Vấn đề ngôn ngữ toán học trong dạy học môn Toán ở tiểu học

Trần Ngọc Bích<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 98(10): 129 - 133<br /> <br /> VẤN ĐỀ NGÔN NGỮ TOÁN HỌC<br /> TRONG DẠY HỌC MÔN TOÁN Ở TIỂU HỌC<br /> Trần Ngọc Bích*<br /> Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Ngôn ngữ toán học là một trong những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng<br /> giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập môn Toán của học sinh. Do đó để nâng cao chất lượng<br /> dạy – học môn Toán nói chung và môn Toán ở Tiểu học nói riêng, các nhà nghiên cứu, nhà giáo<br /> dục phải xuất phát từ cơ sở thực tiễn của vấn đề. Bài viết này trình bày kết quả khảo sát về vấn đề<br /> ngôn ngữ toán học trong dạy học môn Toán ở Tiểu học hiện nay với mong muốn góp phần làm cơ<br /> sở thực tiễn cho quá trình nghiên cứu, tìm kiếm và đề xuất các biện pháp nâng cao khả năng sử<br /> dụng ngôn ngữ toán học trong dạy - học môn Toán ở Tiểu học.<br /> Từ khóa: Ngôn ngữ toán học, ngôn ngữ, Toán Tiểu học, Giáo dục Tiểu học, dạy học môn Toán.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Ngôn ngữ sử dụng trong dạy - học và nghiên<br /> cứu toán học bao gồm ngôn ngữ tự nhiên và<br /> ngôn ngữ toán học. Đặc biệt ngôn ngữ toán<br /> học mang đầy đủ những đặc trưng của ngôn<br /> ngữ khoa học, ngôn ngữ chuyên ngành: tính<br /> đơn trị, tính hệ thống, tính trừu tượng, tính<br /> quốc tế [3]. Hơn nữa, ngôn ngữ toán học còn<br /> là phương tiện giao tiếp trong lớp học toán và<br /> là công cụ của tư duy toán học. Điều đó<br /> khẳng định ngôn ngữ toán học có vai trò quan<br /> trọng trong dạy – học môn Toán ở tất cả các<br /> bậc học trong đó có bậc Tiểu học. Chính vì<br /> vậy mà việc nghiên cứu, tìm hiểu vấn đề ngôn<br /> ngữ toán học trong dạy học môn Toán ở Tiểu<br /> học là cần thiết.<br /> NỘI DUNG<br /> Nhằm tìm hiểu, đánh giá vấn đề ngôn ngữ<br /> toán học trong dạy học môn Toán ở Tiểu học<br /> chúng tôi đã tiến hành điều tra bằng phương<br /> pháp Anket [2] đối với 392 giáo viên, cán bộ<br /> quản lí công tác tại các trường Tiểu học trên<br /> địa bàn các tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc<br /> Kạn, Yên Bái, Thái Bình, Lạng Sơn, Hà<br /> Giang. Ngoài ra, chúng tôi còn sử dụng<br /> phương pháp đàm thoại, phương pháp quan<br /> sát để thu thập thông tin khi tham gia dự giờ<br /> một số tiết của giáo viên ở trường Tiểu học.<br /> Nội dung khảo sát chủ yếu gồm: Nhận thức<br /> của giáo viên về vấn đề ngôn ngữ toán học<br /> *<br /> <br /> Tel: 0904 321939, Email: tranbichsptn@yahoo.com.vn<br /> <br /> trong dạy học môn Toán ở Tiểu học; Tình<br /> hình rèn luyện, phát triển ngôn ngữ toán học<br /> cho học sinh trong dạy học hiện nay; Những<br /> khó khăn về mặt ngôn ngữ toán học mà giáo<br /> viên gặp phải trong dạy học; Nhận xét, đánh<br /> giá của giáo viên về khả năng sử dụng ngôn<br /> ngữ toán học của học sinh Tiểu học. Sau khi<br /> đã thu thập được số liệu điều tra thì chúng tôi<br /> sử dụng phương pháp tính tỉ lệ % để xử lí số<br /> liệu. Kết quả khảo sát như sau:<br /> Nhận thức của giáo viên về vấn đề ngôn<br /> ngữ toán học trong dạy học môn Toán ở<br /> Tiểu học<br /> Trước hết chúng tôi tìm hiểu ý kiến của giáo<br /> viên Tiểu học và cán bộ quản lí đối với quan<br /> niệm về ngôn ngữ toán học, từ vựng, cú pháp,<br /> ngữ nghĩa của ngôn ngữ toán học bằng cách<br /> đưa ra khái niệm của các thuật ngữ này. Kết<br /> quả thu được ở bảng 1.<br /> Kết quả bảng 1 cho thấy những khái niệm mà<br /> chúng tôi đưa ra đã nhận được sự tán thành<br /> của giáo viên và cán bộ quản lí ở trường Tiểu<br /> học. Qua đó góp phần khẳng định tính đúng<br /> đắn, sự phù hợp với quan niệm về ngôn ngữ<br /> toán học ở trường Tiểu học. Tiếp đến chúng<br /> tôi tìm hiểu những nhận xét, đánh giá của<br /> giáo viên Tiểu học và cán bộ quản lí về yếu tố<br /> ngôn ngữ toán học thể hiện ở các khía cạnh<br /> trong sách giáo khoa (SGK) các lớp đầu cấp<br /> Tiểu học có phù hợp với học sinh hay không.<br /> Kết quả được thể hiện ở bảng 2.<br /> 129<br /> <br /> Trần Ngọc Bích<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 98(10): 129 - 133<br /> <br /> Bảng 1. Quan điểm của giáo viên về các khái niệm<br /> Tần số xuất hiện<br /> Quan niệm<br /> <br /> Hoàn toàn<br /> đồng ý<br /> <br /> Đồng ý<br /> <br /> Phân vân<br /> <br /> Không đồng<br /> ý<br /> <br /> 37,5%<br /> <br /> 57,1%<br /> <br /> 5,4%<br /> <br /> 0%<br /> <br /> 21,4%<br /> <br /> 66,1%<br /> <br /> 12,5%<br /> <br /> 0%<br /> <br /> 26,8%<br /> <br /> 67,9%<br /> <br /> 5,3%<br /> <br /> 0%<br /> <br /> 14,2%<br /> <br /> 80,4%<br /> <br /> 5,4%<br /> <br /> 0%<br /> <br /> Ngôn ngữ toán học là hệ thống các biểu<br /> tượng, kí hiệu, từ, cụm từ và các quy tắc kết<br /> hợp chúng làm phương tiện để diễn đạt nội<br /> dung toán học một cách chính xác, lôgic, rõ<br /> ràng.<br /> Tập hợp các kí hiệu, từ, cụm từ dùng trong<br /> toán học được gọi là từ vựng toán học<br /> Cú pháp toán học là quy tắc kết hợp các kí<br /> hiệu, thuật ngữ toán học thành biểu thức,<br /> công thức và mệnh đề toán học<br /> Ngữ nghĩa của ngôn ngữ toán học là nghĩa<br /> của kí hiệu, thuật ngữ, khái niệm, tiên đề,<br /> định lí, … trong toán học<br /> <br /> Bảng 2. Nhận xét của giáo viên về ngôn ngữ toán học trong SGK môn Toán ở Tiểu học<br /> Khía cạnh đánh giá<br /> Thuật ngữ toán học sử dụng trong SGK<br /> Các kí hiệu toán học trong SGK<br /> Hình ảnh trực quan, sơ đồ, hình vẽ<br /> Câu lệnh sử dụng trong SGK<br /> Cú pháp toán học trình bày trong SGK<br /> <br /> Rất phù<br /> hợp<br /> 8,9%<br /> 12,5%<br /> 14,3%<br /> 9%<br /> 12,5%<br /> <br /> Tần số xuất hiện<br /> Phù<br /> Bình<br /> hợp<br /> thường<br /> 85,7%<br /> 3,6%<br /> 80,4%<br /> 7,1%<br /> 76,8%<br /> 8,9%<br /> 82,1%<br /> 8,9%<br /> 78,6%<br /> 8,9%<br /> <br /> Không phù<br /> hợp<br /> 0%<br /> %<br /> 0%<br /> 0%<br /> 0%<br /> <br /> ngôn ngữ toán học chính là cơ sở để học sinh<br /> học tốt môn toán.