intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Vai trò của mạng lưới họ hàng lấy cá nhân làm trung tâm trong hoạt động kinh tế ở nông thôn hiện nay

Chia sẻ: Năm Tháng Tĩnh Lặng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

76
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết dưới đây là kết quả của một nghiên cứu nhỏ được tiến hành trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến năm 2009 ở làng Duy Tắc, xã Giao Tân, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định dựa trên cơ sở lý thuyết về mạng lưới họ hàng lấy cá nhân làm trung tâm, nhằm tìm hiểu vai trò của mạng lưới này trong các hoạt động kinh tế ở Duy Tắc. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Vai trò của mạng lưới họ hàng lấy cá nhân làm trung tâm trong hoạt động kinh tế ở nông thôn hiện nay

NghiSn ctiu<br /> Gia dtinh vk G i 6 i<br /> S6 S - 2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Vai trd cua mang iu6i ho hdng Id'y cd nhdn Idm<br /> tmng Idm trong hoai ddng Mnh td'A nong Ihfin hien nay<br /> <br /> Mal van Hai, Ngo Th( Thanh Quy<br /> Vien X9 hdi tipc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tom tat: B6i viet dU6i ddy Id k^t qua cua mot nghien cflu nho<br /> duoc ti^n hdnh trong khoang thdi gian ifl nftm 2007 den nSm<br /> 2009 d ldng Duy Tdc, xd Giao Tan, huyen Giao Thuy, tinh Nam<br /> Dinh dua trSn ccf sd 1^ thuyet vi "m^ng lu6i ho hang Ifi'y ca nhdn<br /> Idm trung tam, nhdm tim hi^u vai trd cua mang lUdi nay trong<br /> cac hoat dong kinh te d nong thon hi^n nay. Nghien cflu cho<br /> tha'y, trong cac hinh thflc liSn k^t lam kinh t^d Duy TSc, mang<br /> ludi ho hdng Id'y ca nhdn Idm trung tSm co vi tri vk vai trd dac<br /> biet quan trpng, giup nhau x6a ddi giam ngheo. cai thien cuoc<br /> song trong boi canh cua nin kinh te thi trUdng, trong dd quan he<br /> gifla cac thdnh vien thupc dong hp ndi cua ngudi 1dm trung tam<br /> la noi trpi nh&'t, tifi'p de'n la ddng ho cua bgn vd/ben chong ngUdi<br /> lam trung tfim, r6i mdi de'n cdc quan h^ ho hang khac. Tuy<br /> nhien, tdm boat dong vupt ra khoi pham vi Ifing xa cua cac to<br /> chflc ndy da gay ra khong it khd khSn cho ca ndi di va ndi den.<br /> Tac gia cho rdng sU lien ket kinh te ndy dfl con mang tinh tu<br /> phat song Id mot lu^n cfl khoa hpc quan trpng cho cac nha quan<br /> ly va hoach dinh chinh sach trong chi^n lUpc xay dUng nong thon<br /> mdi d nudc ta hien nay.<br /> <br /> Tii khda: Mang ludi hp hdng; Quan he gia dinh; Kinh te gia<br /> dinh; Lien ket kinh te.<br /> Mai Vfin Hai & Ngd Thj Thanh Quy 43<br /> <br /> 1. Khai niem "mang ludi hp hang lay cd nhan lam trung tam"<br /> <br /> 6 Viet Nam, khi ndi de'n he thdng ho hdng than tpc, ngudi ta hay k^<br /> d^n hai md'i quan he ca bdn, dd Id: ddng hp theo huytft thd'ng (tflc hp ndi<br /> theo dang cha), gpi Id ihdn vk ddng hp qua hdn nhan (tflc hp ngoai theo<br /> dang me), gpi Id ihich. Cdc bac vua chfla cung ddc biet eoi trpng hai mdi<br /> quan he ndy, nhflng ngudi thudc hp ndi cua vua dupc gpi Id hodng thdn,<br /> cdn nhflng ngudi thude hp hdng ben me cua vua dupc gpi la qud'c thich.<br /> Su phan biet rach rdi nhu vay u-ude he't nhdm muc dfch Ihd phung id tien,<br /> gifl gin tdn thd'ng, sau nfla d^ dam bao ch^dd ngoai hdn trong nhung dan<br /> vi cd chung tde danh ca vi phfa bd Idn phfa me.