trẻ 29 Nín nhìn nhận và thực hiện giáo d ục gia đình thời kv sớm n h ư thế nào? 33 Những ph ươ ng p h á p giáo d ục gia dinh thời ky s ớ n 36 Thí nào là những ông bố, bàmẹ chuấn mực? 38 L à n tốt công tác giáo dục gia đình và phối hơp tốt v ớ giáo d ụ c nhà trường 42
GIÁO DỤC PHẨM CHẤT DẠO DỨC - HẢY DÀNH N H Ữ N G D I Ề U TỐT D Ẹ P N H Â T CHO CON MÌNH 47 Tích cực g iúp trẻ trau dồi phàm chát dạ o đức 48 Giáo d ụ c tình yêu que hương, dât nước cho con trẻ SO Rèn luyện tinh t hầ n tập thè cho con trỏ fi2 Giáo d ụ c kỵ luật, nề nếp cho con trẻ 55 Giáo d ụ c thói quen lao đ ộ n g cho con trỏ 59 Giáo d ụ c cho trẻ biết xấu hổ M Giáo d ụ c con trẻ lối sống lịch sự 64 Cần làm gì khi con trẻ nói bậy? 67 Thưởng p h ạ t trẻ n h ư th ế nào cho đú n g ? 70 PHÁT TRIỂN TRÍ T UỆ - NAM CHAC chìa KHOÁ C ỦA S ự T H À N H C Ô N G 73 Tích cực h ướ ng d ẫ n sự phát triển trí tuệ, tạo cảm hứng về khoa học cho trẻ 74 G i ú p đ ờ trẻ làm tốt công tác chuấn bị khi bắt đ ầ u vào học cấp m ộ t 77 Giải đ á p n h ữ n g thắc mắc cúa trẻ SI Tao cho trẻ thói quen học tập 34 Giúp trẻ có được phương pháp học tập đúng đán S8 o
V(Vi phương châm "Giáo dục xà hội ìiỏa, xà hội hỏa (Ịláo dục", các nhà giáo dụ c cùa Tr ung Q u ố c ng à y nay cU mở rộng không gian giáo dục, biến giáo d ụ c thành một hộ thống: giáo dục nhà trưởng, giáo d ụ c xà hội và giáo dục gia đình, tạo thành một chình thố tương hỗ lần nhau, thống nhất với nhau, tích cực g i ủ p d ỡ trẻ trong suốt quá trình phát triển ở lứa tuổi nhi đồng. C h â u Tiốt Hoa và Thi Tú Ng h iệp - hai nhà giáo dục Trung Quốc đà có cùng trình giới thiệu cụ thế n h ữ n g van dề chủ yếu trong ph ươ n g p h á p giáo d ụ c gia đình đối với trẻ ờ lứa tuổi tiểu học, kết h ợ p lý luận và thực tiỏn, nêu và giải quyết n h ữ n g vấn đề cu thể đê giúp các biỊC cha mẹ có một ph ươ ng p h á p nuôi d ư ỡ n g và giáo dục con em mình một cách khoa học, có hiệu quả, đ ể con em mình có thê trở thà nh n h ừ n g con người khỏe mạnh, có tài, có đức, có ích cho dất nước và xã hội
* . •« ^ ệ* ' % '•% 4' ^ \ * ~ Giáo dục gia đình - Sự nghiêp chung của các bậc (à 1
cầ n có nhận thức đúng đắn về %iáo dục %ỉa đình ê ia dinh là tê bào cùa xã hội, là nơi trò e m n h ậ n được sự giáo d ụ c và tác động sờm nhất. Sức khoẻ, sự p h á t triốn trí tuệ, ‘ ự S hình thành p h ấ m chât của mỗi đứa trẻ đ ề u bắt n g u ồ n từ dây. Giáo d ụ c gia dinh vừa có tác d ụ n g hướng d ẫ n vừa có tác d ụ n g vinh viễn dối với sự trưởng thành và phát triến của con người. Mỗi người làm cha làm nnẹ đều hy vọ ng con cái mình trở thành n h ừ n g con người tốt, có ích cho xà hội, trở thành một con người h ữ u dụ n g, có chí hướng. Thực tế c h ứ n g min h rằng, trong nuôi d ạ y trỏ, chỉ mong m u ố n v ẫ n chưa đ ủ mà nhất thiết phải n ắm được nh ữn g p h ươ ng p h á p giáo dục khoa học, dặc bi^t là trong xã hội hiện nay, p h ầ n lớn các bô mẹ trẻ đ ề u sinh một đến hai con, chỉ cỏ một, hai lẳn làm cha mẹ, n h ư vậy, họ chỉ cho phcp mình thành công chứ khồng dược thất bại. Điều d ó cà ng yeu cầu các bậc cha mẹ phải học tập và n ắ m v ữ n g n h ừ n g nguyên lý khoa học và giáo
Tập 5 - Phưtthg pháp giáo dục gia dinh cúa Châu Tiết Hoa và Thi Tú Nghiệp ^ _____________________________________ ._______________________________________________________________________________________________________________ d ụ c gi
