Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông, tỉnh Long An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án "Kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông, tỉnh Long An" được hoàn thành với mục tiêu nhằm xác lập cơ sở lý luận về kiểm định chất lượng giáo dục cơ sở giáo dục phổ thông và khảo sát, đánh giá thực trạng kiểm định chất lượng giáo dục trong các trường THPT tỉnh Long An, luận án đề xuất các biện pháp quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong các trường THPT tỉnh Long An góp phần nâng cao chất lượng giáo dục THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông, tỉnh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH DƯƠNG NGUYÊN QUỐC KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG, TỈNH LONG AN Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 62.14.01.14 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2022
Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh Người hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Nguyễn Đức Danh Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Lộc Phản biện 1: Phó Giáo sư Tiến sĩ Dương Minh Quang Phản biện 2: Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Đạt Phản biện 3: Tiến sĩ Trần Xuân Phú Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại: ............................................................................................... vào hồi……………giờ………..….ngày…….….….tháng……..……năm….…..…. Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: - Thư viện Quốc gia Việt Nam - Thư viện Đại học Sư phạm TP.HCM - Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM
1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Chất lượng GD&ĐT ngày nay đã trở thành vấn đề quốc gia. Đảm bảo chất lượng của GD phổ thông là nhiệm vụ, đồng thời cũng là một trong các biện pháp quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội ở mỗi địa bàn nhất định. Thông thường những yếu tố sau đây được xem là có vai trò tác động đến chất lượng của một cơ sở giáo dục: đội ngũ CBQL và biện pháp quản lí của họ, đội ngũ nhà giáo, sinh viên/học sinh, quá trình dạy và học, nghiên cứu khoa học (nếu là trường đại học, cao đẳng) cơ sở vật chất; tài chính; các lĩnh vực khác (hợp tác quốc tế, dịch vụ ...). Ðây được xem là tám lĩnh vực (tiêu chuẩn) quan trọng nhất, tác động trực tiếp đến chất lượng GD. Tuy nhiên, trong thực tế hoạt động KĐCLGD trường THPT hiện nay chưa chú trọng đến việc xây dựng và hình thành hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong nhà trường. KĐCLGD là một trong những hoạt động đảm bảo chất lượng, đồng thời là một trong những biện pháp để nâng cao, thúc đẩy và cải thiện chất lượng GD của mỗi cơ sở GD. Trong giai đoạn hiện nay, nền GD nhân dân đang dần dần chuyển từ nền GD bao cấp sang GD tiếp cận kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, dưới sự quản lí của Nhà nước. Điều này đã tạo ra một sự dịch chuyển mục tiêu, từ định hướng học thuật của nhà trường sang nền GD theo định hướng của thị trường lao động. Vì thế, chất lượng GD phải không ngừng nâng cao mà còn để duy trì các chuẩn mực chất lượng GD và thúc đẩy đáp ứng với nhu cầu của xã hội. Tuy nhiên, nhận thức về KĐCLGD ở các cấp quản lí đang còn mơ hồ, không tránh khỏi chạy theo thành tích bằng cách đối phó hơn là xây dựng. Việc KĐCLGD để đạt mục tiêu thành tích không những không phản ánh đúng chất lượng mà còn gây trở ngại cho quản lí nâng cao chất lượng ở các cơ sở GD, làm lệch lạc thông tin cho việc đưa ra những quyết sách quan trọng của chính quyền địa phương đối với lĩnh vực GD&ĐT. Long An là một tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long, giáp với thành phố Hồ Chí Minh nên có điều kiện kinh tế- xã hội đặc trưng và đại diện cho Nam Bộ. GD phổ thông của Long An có xu hướng giảm về số lượng, gia tăng về chất lượng và qui mô. Đối với cấp THPT, năm 2011 có 48 trường công lập thì đến đầu năm học 2018 – 2019, chỉ còn 43 trường, giảm 5 trường do sát nhập (Ủy ban Nhân dân tỉnh Long An, 2019). Trong Báo cáo thực hiện kế hoạch năm 2018 và kế hoạch phát triển năm 2019 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Long An có nêu "Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị cho ngành giáo dục, tiếp tục đầu tư trường đạt chuẩn quốc gia theo tiêu chí mới; năm 2019, tỉ lệ trường đạt chuẩn quốc gia theo tiêu chí mới đạt 48%" (Ủy ban Nhân dân tỉnh Long An, 2019). Như vậy, để đáp ứng yêu cầu phát triển GDĐT, chính quyền tỉnh Long An đã đầu tư cơ sở vật chất để nâng cao chất lượng GD và thực hiện
2 KĐCLGD. Đây chính là vấn đề đặt ra đối với công tác quản lí chất lượng GD, trong đó KĐCLGD trở thành khâu then chốt để đáp ứng yêu cầu của mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông ở Long An. Từ những lí do nêu trên, nên tác giả lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông, tỉnh Long An” cho luận án Tiến sĩ khoa học giáo dục, chuyên ngành Quản lí giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở xác lập cơ sở lý luận về KĐCLGD cơ sở giáo dục phổ thông và khảo sát, đánh giá thực trạng KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An, luận án đề xuất các biện pháp quản lí KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An góp phần nâng cao chất lượng giáo dục THPT. 3. Khách thể, đối tượngnghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lí chất lượng giáo dục trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lí KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An. 4. Giả thuyết nghiên cứu Công tác KĐCLGD trường THPT đã được qui định chặt chẽ thông qua các văn bản pháp qui của Bộ GD&ĐT. Tuy nhiên, có thể vẫn chưa có phương pháp tiếp cận thích hợp nên hiệu quả của công tác này chưa thúc đẩy mạnh mẽ đến chất lượng của các cơ sở giáo dục. Luận án ứng dụng mô hình Quản lí và công nhận dựa trên tiêu chuẩn để đánh giá, chỉ rõ những hạn chế thực trạng về quản lí quá trình mục tiêu hoá các các tiêu chuẩn của kiểm định chất lượng giáo dục, thực trạng về quản lí các hoạt động thực hiện mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn, thực trạng về đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn, thực trạng về công nhận thành tích đạt được mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lí hoạt động KĐCLGD theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng các trường THPT tỉnh Long An thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng công tác KĐCLGD các trường THPT tỉnh Long An. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu hệ thống cơ sở lí luận KĐCLGD, trên cơ sở đó xây dựng khung lí thuyết về quản lí KĐCLGD trong các trường THPT. 5.2. Đánh giá thực trạng quản lí KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lí KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An. 5.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất. 5.5. Thực nghiệm một biện pháp trong hệ thống các biện pháp quản lí KĐCLGD được đề xuất nhằm đánh giá tính khả thi của biện pháp.
