Xây dựng và ứng dụng mô hình tích hợp ABC và EVA trong công tác quản trị chi phí

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 1/2015<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br /> <br /> XÂY DỰNG VÀ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH TÍCH HỢP ABC VÀ EVA<br /> TRONG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ CHI PHÍ<br /> TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN HOÀN CẦU NHA TRANG<br /> BUILDING AND APPLYING THE INTEGRATION OF ABC AND EVA SYSTEMS<br /> IN COST MANAGEMENT AT HOAN CAU GROUP - NHA TRANG<br /> Huỳnh Thị Bích Trâm1, Phan Thị Bích Nguyệt2<br /> Ngày nhận bài: 23/4/2014; Ngày phản biện thông qua: 07/7/2014; Ngày duyệt đăng: 10/2/2015<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục đích của nghiên cứu này nhằm xác định tầm quan trọng của công tác quản trị chi phí trong hoạt động sản xuất<br /> kinh doanh của doanh nghiệp, nghiên cứu sự tương thích về việc tích hợp hai phương pháp ABC và EVA trong công tác<br /> quản trị chi phí để từ đó đề xuất áp dụng phương pháp tích hợp hai mô hình ABC và EVA trong công tác quản trị chi phí<br /> tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn (TNHH) Hoàn Cầu Nha Trang. Phương pháp nghiên cứu được áp dụng là phương pháp<br /> định tính. Kết quả nghiên cứu cho thấy mô hình ABC tính chính xác từng mức lợi nhuận mà từng hoạt động của doanh<br /> nghiệp mang lại, mô hình EVA cho chủ đầu tư thấy bức tranh toàn diện về hiệu quả đầu tư vốn. Hai mô hình này tích hợp<br /> với nhau hoàn toàn phù hợp và cần thiết trong công tác quản trị chi phí của doanh nghiệp nói chung và tại Công ty TNHH<br /> Hoàn Cầu Nha Trang nói riêng. Sự tích hợp này giúp cho nhà đầu tư tính toán được khả năng cạnh tranh của mình, lợi<br /> nhuận thực sự mang lại để có những điều chỉnh thích hợp nhằm nâng cao giá trị doanh nghiệp của mình.<br /> Từ khóa: Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang, quản trị chi phí, mô hình ABC, mô hình EVA, tích hợp mô hình ABC<br /> và EVA trong quản trị chi phí<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The purposes of this research is identifying the importance of cost management in business as well as studying the<br /> compatibility of integrating the ABC and EVA methods in cost management, leading to proposal of applying the integration<br /> of ABC and EVA systems in cost management at Hoan Cau Group – Nha Trang. Research method applied is qualitative.<br /> Research outcomes express that the ABC system could show every single exact amount of profit of every operation of the<br /> business and the EVA system could show the investors the whole picture of capital investment efficiency. The integration<br /> of those systems is completely suitable and necessary in cost management of business in general and at Hoan Cau Group Nha Trang in particular. This method facilitates the investor to estimate their competitiveness and actual profits for<br /> adequate adjustments in order to enhance the value of their business.