Truyền thống văn hoá gia đình người Hà Nội: Phần 2

Chia sẻ: Luis Mathew | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp phần 1, phần 2 cuốn sách "Truyền thống văn hóa gia đình người Hà Nội" là các câu chuyện văn hóa "Từ trong nhà ra ngoài phố" được kể từ các thực tiễn sống động của cuộc đời để lại cho người đọc những suy nghĩ tự điều chỉnh hành vi để trở thành người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Truyền thống văn hoá gia đình người Hà Nội: Phần 2

NHỮNG CÂU CHUYỆN BUỔN Thanh lịch đang trỏ nên xa lạ với th ế hệ trẻ. Tôi xin kổ vài câu chuyện "mắt thây tai nghe" về những nhận thức, cách cư xử theo một nền "văn hóa lai căng" của họ. Chuyện thứ nhất: Trưa Văn Miếu, tôi vào đây tìm một vỊ tiên sĩ trên văn bia. Tròi nắng to, khách đến tham quan khá đông, có nhiều người nưốc ngoài. Ai cũng phe phẩy trên tay chiếc quạt hoặc tờ báo gập tư ngồi nghỉ. Một nữ sinh khá xinh hai tay tóm gấu áo dài, quạt thốic lên mong có một luồng gió nhẹ. Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu em gái không ngồi lên đầu con rùa đá đội bia. Tôi nhẹ nhàng bảo em: - Đừng ngồi th ế cháu ạ! Rùa là một trong tứ linh được tín ngưỡng dân gian tôn thồ, lưu danh các bậc tiền bối của đất nước cho đòi con cháu về sau... Em gái đỏ bừng mặt ngượng ngùng đứng lên: - Cháu xin lỗi, cháu không biết nên... Tôi không trách cô học sinh trung học mà băn khoăn tự hỏi: Một công dân trẻ Hà Nội đã không biết cái điều sơ đẳng nhất của Thủ đô thanh lịch là lỗi của ai? 130
Chuyện thứ 2: Chiều Hồ Tây lộng gió. Một ông già Nam Bộ vắt chiếc khăn rằn trên vai lững thững đi bộ trên hè đường Thanh Niên. Thấy tấm ghê xi máng gần mạch nước sạch sẽ chưa ai ngồi, ông ung dung tựa người ngả lưng ngắm cảnh mây trời phóng khoáng chôn ngàn năm văn hiến, mà lần đầu tiên được mòi ra ihăm. Một chị phụ nữ đon đả: - Bác dùng gì ạ? - Cảm dn chị, tôi vừa dùng cơm xong, ra hóng mát một chút. - Thế thì ông già biíớc ngay, lấy rliỗ tôi còn bán hàng. - ơ hay, đây là công viên, tôi tưởng... - Tưởng vối tơ gì! Có xéo không thì bảo! Chị ta huớ huơ con dao róc mía... ôn g đành chịu thua, đứng dậy và ra tựa vào gốc cây thở dài. ôn g đang nghĩ gì về người Hà Nội? Về sự quản lý nơi công cộng của các cơ quan chức năng và chính quyền sở tại? Trở về quê hương Nam Bộ, ông sẽ ca ngợi Thủ đô thế nào đây vối bà con trong đó? Chuyện thứ ba: Tôi đến chơi nhà một người bạn, đang hàn huyên chợt nghe tiếng xe máy nổ. Con trai anh bạn phóng xe từ trong nhà ra ngõ. Anh quát: - Long! Dừng xe bô bảo. Con có thấy ai đang ngồi với bô không? Khách đến nhà cứ giương mắt lên không chào hỏi là vô lễ. Mà con ra đường sao lại mặc áo ba lỗ, quần đùi? « Cậu thanh niên tròn đôi mắt: - Con đi cổ vũ cho đội bóng. Bô không thấy lôgô in trên ngực áo con à? Bố không thấy khối Tây, đầm "ba lô" cũng may ô, du ngoạn đó sao? Bô chỉ bắt nạt con. Sao bô" không 131
