Tư tưởng của Lenin về cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản vì dân chủ và chủ nghĩa xã hội

T− t−ëng cña Lenin vÒ cuéc ®Êu tranh<br /> cña giai cÊp v« s¶n<br /> v× d©n chñ vμ chñ nghÜa x· héi<br /> <br /> <br /> <br /> Lª Minh Qu©n(.)<br /> <br /> <br /> V.I. Lenin, trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o c¸ch m¹ng, lu«n quan<br /> t©m ®Õn vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò d©n chñ trong cuéc ®Êu<br /> tranh cña giai cÊp v« s¶n. §Êu tranh cho d©n chñ ë nh÷ng tr×nh ®é vµ<br /> tÝnh chÊt kh¸c nhau tr−íc vµ sau khi giµnh chÝnh quyÒn ®Òu n»m trong<br /> môc tiªu chung cña cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng cña giai cÊp v« s¶n. §Êu<br /> tranh cho d©n chñ võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc cña sù nghiÖp x©y<br /> dùng CNXH. Vµ, do ®ã, vÊn ®Ò quan träng nhÊt - nh− Lenin nãi - lµ<br /> kh«ng ph¶i chØ tuyªn truyÒn vÒ d©n chñ, tuyªn bè vµ ra s¾c lÖnh vÒ d©n<br /> chñ lµ ®ñ, kh«ng ph¶i chØ giao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn chÕ ®é d©n chñ cho<br /> nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn nh©n d©n trong nh÷ng c¬ quan ®¹i biÓu lµ ®ñ, mµ<br /> cÇn x©y dùng ngay chÕ ®é d©n chñ, b¾t ®Çu tõ c¬ së, dùa vµo ý kiÕn cña<br /> b¶n th©n quÇn chóng, víi sù tham gia thùc sù cña quÇn chóng vµo tÊt c¶<br /> ®êi sèng cña Nhµ n−íc. §Êy lµ yªu cÇu, lµ mÖnh lÖnh cña sù nghiÖp x©y<br /> dùng CNXH, trong ®ã cã sù nghiÖp ®æi míi v× CNXH ë n−íc ta hiÖn nay.<br /> <br /> <br /> <br /> 1. Sinh thêi Lenin lu«n quan t©m ®Õn cho chñ nghÜa x· héi cã mèi quan hÖ biÖn<br /> vÞ trÝ vμ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò d©n chøng víi nhau, thùc hiÖn hoμn toμn vμ<br /> chñ vμ cuéc ®Êu tranh v× d©n chñ trong triÖt ®Ó chÕ ®é d©n chñ lμ môc tiªu vμ<br /> tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n. ®éng lùc cña c«ng cuéc x©y dùng CNXH.<br /> §Êu tranh cho d©n chñ, v× d©n chñ ë<br /> nh÷ng tr×nh ®é vμ tÝnh chÊt kh¸c nhau Tr−íc hÕt, ®Êu tranh cho d©n chñ<br /> ®Òu n»m trong môc tiªu chung cña tiÕn trong ®iÒu kiÖn cña nÒn d©n chñ t− s¶n,<br /> tr×nh cña cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng cña theo Lenin, lμ tiÒn ®Ò cho cuéc ®Êu tranh<br /> giai cÊp v« s¶n. “…Kh«ng cã con ®−êng gi¶i phãng giai cÊp v« s¶n. “C¸ch m¹ng<br /> nμo kh¸c dÉn ®Õn CNXH, ngoμi kinh qua d©n chñ cμng ®−îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ bao<br /> chÕ ®é d©n chñ, tù do chÝnh trÞ”(tr. 52) (*) . nhiªu th× cuéc ®Êu tranh míi Êy (cuéc<br /> Gi÷a hai cuéc ®Êu tranh cho d©n chñ vμ ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n cho CNXH<br /> - gi¶i thÝch cña t¸c gi¶ bμi viÕt nμy) cμng<br /> diÔn ra sím, réng lín, râ rÖt vμ kiªn<br /> (.) PGS. TS. Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh<br /> (*)<br /> C¸c tµi liÖu tham kh¶o ®Òu lÊy tõ V.I. Lenin toµn tËp, quyÕt bÊy nhiªu” (tr.129 -131). §Êu<br /> tËp 1, Nxb. TiÕn Bé.