intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Xác định giá trị của các phương pháp chẩn đoán nhiễm khuẩn tiết niệu trong bệnh viện

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

83
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiễm khuẩn đ−ờng tiết niệu (gọi tắt lμ nhiễm khuẩn tiết niệu- NKTN) lμ một bệnh th−ờng gặp trong lâm sμng. Tỷ lệ NKTN chiếm 10-20% trong tổng số các bệnh nhiễm khuẩn trong bệnh viện. NKTN nếu không đ−ợc phát hiện sớm, điều trị kịp thời có thể sẽ gây ra nhiều biến chứng nặng nề cho ng−ời bệnh. Việc chẩn đoán đúng, xác định chính xác căn nguyên gây NKTN rất có ý nghĩa đối với dự phòng vμ điều trị bệnh. ở Việt Nam, đã có một số công trình nghiên cứu về NKTN về khía cạnh...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Xác định giá trị của các phương pháp chẩn đoán nhiễm khuẩn tiết niệu trong bệnh viện

  1. TCNCYH 23 (3) 2003 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu trong bÖnh viÖn KiÒu ChÝ Thµnh1, Hoµng Ngäc HiÓn1, §inh H÷u Dung2 1 Häc viÖn qu©n , 2Tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi Nghiªn cøu gi¸ trÞ cña c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu trªn bÖnh nh©n bao gåm: nhuém Gram, xÐt nghiÖm b¹ch cÇu niÖu, ph¸t hiÖn nitrit, Leucocyte esterase. KÕt qu¶ cho thÊy, ®é nh¹y, ®é ®Æc hiÖu cña c¸c ph−¬ng ph¸p trªn (trõ nitrit) t−¬ng ®èi phï hîp víi ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy n−íc tiÓu. C¸c ph−¬ng ph¸p nµy cã gi¸ trÞ cao trong chÈn ®o¸n NKTN. i. §Æt vÊn ®Ò + X¸c ®Þnh tû lÖ nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu NhiÔm khuÈn ®−êng tiÕt niÖu (gäi t¾t lµ b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau trªn cïng nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu- NKTN) lµ mét bÖnh mét nhãm ®èi t−îng th−êng gÆp trong l©m sµng. Tû lÖ NKTN chiÕm + X¸c ®Þnh gi¸ trÞ mét sè ph−¬ng ph¸p chÈn 10-20% trong tæng sè c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn ®o¸n nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu øng dông vµo ®iÒu trong bÖnh viÖn. NKTN nÕu kh«ng ®−îc ph¸t kiÖn thùc tÕ ViÖt Nam. hiÖn sím, ®iÒu trÞ kÞp thêi cã thÓ sÏ g©y ra ii. §èi t−îng vËt liÖu vµ ph−¬ng nhiÒu biÕn chøng nÆng nÒ cho ng−êi bÖnh. ViÖc chÈn ®o¸n ®óng, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¨n ph¸p nghiªn cøu nguyªn g©y NKTN rÊt cã ý nghÜa ®èi víi dù 1. §èi t−îng phßng vµ ®iÒu trÞ bÖnh. - 643 bÖnh nh©n sái tiÕt niÖu vµo ®iÒu trÞ t¹i ë ViÖt Nam, ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn bÖnh viÖn ®−îc xÐt nghiÖm n−íc tiÓu trong cøu vÒ NKTN vÒ khÝa c¹nh c¨n nguyªn vi vßng 24 giê sau khi vµo viÖn . khuÈn, tû lÖ kh¸ng kh¸ng sinh cña vi khuÈn g©y 2. Ph−¬ng ph¸p: NKTN. C¸c c¬ së bÖnh viÖn cã ®ñ trang bÞ, kü - LÊy mÉu n−íc tiÓu b»ng ph−¬ng ph¸p lÊy thuËt ®Ó nu«i cÊy ®Þnh l−îng