<br /> Keywords: Hoan Cau Group - Nha Trang, cost management, ABC system, EVA system, integration of ABC and EVA<br /> systems in cost management<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong thời buổi cạnh tranh gay gắt như hiện<br /> nay, chỉ tiêu đánh giá tăng trưởng của doanh nghiệp<br /> vẫn phụ thuộc vào hai chỉ số là doanh thu và chi phí<br /> để từ đó tính ra phần lợi nhuận của doanh nghiệp.<br /> Trong khi việc tăng doanh thu phụ thuộc rất nhiều<br /> vào các nhân tố khách quan thì việc kiểm soát chi<br /> phí lại dễ thực hiện hơn vì mang tính chủ quan của<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> doanh nghiệp. Quản trị chi phí có vai trò rất quan<br /> trọng trong hoạt động kiểm soát chi phí của doanh<br /> nghiệp. Có nhiều phương pháp để quản trị chi phí<br /> nhưng hai phương pháp ABC và EVA đang được<br /> các chuyên gia về quản trị chi phí đề xuất áp dụng<br /> trong công tác quản trị chi phí thực tế của doanh<br /> nghiệp. Mô hình ABC giúp doanh nghiệp phân tích<br /> đúng chi phí cho các trung tâm gây chi phí, mô hình<br /> <br /> Huỳnh Thị Bích Trâm: Cao học Quản trị kinh doanh 2011 - Trường Đại học Nha Trang<br /> PGS. TS. Phan Thị Bích Nguyệt: Trường Đại học Kinh tế Tp. Hồ Chí Minh<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 193<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> EVA tính toán tới yếu tố chi phí sử dụng vốn. Tích<br /> hợp hai mô hình này lại ta có bức tranh toàn diện<br /> về hiệu quả thực sự của từng loại hoạt động của<br /> doanh nghiệp và lợi nhuận thực sự mang lại cho<br /> doanh nghiệp sau khi trừ đi chi phí sử dụng vốn. Từ<br /> đó giúp cho chủ đầu tư có những quyết định đúng<br /> đắn trong việc chọn lĩnh vực đầu tư và quản trị chi<br /> phí của hoạt động đó.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 1.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Là công tác quản trị chi phí tại Công ty TNHH<br /> Hoàn Cầu Nha Trang.<br /> 1.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> Phạm vi về nội dung: Là cơ sở lý luận của các<br /> mô hình ABC và mô hình EVA trong kế toán quản trị,<br /> sự tích hợp các mô hình này và vận dụng vào thực<br /> tế quản lý tại Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang.<br /> Phạm vi về thời gian: Thời gian thực hiện đề<br /> tài từ tháng 01/2013 đến tháng 08/2013, số liệu sử<br /> dụng trong đề tài thu thập từ năm 2010 đến 2012.<br /> 2. Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu<br /> 2.1. Dữ liệu nghiên cứu<br /> Nghiên cứu sử dụng số liệu sơ cấp từ việc thu<br /> thập các số liệu từ Bảng Cân đối kế toán, Bảng báo<br /> cáo kết quả kinh doanh, Bảng cân đối tài khoản hợp<br /> nhất của cả công ty và của từng hoạt động riêng<br /> biệt, sổ cái các tài khoản của Công ty TNHH Hoàn<br /> Cầu Nha Trang.