- M.: 1978 (tiÕng ViÖt) tranh trong ®iÒu kiÖn cña chÕ ®é t− b¶n,<br /> 32<br /> Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2005<br /> <br /> <br /> giai cÊp v« s¶n vμ n«ng d©n kh«ng cßn chóng ta ®ßi hái ph¶i lËt ®æ chñ nghÜa t−<br /> con ®−êng nμo kh¸c dÉn tíi tù do ch©n b¶n, t−íc ®o¹t giai cÊp t− s¶n, coi ®ã lμ c¬<br /> chÝnh ngoμi con ®−êng tù do t− s¶n vμ së cÇn thiÕt ®Ó xo¸ bá t×nh tr¹ng bÇn<br /> tiÕn bé t− s¶n. C¸c quyÒn tù do chÝnh trÞ cïng cña quÇn chóng còng nh− ®Ó thùc<br /> trong ®iÒu kiÖn d©n chñ t− s¶n kh«ng hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ vμ toμn diÖn tÊt c¶<br /> gióp gi¶i tho¸t ®−îc ngay lËp tøc giai cÊp mäi c¶i c¸ch d©n chñ”(tr.78-79).<br /> c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng khái<br /> D©n chñ trong ®iÒu kiÖn cña chñ nghÜa<br /> c¶nh bÇn cïng, nh−ng nã sÏ ®em l¹i cho<br /> t− b¶n trë thμnh tr−êng häc d©n chñ ®Ó<br /> c«ng nh©n mét vò khÝ ®Ó ®Êu tranh<br /> giai cÊp v« s¶n häc tËp, rÌn luyÖn tinh<br /> chèng l¹i c¶nh bÇn cïng (tr.171).<br /> thÇn, ý thøc d©n chñ vμ n¨ng lùc thùc<br /> D©n chñ t− s¶n cã ý nghÜa thËt réng hμnh d©n chñ. “Nh−ng hoμn toμn kh«ng<br /> r·i. ý nghÜa cña nã lμ ë chç lμm cho cuéc thÓ t−ëng t−îng ®−îc r»ng giai cÊp v«<br /> ®Êu tranh giai cÊp trë nªn réng r·i, c«ng s¶n, víi t− c¸ch lμ mét giai cÊp lÞch sö,<br /> khai, cã ý thøc. Vμ ®©y kh«ng ph¶i lμ sù cã thÓ chiÕn th¾ng ®−îc giai cÊp t− s¶n,<br /> bãi to¸n, kh«ng ph¶i lμ −íc nguyÖn, mμ mμ l¹i ch−a ®−îc gi¸o dôc theo tinh thÇn<br /> lμ sù thËt”(tr. 138). ViÖc tham gia vμo d©n chñ triÖt ®Ó nhÊt vμ kiªn quyÕt c¸ch<br /> ho¹t ®éng cña c¸c héi nghÞ ®¹i biÓu cña m¹ng nhÊt, ®Ó lμm viÖc ®ã” (tr.79). D©n<br /> chÕ ®é d©n chñ ®¹i nghÞ lμ mét trong chñ t− s¶n lμm n¶y sinh nh÷ng nguyÖn<br /> nh÷ng biÖn ph¸p huÊn luyÖn, gi¸o dôc vμ väng d©n chñ trong quÇn chóng, t¹o ra<br /> tæ chøc giai cÊp v« s¶n thμnh mét ®¶ng nh÷ng thiÕt chÕ d©n chñ, gay g¾t thªm<br /> ®éc lËp cña giai cÊp, lμ mét trong nh÷ng m©u thuÉn gi÷a chñ nghÜa ®Õ quèc muèn<br /> biÖn ph¸p ®Êu tranh nh»m gi¶i phãng phñ nhËn d©n chñ vμ quÇn chóng khao<br /> giai cÊp c«ng nh©n. “Giai cÊp v« s¶n kh¸t d©n chñ. Vμ ®Æc biÖt “…giai cÊp v«<br /> kh«ng thÓ giμnh ®−îc th¾ng lîi b»ng c¸ch s¶n kh«ng cã kh¶ n¨ng lμm c¸ch m¹ng<br /> nμo kh¸c h¬n lμ th«ng qua chÕ ®é d©n kinh tÕ nÕu kh«ng ®−îc gi¸o dôc trong<br /> chñ, nghÜa lμ b»ng c¸ch thùc hiÖn chÕ ®é cuéc ®Êu tranh d©n chñ” (tr. 92).<br /> d©n chñ triÖt ®Ó vμ ®em nh÷ng yªu s¸ch<br /> Tuy nhiªn, “Chóng ta ñng hé chÕ ®é<br /> d©n chñ ®−îc ®Ò ra mét c¸ch kiªn quyÕt<br /> céng hoμ d©n chñ v× nã lμ h×nh thøc nhμ<br /> nhÊt mμ g¾n liÒn víi tõng giai ®o¹n ®Êu<br /> n−íc tèt nhÊt cho giai cÊp v« s¶n d−íi chÕ<br /> tranh cña hä” (tr. 78 - 79).