! NHỬNG PI IƯtíNi; PHÁP GIÁO DỤC HIHU QUẢ TKÍíN TIIÍ CIƠI , Vai trò của giáo dục ẹia đìíiỉt ia dinh là tô chức sinh hoạt của xà hội do / ^ ? \ q u a n hẹ hôn nhân, ruột thịt hoậc quan hộ giáo d ườ n g tạo thành. Là dơn vị câu thành cãn bàn nhất của xà hội, gia đình là cái nôi nuôi dường và giáo dục con người. Đối với mỗi người, giáo dục gia dinh đ ề u có vai trò rất quan trọng. Giáo dụ c gia đình chỉ việc n h ừ n g người lớn tuổi (chủ yếu là bố mẹ) tạo ra n h ữ n g ảnh hưởng có tính giáo d ụ c nhất định một cách trực tiếp, gián tiếp, có ý thức hoặc vô thức dối với nh ữn g t hàn h viên nhỏ tuổi trong gia đình (chủ yếu là con cái) thông qua các phương thức khác nhau. Giáo dục gia dinh là hình thức quan trọng trong công tác giáo đ ụ c trỏ em của mỗi quốc gia. Có bậc phụ huynh nói rằng: “Trc cni k h ôn lỉicu biết, lớn Icĩĩ tự nhiên nổ sc tót lân". C ũ n g có người nói: "Dợ/ khi vào học ở nhà inỉờng, có
Thực tố đ ã c h ứ n g m i n h rằng: n h ữ n g p h ẩ m chất đà dược g i á o d ụ c, rèn giũa n^ay t ừ t h ủ a nh ỏ có tác d ụ n g rất lớn d ố i với sự p h á t triòn sau n à v của trỏ nhỏ. Dối với mộ t đ ứ a trẻ, n h ừ n g gì (in d ư ợ c giá o d ụ c từ gia đ ì n h có tác d ụ n g rất lớn khi c h ú n g n g ồi trên g h ế nhà t r ư ờ n g c ù n g n h ư khi ra ngoài xà hội. N h à su học nối tiếng T r u n g Q u ố c - Tư Mà T hiê n có cha mẹ d ỏ u là n h ữ n g con mgười đa tài, là n h ữ n g q u a n chức triều Hán. Sinh rn và lớn lên trong m ộ t gia d i n h như vậv, từ nhò, Tư Mà Thiên dã được dạv dỗ cân thôn, n g h iê m ngật. Mười t u ổ i , ô n g dà biết d ọ c và giải thích cô v ã n m ộ t cách lưu hoát khác thường. Khi t rư ở n g thành, ô n g dã trờ t h à n h m ộ t s ứ gia nối tiếng, là người d ặ t n ề n m ó n g cho nền sử h ọ c T r u n g Quốc. T h á n g 10 - 1980, Tố c h ứ c v ã n hóa, khoa học và giáo dục Liên hợp quốc dà tô chức cuộc thi "$án
NI IỮNCỈ PI Iư( 1N(; !>I 1ÁP c ; ỉá ( 1 DỤC I Iiị:u UUẢ T R ÍN TI li: c ;K't r V " học hết hai n ã m tiểu học, một lẳn cô dà khắc lên cây tùng trước nhà một câu thơ trong tập thơ cùa Ly Bạch, cỏ mu ôn bô cỏ viết một vài chừ vào do. Bố cô dã viêt lên đó bài thơ "Tỉĩìh dạ ìư cùa Lý Bạch và gicìng cho cỏ vồ ý nghĩa bài thơ này. Cô viết lại bài thơ dó vài lần và thuộc không sai một chừ. Ngày thứ hai, bô cỏ lại v i ế t ‘một bài thơ khác đưa cho cô, và cũng thật nhanh cô dà học thuộc lòng. Từ đó, bô cô dà chú ý đốn việc d ạy cô học thơ và làm thơ. Chì hai năm sau dó, Lưu Thanh Thanh luôn tò ra là một người có nàng khiếu đạc biệt trong càm thụ thơ và làm thơ. N h ừ ng thực tế này dã nói lên rằng, dối với trẻ em, quá trình giáo d ụ c gia dinh không chi bắt d ầ u sớm nhất mà thời gian cũng dài nhất, nội d u n g phong phú và rộng lớn nhất. Giáo đuc và môi trường gicì dinh không chí có tác d ụ n g quan trọng đối với sự phát triên trí lực, tài năng mà còn có ảnh hưởng lớn đốn SỊÍ phát triến nhân cách, đ ạ o đức và ý chí cùa trê. Sở dĩ có diỏu này là vì trỏ em có tính dựa d ẫ m và niềm tin mạn h mè dối với cha mẹ chúng. Là người thường xuyên tiếp xúc với trẻ, bố mẹ trở thành dối tượng đế trẻ học tập, bắt chước từng cứ chi, hành động. Rất nhiều thực nghiệm đà cho thây, một không khí gia dinh ấm cúng, hoà thuận có lợi cho sự phát triến trí nào của trỏ. Một nhìi tâm lý học người Mỹ dã từng tiến hành một cuộc (liều tra dối với 4.000 trẻ em và rút ra kết luận: * «E»
