Ứng dụng phương pháp kích thích thần kinh cơ trong phẫu thuật thoát vị tủy màng tủy

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 4 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP KÍCH THÍCH THẦN KINH CƠ<br /> TRONG PHẪU THUẬT THOÁT VỊ TỦY MÀNG TỦY<br /> Trần Quang Vinh*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bệnh lý thoát vị tủy màng tủy (TVTMT) là một dị tật bẩm sinh phức tạp, nếu được điều trị phẫu thuật kịp<br /> thời sẽ tránh được những hậu quả nặng nề cho bệnh nhân, gia đình và xã hội. Việc ứng dụng phương pháp kích<br /> thích điện thần kinh cơ tại khoa phẫu thuật thần kinh bệnh viện Chợ Rẫy đã tạo nhiều thuận lợi trong phẫu thuật<br /> bóc tách khối thoát vị và hạn chế tối đa tổn thương rễ thần kinh cho bệnh nhân.<br /> Mục tiêu: Xác định triệu chứng lâm sàng của nhóm bệnh lý thoát vị tủy màng tủy và kết quả điều trị.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang, tổng cộng có 32 bệnh nhân TVTMT được điều trị bằng<br /> phương pháp phẫu thuật cắt vá thoát vị dưới kính vi phẫu kết hợp với phương pháp kích thích thần kinh cơ, trong<br /> khoảng thời gian từ tháng 04/2009 đến tháng 07/2010 tại bệnh viện Chợ Rẫy.<br /> Kết quả: Trong 32 bệnh nhân nghiên cứu, đa số vị trí thoát vị là đoạn cùng cụt. Các biểu hiện ở da chủ yếu<br /> là dát sắc tố, rối loạn cảm giác và vận động phân bố phần lớn theo rễ L4L5(37.5–50%), triệu chứng cơ vòng<br /> chiếm 34.4%.Triệu chứng cảm giác và vận động sau phẫu thuật 6 tháng cho kết quả không thay đổi 81,3%, tốt<br /> hơn 15,6%, xấu hơn 3,1%. Triệu chứng cơ vòng sau phẫu thuật 6 tháng cho kết quả không thay đổi 78,1%, tốt<br /> hơn 8,8%, xấu hơn 3,1%. Kết quả nghiên cứu cho thấy phẫu thuật giúp cải thiện chức năng cho trẻ có triệu<br /> chứng lâm sàng theo thang điểm Necker, và không làm xấu đi đối với trẻ không có triệu chứng.<br /> Kết luận: Vi phẫu thuật kết hợp phương pháp kích thích điện thần kinh cơ tạo điều kiện dễ dàng để bóc tách<br /> khối thoát vị và hạn chế tổn thương rễ thần kinh.<br /> Từ khóa: Thoát vị màng tủy, thoát vị tủy màng tủy.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> APPLICATION OF NEUROMUSCULAR STIMULATION IN MYELOMENINGOCELE SURGERY<br /> Tran Quang Vinh* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 4 - 2012: 247 - 252<br /> Background: Myelomeningocele is a complicated congenital defect, if it is intervened in time by surgery,<br /> many severe consequences for the patients, their families and society can be avoided. The application of<br /> neuromuscular stimulation in Neurosurgical deparment at Cho Ray hospital has created more favorable results in<br /> surgical dissection and minimized nerve root injury.<br /> Objective: Identification the clinical symptoms of myelomeningocele and treatment outcomes.<br /> Methods: Descriptive, cross sectional study of 32 myelomeningocele patients treated surgically using<br /> surgical microscope and neuromuscular stimulation, at Cho Ray hospital, from April 2009 to July 2010.