<br /> <br /> Từ kết quả trên chúng tôi nhận thấy, phần lớn<br /> giáo viên đều cho rằng yếu tố ngôn ngữ toán<br /> học thể hiện trong sách giáo khoa là phù hợp<br /> với trình độ nhận thức của học sinh Tiểu học.<br /> Cụ thể, các thuật ngữ toán học đưa ra không<br /> quá khó; hình ảnh, sơ đồ, hình vẽ trong sách<br /> giáo khoa rất cụ thể, trực quan; cú pháp toán<br /> học và các câu “lệnh” sử dụng trong SGK<br /> được đánh giá là phù hợp với đặc điểm tâm lí<br /> lứa tuổi, khả năng tư duy, trình độ ngôn ngữ<br /> của học sinh.<br /> <br /> Như vậy, kết quả khảo sát đã khẳng định tất<br /> cả giáo viên Tiểu học đều nhận thức được tầm<br /> quan trọng của việc rèn luyện ngôn ngữ toán<br /> học cho học sinh trong quá trình dạy học. Hầu<br /> hết giáo viên đánh giá vấn đề ngôn ngữ toán<br /> học trình bày trong SGK toán các lớp đầu cấp<br /> tiểu học là phù hợp với đặc điểm tâm lí, trình<br /> độ nhận thức, khả năng tư duy và phát triển<br /> ngôn ngữ của học sinh Tiểu học.<br /> <br /> Bên cạnh đó trong quá trình tiến hành khảo<br /> sát chúng tôi quan tâm đến ý kiến của giáo<br /> viên về sự cần thiết phải rèn luyện ngôn ngữ<br /> toán học cho học sinh. Kết quả thu được như<br /> sau: 57,1% giáo viên cho rằng rất cần thiết<br /> phải rèn luyện ngôn ngữ toán học cho học<br /> sinh trong dạy học môn Toán; 42,9% thấy là<br /> cần thiết phải rèn luyện ngôn ngữ toán học.<br /> Trên cơ sở kết quả thu được chúng tôi nhận<br /> xét, tất cả giáo viên được hỏi đều nhận thấy<br /> tầm quan trọng của việc rèn luyện ngôn ngữ<br /> toán học cho học sinh trong dạy học toán vì<br /> <br /> Tình hình rèn luyện, phát triển ngôn ngữ<br /> toán học cho học sinh trong dạy học môn<br /> Toán ở Tiểu học hiện nay<br /> Ngôn ngữ toán học rất quan trọng trong dạy học môn Toán nói chung và môn Toán ở Tiểu<br /> học nói riêng. Kết quả nghiên cứu ở trên cho<br /> thấy 100% giáo viên đều nhận thức được sự<br /> cần thiết phải rèn luyện, phát triển ngôn ngữ<br /> toán học cho học sinh trong dạy học. Nhận<br /> thức trên đặt ra vấn đề tình hình thực hiện rèn<br /> luyện ngôn ngữ toán học được tiến hành như<br /> thế nào ở các trường Tiểu học? Để trả lời cho<br /> <br /> 130<br /> <br /> Trần Ngọc Bích<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> câu hỏi này chúng tôi đã tiến hành dự giờ,<br /> trao đổi trực tiếp và căn cứ vào kết quả khảo<br /> sát bằng bảng hỏi về các nội dung sau:<br /> - Mức độ rèn luyện, phát triển ngôn ngữ toán<br /> học trong dạy học môn Toán.<br /> - Biện pháp hình thành, phát triển ngôn ngữ<br /> toán học cho học sinh.