cấm các sao ca sĩ phơi ngực, hở rôVi. khoe đùi trên sàn diễn, trên ti vi, trên băng karaôkê... Bạn tôi tái mặt vì ngượng, đành đê thằng bé phóng xe vèo qua đưòng. Anh thở dài: - Chúng nó bây giò thê đấy! Con với cái, có tý gì là thanh lịch Hà Nội đâu? Tôi nghĩ đến gia phong, gia lễ, gia phép của thòi ông cha. Ai chịu trách nhiệm về sự "mất gốc" này? Qua vài mẩu chuyện bắt gặp tự nhiên trong đòi sống hàng ngày, làm cho chúng ta không khỏi suy nghĩ. Phải quan tâm đến những điều nhỏ nhất như vứt rác ra đườiig, hất nưóc xuông lầu, phơi quần áo ra mặt phô", nói tục, cử chỉ thô lỗ, ăn uống sụp soạp, nói năng sàm sỡ... để giữ lại cái thể diện thanh lịch cho Hà Nội. Cho nên việc thành phô vận động xây dựng "Văn hóa người Hà Nội" nằm trong phong trào lốn "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sông vàn hóa ở khu dân cư" là rất cần thiết. Cần phải làm ngay, làm kiên trì, với các phương thức huy động tổng lực của các cđ quan truyền thông, văn hóa - văn nghệ, các đoàn thể, nhà trưòng và gia đình cùng vào cuộc. Vai trò sô" một ở đây là gia đình. Có một "nếp nhà" lành mạnh, có phép tắc tôn ti trật tự, mới hoàn thiện nhân cách cho những người sinh ra và lớn lên ở đó. Trách nhiệm này không thể đổ cho ai. 132
TIẾC! Hờn một nám tôi mới trở về làng nìà lạ lẫm làm sao. Đó cũng là thòi gian từ làng lên Ị)hô^ của mảnh đất chôn nhau của tôi. Thôi thì đó cũng là (Ịuy luật tự nhiên, đã là phô" thì không thể để con đường lát gạch nghiêng đã quá lâu đòi mòn vẹt cao thấp, không Ihể để nliững ngói nhà bé nhỏ vài ba gian lợp ngói ta với tường dậu ỏ rô đẩy gai; không thể để cái khu phụ lồ lộ phía bên nhà thấp lè tò kiêm nhiều chức năng mà nay không còn cần đến... Thế là Ị)há đi để xây lại nhà hàng phô', nhà Tây hai ba tầng, mái bằng bê tông, khu phụ khép kín bên trong. Cũng không còn đun rạ, đun trấu hay than, củi nữa mà phải xây nông nhà bếp. Bếp giò dùng ga sạch sẽ ở ngay trong phòng án. Chang phải người làng tôi giàu có gì đâu. Tiền xây nhà mới và mua sắm mọi vật dụng sinh hoạt đổi đòi ấy đều có từ đất. Chỉ cần phải xén đi dăm chục mét vuông mở đưòng rộng ra hay khu ruộng vưòn nằm lọt vào quy hoạch là gia đình có vài Irám triệu như tự trên tròi rơi xuông để làm cuộc đổi đòi rồi. Có điều tôi tiếc nhất là mỉít đi cái cổng làng với hai con chó đá không biết đã tồn tại ở làng tôi bao nhiêu đời. Cái 133
cổng chỉ sơ sài thôi, với ba chữ Nho đắp nổi "Phú Hạ thôn" mà các cụ ngưòi làng cho tôi biếl do cụ bôn đời trước của tôi viết tặng thôn. Hai cánh cổng bằng gỗ sung có một lỗ thủng to như cái đấu do chỗ có cái mắt gỗ bong ra. Mỗi lần, bọn trẻ con chúng tôi bấu vào cánh cổng, đu đưa đẩy tấm cánh quay ra quay vào lại phát ra những tiếng cót két vì khò dầu. Cái cổng phá đi để mở đưòng trục vào làng rộng ra. Hai cánh được cổng được bể làm củi thui con chó để làm bữa khánh thành đưòng. Còn hai con chó đá chả ai biết ai bứng đi làm gì và giò ở đâu? Tôi chợt nhớ vào dịp Tết