<br /> Results: 32 patients with myelomeningocele, most of the meningoceles located at the sacral and the coccygeal<br /> area. The pigmentation stigmata were commonly seen, sensory and motor disturbances distributed at L4, L5 roots<br /> in majority of cases (37.5-50%), sphincter symptoms accounted for 34.4%. At 6 month post-op follow up, for<br /> sensory and motor disturbances:unchanged 81.3%, better 15.6%, worse 3.1%; for sphinter problems: unchanged<br /> 78.1%, better 8.8%, worse 3.1%. This research showed improvement of functions in children with clinical<br /> * Khoa Hồi Sức Ngoại Thần Kinh BV Chợ Rẫy,<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS.Trần Quang Vinh ĐT: 0903712998,<br /> <br /> Chuyên đề Phẫu Thuật Thần Kinh<br /> <br /> Email: vinhcrhospital@gmail.com<br /> <br /> 247<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 4 * 2012<br /> <br /> symptoms (Necker scale), and showed no worsening in children without symptoms.<br /> Conclusion: The combination of microsurgery and neuromuscular stimulation had a great benefit in doing<br /> dissecting the herniated sac - elements and minimizing the nerve root injury.<br /> Key words: myelomeningocele, meningoceles<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> chẩn đoán TVTMT. Tuổi dưới 15 tuổi.<br /> <br /> Bệnh lý thoát vị tủy màng tủy được biết đến<br /> rất lâu từ những năm đầu thế kỷ 16. Cho đến<br /> ngày nay, với những tiến bộ của ngành y học,<br /> nhóm bệnh lý này được hiểu biết rõ ràng hơn về<br /> cơ chế bệnh sinh liên quan đến quá trình phát<br /> triển của phôi thai, với những phương tiện cận<br /> lâm sàng chẩn đoán xác định và phương pháp<br /> điều trị tối ưu(3).<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Tất cả những bệnh nhân được chẩn đoán<br /> TVTMT khi còn trong bụng mẹ. Bệnh nhân trên<br /> 15 tuổi.<br /> <br /> TVTMT là nhóm bệnh phức tạp liên quan<br /> đến nhiều chuyên khoa khác nhau, nếu không<br /> phẫu thuật thì hơn 70% trẻ bị rối loạn cơ vòng,<br /> khiếm khuyết thần kinh, các dị tật về cột sống…<br /> để lại di chứng nặng nề cho bệnh nhân và ảnh<br /> hưởng to lớn đến gia đình và xã hội.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu tiền cứu cắt ngang mô tả hàng<br /> loạt ca có can thiệp phẫu thuật.<br /> <br /> Phương pháp thu thập số liệu<br /> Tất cả bệnh nhân đều được khám và mô tả<br /> các triệu chứng ở giai đoạn phát hiện bệnh theo<br /> một phương pháp khám thống nhất, theo một<br /> biểu mẫu thống nhất.<br /> Xử lý số liệu bằng SPSS 11.5<br /> <br /> Việc áp dụng điện thế gợi cảm giác, vận<br /> động góp phần nâng cao hiệu quả điều trị bệnh<br /> lý này. Trong điều kiện thực tế của nước ta hiện<br /> nay chưa có điện thế gợi trong phẫu thuật,<br /> chúng tôi ứng dụng phương pháp kích thích<br /> thần kinh cơ để xác định rễ vận động ngoại biên<br /> thông qua sự đáp ứng co cơ do thần kinh chi<br /> phối tương ứng. Chúng tôi thực hiện nghiên<br /> cứu đánh giá phương pháp này với các mục tiêu<br /> sau:<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN<br /> <br /> - Mô tả triệu chứng lâm sàng của nhóm bệnh<br /> lý TVTMT.