Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TROØ CHÔI ÑOÙNG VAI COÙ CHUÛ ÑEÀ - CON ÑÖÔØNG<br />
THUAÄN LÔÏI NHAÁT ÑEÅ REØN KÓ NAÊNG HOAÏT ÑOÄNG<br />
NHOÙM CHO TREÛ<br />
<br />
Vuõ Thò Nhaân<br />
Tröôøng Ñaïi hoïc Thuû Daàu Moät<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Kó naêng hoaït ñoäng nhoùm giuùp treû hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch, taïo cô hoäi ñeå<br />
treû ñöôïc chôi, phaùt trieån trí tueä vaø hình thaønh kó naêng xaõ hoäi sau naøy. Nhöõng kó naêng<br />
hoaït ñoäng nhoùm caàn hình thaønh ôû treû goàm: kó naêng giao tieáp, kó naêng phaân coâng coâng<br />
vieäc hôïp lí, laéng nghe, phoái hôïp... Con ñöôøng thuaän lôïi nhaát ñeå reøn kó naêng hoaït ñoäng<br />
nhoùm cho treû laø caùc troø chôi ñoùng vai theo chuû ñeà. Chuùng ta caàn nghieân cöùu moät caùch ñaày<br />
ñuû vaø heä thoáng ñeå tìm ra nhöõng bieän phaùp hieäu quaû ñoái vôùi vieäc hình thaønh vaø cuûng coá<br />
kó naêng hoaït ñoäng nhoùm cho treû.<br />
Töø khoùa: kó naêng, hoaït ñoäng nhoùm, treû maàm non, troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà<br />
,<br />
*<br />
1. Ñaët vaán ñeà 2. Vai troø cuûa vieäc phaùt trieån kó<br />
Kó naêng hoaït ñoäng nhoùm (KNHÑN) cuûa naêng hoaït ñoäng nhoùm cho treû löùa<br />
treû laø khaû naêng töông taùc, hôïp taùc cuøng tuoåi maàm non<br />
thöïc hieän hieäu quaû moät haønh ñoäng, moät Xaõ hoäi hieän nay laø xaõ hoäi cuûa söï hoäi<br />
coâng vieäc naøo ñoù cuûa treû döïa treân nhöõng tri nhaäp, toaøn caàu hoùa vaø ñeà cao giaù trò cuûa söï<br />
thöùc vaø voán kinh nghieäm ñaõ coù trong ñieàu hôïp taùc, cuøng nhau laøm vieäc, toân troïng vaø<br />
kieän nhaát ñònh. hieåu bieát laãn nhau.... Vì vaäy muïc tieâu hoïc<br />
Phaùt trieån KNHÑN cho treû laø reøn cho taäp trong caùc nhaø tröôøng khoâng chæ lónh hoäi<br />
treû bieát thoûa thuaän, laéng nghe, toân troïng, kieán thöùc coù saün vaø phaùt trieån naêng löïc trí<br />
giao tieáp, chia seû, thuyeát phuïc... Ñaây laø tueä maø quan troïng hôn caû laø hình thaønh vaø<br />
nhöõng kó naêng raát quan troïng cho theá heä phaùt trieån caùc kó naêng giaûi quyeát caùc moái<br />
treû trong töông lai, caàn ñöôïc quan taâm giaùo quan heä xaõ hoäi coù hieäu quaû. Chính vì vaäy,<br />
duïc ngay töø löùa tuoåi maàm non. vieäc chuù troïng khai thaùc caùc tieàm naêng cuûa<br />
Phaùt trieån KNHÑN cho treû coøn haøm treû, phaùt trieån caùc kó naêng xaõ hoäi cho treû<br />
chöùa moät tieàm naêng to lôùn cho nhaø giaùo duïc trong ñoù coù kó naêng hoaït ñoäng nhoùm laø vaán<br />
trong vieäc xaây döïng yù thöùc taäp theå, xaây ñeà raát caàn thieát.<br />
döïng tình baïn, phaùt trieån ñoäng cô chôi cho Taát caû caùc hoaït ñoäng haøng ngaøy cuûa treû<br />
treû vaø ñoäng cô hoïc taäp ôû tröôøng tieåu hoïc cho ñeàu phaûi coù söï hôïp taùc, hôïp taùc laø yeâu caàu<br />
treû sau naøy. caàn thieát ñoái vôùi moãi con ngöôøi. Khi treû coù<br />
<br />
17<br />
Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011<br />
<br />
<br />
ñöôïc yù thöùc vaø kó naêng cuøng hoaø nhaäp vaøo cho treû, laøm cho tinh thaàn cuûa treû saûng<br />