<br /> <br /> Tuy nhien, n^u xem xdi vdn d^ dudi gdc nhin eua Nhan hpc va Xa hdi<br /> hpc, ihi hai md'i quan he thdn vd thich nhu vfla neu lai chua du de' phan<br /> anh cac md'i quan he hp hang vdi tu each Id mdt hien lupng xa hdi dang<br /> van hdnh trong cupc sd'ng. Nha nhan hpc R. Fox, trong cdng irlnh Kinship<br /> and marriage: an anthropological perspective, cho rdng trong cac xa hdi<br /> phflc he, khi ndi de'n hp hang cua bd't ky ngudi ndo thi ndn Idy chfnh ngudi<br /> dd lam trung tam trong su tuc^g tdc da chi^u d^ phan tfch, han la chi can<br /> cfl vao md'i quan hd theo huye't thd'ng (R. Fox, 1967). Mpt nha nghien cflu<br /> khac la Luang Van Hy, khi tim hie'u ve quan he ddng hp d Viet Nam cung<br /> cho biet hp hang d ngudi Viet ehf ft bao gdm hai khudn mdu: khudn mflu<br /> theo ddng nam va khudn mdu khdng theo ddng nam (Fleur Thomese,<br /> Nguyin Tua'n Anh, 2007). Xudt phai ifl ihtic tien dd, trong viec nghien cflu<br /> vi gia dinh vd ddng hp, mdt khai nidm mdi da dupc hinh thanh, gpi Id<br /> "mang ludi hp hang Idy ea nhdn lam trung tdm (Ego - Contured kin net-<br /> work; Reseaux ego - centres famlliaux)". So dd 1 dudi day giup chung ta<br /> hinh dung v^ cdu trflc mang ludi ndy.<br /> <br /> Theo so dd 1, khi mdi ea nhdn (ego) dupc gpi Id "trung tam", thi ea<br /> nhan dd ed d^n 5 mdi quan he hp hang ti^m tang nhu sau:<br /> 1. Quan he vdi nhflng ngudi thdn thupc ben ndi (ddng hp cua bd'), trudc<br /> he't la bd me, cae anh ehi em rudt eua ego va con cdi ciia hp. Quan he ndy<br /> cdn cd them cdc bac, cae ed, cdc chu Id anh em rudt cua bd (tflc nhflng<br /> ngudi cdn huyd't), thflm chf cd the' md rpng ddn nhung ngudi da each vdi<br /> bathe'he.<br /> 2. Quan he vdi nhung ngudi thudc ben ngoai (ddng hp cua me), cu th^<br /> la dng ba ngoai, rdi cac bdc, cdc cflu, cac di (tflc cae anh chi em rudt ciia<br /> 44 Nghl*n cflu Gia dlnh vk Gidi. QuyJn 22, t6 9, tr. 42>53<br /> <br /> <br /> So dd I . Cdu trflc mang ludJ hp hdng Ifiy cd nhan Idm trung Idm<br /> <br /> <br /> <br /> 1.D6nghQci!iangi/di 2.Hpngo9lcOangiidi<br /> Idm trung tdm (hQbtf) ldmlningtdm(hQme)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> S.HptMnggia(|uacdc 3.HpMnvarch6ngcda<br /> anti chi em niOl ciia ngirdi Idm trung tdm<br /> ngifdi Idm Irung tdm<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4. Ho thOng gia qua cdc<br /> con ddu, r^ ciia ngudi<br /> Idm tmng tdm<br /> <br /> <br /> <br /> me) cung vdi vp/ehdng vd con chdu cua hp.<br /> 3. Quan he vdi nhflng ngudi thudc ddng hp bdn chdng, hoflc ben vp cua<br /> ego. Trong md'i quan he ndy, ne'u ego Id nfl, duang nhien chi phai cd quan<br /> he khdng th^ tdch rdi vdi hp hdng ben chdng - nhu bd me chdng, cdc anh<br /> chi em rudt cfla chdng vd con cdi cua hp. Cdn nd'u ego Id nam, Ihi chf ft<br /> anh cung cd quan he gdn bd vdi nhChig ngudi rudt thit thudc ddng hp cua<br /> vp - nhu bd me vp, cdc anh chi em rudt cua vp vd con chdu cua hp.<br /> 4. Trong trudng hpp eon chdu cua cd nhdn Idm trung tdm (ego) da dupc<br /> dung vp ga ehdng, ego cdn thie't lap nen cdc mdi quan he mdi - dd Id hp<br /> hdng thdng gia, trong dd chu y^u Id gia dinh gdc cua cdc chdng r^ hay<br /> ndng ddu cua hp.<br /> 5. Ngodi ra, ndu ca nhdn Idm trung tdm (ego) cd cdc anh chi em rudt,<br /> khi cac anh chi em ndy lap gia dinh rieng, dfl mud'n hay khdng, ego cung<br /> cd Ihem edc md'i quan he day mo re md vdi gia dinh vd ddng hp cua cdc<br /> anh em r^ hoac cdc chi em ddu dd.