Trầm cảm sau sinh và các yếu tố liên quan ở phụ nữ sau sinh trong vòng 6 tháng tại Huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019<br /> <br /> <br /> 36-41 TRẦM CẢM SAU SINH VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN<br /> Ở PHỤ NỮ SAU SINH TRONG VÒNG 6 THÁNG TẠI HUYỆN TRẢNG BOM,<br /> TỈNH ĐỒNG NAI<br /> Nguyễn Hoài Thảo Tâm*, Huỳnh Ngọc Vân Anh*<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Theo ước tính toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 13% phụ nữ sau sinh bị rối loạn tâm<br /> thần chủ yếu là trầm cảm. Ở các nước đang phát triển con số này còn cao hơn lên tới 19,8%. Trầm cảm sau sinh<br /> (TCSS) gây ra khuyết tật lớn cho phụ nữ và có liên quan đến các rủi ro đáng kể về hành vi, cảm xúc và nhận thức<br /> ở trẻ em, cản trở việc tự chăm sóc và nuôi dạy con cái. Vì những tác hại trên, có nhu cầu rất lớn cho việc tiếp tục<br /> nghiên cứu về tất cả các khía cạnh của trầm cảm sau sinh.<br /> Mục tiêu: Xác định tỷ lệ trầm cảm sau sinh và các yếu tố liên quan ở phụ nữ sau sinh trong vòng 6 tháng ở<br /> huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên 320 phụ nữ sau sinh trong vòng 6<br /> tháng ở huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai. Tất cả đối tượng thỏa tiêu chí chọn mẫu sẽ được chọn và được phỏng<br /> vấn dựa vào bảng câu hỏi soạn sẵn. Nghiên cứu sử dụng thang đo EPDS để xác định đối tượng có trầm cảm sau<br /> sinh (EPDS ≥ 13 điểm), thang đo MOS – SSS để tính điểm hỗ trợ xã hội. Và sử dụng phép kiểm chi bình phương<br /> hoặc kiểm định Fisher để xác định mối liên quan giữa TCSS với các yếu tố liên quan và lượng giá mối liên quan<br /> này bằng tỉ số tỷ lệ hiện mắc PR với khoảng tin cậy 95%.<br /> Kết quả: Tỷ lệ TCSS là 18,1%, trong số đó thì có đến 48,3% có ý định tự tử. Độ tuổi trung bình của đối<br /> tượng nghiên cứu là 28 ± 5,7. Trong 320 người tham gia, đa số phụ nữ làm công nhân và có ½ phụ nữ sau sinh<br /> có học vấn từ cấp 3 trở lên. Nghiên cứu tìm thấy có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa TCSS với 6 đặc điểm<br /> như: sức khỏe lúc mang thai, hình thức sinh con, có tiền sử trầm cảm trước đó, tình trạng sức khỏe trẻ và tình<br /> trạng trẻ quấy khóc về đêm, hỗ trợ xã hội.<br /> Kết luận: Nghiên cứu chỉ ra rằng phụ nữ có sức khỏe lúc mang thai không tốt, sinh thủ thuật, có tiền sử<br /> trầm cảm trước đó, có một đứa trẻ hay bị bệnh và hay quấy khóc về đêm, điểm hỗ trợ xã hội thấp đều làm tăng tỷ<br /> lệ trầm cảm sau sinh ở đối tượng nghiên cứu.<br /> Từ khóa: trầm cảm sau sinh, phụ nữ sau sinh<br /> ABSTRACT<br /> POSTPARTUM DEPRESSION AND ASSOCIATED FACTORS AMONG WOMEN<br /> WITHIN 6 MONTHS AFTER BIRTH IN TRANG BOM DISTRICT, DONG NAI PROVINCE<br /> Nguyen Hoai Thao Tam, Huynh Ngoc Van Anh<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 – No. 5 - 2019: 268 – 275<br /> Background: According to global estimates of World Health Organization, about 13% of postpartum<br /> women suffer from mental disorders mainly depression. In the developing countries, this number is even higher at<br /> 19.8%. Postpartum depression causes major disabilities for women and related to significant behavioral,<br /> emotional and cognitive risks of children, hindering self-care and parenting. Because of these harms, it is strongly<br /> recommended that further studies need to be done in this field.<br /> <br /> *Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Hoài Thảo Tâm ĐT: 0373588747 Email: thaotam95@gmail.com<br /> <br /> <br /> <br /> 268 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Objective: To determine the rate of postpartum depression and related factors in postpartum women within<br /> 6 months in Trang Bom district, Dong Nai province.<br /> Method: A cross study was performed on 320 postpartum women within 6 months in Trang Bom district,<br /> Dong Nai province. Study subjects were interviewed directly based on a questionnaire drafted. The EPDS scale<br /> was used to assess the postnatal depression (EPDS ≥ 13), the MOS - SSS scale was used to assess the social<br /> support. Chi-squared test was used to determine factors related to depression and those relationships were<br /> estimated by level of prevalence ratio PR and confidence interval 95%.