3 6. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu của luận án được xác định như sau: 6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu thực trạng KĐCLGD, quản lí KĐCLGD và các biện pháp quản lí KĐCLGD của các trường THPT tỉnh Long An dựa trên mô hình SBM-R. Chủ thể quản lý: Hiệu trưởng các trường THPT. 6.2. Giới hạn về khách thể khảo sát: Thu thập số liệu khảo sát về chất lượng giáo dục nhà trường dựa trên tiêu chí của KĐCLGD đối với đối tượng là cán bộ quản lí, cán bộ kiêm nhiệm công tác KĐCLGD, giáo viên của 13 trường THPT (chọn mẫu ở 2.2.3- chương 2) là 500 người. Thu thập số liệu khảo sát về quản lí KĐCLGD trong các trường THPT bao gồm cán bộ quản lí, GV, NV tham gia công tác kiểm định của 13 trường (theo chọn mẫu ở phần sau là 156 người). 6.3. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu: Tổ chức khảo sát tại 13 trường THPT ở thành phố Tân An và các huyện của tỉnh Long An. 6.4. Giới hạn về thử nghiệm: 2 trường, gồm: Trường THPT Đức Huệ, Trường THCS&THPT Hà Long. 7. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Quan điểm tiếp cận 7.1.1. Tiếp cận theo mô hình Quản lí và công nhận dựa trên tiêu chuẩn (SBM-R) Đây là tiếp cận chủ yếu của luận án sử dụng để thực hiện nghiên cứu hoạt động KĐCLGD. Mô hình Quản lí và công nhận dựa trên tiêu chuẩn gồm bốn bước theo qui trình: cụ thể hóa tiêu chí đánh giá thành tiêu chuẩn của mục tiêu quản lí chất lượng, thực hiện và đánh giá các tiêu chuẩn, đo lường tiến độ và đối chiếu các tiêu chuẩn với các tiêu chí đánh giá, công nhận kết quả và khen thưởng. 7.1.2. Tiếp cận thực tiễn Vấn đề nghiên cứu KĐCLGD trường THPT được đề cập trong Luận án này có nguồn gốc xuất phát từ thực tiễn. Chiến lược phát triển của GD&ĐT đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa và hội nhập quốc tế đã đặt ra yêu cầu nâng cao chất lượng GD. Cán bộ quản lí và giáo viên của nhà trường cần nâng cao nhận thức về KĐCLGD là một hoạt động đảm bảo chất lượng phù hợp với xu thế phát triển hiện nay. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu lí thuyết để: - Thu thập, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các vấn đề lí thuyết có liên quan, tìm hiểu những cốt lõi của vấn đề nghiên cứu để nhận ra những mối quan hệ biện chứng giữa đảm bảo chất lượng GD và KĐCLGD.
4 - Phân tích, làm rõ các khái niệm cốt lõi, các vấn đề lí thuyết liên quan đến KĐCLGD. - Làm rõ tính chất và những vấn đề đặc thù của quản lí KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An. 7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn Quản lí kiểm định chất lượng trường trung học phổ thông tỉnh Long An được khảo sát thông qua việc sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu như: phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phương pháp nghiên cứu sản phẩm, phương pháp phỏng vấn sâu và phương pháp xử lí số liệu. 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bảng hỏi: Dựa trên những vấn đề lí thuyết về KĐCLGD, xây dựng các bảng hỏi để điều tra thực trạng chất lượng GD và quản lí KĐCLGD trong các trường THPT ở tỉnh Long An; tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí để khắc phục những hạn chế của thực trạng này. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn CBQL, GV về một số vấn đề cần xác minh tính trung thực, khách quan của kết quả điều tra bằng phiếu hỏi. 7.2.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: Sử dụng để xem xét hồ sơ KĐCLGD so với thực tiễn và kết quả điều tra. 7.2.3. Phương pháp xử lí số liệu + Sử dụng phương pháp mô tả để phân tích thực trạng về chất lượng GD và quản lí KĐCLGD ở các trường THPT tỉnh Long An. + Sử dụng phương pháp toán thống kê để xử lí số liệu và đánh giá kết quả thu được. + Sử dụng phần mềm SPSS nhập và xử lí các số liệu thu được để phân tích và đưa ra kết luận từ các kết quả thu được. 8. Luận điểm cần bảo vệ 8.1. Đảm bảo chất lượng giáo dục được hiểu là một cơ chế quản lí nhằm duy trì các chuẩn mực và không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục. KĐCLGD trong các trường THPT là một hoạt động của quản lí chất lượng. Những vấn đề lí luận sẽ được làm rõ luận điểm này. 8.2. Hoạt động KĐCLGD các trường THPT tỉnh Long An hiện nay dựa trên các tiêu chuẩn đánh giá của Qui định về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Thông tư 18/2018/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT. Để hoạt động này có hiệu quả, luận án bổ sung điều chỉnh các tiêu chuẩn và tiêu chí đánh giá chất lượng GD trường THPT với 5 tiêu chuẩn 30 tiêu chí. 8.3. Các biện pháp quản lí KĐCLGD dựa trên mô hình SBM-R của các trường THPT được xây dựng dựa trên sự kết hợp của cơ sở lí luận và những