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Để đạt được mục tiêu của đề tài, các phương<br /> pháp như điều tra, thống kê, phân tích, so sánh tổng<br /> hợp được sử dụng theo trình tự sau:<br /> - Tập hợp các tài liệu và các công trình nghiên<br /> cứu có giá trị của một số tác giả trong và ngoài nước<br /> có liên quan đến mô hình ABC và EVA, sự kết hợp<br /> của hai mô hình này trong kế toán quản trị trong việc<br /> ra quyết định quản trị về giá bán, về trách nhiệm<br /> quản lý. Các tài liệu và các công trình nghiên cứu<br /> này thể hiện quan điểm của từng tác giả về khái<br /> niệm, ứng dụng, mô hình kỹ thuật và sự kết hợp của<br /> các mô hình. Qua phương pháp so sánh và đánh<br /> giá những tài liệu đó, tác giả cố gắng tổng hợp và<br /> nêu bật những vấn đề mang tính lý luận của các<br /> mô hình, sự tương thích khi kết hợp các mô hình<br /> với nhau và mức độ thích hợp khi áp dụng vào các<br /> doanh nghiệp hiện nay.<br /> - Tiến hành khảo sát thực tế mô hình quản lý<br /> hiện nay mà Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang<br /> đang vận dụng, từ đó rút ra các thuận lợi và khó khăn<br /> <br /> 194 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 1/2015<br /> mà Công ty gặp phải để đề xuất cách điều chỉnh<br /> nhằm đạt được các mục tiêu quản lý của các nhà<br /> quản trị.<br /> - Từ cơ sở lý luận của các mô hình ABC và mô<br /> hình EVA trong kế toán quản trị, tác giả sẽ kết hợp<br /> các mô hình này lại để áp dụng vào thực tế quản lý<br /> của Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang hiện nay.<br /> 3. Cơ sở lý thuyết<br /> 3.1. Lý thuyết về mô hình ABC và EVA<br /> - Mô hình ABC: Là mô hình tập hợp những thông<br /> tin tài chính và chi phí tài chính gắn liền với những<br /> hoạt động cần thiết trong doanh nghiệp để sản xuất<br /> sản phẩm bằng cách kết nối việc tiêu thụ tài nguyên<br /> trong doanh nghiệp với sản phẩm và dịch vụ được<br /> sản xuất ra và chuyển giao cho khách hàng.<br /> Có 3 nguồn cung cấp thông tin chủ yếu cho việc<br /> phát triển mô hình ABC đó là con người, sổ cái và<br /> hệ thống thông tin của doanh nghiệp, trong đó con<br /> người là nguồn cung cấp thông tin quan trọng nhất.<br /> Thu thập thông tin là công việc rất cần thiết cho<br /> việc phát triển mô hình ABC để đạt được sự chính<br /> xác việc thu thập chi phí của sản phẩm cuối cùng.<br /> Một phần quan trọng của dữ liệu yêu cầu là những<br /> tỷ lệ cần thiết trong mỗi giai đoạn của việc phát triển<br /> mô hình ABC. Ba phương pháp có mức độ chính<br /> xác về dữ liệu có thể được sử dụng trong việc ước<br /> lượng những tỷ lệ này là ước đoán, đánh giá hệ<br /> thống và thu thập dữ liệu thực tế.<br /> 8 bước tính toán và diễn dịch các thông tin mới<br /> dựa trên hoạt động ABC gồm phân nhóm chi phí,<br /> xác định các hoạt động chính của công ty, thiết lập<br /> ma trận chi phí - hoạt động EAD, thay thế những<br /> dấu đã đánh bằng hệ số tỷ lệ trong ma trận chi phí hoạt động, tính toán giá trị bằng tiền của các hoạt<br /> động, thiết lập ma trận hoạt động - sản phẩm APD,<br /> thay thế những dấu đã đánh bằng hệ số tỷ lệ trong<br /> ma trận hoạt động - sản phẩm và tính toán giá trị<br /> bằng tiền của các sản phẩm.<br /> Mô hình ABC trong quản trị chi phí được ứng<br /> dụng dùng để cải tiến hệ thống chi phí; quản lý chi<br /> phí bằng cách ứng dụng trong phương pháp định<br /> giá hàng tồn kho, hỗ trợ ra quyết định trong tiêu thụ<br /> nguồn lực; ứng dụng trong xác định chi phí theo<br /> từng công việc hoặc đơn hàng, xác định chi phí theo<br /> quy trình, xác định chi phí theo chuỗi giá trị; ứng<br /> dụng mô hình ABC trong phân bổ chi phí; ứng dụng<br /> trong hoàn thiện quản trị chi phí và lợi nhuận; ứng<br /> dụng mô hình ABC với mô hình chi phí bộ phận; ứng<br /> dụng trong phân tích lợi nhuận khách hàng.