coäng ñoàng ngöôøi vaø nhaän ra ñöôïc chính khoaùi, phaán khôûi... ñoù laø nhöõng yeáu toá quan<br />
mình ôû trong ñoù laø caû moät böôùc phaùt trieån troïng ñeå taêng cöôøng söùc khoeû cho treû. Khi<br />
voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi treû. Cho neân treû ñöôïc cuøng chôi vôùi nhau trong nhoùm,<br />
vieäc phaùt trieån KNHÑN cho treû caàn phaûi treû seõ coï saùt vôùi nhau, hoïc hoûi laãn nhau.<br />
ñöôïc quan taâm thích ñaùng bôûi yù nghóa quan Trong khi chôi treû bieát thoûa thuaän vôùi nhau<br />
troïng cuûa noù ñoái vôùi söï phaùt trieån toaøn dieän ñeå phaân vai chôi, haønh ñoäng chôi, bieát laéng<br />
cuûa treû. Maëc duø nhöõng nghieân cöùu veà nghe yù kieán cuûa nhau, bieát chia seû... Coù theå<br />
KNHÑN cuûa treû coøn raát ít, nhöng thoâng noùi raèng, chôi trong nhoùm baïn beø laø nhu<br />
qua caùc nghieân cöùu cuûa moät soá nhaø taâm lí - caàu böùc thieát cuûa treû vaø troø chôi cuõng laø noäi<br />
giaùo duïc hoïc thì chuùng ta ñaõ phaàn naøo thaáy dung chuû yeáu ñeå taäp hôïp treû thaønh nhoùm.<br />
<br />
ñöôïc yù nghóa cuûa phaùt trieån KNHÑN ñoái Phaàn lôùn caùc neùt tính caùch cuûa treû ñöôïc<br />
<br />
vôùi söï phaùt trieån nhaân caùch treû. nhen nhoùm trong nhoùm baïn beø. Ñaây laø moät<br />
ñieàu voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi treû.<br />
2.1. Phaùt trieån KNHÑN cho treû laø giuùp<br />
hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch cho treû 2.3. Phaùt trieån KNHÑN cho treû laø giuùp<br />
treû böôùc vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi<br />
Caùc moái quan heä xaõ hoäi maø treû tham gia<br />
Thoâng qua hoaït ñoäng vôùi caùc baïn trong<br />
caøng phong phuù ña daïng, caøng goùp phaàn vaøo<br />
nhoùm, treû töï tìm kieám söï hoaøn thieän cuûa<br />
vieäc hoaøn thieän nhaân caùch cuûa treû. Söï keát<br />
nhöõng quan heä giöõa con ngöôøi vôùi con<br />
hôïp vaø phoái hôïp caùc hoaït ñoäng giöõa caùc treû<br />
ngöôøi. Vì vaäy cuõng khoâng neân cho raèng chôi<br />
trong nhoùm chôi ñaõ taïo ra nhöõng moái quan<br />
theo nhoùm chæ giuùp treû lónh hoäi kieán thöùc<br />
heä xaõ hoäi heát söùc ñoäc ñaùo vaø ñieån hình. Vì<br />
hay moät tieâu chuaån öùng xöû naøo ñoù, maø coøn<br />
vaäy khi tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng chung,<br />
laø cô sôû ban ñaàu ñeå treû xaây döïng caùch öùng<br />
moãi treû baèng hoaït ñoäng giao tieáp cuûa mình<br />
xöû cuûa mình khi böôùc vaøo tuoåi tröôûng<br />
ñaõ tích cöïc chieám lónh caùc moái quan heä xaõ<br />
thaønh. Vì vaäy, coù theå noùi phaùt trieån<br />
hoäi. Veà thöïc chaát, ñaây laø neàn taûng cuûa quaù<br />
KNHÑN cho treû laø taïo ra cho treû caùc kinh<br />
trình phaùt trieån nhaân caùch.<br />
nghieäm veà quan heä ñaïo ñöùc, quan heä traùch<br />
2.2. Phaùt trieån KNHÑN cho treû laø taïo nhieäm vaø giuùp ñôõ laãn nhau, cuøng nhau<br />
cô hoäi ñeå treû ñöôïc chôi vaø reøn luyeän caùc kó höôùng ñeán muïc tieâu chung, laøm naûy sinh<br />
naêng khaùc qua chôi. rung caûm veà nhau, gaây aûnh höôûng tôùi vieäc<br />
Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø caùc nhaø hình thaønh ñoäng cô chung cuûa taäp theå.<br />