<br /> ®é t− b¶n chñ nghÜa, nh−ng chóng ta<br /> Cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n kh«ng quªn ®−îc ®iÒu r»ng c¶nh n« lÖ<br /> chèng giai cÊp t− s¶n, do vËy, ph¶i trªn lμm thuª lμ sè phËn cña nh©n d©n c¶<br /> c¬ së thùc hiÖn mét c−¬ng lÜnh, mét s¸ch trong n−íc céng hoμ d©n chñ nhÊt”(tr.25).<br /> l−îc c¸ch m¹ng vÒ toμn bé nh÷ng yªu Giai cÊp t− s¶n ®Ò cao d©n chñ, chÕ ®é<br /> s¸ch d©n chñ. §ã lμ nh÷ng ®ßi hái vÒ céng hoμ d©n chñ vμ gäi nã lμ “chÝnh<br /> thμnh lËp chÕ ®é céng hoμ, tæ chøc d©n quyÒn toμn d©n” hay d©n chñ nãi chung,<br /> c¶nh, thùc hiÖn chÕ ®é nh©n d©n bÇu cö d©n chñ thuÇn tuý lμ nã lu«n muèn che<br /> quan chøc, nam n÷ b×nh ®¼ng, quyÒn d©n ®Ëy mét thùc tÕ r»ng, “thùc tÕ chÕ ®é<br /> téc tù quyÕt v.v.. “Dùa vμo chÕ ®é d©n céng hoμ d©n chñ ®ã chÝnh lμ chuyªn<br /> chñ ®· ®−îc thùc hiÖn, ®ång thêi bãc trÇn chÝnh cña giai cÊp t− s¶n, chuyªn chÝnh<br /> tÝnh chÊt kh«ng triÖt ®Ó cña c¸i chÕ ®é cña nh÷ng kÎ bãc lét ®èi víi quÇn chóng<br /> d©n chñ ®ã d−íi chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa, lao ®éng” (tr.480). “ChÕ ®é céng hoμ t−<br />  33<br /> T− t−ëng cña Lenin ....<br /> <br /> <br /> s¶n c¶n trë, bãp nghÑt sinh ho¹t chÝnh trÞ hÕt søc m¹nh b¹o vμ hÕt søc chñ ®éng.<br /> ®éc lËp cña quÇn chóng vμ sù tham gia §¶ng cã nhiÖm vô lμ ®−a vμo phong trμo<br /> trùc tiÕp cña hä vμo viÖc x©y dùng mét c«ng nh©n tù ph¸t nh÷ng lý t−ëng x· héi<br /> c¸ch d©n chñ toμn bé sinh ho¹t cña nhμ chñ nghÜa, nh÷ng lý t−ëng nμy ph¶i ®¹t<br /> n−íc tõ d−íi lªn trªn” (tr. 199). V× chÕ ®é tíi tr×nh ®é khoa häc hiÖn ®¹i, g¾n phong<br /> d©n chñ kh«ng g× kh¸c h¬n lμ sù tæ chøc trμo ®ã víi cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ cã hÖ<br /> b¶o ®¶m cho mét giai cÊp thi hμnh b¹o thèng cho nÒn d©n chñ, coi ®ã lμ ph−¬ng<br /> lùc mét c¸ch cã hÖ thèng chèng l¹i mét tiÖn ®Ó thùc hiÖn CNXH (tr. 239).<br /> giai cÊp kh¸c, b¶o ®¶m cho mét bé phËn<br /> Cã thÓ nãi, giai cÊp v« s¶n kh«ng thÓ<br /> cña d©n c− thi hμnh b¹o lùc mét c¸ch cã<br /> giμnh ®−îc th¾ng lîi b»ng c¸ch nμo kh¸c<br /> hÖ thèng chèng l¹i bé phËn kh¸c"(tr.<br /> h¬n lμ th«ng qua chÕ ®é d©n chñ, nghÜa<br /> 101). NÒn d©n chñ t− s¶n, theo ®ã, còng<br /> lμ b»ng c¸ch thùc hiÖn chÕ ®é d©n chñ<br /> chÝnh lμ h×nh thøc nhμ n−íc t− s¶n, nÒn<br /> triÖt ®Ó vμ ®em nh÷ng yªu s¸ch d©n chñ<br /> chuyªn chÝnh t− s¶n.<br /> ®−îc ®Ò ra mét c¸ch kiªn quyÕt nhÊt mμ<br /> H¹n chÕ lÞch sö cña nÒn d©n chñ t− g¾n liÒn víi tõng giai ®o¹n ®Êu tranh cña<br /> s¶n nãi chung vμ d©n chñ ®¹i nghÞ nãi m×nh. Dùa vμo chÕ ®é d©n chñ ®· ®−îc<br /> riªng chÝnh lμ tÝnh chÊt −íc lÖ vμ h¹n chÕ thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn cña chñ nghÜa<br /> cña nã, nã g¾n liÒn víi chÕ ®é t− b¶n vμ t− b¶n, coi ®ã lμ c¬ së cÇn thiÕt cho cuéc<br /> chØ riªng chÕ ®é t− b¶n th«i. VÊn ®Ò lμ ë ®Êu tranh lËt ®æ chñ nghÜa t− b¶n, xo¸ bá<br /> chç ph¸t triÓn chÕ ®é d©n chñ lªn ®Õn t×nh tr¹ng bÇn cïng cña quÇn chóng<br /> tr×nh ®é triÖt ®Ó nhÊt vμ hoμn chØnh nã, còng nh− ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ<br /> chø tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i lμ tõ bá d©n vμ toμn diÖn tÊt c¶ mäi c¶i c¸ch d©n chñ.