<br /> Áp dụng mô hình ABC trong quản trị chi phí có<br /> ưu điểm là chi phí được tập hợp theo đúng nguồn<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> phát sinh chi phí tạo điều kiện để kiểm soát chi phí,<br /> nhận thức được nguyên nhân gây phát sinh chi<br /> phí; linh hoạt trong phân bổ chi phí cung cấp thông<br /> tin về giá thành chính xác cho nhà quản trị; từ đó<br /> nhà quản trị sẽ có những biện pháp chính xác và<br /> có những quyết định đúng đắn hơn để quản lý chi<br /> phí. Bên cạnh các ưu điểm đó thì mô hình ABC đòi<br /> hỏi phương pháp tổ chức của doanh nghiệp phải<br /> đạt tới trình độ quản lý theo hoạt động để xác định<br /> đúng các nguyên nhân gây chi phí nên khối lượng<br /> công việc rất lớn. Ngoài ra việc phân bổ chi phí sản<br /> xuất chung đôi khi dựa vào quan điểm chủ quan do<br /> không xác định được mối quan hệ rõ ràng giữa các<br /> hoạt động và từng loại sản phẩm dịch vụ.<br /> Điều kiện để áp dụng mô hình ABC là sản phẩm<br /> phải đa dạng, quy trình chế tạo có nhiều công đoạn;<br /> chi phí sản xuất chung chiếm một tỷ trọng khá lớn<br /> trong tổng chi phí sản xuất và có xu hướng tăng lên;<br /> tính không chính xác của mô hình mà doanh nghiệp<br /> đang áp dụng khá lớn và ít có tác dụng cho việc ra<br /> quyết định của các nhà quản trị.<br /> - Mô hình EVA (giá trị kinh tế tăng thêm) là<br /> thước đo phần thu nhập tăng thêm từ chênh lệch<br /> giữa lợi nhuận hoạt động trước lãi vay sau thuế và<br /> chi phí sử dụng vốn.<br /> Công thức tính: EVA = NOPAT – (TC x WACC)<br /> Trong đó: NOPAT: lợi nhuận trước lãi vay và<br /> sau thuế = Lợi nhuận sau thuế + lãi vay x (1 - thuế<br /> suất thuế TNDN); TC: vốn đầu tư xác định = Tổng<br /> tài sản bình quân trên bảng cân đối kế toán; WACC:<br /> lãi suất sử dụng vốn bình quân gia quyền theo tỷ<br /> trọng các nguồn vốn (bao gồm cả vốn vay và vốn<br /> chủ sở hữu).<br /> Ưu điểm nổi bật của mô hình EVA là có tính tới<br /> chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu, là chi phí cơ hội<br /> đầu tư vào lĩnh vực này thay vì lĩnh vực khác, qua<br /> đó có thể xác định chính xác giá trị thực sự được<br /> tạo ra cho các nhà đầu tư trong một thời kỳ nhất<br /> định. Ngoài ra, khi tính toán EVA các chỉ tiêu được<br /> phản ánh theo quan điểm kinh tế khắc phục được<br /> hạn chế của các thước đo truyền thống khác khi sử<br /> dụng số liệu kế toán để phục vụ cho việc tính toán.<br /> Hạn chế của mô hình EVA là do việc phải sử<br /> dụng chủ yếu số liệu kế toán được lập trên cơ sở<br /> dồn tích phục vụ tính toán thành quả hoạt động của<br /> doanh nghiệp thay vì phải sử dụng số liệu tính toán<br /> trên cơ sở tiền. Để khắc phục nhược điểm này cần<br /> thực hiện một số điều chỉnh số liệu kế toán nhằm<br /> hoàn thiện hơn nữa tính hữu dụng của chỉ tiêu này.