<br /> <br /> Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu<br /> Bảng 1. Phân bố theo giới tính<br /> <br /> - Đánh giá kết quả phẫu thuật TVTMT có<br /> ứng dụng phương pháp kích thích điện thần<br /> kinh cơ<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Tất cả các bệnh nhân ở lứa tuổi nhũ nhi và<br /> trẻ em dưới 15 tuổi được chẩn đoán thoát vị tủy<br /> màng tủy nhập viện Chợ Rẫy từ tháng 04/2009<br /> đến tháng 07/2010.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Tất cả các bệnh nhân nhập viện Chợ Rẫy với<br /> <br /> 248<br /> <br /> Trong quá trình nghiên cứu từ tháng 04/2009<br /> đến 07/2010, chúng tôi đã thu thập tổng cộng 32<br /> trường hợp TVTMT được chẩn đoán và điều trị<br /> bằng phương pháp phẫu thuật cắt vá thoát vị<br /> dưới kính vi phẫu kết hợp với phương pháp<br /> kích thích thần kinh cơ.<br /> <br /> Đặc điểm dịch tễ học của dân số nghiên<br /> cứu<br /> <br /> Giới<br /> Nam<br /> Nữ<br /> Tổng số<br /> <br /> Tần số<br /> 12<br /> 20<br /> 32<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> 37.5%<br /> 62.5%<br /> 100%<br /> <br /> Trong dân số nghiên cứu của chúng tôi, tuổi<br /> nhỏ nhất là 1 ngày tuổi, lớn nhất là 112 tháng<br /> tuổi, phổ biến nhất là nhóm tuổi 12-24 tháng<br /> chiếm 31,2%, tỉ lệ nam/nữ là 12/20. Kết quả này<br /> tương tự với nghiên cứu của tác giả Phạm Hồng<br /> Huân 2007(4), CDC 1992(1), Vivek JO 2008(6).<br /> <br /> Lý do nhập viện<br /> <br /> Chuyên đề Phẫu Thuật Thần Kinh<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 4 * 2012<br /> Hầu hết gia đình đều tự đưa bệnh nhi đến<br /> viện khám vì u ở cùng thắt lưng cùng, có 3<br /> trường hợp khối thoát vị vỡ người nhà mới<br /> đưa bé vào viện. Số còn lại là những u mỡ<br /> không triệu chứng sau đó khối này lớn dần<br /> theo sự phát triển của bé và có những trường<br /> hợp bắt đầu biểu hiện rối loạn tiêu tiểu, yếu<br /> liệt 2 chân nên cho bé di khám bệnh và được<br /> chuyển đến khoa Ngoại thần kinh, một vấn đề<br /> cần nêu là một số nhân viên y tế không hiểu<br /> rõ về bệnh lý TVTMT này giải thích không<br /> đúng cho người nhà, từ đó người nhà vẫn<br /> nghĩ đơn giản rằng đó là khối u mỡ, phẫu<br /> thuật cũng đơn giản => gia đình đưa bé đến<br /> viện trễ và lúc này triệu chứng cũng biểu hiện<br /> nặng. Do đó việc giải thích với người nhà<br /> hiểu về bệnh lý TVTMT là hết sức quan trọng.<br /> Chỉ một trường hợp nhập viện vì khối thoát<br /> vị ở đoạn cột sống ngực, tuy nhiên bệnh nhi<br /> này có rối loạn cơ vòng và triệu chứng về cảm<br /> giác, vận động. Phần còn lại là các bệnh nhi<br /> đều nhập viện vì yếu chân và rối loạn cơ<br /> vòng.<br /> Bảng 2. Lý do nhập viện<br /> Lý do nhập viện<br /> U vùng thắt lưng cùng<br /> U vùng ngực<br /> Yếu chân<br /> Rối loạn cơ vòng<br /> Rối loạn cơ vòng và yếu chân<br /> Vỡ thoát vị<br /> <br /> Tần số<br /> 16<br /> 1<br /> 5<br /> 6<br /> 1<br /> 3<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> 50%<br /> 3.1%<br /> 15.6%<br /> 18.8%<br /> 3.1%<br /> 9.4%<br /> <br /> Vị trí khối thoát vị<br /> Trong nghiên cứu này chúng tôi ghi nhận<br /> được những vị trí thoát vị sau:<br /> Bảng 3. Vị trí khối thoát vị<br /> Vị trí thoát vị<br /> Đoạn ngực<br /> Đoạn thắt lưng<br /> Đoạn cùng cụt<br /> <br /> Tần số<br /> 1<br /> 3<br /> 28<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> 