<br /> chñ (d©n chñ t− s¶n) mét c¸ch hÌn m¹t.<br /> 2. Sau khi giai cÊp v« s¶n giμnh ®−îc<br /> D©n chñ bao giê còng cã tÝnh chÊt giai<br /> chÝnh quyÒn, cuéc ®Êu tranh cña nã v×<br /> cÊp, do ®ã ®Êu tranh cho d©n chñ còng<br /> nh÷ng môc tiªu d©n chñ kh«ng nh÷ng<br /> kh«ng xo¸ bá ®Êu tranh giai cÊp, mμ chØ<br /> kh«ng dõng l¹i, mμ cßn ®−îc tiÕp tôc<br /> lμm cho ®Êu tranh giai cÊp trë nªn cã ý<br /> trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi, víi nh÷ng néi<br /> thøc, tù do vμ c«ng khai h¬n. §Êy lμ lý do<br /> dung, h×nh thøc vμ chÊt l−îng míi ngμy<br /> ph¶i triÖt ®Ó ph¸t triÓn d©n chñ. Tuy<br /> cμng ®Çy ®ñ vμ triÖt ®Ó h¬n. Vμ "… nÒn<br /> nhiªn, ®èi víi giai cÊp v« s¶n cuéc ®Êu<br /> d©n chñ v« s¶n, cã kh¶ n¨ng trë thμnh<br /> tranh tiÕn hμnh ë ngoμi nghÞ viÖn míi lμ<br /> mét h×nh thøc cña c¸ch m¹ng XHCN" (tr.<br /> cuéc ®Êu tranh cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh.<br /> 321). Giai cÊp v« s¶n th«ng qua nhμ n−íc<br /> Tinh thÇn Êy ®· ®−îc Lenin x¸c ®Þnh cña m×nh mμ tõng b−íc tæ chøc ®Ó toμn<br /> trong qu¸ tr×nh cña cuéc c¸ch m¹ng d©n d©n tham gia qu¶n lý nhμ n−íc mét c¸ch<br /> chñ ë n−íc Nga ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu d©n chñ nh÷ng t− liÖu s¶n xuÊt ®· t−íc<br /> cña thÕ kû XX. Theo ®ã, §¶ng D©n chñ - ®o¹t ®−îc cña giai cÊp t− s¶n; thu hót tÊt<br /> x· héi Nga lóc ®ã cã nhiÖm vô ph¶i lμm c¶ quÇn chóng lao ®éng - c¶ v« s¶n, nöa<br /> tÊt c¶ nh÷ng g× cã thÓ ®Ó lμm cho “nghÞ v« s¶n vμ tiÓu n«ng - tham gia viÖc tæ<br /> lùc c¸ch m¹ng cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chøc mét c¸ch d©n chñ ®éi ngò cña hä.<br /> chñ” t¨ng lªn, ph¶i ®Ò ra tr−íc toμn thÓ Sù ph¸t triÓn cña chÕ ®é d©n chñ mét<br /> nh©n d©n tõng nhiÖm vô cña cuéc c¸ch c¸ch ®Çy ®ñ, theo Lenin, cã nghÜa lμ lμm<br /> m¹ng d©n chñ mét c¸ch hÕt søc réng lín, cho toμn thÓ quÇn chóng nh©n d©n tham<br /> 34<br /> Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2005<br /> <br /> <br /> gia thùc sù b×nh ®¼ng vμ thùc sù réng r·i Nhμ n−íc v« s¶n ®−îc tæ chøc vμ ho¹t<br /> vμo mäi c«ng viÖc nhμ n−íc. §iÒu ®ã thÓ ®éng theo c¸c nguyªn t¾c d©n chñ, ph−¬ng<br /> hiÖn mét niÒm tin t−ëng vμo quÇn chóng, ph¸p d©n chñ vμ phÊn ®Êu v× môc tiªu d©n<br /> vμo hμnh ®éng cña quÇn chóng, vμo tÝnh chñ. C¸c néi dung d©n chñ Êy ph¶i ®−îc b¶o<br /> chÝnh ®¸ng, hîp lý cña c¸c nguyÖn väng ®¶m b»ng hiÕn ph¸p vμ toμn bé hÖ thèng<br /> cña quÇn chóng. D©n chñ v« s¶n chÝnh lμ ph¸p luËt. “D©n chñ lμ sù thèng trÞ cña ®a<br /> viÖc toμn thÓ quÇn chóng nh©n d©n tham sè. ChØ cã thÓ gäi cuéc bÇu cö lμ d©n chñ khi<br /> gia thùc sù b×nh ®¼ng vμ réng r·i vμo mäi nμo nã lμ phæ th«ng, trùc tiÕp vμ b×nh ®¼ng.