Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án "Quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận án đề xuất các giải pháp quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA góp phần nâng cao chất lượng đào tạo GV đáp ứng yêu cầu xã hội và hội nhập quốc tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH _________________________________________ VƯƠNG KIM THÀNH QUẢN LÍ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN AUN-QA Chuyên ngành: Quản lí Giáo dục Mã số: 9.14.01.14 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGHỆ AN - 2023
Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Vinh Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Thái Văn Thành Phản biện 1: ............................................. Phản biện 2: ............................................. Phản biện 3: ............................................. Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Bộ họp tại: Trường Đại học Vinh vào hồi......giờ......., ngày.......tháng.......năm 2023. Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Quốc gia Việt Nam - Thư viện Đại học Vinh
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, sự bùng nổ của cuộc Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động sâu sắc đến nền giáo dục (GD) nước ta, mở ra nhiều thời cơ và thách thức cho chính giáo dục đại học (GDĐH). Giáo dục đại học Việt Nam cần xây dựng chiến lược phát triển, tập trung cải cách mạnh mẽ quản lý (QL), nâng cao chất lượng đào tạo (CLĐT) mới có khả năng cạnh tranh, hội nhập với thị trường lao động của khu vực và thế giới. 1.2. Đại hội XIII chỉ đạo: “Tiếp tục đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương trình, phương thức, phương pháp giáo dục và đào tạo theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế... Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. 1.3. Giáo dục đại học Việt Nam cần được đổi mới công tác quản lý CLĐT nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Bên cạnh thực hiện các quy định về kiểm định chất lượng của Bộ GD&ĐT để đạt các chuẩn quốc gia, các trường đại học (ĐH) cần phải tiếp cận và triển khai đảm bảo CLĐT theo các mô hình để đạt các chuẩn quốc tế. 1.4. Quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA (ASEAN University Network - Quality Assurance) là một hướng đi mới, mô hình được quan tâm, có nhiều nét tương thích và gần gũi với định hướng đào tạo ở các trường ĐH nước ta. Tuy nhiên, việc tiếp cận AUN-QA vào QLCL đào tạo GVTH ở Việt Nam còn nhiều vấn đề lý luận chưa được làm rõ. Từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài: “Quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận án đề xuất các giải pháp quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA góp phần nâng cao CLĐT GV đáp ứng yêu cầu xã hội và hội nhập quốc tế. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học. 1
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý chất lượng (QLCL) đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA. 4. Giả thuyết khoa học Quản lý chất lượng nguồn nhân lực chất lượng (CL) cao là mục tiêu hàng đầu của mọi quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nếu chỉ ra được thực trạng và đề ra những giải pháp khoa học để quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA cho các trường ĐH có đào tạo GVTH ở Việt Nam thì sẽ nâng cao được hiệu quả QLCL ĐTGV, đáp ứng đổi mới căn bản, toàn diện GD và hội nhập quốc tế. 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA. 5.1.2. Khảo sát thực trạng quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN- QA ở các cơ sở đào tạo. 5.1.3. Đề xuất một số giải pháp quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA. Thử nghiệm một giải pháp để kiểm chứng hiệu quả và tính khả thi của các giải pháp đề xuất trong luận án. 5.2. Phạm vi nghiên cứu Khảo sát được tiến hành tại 5 trường ĐH có đào tạo GVTH: Đại học Vinh; Đại học sư phạm Hà Nội; Đại học sư phạm Đà Nẵng, Đại học Hà Tĩnh và Đại học Quảng Bình. Số liệu thống kê được sử dụng nghiên cứu từ năm học 2017- 2018 đến năm học 2021 - 2022 tại 5 trường ĐH. 6. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 6.1. Cách tiếp cận nghiên cứu: - Tiếp cận hệ thống - cấu trúc - Tiếp cận hoạt động - Tiếp cận thực tiễn - Tiếp cận AUN-QA 6.2. Các phương pháp nghiên cứu 6.2.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích và tổng hợp tài liệu; Khái quát hóa và nhận định độc lập. 2