3.1%<br /> 9.4%<br /> 87.5%<br /> <br /> Kết quả này cũng phù hợp với công trình<br /> nghiên cứu 74 bệnh nhân bị dị tật cột sống chẻ<br /> đôi từ 01/1980 - 12/1996 thuộc đại học y khoa<br /> Izmir Thổ Nhĩ Kỳ(2), họ đã ghi nhận như sau:<br /> <br /> Chuyên đề Phẫu Thuật Thần Kinh<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> không có trường hợp nào xảy ra ở vị trí cổ,<br /> mức tổn thương cao nhất là ngực T3, và thấp<br /> nhất là S2, và vị trí thường gặp nhất là vùng<br /> cột sống lưng.<br /> Theo công trình nghiên cứu của chúng tôi<br /> thì thấy có sự tương đồng, chỉ một trường hợp<br /> khối thoát vị có vị trí ở ngực T8, không có ca nào<br /> khối thoát vị ở cổ, nhiều nhất lại thuộc vị trí<br /> xương cùng chiếm đến 28/32 ca. Thoát vị tại vị<br /> trí cột sống cổ rất hiếm, hầu hết thai nhi đều<br /> chết trong bụng mẹ hoặc bị chấm dứt thai kỳ.<br /> Điều này giải thích được phần nào về việc khối<br /> thoát vị không hiện ở đoạn cột sống cổ trong lô<br /> nghiên cứu của chúng tôi và nghiên cứu tham<br /> khảo, cũng như chỉ ra được hai vị trí của khối<br /> thoát vị thường gặp là đoạn lưng và cùng cụt.<br /> <br /> Các biểu hiện ở da<br /> Bệnh lý TVTMT có biểu hiện lâm sàng đa<br /> dạng, và một trong những yếu tố góp phần cho<br /> sự đa dạng đó là những biểu hiện ở da.<br /> Bảng 4. Các biểu hiện ở da<br /> Biểu hiện da<br /> Nang dịch<br /> Rậm lông<br /> Dát sắc tố<br /> Lõm đồng tiền<br /> U mạch máu<br /> Nhiều dấu hiệu<br /> <br /> Tần số<br /> 3<br /> 1<br /> 13<br /> 4<br /> 1<br /> 10<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> 9.4%<br /> 3.1%<br /> 40.6%<br /> 12.5%<br /> 3.1%<br /> 31.3%<br /> <br /> Những biểu hiện ở da rất quan trọng và đặc<br /> hiệu, trong nghiên cứu của chúng tôi thì tất cả<br /> 32 trường hợp bệnh nhi đều có biểu hiện ở da,<br /> từ đơn giản là một khối u mỡ dưới da đến<br /> những trường hợp có nhiếu dấu hiệu phối hợp.<br /> Dát sắc tố lại là dấu hiệu thường gặp nhất chiếm<br /> 40,6% tổng số ca, phối hợp nhiều dấu hiệu da<br /> chiếm đến 31,3%.<br /> Qua đây chúng tôi nhận thấy nhờ các dấu<br /> hiệu đơn giản ở da mà việc thăm khám cũng<br /> không phải là khó, đã giúp ích rất nhiều cho<br /> chúng tôi trong việc phát hiện những dị tật gai<br /> sống chẻ đôi ẩn, và tỉ lệ này chúng tôi thống kê<br /> được là 5/32 trường hợp nghiên cứu.<br /> <br /> 249<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 4 * 2012<br /> <br /> Hình 1. Các biểu hiện ở da trong TVTMT<br /> <br /> Triệu chứng cảm giác và vận động trước phẫu<br /> thuật<br /> Sau khi khám lâm sàng chúng tôi thu thập<br /> những số liệu như sau:<br /> - Có triệu chứng cảm giác: 6 ca.<br /> - Không có triệu chứng cảm giác: 26 ca.<br /> - Có triệu chứng vận động: 8 ca.<br /> - Không triệu chứng vận động: 24 ca.<br /> Vị trí tổn thương rễ vận động L1, L2, L3<br /> chiếm 25%, và nhiều nhất lại là rễ L4 L5 chiếm<br /> đến 37,5%. Vị trí vùng rễ cảm giác bị ảnh hưởng<br /> cũng nhiều nhất ở L4, L5 chiếm đến 50%, và L1,<br /> L2, L3 là 16,7%. Từ những số liệu nghiên cứu<br /> tham khảo và số liệu của đề tài này, chúng tôi<br /> ghi nhận như sau: không phải vị trí thoát vị<br /> thuộc đoạn cột sống nào là rễ tương ứng bị ảnh<br /> hưởng và không phải tổn thương rễ vận động<br /> nào thì rễ cảm giác cũng bị ảnh hưởng mà nó<br /> độc lập nhau => cần phải khám lâm sàng thật<br /> cẩn thận và kỹ lưỡng cả vận động và cảm giác.