<br /> Cac nhd nghidn cflu cho rang cdc quan he hp hdng Id'y cd nhan lam<br /> Mai Vfin Hai & Ngd Th} T h a n h Quy 45<br /> <br /> <br /> trung tdm da lao thdnh mdt mang ludi xa hdi sdu rpng, ddng thdi cQng la<br /> nai luu gifl cdc ngudn vd'n xa hdi quan Irpng trong mdi trudng sdng ciia<br /> mdi ngudi - ba't luan dd Id nam hay nfl, gid hay tr^, gidu hay nghdo. Thdng<br /> thudng mang ludi ndy tdn lai uong ddi sd'ng xa hdi. nhd't Id uong Idm tu<br /> tinh cam cua con ngudi nhu mdt ki^u loai vdn hda phi vai Ih^, song mdi<br /> khi dupc chu ddng khai thdc vd sfl dung ihl nd lap tflc thflc ddy, vdn hdnh<br /> vd cd ldc ddng rdt manh me u-ong ddi sdng hien thuc. Dfl chi dua trdn ca<br /> sd dao dflc, md cu th^ Id su tin cay, trach nhiem vd ldng mong dpi Idn nhau<br /> chfl khdng cdn d^n bdt cfl mdt thu lue phdp ly ndo, nhung mang ludi ndy<br /> cd th^ ehuy^n hda cdc ngudn vd'n xa hpi thdnh vd'n tai chfnh, vd'n van hda<br /> phuc vu cho cac muc tidu phat tri^n. Cung chfnh vi vdy, mdt cudc khao sdt<br /> xa hdi hpc mang ten "Todn cdu hda vd ban sdc ldng Viet d midn Bdc", do<br /> Quy Phdi uie'n Khoa hpc vd Cdng nghe Qude gia tdi trp, da dupe thuc hidn<br /> tfl nam 2007 - 2009 nhdm van dung nhflng tri thflc nay d^ llm hl^u vi<br /> mang ludi hp hdng Idy cd nhfln 1dm trung idm d mdt ldng xa cu th^.<br /> <br /> 2. Ddl net ve dja ban, thdi gian va phUdng phap nghien cufti<br /> <br /> Cudc nghien cflu dupc tie'n hdnh tai lang Duy Tdc, xa Giao Tan (xa nay<br /> gdm cd 4 lang la Duy Tdc, Qudn Lpi, Hiet Cu va Dich Gido), huyen Giao<br /> Thuy, tinh Nam Dinh. Day la mdt dia bdn ven bi^n thudc chau th6 sdng<br /> Hdng, each thdnh phd Nam Dinh khoang 40km vi phfa Ddng, each Ha<br /> Ndi khoang 80km ve phfa Ddng - Nam.<br /> Ldng Duy Tde Id mdi lang thudc vung .sdu. vung xa cua Nam Djnh. Vao<br /> then die'm bat dau cfla cudc nghien cflu, Duy Tac cd 600 hd gia dinh vdi<br /> 2100 khdu, uaing binh mdi hd ed 3,5 khdu. Trong tdng sd 2100 nhan khdu<br /> ciia ldng, cd 10% la can bp vd gido vidn, 90% cdn lai la nong dfln vdi 220<br /> mdu (Bdc BO) ddt canh lac, trfl cdc loai da't cdng du ufl, mdi khau dupc<br /> chia 1 sao de san xudt. Ddn nay, dfl da cd 6 mdy cdy, Irong ldng vfln cd ddn<br /> 20 hp gia dinh nudi trflu bd d^ cdy keo. Ben canh ndng nghiep, Idng nay<br /> edn cd thdm cac nghe phu nhu xdy dung (mdc + ni), budn ban vat lieu xay<br /> dung, eung flng vat tu nPng nghiep, vfln tai hdng hda (bang 6 td), xay xat<br /> thdc gao, nudi ong Idy mdt, v.v...<br /> Cung gidng nhu nhilu lang xa khac d chflu thd sdng Hdng. d Duy Tac<br /> cd nhidu dong ho khac nhau (dday id 18 ddng hp) ciing sinh sd'ng. Trong<br /> sd dd, hp Nguyen la Idn nhfl't (chie'm 150 hd), tie'p de'n la hp Doan (100<br /> hp), hp Vu (70 hd), cdn cdc hp khac nhd han, chi dam bay hd. Hien nay,<br /> lang da cd didn Ihdp sang, 70% sd hd cd xe may, 45% cd dien thoai de<br /> 46 NghlAn cflu Gia d(nh va Gldl. Quy^n 22, sd' 5, tr. 42-53<br /> <br /> <br /> bdn. 15% cd di^n thoai di ddng, 90% cd tivi mdu (cd gia dinh cd de'n 2<br /> cdi). Vi mflc sd'ng. cd Idng cd 20% hO gidu, 11% hd nghfeo, sdcdn lai cd<br /> mflc sdng irung binh. Duy Tdc dupc xfifp vdo loai ldng cd mflc sdng trung<br /> binh cfla xd, cfla huy^n vd cd cfla tinh.<br /> Trong nhflng nam gdn ddy, do tinh trang ddt chdt. ngudi ddng, ihifu<br /> viec 1dm (sdn xudt ndng nghiep chi difin ra cd 2 thdng trong ca ndm) nfin<br /> ngudi ddn Duy Tdc ra di khdp nai irong ca nudc d^ tim viec Idm, kitfrn<br /> them thu nhdp. C:ic cudc ra di nhu vay thudng dugc td chflc thdnh limg<br /> nhdm nhd, trong dd cd mdt ngudi ddng vai ird Id ngudi khdi xudng.