n−íc tiÓu th× viÖc gi÷a dßng theo h−íng dÉn kü thuËt cña WHO ( chÈn ®o¸n NKTN ®· ®i vµo th−êng qui. Tuy 1991) nhiªn, hiÖn nay hÇu hÕt c¸c bÖnh viÖn tuyÕn tØnh vµ tuyÕn huyÖn la b« vi sinh ch−a ®−îc + Kü thuËt nhuém soi trùc tiÕp. trang bÞ nhiÒu nªn vÉn ph¶i tiÕn hµnh c¸c Tr−íc khi nu«i cÊy, bÖnh phÈm ®−îc tiÕn ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n ®¬n gi¶n, nhanh nh− hµnh nhuém soi trùc tiÕp vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ nhuém Gram, t×m b¹ch cÇu trong n−íc tiÓu... theo h−íng dÉn cña WHO n¨m 1991 [6] ViÖc nghiªn cøu gi¸ trÞ c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n cßn ch−a ®−îc nghiªn cøu nhiÒu. + Kü thuËt nu«i cÊy ®Þnh lo¹i vi khuÈn XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu trªn, chóng t«i C¸c mÉu n−íc tiÓu sau khi nhuém Gram tiÕn hµnh ®Ò tµi nh»m môc tiªu: ®Òu ®−îc nu«i cÊy theo ph−¬ng ph¸p que nhóng ®Þnh l−îng cña Hoeprich (1964) [1] 69
  2. TCNCYH 23 (3) 2003 + X¸c ®Þnh nitrit vµ leucocyte esterase mµu hång ë c¸c vÞ trÝ t−¬ng øng b¹ch cÇu vµ Dïng b¨ng giÊy thÊm LN-strip cña h·ng nitrit chøng tá sù cã mÆt cña b¹ch cÇu vµ nitrit. Bio-Dynamic (Mü). ChÊt thö ®−îc tÈm trong C¸c tr−êng hîp nµy th−êng cã sè l−îng vi khoanh giÊy ®Ó ph¸t hiÖn hai thµnh phÇn: nitrit khuÈn trªn 105/ ml n−íc tiÓu.[2] vµ leucocyte esterase (LE), LE cã ý nghÜa ®Ó C¸c sè liÖu thu thËp ®−îc xö lý b»ng phÇn x¸c ®Þnh sù cã mÆt cña b¹ch cÇu vµ nitrit trong mÒm EPI-INFO 6.04 (1994). n−íc tiÓu. MiÕng giÊy nµy ®−îc nhóng vµo iii. KÕt qu¶ n−íc tiÓu cÇn thö, sau 5 phót, nÕu xuÊt hiÖn B¶ng 1: Tû lÖ NKTN cña c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n kh¸c nhau. Ph−¬ng ph¸p MÉu ©m tÝnh MÉu d−¬ng tÝnh xÐt nghiÖm n % n % Nhuém Gram 256 53.33 224 46.67 B¹ch cÇu niÖu 244 37.95 399 62.05 Nitrit 266 58.85 186 41.15 Leucocyte esterase 142 31.42 310 68.58 Nu«i cÊy 305 46.28 354 53.72 Trong c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n trªn, ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy ®−îc coi lµ tiªu chuÈn vµng cã tû lÖ NKTN lµ 53,72%. Ph−¬ng ph¸p nhuém Gram vµ ph¸t hiÖn nitrit cã tû lÖ NKTN thÊp (46.67% vµ 41.15%). C¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh b¹ch cÇu cã tû lÖ d−¬ng tÝnh cao h¬n ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy B¶ng 2: Sù phï hîp chÈn ®o¸n gi÷a nhuém Gram vµ nu«i cÊy n−íc tiÓu Nu«i cÊy D−¬ng tÝnh ¢m tÝnh Céng Nhuém Gram D−¬ng tÝnh 223 1 224 ¢m tÝnh 67 189 256 Céng 290 190 480 Tõ b¶ng 2 cho thÊy, trªn 480 bÖnh nh©n ®−îc chÈn ®o¸n b»ng 2 ph−¬ng ph¸p xÐt nghiÖm: nhuém Gram vµ nu«i cÊy. So víi ph−¬ng ph¸p nhuém Gram ®é nh¹y 73,83%, ®é ®Æc hiÖu 99,55% so víi ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy B¶ng 3: Sù phï hîp chÈn ®o¸n NKTN gi÷a Xn b¹ch cÇu b»ng nhuém soi vµ nu«i cÊy n−íc tiÓu Nu«i cÊy D−¬ng tÝnh ¢m tÝnh Céng XN BC niÖu D−¬ng tÝnh 312 87 399 70