<br /> Trong lô nghiên cứu này chúng tôi ghi nhận<br /> được những bệnh nhi chỉ đơn thuần biểu hiện<br /> triệu chứng cảm giác mà không hề yếu chi.<br /> Chúng tôi có ghi nhận như vậy một phần vì sự<br /> khác biệt khách quan về số liệu nghiên cứu giữa<br /> rễ vận động và cảm giác. Mặt khác quan trọng<br /> hơn, theo cơ chế bệnh sinh thì trong ống sống<br /> hai rễ vận động và cảm giác còn tách rời nhau,<br /> vì vậy nếu giả sử khối mỡ thoát vị dính với rễ<br /> thần kinh nào thì rễ ấy bị ảnh hưởng.<br /> <br /> Triệu chứng cơ vòng trước phẫu thuật<br /> Trong đa số các bệnh nhi TVTMT có biểu<br /> hiện bàng quang thần kinh, rất khó khăn khi tìm<br /> <br /> 250<br /> <br /> rối loạn chức năng bàng quang ở trẻ mới sanh,<br /> chỉ có thể dựa vào sự quan sát bài tiết nước tiểu<br /> tự nhiên và không phải là dấu hiệu đáng tin cậy,<br /> trương lực cơ và sự co thắt cơ hậu môn cũng<br /> không phải là dấu hiệu tin cậy của cảm giác<br /> vùng đáy chậu.<br /> Như vậy việc đánh giá rối loạn cơ vòng nên<br /> được theo dõi theo từng cụm thời gian khi trẻ<br /> phát triển. Và điều đáng chú ý ở đây là phần lớn<br /> trẻ nhập viện tập trung ở lứa tuổi trung bình là<br /> 21 tháng => việc đánh giá rối loạn cơ vòng là<br /> tương đối dễ dàng.<br /> Qua thăm khám lâm sàng và lý do nhập<br /> viện của trẻ chúng tôi ghi nhận được những số<br /> liệu như sau:<br /> - Có rối loạn cơ vòng: 11ca.<br /> - Không rối loạn cơ vòng: 21 ca.<br /> Trong những ca rối loạn cơ vòng, thì chỉ 2<br /> bệnh nhi chỉ đơn thuần là rối loạn đi tiểu<br /> (18,2%) còn lại 9 bé bị rối loạn tiêu tiểu (81,8%).<br /> Theo tài liệu nghiên cứu trong nước của tác giả<br /> Phạm Hồng Huân (4), trên 51 trường hợp<br /> TVTMT thì có đến 49 ca là có rối loạn cơ vòng,<br /> điều này minh chứng rằng triệu chứng cơ vòng<br /> là thường gặp trong loại bệnh lý này.<br /> Tóm lại rối loạn cơ vòng là một triệu chứng<br /> thường gặp trong bệnh lý TVTMT, gây ảnh<br /> hưởng rất nhiều cho bản thân của bệnh nhi và<br /> gia đình, mặc khác những di chứng về sau cũng<br /> thật sự nặng nề => cần đánh giá lâm sàng thật<br /> cẩn thận, can thiệp phẫu thuật kịp thời ngay khi<br /> có chẩn đoán.<br /> <br /> Chuyên đề Phẫu Thuật Thần Kinh<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 4 * 2012<br /> Kết quả điều trị TVTMT<br /> Thời gian phẫu thuật<br /> Ngắn nhất: 45 phút. Dài nhất: 180 phút. Thời<br /> gian phẫu thuật ngắn nhất gặp trong phẫu thuật<br /> thoát vị màng tủy đơn thuần và nhỏ, chỉ cần bộc<br /> lộ cổ thoát vị, bóc tách và may cổ túi lại, kích<br /> thước cổ túi là chỉ 3 mm, chỉ cần hai đường<br /> khâu.<br /> Thời gian phẫu thuật dài nhất gặp trong<br /> phẫu thuật lipomyelomeningocele, u mỡ phức<br /> tạp từ ngoài chui vào lòng ống sống, dính quá<br /> nhiều dây thần kinh, việc bóc tách và kích thích<br /> các rễ vận động phải được tiến hành nhiều lần,<br /> tiêu hao khá nhiều thời gian.