5 vấn đề đặt ra từ thực trạng. Nó phải được kiểm chứng bằng các phương pháp khảo sát và thực nghiệm. 9. Đóng góp mới của luận án 9.1. Về lí thuyết Trên cơ sở lí thuyết về KĐCLGD, luận án xây dựng cơ sở lí thuyết quản lí KĐCLGD của trường THPT theo mô hình Quản lí và công nhận dựa trên tiêu chuẩn (SBM-R). 9.2. Về thực tiễn - Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng về chất lượng GD và quản lí KĐCLGD trong trường THPT và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An. - Đề xuất một số biện pháp quản lí KĐCLGD trong trường THPT góp phần nâng cao chất lượng giáo dục THPT tỉnh Long An. - Thực nghiệm 01 biện pháp để đánh giá mức độ khả thi công tác quản lí hoạt động KĐCLGD trong trường THPT hiện nay. 10. Cấu trúc luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, luận án gồm có 3 chương: Chương 1. Cơ sở lí luận về quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông Chương 2. Thực trạng quản lí kiểm định chất lượng giáo dục các trường trung học phổ thông tỉnh Long An Chương 3. Biện pháp quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong các trường trung học phổ thông tỉnh Long An
6 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Ở nước ngoài Những tranh luận về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục ở các nước phương Tây cũng đã đến lúc dừng lại khi các vấn đề đã được làm sáng tỏ, ĐBCLGD và KĐCLGD tồn tại tương hỗ như là một mối quan hệ biện chứng giữa nội lực và ngoại sinh trong mỗi cơ sở giáo dục. Nhiều vấn đề về đảm bảo chất lượng và KĐCLGD đã được công bố trong những công trình học thuật và các bài báo khoa học đăng trên các tạp chí chuyên ngành. Vào những thập niên cuối của thế kỉ XX, xu hướng quốc tế hóa giáo dục đặt ra nhiều thách thức đối với KĐCLGD, nhất là ở các cơ sở GD đại học. Từ những vấn đề nghiên cứu đối với chất lượng và cách tiếp cận chất lượng, các nghiên cứu về quản lí giáo dục vận dụng để mở rộng phạm vi nghiên cứu đối với KĐCLGD. Sang đầu thế kỉ XXI, trong xu hướng toàn cầu hóa về chất lượng giáo dục, cùng với sự mở rộng các dịch vụ giáo dục và sự di chuyển xuyên quốc gia của người học, KĐCLGD không chỉ được đề cập bởi cấu trúc nội tại của chất lượng mà chính là cách tiếp cận nó và sự xuất hiện ngày càng nhiều mô hình quản lí và đảm bảo chất lượng chi phối cách tiếp cận KĐCLGD ở mỗi quốc gia. Trong phần tổng quan tài liệu của luận án này, chúng tôi quan tâm đến 02 vấn đề: Xu hướng tiếp cận KĐCLGD và các mô hình KĐCLGD. 1.1.2. Ở Việt Nam Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, vấn đề đảm bảo chất lượng và KĐCLGD đã có những tác động đến chính sách phát triển GDĐT nước ta trong vài thập niên gần đây. Tuy nhiên, các bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng GD ở Việt Nam, nhất là đối với GD đại học chưa phù hợp, nhiều vấn đề còn bất cập và nặng về hình thức, bệnh thành tích, thiếu tính khả thi (Võ Sỹ Mạnh, 2013; Lê Đức Ngọc & Sái Công Hồng, 2013). Trong cuộc hội thảo về Tiêu chuẩn ĐBCLGD đại học ở Việt Nam: Các vấn đề và giải pháp thực hiện (tổ chức ở Hà Nội, tháng 12/2013), Nguyễn Đức Chính đã đưa ra quan điểm về xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục đại học đảm bảo tính toàn cầu vừa phải mang đặc trưng về điều kiện kinh tế - xã hội và văn hóa Việt Nam (Nguyễn Đức Chính, 2013). Những luận án Tiến sĩ thuộc chuyên ngành Quản lí giáo dục và những bài báo nghiên cứu hướng đến quản lí đảm bảo chất lượng GD ở các trường phổ thông đã có những đóng góp nhất định vào quản lí nhà trường theo mục tiêu KĐCLGD như Nguyễn Mạnh Hùng (2010), Phạm Thành Nghị (2000), Nguyễn Quang Toản (2014), Đỗ Thị Thúy Hằng (2014)… Do vấn đề quản lí đảm bảo chất lượng khá mới mẻ đối với Việt Nam nên nhiều tác giả vẫn còn quan niệm về quản lí KĐCLGD là một hoạt động tách rời với quản lí phát triển chất lượng GD nhà trường, coi quản lí KĐCLGD ở trong trường phổ
7 thông là quản lí qui trình tự đánh giá (Lê Thanh Trà, 2019; Đặng Thị Thùy Linh, 2015;…) Một trong những xu hướng nghiên cứu về KĐCLGD ở Việt Nam là tiếp cận dựa trên những kinh nghiệm nước ngoài (Phạm Thị Hương, 2019; Phạm Thị Tuyết Nhung, 2018;…). 1.1.3. Đánh giá chung Từ những vấn đề tổng quan tài liệu nói trên, có thể rút ra một số vấn đề sau: - Về quan điểm: KĐCLGD gắn bó chặt chẽ với cải tiến thể chế và hệ thống quản lí giáo dục và là một thành tố của quá trình đảm bảo chất lượng. - Về phương pháp quản lí: Để diễn ra KĐCLGD và kết quả của nó, cơ sở GD phải thực hiện phương pháp quản lí theo mục tiêu chất lượng. - Về đối tượng và không gian nghiên cứu: Chưa có những công trình nghiên cứu về các hoạt động tạo ra chất lượng GD ở trường THPT, nền tảng để đảm bảo cho KĐCLGD được thực hiện. - Về không gian nghiên cứu, cho đến nay, chưa có một nghiên cứu nào về quản lí KĐCLGD trong các trường THPT thuộc địa bàn tỉnh Long An. 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông 1.2.1.1. Chất lượng Chất lượng là một khái niệm đã xâm nhập vào mọi lĩnh vực của cuộc sống bao gồm cả giáo dục. Chất lượng là một thuật ngữ phức tạp hơn nhiều để định nghĩa so với nó xuất hiện bởi vì nhiều quan điểm khác nhau như quan điểm của khách hàng và quan điểm dựa trên đặc điểm kỹ thuật cần được xem xét. Một định nghĩa hiện đại về chất lượng là “đáp ứng hoặc vượt quá mong đợi của khách hàng” đã bắt nguồn từ định nghĩa do Juran đưa ra vào năm 1951 về chất lượng là “phù hợp với mục đích sử dụng” (Juran & Godfrey, 1999). 1.2.1.2. Chất lượng giáo dục Thuật ngữ Chất lượng giáo dục được tiếp cận ở phương diện KĐCLGD thì “Chất lượng giáo dục trường trung học là sự đáp ứng mục tiêu của trường trung học, đảm bảo các yêu cầu về mục tiêu giáo dục của Luật giáo dục, phù hợp với sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương và cả nước” (Điều 2 Thông tư 18/2018/TT-BGDĐT). 1.2.1.3. Quản lí chất lượng Quản lí chất lượng diễn ra theo các quá trình: kiểm soát chất lượng (Quality control - QC), đảm bảo chất lượng (Quality Assurance), cải tiến chất lượng (Quality Improvement). 1.2.1.4. Đảm bảo chất lượng