<br /> Nhung, gidng nhu mdt phdn flng ddy chuyen, nhOtig ngufirt d lai Idng cung<br /> thudng id chflc nhau lai quanh mdt ngudi ndo dd d^ Idm an - nhu cdc i6<br /> chflc nudi cd nudc la, cdc nhdm sang nhupng rudng dtfi, cdc phudng vdng,<br /> phudng uen, v.v... Cd the' ndi, tdt ca cdc nhdm, id, phudng d^u la nhflng<br /> tdp hc^ ngudi Iham gia mdt cdch tu nguyen. dua trdn co sd cua cdc mtfi<br /> quan he xa hdi gdn gui nhu hp hdng. Idng gi^ng, bfe ban. v.v...<br /> Nhdm liep cdn cdc hoai ddng kinh t€ - xa hdi dang didn ra tai Duy Tdc.<br /> cudc nghien cflu dupc litfn hdnh trong khoang ihdi gian ifl 2007 d^n 2009,<br /> Irong dd hai nam ddu ddnh cho viCc khao sal diin da; mdi nam 2 dpi. mdi<br /> dpi tfl 7 de'n 10 ngdy.<br /> Vd thu thdp thdng lin, ngodi viec nghe bdo cdo vd khai thdc cdc ngudn<br /> sd lieu thdng ke do dia phuang cung cdp, cdc idc gia chfl yfu sfl dung<br /> phuang phdp phdng vdn sdu cd nhdn vd mdt phdn ndo dd Id phucmg phap<br /> quan sdt tham du. Vdi phuang phdp ddu, di^u tra vidn llm gap cdc thdnh<br /> vien cua cdc id, nhdm, phudng dang hoat ddng 6 ldng do phdng vdn Uiic<br /> titfp. (Tdc ihdnh vien ndo do Idm dn xa khdng cd mai tai Idng ihl phdng v&n<br /> gidn tie'p qua nhflng ngudi thdn cua hp, cung cd Uirdng hop dupc phdng<br /> vd'n qua dien thoai di ddng. Cdn d phirang phdp sau, vide an d ngay tai nha<br /> cua cdc thdnh vien cung nhu viec Iham du cdc budi sinh boat cua cde id<br /> chflc ndy da giup cho nhd nghien cflu khdng chi ndm vflng cac mdi quan<br /> he xd hdi cua tflng Ihdnh vien, md ca cdc ly do khie'n hp tham gia vdo uong<br /> mdi td chflc.<br /> Nhin chung, id'l ca cdc td, nhdm, phudng dupc chpn Idm dCTi tupng<br /> nghien cflu ddu da ra ddi vd tdn tai qua hdng chuc nam, thdm chf vai chuc<br /> nam. Tuy nhien. do tfnh chdt that thudng cua cdng viec, cung nhu hoan<br /> canh rieng cua tflng thdnh vien tham gia, nen quy md cua mdi td chflc ludn<br /> cd su thay ddi; di^u ndy ddi hdi cdc sd lidu cdn phai dupc cap nhdt trong<br /> Mai Vfin Hai A Ng6 Thi Thanh Quy 47<br /> <br /> tflng thdi di^m cu Ih^. ViCc xfl li? ngudn sd lieu ndy dupc thuc hien theo<br /> nguyen ldc: d mdi id d^u \&y ngudi lam uning tam lam u-uc ddi chieu, sau<br /> dd Idn lupt Idy tflng thdnh vien cfla id d^ xdc dinh quan he xa hdi cfla hp.<br /> Ke^t qua xfl ly cho thdy mdc dfl d mdi td chflc cu Ih^ cd Ih^ khuyft di mdt<br /> vdi quan he ndo dd, nhung sd lieu ldng hpp d mdi loai hinh id chflc (nhu<br /> nhdm xdy dung, nhdm !dm dich vu...) d^u cd ddy dfl td'l ea edc mdi quan<br /> he v^ hp hdng nhu da neu (xem Phu luc).<br /> <br /> 3. Ket qud nghien cufU<br /> <br /> Nhu da ndi, tfl ngdy ddi mdi de'n nay, d ldng Duy Tdc da hinh thdnh nen<br /> nhi^u kie'u loai td chflc kinh te khdc nhau. Su ra ddi cfla cdc id chflc xa hdi<br /> ndy, v^ Ihuc chdt, td bi^u hien sinh ddng cfla vide tdi cdu trflc cdc hoat<br /> ddng kinh le'd ndng thdn Irong bdi canh cua mdt xa hdi dang chuye'n ddl.<br /> Trong dd mang ludi hp hdng Id'y cd nhdn Idm trung tflm da trd thanh chd<br /> dua tin cdy cho cac qud uinh lien ke'l mdi v^ kinh td, chang han, lien ke'l<br /> vi nghi nghiep (nhu nhdm xay dung), Hdn ke't de' tim kie'm cdng an viec<br /> 1dm (nhdm Idm dich vu d Hd Ndi), Udn kdt 1dm tin dung ddn gian (phudng<br /> vdng, phudng li^n...). Dudi day xin ddn ra mdt s6 uudng hpp lieu bilu.<br /> <br /> 3.1. Nhdm xdy dung<br /> Vao Ihdi diim thang 9/2008. d Duy Tdc cd tdt ca 13 nhdm xay dung<br /> (mdc + ni) dang hoat ddng, irong dd cd 3 nhdm hoai ddng lai lang, 10<br /> nhdm hoat ddng d nhilu tinh thdnh tren ca nudc nhu Cao Bang, Lang San.