<br /> Số liệu khảo sát cho thấy 100% giáo viên đều<br /> thực hiện rèn luyện, phát triển ngôn ngữ toán<br /> học cho học sinh trong dạy học môn Toán ở<br /> Tiểu học. Trong đó 80,4% giáo viên thường<br /> xuyên rèn luyện ngôn ngữ toán học cho học<br /> sinh thông qua các giờ dạy, 19,6% giáo viên<br /> thực hiện việc rèn luyện ngôn ngữ toán học<br /> cho học sinh không thường xuyên. Điều này<br /> một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của<br /> ngôn ngữ toán học trong dạy và học môn<br /> Toán ở Tiểu học. Bên cạnh đó qua dự giờ<br /> chúng tôi nhận thấy ngoài việc cung cấp tri<br /> thức toán học, giáo viên cũng đã quan tâm<br /> đến việc rèn luyện ngôn ngữ toán học cho học<br /> sinh. Tuy nhiên chỉ một số ít giáo viên rèn<br /> cho học sinh kĩ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ<br /> toán học, còn lại phần lớn mới chỉ dừng lại ở<br /> mức độ cung cấp cho học sinh các thuật ngữ<br /> toán học. Việc hình thành, rèn luyện ngôn<br /> ngữ toán học được giáo viên thực hiện chủ<br /> yếu trong khi dạy học hình thành kiến thức<br /> mới, còn trong luyện tập và củng cố thì giáo<br /> viên chưa thực sự chú ý đến rèn luyện, phát<br /> triển ngôn ngữ toán học cho học sinh.<br /> Trong khoảng thời gian tiến hành dự giờ và<br /> trao đổi trực tiếp với giáo viên đứng lớp<br /> chúng tôi nhận thấy các biện pháp mà giáo<br /> viên vận dụng trong dạy học nhằm phát triển<br /> ngôn ngữ toán học cho học sinh chưa phong<br /> phú. Đặc biệt trong sinh hoạt chuyên môn<br /> giáo viên cũng chưa có sự trao đổi với nhau<br /> để đưa ra những biện pháp phát triển ngôn<br /> ngữ toán học cho học sinh một cách có hiệu<br /> quả. Kết quả khảo sát cụ thể như sau: 76,8%<br /> giáo viên được hỏi thường áp dụng biện pháp<br /> như tạo môi trường hoạt động ngôn ngữ đa<br /> dạng, sử dụng các câu hỏi và bài tập với dụng<br /> ý hình thành, rèn luyện ngôn ngữ toán học<br /> cho học sinh; 17,9% giáo viên thường xuyên<br /> tạo cho học sinh cơ hội trình bày sự hiểu biết<br /> của mình trong giải quyết một tình huống hay<br /> <br /> 98(10): 129 - 133<br /> <br /> bài toán; 5,3% giáo viên không đưa ra được<br /> biện pháp cụ thể nào. Chúng tôi cho rằng việc<br /> tạo ra môi trường hoạt động ngôn ngữ đa<br /> dạng đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị kĩ về nội<br /> dung và hình thức giao tiếp nên trong khi<br /> soạn bài giáo viên phải thực sự đầu tư thời<br /> gian, trí tuệ. Cũng thông qua dự giờ chúng tôi<br /> thấy việc tạo ra môi trường hoạt động ngôn<br /> ngữ chưa được thực hiện một cách tối ưu vì<br /> phần lớn trong giờ học mới chỉ có hoạt động<br /> giao tiếp giữa thầy và trò, còn việc giao tiếp<br /> giữa trò với trò hay giữa trò với chính bản<br /> thân mình chưa có nhiều. Các câu hỏi và bài<br /> tập với dụng ý phát triển ngôn ngữ toán học<br /> cho học sinh chưa nhiều, chưa phong phú.<br /> Giáo viên chưa đặt ra được những câu hỏi<br /> giúp học sinh hiểu sâu, nắm được bản chất<br /> khái niệm. Như vậy, những biện pháp phát<br /> triển ngôn ngữ toán học của giáo viên trong<br /> dạy học môn Toán ở Tiểu học còn mang tính<br /> kinh nghiệm, phụ thuộc nhiều vào năng lực sư<br /> phạm của giáo viên. Qua trao đổi, nhiều giáo<br /> viên chia sẻ rằng thực sự họ cũng rất lúng túng<br /> trong việc tìm ra những biện pháp hữu hiệu để<br /> phát triển ngôn ngữ toán học cho học sinh.