vừa qua, trên truyển hình có giới thiệu một ông họa sĩ có bộ sưu tập hàng tràm chó đá. Không biễt đôi chó đá của làng tôi có nằm trong sô" chó đá này không? Nếu đưỢc thế cũng là may cho ”ông”.,. Tôi vừa ngỏ ý tiếc này ra với người bạn thuở quần đùi, nay làm chức chính quyển cao nhất xã thì anh ta ráo hoảnh: - Tiếc! Tiếc cái diếc, con rô! Muôn văn minh - hiện đại thì phải làm mới nhiều cái chứ đâu chỉ mât đi cái cổng làng, c ả cái làng nàv, những người sông chết ở đây không ai có ý kiến gì. Thế mà cái thằng bỏ làng ra sông ngoài phô" mấy chục năm nay, vừa mới về thăm quê đã gào lên: Tiếc! Tiếc! Đúng là "ngược đòi!'*. Tôi chẳng còn gì để nói, đành ghi lại chuyện "ngưỢc đòi” này để xem có ai "ngược đời” giống tôi. 134
ĐỪNG NỔI MÁU "ANH HÙNG" Thanh dang vi vu tren X(' máy. Đưòng không đông lắm. Chợi chiếc diộn Ihoại di dộiìú ch] ỏ llìál lưng rung len. Anỉi một tay cầm lái, một tay móc (ỉiộn tlioại, bật nắp áp lên tai: - Alô... Chiếc xe vẫn lao di tốc dộ như trước. Có một ngã tư trước mặt, anh vội giảm tôc độ nhưng khỏng kịp, xe lấn lên khỏi vạch chắn dành cho ngưòi di hộ sau khi quệt nhẹ vào đuôi một xe khác, chiếc máy điện thoại váng ra. Thanh dựng xe, đi nhặt clìiốc điộn thoại, quay lại đã thây một chàng trai cũng án diện bảnh bao túm lấy: - Xày! Có mắt hay không mà đảm vào đuôi xe của ông? Thanh nhẹ nhàng: - Mình đang mải nghe điộn thoại ĩiỏn... - Nên cái con khỉ! - Anh bảo ai là khỉ‘? - Tao bảo mày đấy! Mày phai đổn ông cái chỗ bong tí sơn. Máu nóng bừng bừng bôc lèn. Thanh mất bình tĩnh: - Đển cái...! 135
- A! - Thê là tay nắm lấy tay nhau, cả hai như đô vậl sắp vào đấu. Một anh bộ đội lực lưỡng đã chứng kiến đầu đuôi, vội dắt xe máy sang cạnh đưòng, gạt chân chông, rút chìa khóa, bước nhanh tỏi cản hai người ra hai bên. - Thôi đi các bạn, đừng nổi cáu "anh hùng", sĩ diện hão mà bé xé ra to! Việc va quệt nhẹ, xe không hỏng, người không đau, giá anh bạn vừa đi xe vừa nghe di động này thấy lỗi do mình, nói trước câu "xin lỗi" thì đâu sinh chuyện. Còn anh bạn quá nóng nảy, to tiếng, nói sừng sộ những lời lẽ thiếu tao nhã cũng là không nên. Các bạn nghe tôi, hai bên cùng xin lỗi nhau, rồi ta đi, kẻo để mọi ngưồi xúm đông lại, công an phải tối giải quyết thêm phiền. Những người đứng xem đều tán thành cách giải quyết hỢp lý, hỢp tình. Mỗi người một câu thêm vào làm cho Thanh và anh bạn kia nhận ra mình đã nổi nóng "hơi sớm", cùng bắt tay giải hòa. Ngã tư lại thông thoáng. 136
CÁI BẮT TAY Ông Hãnh làm giám đốc một Công ty câp Ba nhưng rât hách. Ông chỉ quen còng lưng giơ cả hai tay ấp lấy tay thủ trưởng cấp trên một cách kính cẩn, khúm núm, còn với cán bộ, nhân viên trong công ty, bàn tay ông đưa ra hồ hững, cứng đơ vô hồn! Bắt tay đi kèm với chào hỏi là cách giao tiếp thông thường của tât cả mọi ngưòi không kể chức tước, giàu nghèo. Nhưng ông Hãnh lại có sự phân biệt ứng xử hẳn hoi. Một lần, anh Tân, cán bộ công ty đi vào