8 Mặc dù có sự khác biệt, các định nghĩa này ngụ ý ĐBCL là các chính sách, thủ tục và hoạt động nhằm đánh giá, xác định, xác nhận, tạo điều kiện, thúc đẩy và hỗ trợ các cơ sở giáo dục đạt được, duy trì và cải thiện các tiêu chuẩn giáo dục. 1.2.1.5. Kiểm định chất lượng Kiểm định chất lượng (sản phẩm) là thực hiện kiểm tra, kiểm định, chứng nhận sản phẩm đó đạt chất lượng. Chất lượng ở đây có thể do nhà sản xuất đưa ra hoặc là một tiêu chuẩn hoặc một quy định nào đó. 1.2.1.6. Kiểm định chất lượng giáo dục KĐCLGD là một cụm từ chỉ hoạt động quản lí, đồng thời cũng là một thuật ngữ của ĐBCL trong lĩnh vực GD&ĐT. Vì thế, Từ điển Bách khoa (mở) định nghĩa: Kiểm định chất lượng giáo dục là một quá trình đảm bảo chất lượng, trong đó các dịch vụ và hoạt động của các tổ chức hoặc chương trình giáo dục được đánh giá và xác nhận bởi một cơ quan bên ngoài để xác định xem các tiêu chuẩn áp dụng và được công nhận có được đáp ứng hay không. Nếu các tiêu chuẩn được đáp ứng, tình trạng được công nhận sẽ được cấp bởi cơ quan thích hợp. 1.2.1.7. Kiểm định chất lượng trường trung học phổ thông Kiểm định chất lượng giáo dục trong trường THPT nhằm mục đích hoàn thiện chất lượng giáo dục của nhà trường theo tiêu chuẩn cùng với các tiêu chí đánh giá, công nhận chung của cả nước. Qua đó, công khai kết quả ĐBCL giáo dục của nhà trường với cộng đồng (thể hiện trách nhiệm giải trình trước xã hội); đồng thời giúp nhà trường xây dựng kế hoạch “không ngừng cải tiến chất lượng giáo dục” nhằm phục vụ học sinh học tập ngày một tốt hơn, đáp ứng nhu cầu xã hội, theo cam kết chất lượng của các chủ thể trong trường THPT. 1.2.2. Quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong trường trung học phổ thông 1.2.2.1.Quản lí Quản lí là những tác động của chủ thể quản lí bằng việc tổ chức và điều khiển đối tượng quản lí nhằm huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, phối hợp các nguồn lực trong và ngoài tổ chức thông qua các chức năng quản lí để đạt được mục tiêu của tổ chức. 1.2.2.2. Quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong trường phổ thông Quản lí KĐCLGD trong trường phổ thông là một quá trình quản lí mà chủ thể quản lí tác động lên đối tượng quản lí để đảm bảo các hoạt động của nhà trường vận hành theo tiêu chuẩn chất lượng nhằm đạt mục tiêu KĐCLGD. 1.2.3. Quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông dựa trên tiêu chuẩn 1.2.3.1. Tiêu chuẩn
9 Tiêu chuẩn là tài liệu được thiết lập bằng cách thoả thuận và được một tổ chức được thừa nhận phê duyệt, nhằm cung cấp những qui tắc, hướng dẫn hoặc các đặc tính cho những hoạt động, hoặc kết quả hoạt động để sử dụng chung và lặp đi lặp lại nhằm đạt được một trật tự tối ưu trong một khung cảnh nhất định. 1.2.3.2. Tiêu chuẩn hóa Tiêu chuẩn hóa là quá trình mã hóa những tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá chất lượng thành mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phù hợp với bối cảnh, nguồn lực, điều kiện của một tổ chức nhất định. Đối với quản lí KĐCLGD trong trường trung học phổ thông, tiêu chuẩn hóa là sự mã hóa các tiêu chuẩn của KĐCLGD thành các mục tiêu, nhiệm vụ ĐBCL của nhà trường để nhằm phát triển, phê chuẩn và thực hiện các tiêu chuẩn. 1.2.3.3. Quản lí dựa trên tiêu chuẩn Quản lí dựa trên tiêu chuẩn là một quá trình tác động của chủ thể quản lí đến đối tượng quản lí trong trường THPT để thực hiện các hoạt động: tiêu chuẩn hóa mục tiêu, tổ chức các hoạt động để đạt mục tiêu, đo lường kết quả thực hiện mục tiêu, công nhận và khen thưởng thành tích đạt được mục tiêu nhằm đáp ứng yêu cầu chất lượng kiểm định chất lượng giáo dục nhà trường. 1.2.4. Đánh giá chất lượng giáo dục của cơ sở giáo dục dựa trên tiêu chuẩn Ðánh giá chất lượng GD đối với cơ sở GD là thông qua bộ công cụ bao gồm các tiêu chuẩn, tiêu chí, chỉ số đánh giá phù hợp với đối tượng đánh giá khi đã đáp ứng điều kiện bảo đảm chất lượng của một cơ sở giáo dục nhằm xem xét và đánh giá hoạt động các tiêu chuẩn chất lượng của cơ sở giáo dục có đạt chuẩn về các lĩnh vực của KĐCLGD hay không. 1.3. Đánh giá chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông dựa trên tiêu chuẩn 1.3.1. Cơ sở xây dựng hệ thống các tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường trung học phổ thông Các văn bản pháp qui của Bộ GDĐT từ năm 2008 đến 2018 về KĐCLGD trường THPT. 1.3.2. Hệ thống các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông Từ việc nghiên cứu lí luận về KĐCLGD, kết hợp với phân tích các văn bản pháp qui của Bộ GDĐT từ năm 2008 đến 2018, luận án điều chỉnh, bổ sung để hoàn thiện bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng GD trường THPT theo 5 tiêu chuẩn và 30 tiêu chí. 1.3.3. Sử dụng các tiêu chuẩn của kiểm định chất lượng giáo dục vào mục tiêu phát triển nhà trường