<br /> Khó khăn về vấn đề ngôn ngữ toán học<br /> trong dạy học môn Toán ở Tiểu học<br /> Qua dự giờ, trao đổi trực tiếp với giáo viên và<br /> kết quả khảo sát bằng phiếu hỏi chúng tôi<br /> thấy những khó khăn về ngôn ngữ toán học<br /> mà giáo viên gặp phải trong dạy học môn<br /> Toán ở Tiểu học như sau:<br /> Thứ nhất, khó khăn về vấn đề từ vựng và<br /> nghĩa của các từ, thuật ngữ toán học. Nhiều<br /> giáo viên hiểu không đúng nghĩa của từ, thuật<br /> ngữ toán học. Điều này dẫn đến việc giải<br /> thích cho học sinh một thuật ngữ toán học<br /> thường không chính xác hoặc không phát hiện<br /> ra được những sai lầm trong cách phát biểu<br /> của học sinh. Chẳng hạn, một số giáo viên<br /> Tiểu học, đặc biệt là giáo viên các tỉnh miền<br /> núi, không giải thích được thuật ngữ “bài<br /> toán”, “bài toán đơn”, “bài toán điển hình”,<br /> …. Mặc dù đây là những khái niệm cơ bản<br /> mà giáo viên Tiểu học cần phải hiểu được bản<br /> chất. Một ví dụ khác, do giáo viên không<br /> hiểu ngữ nghĩa của cụm từ “quy đồng mẫu<br /> số” nên khi thực hiện xong phép tính:<br /> 131<br /> <br /> Trần Ngọc Bích<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 1 3<br /> 1× 2<br /> 3<br /> 2 3 5<br /> + =<br /> +<br /> = + = học sinh<br /> 2 4<br /> 2× 2<br /> 4<br /> 4 4 4<br /> đã phát biểu “trong bài tập này em đã tiến<br /> hành quy đồng mẫu số một phân số”. Rõ ràng<br /> phát biểu của học sinh trên là sai nhưng giáo<br /> viên cũng không phát hiện ra. Chính sự hạn<br /> chế này của giáo viên đã dẫn đến sai lầm của<br /> học sinh trong học tập toán.<br /> Thứ hai, trong dạy học mạch kiến thức Giải<br /> toán có lời văn ở các lớp đầu cấp thì giáo viên<br /> gặp rất nhiều khó khăn trong việc dạy học<br /> sinh viết câu lời giải. Nguyên nhân của khó<br /> khăn này là do ngôn ngữ của học sinh Tiểu<br /> học nói chung và học sinh các lớp đầu cấp nói<br /> riêng chưa phong phú, còn nghèo nàn. Để<br /> khắc phục khó khăn này đa số giáo viên dạy<br /> lớp 1 đều dạy học sinh cách chuyển đổi từ câu<br /> hỏi của bài toán thành câu lời giải bằng cách:<br /> bỏ từ “hỏi”, thay từ “bao nhiêu” hoặc từ<br /> “mấy” trong câu hỏi bằng từ “số” và thêm từ<br /> “là” và dấu hai chấm vào cuối câu. Chẳng hạn<br /> với bài toán “An có 4 quả bóng. Bình có 3<br /> quả bóng. Hỏi cả hai bạn có tất cả bao nhiêu<br /> quả bóng?”. Khi đó từ câu hỏi học sinh sẽ viết<br /> được câu lời giải theo hướng dẫn của giáo<br /> viên như sau: “Cả hai bạn có tất cả số quả<br /> bóng là:”. Đây là một giải pháp mà ưu điểm<br /> là giúp học sinh viết được đúng câu lời giải<br /> nhưng nhược điểm là hạn chế khả năng phát<br /> triển ngôn ngữ, tư duy của học sinh.