phòng giám đôc gặp ba ngưòi bạn và òng Hãnh đang ngồi với nhau. Anh đưa tay bắt tay từng ngưòi kèm theo lòi tự giói thiệu. Đến ông giám đôc, anh giơ tay ra, nhưng ông Hãnh lò đi như không thấy làm anh ngượng ngùng vội thu tay vể rồi xin phép rút lui. Từ ây, không bao giò anh đưa tay ra trước với giám đốc của mình. Năm năm sau, ông Hãnh về hưu, anh Tân đưỢc giám đốc mới đề bạt làm Trưởng phòng tổ chức. Một hôm, anh có việc xuông công ty thì gặp ông Hãnh vào cổng, ô n g chạy vội tới đưa cả hai tay nắm lây tay anh, lắc lắc liên hồi: 137
- Xin mừng lực lượng trẻ, lớp kế cận chúng tôi! Trước thái độ vồ vập. niêm nở quá mức làm nọi ngưòi đế ý. anh Tân cũng phát ngượng. Sau một hồi thăm hỏi, ông Hãnh ghé tai Tân nói nhỏ: - Này eậu, thằng út nhà minh sắp tốt nghiệp dại học, mình nhờ cậu sắp xếp cho nó một chân ở công ty. À, thì ra sự thay đổi của cái bắt tay là ở đó. Cái bắt tay cũng biết nói! Ngưòi lịch sự rất tế nhị trong sự bắt tay. Chủ đưa tay trước khách, cấp trên đưa tay trước cấp dưới, nữ đưa tay trước nam - đây là quan niệm phương Đông vì cố hà ngại bắt tay đàn ông, mình đưa tay ra mà bà ấy không giơ tay có mà... ngô" (!) chứ không như quan niệm phương Tây, nam phải "ga lăng" với nữ. Bắt tay nắm vừa phải, đừng xiêt chặt, cũng đừng hò hững mắt nhìn đi chỗ khác, có thể lắc nhẹ vài cái nhưng chớ rung mạnh liên tục. Qua cái bắt tay cũng hiểu biết thêm tính cách một con ngưòi. 138
ĐỪNG CHƠI DẠI Qua mây lần đứng xem cố vũ các bạn cùng phỗt đua xe trong đôm. Thanh dã thấy n^ứa nự,í\v chân tay, thú mạo hiểm đưỢc kích thích lại mâV cò bạn chọm vào: - Công tử con một, Thanh "còm" chẳng dám lên đưòng đua đâu! Thêm em Ngọc đánh một đòn chết đứng: - Cậu mà tham gia, Lớ tình nguyện ỏm lưng tăng động lực cho cậu, không về nhât cũng nhì. Hay là.., còn sỢ sứt sơn cái xe "trăm hai lám” ông bô m(3i sắm cho! A, không thể để bọn nó coi thưòng mình, nhất là với Ngọc, cô bạn mà Thanh đang yêu mê mệt, thường "trồng cây si” đón em lúc tan học. Thế là Thanh quyết định gia nhập nhóm đua xe phô" Khâm Thiên. Họ hẹn nhau khởi động dúng 12 giờ đêm từ phô» Hàng Càn trong khu phô^ cổ, phóng theo đường Hàng Quạt ra Hàng Da vào Trần Phú, Kim Mã ngoặt Nguyễn Chí Thanh lên đường Trần Duy Hưng - Láng - Hòa Lạc. Ngọc mặc áo phông, váy ngắn như viên nữ tướng chỉ huy ra lệnh cho Thanh. 139
Cả toán lúc đầu đi phân tán đến Kim Mã mới hội tụ thành một đoàn vừa phóng nhanh, đánh võng vừa bóp CÒI inh ỏi, Người đi đưòng sỢ hãi dạt vào bên, có ngưòi cẩn thận dắt hẳn xe lên hè. Đoàn xe đua đang hồ hởi, hí hửng vì chưa thấy cảnh sát cơ động xuíít hiộn, bỗng tiếng còi huýt lên độl ngột. Chưa đến cầu Trung Hòa đã thấy mấy tấm ba-ri-e chán ngang, bóng áo rằn ri mũ sắt loang loáng. Thanh chợt tỉnh ngộ, định rẽ ngoặtvào ngõ.Ngọc siết chặt vòng tay ôm Thanh, quát: - Không được chuồn. Phóng thẳng! Mở đường vây mà đi! Thanh luống cuống chưa kịp xử lý thì chiếc xe phân khôi