  3. TCNCYH 23 (3) 2003 ¢m tÝnh 35 209 244 Céng 347 296 643 KÕt qu¶ b¶ng 3 cho thÊy: so s¸nh ph−¬ng ph¸p xÐt nghiÖm b¹ch cÇu b»ng nhuém soi vµ nu«i cÊy, ®é nh¹y t−¬ng ®èi cao 85,65%, ®é ®Æc hiÖu 78,20%, chøng tá cã sù phï hîp t−¬ng ®èi gi÷a chÈn ®o¸n NKTN cña 2 ph−¬ng ph¸p. B¶ng 4: Sù phï hîp chÈn ®o¸n gi÷a xÐt nghiÖm Leucocyte esterase vµ nu«i cÊy n−íc tiÓu x¸c ®Þnh nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu Nu«i cÊy D−¬ng tÝnh ¢m tÝnh Leucocyte esterase Céng D−¬ng tÝnh 226 84 310 ¢m tÝnh 17 125 142 Céng 243 209 452 KÕt qu¶ b¶ng 4 cho thÊy: gi÷a xÐt nghiÖm ph¸t hiÖn Leucocyte esterase trong n−íc tiÓu vµ nu«i cÊy ®Ó chÈn ®o¸n NKTN do vi khuÈn nãi chung, ®é nh¹y lµ 88,03%, ®é ®Æc hiÖu 72,90%. §é nh¹y vµ ®é ®Æc hiÖu thÊp do nhiÒu vi khuÈn g©y NKTN kh«ng sinh nitrit nh− c¸c Staphylococcus vµ Pseudomonas... B¶ng 5: Sù phï hîp chÈn ®o¸n gi÷a xÐt nghiÖm nitrit vµ nu«i cÊy n−íc tiÓu x¸c ®Þnh nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu Nu«i cÊy D−¬ng tÝnh ¢m tÝnh Nitrit Céng D−¬ng tÝnh 174 12 186 ¢m tÝnh 143 123 266 Céng 317 135 452 KÕt qu¶ b¶ng 5 cho thÊy: gi÷a xÐt nghiÖm chuÈn vµng ®Ó ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña c¸c ph−¬ng ph¸t hiÖn nitrit trong n−íc tiÓu vµ nu«i cÊy ®Ó ph¸p kh¸c. chÈn ®o¸n NKTN do vi khuÈn nãi chung, ®é + Gi¸ trÞ cña kü thuËt nhuém Gram t×m nh¹y lµ 46,24%, ®é ®Æc hiÖu 93,54%. §é nh¹y b¹ch cÇu vµ vi khuÈn vµ ®é ®Æc hiÖu thÊp do nhiÒu vi khuÈn g©y Qua 480 bÖnh nh©n ®−îc xÐt nghiÖm n−íc NKTN kh«ng sinh nitrit nh− c¸c tiÓu b»ng kü thuËt nhuém Gram, chóng t«i ph¸t Staphylococcus vµ Pseudomonas... hiÖn ®−îc 224 tr−êng hîp, tû lÖ ph¸t hiÖn ®−îc iv. Bµn luËn lµ 46,66%, trong khi ®ã, tû lÖ nu«i cÊy lµ Tû lÖ NKTN x¸c ®Þnh ®−îc trªn bÖnh nh©n 53,72%. Cã 67 tr−êng hîp kÕt qu¶ nu«i cÊy theo c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau th× cã sù kh¸c d−¬ng tÝnh nh−ng kÕt qu¶ nhuém Gram ©m nhau. Ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy ®−îc coi lµ tiªu tÝnh. Tû lÖ phï hîp lµ 85,83%. C¸c tr−êng hîp nhuém Gram ©m tÝnh chñ yÕu lµ c¸c bÖnh nh©n 71
  4. TCNCYH 23 (3) 2003 nhiÔm cÇu khuÈn Gram d−¬ng. Nghiªn cøu cña 41,15%, LE 68,58% vµ nu«i cÊy lµ 53,72% Whasington cho thÊy khi lµm ®óng kü thuËt (trong ®ã nu«i cÊy ®−îc coi lµ tiªu chuÈn nhuém soi, nÕu cã trªn 1 VK/1 vi tr−êng ë ®é vµng). phãng ®¹i 1000X n−íc tiÓu kh«ng ly t©m th× - C¸c ph−¬ng ph¸p trªn ®Òu phï hîp chÈn kÕt luËn 105VK/ml víi ®é nh¹y lµ 64% vµ ®é ®o¸n t−¬ng ®èi cao so víi ph−¬ng ph¸p nu«i ®Æc hiÖu lµ 90% so víi ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy cÊy. §é nh¹y (Se), ®é ®Æc hiÖu (Sp) cña c¸c [5]. Ph−¬ng ph¸p nhuém Gram cã −u ®iÓm lµ ph−¬ng ph¸p nhuém Gram lµ 73,82%, 99,55%; ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn, ®¸nh gi¸ ®−îc c¶ chØ XÐt nghiÖm b¹ch cÇu 85,65%, 78,20%; tiªu b¹ch cÇu niÖu vµ vi khuÈn trªn mét tiªu Leucocyte esterase 88,03%, 72,90%; Nitrit b¶n nhuém n−íc tiÓu kh«ng ly t©m. 46,24% , 93,54%. + Gi¸ trÞ cña viÖc ph¸t hiÖn nitrit vµ Tµi liÖu tham kh¶o Leucocyte esterase 1. Hoeprich PP: Culture of urine; J. Lab §èi víi NKTN nãi chung, gi¸ trÞ cña test & Clin- Med. 56 –1960: 899-907 nitrit kh«ng cao, víi NKTN do vi khuÈn ®−êng 2. Jones C., Mac Pherson DW. (1986): ruét, ph−¬ng ph¸p nµy rÊt cã gi¸ trÞ víi ®é nh¹y Inability of chemstrip LN compare quantitative 88- 95% vµ ®é ®Æc hiÖu 93%. Tû lÖ ©m tÝnh gi¶ urine culture to predict significant bacteriuria; x¶y ra chñ yÕu ë bÖnh nh©n NKTN víi c¨n J. Clin. Microbiol. 23: 160 -162. nguyªn vi khuÈn kh«ng sö dông nitrat nh− S.aureus, Enterococcus vµ bÖnh nh©n ¨n kiªng 3. Monte-Verde D., Nosanchuck JS. thÞt. V× vËy nÕu chØ dïng ®¬n ®éc kÝt nµy sÏ bá (1981): The sensitivity and specificity of nitrit sãt mét sè cÇu khuÈn Gram d−¬ng g©y NKTN testing for bacteriuria; Lab. Med. 12: 755- [3 ]. 757. Pezzlo vµ céng sù ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu 4. Pezzlo MT., Wetkowski MA., gi¸ trÞ cña 3 ph−¬ng ph¸p lµ LN-strip, Griess- Peterson EM et al (1985): Detection of test vµ nhuém Gram. T¸c gi¶ ®· nu«i cÊy x¸c bacteriuria and pyuria within two minutes; J. ®Þnh ë 276 mÉu n−íc tiÓu ®· ®−îc x¸c ®Þnh cã Clin. Microbiol. 21: 578 –581. sè l−îng vi khuÈn trªn 105/ml vµ song song thö 5. Washington JA., White CM., nghiÖm víi 3 ph−¬ng ph¸p trªn. KÕt qu¶ cho Caganiere M et al (1981): Detection of thÊy LN-strip ph¸t hiÖn ®−îc 96%, Griess-test significant bacteriuria by microscopic 90% vµ nhuém Gram 96%. Víi nång ®é vi examination of urine; Lab - Med. 12: 294 – khuÈn thÊp 103/ml, tû lÖ ph¸t hiÖn ®−îc cña 3 96. ph−¬ng ph¸p trªn lÇn l−ît lµ 91%, 89% vµ 93% 6. WHO (1991): Methods of urine [4]. Nh− vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh nhuém Gram, culture; Procedure manual on basic xÐt nghiÖm b¹ch cÇu, Leucocyte esterase test bacteriology. 6 : 6 – 17. lµ nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¶n nh−ng rÊt cã gi¸ trÞ trong chÈn ®o¸n NKTN. v. Kªt luËn - Tû lÖ x¸c ®Þnh NKTN cña c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n kh¸c nhau lµ nhuém Gram 46,67%, xÐt nghiÖm b¹ch cÇu 62,05%, nitrit Summary 72
  5. TCNCYH 23 (3) 2003 Evaluation of several methods in diagnosis of urinary tract infections in hospital Study of methods to define urinary tract infection in patients included Gram stain, leucocyte, leucocyte esterase, nitrit and culture of urine. Result shown that all of methods (not include nitrit) correspond to urine culture method. All the methods were validity enough to diagnose urinary tract infections. 73
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2