khoa hoïc trong vaø ngoaøi nöôùc ñaõ chæ ra Hoaït ñoäng nhoùm daïy treû nhöõng baøi hoïc coù<br />
raèng, ñoái vôùi treû nhoû, chôi laø nhu caàu cuûa giaù trò vaø hình thaønh ôû treû nhöõng kó naêng<br />
moät cô theå ñang phaùt trieån, laø ‚tröôøng hoïc xaõ hoäi. Taát caû ñeàu ñem laïi söï thoaû maõn vaø<br />
cuûa cuoäc soáng‛. Khi chôi, treû trôû neân ‘cao naâng cao höùng thuù chôi cho treû.<br />
hôn chính mình’ vaø chuùng coù theå laøm ñöôïc 3. Nhöõng kó naêng hoaït ñoäng nhoùm caàn<br />
nhieàu vieäc maø trong thöïc teá khoâng theå laøm ñöôïc hình thaønh ôû treû maàm non<br />
ñöôïc. Khi tham gia vaøo troø chôi do ñöôïc Chôi trong nhoùm baïn beø laø nhu caàu böùc<br />
thoaû maõn nhu caàu neân mang laïi nieàm vui thieát cuûa treû. Nhöng thoâng thöôøng, ñeán giai<br />
<br />
18<br />
Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br />
<br />
<br />
ñoaïn 5-6 tuoåi treû ñaõ coù nhöõng KNHÑN cô thaønh vieân, khi treû bieát laéng nghe vaø trao<br />
baûn khi tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng chung ñoåi yù kieán cuûa mình vôùi caùc baïn. Vì vaäy,<br />
cuûa lôùp maãu giaùo nhö: cuøng baïn thaûo luaän hình thaønh kó naêng naøy cuõng coù nghóa laø<br />
veà chuû ñeà chôi, noäi dung chôi, haønh ñoäng laøm cho treû hieåu ñöôïc giaù trò cuûa söùc maïnh<br />
chôi; phaân vai chôi cho nhau; cuøng nhau coá taäp theå, bieát ñaët lôïi ích cuûa taäp theå leân treân<br />
gaéng thöïc hieän ñeán cuøng nhieäm vuï ñaõ ñöôïc sôû thích vaø nhöõng moái quan taâm rieâng cuûa<br />
phaân coâng ñeå cuøng ñaït ñöôïc muïc tieâu baûn thaân mình. Thaùi ñoä toân troïng baïn beø<br />
chung... Tuy nhieân, nhöõng kó naêng naøy vaø yù thöùc saün saøng hôïp taùc vì muïc tieâu<br />
chöa ñöôïc hình thaønh ñaày ñuû vaø beàn vöõng. chung seõ giuùp treû ‚xích laïi gaàn nhau‛ hôn<br />
Thöïc teá cho thaáy, coøn moät boä phaän treû 6 ñeå nhanh choùng tìm ra caùch thöùc tieán haønh<br />
tuoåi khi vaøo lôùp moät vaãn raát thuï ñoäng vaø leä nhöõng hoaït ñoäng cuûa nhoùm moät caùch hieäu<br />
thuoäc vaøo ngöôøi lôùn, khoâng bieát caùch hoøa quaû nhaát.<br />
nhaäp cuøng taäp theå. - Kó naêng phaân coâng coâng vieäc hôïp lí<br />
Ñeå khaéc phuïc nhöõng haïn cheá naøy, Trong khi hoaït ñoäng nhoùm treû phaûi<br />
tröôùc heát phaûi löïa choïn ñöôïc heä thoáng bieát phaân coâng coâng vieäc hôïp lí cho töøng<br />
nhöõng kó naêng hôïp taùc cô baûn caàn hình thaønh vieân trong nhoùm. Moãi nhoùm treû luoân<br />
thaønh cho treû maãu giaùo 5-6 tuoåi. Theo coù söï ña daïng veà kó naêng vaø nhaân caùch giöõa<br />
chuùng toâi ñoù laø nhöõng kó naêng sau ñaây: caùc thaønh vieân. Trong caùc hoaït ñoäng taäp<br />
- Kó naêng giao tieáp theå, moãi nhieäm vuï ñöôïc hoaøn thaønh luoân laø<br />
Trong khi chôi treû phaûi bieát thaûo luaän, keát quaû cuûa söï loã löïc chung cuûa caû nhoùm.<br />
baøn baïc vôùi caùc baïn ñeå cuøng thoáng nhaát veà Khi tham gia hoaït ñoäng cuøng nhau, treû<br />
muïc ñích, noäi dung vaø keá hoaïch thöïc hieän phaûi bieát töï ñaùnh giaù khaû naêng rieâng cuûa<br />
nhöng coâng vieäc chung, giao tieáp giöõa caùc baûn thaân mình cuõng nhö sôû thích, nguyeän<br />