<br /> c«ng viÖc cña nhμ n−íc, ph¸t triÓn chÕ ®é ChØ cã nh÷ng uû ban nμo do toμn d©n bÇu<br /> d©n chñ mét c¸ch ®Çy ®ñ ®èi víi quÇn ra trªn c¬ së quyÒn phæ th«ng ®Çu phiÕu<br /> chóng lao ®éng vμ sö dông b¹o lùc ®Ó míi lμ nh÷ng uû ban d©n chñ”(tr. 66). §ång<br /> chèng l¹i giai cÊp t− s¶n. "Chóng ta nãi: thêi, ph¶i lμm thÕ nμo ®Ó quyÒn b·i miÔn<br /> nhiÖm vô v« s¶n lμ tr−íc hÕt, v× kh«ng ®−îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ vμ nghiªm tóc. Thùc<br /> nh÷ng nã ®¸p øng lîi Ých l©u dμi vμ sèng hiÖn quyÒn b·i miÔn tøc lμ thùc hiÖn quyÒn<br /> cßn cña lao ®éng vμ cña nh©n lo¹i, mμ nã d©n chñ. Tõ chèi kh«ng thùc hiÖn quyÒn b·i<br /> cßn ®¸p øng c¶ nh÷ng lîi Ých cña nÒn d©n miÔn, tr× ho·n thùc hiÖn quyÒn ®ã, h¹n chÕ<br /> chñ" (tr. 164). quyÒn ®ã khi cÇn thiÕt ®Òu lμ ph¶n l¹i d©n<br /> chñ, lμ tõ bá nguyªn t¾c chñ yÕu vμ nhiÖm<br /> §Êu tranh cho d©n chñ trë thμnh bé<br /> vô cña cuéc c¸ch m¹ng XHCN. §ång thêi,<br /> phËn h÷u c¬ cña cuéc ®Êu tranh l©u dμi vμ<br /> cÇn ph¶i ®Êu tranh ®Ó b¶o ®¶m d©n chñ<br /> khã kh¨n cña giai cÊp v« s¶n cho CNXH.<br /> trong qu¸ tr×nh xÐt xö. “Sù tham gia cña<br /> “Kh«ng cã chÕ ®é d©n chñ th× CNXH kh«ng<br /> nh©n d©n trong viÖc xÐt xö lμ mét nguyªn<br /> thÓ thùc hiÖn ®−îc theo hai ý nghÜa sau<br /> t¾c d©n chñ” (tr.94). ViÖc bÇu cö c¸c viªn<br /> ®©y: 1) Giai cÊp v« s¶n kh«ng thÓ hoμn<br /> héi thÈm kh«ng ®Æt tr−íc mét ®iÒu kiÖn<br /> thμnh ®−îc cuéc c¸ch m¹ng XHCN nÕu hä<br /> nμo, kh«ng cã bÊt cø h¹n chÕ nμo ®èi víi<br /> kh«ng ®−îc chuÈn bÞ cho cuéc c¸ch m¹ng<br /> quyÒn bÇu cö, nh− h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é häc<br /> ®ã th«ng qua cuéc ®Êu tranh cho chÕ ®é<br /> vÊn, thêi gian c− tró v.v.. ChÕ ®é nh©n d©n<br /> d©n chñ. 2) CNXH chiÕn th¾ng sÏ kh«ng<br /> bÇu cö ra quan toμ lμ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó<br /> gi÷ ®−îc th¾ng lîi cña m×nh vμ sÏ kh«ng<br /> c¬ cÊu toμ ¸n ®−îc d©n chñ triÖt ®Ó.<br /> dÉn ®−îc nh©n lo¹i ®i ®Õn chç thñ tiªu nhμ<br /> n−íc, nÕu kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é Toμn bé c«ng viÖc qu¶n lý nhμ n−íc tõ<br /> d©n chñ" (tr. 167). §Ó x©y dùng nÒn d©n d−íi lªn ph¶i do b¶n th©n quÇn chóng tæ<br /> chñ v« s¶n, theo Lenin, "Kh«ng ph¶i chØ chøc, quÇn chóng thùc sù tham gia qu¶n lý,<br /> tuyªn truyÒn vÒ d©n chñ, tuyªn bè vμ ra chø kh«ng dõng l¹i ë c¬ quan ®¹i diÖn vμ<br /> s¾c lÖnh vÒ d©n chñ lμ ®ñ, kh«ng ph¶i chØ ®¹i biÓu ®¹i diÖn. QuÇn chóng v« s¶n vμ<br /> giao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn chÕ ®é d©n chñ nöa v« s¶n ngμy cμng n¾m v÷ng nghÖ thuËt<br /> cho “nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn” nh©n d©n trong qu¶n lý nhμ n−íc vμ ®iÒu khiÓn toμn bé<br /> nh÷ng c¬ quan ®¹i biÓu lμ ®ñ. CÇn ph¶i chÝnh quyÒn nhμ n−íc. ChÕ ®é d©n chñ cña<br /> x©y dùng ngay chÕ ®é d©n chñ, b¾t ®Çu tõ giai cÊp v« s¶n lμ mét chÕ ®é trong ®ã toμn<br /> c¬ së, dùa vμo ý kiÕn cña b¶n th©n quÇn bé quyÒn lùc