<br /> Thứ ba là khó khăn về việc hướng dẫn học<br /> sinh đọc và viết các kí hiệu toán học, đặc biệt<br /> là các kí hiệu về đơn vị đo độ dài. Đa số giáo<br /> viên được hỏi đều cho biết việc dạy học sinh<br /> cách đọc và cách viết các đơn vị đo độ dài<br /> gặp rất nhiều khó khăn. Lí do vì học sinh các<br /> lớp đầu cấp mới bước đầu làm quen với kí<br /> hiệu toán học, học sinh thường đọc theo cách<br /> đọc trong tiếng Việt. Do đó việc viết các đơn<br /> vị đo độ dài khác với việc đọc đã dẫn đến sai<br /> lầm của học sinh trong học tập.<br /> <br /> 98(10): 129 - 133<br /> <br /> Ngoài những khó khăn nêu trên thì trong dạy<br /> học nói chung và dạy học môn Toán nói riêng<br /> vấn đề ngôn ngữ cũng là một khó khăn không<br /> nhỏ đối với giáo viên vùng cao, vùng biên<br /> giới. Lí do là vì ngôn ngữ mà học sinh sử<br /> dụng trong giao tiếp hàng ngày không phải là<br /> tiếng phổ thông hay nói cách khác tiếng mẹ<br /> đẻ là tiếng dân tộc.<br /> Như vậy, vấn đề ngôn ngữ toán học cũng là<br /> một trong những khó khăn của giáo viên khi<br /> dạy học môn Toán. Đặc biệt, đối với giáo viên<br /> vùng cao, vùng biên giới thì khó khăn này lại<br /> nhân lên gấp bội vì đối tượng học sinh ở những<br /> vùng này còn chưa thạo tiếng phổ thông.<br /> Đánh giá của giáo viên về khả năng sử<br /> dụng ngôn ngữ toán học của học sinh Tiểu<br /> học hiện nay<br /> Chúng tôi quan tâm đến khả năng sử dụng<br /> ngôn ngữ toán học trong học tập môn Toán<br /> của học sinh ở trường Tiểu học hiện nay.<br /> Ngoài việc khảo sát qua các bài kiểm tra, qua<br /> dự giờ, qua vở bài tập thì chúng tôi đã thực<br /> hiện hỏi giáo viên để có những nhận xét đúng<br /> về khả năng sử dụng ngôn ngữ toán học của<br /> học sinh Tiểu học. Kết quả khảo sát lấy ý kiến<br /> đánh giá của giáo viên về khả năng sử dụng<br /> ngôn ngữ toán học được thể hiện ở bảng 3.<br /> Nhìn vào bảng kết quả khảo sát trên ta thấy<br /> phần lớn giáo viên đều nhận xét khả năng sử<br /> dụng ngôn ngữ toán học của học sinh lớp<br /> mình đang dạy ở mức độ trung bình. Qua trao<br /> đổi, các giáo viên đều thừa nhận việc rèn<br /> luyện cho học sinh khả năng nói toán, viết<br /> toán còn ít và thực sự chưa được chú ý nên<br /> học sinh giao tiếp bằng ngôn ngữ toán học<br /> không được tốt, các em còn mắc nhiều lỗi.<br /> Đặc biệt, khi chuyển đổi từ ngôn ngữ toán<br /> học sang ngôn ngữ tự nhiên nhiều em còn<br /> lúng túng, không biết cách đọc kí hiệu, sơ đồ<br /> để chuyển đổi dẫn đến mắc sai lầm trong giải<br /> quyết vấn đề toán học.<br /> <br /> Bảng 3. Đánh giá khả năng sử dụng ngôn ngữ toán học của học sinh<br /> Tần số xuất hiện<br /> Khía cạnh đánh giá<br /> Trung<br /> Rất khá<br /> Khá<br /> bình<br /> Khả năng đọc, viết chính xác các kí hiệu toán học<br /> 5,8%<br /> 26,8%<br /> 67,8%<br /> Khả năng viết và giải quyết các vấn đề toán học (ở mức<br /> 1,8%<br /> 19,6%<br /> 78,6%<br /> độ đơn giản) đúng, chính xác<br /> Khả năng “nói toán” (nói cho người khác hiểu và hiểu<br /> 0%<br /> 25%<br /> 73,2%<br /> người khác nói)<br /> Khả