vai ñeå thöïc hieän haønh ñoäng chôi. Trong khi voïng vaø khaû naêng cuûa caùc baïn trong nhoùm,<br />
chôi treû phaûi duøng töø ñeå chæ nhöõng haønh töø ñoù ñöa ra nhöõng yù kieán phuø hôïp nhaát vôùi<br />
ñoäng cuûa mình, theå hieän nhöõng yù ñònh, tö vieäc phaân coâng caùc phaàn vieäc cuï theå cho<br />
töôûng naûy sinh trong luùc chôi. Ngoân ngöõ töøng baïn, ñaûm baûo ñeå thaønh vieân maïnh<br />
giao tieáp coù yù nghóa quan troïng trong troø ñieåm naøo coù theå troå heát taøi naêng cuûa mình<br />
chôi ñoùng vai coù chuû ñeà, trong quaù trình veà ñieåm ñoù, hoã trôï ñieåm yeáu cho caùc thaønh<br />
<br />
chôi treû söû duïng lôøi noùi laøm coâng cuï giao vieân khaùc, laøm cho nhoùm trôû neân coâng<br />
<br />
tieáp, ñeå phoái hôïp haønh ñoäng, ñeå giao öôùc baèng vaø hoaøn haûo hôn.<br />
<br />
vôùi nhöõng ngöôøi cuøng tham gia. - Kó naêng laéng nghe<br />
Nhoùm chæ coù theå hoaït ñoäng hieäu quaû Treû phaûi bieát hoïc caùch laéng nghe,<br />
khi caùc thaønh vieân trong nhoùm yù thöùc ñöôïc nghe ñeå hoïc. Kó naêng laéng nghe laø moât kó<br />
mình laø thaønh vieân cuûa nhoùm vaø nhieät tình naêng caàn thieát khi treû hoïc ôû baát kì moâi<br />
ñoùng goùp coâng söùc cuûa mình cho nhoùm. Quaù tröôøng hoïc taäp naøo. Khoâng nhöõng theá,<br />
trình baøn baïc, thaûo luaän, giao tieáp chæ ñi tôùi laéng nghe coøn laø moät kó naêng cöïc kì quan<br />
thoáng nhaát khi coù söï ñoàng thuaän giöõa caùc troïng giuùp treû thieát laäp moái quan heä baïn<br />
<br />
19<br />
Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011<br />
<br />
<br />
beø trong khi chôi, vaø duy trì moái quan heä - Kó naêng chia seû<br />
toát ñeïp vôùi baïn beø, thaày coâ vaø nhöõng Khi hoaït ñoäng nhoùm treû phaûi bieát phoái<br />
ngöôøi xung quanh. hôïp, giuùp ñôõ, vaø cuøng vôùi caùc baïn trong<br />
Treû ôû ñoä tuoåi maãu giaùo thöôøng raát hieáu nhoùm giaûi quyeát nhöõng xung ñoät. Ñaõ xaùc<br />
ñoäng vaø chuùng chæ coù theå taäp trung chuù yù ñònh laø moät thaønh vieân cuûa nhoùm, treû caàn<br />
trong moät khoaûng thôøi gian khoâng laâu. bieát chaáp nhaän söï phaân coâng vaø thöïc hieân<br />
Theâm vaøo ñoù treû laïi coù caùi toâi raát lôùn vaø toát phaàn vieäc ñöôïc giao, ñoàng thôøi phaûi<br />
thích theå hieän caùi toâi cuûa mình ra ñeå muoán phoái hôïp chaët cheõ cuøng caùc thaønh vieân<br />
chöùng toû mình ñaõ lôùn. Thaùi ñoä naøy xuaát khaùc trong nhoùm. Söï phoái hôïp naøy khoâng<br />
phaùt töø söï ích kæ, vò kæ trong moãi treû noùi chæ döøng laïi ôû vieäc theå hieän yù thöùc, traùch<br />
rieâng vaø trong moãi con ngöôøi chuùng ta noùi nhieäm ñoái vôùi nhieäm vuï chung maø coøn bao<br />
chung. Vì caùi toâi quaù lôùn neân treû khoâng chuù goàm coù söï quan saùt, ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa<br />
yù laéng nghe lôøi coâ giaùo vaø caùc baïn, treû caùc baïn vaø giuùp ñôõ khi baïn gaëp khoù khaên,<br />
cho raèng mình laø ngöôøi bieát taát caû roài, hoaëc nhôø baïn hoã trôï neáu caàn...<br />
nhöõng vaán ñeà maø coâ giaùo, hay caùc baïn Quaù trình treû hoaït ñoäng cuøng nhau<br />