<br /> <br /> Bang 1. Quan he gifla cdc thanh vl^n trong nhdm xay dung<br /> <br /> <br /> Quan he ho hang lay ca nhan lani (rung tam QuaD he<br /> Tong Ho ciia Ho ngoai Ho ben Ho Ihong Ho thong ^""^^<br /> " ngiroilam (phia me) vo/chong gia qua gia qua ^ -"<br /> trung tam ciia ngutri nguoi lam cac con anh chi em<br /> (theohp lam trung Irung tam dau, re ruoI<br /> bo) tam<br /> <br /> Sfi ngudi 122 49 13 19 3 14 24<br /> %sov6i 100 41,1 10.6 15.5 2,4 14,-1 19,6<br /> ldng .sfi<br /> <br /> % Irong<br /> quui h£ ho l(K) 50.0 13,2 19,3 3,0 14,2<br /> hang<br /> 48 Nghltn cflu 61a dlnh vd Oldl. Quyft'n 22, id' 5, tr. 42-53<br /> <br /> <br /> Qudng Ninh, Hd Ndi. Ldm Ddng, Ddc Ldc... Gia dlnh cua cdc thanh vien<br /> trong cdc nhdm ldm dn xa nhd ndy cho bitfl. ban ddu chi cd mdi vdi ngudi<br /> ra di. sau thdy Idni dn dupc, hp mdi vi que Idy Ihem anh em ban be di<br /> cflng, di Idp thdnh nhdm. Cdn ndi ngay Id thdnh vien cua cdc nhdm di ldm<br /> an xa. de'n nay vdn la ngudi cfla ldng - bdi hp vdn gifl hd khdu d Idng. vp<br /> con hp sinh sdng lai Idng. hdng ndm hp diu vi ldng ba bdn bdn. Su ra di<br /> cfla hp khdng ngodi muc dfch Id kitfm tifin d^ nflng cao ddi sdng. Khi da<br /> kie'm dupc liin. hp dem lidn vd mua ddl vd xfly dung nhd cfla, chfl khdng<br /> di khdi Idng.<br /> Tdng hap vk phdn tfch quan he xS hdi cua cdc thdnh vien 6 13 nhdm<br /> ndy theo I^ Ihuy^l "mang ludi hp hdng Idy cd nhdn Idm irung lam", chung<br /> tdi thu dupc k^t qua nhu Bang I.<br /> Bang 1 vd nhflng phan tfch d trdn cho thdy trong su lien ke't d cdc nhdm<br /> xdy dung (mdc + ni), cdc mdi quan he hp hdng Idy cd nhdn Idm Uung tam<br /> gifl vai trd Idn han nhidu so vdi cdc quan he xdm ldng vd bfe ban (76% so<br /> vdi 24%). Rieng Irong quan he hp hdng, quan he iheo ddng ho ndi (theo<br /> ddng bd) cua ngudi Idm trung tdm Id quan trpng nhdt (50%). tiep d^n la<br /> ddng hp bdn chdng/ben vo cua ngudi lam U-ung lam (19.3%). sau dd Id cac<br /> quan he hp hang khdc. Dua vdo mang ludi hp hang nay. su phdt u-idn cac<br /> nghi mdc + nics Duy Tdc khdng dflng lai d cdp Idng xa. md cdn md rdng<br /> dia bdn ra nhidu nai tren pham vi ca nudc.<br /> <br /> 3.2. Nhdm ldm dich vu a Hd Noi<br /> Trong khoang thdi gian muoi mudi hai ndm gdn day. tai Duy Tdc da<br /> hinh thdnh nen cdc nhdm di lam an 6 dd Ihi hoac cdc khu cdng nghiep,<br /> nhdt Id d thu dd Hd Ndi. Ngudi ddu tien ra di theo kie'u ndy la ba T.TN, 50<br /> tudi, vo cua dng N.H.T. 6ngT. cho bie't. ban ddu bd N. di theo nhimg ngudi<br /> bd con d xa Xudn Vinh. huyen Xufln Trudng, cdch nha dng dam cay s6'.<br /> Nhung do lam an dupc, bd N. da tdch khdi nhdm Xudn Vinh. vi Idng keo<br /> theo mdt sd ngudi khdc de' Idp thdnh nhdm mdi. De'n nay, ldng Duy Tdc da<br /> hinh thdnh nen 5 nhdm. vdi khoang gdn 50 ngudi chuydn lam dich vu d<br /> Hd Ndi. Ra Hd Ndi, mdi nhdm diu thue nhd d vd thdi cam chung vdi nhau.<br /> Cdng vide chinh ciia phu nu Id thu mua phe' lidu, dd didn cu; dan dng thi<br /> lam xe dm. cuu van, giup ddp phd nhflng ngdi nha cu de' chu nhd xdy mdi.<br /> Cung cd nhidu phu nu trong nhdm dam nhiem cdc vai trd. md ngdn ngfl<br /> ddn gian gpi Id d-sin - tflc Id Idm cac cdng vide nhu cham sdc ngucn gia,<br /> nudi gifl tre nhd. lau chfli nhd cfla, v.v... Chflng tdi tam gpi tdp hpp ngUdi<br /> Mai Vfin H a i & N g d T h | T h a n h Q u y 49<br /> <br /> <br /> B a n g 2. Q u a n h e gifla c d c t h d n h v i e n t r o n g n h d m ldm dich v u<br /> <br /> <br /> <br /> Quan he ho hang \iy cd nhAn likm trung lAm Quan he<br /> Tong Ho cHa Ho ngoai Hp bin Ho thong Ho Ihong *?