nhμ n−íc tõ trªn xuèng d−íi,<br /> chóng, víi sù tham gia thùc sù cña quÇn hoμn toμn vμ tuyÖt ®èi ®Òu thuéc vÒ nh÷ng<br /> chóng vμo tÊt c¶ ®êi sèng cña nhμ n−íc, x« viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n, binh sÜ vμ n«ng<br /> kh«ng cã “sù gi¸m s¸t” tõ trªn, kh«ng cã d©n. Nhμ n−íc d©n chñ v« s¶n thay thÕ c¸c<br /> quan l¹i" (tr. 366-367). c¬ quan ¸p bøc cò - c¶nh s¸t, bän quan l¹i,<br />  35<br /> T− t−ëng cña Lenin ....<br /> <br /> <br /> qu©n ®éi th−êng trùc - b»ng vò trang toμn n−íc vμ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi ®Õn<br /> d©n, b»ng mét ®éi d©n c¶nh thùc sù toμn quan ®iÓm, lËp tr−êng, th¸i ®é, phong c¸ch<br /> d©n. cña c¸n bé, viªn chøc. Quan liªu lμ tr¸i, lμ<br /> ®èi lËp víi d©n chñ. “ChÕ ®é d©n chñ v« s¶n<br /> CÇn “ph¸t triÓn d©n chñ ®Õn cïng, t×m<br /> lμ chÕ ®é sÏ thi hμnh ngay lËp tøc nh÷ng<br /> ra nh÷ng h×nh thøc cña sù ph¸t triÓn Êy,<br /> biÖn ph¸p ®Ó chÆt tËn gèc chÕ ®é quan liªu<br /> ®em thÝ nghiÖm nh÷ng h×nh thøc Êy trong<br /> vμ sÏ cã thÓ thi hμnh nh÷ng biÖn ph¸p Êy<br /> thùc tiÔn, v.v., - ®ã lμ mét trong nh÷ng<br /> tíi cïng, tíi chç ph¸ huû hoμn toμn chÕ ®é<br /> nhiÖm vô cÊu thμnh cña cuéc ®Êu tranh v×<br /> quan liªu, tíi chç hoμn toμn x©y dùng mét<br /> c¸ch m¹ng x· héi” (tr.97). Thùc hμnh d©n<br /> chÕ ®é d©n chñ cho nh©n d©n” (tr.135).<br /> chñ ®Õn cïng, ph¸t triÓn dÕn cïng c¸c h×nh<br /> Lenin nªu l¹i nh÷ng ý cña Marx vμ Engels<br /> thøc, c¸c ph−¬ng ph¸p thùc hμnh d©n chñ,<br /> (khi c¸c «ng tæng kÕt C«ng x· Paris) vÒ c¸c<br /> nh− vËy, trë thμnh nhiÖm vô cÊu thμnh cña<br /> biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó chèng chÕ ®é quan<br /> cuéc c¸ch m¹ng XHCN. ViÖc x©y dùng vμ<br /> liªu lμ: nh÷ng nh©n viªn cña nhμ n−íc v«<br /> thùc hiÖn chÕ ®é d©n chñ, ®Õn l−ît m×nh, l¹i<br /> s¶n kh«ng chØ ®−îc bÇu ra mμ cßn cã thÓ bÞ<br /> g¾n liÒn víi nhiÖm vô x©y dùng vμ ph¸t<br /> b·i miÔn bÊt cø lóc nμo; l−¬ng cho hä kh«ng<br /> triÓn kinh tÕ. D©n chñ v« s¶n lμ chÕ ®é d©n<br /> cao h¬n l−¬ng c«ng nh©n; thi hμnh ngay<br /> chñ cho ng−êi nghÌo, cho nh©n d©n lao<br /> nh÷ng biÖn ph¸p khiÕn tÊt c¶ mäi ng−êi<br /> ®éng, chø kh«ng ph¶i cho bän nhμ giμu (tr.<br /> ®Òu lμm chøc n¨ng kiÓm s¸t vμ gi¸m thÞ,<br /> 109). Sù biÕn ®æi cña chÕ ®é d©n chñ trong<br /> khiÕn tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu t¹m thêi biÕn<br /> thêi kú qu¸ ®é lμ ë chç d©n chñ cho tuyÖt<br /> thμnh “quan liªu” vμ, do ®ã, khiÕn kh«ng<br /> ®¹i ®a sè nh©n d©n, trÊn ¸p b»ng vò lùc bän<br /> mét ai cã thÓ biÕn thμnh quan liªu ®−îc.