noùi chaúng thaám vaøo ñaâu neân khoâng caàn trong nhoùm raát thöôøng xaûy ra xung ñoät.<br />
quan taâm, thaäm chí, tieâu cöïc hôn laø treû Moãi treû phaûi coù khaû naêng töï kieàm cheá, phuïc<br />
chæ chaêm chaêm nghe ñeå tìm loãi sai cuûa tuøng nhöõng quy ñònh chung, bieát giaûi quyeát<br />
caùc baïn ñeå phaûn baùc. Haäu quaû treû seõ maâu thuaãn moät caùch hoøa bình, treân cô sôû<br />
chaúng coù theâm chuùt kieán thöùc naøo ngoaøi toân troïng vaø nhöôøng nhòn laãn nhau.<br />
söï haøi loøng moät caùch ngoä nhaän veà kieán<br />
4. Hoaït ñoäng vui chôi, maø trung taâm<br />
thöùc cuûa baûn thaân.<br />
laø troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà laø con<br />
Cho neân khi hoaït ñoäng nhoùm seõ taäp ñöôøng thuaän lôïi nhaát ñeå reøn kó naêng<br />
cho treû bieát chuù yù laéng nghe lôøi coâ giaùo giaûi hoaït ñoäng nhoùm cho treû<br />
thích, höôùng daãn ñeå bieát toå chöùc caùch chôi - Hoaït ñoäng vui chôi cuûa treû<br />
theo nhoùm hieäu quaû, vaø trong khi chôi treû<br />
Vui chôi laø moät hoaït ñoäng caàn thieát cho<br />
phaûi bieát laéng nghe yù kieán cuûa caùc thaønh<br />
moïi ngöôøi ôû moïi löùa tuoåi, nhöng ñoái vôùi treû<br />
vieân trong nhoùm chôi, ñeå traùnh nhöõng maâu<br />
em, ñaëc bieät laø treû maàm non, vui chôi ñaõ<br />
thuaãn, xung ñoät, nhöõng baát ñoàng yù kieán xaûy<br />
trôû thaønh moät nhu caàu khoâng theå thieáu<br />
ra trong khi chôi.<br />
ñöôïc. Hoaït ñoäng vui chôi chính laø hoaït<br />
Cho treû hoaït ñoäng theo nhoùm ñeå treû ñoäng chuû ñaïo cuûa treû em löùa tuoåi maãu giaùo<br />
taäp caùch laéng nghe vaø xaùc ñònh nhöõng ñieåm khoâng phaûi vì noù chieám nhieàu thôøi gian<br />
gioáng vaø khaùc, nhöõng ñieåm treû ñoàng yù vaø nhaát, maø vì noù ñaõ taïo ra nhöõng bieán ñoåi veà<br />
nhöõng ñieåm treû khoâng taùn thaønh vôùi caùc chaát trong söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa treû.<br />
baïn trong khi chôi. Töø ñoù treû coù nhu caàu Hoaït ñoäng vui chôi ñaõ giuùp cho ñöùa treû laàn<br />
chia seû nhöõng suy nghó rieâng cuûa mình vôùi ñaàu tieân ñöôïc hoaït ñoäng nhö nhöõng thaønh<br />
caùc thaønh vieân trong nhoùm. vieân cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Nhôø coù hoaït<br />
<br />
20<br />
Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br />
<br />
<br />
ñoäng vui chôi maø nhöõng neùt nhaân caùch ñaàu Troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà laø moät<br />
tieân ñöôïc hình thaønh nhö yù thöùc vaø töï yù daïng hoaït ñoäng mang tính töï nguyeän. Vieäc<br />
thöùc, hay söï xuaát hieän ñoäng cô haønh vi ñaõ thuùc ñaåy treû chôi chính laø söùc haáp daãn cuûa<br />
laøm cho haønh vi cuûa treû mang tính xaõ hoäi, baûn thaân troø chôi maø khoâng heà bò raøng<br />
tính nhaân caùch. buoäc bôûi nhöõng caùi khaùc, ngay caû keát quaû<br />
Hoaït ñoäng vui chôi cuûa treû bao goàm cuûa söï vui chôi. Ñoäng cô cuûa troø chôi naèm<br />
nhieàu troø chôi khaùc nhau nhö: troø chôi ñoùng trong quaù trình chôi chöù khoâng phaûi naèm ôû<br />
vai theo chuû ñeà, troø chôi ñoùng kòch, troø chôi keát quaû chôi.<br />
laép gheùp, troø chôi hoïc taäp, troø chôi aâm Troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà laø moät<br />
nhaïc, troø chôi vaän ñoäng... Troø chôi laø noäi daïng hoaït ñoäng mang tính töï laäp cao cuûa<br />
dung chuû yeáu ñeå taäp hôïp treû thaønh nhoùm. treû. Khi tham gia vaøo troø chôi treû heát mình<br />
Vì vaäy, muoán treû coù KNHÑN cuøng baïn beø, chuû ñoäng, ñoäc laäp töï nghó ra chuû ñeà, noäi<br />
tröôùc heát phaûi toå chöùc toát caùc loaïi troø chôi dung, phaân vai chôi, töï ñieàu khieån kieåm tra<br />
cho treû tham gia, chuù troïng ñeán nhöõng troø quaù trình chôi ñoù. Ngöôøi lôùn khoâng theå aùp<br />
chôi ñoøi hoûi ôû treû kó naêng hoaït ñoäng phoái ñaët hay chôi hoä treû maø chæ giöõ vai troø laø<br />
hôïp cao, nhö: troø chôi xaây döïng - laép gheùp, ngöôøi toå chöùc, höôùng daãn treû trong quaù<br />
troø chôi vaän ñoäng... trình chôi.<br />
- Troø chôi ñoùng vai theo chuû ñeà - con Troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà mang<br />
ñöôøng thuaän lôïi nhaát ñeå reøn KNHÑN cho treû tính ‚töôïng tröng‛, trong khi chôi treû moâ<br />
Troø chôi ñoùng vai theo chuû ñeà laø moät phoûng nhöõng haønh ñoäng vaø moái quan heä<br />
hình thöùc ñoäc ñaùo cuûa söï tieáp xuùc giöõa treû cuûa ngöôøi lôùn, söû duïng nhöõng ñoà vaät thay<br />
em vôùi cuoäc soáng cuûa ngöôøi lôùn. Trong khi theá mang tính chaát kí hieäu töôïng tröng.<br />
<br />
chôi treû taùi taïo laïi ñôøi soáng xaõ hoäi xung Chính ñaëc tính naøy cuûa troø chôi ñoùng vai<br />
<br />
quanh vaø qua ñoù treû hoïc laøm ngöôøi. Troø coù chuû ñeà laøm naûy sinh hoaøn caûnh töôûng<br />
töôïng. Khi chôi treû ñaém mình trong hoaøn<br />
chôi ñoùng vai coù chuû ñeà laø con ñöôøng thuaän<br />
caûnh chôi, boäc loä vaø traûi nghieäm caùc saéc<br />
lôïi ñeå phaùt trieån kó naêng hoaït ñoäng nhoùm<br />
thaùi tình caûm cuûa mình qua caùc vai chôi,<br />
cho treû. Ñieàu naøy theå hieän roõ neùt trong ñaëc<br />
keát thuùc chôi cuõng laø luùc treû ra khoûi hoaøn<br />
thuø cuûa troø chôi vaø caáu truùc cuûa troø chôi.<br />
caûnh aáy.<br />
- Ñaëc thuø cuûa troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà:<br />
Troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà laø loaïi troø<br />
Troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà tröôùc heát vì<br />
chôi mang tính taäp theå. Ñeå tieán haønh troø<br />
troø chôi bao giôø cuõng coù chuû ñeà. Chuû ñeà cuûa<br />
chôi nhaèm moâ phoûng laïi ñôøi soáng xaõ hoäi<br />
troø chôi chính laø nhöõng maûng hieän thöïc<br />
ñoøi hoûi phaûi coù nhieàu treû tham gia, cuøng<br />
ñöôïc phaûn aùnh vaøo trong troø chôi. Baûn chaát hoaït ñoäng vôùi nhau, cuøng thoáng nhaát chuû<br />
cuûa troø chôi ñoùng vai coù chuû ñeà laø taùi taïo laïi ñeà chôi, vai chôi haønh ñoäng chôi... Moâ hình<br />
hoaït ñoäng cuûa ngöôøi lôùn cuõng nhö caùc quan sau ñaây seõ cho thaáy roõ tính taäp theå cuûa troø<br />
heä vaø thaùi ñoä cuûa hoï vôùi nhau trong xaõ hoäi chôi ñoùng vai coù chuû ñeà theå hieän roõ trong<br />
thoâng qua caùc vai chôi. caáu truùc cuûa troø chôi.<br />
<br />
<br />
21<br />
Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011<br />
<br />
<br />
Chuû ñeà chôi, noäi Vai chôi, haønh<br />