<br /> Results: The rate of postpartum depression was 18.1%, of which 48.3% intented to commit suicide. The<br /> average age of the research subjects was 28 ± 5.7. Of the 320 participants, most women were workers and a half<br /> had learned at high school or higher. The results in the study showed a statistically significant relationship<br /> between postpartum depression and six characteristics: pregnancy health, type of childbirth, history of depression,<br /> child health status, child crying at night status and social support.<br /> Conclusion: This study shows that women who are unwell during their pregnancy, need to be assisted with<br /> the delivery, have a history of depression, had a child with bad health or often crying at night, had low points in<br /> social support all have high risk of getting postpartum depression.<br /> Keywords: postpartum depression, postpartum women<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ thần mà cụ thể là sức khỏe tâm thần của phụ nữ<br /> sau sinh chưa được quan tâm đúng mức. Vì vậy<br /> Trầm cảm là một rối loạn tâm thần phổ biến<br /> việc thực hiện nghiên cứu tại đây là cần thiết để<br /> được đặc trưng bởi nỗi buồn, mất hứng thú hoặc<br /> nhằm góp phần vào công tác chăm sóc sức khỏe<br /> niềm vui, cảm giác tội lỗi hoặc tự đánh giá thấp<br /> sinh sản cũng như chăm sóc sức khỏe bà mẹ và<br /> bản thân, bị quấy rầy giấc ngủ hoặc sự thèm ăn,<br /> trẻ em để có những trợ giúp và hỗ trợ tâm lý cho<br /> mệt mỏi và kém tập trung. Khoảng 300 triệu<br /> các bà mẹ cả từ phía nhân viên y tế và từ phía<br /> người bị ảnh hưởng bởi trầm cảm, đây là một<br /> gia đình.<br /> trong những nguyên nhân chính gây ra khuyết<br /> tật trên toàn thế giới. Trong đó, phụ nữ bị ảnh ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU<br /> hưởng nhiều hơn nam giới(22). Đối tượng nghiên cứu<br /> Đối với phụ nữ, trở thành một người mẹ Bao gồm những phụ nữ sau sinh trong vòng<br /> thường là một niềm vui, nhưng cũng là một sự 6 tháng, đang sống tại huyện Trảng Bom, tỉnh<br /> kiện căng thẳng(16). Thay đổi cuộc sống, trách Đồng Nai được thực hiện từ tháng 4 - 6/2019.<br /> nhiệm mới và không quen thuộc việc chăm sóc Tiêu chí chọn vào<br /> trẻ đi kèm với quá trình chuyển đổi từ mang thai<br /> Phụ nữ sau sinh trong vòng 6 tháng tại<br /> để làm mẹ có thể làm phụ nữ cảm thấy bị cô lập,<br /> huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai đồng ý tham<br /> cô đơn, và kiệt sức(21). Theo ước tính toàn cầu,<br /> gia vào nghiên cứu và có thời gian sống hay<br /> khoảng 13% phụ nữ sau sinh bị rối loạn tâm<br /> thường trú tại địa phương trên 1 năm.<br /> thần chủ yếu là trầm cảm, ở các nước đang phát<br /> triển con số này còn cao hơn, có thể lên tới Tiêu chí loại ra<br /> 19,8%(21). Tại Việt Nam, nghiên cứu trầm cảm sau Phụ nữ không có khả năng nghe, nói hoặc có<br /> sinh (TCSS) ở cộng đồng thì ghi nhận tỷ lệ dao sức khỏe quá yếu không thể trả lời phỏng vấn,<br /> động từ 15,3 – 19,3%(5,10,11). không trả lời 100% các câu hỏi của thang đo hỗ<br /> Trảng Bom có một vị trí vô cùng quan trọng trợ xã hội và TCSS.<br /> trong sự nghiệp phát triển công nghiệp của Phương pháp nghiên cứu<br /> tỉnh Đồng Nai, nghề nghiệp chủ yếu của người Thiết kế nghiên cứu<br /> dân nơi đây là công nhân. Vấn đề sức khỏe tâm Nghiên cứu cắt ngang mô tả.<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Y Tế Công Cộng 269<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019<br /> <br /> Cỡ mẫu câu hỏi với 5 mức lựa chọn tương ứng với mức<br /> Áp dụng công thức tính cỡ mẫu ước lượng 1 độ không bao giờ, hiếm khi, thỉnh thoảng,<br /> tỷ lệ với xác suất sai lầm loại 1 là 0,05, sai số cho thường xuyên, luôn luôn. Điểm trung bình<br /> phép d là 0,05 và p = 0,164 là tỷ lệ TCSS dựa vào thang đo MOS – SSS bằng trung bình điểm của<br /> kết quả nghiên cứu của tác giả Lê Hoàng Dân 4 khía cạnh.<br /> thực hiện ở Đồng Tháp năm 2018(10) với hệ số Phân tích thống kê<br /> thiết kế là 1,5, tỷ lệ mất mẫu là 5% cuối cùng tính Số liệu sau khi thu thập được làm sạch và<br /> ra cỡ mẫu là 333. nhập vào máy tính bằng phần mềm Epidata 3.1.<br /> Phương pháp thực hiện Sử dụng phần mềm Stata 14 để phân tích<br /> Dựa vào danh sách do trung tâm y tế cung số liệu.<br /> cấp gồm 17 xã/ thị trấn, sử dụng phương pháp Sử dụng phép kiểm chi bình phương (hoặc<br /> chọn mẫu cụm xác suất tỷ lệ với kích thước dân kiểm định chính xác Fisher nếu trên 20% giá trị<br /> số (PPS). Đầu tiên tính số phụ nữ sau sinh trong vọng trị