<br /> bãc lét, ¸p bøc nh©n d©n - tøc lμ t−íc bá d©n<br /> chñ ®èi víi bän ¸p bøc vμ bãc lét nh©n d©n. TÝnh chÊt XHCN cña chÕ ®é d©n chñ<br /> §ã chÝnh lμ biÖn chøng sinh ®éng cña lÞch v« s¶n lμ ë chç: mét lμ, c¸c cö tri ®Òu<br /> sö. ph¶i lμ quÇn chóng lao ®éng; hai lμ, mäi<br /> thñ tôc vμ nh÷ng sù h¹n chÕ cã tÝnh chÊt<br /> D©n chñ cña giai cÊp v« s¶n cßn lμ môc<br /> quan liªu ®Òu bÞ xo¸ bá, quÇn chóng tù<br /> tiªu vμ ®iÒu kiÖn cña cuéc ®Êu tranh cho<br /> quy ®Þnh lÊy thÓ thøc vμ thêi h¹n bÇu cö,<br /> c¸c quyÒn tù quyÕt cña c¸c d©n téc. CNXH<br /> hoμn toμn cã quyÒn tù do b·i miÔn nh÷ng<br /> th¾ng lîi nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é<br /> ng−êi mμ hä ®· bÇu ra; ba lμ, h×nh thμnh<br /> d©n chñ hoμn toμn vμ, do ®ã, kh«ng nh÷ng<br /> mét tæ chøc quÇn chóng tèt nhÊt cña ®«i<br /> lμm cho c¸c d©n téc hoμn toμn b×nh quyÒn<br /> tiÒn phong cña nh÷ng ng−êi lao ®éng…<br /> víi nhau, mμ cßn thùc hμnh quyÒn tù quyÕt<br /> lμm thÕ nμo ®Ó thùc sù toμn thÓ nh©n<br /> cña c¸c d©n téc. “Kh«ng ®−îc dμnh mét tý<br /> d©n ®Òu ®−îc lμm chñ trong thùc tÕ.<br /> ®Æc quyÒn nμo cho bÊt cø d©n téc nμo!<br /> Ngoμi ra, cÇn x©y dùng chÕ ®é tù qu¶n<br /> Kh«ng ®−îc cã mét hμnh ®éng ¸p chÕ nhá<br /> nh− lμ mét h×nh thøc cña d©n chñ v« s¶n.<br /> nμo, kh«ng ®−îc cã mét sù bÊt c«ng nhá nμo<br /> Tõng b−íc thiÕt lËp ®−îc mét nÒn tù<br /> ®èi víi mét d©n téc thiÓu sè! - ®ã lμ nh÷ng<br /> qu¶n ®Þa ph−¬ng hÕt søc réng r·i (tr.<br /> nguyªn t¾c cña nÒn d©n chñ c«ng nh©n” (tr.<br /> 525). CÇn thùc hμnh mét chÕ ®é d©n chñ<br /> 193).<br /> ®Çy ®ñ h¬n, Ýt h×nh thøc h¬n vμ dÔ dμng<br /> X©y dùng chÕ ®é d©n chñ ®i ®«i víi viÖc h¬n. Vμ nh− vËy, “ChØ cã chñ nghÜa céng<br /> chèng chÕ ®é quan liªu tõ nh÷ng vÊn ®Ò cã s¶n míi cã thÓ ®−a l¹i mét chÕ ®é d©n<br /> tÝnh nguyªn t¾c, tæ chøc bé m¸y cña nhμ chñ thËt sù hoμn bÞ, vμ nã cμng hoμn bÞ<br /> 36<br /> Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2005<br /> <br /> <br /> bao nhiªu th× l¹i cμng mau trë thμnh cμng ®−îc cñng cè. TrÝ tuÖ, s¸ng kiÕn cña<br /> thõa vμ tù tiªu vong bÊy nhiªu”(tr.110). c¸c tÇng líp nh©n d©n trong ph¸t triÓn kinh<br /> tÕ, chÝnh trÞ vμ x· héi ngμy cμng ®−îc ph¸t<br /> 3. Trong suèt qu¸ tr×nh l·nh ®¹o c¸ch<br /> huy. D©n chñ, d©n chñ ë c¬ së vμ tõ c¬ së ®·<br /> m¹ng, §¶ng ta lu«n x¸c ®Þnh d©n chñ lμ<br /> vμ ®ang trë thμnh qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh vμ<br /> mét trong nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n cña c¸ch<br /> thùc hiÖn c¸c quyÒn vμ lîi Ých cña nh©n<br /> m¹ng ViÖt Nam. B−íc vμo c«ng cuéc ®æi<br /> d©n. D©n chñ ngμy cμng thiÕt thùc, ngμy<br /> míi, §¶ng ta ®· tõng b−íc x¸c ®Þnh cïng<br /> cμng thËt sù vμ cã kÕt qu¶ râ rμng ®· vμ<br /> víi ®æi míi kinh tÕ lμ ®æi míi chÝnh trÞ - mμ<br /> ®ang lμ chiÕc ch×a kho¸ v¹n n¨ng ®Ó gi¶i<br /> môc tiªu chñ yÕu lμ x©y dùng vμ hoμn thiÖn<br /> quyÕt hÕt th¶y mäi vÇn ®Ò (Hå ChÝ Minh).