Treû<br />
dung chôi ñoäng chôi<br />
<br />
<br />
<br />
Caáu truùc<br />
Trẻû TCÑV Treûû<br />
CCÑ<br />
<br />
<br />
Hoaøn caûnh chôi Moái quan heä qua<br />
Treû laïi<br />
<br />
<br />
Caáu truùc cuûa troø chôi ñoùng vai coù chuû thoáng nhaát ñöôïc vai chôi treû phaûi coù quaù<br />
ñeà goàm: trình thaûo luaän. Qua ñoù treû seõ reøn luyeän<br />
- Chuû ñeà chôi. Ñoù laø maûng hieän thöïc ñöôïc kó naêng thoûa thuaän, kó naêng phaân vai<br />
cuoäc soáng ñöôïc phaûn aùnh vaøo caùc troø chôi hôïp lí, kó naêng giao tieáp, chia seû... Vaø vôùi söï<br />
cuûa treû. Vaø trong khi chôi moïi haønh ñoäng taùc ñoäng ñuùng caùch töø giaùo vieân, treû seõ daàn<br />
<br />
chôi ñeàu xoay quanh chuû ñeà chôi. Tröôùc daàn nhaän thöùc ñöôïc raèng, söï phaân coâng vaø<br />
<br />
khi tieán haønh chôi treû phaûi taäp hôïp nhau chaáp nhaän söï phaân coâng laø cô sôû bình ñaúng,<br />
toân troïng laãn nhau vaø phuø hôïp vôùi nhu caàu,<br />
thaønh moät nhoùm nhoû ñeå cuøng nhau thaûo<br />
höùng thuù vaø khaû naêng rieâng cuûa moãi treû, laø<br />
luaän veà chuû ñeà chôi. Ví duï treû cuøng nhau<br />
ñieàu kieän khoâng theå thieáu ñöôïc neáu muoán<br />
thaûo luaän xem hoâm nay chôi chuû ñeà ‚meï<br />
trôû thaønh thaønh vieân thöïc söï cuûa nhoùm.<br />
vaø con‛, chôi ‚baùn haøng‛, hay chôi troø<br />
‚baùc só... Nhö vaäy chính trong böôùc ñaàu - Moái quan heä qua laïi cuûa treû trong troø<br />
tieân cuûa troø chôi ñoùng vai treû phaûi coù kó chôi: Khi chôi treû cuøng nhau taïo neân quan<br />
naêng thaûo luaän ñeå cuøng nhau thoáng nhaát heä thöïc vaø quan heâ chôi. Quan heä thöïc laø<br />
chuû ñeà chôi cho nhoùm. moái quan heä qua laïi giöõa caùc treû cuøng tham<br />
gia troø chôi, coøn quan heä chôi laø nhöõng moái<br />
- Vai chôi vaø haønh ñoäng chôi: Vai chôi laø<br />
quan heä ñöôïc thieát laäp theo chuû ñeà vaø vai<br />
thaønh phaàn quan troïng ñeå taïo neân troø chôi<br />
chôi. Muoán phaùt trieån moái quan heä thöïc treû<br />
ñoùng vai. Vai chôi laø vieäc ñöùa treû öôùm mình<br />
phaûi coù yù thöùc chôi, bieát choïn baïn chôi phuø<br />
vaøo moät nhaân vaät naøo ñoù vaø baét chöôùc haønh<br />
hôïp. Phaùt trieån quan heä chôi thì treû phaûi coù<br />
vi cuûa hoï. Haønh ñoäng chôi laø thaønh phaàn<br />
voán hieåu bieát veà cuoäc soáng xaõ hoäi, coù trí<br />
sinh ñoäng nhaát cuûa troø chôi, laø caùch thöùc maø<br />
töôûng töôïng phong phuù, coù voán ngoân ngöõ<br />
treû taùi taïo laïi hieän thöïc trong khi chôi. Sau<br />
tích cöïc.<br />
chuû ñeà chôi, treû phaûi cuøng nhau thoûa thuaän<br />
veà vai chôi, haønh ñoäng chôi nhö mình ñoùng - Hoaøn caûnh chôi: Ñoù laø hoaøn caûnh<br />
vai baùc só, caäu ñoùng vai beänh nhaân, coøn caäu khoâng coù thöïc do treû hình dung vaø ñaët mình<br />
ñoùng vai meï... í hoâm tröôùc mình ñoùng vai trong hoaøn caûnh ñoù khi chôi. Hoaøn caûnh<br />
beänh nhaân roài, hoâm nay mình ñoåi cho caäu chôi laø hoaøn caûnh do treû töôûng töôïng, naûy<br />
mình ñoùng vai baùc só nheù... Nhö vaäy ñeå sinh trong quaù trình chôi. Khi treû phoái hôïp<br />
<br />
22<br />
Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br />