năng chuyển đổi từ kí hiệu, sơ đồ toán học sang<br /> 3,6%<br /> 23,2%<br /> 73,2%<br /> ngôn ngữ tự nhiên<br /> <br /> 132<br /> <br /> Yếu<br /> 0%<br /> 0%<br /> 1,8%<br /> 0%<br /> <br /> Trần Ngọc Bích<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Qua việc khảo sát trên chúng tôi nhận thấy<br /> hầu hết giáo viên đều có nhận thức đúng về<br /> quan niệm và tầm quan trọng, sự cần thiết của<br /> ngôn ngữ toán học trong dạy học toán. Tuy<br /> nhiên giáo viên lại chưa có được những biện<br /> pháp hữu hiệu để nâng cao khả năng sử dụng<br /> ngôn ngữ toán học cho học sinh mặc dù ngôn<br /> ngữ toán học trong SGK môn Toán hiện hành<br /> được đánh giá là phù hợp với đặc điểm tâm lí,<br /> tư duy và sự phát triển ngôn ngữ của lứa tuổi<br /> Tiểu học. Hơn nữa, bản thân giáo viên cũng<br /> gặp không ít những khó khăn về vấn đề ngôn<br /> ngữ toán học trong dạy học môn Toán ở Tiểu<br /> học. Kết quả khảo sát được phân tích ở trên<br /> chính là cơ sở thực tiễn để tìm kiếm và đề<br /> <br /> 98(10): 129 - 133<br /> <br /> xuất những biện pháp dạy học môn Toán<br /> nhằm nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ<br /> toán học trong dạy học.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006), Chương trình<br /> Tiểu học, Nhà xuất bản Giáo dục.<br /> [2]. Vũ Cao Đàm (1999), Phương pháp luận nghiên<br /> cứu khoa học, Nhà xuất bản khoa học và kĩ thuật.<br /> [3]. Nguyễn Thiện Giáp (CB) – Đoàn Thiện Thuật<br /> – Nguyễn Minh Thuyết (2005), Dẫn luận Ngôn<br /> ngữ học, Nhà xuất bản Giáo dục.<br /> [4]. Phạm Văn Hoàn – Nguyễn Gia Cốc – Trần<br /> Thúc Trình (1981), Giáo dục học môn Toán, Nhà<br /> xuất bản Giáo dục.<br /> <br /> SUMMARY<br /> ISSUES ON MATHEMATICAL LANGUAGE<br /> IN THE TEACHING MATHEMATICS IN PRIMARY SCHOOLS<br /> Tran Ngoc Bich*<br /> College of Education – TNU<br /> <br /> Mathematical language is one of the important factors that have considerable impacts on the<br /> quality of teachers’ teaching and the learning outcomes of students in mathematics. Thus, in order<br /> to improve the quality of teaching and learning mathematics in general and that in primary schools<br /> in particular, researchers and educators must proceed from the practicalbasis of issues. This article<br /> presents the survey results about mathematical language in teaching Mathematics in Primary<br /> schools today with the desire to contribute to the practical basis for the processes of researching,<br /> searching, and proposing measures to improve the ability to use the mathematical language in<br /> teaching andlearning mathematics in Primary schools.<br /> Key words: mathematical language, language, Primary EducationMathematics, Primary<br /> Education, teaching mathematics.<br /> <br /> Ngày nhận bài: 20/8/2012, ngày phản biện: 25/8/2012, ngày duyệt đăng:12/11/2012<br /> *<br /> <br /> Tel: 0904 321939, Email: tranbichsptn@yahoo.com.vn<br /> <br /> 133<br /> <br />