5 ' Phưitng pháp giáo dục gia đình cứa Châu Tiết Hivi và Thi Tú Nghiẹ] "Mự/ đứa trẻ sinh ra troìĩg một gin đình hoà thuận, đầy tiếng ciíời :hường thông minh và nhanh nhạy hơn những đứa trẻ sinh ra trong những gia đình bất hoà Tóm /(?:, tính thường x u v ên , làu dài và phạm vi rộng ciia giáo dục gia đình có táic d ụ n g thu hút, hướ ng dẫn, quy phạrr., kích thích và tác d ụ n g hoà hợp, hơn nữa, n h ữn g ảnh hưởng dó lại r ấ t sâu sắc, trên rất nhiều mặt, không thê thav thê dược đ ôi với trẻ em. Không có tình thương yeu của cha mẹ, kh i trưởng thành, con người sẽ luôn có m ừ n g thiếu sót lớn. Tuv nhiên, c h ủ n g ta n h ấ n m ạ n h vai trò của môi trường và giáo d ụ c gia d i n h n hư ng không nên tuyệt đối hoá vai trò của gia dinh, nói cách khác, không phải bất kỳ gia dinh nào cùng có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của trẻ. Trẻ ẹ m khôn g giống hòn đâ't dẻo năn n h ư thế nào nó sẽ ra th ế ây. N ế u không căn cứ vào quy luật khách qu a n và tình hình thực tế của đ ứ a trẻ đố giáo duc chúng, hiệu quả sẽ có thê di ngược lại với mong muốn của cha mẹ. Trên thực tế, n h ừ n g ví dụ về ảnh hưỏng của gia đình đối với trẻ là rất lớn. Vì thế, phát huy tác d ụ n g tích cực của giáo d ụ c gia đình là m ộ t vấn đề rất phức tạp, nó p h ụ thuộc vào môi trường gia đình, cơ cấu t h à n h viên, tố châì của cha mẹ, thái độ giáo đục, nội dung giáo dục, phương pháp và phương thức giáo d ụ c cũ n g n h ư đ i ề u kiện vật chất của gia đình... Những bậc cha mẹ cần phải n h ậ n thức được
n iiữ n c ; ph ư ơ n c ; H IÁ P Q Ả O DỤC m í:u QUÁ TRÈhi TIIÍU.IỞI . rằng: m u ố n nuôi dạy con em mình nên người, không chỉ cần một môi trường và giáo dục gia đình tốt mà còn phải vận d ụ n g n h ữ n g ph ư ơ n g p h á p khoa học de kích thích và ròn luvộn, th ỏng qua sự nỗ lực của bản thân đứa trẻ mới có thế thưc hiện được n gu yện vọng dó. Vì thế, toàn xà hội ph ài có thái đ ộ coi trọng đ ú n g mức đối với giáo dụ c gia đình, phát huy tối đa tác d ụ n g của loại hình giáo d ụ c này.
Tập 5 - Phưítng pháp giáo dik' gia đình cúa Châu Tiết Hi>a và Thi Tú Nghiệp Nìĩữny sai ỉ ầm cần tránh tronẹ giảo dục gia đình rong xà hội ngàìv nay, nuôi dạy con cái dã trở thành một ttrong những mối quan tâm ' * hàng dâu cùa nhừng người làm cha mẹ. Nhưng một số gia đình không đạt đưực kết quả như mong muốn, con cái dã tnở thành một mối lo thưừng trực của nhửng ngườr làm cha mẹ. Nghiên cứu nhừng nguvên nhân d ẫ n đến hiện tượng dó, các nhà tâm lý học dà phát hiện ra rằng, hiện tượng đó có quan hệ chặt chẽ với phương p h á p giáo d ụ c của cha mẹ. De tránh n h ừ n g hiện tượng trẽn cần chú ý tránh nh ừn g sai lầm sau đây trong quá trình giáo dục con cái: Tlìứ nhất, không điâỵc nuông chiều thái qiuí. Cha mẹ thương con cái là điều tất nhiên nhưng không được n u ô n g chiều thái quá. Có n h ữ n g gia dinh chỉ cần con cái đòi hỏi là lập tức d á p ứng ngay. Như v ậy sẽ gây nên hiện tượng con cái chi nghe lọt tai nhửng lời khen> c h ú n g không bao giờ châp nhận đ ể người khác phê bình, điều này không có lợi cho việc phát triển tírih cách của trỏ.