lớn đã váng lên dải phân cách đâm vàogốc cây to, quật cả hai ngưòi xuông vệ đưòng, bất tỉnh... ĐưỢc cấp cứu kịp thòi Thanh và Ngọc không chết, ngưòi bị bó bột gãy tay, kẻ bị khâu mặt hơn mười mũi làm mất vẻ đẹp duyên dáng của cô gái. Cái xe mới bô mẹ vừa mua cho, thưởng đưỢc vào đại học, bị ”trọng thương*’ nặng hơn người. Họ bị công an lập biên bản, xử phạt hành chính vì mới mác tội lần đầu. Rồi nhà trường phê bình, bô^ mẹ mắng mỏ. Giờ thấy ai đú đởn toan theo bạn đua xe, Thanh bảo: - Này đừng dại mà chơi trò điên rồ ấy! 140
ĐỪNG GỌI LỘN XỘN THẾ Nhà bà Phương vể quê piỗ tổ, đầv một xe tám chỗ. Bà muôn cho con gái, con dâu, các cháu nhân dịp về thăm họ hàng bén nội, bên ngoại một thể. Cũng đã lâu con cháu chưa được về quê, họ lại đông, không biết nhau, có khi ra đường va xe "đánh nhau vỡ đầu mới nhận họ" thì chết! Về đến nơi, ai ai cũng tíu tít chào hỏi. Có nhiều ông bà, cô bác chưa biết gọi là gì nên các anh, các chị cứ lúng túng trong mồm chào se sẽ không rõ tiếng. Bà Phương phải làm người giới thiệu: - Đây là bác Vân, anh con chú con bác với bô con. Đây là thím Sáu, vỢ chú Sáu em họ đằng bô". Đây là dì Thành em mẹ, "anh" này ít tuổi nhưng lại ngang hàng với mẹ, họ ngoại, các con gọi bằng cậu. ổn g Tân đây là trưởng họ, với các con là đời thứ tư, phải gọi là cụ mới đúng phép... Nhiều người quá, các con cháu bà Phương không sao nhớ hết và cũng chưa rõ làm thế nào để phân biệt ai là họ bên nội, ai là họ bên ngoại. Đến nhà bà nội, chị Liên mới đem thắc mắc hỏi: 141
- Nội ơi! ở ngoài phô', các cháu chỉ quen gọi anh chị của bô' mẹ đều là bác, còn em bố mẹ là cô chú cả, sao về đây lại có nhiều cách gọi thê hở bà? - Đó là phong tục tập quán ông cha từ xưa, cách gọi có phân biệt nội ngoại rõ ràng. Vê bên bô", anh hay chị đều gọi là bác, em trai là chú, em gái là cô. Vợ của chú gọi là thím, v ề bên mẹ, chị mẹ gọi là bá, em mẹ là dì, anh em trai gọi chung là cậu. Bà thấy các cháu ngoài ấy gọi tất cả là cô, chú, bác là không đưỢc. Có gọi đúng mới nhận ra quan hệ họ hàng th ế nào chứ. Vừa lúc ấy, cháu Hiền con chị Liên, gọi cô Tám, em bô" là "mẹ". Bà bảo: - Cháu chỉ được phép gọi mẹ Liên thôi. Còn cô Tám chưa có chồng con, không được gọi là mẹ, phải gọi là cô. Như thế, ngưòi ta mới biết cô â'y là em bô" cháu! Từ nay, các anh chị phải nghe bà, gọi lại cho đúng phép nhà, đừng gọi lộn xộn th ế nữa. 142
TẾT ÔNG CÔNG Sắp đến ngày hăm ba tháng Chạp ta, bà Giáo đã đón chị Hàng Mã đi rong mua ba cái mũ ông Công, ông Táo và Táo bà. Cu Hiền thắc mắc hỏi bà: - Bà ơi, sao lại hai ông mà chỉ có một bà? - Đó là một câu chuyện cố tích hđi dài, để lúc khác bà kể cho cháu nghe. Còn bây giò bà nói cho cháu biết về ngày tết ông Công. Thổ công hay Táo Quân cũng vậy, là các thần bếp của nhà mình, gồm có ba vị tưỢng trưng bằng ba cái mũ này. Bây giờ nhà ta đun bếp ga, bếp điện nên cháu không hình dung đưỢc bếp ngày xưa đun bằng ba ông đầu rau. Đó