10 Quản lí nhà trường dựa trên việc xác định mục tiêu phát triển đơn vị dựa trên các tiêu chuẩn KĐCLGD là hình thức của quản lí chất lượng. Trong đó, các mục tiêu về từng yếu tố của chất lượng GD đã trở nên rõ ràng và cụ thể. Nó có khả năng định hướng hành động cho các cá nhân, tổ chức trong nhà trường vận hành theo mục tiêu chất lượng. Để phát huy lợi thế của công tác quản lí này đòi hỏi phải có một mô hình quản lí chất lượng theo tiêu chuẩn của KĐCLGD. Điều này được luận án giải quyết ở các phần sau đây. 1.4. Vận dụng mô hình quản lí dựa trên tiêu chuẩn để quản lí kiểm định chất lượng trong trường trung học phổ thông 1.4.1. Mô hình quản lí dựa trên tiêu chuẩn (Standards-based Management SBM-R) Mô hình SBM-R (Standards-Based Management and Recognition) do JHPIEGO, một tổ chức phi lợi nhuận về y tế quốc tế liên kết với Đại học Johns Hopkins khởi xướng và lần đầu tiên được áp dụng cho quản lí đào tạo nhân viên điều dưỡng hệ tại chức vào năm 2003 tại Afghanistan, thời điểm GD hộ sinh ở đây đang được cải cách đáng kể. Hiệu quả của mô hình quản lí đào tạo ở Afghanistan đã được chia sẻ với các quốc gia khác (ví dụ: Ethiopia, Ghana, Mozambique và Liberia…). Sau đó, Edgar Necochea và Débora Bossemeyer (Necochea, 2005) biên tập, hiệu đính, bổ sung và cho xuất bản cuốn Hướng dẫn thực địa về Quản lí và công nhận dựa trên tiêu chuẩn: một hướng dẫn có minh họa về phương pháp tiếp cận thực tế để cải thiện hiệu suất và chất lượng dịch vụ y tế (Standards-Based Management and Recognition-A Field Guide: A Practical Approach for Improving the Performance and Quality of Health Services). Mô hình này ngày càng được các nhà khoa học phát triển, hoàn thiện để trở thành chương trình đào tạo các nhà quản lí hiệu quả. 1.4.2. Nguyên tắc tiếp cận và điều kiện vận dụng mô hình SBM-R trong quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong trường trung học phổ thông 1.4.2.1. Nguyên tắc tiếp cận mô hình SBM-R Về nguyên tắc tiếp cận, dựa trên nguyên tắc hành động của vấn đề chất lượng GDĐT, một trong các nguyên tắc chỉ đạo cho công tác đánh giá và KĐCLGD của các văn bản pháp qui hiện hành, tác giả thống nhất vận dụng phương pháp tiếp cận SBM-R vào quản lí chất lượng các cơ sở GDPT dựa trên nguyên tắc của 4 bước 1.4.2.2. Điều kiện vận dụng mô hình SBM-R Về điều kiện vận dụng, mô hình SBM-R được áp dụng trong môi trường GD, bao gồm 3 yếu tố: (1) Bối cảnh, (2) Các tiêu chuẩn, (3) Các công cụ. 1.4.3. Nội dung quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong trường trung học phổ thông theo Mô hình SBM-R
11 1.4.3.1. Mục tiêu hóa chiến lược phát triển nhà trường dựa trên tiêu chuẩn KĐCLGD (a) Phân tích tiêu chuẩn (b) Phân tích bối cảnh (c) Đánh giá khả năng, tiềm năng của các nguồn lực ở đơn vị mình (d) Xác định khoảng cách của tiêu chuẩn (e) Quyết định và công khai mục tiêu 1.4.3.2. Thực hiện mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn (a) Xác lập cơ sở của hiệu suất thực tế (b) Chi tiết hóa mục tiêu thành nhiệm vụ (c) Rút ngắn khoảng cách đi đến mục tiêu (d) Phối hợp và hợp tác để cùng đạt mục tiêu (e) Kiểm tra thường xuyên để bảo đảm đúng tiến độ 1.4.3.3. Đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn (a) Tự đánh giá để xác định nhu cầu đánh giá (b) Đề xuất nhu cầu được đánh giá với cơ quan KĐCLGD (c) Phối hợp với cơ quan đánh giá ngoài để đánh giá đúng chất lượng (d) Hoàn thiện các tiêu chuẩn do cơ quan đánh giá ngoài tư vấn, yêu cầu 1.4.3.4. Công nhận thành tích đạt được các mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn (a) Xác định mức độ thành tích (b) Lượng hóa thành tích (c) Khen thưởng (d) Tổng kết và chuẩn bị thiết lập tiêu chuẩn mới cho chu kì tiếp theo 1.5. Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến quản lí kiểm định chất lượng trong trường trung học phổ thông 1.5.1. Yếu tố chủ quan - Nhận thức. - Sai lệch về tính mục tiêu trong quản lí nhà trường. - Sự quan tâm của chính quyền địa phương. - Tính chưa chuyên nghiệp, chế độ chính sách cho hoạt động này chưa thỏa đáng nên hiệu quả không thể cao được. - Hệ thống website trường học chưa đủ các nội dung để đảm bảo tính công khai và giám sát từ nhiều phía. 1.5.2. Yếu tố khách quan - Điều kiện kinh tế - xã hội, môi trường văn hóa của địa phương. - Hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về đánh giá chất lượng trong hệ thống GD quốc dân chưa thống nhất. - Cơ chế ĐBCLGD chưa rõ còn mang tính thủ tục hành chính. - Chiến lược phát triển KT-XH của địa phương chưa có những chính sách quan trọng về ĐBCLGD.