NHỬNG P lilẲ M ; PHÁPQÁỌ DỤC HIỆU QUẢ TRÍ:N THtl C.RÍỈ i Thứ hai, cha ỈĨIC có Cịiưin điểm khôn*Ị tlỉủĩĩg ììlĩât. Khỏng ít nhừng bậc cha mẹ thường xảy ra tình trạng: khi con cái mắc sai lắm, người cha hoặc người mẹ có thái độ nghiêm khác trong khi người kia lại bênh vực, lại thêm nhừng lời "vun vàủ" của ông bà, điều này khiến cho việc giáo dụ c con cái không thê phát huv tác dụng . Giáo dục gia đình phải đ ả m bào tính thống nhcYt giữa tất cả các thành viên trong gia đình. Dưới cùng m ộ t nhu cầu, con cái mới có thể phân biệt dược phải trái, có ý thức khắc phục nhược điếm của mình. Nếu giữa bô mẹ có quan điểm khác nhau trong giáo dục con cái củng không nên thể hiện trước mặt con cái, nên trao đổi ý kiến riêng, cô\’gắng thống nhất trong phương ph áp giáo dục con cái. Thứ ba, không ncn chỉ quan tâm đến đời sông vật chất của con cái. C ù n g với sự p há t triển của đời sống kinh tế, rất nhiều người vì ỵêu thương con cái thường cho con cái rất nhiều tiền tiêu v ặ t hoặc đ á p ứng mọi nhu cầu của con cái. Một số cha mẹ lại cho con cái ãn mặc theo n hữn g kiểu mốt thời thượng, thậm chí nh ữn g loại quần áo khác người. Điều này sẽ hình th àn h trong trẻ nhu cầu cao về vật chât và tính ỷ lại. Làm cha mẹ nên dặt tình vcu thương con cái vào việc giáo dục phấm chất đạo đức, tâm lý và cổ v ủ tinh thần cầu tiến, không nên tập trung quá mức vào 'cuộc sống vật chât, thoả mân mọi nhu cầu vật chất của con cái.
Thứ tư, khôn(Ị nên làm thay con mọi việc. Những việc mà con trẻ có thê làm, cha mẹ không nèn lo lắng và làm thay chúng. Một số ôn g bố bà mẹ không nh ững không cho con cái có cơ hội làm việc, thậm chí còn tự mình đốn trường làm trực nhật thay con. Đây là cách làm sai trái, có hại cho sự hình thành nhân cách và khả nâng làm việc sau n ày của trẻ. Ncn đê con cái tự lo liệu cuộc sông của mình, từ khi bắt đ ầ u tiếu học nên dể chúng tự mặc quần áo, làm vệ sinh cá nhân, để tự chúng sắp xêp dồ chơi, sách vở của mình. Cha mẹ nên cho con cái m inh có cơ hội rèn luyện trong môi trường thực tiễn, trường thành trong sự tiếp xúc, cọ xát với xã hội. Thứ năm, tránh lỉiệĩĩ tượng "hiệu ứng nhà kính". Một số ông bố bà mẹ luôn lo sợ con cái mình gặp phải chuyện này, chuyện nọ khi đi ra ngoài nèn luôn nhốt con cái trong nhà, không đê con mình ra ngoài vui chơi cùng chúng bạn, thực hiện phương thức giáo dục gia đinh kiểu "khcp kín". Điều này sẽ hình thành trong trẻ tính nhút nhát, yếu đuối, tự ti và luôn sợ sệt. Trong xà hội đầv sự cạnh tranh nh ư ngày nay, diều nàv là không nên. Cần cô vũ con cái tiếp xúc với xã hội bên ngoài, tham gia nhừng hoạt độ ng mang tính quần chúng đê chúng có cơ hội học được những kiến thức bô ích từ bạn bò. Thứ sáu, không nân don nạt hoậc trừng phạt trẻ. Khi con cái không nghe lời hoặc p h ạ m sai lầm, có một số ông bỏ bà mẹ thường d ù n g phương p h á p doạ d ẫ m '