là ba hòn đất sét nện kỹ nặn thành khôi vuông, đầu múp đế loe cho vững, hơi cong, ngả vào giữa, để dưới nền nếp ở ba cạnh vừa đủ đặt nồi lên trên. Đấy chính là ba vị Táo Quân, người theo dõi công việc làm ăn của nhà chủ suô"t cả năm. Ai làm việc thiện, ai làm điều dữ, kẻ nào buôn gian bán lận, kẻ nào bạc ác bâ't nhân... đều được các vị ấy ghi lại để đến ngày hăm ba tháng Chạp làm sớ đem lên Thiên đình báo cáo Ngọc hoàng Thượng đê phán xử. Cho nên ngưòi trong nhà phải luôn nhắc nhở nhau ăn ở cho đúng đạo lý làm ngưòi. 143
- Thê ba vỊ Táo công bay lên tròi bằng gì hả bà? - Các vỊ ấy cưỡi cá chép bay theo làn khói hương bà cúng tiễn. Đến ngày hăm ba, bà đón các bà hàng cá làng Sét, làng Sở gánh hàng thúng cá chép con lên phô", để mua ba con cho ba vị. Cúng xong, ta đem cá thả ra ao, dầm, sông, hồ... - Hay quá bà nhỉ? Năm nay, bà để cháu thả cá xuống hồ Văn Chưđng bà nhé. - ừ , bà để cháu thả. Đấy cũng là làm lễ phóng sinh, đưa cá con xuông nước làm sạch thêm môi trưòng, sau cá lớn lôn lại có thức ăn cho người. Vừa theo tập quán cha ông, vừa mang tính khoa học bảo vệ sinh thái đấy cháu ạ. 144
ĐI HỘI PHẢI HIỂU Ý NGHĨA CỦA HỘI Mồng năm Têt, thấy các cháu tiu tit rủ nhau đi hội Đông Đa, bà bèn hỏi: - Các cháu có biết hội Đông Đa là hội gì không? Đức nhanh nhảu giơ tay: - Thưa bà, đó là kỷ niệm trận chiến thắng Đông Đa ạ. - Thê ai thắng và ai thua? - Bà hỏi lại. Hoa tranh nói trước: - Vua Quang Trung đánh thắng ngoại xâm ạ. - Chưa đủ, cháu phải nói là vua Quang Trung đem quân từ Đàng Trong ra đánh tan quân Thanh để giải phóng kinh thành Thăng Long vào mùa xuân năm Kỷ Dậu 1789. Bây giờ bà hỏi thêm: - Các đồn của quân Thanh đóng ở những đâu và bị tiêu diệt như thê nào? Đức ấp úng: - Đánh đồn giặc ở... Đông Đa ạ, - Còn ở đâu nữa, các cháu chịu rồi phải không? Năm ây, vua Quang Trung đốc quân thần tốc vượt bao dặm đường dài tO-VHGĐNHN 145
để đến ngoài kinh thành vào ngày đầu năm. Quân Tây 5đn lần lượt hạ đồn Hà Hồi, đập tan đồn Ngọc Hồi ở mạn Thiòng Tín, Thanh Trì bây giò, đêm mồng bôVi, rạng mồng nảmTêt bao vây đồn Khương Thượng của giặc. Quân ta được rnân dân vùng này hỗ trỢ bện rất nhiều bùi nhùi bằng rơm, .ẩm dầu, kết lại vối nhau bao quanh đồn rồi nổi lửa tạo ra một trận rồng lửa cháy sáng rực tròi, khiến cho giặc khiẽ) sỢ không còn ý chí chiến đấu, quân ta xông vào tiêu diệt. Tiớng giặc là Sầm Nghi Đông phải treo cổ tự tử. Thừa thắng cuân ta vượt qua cửa Ô Chợ Dừa vào thành Thăng Long. Cuân Thanh hoảng sỢ bỏ chạy qua cầu phao sông Nhị, tức :ông Hồng. Cầu phao bị gẫy, hàng nghìn Lên giặc bị bỏ ming. Kinh thành được giải phóng. Vua Quang Trung áo bào nàu vàng sạm đen mùi thuôc pháo cưỡi voi vào Thăng Long t-ước sự hoan nghênh của dân chúng đô thành. - Ôi, sao bà biết được câu chuyện hay như vậy? - Bà lúc nhỏ tìm đọc những chuyện lịch sử, truyện t'anh về chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa. Để kỷ niệm