6.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra; Quan sát sư phạm; Lấy ý kiến chuyên gia; Thực nghiệm sư phạm; Tổng kết kinh nghiệm giáo dục. 6.2.3. Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng các công cụ thống kê để phân tích kết quả khảo sát, tính toán độ tin cậy của kết quả khảo sát. 7. Luận điểm cần bảo vệ 7.1. Quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA nhằm nâng cao CLĐT GVTH đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế. Phương thức này đòi hỏi phải đổi mới một cách đồng bộ từ việc tổ chức thiết kế chuẩn đầu ra (CĐR), mục tiêu đào tạo, cách thức quản lý đào tạo và đánh giá kết quả đào tạo theo CĐR; đồng thời phải tính đến ảnh hưởng của các yếu tố khách quan, chủ quan của quá trình quản lý. 7.2. Quản lý CLĐT GVTH ở các trường đại học/ khoa sư phạm hiện nay đã đạt được kết quả nhất định. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế sâu rộng, CLĐT GVTH còn tồn tại những hạn chế, bất cập. Yêu cầu các trường đại học/ khoa sư phạm phải phát triển CTĐT, xây dựng CĐR phù hợp với mục tiêu và gắn với yêu cầu hội nhập quốc tế và đổi mới QL CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA. 7.3. Triển khai các giải pháp dựa trên cơ sở phân tích hiện trạng quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA, đặc trưng lao động sư phạm của người giáo viên và những yêu cầu của đổi mới thì sẽ nâng cao được hiệu quả quản lý CLĐT giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 8. Những đóng góp mới của luận án 8.1. Hệ thống hóa và tiếp tục hoàn thiện những vấn đề lý luận về quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA tại các trường đại học/ khoa sư phạm. 8.2. Quản lý CLĐT GVTH ở các các trường ĐH/khoa SP theo tiếp cận AUN-QA được khảo sát, phân tích, đánh giá khách quan là cứ liệu quan trọng để đề xuất các giải pháp quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN- QA có cơ sở khoa học, có tính khả thi. 8.3. Đề xuất 6 giải pháp quản lý CLĐT GVTH ở các trường đại học/ khoa sư phạm theo tiếp cận AUN-QA đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân 3
lực chất lượng cao của các trường đại học/ khoa sư phạm có đào tạo GVTH trong bối cảnh mới. Các giải pháp quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA mà luận án đề xuất không chỉ vận dụng trong quản lý CLĐT GVTH mà còn có thể vận dụng trong quản lý CLĐT GV nói chung. 9. Cấu trúc luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án được trình bày trong 03 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận của quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN- QA. Chương 2. Thực trạng quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN- QA. Chương 3. Giải pháp quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN- QA. 4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN AUN-QA 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Qua tổng quan các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước về quản lý chất lượng đào tạo GVTH và quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA được nghiên cứu tiếp cận ở nhiều góc độ khác nhau… Tuy nhiên, các nghiên cứu chưa đưa ra những giải pháp quản lí chất lượng đào tạo GVTH một cách toàn diện, hệ thống về CĐR, CTĐT, hoạt động dạy - học, kiểm tra đánh giá, điều kiện đảm bảo… cần được tổ chức lại khoa học và có hiệu quả hơn theo những tiêu chuẩn, tiêu chí nhất định của AUN-QA. Những vấn đề luận án cần tập trung nghiên cứu: Các vấn đề lí luận, những yếu tố khách quan, chủ quan ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và quản lí chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA trong bối cảnh hiện nay; Xác lập cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các giải pháp QL CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT và hội nhập quốc tế. 