*" '*"8<br /> ^ ngudi bm (phia me) vo/chong gia qua gia qua ^^ ^''<br /> trung tim cua ngutri ngufri lilm cac con anh chi em<br /> (theo ho lim Irung trung lam diUiti moi<br /> bo) lam<br /> <br /> Sfingufii 44 11 4 10 2 16 11<br /> %sov6i KID 25,0 9,(1 22.7 4.5 13,7 25.1)<br /> Ifing sfi<br /> <br /> % Irang<br /> quan he ho 100 33,3 12,1 30,3 6.0 IS.l<br /> h^g<br /> <br /> <br /> <br /> n&y la nhom lam dich vu 6 Ha N6i. So v6i nh6m xay dung, nhom lam dich<br /> vu CO hai dilu khac bi«. Thi} nhSt, nia nhu nguM dong vai trb la trung tam<br /> cua cdc nhom xay dung Aiu la nam gi6i, thi trong cdc nhom Ikm djch vu<br /> ngudi lam trung tam co ca nam lan niJ. Thii hai, n^u cac thanh vien trong<br /> cac nh6m xay dung Uung binh 3 - 4 thang mdi vi nha m6t 1^, thl thanh<br /> vien trong cac nhom dich vu thang nao cung vi. d nha dam ba bua lai di.<br /> <br /> Dac diim quan trpng u-ong su liln kit cua nh6m lam dich vu la ho<br /> thucmg xuyln lien he vdi nhau qua dian thoai di d6ng, mdt phuong tiln ma<br /> u-udc khi ra di hg chua tCmg diing dSn. Nlu mdt ngudi nao dd tim duoc<br /> cdng vile, ho lap tiic dung diln thoai thdng bao cho nhau, ddng thdi cung<br /> sii dung phucmg tien hiln dai nJy dl hen gid giSc va trao d6i gia ca vdi gia<br /> chu. Tuy nhim. cai lam nln su cd kit de cd thl tdn tai mdt cSch bin vOng<br /> qua hang chuc nam ciia cac nhom nay, theo ho, lai la cac quan h i xa hdi<br /> mang tinh ttuyln thdng - nhu 6 bilu thdng kl sau:<br /> Kit qua u-ln bilu 2 mdt ISn nua chi rd, trong su liln kit lam kinh t l<br /> giira cac thanh viln cOa cac nhdm lim dich vu b HS NCii, mang ludi ho<br /> hang liy ca nhan lam u-ung tam chilm ty 11 ap dao. Nlu tinh rilng uong<br /> cac quan hi ho hang thi ddng hg ciia ngudi lam trung tam cd ty II cao nha't<br /> (33,3%), tiep din la ddng hg bin vo/bin chdng ciia ngudi lam trung tarn,<br /> sau dd mdi din cac quan h i hg hang khac. Ro rang d day c4c quan hi hg<br /> hang, nhit la hg hang can huylt van giu vai trd cue ky quan trgng.<br /> 50 NghlAn cflU Gia dlnh va GI61. Quy^n 22, «d' 5. tr. 42-53<br /> <br /> <br /> Bang .1- Quan h< gifla cdc Ihdnh vien trong phudng vdng<br /> <br /> <br /> Quan h( ho hing Uy d nhin b m Injng Utii QUD be<br /> xomliog<br /> Ting H^ciJB Ho ngoai Ho bin Ho Ihong Ho Itiong<br /> tS ngufri Uim (phiamc) vo/chong gia qua gia qua<br /> Irung l i m ciianguM ngirirllim t i e con bdn nhan<br /> liheoho bin irung Iningtitn ikoM CDS anh<br /> \t6) tam chiem<br /> ru6t<br /> <br /> Sfi nguin 4i| IH II V 2 3 9<br /> %sovfii IIKI 36.7 IW l«.3 4fl 6.1 IO<br /> ififigsfi<br /> <br /> % irang<br /> quan ht ho 100 45.0 20,0 22.5 5.0 7,5<br /> hang<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3.3. Phucmg vdng<br /> Ngay tfl nam 1988, nghTa la ngay tfl ddu cua thdi kJ- Ddi mdi, b Duy<br /> Tdc da khdi phuc lai cdc hinh thflc tfn dung ddn gian md 6 thdi bao cdp,<br /> trudc dd khdng dupc phdp hoat ddng. Dd Id cdc phudng vdng vd phudng<br /> ti^n. Trong nghifin cflu nay, chung tdi chi tap trung khao sdt cdc phudng<br /> vang - VI phudng vdng cd tinh dn dinh cao, da tdn tai qua hdng chuc nam.<br /> trong khi cdc phudng tl^n, do ddng ti^n bi mdt gid. ndn su hoat ddng cda<br /> chflng cung khdng b^n qua cdc mdc t h ^ gian Ididc nhau.<br /> Nguydn tdc hoat ddng cua cdc phudng vdng Id: cfl 6 thdng mdi thdnh<br /> vidn ddng gdp mdt Idn, mdi Idn mdt chi. rdi bd'c thdm d^ ngirtri trflng tham<br /> nhdn td't cd sd vdng dd. N(fu Uong phudng cd ngutt gap khd khan thl ngudi<br /> trflng tham cd th^ nhudng lai cho ngutt dd quy6n trflng tham cua minh.