viêm quanh khớp vai - chẩn đoán và điều trị: phần 1

PGS.TS HÀ HOÀNG KIỆM<br /> '<br /> <br /> ®<br /> <br /> '<br /> <br /> VIÊM QUANH KH0P VAI<br /> CHẨN đ o A n Và<br /> <br /> đ iểu trị<br /> <br /> NHÀ XUẤT BẢN THỂ DỤC THỂ THAO<br /> <br /> PGS.TS Hà Hoàng Kiệm<br /> <br /> uiêm quanh hhứp uai<br /> Chẩn đoán uà điều tri<br /> <br /> NHÀ XUẤT BẢN THẾ DỤC THẺ THAO<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> Khớp vai là khớp có tam vận động rộng và linh hoạt<br /> nhất so với các khớp khác của cơ thể. Để đảm hảo chức năng<br /> đó, khớp vai có cấu trúc đặc biệt được hình thành trong quá<br /> trình tiên hóa từ loài vượn đến tư thế đứng thẳng của con<br /> người, ớ tư thế đứng thẳng, hai tay con người được tự do<br /> và hoạt động chức năng của tay hết sức linh hoạt và tinh tế.<br /> Đểđáp ứng với đĩêu đó, hoạt động chức năng của khớp vai<br /> cũng phải rất linh hoạt. Sự hoạt động linh hoạt của khớp<br /> vai cũng làm cho khớp vai phải chịu nhiêu áp lực và rất dễ<br /> bị tổn thương do các vi chấn thương, chấn thương, sự căng<br /> giãn quá mức và vấn đê thiểu dưỡng. Cũng vì thê'mà có<br /> một bệnh lý nội khoa của khớp vai rất thường gặp là viêm<br /> quanh khớp vai. Có từ 3-5% những người có độ tuổi từ<br /> 40-60 phải gánh chịu bệnh lý này. Điêu đó đã ảnh hưởng<br /> không nhỏ đêk khả năng lao động, sinh hoạt và chất lượng<br /> cuộc sống của người bệnh.<br /> Hàng năm chúng tôi phải tiếp nhận nhiêu bệnh nhân<br /> vào đừu trị vì viêm quanh khớp vai, nhiêu người bệnh đến<br /> muộn khi bệnh đã tiên triển đến giai đoạn nặng làm cho<br /> kết quả điêu trị bị hạn chế. Trong khi đó, quan niệm về<br /> bệnh sinh, phân loại và lựa chọn phương pháp đỉêu trị đôĩ<br /> với viêm quanh khớp vai của các thay thuốc còn khá nhiêu<br /> vấn đê chưa được thống nhất. Từ thực tê'đó đã thôi thúc<br /> chúng tôi biên soạn cuốn sách này. Củng phải nói rằng,<br /> những năm gần đây nhờ có sự phát triển nhanh chóng của<br /> các phương tiện chẩn đoán hiện đại, nhất là các phương<br /> tiện chấn đoán hình ảnh, đã làm sáng tỏ nhừu vấn đê về cơ<br /> chếbệnh sinh mà chúng tôi trình bày trong cuốn sách này,<br /> những vấn đê mà trước đây người ta chỉ quan sát thấy các<br /> <br /> hiện tượng rời rạc mà đằng sau nó vẫn là các vùng tôĩ kiến<br /> thức thì hiện nay đã được hé /ộ.<br /> Nội dung cuốn sách gồm ba chương. Chương 1 trình<br /> bày giải phẫu chức năng của khớp vai để giúp người đọc<br /> hiểu được cấu tạo của khớp vai, chức năng của các thành<br /> phan cấu tạo nên khớp vai, làm cơ sở cho phần tìm hiểu<br /> bệnh lý khớp vai. Chương 2 là nội dung chính của cuốn<br /> sách. Trong chương này từng thểbệnh của hội chứng viêm<br /> quanh khớp vai được chúng tôi trình bày chi tiết gdm: định<br /> nghĩa, nguyên nhân, các yếu tố nguy cơ, bệnh sinh, lâm<br /> sàng, điêu trị và tiên lượng, với nhiêu tranh và hình ảnh<br /> minh họa để minh chứng cho những lập luận của mình.<br /> Chương 3 là các bệnh lý khác của khớp vai không thuộc hội<br /> chứng viêm quanh khớp vai. Chương này chỉ được trình<br /> bày vắn tắt để giúp độc giả dễ dàng phân biệt khi chẩn đoán<br /> viêm quanh khớp vai. Trình bày chi tiêì các bệnh lý này<br /> không thuộc nội dung của cuốn sách, nếu độc giả quan tâm<br /> xin tham khảo ở các tài liệu chuyên khảo khác.<br /> Mặc dù đã hết sức cô'gắng, cùng với kinh nghiệm của<br /> hơn 30 năm vừa làm công tác đĩêu trị vừa giảng dạy ở bậc<br /> đại học và sau đại học, nhưng cũng không thểtránh khỏi các<br /> thiêu sót khi biên soạn cuốn sách này. Chúng tôi thành thật<br /> mong muốn nhận được những ý kiến đóng góp của các độc<br /> giả đểỉãn tái bản sau cuốn sách được hoàn thiện hơn. Mọi<br /> ý kiến đóng góp xin gửi ve địa chỉ email: hahoangkieml03@<br /> gmail.com và nhà xuất bản. Nhà xuất bản và tác giải xin<br /> chân thành cảm ơn.<br /> PGS.TS. Hà Hoàng Kiệm<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Nội dung<br /> <br /> Trang<br /> <br /> Lời nói đầu<br /> Mục lục<br /> Chương 1. Giải phẫu chức năng khớp vai<br /> <br /> 7<br /> <br /> Giải phẫu khớp vai<br /> <br /> 7<br /> <br /> Hoạt động chức năng của khớp vai<br /> <br /> 40<br /> <br /> Chương 2. Hội chứng viêm quanh khớp vai<br /> <br /> 50<br /> <br /> Đại cương về viêm quanh khớp vai<br /> <br /> 50<br /> <br /> Viêm quarửi khớp vai thế thông thường<br /> <br /> 54<br /> <br /> Viêm quarửi khớp vai thể đông aíng<br /> <br /> 111<br /> <br /> Hội chiỉng vai-tay<br /> <br /> 139<br /> <br /> Viêm gân dài cơ nhị đầu cánh tay<br /> <br /> 158<br /> <br /> Chương 3, Các nguyên nh ân khác gây đau vùng<br /> khófp vai<br /> <br /> 166<br /> <br /> Đau vùng khớp vai do chèn ép rễ hoặc dây<br /> thần kinh<br /> <br /> 167<br /> <br /> Chấn thương khớp vai<br /> <br /> 178<br /> <br />