12 Tiểu kết Chương 1 Nghiên cứu KĐCLGD ở các nước phát triển đã có từ lâu và đang ảnh hưởng đến nhiều quốc gia khác mang tính toàn cầu. Những nghiên cứu ở nước ngoài đều tập trung vào ĐBCLGD, nhất là đối với giáo dục đại học. Ở Việt Nam, bắt đầu nghiên cứu về KĐCLGD vào năm 2002, cũng bắt đầu từ bậc đại học là chủ yếu, sau đó mở rộng dần sang các cấp học mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp. Những nghiên cứu ở Việt Nam chưa thâm nhập vào tính chuyên môn và chuyên môn hóa công tác KĐCLGD. Những vấn đề lí luận trong Chương 1 là cơ sở tiếp cận phương pháp quản lí và đánh giá dựa trên tiêu chuẩn (SBM-R) để xác lập khung lí thuyết giúp cho việc đánh giá thực trạng quản lí KĐCLGD trong trường THPT và đề xuất biện pháp quản lí đối với hoạt động này. Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG TRONG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH LONG AN 2.1. Khái quát về kinh tế, xã hội, giáo dục và hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục các trường trung học phổ thông tỉnh Long An 2.1.1. Vài nét về kinh tế - xã hội và giáo dục tỉnh Long An 2.1.2. Hệ thống trường trung học phổ thông tỉnh Long An Hệ thống trường THPT tỉnh Long An có 49 trường, tăng 8 trường so với năm 2016. Trong đó: trường THPT có 33 trường; trường có nhiều cấp học: 16 trường. Trong số những trường có nhiều cấp học, có 14 trường 2 cấp học (cấp THCS và THPT); có 2 trường 3 cấp học (cấp tiểu học - THCS – THPT). 2.1.3. Cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh Theo thống kê của Sở GD&ĐT Long An, tình hình CBQL và GV các trường THPT tỉnh Long An cơ bản đảm bảo về số lượng, nhưng xét về cơ cấu bộ môn thì vẫn còn tình trạng thiếu GV. Về tình hình HS, phần lớn số HS của các trường THPT tỉnh Long An đã đúng độ tuổi theo qui định. Tuy nhiên, ở một số trường vẫn còn có HS chưa đúng độ tuổi. 2.1.4. Cơ sở vật chất Nhìn tổng thể, cơ sở vật chất của các trường THPT tỉnh Long An khá đầy đủ. 2.1.5. Tổ chức đoàn thể Theo số liệu thống kê, các trường THPT ở tỉnh Long An đã có đầy đủ các tổ chức, đoàn thể theo qui định. 2.1.6. Chất lượng giáo dục Theo số liệu thống kê, chất lượng GD của các trường THPT tỉnh Long An tương đối cao. 2.1.7. Kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học phổ thông tỉnh Long An qua các giai đoạn - Giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2013
13 - Giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2018 - Giai đoạn từ năm 2020 đến nay 2.1.8. Nhận xét chung về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục cấp trung học phổ thông tỉnh Long An 2.1.8.1. Mặt tích cực Giáo dục cấp THPT ở tỉnh Long An đã có một hệ thống trường lớp phân bố khá đều trên các địa bàn, từ thành thị đến nông thôn, vùng sâu vùng xa vùng giáp biên giới với nhiều loại hình trường khác nhau. Về KĐCLGD, GD cấp THPT ở tỉnh Long An đã có nhiều cơ sở GD tham gia KĐCLGD khá sớm và đã duy trì cho đến hôm nay. Hoạt động này cũng đã góp phần cải thiện chất lượng GD đối với cấp THPT ở tỉnh Long An. 2.1.8.2. Một số hạn chế GD cấp THPT tỉnh Long An phát triển chưa tương xứng với vị thế địa kinh tế của tỉnh đặt ra. 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng 2.2.1. Mục đích khảo sát 2.2.2. Nội dung khảo sát 2.2.3. Phương pháp khảo sát 2.3. Thực trạng về chất lượng giáo dục của các trường trung học phổ thông tỉnh Long An 2.3.1. Về tổ chức và quản lí nhà trường Phần lớn các trường THPT công lập hiện nay ít chú trọng đến việc xây dựng chiến lược phát triển nhà trường và họ cho rằng kế hoạch năm học đã thể hiện được điều đó. Còn chiến lược phát triển giáo dục nói chung thì phải nằm ở cấp quản lí cao hơn bởi họ có muốn cũng không đủ điều kiện để thực hiện.Với đa số ý kiến đánh giá các tiêu chí của tiêu chuẩn “Tổ chức và quản lí nhà trường” (80%) chưa đạt tiêu chuẩn của KĐCLGD. 2.3.2. Về đội ngũ quản lí, giáo viên, nhân viên Những biến quan sát thể hiện 3 tiêu chí về đội ngũ quản lí và giáo viên đều đạt ở Mức 2, tức là đủ tiêu chuẩn của trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1. Tiêu chuẩn về chế độ chính sách và GD đối với HS là khó thực hiện bởi vì tiêu chuẩn này bị chi phối bởi nhiều yếu tố và điều kiện khác nhau. Đối chiếu với kết quả khảo sát cho thấy, trong 4 tiêu chí thì tiêu chí thứ 4 như đã đề cập có kết quả thấp nhất. 2.3.3. Về cơ sở vật chất Các trường THPT đã được ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất phục vụ các hoạt động dạy học. Giữa tiêu chí trang thiết bị dạy học và tiêu chí về hiệu suất sử dụng trang thiết bị dạy học có giá trị trung bình tương đối gần nhau. Điều đó chứng tỏ giáo viên thường xuyên sử dụng trang thiết bị dạy học, đồng nghĩa với sự đổi mới phương pháp dạy học nhìn từ 1 yếu tố trong quá trình của nó; đó là