<br /> <br /> Thời gian hậu phẫu<br /> Ngắn nhất: 6 ngày. Dài nhất: 24 ngày. Thời<br /> gian hậu phẫu ngắn nhất trong phẫu thuật thoát<br /> vị màng tủy đơn thuần và nhỏ. Bé không có<br /> biến chứng sau phẫu thuật, vết phẫu thuật lành<br /> tốt.<br /> Thời gian hậu phẫu dài nhất gặp trong<br /> những trường hợp nhiễm trùng vết phẫu thuật,<br /> lý do là do bé bị rỉ nước tiểu và phân vào vết<br /> phẫu thuật, những ca theo dõi ban đầu hay có<br /> nhiễm trùng do chưa hướng dẫn người nhà kỹ<br /> càng về chăm sóc cho bé.<br /> <br /> Tai biến trong lúc phẫu thuật và biến chứng<br /> Trong nghiên cứu này không có trường<br /> hợp nào mất máu nhiều trong lúc phẫu thuật,<br /> phẫu thuật viên bóc tách và bộc lộ từng rễ<br /> thần kinh rất tỉ mỉ dưới kính hiển vi kết hợp<br /> kích thích từng rễ vận động bằng phương<br /> pháp kích thích điện thần kinh, trong lúc đó<br /> thì phẫu thuật viên phụ cầm máu bằng<br /> bipolar, hạn chế mất máu tối đa.<br /> Chưa gặp tai biến đáng kể nào trong lúc<br /> phẫu thuật. Không có trường hợp nào tử vong<br /> trong phẫu thuật.<br /> Qua điều trị phẫu thuật và theo dõi hậu<br /> phẫu, chúng tôi ghi nhận những biến chứng<br /> như sau:<br /> Nhiễm trùng vết phẫu thuật: 1 ca.<br /> <br /> Chuyên đề Phẫu Thuật Thần Kinh<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Đây là trường hợp đã nêu trên, do vết phẫu<br /> thuật bị nước tiểu và phân thấm vào làm bung<br /> vết phẫu thuật. Sau đó được xử lý đắp gạc<br /> betadine, vài ngày sau may lại vết phẫu thuật =><br /> tiến triển tốt và lành, không dò dịch não tủy và<br /> không viêm màng não.<br /> Dò dịch não tủy: 2 ca<br /> Đây là hai trường hợp dò dịch não tủy<br /> ngay ngày hôm sau phẫu thuật được băng ép<br /> nhưng không thành công, và phải phẫu thuật<br /> lại 2 ngày sau.<br /> Trong lúc phẫu thuật lại chúng tôi ghi nhân<br /> được có lỗ dò từ chỗ may màng cứng => cho<br /> thấy việc đóng vết phẫu thuật kỹ từng lớp là hết<br /> sức cần thiết.<br /> Tổn thương rễ L4:1 ca<br /> Bảng 5. Biến chứng<br /> Biến chứng<br /> Nhiễm trùng vết mổ<br /> Dò dịch não tủy<br /> Tổn thương rễ L4<br /> <br /> Tần số<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> 3,1%<br /> 6,2%<br /> 3,1%<br /> <br /> Triệu chứng cảm giác sau phẫu thuật 6 tháng<br /> Chúng tôi đã theo dõi những bệnh nhi trên<br /> theo kế hoạch là 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng sau<br /> phẫu thuật. Đánh giá hiệu quả phẫu thuật thông<br /> qua việc khám lâm sàng và chụp lại MRI lúc 6<br /> tháng sau phẫu thuật.<br /> Qua quá trình theo dõi 32 bệnh nhi trên,<br /> chúng tôi ghi nhận được những dữ kiện về cảm<br /> giác như sau:<br /> - Không thay đổi: 26 ca.<br /> - Tốt hơn: 5 ca.<br /> - Xấu hơn: 1 ca.<br /> Bảng 6. Cảm giác sau phẫu thuật 6 tháng<br /> Cảm giác sau phẫu thuật<br /> Không thay đổi<br /> Tốt hơn<br /> Xấu hơn<br /> <br /> Tần số<br /> 26 ca<br /> 5 ca<br /> 1 ca<br /> <br /> Tỉ lệ%<br /> 81.3%<br /> 15.6%<br /> 3.1%<br /> <br /> Theo dõi vận động sau phẫu thuật 6 tháng<br /> Tương tự như cảm giác, chúng tôi cũng<br /> đánh giá lâm sàng cho từng bệnh nhi sau 1<br /> tháng, 3 tháng, 6 tháng.<br /> <br /> 251<br /> <br />