<br /> Cdn sau dd. cfl theo vdn chfl cdi .A. B. C... d^ dd'n lupt nhdn vdng. Mdi<br /> ngudi, sau khi dupc nhdn. khi ddng gdp trd lai thi sd lupng khdng phai la<br /> mdt chi, md tang Ifin 1 chi 3. Nhu vay, tdng sd vdng sau mdi Idn ddng gdp<br /> cua cdc Ihdnh vifin se tang Ifin chiit it. Sd' ddi du ndy dupc su dung cho<br /> nhflng Idn hdi hpp hoac cdc viilc hidu hi cua phudng. Xet v^ ban chdt, ddy<br /> Id mdt hinh thflc tfch luy vd'n, rdi cho nhau vay vdi lai sudt thdp. Kl^u lam<br /> tfn dung dan gian ndy khd phd bi^n b ndng thdn Vidt Nam, nhd't la U^dc<br /> thdi bao cdp.<br /> <br /> COng gidng nhu edc nhdm xay dung hay dich vu, phflcftig vdng cung<br /> Mai Vftn Hai & Ngfl Thj Thanh Quy 51<br /> <br /> phai cd mdt ngudi Idm trung tam, cd Ih^ Id nam hoac nfl (gpi Id trflm<br /> phudng, hay Id ngudi dflng cdi) d^ tdp hpp cdc thdnh vidn. Ngudi ndy<br /> khdng chi cdn cd dao dflc, dupc bd con tfn nhidm, mdcdn cdn ca ndng luc<br /> de' di^u hanh cdng vide cua phudng. Cdn cdc thdnh vifin cung dupc tuy^n<br /> chpn trfin ca sd hp hdng, ldng gi^ng, hh ban. Ddng chfl ^ id, cdc thdnh vifin<br /> cua phudng khdng chi Id nhflng ngudi cd mat tai ldng, ma cdn bao gdm ca<br /> nhflng ngudi di lam an xa, trong dd cd kha nhi^u ngudi thudc cdc nhdm<br /> xay dung vd nhdm lam dich vu d Hd Ndi. Ld'y ngudi Idm trung tam Idm<br /> true d^i chie'u, chflng tdi tha'y cdc md'i quan hfi xa hdi cua td't ca cac thdnh<br /> vifin cua phudng vdng dupe thfi' hifin nhu sau:<br /> Kfi't qua trfin bi^u 3 da cho thdy quan he hp hdng Idy cd nhdn lam trung<br /> tam van chifi'm ty 16 cao han han so vdi cac quan hfi khdc (81,7% so vdi<br /> 18,3%). Rieng u-ong cdc quan he hp hdng, ddng hp ciia ngudi ldm trung<br /> tam chidm ty le cao nhd't (45,0%). ti^p dfi'n la ddng hp bfin vp/bdn chdng<br /> cfla ngudi ldm u-ung tam; cdc quan hfi hp hdng cdn lai cd ty Ifi thdp han<br /> nhidu. Nhu vay, cung gidng nhu b cdc nhdm xay dung va dich vu, ca sd<br /> cho su lifin kfi't d day vdn la mang ludi cdc quan hd hp hang, nhd't la hp<br /> hang can huye't.<br /> <br /> 4. May nhan xet sd bo<br /> <br /> 1. Trong cac hmh thflc lifin kfi't lam kinh td hifin nay d Duy Tdc (nhu<br /> uong cac nhdm xay dung, djch vu, phudng vang), mang ludi hp hang lay<br /> ca nhdn ldm trung tam cd vj trf vd vai trd dac bifil quan trpng, trong dd<br /> quan he gifla cdc thdnh vifin thudc ddng hp ndi ciia ngudi lam trung tam<br /> Id noi trdi nhd't, tifi'p ddn id ddng hp ciia bfin vpA>fin chdng ngudi Idm trung<br /> tam, rdi mdi dfi'n cac quan he hp hang khdc. Nhd mang ludi hp hdng ndy,<br /> ngudi dan khdng chi giup nhau phat mdn ngh^ nghiep, tim kid'm viec ldm,<br /> ma cdn cd thfi' tich luy theo ki^u tfn dung ddn gian di giai quyet nhirng<br /> cdng vide quan trpng trong san xud't va ddi sd'ng.<br /> 2. Mdi lien kdt kinh te giua cac thdnh vifin trong mang ludi hp hang ld'y<br /> ca nhan Idm trung tam, xet cho cung. khdng phai Id di^u gi mdi me, bai<br /> cac hinh thflc lifin kfi't ndy chfnh Id bi^u hifin cu the' cua tam ly cdng ddng<br /> da tdn tai tfl rd't lau ddi d nPng thdn Viet Nam trong Ijch sfl. Cai mdi d day<br /> la b chd, su Hfin kfi't nay khdng phai chu yfi'u difin ra tai ldng xa cua cac<br /> thanh vifin, ma dupc md rdng pham vi hoat ddng ra ngodi qufi huong ban<br /> quan, thdm chf den ca thu dd Ha Ndi vd nhieu linh thdnh trong ca nudc.