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Giáo viên: Giáo viên là người dạy học ở bậc học phổ thông hoặc tương đương. 1.2.2. Giáo viên tiểu học: Là người làm nhiệm vụ giảng dạy, GD học sinh trong trường tiểu học và CSGD khác thực hiện chương trình GD tiểu học. 1.2.3. Chất lượng: Theo Đại từ điển tiếng Việt, “Chất lượng là cái làm nên phẩm chất, giá trị của một con người, sự vật”. Với đề tài nghiên cứu QLCL đào tạo theo tiếp cận AUN-QA tác giả sử dụng: Chất lượng là sự thỏa mãn nhu cầu của khách hàng trên cơ sở tuân thủ các quy trình trong hệ thống ĐBCL, quá trình thực hiện đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình trong hệ thống QL, vì CL là hệ quả của hệ thống quản lý. 5
1.2.4. Chất lượng đào tạo giáo viên: Chất lượng ĐT GV là sự phù hợp với năng lực của người tốt nghiệp với CĐR của chương trình đào tạo. CĐR của chương trình đào tạo là quy định về mức độ cần đạt được của người tốt nghiệp về kiến thức, kỹ năng (kỹ năng chuyên môn, các kỹ năng mềm…) và thái độ. 1.2.5. Chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học: Xuất phát từ định nghĩa “Chất lượng là sự phù hợp với mục tiêu”, có thể hiểu CLĐT GVTH là sự phù hợp với mục tiêu đào tạo của GVTH. 1.2.6. Quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo AUN-QA 1.2.6.1. Tiếp cận AUN-QA Nghiên cứu hệ thống bộ tiêu chuẩn của mạng lưới ĐBCL các trường ĐH ASEAN (AUN-QA) đối sánh với thực tiễn CL giáo dục đại học ở Việt Nam (thực tiễn dạy học; Chương trình GDPT mới 2018; đặc điểm, năng lực của sinh viên ngành GVTH và điều kiện đảm bảo ở các trường đại học Việt Nam), từ đó xác định các cách thức, phương pháp để xây dựng các chuẩn quản lý CLĐT GVTH tiệm cận với chuẩn QLCL đào tạo GVTH của các trường ĐH khu vực ASEAN nhằm nâng cao quản lý CLĐT giáo viên Việt Nam phù hợp xu hướng đánh giá CL đào tạo GVTH của các trường ĐH khu vực ASEAN. 1.2.6.2. Quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo AUN-QA Quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA là hệ thống quản lý chất lượng tác động có mục đích, có kế hoạch nhằm thực hiện mục tiêu, CĐR, kế hoạch đào tạo, nội dung CTĐT, các điều kiện đảm bảo, kiểm tra đánh giá hoạt động đào tạo GVTH đạt chất lượng theo tiếp cận chuẩn AUN-QA. 1.3. Chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA 1.3.1. AUN-QA và Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng theo AUN-QA 1.3.1.1. AUN-QA AUN (ASEAN University Network) là mạng lưới các trường ĐH hàng đầu của khu vực Đông Nam Á (ĐNA). AUN được thành lập vào tháng 11/1995 từ sáng kiến của Hội đồng Bộ trưởng Giáo dục các nước ĐNA, với các thành viên ban đầu do Bộ trưởng Giáo dục các nước đề cử. 6
AUN-QA (ASEAN University Network - Quality Assurance) là bộ tiêu chuẩn có tiêu chí cụ thể, rõ ràng, tập trung đánh giá những điều kiện để đảm bảo CLĐT của toàn bộ chương trình đào tạo với các quy tắc chất lượng khắt khe. 1.3.1.2. Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng theo AUN-QA Mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục ĐH theo AUN-QA được chia thành ba cấp: Cấp chiến lược, cấp hệ thống và cấp triển khai (cấp chương trình). Phiên bản 3.0 của mô hình ĐBCL cấp CTĐT theo AUN-QA bao gồm 11 tiêu chuẩn và 50 tiêu chí. 1.3.4. Các thành tố của chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA Chuẩn đầu ra; Chương trình đào tạo; Hoạt động đào tạo (phương thức dạy học); Đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên ; Chất lượng sinh viên Điều kiện đảm bảo hoạt động dạy học (cơ sở vật chất và trang thiết bị); Kiểm tra, đánh giá sinh viên; Đầu ra. 1.4. Quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA 1.4.1. Ý nghĩa của việc quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA: Đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đại học; Đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông 2018; Đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế về giáo dục đào tạo; Đáp ứng yêu cầu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 1.4.2. Nội dung quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA: Quản lý chuẩn đầu ra; Quản lý chương trình đào tạo; Quản lý hoạt động đào tạo; Quản lý đội ngũ giảng viên và cán bộ hỗ trợ; Quản lý sinh viên và hoạt động hỗ trợ; Quản lý các điều kiện đảm bảo chất lượng; Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá sinh viên theo tiếp cận AUN- QA; Quản lý chất lượng đầu ra. 7
1.4.3. Chủ thể quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA Hiệu trưởng; Trưởng Phòng Đào tạo; Trưởng Khoa Giáo dục tiểu học; Trưởng Phòng Chính trị và Quản lý sinh viên 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA 1.5.1. Các yếu tố khách quan: Văn bản và quy chế quy định về việc đào tạo và quản lý đào tạo giáo viên; Xu thế hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0 trong đào tạo giáo viên; Điều kiện đảm bảo về cơ sở vật chất kĩ thuật, tài chính phục vụ hoạt động đào tạo; Công tác phối hợp giữa cơ sở đào tạo các trường đại học/khoa sư phạm với hệ thống trường vệ tinh, cơ sở thực hành nghiệp vụ sư phạm 1.5.2. Các yếu tố chủ quan: Đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên; Về phương pháp quản lý; Phương pháp, hình thức đào tạo và cách thức đánh giá kết quả đào tạo. Kết luận chương 1 Chương 1 đã tập trung trình bày khung cơ sở lý luận về quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA, cụ thể: 1. Trình bày một cách tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA. Chủ yếu tập trung vào các vấn đề: Nghiên cứu về CLĐT giáo viên; Quản lý chất lượng đào tạo GVTH; Quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA và sự vận dụng quan điểm QLCL đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA vào trong lĩnh vực GD&ĐT ở trong và ngoài nước. Tác giả đã phân tích làm rõ các khái niệm; làm rõ cách tiếp cận AUN-QA và các nội dung tiếp cận AUN-QA từ đó phân tích việc quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA và các yếu tố ảnh hưởng. 2. Chất lượng đào tạo ngành GDTH theo tiếp cận AUN-QA được cấu thành bởi nhiều thành tố: Chuẩn đầu ra; Chương trình đào tạo; Quá trình dạy học; Chất lượng giảng viên và cán bộ hỗ trợ; Chất lượng sinh viên và đội ngũ hỗ trợ; Các điều kiện đảm bảo; Kiểm tra, đánh giá sinh viên và Đầu 8
ra. QL chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA cần dựa trên các thành tố này. 3. Dựa vào thực tiễn dạy học Việt Nam và căn cứ chương trình GDPT mới 2018; căn cứ năng lực sinh viên ngành GDTH và điều kiện đảm bảo của các trường ĐH Việt Nam, tác giả đề xuất các tiêu chuẩn và tiêu chí để tiếp cận QL chất lượng đào tạo GVTH theo AUN-QA. 4. Luận án đã chỉ ra các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA. Kết quả nghiên cứu những vấn đề cơ bản ở chương 1 là cơ sở lý luận làm nền tảng để triển khai nghiên cứu về thực trạng ở chương 2, tạo cơ sở lý luận về thực tiễn cho việc đưa ra các giải pháp quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA ở chương 3. 9
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN AUN-QA 2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng 2.1.1. Mục đích khảo sát thực trạng Mục đích khảo sát là nhằm đánh giá đúng đắn, khách quan thực trạng quản lý CLĐT GVTH để xác lập cơ sở thực tiễn của đề tài. 2.1.2. Nội dung khảo sát thực trạng Nội dung khảo sát tập trung vào các vấn đề thực trạng chính sau: - Khảo sát thực trạng CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA - Khảo sát thực trạng quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA - Khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả QL CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA. 2.1.3. Đối tượng và địa bàn khảo sát 2.1.3.1. Đối tượng khảo sát Gồm 150 CBQL, giảng viên của 5 cơ sở đào tạo; 150 CBQL, cựu SV tại các trường tiểu học; 300 SV ngành GDTH. 2.1.3.2. Địa bàn khảo sát Cơ sở đào tạo GVTH trình độ đại học, hệ chính quy (5 trường) cùng các cơ sở thực hành, đơn vị tuyển dụng (các trường tiểu học). 