chiến côig vĩ đại ấy, hàng năm ta mở hội Đông Đa, trong đó có tiết mục diễn lại tích trận rồng lửa bằng hình tưỢng múa rồng VI các tầng lốp dân chúng đem bùi nhùi lửa. Dự hội trận xong các cháu nên đi vào Chùa Bộc gần đó, thắp nén hương cúêm ngưỡng tưỢng Đức ô n g Quang Trung, hiểu đầy đủ ý Ighĩa của lễ hội, có như vậy mới đạt tác dụng giáo dục tn y ền thông, noi gương ngưòi xưa, lớn lên làm tròn nghĩa vụ 'ông dân, giữ gìn và xây dựng đất nưốc, xây dựng Thủ đô Igày thêm giàu đẹp. 146
MỪNG TUỔI BÉ Chị Yên đang chuẩn bị đi lễ Têt thì tiếng chuông cổng vang lên. Chị chạy ra đón khách. Bốn người bạn cùng cơ quan ào vào, tíu tít lòi chúc mừng năm mới. Chị Yên mời các bạn uô"ng nước, ăn mứt và bóc chiêc bánh chưng mòi mọi người: - Mời các bạn nếm thử bánh Tết, mẹ mình gói ở quê ra đó. - Cháu Yến nhà cậu đâu rồi? - Người bạn hỏi chị Yên. - Cháu ở trên gác với bà. Kia rồi, cháu đang xuông. Bé Yến năm nay 7 tuổi, đang học lớp 1, khoanh tay trước khách lễ phép: - Cháu chào các cô, các bác ạ! Chị Yên cười nhắc con; - Lần sau con phải chào các bác trước các cô. Năm mới con chúc Tết các bác, các cô đi. Bé Yến thẹn thùng nói nhỏ nhẹ: - Cháu chúc các bác, các cô một năm khỏe mạnh, gia đình hạnh phúc. 147
Mọi người cười vui và cùng mừng tuổi bé với lòi chúc cho bé hay ăn chóng lớn, trò giỏi con ngoan. Chị Yên vội nói: - Sao các bạn cho cháu nhiều thế, mừng tuổi cháu đồng tiền đúc để cháu bỏ lợn tiết kiệm, đầu năm học tới mổ lợn mua sách vở đỡ mẹ. Bé Yến nép vào bên mẹ: - Mẹ ơi, sô" tiền này cho con để ngoài, con và các bạn trong lớp đã hẹn nhau sau Tết khi nhà trường tổ chức giao lưu với học sinh trưòng trẻ em khuyết tật, chúng con sẽ đem tiền mừng tuổi ủng hộ các bạn ấy. Mẹ có đồng ý không ạ? Chị Yên nhìn con cảm động khi bé biết nghĩ đến những ngưòi bạn khó khăn. Những người bạn chị cũng nói "Cháu cho các bác, các cô góp vối". Cầm những tò giấy bạc mới, bé Yến ngước mắt hỏi mẹ. Chị Yên chợt nhận ra, Tết này bé Yến không còn trẻ con nữa. 148
LÀM ĐẸP TIẾNG HÀ THÀNH Đang lúc thả hồn theo dòng cảm xúc của nhán vật trong chuyện, chợt ông Văn thấy có tiếng chó sủa vang rồi gầm gừ. Quái, nhà mình nuôi chó bao giò thế nhỉ? ồ n g nhỏm dậy ngó quanh, nhìn xuông cả gầm giường vẫn không thấy gì, lại có giọng nói Ồm Ồm: - Lạy cụ ạ! Mời cụ nghe điện thoại! Thì ra đó là tiếng phát ra từ túi áo vét của cậu con trai. Một thứ nhạc chuông điện thoai di động mà con ông mới cài đặt. Vân từ trên gác lao xuông, vồ lấy máy; - A lô! Tớ nghe đây! Bao giò đi picnic nhỉ? Thứ bảy hả? Được mấy "mông" rồi? Con Hằng "bồ sứt cạp", con Nga "quê một cục", thằng Hòa "ngố", thằng Khoa "híp hốp", con Thoa "chân kiềng"... Sao không rủ mụ Tám "mắt xanh, mỏ đỏ"? Ô kê! Bảo chúng nó phải "moi" ít ra là năm "băng" của bà "bô" mới đủ chi "bọ" nhất đấy! ĐưỢc rồi, cứ thế. Bai! Ong Văn vây con lại: - Con vừa nói tiếng nước nào mà bô" cố lắng tai nghe vẫn không hiểu gì cả? 149