14 mối quan hệ giữa nội dung – phương pháp – phương tiện trong quá trình dạy học để đạt mục tiêu giáo dục. 2.3.4. Về sự phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội Ban đại diện cha mẹ học sinh ở các trường THPT đã được thành lập nhưng hoạt động chưa hiệu quả. Bên cạnh đó, việc tham mưu với cấp ủy đảng và chính quyền để tạo điều kiện để thực hiện chiến lược phát triển nhà trường và sự phối hợp với các tổ chức đoàn thể khác tổ chức được các hoạt động mang tính giáo dục cao chưa thật hiệu quả nên không nhận được nhiều ý kiến đồng tình của giáo viên. 2.3.5. Về hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục Kết quả đo lường thực trạng hoạt động giáo dục này cho thấy các trường THPT tỉnh Long An đã thực hiện đúng chương trình giáo dục và có nhiều hoạt động giáo dục học sinh. Sự vượt trội tỉ lệ bình quân các tiêu chí so với tỉ lệ trung bình các tiêu chí của 4 tiêu chuẩn còn lại chứng tỏ giáo dục THPT tỉnh Long An có nhiều tiến bộ xét về chất lượng. 2.3.6. Tổng hợp đánh giá thực trạng về chất lượng giáo dục các trường trung học phổ thông tỉnh Long An Chất lượng các trường THPT tỉnh Long An ở dưới mức trung bình, tức là ̅ giá trị bình quân còn chỉ ở Mức 1 (𝑋 = 1.692). Hiệu quả của công tác KĐCLGD trong những năm qua chưa thực sự thúc đẩy mạnh mẽ chất lượng các trường THPT tỉnh Long An. Trong các tiêu chuẩn đạt được, tiêu chuẩn 2 “Đội ngũ quản lí, giáo viên và nhân viên” và tiêu chuẩn 5 “Hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục” là cao hơn cả. 2.4. Thực trạng về quản lí hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục trong các trường trung học phổ thông tỉnh Long An 2.4.1. Thực trạng quản lí quá trình mục tiêu hoá các các tiêu chuẩn của kiểm định chất lượng giáo dục Mục tiêu cho sự phát triển nhà trường thường được các hiệu trưởng nêu trong kế hoạch năm học của đơn vị mình. Việc xác định mục tiêu thường xuất phát từ ba yếu tố: văn bản chỉ đạo của ngành, văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở GD&ĐT, thành tích giáo dục của nhà trường đạt được từ năm học trước. Tuy nhiên, việc xác lập mục tiêu phát triển nhà trường dựa trên các tiêu chí đánh giá của KĐCLGD lại có ít người thực hiện. 2.4.2.Thực trạng quản lí các hoạt động thực hiện mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn Điều này cho thấy các trường THPT tỉnh Long An thực hiện đúng chức năng quản lí, chỉ có sự tiếp cận tiêu chuẩn KĐCLGD để quản lí nhà trường là
15 chưa được thực hiện hoặc thực hiện một cách tự phát, ngẫu nhiên nên chỉ đạt giá trị trung bình. 2.4.3. Thực trạng đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn Kết quả của hoạt động quản lí này phản ánh sự tiến bộ trong việc thực hiện chức năng quản lí ở các trường THPT tỉnh Long An. Đây chính là điều kiện để thực hiện quản lí các hoạt động đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu bên trong đạt hiệu quả. Những hoạt động quản lí đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu trong nhóm hoạt động này nằm ở mức “trung bình” và sự chênh lệch nhau về giá trị trung bình không nhiều chứng tỏ các hoạt động này không thường xuyên mà tập trung chủ yếu ở các trường đã được KĐCLGD và đang phấn đấu để đạt được ở mức cao hơn. 2.4.4. Thực trạng công nhận thành tích đạt được mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn Kết quả cho thấy: đa số CBQL, GV các trường đều đánh giá “hoạt động tiêu chí hóa kết quả KĐCLGD đối với công tác thi đua khen thưởng hàng năm” là đạt hiệu quả cao nhất. Hoạt động đạt hiệu quả thấp nhất đó là “Thiết lập tiêu chuẩn mới cho chu kỳ tiếp theo”. Qua đó cho thấy kết quả của phương pháp điều tra bằng bảng hỏi và phương pháp phỏng vấn có sự tương đồng. 2.4.5. Tổng hợp đánh giá thực trạng quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong các trường trung học phổ thông tỉnh Long An Từ quan điểm này, việc đánh giá thực trạng quản lí KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An là đánh giá quá trình tổ chức thực hiện mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn của KĐCLGD. Tổng hợp các ý kiến đánh giá ở mỗi tiêu chuẩn cho thấy các tiêu chuẩn quản lí này không có sự tương đồng. Về tiêu chuẩn “Đánh giá kết quả thực hiện các mục tiêu dựa trên tiêu chuẩn” nhận được nhiều ý kiến đồng tình nhất, tiếp theo là tiêu chuẩn “Mục tiêu hóa tiêu chuẩn KĐCLGD của nhà trường”. Những ý kiến đánh giá về hai tiêu chuẩn này trội hơn vì trong một số nội dung hoạt động quản lí, có những nội dung trùng lặp với quản lí nhà trường như việc nghiên cứu các văn bản pháp qui của Đảng, Nhà nước về GD&ĐT; hay tổ chức cho tập thể đánh giá thành tích đạt được trong công tác thi đua khen thưởng, báo cáo kinh nghiệm hàng năm. Tổng hợp từ kết quả phân tích số liệu điều tra, xác định mức độ thực hiện các hoạt động quản lí KĐCLGD trường THPT dựa trên mục tiêu có thể nhận định rằng: chất lượng quản lí KĐCLGD ở các trường THPT tỉnh Long An chỉ đạt ở mức độ trung bình. 2.5. Thực trạng về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong các trường trung học phổ thông tỉnh Long An 2.5.1. Thực trạng các yếu tố khách quan
16 Cả 4 yếu tố khách quan được CBQL và GV các trường THPT tỉnh Long An đánh giá là tác động đến quản lí KĐCLGD, trong đó yếu tố về sự quan tâm của chính quyền địa phương và các cấp quản lí giáo dục được đánh giá tác động cao nhất. 2.5.2. Thực trạng các yếu tố chủ quan Có 2 yếu tố được đánh giá là có sự tác động rất mạnh đến chất lượng GD của nhà trường theo tiêu chuẩn KĐCLGD là “Sự nhận thức sai lệch về mục tiêu ̅ của quản lí KĐCLGD” (𝑋 = 4.2821) và “Thiếu kinh nghiệm về quản lí ̅ KĐCLGD” (𝑋 = 4.3077). Hai yếu tố này có sự liên quan lẫn nhau ở góc độ quản lí và thuộc về chủ thể quản lí. 2.6. Đánh giá chung 2.6.1. Ưu điểm - Bối cảnh KT – XH đã có những tác động nhất định đến phát triển GD cấp THPT nói riêng ở tỉnh Long An. Điều này cho thấy các trường THPT tỉnh Long An sẽ có cơ hội để nâng cao chất lượng GD theo tiêu chuẩn của KĐCLGD. - Một số trường THPT tỉnh Long An đã được KĐCLGD sớm nên đã có kinh nghiệm trong quản lí chất lượng nhà trường theo tiêu chuẩn. 