2.1.4. Phương pháp khảo sát Việc nghiên cứu thực trạng được tiến hành thông qua các phương pháp: Lập phiếu điều tra để trưng cầu ý kiến của CBQL, giảng viên, giáo viên và SV; Trao đổi, phỏng vấn theo chủ đề; Nghiên cứu các sản phẩm hoạt động của CBQL, giảng viên và SV. 2.1.5. Cách thức xử lý số liệu Sau khi thu thập số liệu từ các phiếu thô theo các mức độ khác nhau của từng tiêu chí, sử dụng phương pháp thống kê toán học và số liệu được làm sạch và mã hóa bằng phần mềm SPSS 22.0 để tính giá trị trung bình, độ lệch chuẩn, hoặc xếp thứ bậc... 2.2. Khái quát về các trường đại học/ khoa sư phạm đào tạo giáo viên tiểu học trình độ đại học, hệ chính quy ở Việt Nam Khảo sát thực trạng tại 5 trường ĐH có đào tạo GVTH: Trường ĐHSP Hà Nội; Trường Sư phạm - ĐH Vinh; Trường ĐHSP - Đại học Đà Nẵng; Trường ĐH Hà Tĩnh và Trường ĐH Quảng Bình. 10
2.3. Thực trạng chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA Để khảo sát thực trạng chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA luận án đã khảo sát các tiêu chí sau: Chuẩn đầu ra; Phát triển CTĐT; Phương thức đào tạo và kiểm tra đánh giá sinh viên; Chất lượng giảng viên và cán bộ hỗ trợ; Chất lượng học tập sinh viên và các hoạt động hỗ trợ học tập của sinh viên; Các điều kiện đảm bảo cho việc đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA; Chất lượng đầu ra. Kết quả sau khi xử lý như sau: Giá trị Thứ tự STT Tiêu chí đánh giá trung đánh giá bình 1 Chuẩn đầu ra 3,68 4 2 Phát triển CTĐT 3,75 3 Phương thức đào tạo và kiểm tra đánh 3 3,85 2 giá sinh viên 4 Chất lượng giảng viên và cán bộ hỗ trợ 4,03 1 Chất lượng học tập sinh viên và các 5 3,58 6 hoạt động hỗ trợ học tập của sinh viên Các điều kiện đảm bảo cho việc đào 6 tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận 3,67 5 AUN-QA 7 Chất lượng đầu ra 3,41 7 Kết quả xử lý số liệu khảo sát cho thấy tiêu chí “Chất lượng giảng viên và cán bộ hỗ trợ” được đánh giá cao nhất, tiếp theo là “Phương thức đào tạo và kiểm tra đánh giá sinh viên” với giá trị trung bình đạt 4,03/5, “Phát triển chương trình đào tạo”, tiêu chí được đánh giá thấp nhất là “Chất lượng đầu ra” có giá trị trung bình đạt 3,41/5 điểm. 2.4. Thực trạng quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA Để khảo sát thực trạng quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA luận án đã khảo sát các tiêu chí sau: QL xây dựng chuẩn đầu ra; QL phát triển CTĐT; QL chất lượng hoạt động dạy học; QL 11
phát triển chuyên môn của cán bộ giảng dạy và cán bộ hỗ trợ chương trình; QL chất lượng học tập sinh viên và các hoạt động hỗ trợ học tập của sinh viên; QL các điều kiện đảm bảo cho việc đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA; Quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả đào tạo sinh viên và QL chất lượng đầu ra. Kết quả sau khi xử lý như sau: Giá trị Thứ tự STT Tiêu chí đánh giá trung bình đánh giá 1 Quản lý xây dựng chuẩn đầu ra 3,51 8 2 Quản lý phát triển CTĐT 3,94 2 3 Quản lý chất lượng hoạt động dạy học 3,95 1 Quản lý phát triển chuyên môn của cán bộ 4 3,90 4 giảng dạy và cán bộ hỗ trợ chương trình Quản lý chất lượng học tập và các hoạt 5 3,84 6 động hỗ trợ học tập của sinh viên Quản lý các điều kiện đảm bảo đào tạo 6 3,83 7 giáo viên tiểu học Quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả 7 3,93 3 đào tạo sinh viên 8 Quản lý đầu ra 3,86 5 Trong 8 tiêu chí đánh giá thực trạng quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA, tiêu chí được đánh giá cao nhất là “Quản lý chất lượng hoạt động dạy học” (giá trị trung bình đạt 3,95/5), tiếp theo là “Quản lý phát triển CTĐT” (giá trị trung bình đạt 3,94/5), tiêu chí được đánh giá thấp nhất là “Quản lý xây dựng chuẩn đầu ra” (giá trị trung bình đạt 3,51/5). 2.5. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA Kết quả phân tích số liệu cho thấy: Nhóm các yếu tố chủ quan ảnh hưởng lớn đến QL chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA, trong đó yếu tố QL phát triển chuyên môn của giảng viên và cán bộ hỗ trợ CTĐT ảnh hưởng lớn nhất. Yếu tố khách quan cũng tác động không nhỏ đến QL chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA trong đó quản lý đầu ra 12