<br />
<br />
cuøng nhau chôi seõ taïo neân hoaøn caûnh chôi. nhöôøng nhòn ñoái vôùi baïn. Qua ñoù treû hieåu<br />
Qua nhöõng ñaëc tröng vaø caáu truùc cuûa ñöôïc moãi ngöôøi trong xaõ hoäi ñeàu coù nghóa<br />
troø chôi, cho chuùng ta thaáy: Troø chôi ñoùng vuï vaø quyeàn lôïi ñoái vôùi baûn thaân cuõng nhö<br />
vai theo chuû ñeà heát söùc haáp daãn vôùi treû. ñoái vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh.<br />
Khi tham gia troø chôi treû ñöôïc thoûa maõn 5. Keát luaän<br />
nguyeän voïng laø soáng vaø hoaït ñoäng nhö Phaùt trieån KNHÑN cho treû maãu giaùo<br />
ngöôøi lôùn. Trong troø chôi naøy, laàn ñaàu tieân thoâng qua hoaït ñoäng vui chôi caàn ñöôïc<br />
moái quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi ñöôïc theå nghieân cöùu moät caùch ñaày ñuû vaø heä thoáng ñeå<br />
hieän moät caùch khaùch quan tröôùc treû. Neáu tìm ra nhöõng bieän phaùp laøm kim chæ nam<br />
ñöôïc toå chöùc ñuùng ñaén, troø chôi seõ giuùp thaät söï hieäu quaû ñoái vôùi vieäc hình thaønh<br />
hình thaønh ôû treû maãu giaùo nhöõng nhaân toá KNHÑN cho treû, chuaån bò cho treû sau naøy<br />
sô ñaúng ban ñaàu cuûa moái quan heä coù tính coù theå tham gia moät caùch tích cöïc, chuû ñoäng<br />
chaát ‚coâng vieäc‛, ñoù laø: söï gaén boù vôùi nhoùm vaøo nhöõng hình thöùc hoïc taäp khaùc nhau ôû<br />
chôi, söï phuïc tuøng vaø kieåm tra laãn nhau, yù tröôøng tieåu hoïc vaø nhöõng moâi tröôøng hoïc<br />
thöùc traùch nhieäm tröôùc baïn beø vaø keát quaû taäp khaùc, giuùp treû vöõng vaøng ñoái maët vôùi<br />
cuoái cuøng cuûa nhieäm vuï ñöôïc giao, khaû naêng nhöõng bieán ñoåi khoâng ngöøng cuûa ñôøi soáng<br />
töï giaûi quyeát ñuùng ñaén vaø linh hoaït nhöõng xaõ hoäi.<br />
xung ñoät xaûy ra, thaùi ñoä toân troïng vaø<br />
<br />
*<br />
GAMES PLAYED WITH THE SUBJEC IS THE MOST CONVENIENT WAY<br />
TO FORGE SKILLS GROUP ACTIVITIES FOR CHILDREN<br />
Vu Thi Nhan<br />
Thu Dau Mot University<br />
ABSTRACT<br />
Group working skills help children form groups and personality development, create<br />
opportunities for them to play, facilitate intellectual development and the formation of<br />
social skills later. They include communication skills, job assignment, listening and<br />
coordinating skills. The most favorable way to forge skills group activities for children is<br />
that the themed game plays. We need to study carefully the systems and find effective<br />
measures to establish and strengthen skill group activities for children.<br />
Keywords: skills, group activities, preschool children, games played with the subject<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
[1] Alex Mucchielli, Troø chôi ñoùng vai, döï aùn Vieät – Bæ, 1999.<br />
[2] N. Mikhailenko – R. Ivankova, Giaùo duïc treû trong troø chôi, NXB Giaùo duïc, 1980.<br />
[3] Leâ Minh Thuaän, Troø chôi phaân vai theo chuû ñeà vaø vieäc hình thaønh nhaân caùch treû maãu<br />
giaùo, NXB Giaùo duïc, 1989.<br />
[4] Nguyeãn AÙnh Tuyeát, Giaùo duïc treû maãu giaùo trong nhoùm baïn beø, NXB Giaùo duïc, 1987.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
23<br />