<br /> Các nhân tố cần thực hiện điều chỉnh bao gồm<br /> lợi nhuận, vốn đầu tư và lãi suất sử dụng vốn đầu<br /> tư. Các bước điều chỉnh bao gồm điều chỉnh một số<br /> <br /> Số 1/2015<br /> khoản mục không được coi là vốn đầu tư gồm các<br /> khoản nợ không phát sinh lãi, các quỹ của doanh<br /> nghiệp bằng cách lấy tổng tài sản trừ đi các khoản<br /> mục không phải là vốn đầu tư bên cột Nguồn vốn<br /> trên Bảng cân đối kế toán; điều chỉnh một số khoản<br /> mục chi phí cần được vốn hóa ngược lại vào vốn<br /> đầu tư bao gồm chi phí nghiên cứu phát triển, chi<br /> phí thuê hoạt động, các khoản dự phòng, các khoản<br /> trích trước, thuế thu nhập doanh nghiệp, đồng thời<br /> phải điều chỉnh tăng lợi nhuận trên báo cáo kết quả<br /> kinh doanh.<br /> - Tích hợp mô hình ABC và EVA trong quản trị<br /> chi phí: Doanh nghiệp có thể kinh doanh một hay<br /> nhiều sản phẩm. Tích hợp hai mô hình ABC và EVA<br /> giúp cho nhà đầu tư tính toán chính xác về lợi nhuận<br /> của mỗi chủng loại sản phẩm, mỗi hình thức kinh<br /> doanh và hiệu quả sử dụng vốn của mình.<br /> Trong khi mô hình ABC quan tâm đến việc phân<br /> bổ các chi phí gián tiếp để tính toán được lợi nhuận<br /> của từng sản phẩm hay từng khách hàng mang lại<br /> thì mô hình EVA là bước tiếp theo, tính đến cả chi<br /> phí sử dụng vốn để tính được hiệu quả của việc bỏ<br /> vốn đầu tư vào lĩnh vực thay vì lĩnh vực khác. Vì vậy<br /> sự kết hợp của hai mô hình này không chồng chéo<br /> hay đối nghịch nhau mà còn hỗ trợ cho nhau, giúp<br /> cho nhà đầu tư thấy được bức tranh toàn diện về<br /> hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.<br /> Việc kết hợp của mô hình ABC và EVA là điều tự<br /> nhiên. Cả ABC và EVA được phát triển để giải quyết<br /> tình trạng không rõ ràng và chính xác trong báo cáo<br /> tài chính tình hình hoạt động của công ty. Mô hình<br /> ABC sửa chữa việc phân bổ tùy ý chi phí sản xuất<br /> chung đến sản phẩm và thất bại trong ghi nhận các<br /> chi phí gián tiếp khác đến sản phẩm và khách hàng.<br /> Mô hình EVA sửa chữa sự thất bại trong báo cáo tài<br /> chính để thừa nhận chi phí sử dụng vốn như là phí<br /> tổn kinh tế trước khi đi đến các con số lợi nhuận.<br /> Khi ABC và EVA được sử dụng cùng nhau các nhà<br /> quản trị cấp cao đạt được sự vạch ra rõ ràng hơn về<br /> lợi nhuận hay tổn thất kinh tế và có thể chỉ đường<br /> hướng dẫn sự quan tâm của họ vào các hành động<br /> cụ thể hơn.<br /> 3.2. Tình hình nghiên cứu<br /> Về mặt lý luận, áp dụng mô hình ABC và mô<br /> hình EVA vào quản trị chi phí đã được nhiều tác giả<br /> trong và ngoài nước nghiên cứu và khuyến khích<br /> ứng dụng trong thực tế doanh nghiệp. Tuy nhiên,<br /> việc tích hợp hai mô hình này trong quản trị chi phí<br /> có rất ít các tài liệu đề cập đến mà chủ yếu được đề<br /> cập và áp dụng ở tài liệu nước ngoài.<br /> Về mặt tổ chức ứng dụng ở Việt Nam, mô hình<br /> ABC, mô hình EVA và sự tích hợp hai mô hình này<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 195<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> là lĩnh vực khá mới và rất khan hiếm về nguồn tài<br /> liệu hướng dẫn thực thi.