và các điều kiện đảm bảo đào tạo GVTH cũng có ảnh hưởng lớn đến hoạt động này. 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học tiếp cận AUN-QA Để đánh giá khách quan hơn thực trạng QL CLĐT GVTH làm cơ sở đề xuất các giải pháp ở chương 3 theo tiếp cận AUN-QA, luận án đã phân tích mặt mạnh, mặt hạn chế và nguyên nhân của thực trạng trong hoạt động đào tạo và quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA. Kết luận chương 2 1. Đội ngũ lãnh đạo, CBQL, giảng viên và chuyên viên bước đầu đã có những quan tâm tới hệ thống ĐBCL đào tạo GVTH, vai trò của từng cá nhân trong hệ thống QLCL, kỹ năng quản lý và vận hành cũng được nâng cao. Hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong tiếp tục được hoàn thiện nhằm từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động thông qua việc thành lập các Hội đồng bảo đảm chất lượng cấp Trường và cấp đơn vị khoa, viện. Triển khai nhiều Hội nghị, Hội thảo, tập huấn về công tác bảo đảm CLGD để nâng cao chất lượng đội ngũ chuyên trách và không chuyên trách công tác bảo đảm CLGD trong Nhà trường. Hoạt động lấy ý kiến phản hồi đối với CBQL; đội ngũ kỹ thuật viên, nhân viên; CSVC và chất lượng phục vụ của các đơn vị; hoạt động giảng dạy của giảng viên được thực hiện theo định kỳ hằng năm. Các CSGD đã thực hiện một số hoạt động để điều chỉnh, bổ sung nhằm nâng cao chất lượng các công cụ, quy trình lấy ý kiến phản hồi. Tuy nhiên, các hoạt động ĐBCL đào tạo GVTH được các trường ĐH/khoa SP tiến hành trong thời gian qua vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế cần được khắc phục bằng những giải pháp có cơ sở khoa học, có tính khả thi mới đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay và tiếp cận chuẩn khu vực và quốc tế. 2. Quản lý CLĐT GVTH là quản lý cả một quá trình đào tạo SV ngành Giáo dục Tiểu học. Quá trình đó liên quan đến nhiều cấp quản lý, các bộ phận, cá nhân trong và ngoài nhà trường, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Vì vậy, trong việc triển khai thực hiện các giải pháp quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA, các chủ thể quản 13
lý cần lưu ý đến tác động của các yếu tố này. Quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA là mô hình đào tạo theo tiếp cận mới, hoạt động này trong các trường ĐH/khoa SP cần được tổ chức thực hiện nghiêm túc, khoa học, hiệu quả. 3. Đánh giá hoạt động đào tạo và quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA đã chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của thực trạng. Đó là cơ sở để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA ở chương 3. 14
Chương 3 GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN AUN-QA 3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp Việc đề xuất giải pháp quản lý chất lượng đào tạo GVTH tiếp cận AUN-QA cần dựa trên các nguyên tắc cơ bản sau: Đảm bảo tính mục tiêu; Đảm bảo tính hệ thống; Đảm bảo tính khả thi; Đảm bảo tính hiệu quả. 3.2. Các giải pháp quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA 3.2.1. Tổ chức quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giảng viên, chuyên viên về sự cần thiết của công tác quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA - Mục tiêu: Nhằm làm cho tất cả thành viên của các trường ĐH/khoa SP đào tạo GVTH từ CBQL đến giảng viên, cán bộ, chuyên viên đều nhận thức sâu sắc về sự cần thiết phải quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA. - Ý nghĩa của giải pháp: Giúp cán bộ quản lý và các thành viên của các trường ĐH/khoa SP có đào tạo giáo viên tiểu học thấy rõ sự cần thiết phải quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA; Làm thay đổi cách nhìn nhận về quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học của cán bộ quản lý và các thành viên trường đại học/ khoa sư phạm - Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL và các thành viên về tầm quan trọng, những nội dung cơ bản về quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA là làm cho họ hiểu lý do tại sao cần quản lý CLĐT GVTH theo AUN-QA, cần làm gì, làm như thế nào để thay đổi và có làm tốt được không? - Điều kiện thực hiện giải pháp: Hiệu trưởng các trường ĐH/khoa SP cần chỉ đạo xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho CBQL và các thành viên trong nhà trường về hoạt động quản lý CLĐT GVTH theo tiếp cận AUN-QA. Đồng thời phải kiểm tra, giám sát việc bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho CBQL và các thành viên trong nhà trường. 3.2.2. Cải tiến tổ chức, chỉ đạo phát triển chương trình đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA - Mục tiêu của giải pháp: Hướng tới đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA thông qua việc thiết kế nội dung chương trình đào tạo phù hợp 15
với CĐR, đáp ứng nhu cầu xã hội; bảo đảm và nâng cao chất lượng chương trình đào tạo; làm cơ sở cho người học lựa chọn chương trình đào tạo và nhà tuyển dụng lao động tuyển chọn nhân lực. - Ý nghĩa của giải pháp: Xây dựng CTĐT trên cơ sở xác định CĐR để thiết kế nội dung CTĐT và kế hoạch đào tạo nhằm đáp ứng chất lượng nhân lực GVTH theo nhu cầu xã hội; Cải tiến chương trình đào tạo GVTH đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng của AUN-QA; Nhằm tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ về đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo GVTH ở Việt Nam tiếp cận với chương trình đào tạo GVTH tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. - Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Thiết kế chương trình đào tạo; Xây dựng chương trình đào tạo trên cơ sở xác định chuẩn đầu ra để thiết kế nội dung chương trình đào tạo và kế hoạch đào tạo; Xây dựng và ban hành quy trình phát triển chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn chất lượng của AUN-QA - Điều kiện thực hiện giải pháp: Lãnh đạo các trường ĐH/khoa SP phải hoàn toàn ủng hộ việc phát triển CTĐT theo tiếp cận AUN-QA, tạo điều kiện tiếp cận các thông tin liên quan đến hệ thống ĐBCL theo AUN- QA; tiến hành kiểm tra, giám sát thường xuyên việc phát triển CTĐT theo tiếp cận AUN-QA; Được mọi thành viên trong trường đồng thuận, tích cực tham gia hoạt động phát triển CTĐT theo tiếp cận AUN-QA; Tăng cường vai trò của các bên liên quan trong quản lý phát triển chương trình đào tạo đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng của AUN-QA. 3.2.3. Đổi mới quản lý chất lượng học tập và các dịch vụ hỗ trợ học tập của sinh viên theo tiếp cận AUN-QA - Mục tiêu của giải pháp: Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn thể cán bộ giảng viên trong các hoạt động hỗ trợ sinh viên; Đổi mới QLCL học tập của sinh viên và các dịch vụ hỗ trợ học tập; Phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, có chiều sâu giữa các phòng, ban chức năng và khoa/viện nhằm nâng cao chất lượng học tập và các dịch vụ hỗ trợ sinh viên. - Ý nghĩa của giải pháp: Nâng cao hiệu quả học tập của sinh viên, cải thiện kết quả học tập; Tạo điều kiện cho sinh viên phát triển các kỹ năng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống, tăng cường sức khỏe thể chất cũng như mang đến những kinh nghiệm bổ ích và quý giá cho cuộc sống sau này. 16
- Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Nâng cao chất lượng học tập; Hoàn thiện công tác tổ chức tư vấn học tập; Dịch vụ tư vấn hỗ trợ học tập. - Điều kiện thực hiện giải pháp: Hiệu trưởng các trường ĐH/ khoa SP cần chỉ đạo xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kiến thức, trình độ cho GV làm công tác cố vấn học tập, cán bộ phụ trách Đoàn, Hội và các thành viên trong nhà trường để nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ cho SV; CBQL cần gương mẫu, đi đầu trong việc thực hiện xây dựng và đổi mới văn hóa tiếp xúc và hỗ trợ SV. 3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giảng viên đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA - Mục tiêu của giải pháp: Đội ngũ giảng viên đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao CLĐT. Vì vậy, khi phát triển ĐNGV các trường ĐH/ khoa sư phạm cần chú ý qui hoạch có đủ số lượng, đồng bộ về cơ cấu và chuẩn hóa về trình độ, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng và phát triển ĐNGV đủ đức, đủ tài, đủ phẩm chất năng lực và đạo đức nghề nghiệp phục vụ đắc lực cho công tác quản lý đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA. - Ý nghĩa của giải pháp: Đảm bảo ĐNGV đáp ứng các yêu cầu của quá trình đào tạo theo tiếp cận AUN-QA; Đảm bảo các điều kiện cho ĐNGV phát triển kiến thức chuyên môn và kĩ năng nghề nghiệp; Trường ĐH/khoa SP cần tạo điều kiện để ĐNGV có nhiều cơ hội tham gia giao lưu, trao đổi kiến thức, kinh nghiệm nghề nghiệp cũng như kinh nghiệm đào tạo với các CSGD có uy tín trong khu vực và trên thế giới. - Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Đội ngũ giảng viên đóng vai trò quan trọng trong nâng cao CLĐT GVTH. Vì vậy, khi phát triển ĐNGV các trường ĐH/khoa SP cần chú ý qui hoạch có đủ số lượng, đồng bộ về cơ cấu và chuẩn hóa về trình độ. Theo hướng dẫn của AUN-QA về phát triển ĐNGV được thể hiện như sau: Thiết lập đội ngũ giảng viên; Quản lý đội ngũ giảng viên; Đào tạo giảng viên. - Điều kiện thực hiện giải pháp: Có sự quyết tâm cao của lãnh đạo các trường ĐH/khoa sư phạm và sự đồng tình của mọi thành viên trong nhà trường về việc đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA; Có ngân sách để thực hiện cải tiến nâng cao kỹ năng cho ĐNGV; Cần có sự tham gia hưởng 17
ứng việc đào tạo GVTH theo tiếp cận AUN-QA của mọi thành viên trong các trường. 3.2.5. Cải tiến công tác quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành Giáo dục tiểu học theo tiếp cận AUN-QA - Mục tiêu của giải pháp: Cải tiến các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo tiếp cận AUN-QA; Đa dạng hóa các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập; Nâng cao chất lượng giảng dạy của giảng viên và chất lượng học tập của sinh viên. - Ý nghĩa của giải pháp: Giúp sinh viên phát triển những kĩ năng, năng lực gắn liền với thực tiễn cuộc sống; Thể hiện tốt năng lực của bản thân, tự tin trong công việc có khả năng đáp ứng nhanh nhu cầu xã hội. - Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Chỉ đạo đổi mới các phương pháp kiểm tra, đánh giá; Tổ chức thực hiện đúng quy trình đánh giá sinh viên. - Điều kiện thực hiện giải pháp: Sự quyết tâm, kiên trì của lãnh đạo và sự đồng tình của mọi thành viên các ĐH/ khoa SP trong việc tổ chức, triển khai vận hành hệ thống quản lý kiểm tra, đánh giá sinh viên trong quá trình đào tạo; Có sự quản lý khoa học về công tác kiểm tra kết quả học tập của sinh viên để có cơ sở cho việc cải tiến, hoàn thiện các qui trình. 3.2.6. Thiết lập hệ điều kiện đảm bảo hiệu quả quản lý chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA - Mục tiêu của giải pháp: Là đảm bảo các điều kiện về CSVC, phương tiện nhằm hỗ trợ tối đa cho hoạt động dạy và học tại Nhà trường. - Ý nghĩa của giải pháp: Thiết lập hệ điều kiện nhằm đảm bảo CSVC phục vụ hoạt động dạy và học của Nhà trường; Phát triển hệ thống thư viện và tài liệu học tập hiện đại, phong phú đáp ứng yêu cầu đào tạo giáo viên tiểu học theo tiếp cận AUN-QA. - Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Quản lý chất lượng cơ sở vật chất và trang thiết bị; Nâng cao chất lượng thư viện và các nguồn học liệu phục vụ hoạt động đào tạo, nghiên cứu; Đáp ứng nguồn lực tài chính cho đầu tư. - Điều kiện thực hiện giải pháp: Các trường ĐH/khoa SP phải xây dựng được các văn bản quản lý CSVC, trang thiết bị dạy học, cơ sở dữ liệu và nguồn học liệu điện tử; có kế hoạch đầu tư tài chính để xây dựng thư viện điện tử; Đội ngũ cán bộ, giảng viên phải tâm huyết, trách nhiệm và có 18