2.6.2. Hạn chế Về thực trạng GD các trường THPT tỉnh Long An qua các yếu tố đảm bảo chất lượng cho thấy phần lớn các tiêu chí trong từng tiêu chuẩn đã đạt KĐCLGD, nhưng còn một số tiêu chuẩn có các tiêu chí chưa đạt. Tiểu kết Chương 2 Thực trạng về KĐCLGD các trường THPT tỉnh Long An được phản ánh trong chương này ở các nội dung: Thực trạng về chất lượng GD và KĐCLGD ở các trường THPT tỉnh Long An qua tư liệu. Thực trạng chất lượng GD của các trường THPT tỉnh Long An dựa trên tiêu chuẩn KĐCLGD. Bằng phương pháp đều tra xã hội học, dựa trên các tiêu chí đánh giá KĐCLGD trường trung học hiện hành để xây dựng bảng hỏi với 30 câu để đánh giá đầy đủ 5 tiêu chuẩn cho cả 3 đối tượng: cán bộ quản lí, giáo viên, nhân viên ở các trường được chọn theo phương pháp chọn mẫu để đánh giá chất lượng các trường THPT tỉnh Long An ở 4 mức độ. Qua phân tích kết quả khảo sát, tổng hợp các mức độ đạt được nói trên cho thấy các trường THPT tỉnh Long An có chất lượng trung bình. Qua thực trạng quản lí KĐCLGD trong các trường THPT tỉnh Long An. Luận án vận dụng mô hình SBM-R để xác định quá trình quản lí KĐCLGD ở trường THPT qua 4 yếu tố: mục tiêu hóa tiêu chuẩn QLCLGD; tổ chức cho tập thể, cá nhân thực hiện mục tiêu; tổ chức đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu; công nhận thành tích đạt được mục tiêu và chuẩn bị cho mục tiêu mới. Để đánh
17 giá thực trạng quản lí KĐCLGD của các trường THPT tỉnh Long An, luận án xây dựng phiếu khảo sát với 4 tiêu chuẩn, mỗi tiêu chuẩn có 5 tiêu chí tương ứng với từng hoạt động quản lí KĐCLGD ở trường THPT. Lựa chọn 156 người tham gia trả lời phiếu đảm bảo tính phù hợp đối tượng bao gồm cán bộ quản lí, tổ trưởng chuyên môn, nhân viên phụ trách cơ sở vật chất và thư viện bằng bảng phiếu điều tra Đánh giá chung về thực trạng quản lí KĐCLGD trường THPT tỉnh Long An chỉ đạt mức trung bình. Để nâng cao chất lượng giáo dục THPT tỉnh Long An trước hết cần phải tăng cường nhận thức cho CB-GV-NV về bản chất, đặc điểm và yêu cầu của KĐCLGD; đồng thời áp dụng mô hình SBM-R vào quản lí KĐCLGD các trường THPT tỉnh Long An. Đây không chỉ là định hướng và mục tiêu mà còn các biện pháp quản lí KĐCLGD trường THPT tỉnh Long An mà luận án tiếp tục triển khai ở chương sau. Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRONG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH LONG AN 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và tính hiệu quả 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học 3.2. Biện pháp quản lí kiểm định chất lượng giáo dục trong các trường trung học phổ thông tỉnh Long An dựa trên tiêu chuẩn 3.2.1 Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức về kiểm định chất lượng giáo dục cho cán bộ - giáo viên – nhân viên của trường 3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.1.2. Nội dung của biện pháp Tổ chức nghiên cứu và tuyên truyền về chất lượng giáo dục, KĐCLGD, những yêu cầu đổi mới, căn bản toàn diện GD&ĐT đối với nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay. 3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp Bước 1, đưa ra chủ trương và tạo sự động thuận về KĐCLGD nhà trường. Bước 2, chỉ đạo các tổ chức, đoàn thể phổ biến, tuyên truyền chủ trương của nhà trường. Bước 3, tổ chức thực hiện phổ biến, tuyên truyền chủ trương KĐCLGD bằng nhiều hình thức khác nhau. Bước 4, kiểm tra - đánh giá nhận thức và sự đồng thuận của CB – GV – NV với chủ trương KĐCLGD nhà trường.
18 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.2.2. Biện pháp 2: Cụ thể hóa mục tiêu đảm bảo chất lượng giáo dục của nhà trường 3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.2.2. Nội dung của biện pháp Xác định mục tiêu phấn đấu của nhà trường dựa trên các tiêu chuẩn. 3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp Bước 1, thành lập hội đồng thường trực KĐCLGD. Bước 2, chỉ đạo các bộ phận trong nhà trường xây dựng mục tiêu hoạt động dựa trên tiêu chuẩn. Bước 3, tổ chức triển khai các hoạt động thực hiện mục tiêu Bước 4, kiểm tra - đánh giá mục tiêu hoạt động của các tổ chức, đoàn thể và cá nhân trong toàn trường. 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.2.3. Biện pháp 3: Kế hoạch hóa hoạt động của nhà trường theo tiêu chuẩn đảm bảo chất lượng giáo dục 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.3.2. Nội dung của biện pháp Tổ chức cho toàn bộ hệ thống quản lí KĐCLGD xây dựng kế hoạch dựa trên mục tiêu đã được xác định ở Biện pháp 2. 3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp Bước 1, đưa ra những định hướng cho việc xây dựng kế hoạch. Bước 2, chỉ đạo các tổ chức, đoàn thể, bộ phận trong nhà trườngxây dựng kế hoạchthực hiện mục tiêu Bước 3, thực hiện qui trình xây dựng kế hoạch từ dưới lên trên. Bước 4, kiểm tra - đánh giá kết quả xây dựng kế hoạch quản lí KĐCLGD nhà trường. 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động của nhà trường theo mục tiêu đảm bảo chất lượng giáo dục 3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.4.2. Nội dung của biện pháp Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch của các tập thể, cá nhân trong nhà trường, đánh giá mức độ so với mục tiêu và tiến độ so với kế hoạch. 3.2.4.3. Cách thức thực hiện biện pháp Bước 1, phổ biến lịch trình kiểm tra tiến độ thực hiện kế hoạch đến từng bộ phận trong nhà trường. Bước 2, chỉ đạo các tổ chức, đoàn thể trong nhà trườngtiến hành việc thực hiện kế hoạch dựa trên mục tiêu. Bước 3, tổ chức kiểm soát, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch của các bộ phận.