<br /> SS NghlAn cflu QIa dlnh vd Qldl. Quyin 22, %6 S, tr 42-53<br /> <br /> <br /> 3. Dfl cdn mang tfnh tu phdt, .song rd rdng. sir lifin k^t theo mang ludi<br /> hp hdng Idy cd nhdn Idm trung ldm vfln dang cd vai trd khdng nhd u-ong<br /> cdc hoat ddng kinh t€b Idng xa. Si/ lifin kfift kinh t^theo mang ludi hp hdng<br /> Iffy cd nh&n ldm trung tdm dang di£n ra hi^n nay cd mat tfch cue td giijp<br /> nhau xda ddi glflm ngh^o, cdi thi$n cudc .sdng irong bdi cdnh cua nin kinh<br /> l€ thj trudng. Ddy Id mdt ludn cfl khoa hpc quan irpng cho cdc nhd qudn<br /> 1^ vd hoach djnh chfnh .sdch trong chie'n lupc xdy dung ndng Ihdn mdi 6<br /> nudc ta hifin nay - cu th^ Id cdc chfnh sdch cho vay vdn theo nhdm hp<br /> hdng, vi^c tfch tu vd sfl dung ru^ng ddl, vific ddu tu ky thudi vd dp dung<br /> cdng nghfi mdi, nhd't Id chfnh sdch tdi dinh cu theo cdc mdi quan hfi hp<br /> hdng thdn thfch. v.v.<br /> 4. Trfin binh difin khoa hpc, vific llm hiiu sir lifin ktfi iheo mang ludi hp<br /> hdng Idy cd nhdn Idm irung tam da dem lai cho chung ta nhflng hi^u bi^i<br /> khd todn difin v^ .sflc manh vd tfnh da dang cua cac mdi quan hfi hp hdng<br /> b ndng thdn hifin nay. Rd rdng, khi ndi vi quan hfi gifla cd nhdn, gia dinh<br /> vd ddng hp ma chi dflng lai b hai mdi lifin hfi co ban Id Ihdn (Iheo huye't<br /> thdng dang cha) vd thfch (theo hp ngoai ddng me), thl vd hinh chung<br /> chflng ta da ldm nghdo di ft nhi^u cdc mdi quan hfi hp hdng cd thuc dang<br /> vdn hdnh u-ong cudc sd'ng. •<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bdi vi^i irong khuPn khd d^ tdi 'Todn cdu hda va ban sdc ldng Vi^i a miin Bdc".<br /> do QuJ Phdt irie'n khoa hpc vi cPng ngh$ Qudc gia tdi in?.<br /> <br /> <br /> Tdi lieu tham khao<br /> FIcur Thom^sc. Nguyin 1\ia'n Anh. 2007. "Quan hfi ho hdng vdi vi«c ddn diln ddi<br /> Ihfla va sfl dung rupng ddl dudi gdc nhin vdn xa hpi cf mpt lang Bftc Tning<br /> Bd". Tgp chl Nghien citu Gia dinh vd Gidi, stf 4.<br /> Mai Vfin Hai. Phan Dai Doan. 2000. Quan hfddng hg d chdu thd sdng Hdng.<br /> Nxb. Khoa hpc xa hpi. Hd Npi.<br /> PhQipp Papin - Olivier Tessier chu bifin. 2002. Ldng d vitng chdu thd sdng Hdng:<br /> van di t im bd ngd. Trung lam Khoa hpc xa hpi va Nhfin vfin qu6c gia. Ha N6i.<br /> John Kleinen. 2007. Ldng Viet ddl dien vdi tucmg lai hdi sinh qud khd. Nxb. Da<br /> Nfing, Dd Ndng.<br /> Nguyfin Tung (chii bien). 2002. Mdng Phu mdt Idng d dong bdng sdng Hdng<br /> Nxb. van hda - Thdng lin. Ha Npi.<br /> Mai Vin Hai & Ng6 Thj Thanh Quy S3<br /> <br /> io cfio ciia x5 Giao Tftn. Giao Thuy. Nam Dinh - do Ong Doin Vfln Cfln, Ph6<br /> chd lich UBND xa GiaoTfln Irtnh b»y trong H6i thio quSc liMfl sd'vdn dd<br /> ve xdy dimg ndng thdn mdi a Viil Nam hiiit nay. do Vi^n KHXH Viftt Nam<br /> li chile, Hil N6i, ngiy 8-9/11/2011.<br /> <br /> Phu luc: Sd' ngudi tham gia trong mang Iu6i ho hdng l&'y cd nhdn Idm<br /> trung tdm cua Idng Duy Tdc, A thM di^m thing 9/2008<br /> <br /> <br /> S6' Tong HQ ciia H9 ngoai Hpb^n Hp Ih6ng Hptlifii^ X6m<br /> IhA so ngudi lAiti (phfa v^/Mn gia qua gia qua i&ng,l]an<br /> IV tning ldm mc) ch6ng con cdi anil em bk<br /> niot<br /> I. 6 3<br /> 1 6 5<br /> 3. 5 2<br /> Nliom<br /> 4, iK 6<br /> xay 1<br /> dung<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> T6ngs6 122<br /> Nhom 1. 10<br /> dich 7<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> T^gsti<br /> <br /> Phufmg<br /> vang<br /> <br /> <br /> Tdng .stf<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2