<br /> nÒn d©n chñ XHCN, thùc hiÖn ngμy cμng<br /> ®Çy ®ñ quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n. D©n Tuy nhiªn, viÖc x©y dùng vμ cñng cè nÒn<br /> chñ ®· trë thμnh môc tiªu vμ ®éng lùc cña d©n chñ XHCN ë n−íc ta cßn ph¶i lμ mét<br /> sù nghiÖp ®æi míi, trë thμnh mét trong qu¸ tr×nh l©u dμi vμ ®Çy khã kh¨n. TÝnh<br /> nh÷ng néi dung c¬ b¶n trong môc tiªu phøc t¹p cña ®êi sèng x· héi trong qu¸<br /> chiÕn l−îc d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi tr×nh ®æi míi ®ßi hái ph¶i tiÕp tôc ®a d¹ng<br /> c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. ho¸ h¬n n÷a c¸c h×nh thøc vμ cÊp ®é thùc<br /> hiÖn d©n chñ ho¸. Lμm thÕ nμo t¹o ra<br /> Sau gÇn 20 n¨m ®æi míi qu¸ tr×nh d©n<br /> nh÷ng kh¶ n¨ng vμ ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n<br /> chñ ho¸ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi n−íc<br /> ngμy cμng tham gia ®Çy ®ñ h¬n, thùc chÊt<br /> ta ®· ®¹t ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ quan träng,<br /> h¬n vμo qu¸ tr×nh qu¶n lý x· héi, qu¶n lý<br /> bÇu kh«ng khÝ d©n chñ trong x· héi ngμy<br /> ®Êt n−íc, ph¸t triÓn x· héi, ph¸t triÓn ®Êt<br /> cμng khëi s¾c. Cïng víi qu¸ tr×nh hoμn<br /> n−íc lμ c©u hái lín nhÊt hiÖn nay.<br /> thiÖn kh«ng ngõng c¸c h×nh thøc d©n chñ<br /> gi¸n tiÕp víi viÖc ®æi míi vμ hoμn thiÖn tæ Thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh d©n chñ ho¸ ë<br /> chøc vμ ho¹t ®éng c¸c c¬ quan d©n cö lμ n−íc ta cho ®Õn nay cμng chøng minh<br /> qu¸ tr×nh xóc tiÕn m¹nh rÊt m¹nh mÏ c¸c tÝnh ®óng ®¾n, tÝnh s¸ng t¹o trong t−<br /> h×nh thøc d©n chñ trùc tiÕp. Qu¸ tr×nh d©n duy cña Lenin vÒ d©n chñ vμ thùc hμnh<br /> chñ ho¸ ®· vμ ®ang mang l¹i nh÷ng lîi Ých d©n chñ trong ®iÒu kiÖn x©y dùng CNXH.<br /> to lín vμ thiÕt thùc cho c¸c c¸c tÇng líp H¬n bao giê hÕt, chóng ta cμng thÊm thÝa<br /> nh©n d©n trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. Tõ qu¸ lêi chØ dÉn cña Lenin r»ng, kh«ng ph¶i<br /> tr×nh d©n chñ ho¸ nh÷ng nguån lùc to lín chØ tuyªn truyÒn vÒ d©n chñ, tuyªn bè vμ<br /> cña nh©n d©n, cña ®Êt n−íc ®· ®−îc kh¬i ra s¾c lÖnh vÒ d©n chñ lμ ®ñ, kh«ng ph¶i<br /> dËy gãp phÇn ®−a ®Êt n−íc v÷ng b−íc vμo chØ giao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn chÕ ®é<br /> thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp, hiÖn ®¹i d©n chñ cho nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn nh©n<br /> ho¸. Th«ng qua thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ d©n trong nh÷ng c¬ quan ®¹i biÓu lμ ®ñ,<br /> ë c¬ së, mét khèi l−îng cña c¶i vËt chÊt vμ mμ cÇn x©y dùng ngay chÕ ®é d©n chñ,<br /> tinh thÇn hÕt søc to lín ®· ®−îc huy ®éng b¾t ®Çu tõ c¬ së, dùa vμo ý kiÕn cña b¶n<br /> vμo viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn th©n quÇn chóng, víi sù tham gia thùc sù<br /> gi¸o dôc, y tÕ vμ v¨n ho¸ ë c¬ së, nhÊt lμ ë cña quÇn chóng vμo tÊt c¶ ®êi sèng cña<br /> n«ng th«n. HÖ thèng chÝnh trÞ, hÖ thèng nhμ n−íc. §ã lμ yªu cÇu, lμ mÖnh lÖnh<br /> ph¸p luËt, hÖ thèng c¸c thÓ chÕ d©n chñ cña sù nghiÖp ®æi míi theo ®Þnh h−íng<br /> ngμy cμng ®−îc hoμn thiÖn. NiÒm tin cña XHCN ë n−íc ta hiÖn nay vμ trong<br /> nh©n d©n vμo §¶ng, vμo chÝnh quyÒn ngμy t−¬ng lai.<br />