<br /> Theo Nguyễn Hoàng Như Thảo (2013) [8] cho<br /> thấy hiệu quả của việc vận dụng phương pháp tính<br /> giá thành trên cơ sở hoạt động (ABC ) tạo ra được<br /> những thay đổi về bản chất của từng loại sản phẩm.<br /> Theo Nguyễn Mai Phương (2013) [7] cho thấy<br /> sử dụng mô hình EVA trong quản lý chi phí sẽ khắc<br /> phục được những hạn chế vốn có của các thước đo<br /> truyền thống, giúp cho các nhà quản lý cũng như<br /> nhà đầu tư biết được giá trị thực sự được tạo ra từ<br /> thành quả hoạt động của doanh nghiệp.<br /> Theo Trần Đức Thanh Nguyệt (2009) [6] cho<br /> thấy việc tích hợp hai mô hình ABC và EVA trong<br /> quản lý chi phí và điều tương thích và phù hợp trong<br /> quản lý chi phí.<br /> 3.3. Mô hình nghiên cứu đề xuất<br /> Tuy mô hình ABC cung cấp thông tin về chi phí<br /> rất đầy đủ nhưng để tính toán khả năng thu hồi vốn<br /> đầu tư và đạt một khoản lợi nhuận mong muốn,<br /> các nhà quản trị phải kết hợp linh hoạt các mô hình<br /> kế toán quản trị để ra các quyết định hợp lý. Mô<br /> hình tích hợp ABC và EVA trong quản trị chi phí là<br /> mô hình được tác giả đề xuất nghiên cứu và ứng<br /> dụng trong quản trị chi phí giúp các nhà đầu tư tính<br /> toán việc bảo toàn chi phí hoạt động và chi phí vốn<br /> kết hợp với các đối tượng chi phí. Sự tích hợp hai<br /> mô hình này trong quản trị chi phí giúp các doanh<br /> nghiệp nói chung và Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha<br /> Trang nói riêng tính toán chính xác lợi nhuận của<br /> từng lĩnh vực hoạt động để có những quyết định<br /> quản trị đúng đắn, tính toán được hiệu quả của việc<br /> nên trực tiếp điều hành hoạt động kinh doanh hay<br /> giao thầu khoán cho bên ngoài các lĩnh vực không<br /> là thế mạnh của lãnh đạo công ty.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 1. Kết quả nghiên cứu<br /> Phương pháp phân bổ chi phí sản xuất chung<br /> của doanh nghiệp áp dụng trước đây dù theo tiêu<br /> thức phân bổ nào cũng không phản ánh chính xác<br /> nguyên nhân gây phát sinh chi phí. Để giải quyết<br /> được vấn đề đó, việc áp dụng mô hình ABC vào<br /> quản trị chi phí giúp phản ánh chính xác trung tâm<br /> gây phát sinh chi phí để từ đó có cách quản trị chi<br /> phí đúng đắn hơn.<br /> Khi tính ra lợi nhuận sau thuế cho số dương,<br /> nghĩa là doanh nghiệp đang làm ăn có lợi nhuận.<br /> Nhưng lợi nhuận đó thực sự có phải là hiệu quả<br /> hoạt động của doanh nghiệp hay không. Ta đem so<br /> sánh lợi nhuận đó với lãi suất ngân hàng và các<br /> <br /> 196 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 1/2015<br /> chi phí cơ hội khác để xem thử chủ đầu tư bỏ tiền<br /> ra hoạt động vào lĩnh vực này có lợi hay hoạt động<br /> ở lĩnh vực khác mang lại lợi nhuận nhiều hơn. Đó<br /> chính là ta đang áp dụng mô hình EVA vào quản trị<br /> chi phí.<br /> Sự tích hợp hai mô hình ABC và EVA trong quản<br /> trị chi phí không những không chồng chéo, không<br /> đối nghịch nhau mà còn hỗ trợ cho nhau, giúp cho<br /> nhà quản trị tính toán chính xác nhất lợi nhuận hoạt<br /> động của doanh nghiệp mà trước đây còn nhiều hạn<br /> chế ở các mô hình khác.<br /> Thực trạng hạch toán kế toán cũng như công<br /> tác quản trị chi phí tại Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha<br /> Trang từ trước đến nay làm cho số liệu được cung<br /> cấp rất hạn chế để phân tích ra chính xác nhất hiệu<br /> quả đạt được của từng hoạt động kinh doanh cũng<br /> như hiệu quả sử dụng vốn của chủ đầu tư. Nhưng<br /> việc ứng dụng mô hình ABC và EVA vào công tác<br /> quản trị chi phí tại Hoàn Cầu Nha Trang rất cần thiết<br /> và rất phù hợp. Khi ứng dụng mô hình ABC và EVA,<br /> rất hữu dụng để Ban lãnh đạo cũng như chủ đầu tư<br /> sẽ thấy rõ hơn lợi nhuận chính xác mỗi hoạt động<br /> kinh doanh mang lại, kiểm soát được từng khoản<br /> mục chi phí cũng như hiệu quả đầu tư vốn. Từ đó<br /> Ban lãnh đạo có thể lên kế hoạch tài chính, định<br /> mức từng khoản mục chi phí phù hợp với định và<br /> chiến lược, chiến thuật của công ty tại mỗi thời điểm.<br /> 2. Thảo luận<br /> Trong khi mô hình ABC trong kế toán quản trị<br /> giúp phân tích chi phí chính xác cho từng trung tâm<br /> chi phí, giúp tính toán được lợi nhuận sau thuế của<br /> từng hoạt động, từng loại sản phẩm, dịch vụ, thì mô<br /> hình EVA là bước tiếp theo sử dụng lợi nhuận sau<br /> thuế để áp dụng tính toán ra hiệu quả sử dụng vốn<br /> sau khi trừ đi chi phí sử dụng vốn. Hai bước này<br /> được thực hiện liên tiếp nhau giúp cho nhà quản trị<br /> có những quyết định chính xác về điều hành từng<br /> hoạt động kinh doanh của công ty và thấy được hiệu<br /> quả việc bỏ vốn đầu tư vào lĩnh vực này hay quyết<br /> định sẽ kinh doanh sang lĩnh vực khác.<br /> Từ nghiên cứu trên cho thấy hai mô hình ABC<br /> và EVA tích hợp với nhau là hoàn toàn phù hợp<br /> trong quản trị chi phí.<br /> Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang kinh doanh<br /> nhiều lĩnh vực với lượng vốn đầu tư rất lớn. Hoạt<br /> động của công ty dàn trải và chi phí sản xuất chung<br /> chiếm đa số trong tổng chi phí. Điều kiện để áp dụng<br /> sự tích hợp mô hình ABC và EVA trong quản trị chi<br /> phí của Công ty là thỏa mãn. Bên cạnh đó, công tác<br /> kế toán của Công ty chưa được thực hiện bài bản,<br /> chưa phân định đúng chi phí nào phục vụ cho hoạt<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> động nào, chi phí sản xuất chung rất lớn và sử dụng<br /> phương pháp phân bổ truyền thống gây nên sự<br /> lệch lạc nhận định về lợi nhuận thực sự. Nhận thức<br /> được việc này nên cấp lãnh đạo công ty kêu gọi và<br /> khuyến khích các ý tưởng đóng góp về cách thức<br /> quản trị chi phí để đáp ứng nhu cầu phát triển của<br /> công ty trong tương lai. Chính vì vậy, việc áp dụng<br /> mô hình tích hợp ABC và EVA là hoàn toàn phù hợp<br /> và cần thiết để đáp ứng được nhu cầu quản trị của<br /> cấp lãnh đạo.<br /> Sau khi nghiên cứu ứng dụng tích hợp mô hình<br /> ABC và EVA vào phân tích các chỉ số tài chính tại<br /> Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang cho thấy lợi<br /> nhuận các hoạt động của Công ty khác với các mức<br /> lợi nhuận đã tính toán trước đây. Mức lợi nhuận<br /> mới được tính toán chính xác và chi tiết hơn, giúp<br /> cho nhà quản trị có thể ra những quyết định quản trị<br /> về chi phí của Công ty. Mặc dù các hoạt động kinh<br /> doanh của công ty đều có lợi nhuận, nhưng các chỉ<br /> số về chi phí sử dụng vốn của Công ty nói lên hiện<br /> nay Công ty sử dụng vốn chưa hiệu quả. Tuy vậy, so<br /> với cơ hội trong tương lai, các loại hình kinh doanh<br /> của Công ty đều rất hấp dẫn và chắc chắn mang lại<br /> lợi nhuận cao sau khi đầu tư xong các giai đoạn xây<br /> dựng cơ bản.<br /> Việc đề xuất ứng dụng mô hình tích hợp ABC và<br /> EVA trong công tác quản trị chi phí tại Công ty được<br /> ban lãnh đạo rất hoan nghênh và khuyến khích áp<br /> dụng. Tuy vậy, để áp dụng mô hình này thì phòng kế<br /> toán tài chính – kế toán quản trị của công ty cần phải<br /> chuẩn bị rất kỹ lưỡng cả về nhân sự lẫn kiến thức<br /> về mô hình và điều kiện, phương pháp áp dụng mô<br /> hình này trong định khoản để từ đó có thể cung cấp<br /> các con số biết nói.<br /> <br /> Số 1/2015<br /> 3. Giải pháp nâng áp dụng mô hình tích hợp ABC<br /> và EVA trong công tác quản trị chi phí tại Công ty<br /> TNHH Hoàn Cầu Nha Trang<br /> Việc ứng dụng mô hình ABC và EVA vào công<br /> tác quản trị chi phí là rất tốn kém do khối lượng công<br /> việc kế toán rất lớn và rất phức tạp. Mỗi chi phí phát<br /> sinh phải được hạch toán cẩn thận vào nguồn phát<br /> sinh chi phí. Cách phân bổ chi phí cũng phải được<br /> nghiên cứu tiêu thức phân bổ một cách phù hợp và<br /> chính xác. Việc hạch toán chi phí sản xuất chung,<br /> chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp<br /> phải được quy nạp cho từng sản phẩm riêng biệt<br /> cụ thể.<br /> Vì chi phí cho việc ứng dụng mô hình này rất<br /> tốn kém nhưng do hoạt động của các doanh nghiệp<br /> rất phong phú và đa dạng, đa ngành nghề, đa sản<br /> phẩm, lại phải chịu cạnh tranh rất gay gắt của thị<br /> trường. Do đó, nhà đầu tư cần có thông tin chính<br /> xác, đáng tin cậy và chi tiết cho từng hoạt động đầu<br /> tư, hoạt động kinh doanh cụ thể để lựa chọn ngành<br /> để đầu tư, doanh nghiệp để đầu tư và loại sản phẩm<br /> để đầu tư.<br /> Công ty TNHH Hoàn Cầu cũng hoạt động vì lợi<br /> nhuận. Vì hoạt động đa ngành nghề và đã đầu tư<br /> rất lớn vào các hạng mục tại Khu Du lịch và Giải trí<br /> Nha Trang, chủ đầu tư cũng như ban lãnh đạo công<br /> ty cũng cần những thông tin chính xác và cụ thể về<br /> quản trị chi phí. Để từng bước ứng dụng mô hình<br /> ABC và EVA vào công tác quản trị chi phí tại công ty<br /> cần thực hiện hai công tác như sau:<br /> - Hệ thống lại hệ thống kế toán, hệ thống tài<br /> khoản của công ty<br /> Cần xây dựng lại hệ thống kế toán của Công ty<br /> như hình 1.<br /> <br /> Hình 1. Hệ thống kế toán tại Công ty<br /> <br /> Việc phân nhóm kế toán theo từng nhóm công<br /> việc có ưu điểm như sau:<br /> + Tránh nhầm lẫn việc phát sinh chi phí cho các<br /> mục tiêu khác nhau nhằm hạch toán khác nhau;<br /> + Cụ thể hóa từng công việc của từng kế toán<br /> <br /> viên, đi sâu hơn và kỹ lưỡng về việc phân tích chi<br /> phí nào phục vụ cho hoạt động cụ thể nào;<br /> + Nhanh chóng cung cấp số liệu đầy đủ và<br /> chính xác theo yêu cầu của ban lãnh đạo do đã<br /> chuyên môn hóa công việc.<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 197<br /> <br />