[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 28 phần 3
lượt xem 5
download
Người hoài nghi càng kiên quyết giữ vững sự ngờ vực của mình thì người phê bình hệ tư tưởng lại càng tin rằng có thể nhận thấy những dụng ý đứng sau đó. Vì thế mà người này không thể nêu ra các điều kiện mà dưới các điều đó người đấy sẽ công nhận rằng các luận đề của mình là sai.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 28 phần 3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 260 M¸c göi ¡ng-ghen, 10 th¸ng mêi mét 1852 M¸c göi ¡ng-ghen, 10 th¸ng mêi mét 1852 261 nµy rÊt ®¬n gi¶n nÕu chó ý r»ng ®· mét n¨m h¾n lµ homme xuÊt hiÖn ë mét tê b¸o nµo, nhng ch¾c ch¾n bu ®iÖn vµ c¶nh entretenu1* ë nhµ th¬ng nh©n Phl¬-ri vµ dï sao còng ®· béc lé s¸t ®Òu biÕt nã261. ra nh÷ng ®iÒu lµm mÊt thanh danh nÕu chóng ta ®¹t ®îc viÖc "Tµi ®o¸n tríc" cña Sti-b¬ vµ sù th¹o tin ®Æc biÖt cña c¸c b¾t tªn Phl¬-ri Êy. mËt th¸m c¶nh s¸t cña h¾n ë Lu©n §«n ®îc lý gi¶i mét c¸ch Nh÷ng ngêi d©n chñ nãi chung ®¸nh gi¸ cao nhêng nµo hÕt søc tÇm thêng nh vËy. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu cßn l¹i mµ G«n- tªn Phl¬-ri (t«i cha bao giê thÊy h¾n): Tª-khèp trªn ®êng ®i hai-m¬ ®· nãi ®Òu lµ fabulae2*. Nh÷ng lêi gi¶i thÝch cÇn thiÕt vÒ ¤-xt¬-r©y-li-a ®· viÕt ngay tõ tµu thñy cho h¾n mét bøc th, ®iÒu nµy t«i ®· göi ®i Khuªn b»ng nh÷ng con ®êng kh¸c nhau, trong ®ã «ng ta kh¼ng ®Þnh víi h¾n vÒ nh÷ng phÈm chÊt cao bªn c¹nh lêi tuyªn bè cña Phl¬-ri. quý cña trÝ tuÖ vµ tÊm lßng cña h¾n. Nhng ë ®©y b¾t ®Çu ®iÒu thó vÞ nhÊt. TiÒn mµ Vi-lÝch ®a cho HiÕc-s¬ ®Ó ra ®i ch¾c h¼n tù h¾n DÜ nhiªn, môc ®Ých cña t«i lµ ®¹t ®îc lÖnh b¾t giam HiÕc-s¬, nhËn tõ Phl¬-ri cho môc ®Ých ®ã. chÝnh v× thÕ mµ t«i lïng t×m n¬i ë cña h¾n. Nhng m·i thø b¶y HiÕc-s¬ thó nhËn r»ng h¾n cè gi¶ m¹o nÐt ch÷ cña LÝp-nÕch t«i míi nhËn ®îc ®Þa chØ. T«i tin r»ng nÕu t«i cã lÖnh b¾t HiÕc- vµ lµm viÖc díi sù chØ ®¹o cña th¬ng nh©n Phl¬-ri (tªn ®ª tiÖn s¬ th× h¾n sÏ kÐo Phl¬-ri, cßn Phl¬-ri th× kÐo Gr©y-ph¬ vµo vô nµy l¹i giµu vµ lÊy c« g¸i xuÊt th©n trong mét gia ®×nh Anh rÊt nµy. ®¸ng kÝnh theo ®¹o Qu©y-c¬), vµ b¶n th©n Phl¬-ri ë díi quyÒn VËy ®· x¶y ra ®iÒu g×? Vµo thø s¸u, Vi-lÝch bÝ mËt cïng Gr©y-ph¬. Nh vËy lµ ®· hoµn toµn x¸c nhËn tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu HiÕc-s¬ cã Síc-t¬-n¬ ®i kÌm tíi tßa ¸n c¶nh s¸t ë phè B©u, b¾t t«i kÕt luËn tríc ®©y trªn c¬ së néi dung ®· tr×nh bµy trªn b¸o HiÕc-s¬ khai trong tµi liÖu - cã lÏ lµm thµnh ba b¶n - r»ng h¾n "Kölnische Zeitung" vµ ngµy th¸ng ghi trong "sæ biªn b¶n gèc" vµ Phl¬-ri c¸ch ®©y kho¶ng nöa n¨m ®· lµm biªn b¶n gi¶, göi vµ nh÷ng ®iÒu mµ cho ®Õn nay cha mét ai trong sè c¸c luËt s ba tµi liÖu Êy: 1) cho Guª-ben, chñ tÞch tßa ¸n héi thÈm, 2) cho bµo ch÷a sö dông mét c¸ch thÝch ®¸ng262. Snai-®¬, 3) cho tê "Kölnische Zeitung", råi ®a tiÒn cho HiÕc-s¬ Theo t«i, kh«ng nghi ngê g× n÷a, tÊt c¶ c¸c bÞ c¸o ë tßa ¸n ®Ó tªn nµy cã thÓ lÈn trèn, vµ thËm chÝ tù m×nh ®a h¾n lªn tµu Khuªn, kh«ng trõ mét ai, ®Òu sÏ ®îc th¶. thñy, nãi lµ ®Ó HiÕc-s¬ cã thÓ ®Ých th©n khai ë Khuªn. Cã lÏ, anh h·y viÕt cho St¬-r«n r»ng anh Êy sÏ lµm ¬n cho t«i Chóng t«i biÕt ®îc ®iÒu nµy chØ lµ do chóng t«i theo dâi nhiÒu, nÕu anh Êy göi tíi ngay mÊy pao. Trong sè 4 pao 10 si- HiÕc-s¬, vµ mét phÇn ë phè B©u, n¬i chóng t«i muèn xoay ®îc linh t«i nhËn ®îc cña anh, gÇn 3 pao ®· chi cho viÖc ch¹y lÖnh b¾t h¾n. ChÝnh S¸p-p¬ kÓ víi LÝp-nÕch r»ng Vi-lÝch kh«ng v¹y, cho mËt vô v.v.. DÜ nhiªn, nh÷ng b¹n nghÌo cña chóng ta b¸o cho h¾n lÊy mét lêi vÒ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã. Nh vËy, «ng trong Liªn ®oµn1* ®· lîi dông nh÷ng viÖc bËn rén, gÆp gì v.v. v« Vi-lÝch ®· giËt khái tay chóng ta c¬ së cho phiªn tßa mµ chóng ta muèn tæ chøc ngay t¹i Lu©n §«n! Nh»m môc ®Ých g×? §iÒu 1* - ngêi ®îc bao nu«i, thùc kh¸ch 2* - chuyÖn ngô ng«n 1* - Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 262 M¸c göi ¡ng-ghen, 16 th¸ng mêi mét 1852 M¸c göi ¡ng-ghen, 19 th¸ng mêi mét 1852 263 cïng tËn Êy ®Ó chi sè tiÒn kh«ng nhá cho nh÷ng faux frais de production2*, nghÜa lµ vµo bia, x×-gµ, xe ngùa c«ng céng v.v. mµ 87 dÜ nhiªn t«i buéc ph¶i trang tr¶i. M¸c göi ¡ng-ghen Th¬ cña Phrai-li-gr¸t3* anh sÏ nhËn ®îc. ë Man-se-xt¬ Nh©n tiÖn t«i nãi thªm ®Ó anh râ. Rai-sen-b¸c ®· göi ®Õn tÊt c¶ c¸c b¸o Mü "Lêi tuyªn bè in li-t«", trong ®ã «ng ta ®· ch¬i mét trß ®ïa xÊu víi Vi-lÝch - Kin-ken. Qua lêi tuyªn bè ®ã ta L u©n §«n, 16 th¸ng Mêi mét 1852 28, Deanstreet, Soho thÊy r»ng Kin-ken, tiÖn thÓ nãi thªm, chØ riªng cho viÖc ®i ¡ng-ghen th©n mÕn! ®êng ®· chi mÊt 200 pao. T«i sÏ kiÕm tµi liÖu Êy vµ chóng ta sÏ ®a vµo lu tr÷263. NÕu cã thÓ, anh h·y viÕt xong vµo thø s¸u mét bµi b¸o cho b¸o "Tribune" vÒ vô ¸n Khuªn265. B©y giê anh biÕt kh«ng kÐm C.M. cña anh t«i toµn bé tµi liÖu, cßn t«i th× ®· 4-5 tuÇn nay v× c«ng viÖc chung nªn ®· bá b½ng toµn bé viÖc ví vÈn mµ t«i ®µnh ph¶i lµm Chµo [VÐc-th¬]4*. Phi-d¬ ®· ®i h«m qua. T«i ®· viÕt göi ®i ë nhµ, khiÕn t«i tuÇn nµy dï rÊt muèn còng cha thÓ lµm viÖc ®îc. Phran-phuèc vÒ cuèn s¸ch cña chóng ta264. NÕu chóng ta kh«ng Anh cha b¸o cho t«i biÕt anh cã nhËn ®îc th lu©n lu cña viÕt, th× BÕch-c¬ sÏ lîi dông tßa bé chuyÖn nµy ad majoren Rai-sen-b¸c göi cho anh tuÇn tríc hay kh«ng? gloriam Beckeri5*. Tèi nay sÏ th¶o luËn lêi tuyªn bè vÒ vô ¸n Khuªn cho b¸o chÝ Anh266. Cha ch¾c cã thêi gian ®Ó göi lêi tuyªn bè Êy ®Õn cho C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay anh xem tríc. Nhng nÕu anh còng sÏ viÕt mét lêi tuyªn bè y nguyªn b¶n trong Marx - Engels Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc nh vËy, vµ nã ®Õn ®©y muén nhÊt lµ s¸ng thø n¨m, th× sÏ rÊt tèt. Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 1, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C. M¸c vµ C.M. cña anh Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXI, 1929 Göi lêi chµo VÐc-th¬. T¹i cuéc mÝt-tinh do Ru-g¬ tæ chøc ngµy mång chÝn, C«-sót - M¸t-di-ni kh«ng dù, nãi lµ m×nh bÞ èm. Nhng hä l¹i xuÊt hiÖn vµo ngµy 10 ë "Nh÷ng ngêi b¹n cña I-ta-li-a"267. L¬-®ruy thËm chÝ kh«ng göi tíi lêi xin lçi vÒ viÖc m×nh v¾ng mÆt. 2* - chi phÝ s¶n xuÊt C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der In theo b¶n viÕt tay 3* Ph.Phrai-li-gr¸t. "Göi I-«-xÝp V©y-®¬-mai-¬ (th«ng ®iÖp b»ng th¬ I vµ II)" Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 4* ë chç nµy b¶n viÕt tay bÞ ®øt qu·ng. K. Marx". Bd. I, Stuttgart, 1913 5* - cho niÒm vinh quang cµng lín cña BÕch-c¬.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 264 ¡ng-ghen göi M¸c, 27 th¸ng mêi mét 1852 ¡ng-ghen göi M¸c, 27 th¸ng mêi mét 1852 265 ph¶i göi tr¶ l¹i cµng nhanh cµng tèt lêi tuyªn bè göi cho anh hay nãi ®óng h¬n, ph¬ng ¸n ®· ®îc c¶i tiÕn cña lêi tuyªn bè ®ã, v× ®èi víi b¸o chÝ Lu©n §«n th× kh«ng nªn ®Ó mÊt thªm mét 88 ngµy nµo n÷a. M¸c göi ¡ng-ghen268 Göi lêi chµo VÐc-th¬ ë Man-se-xt¬ C.M. cña anh Lu©n §«n, 19 th¸ng Mêi mét 1852 C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n sao do t¸c gi¶ ghi 28, Deanstreet, Soho nguyªn b¶n trong cuèn s¸ch Karl trong sæ tay n¨m 1860 Marx/Friedrich Engels. "Briefwechsel", Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Bd. I, Moskau -Leningrad, 1935 In toµn v¨n b»ng tiÕng Nga ¡ng-ghen th©n mÕn! lÇn ®Çu Thø t võa råi 1* , theo ®Ò nghÞ cña t«i, Liªn ®oµn ë ®©y2* ®· tù gi¶i t¸n vµ tuyªn bè sù tiÕp tôc tån t¹i cña Liªn ®oµn trªn lôc ®Þa còng kh«ng hîp thêi. V¶ l¹i, trªn lôc ®Þa, nã thùc tÕ kh«ng cßn tån t¹i tõ khi BuyÕc-ghÐc-x¬ vµ Ruª-d¬ bÞ b¾t. T«i 89 göi kÌm lêi tuyªn bè cho c¸c b¸o Anh, coi lµ phÇn bæ sung cho ¡ng-ghen göi M¸c270 lêi tuyªn bè thø nhÊt cña chóng ta3*, anh h·y chØnh lý nã mét ë Lu©n §«n c¸ch thÝch ®¸ng vÒ mÆt tiÕng Anh . T«i kh«ng cßn b¶n gèc tiÕng §øc n÷a. Ngoµi ra t«i cßn viÕt mét bµi tin in li-t« tr×nh bµy tØ mØ nh÷ng ®iÒu hÌn m¹t mµ c¶nh s¸t ®· lµm4* , cßn ®èi Man-se-xt¬, thø b¶y, 27 th¸ng Mêi mét 1852 víi níc Mü t«i viÕt lêi kªu gäi vÒ quyªn gãp gióp ®ì nh÷ng M¸c th©n mÕn! ngêi bÞ b¾t vµ gia ®×nh hä269. Thñ quü lµ Phrai-li-gr¸t. TÊt T«i cã thÓ kiÕm cho anh nhiÒu nhÊt lµ 2 - 3 pao ®Ó chi tiªu c¶ nh÷ng ngêi cña chóng ta ®Òu ký. cho viÖc in cuèn s¸ch1* - lóc nµy b¶n th©n t«i kh«ng cã tiÒn. Nhng, bµi cho "Tribune" hoµn toµn do anh g¸nh v¸c5*. Anh Nhng xuÊt b¶n 3 tê in - viÖc ®ã ®ßi hái 10-12 pao, cßn ®ãng thµnh s¸ch n÷a v.v. th× còng nhiÒu h¬n. NÕu c¸i nµy kh«ng 1* - ngµy 17 th¸ng Mêi mét 1852 ®îc in ë lôc ®Þa b»ng tiÒn hoÆc, Ýt ra lµ víi sù tham gia cña nhµ 2* - Khu bé Lu©n §«n cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n xuÊt b¶n s¸ch nµo ®ã, th× nã h¼ng ®i ®Õn ®©u. ë Phæ v.v., mét 3* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Tuyªn bè cuèi cïng vÒ vô ¸n míi ®©y ë Khuªn", khi s¸ch ®Õn ®ã, nã sÏ bÞ tÞch thu, vµ c¸c nhµ xuÊt b¶n sÏ lõa "Tuyªn bè göi ban biªn tËp c¸c tê b¸o Anh" 4* C.M¸c. "V¹ch trÇn vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn" 5* Xem tËp nµy, tr. 261-262. 1* C.M¸c. "V¹ch trÇn vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 266 ¡ng-ghen göi M¸c, 27 th¸ng mêi mét 1852 ¡ng-ghen göi M¸c, 29 th¸ng mêi mét 1852 267 chóng ta. Nh vËy, sÏ ph¶i tÝnh r»ng chóng ta ®· hy sinh tiÒn sÏ cßn cã thÓ tr¸nh nÕu chóng ta gi÷ lËp trêng cña m×nh lµ cña chóng ta cho chuyÖn nµy, v× xÐt vÒ ph¬ng diÖn pao, si-linh, nh÷ng nhµ v¨n bÝ Èn, nhng c¶ lËp trêng nµy còng cã thÓ bÞ pen-ni v.v. mµ nãi, th× ®iÒu ®ã ch¾c sÏ ch¼ng ®em l¹i c¸i g× c¶. tæn th¬ng do viÖc x¸c nhËn nh vËy sù bÊt lùc cña chóng ta B©y giê thö hái hiÖn nay chóng ta cã thÓ chi næi sè tiÒn Êy hay trªn v¨n ®µn. ChÝnh phñ Phæ sÏ vui mõng khi thÊy r»ng, c¸c kh«ng; rót ng¾n cuèn s¸ch xuèng cßn 1 - 11/2 tê in ®Ó viÖc chi ph¬ng tiÖn tuyªn truyÒn c«ng khai cña chóng ta chung quy lµ tiªu phï hîp h¬n chót Ýt víi kh¶ n¨ng cña chóng ta th× cã tèt nh÷ng ph¬ng tiÖn mµ nh÷ng kÎ mÞ d©n lu vong ®· cã vµo n¨m 1831273 vµ hÇu nh b»ng sè kh«ng. §¸ng buån lµ t×nh h×nh h¬n ch¨ng? Th¸ng Ch¹p vµ th¸ng Giªng lµ nh÷ng th¸ng khã nh vËy, nhng t«i cho r»ng sÏ tèt h¬n nÕu Ýt ra lµ chóng ta tù kh¨n nhÊt trong n¨m ®èi víi t«i; tríc th¸ng Hai t«i cha ch¾c cã thÓ nghÜ ®Õn nh÷ng kho¶n tr¶ tiÕp ®Ó trang tr¶i chi tiªu. Cßn m×nh kh«ng loan truyÒn réng r·i ®iÒu ®ã. Ngay c¶ tØnh Ranh, nÕu chóng ta sÏ in chÞu, th× nhµ in rèt cuéc sÏ gi÷ l¹i c¸c b¶n ®· n¬i hy väng tiªu thô nhiÒu nhÊt, chóng ta còng sÏ kh«ng thÓ in cho ®Õn khi chóng ta tr¶ tiÒn cho hä, nh ®· tõng x¶y ra víi ®a vµo ®ã lÊy mét b¶n mµ kh«ng mÊt thanh danh hµng tr¨m V©y-®¬-mai-¬271. Vµ trong tÊt c¶ mäi t×nh huèng, chóng ta ®Òu ngêi tõ khi tßa ¸n héi thÈm ë ®ã x¸c ®Þnh mét téi míi: trao ®æi th tõ cã tÝnh chÊt ph¶n quèc...1* ph¶i sím xÐt xem kh¶ n¨ng ph¸t hµnh cuèn s¸ch nh thÕ nµo; hiÖn thêi t«i hÇu nh kh«ng thÊy cã kh¶ n¨ng nµo c¶. T«i sÏ göi tiÒn cho anh vµo ngµy 1 hoÆc 2 th¸ng Ch¹p; Anh Ngµy mai VÐc-th¬ ®Õn Lu©n §«n; ngµy 2 th¸ng Ch¹p cËu Êy h·y nghÜ kü viÖc nµy mét lÇn n÷a, vµ nÕu anh cho r»ng in s¸ch ®¸p tµu rêi Xau-t¬-hem-p¬-t¬n. §å trang bÞ cña cËu Êy rÊt tèn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh vËy vÉn tèt h¬n lµ hoµn toµn kh«ng kÐm cho cËu Êy. Trong nh÷ng ngµy nµy, St¬-r«n còng ®i Lu©n in nã, th× anh h·y thu xÕp mäi viÖc Ýt ra lµ theo c¸ch thÕ nµo ®Ó §«n, råi tõ ®ã sang lôc ®Þa. Víi lé phÝ lín do c«ng viÖc lµm ¨n chóng ta kh«ng r¬i vµo t×nh thÕ khã thanh to¸n, v× nh t«i ®· nãi, cña anh Êy (h¬n n÷a, nh t«i nghe thÊy, ®îc tiÕn hµnh b»ng tõ nay ®Õn th¸ng Hai t«i kh«ng thÓ ®¶m nhËn bÊt cø nghÜa vô nµo. vèn cña ngêi kh¸c) g©y ra, còng ch¼ng thÓ bßn rót ®îc g× ë Cã thÓ, VÐc-th¬ ®· viÕt cho anh r»ng kh«ng thÓ t×m ®îc «ng anh Êy. Nh vËy, tÊt c¶ chóng ta ®Òu l©m vµo thÕ bÝ. Khr. C«-man theo ®Þa chØ ®· nªu - phè Vua míi, 58 hoÆc 59, - T«i cho r»ng nÕu anh kh«ng cã nh÷ng con ®êng ®¸ng tin cËy h¬n n÷a lµ ë BÐc-lin nãi chung, vµ kh«ng ai biÕt ngêi xuÊt b¶n ®Ó ph¸t hµnh c¸i Êy qua c¸c nhµ xuÊt b¶n, th× nã thËm chÝ sÏ s¸ch cã tªn hä nh vËy. Râ rµng lµ ngêi ta muèn lõa chóng ta. kh«ng thu hót ®îc sù chó ý vµ vÉn sÏ kh«ng ®îc ai hay ¤ng Ban-®i-a b©y giê t¹m thêi sÏ cha nhËn trë l¹i ®îc g× tõ biÕt nh toµn bé s¸ch b¸o xuÊt b¶n trong giíi lu vong, cßn ë t«i. Cuèi cïng, hãa ra "ngêi chµo hµng" Sun-tx¬ vµ viªn quan §øc th× còng kh«ng ai thÊy ®îc nã. Vµ nh vËy th× rÊt tåi, vÒ chøc c¶nh s¸t ®· chÕt2* chØ lµ mét. mÆt nµo ®ã thËm chÝ cßn tåi h¬n lµ nÕu nã hoµn toµn kh«ng T«i göi lêi chµo ch©n thµnh ®Õn chÞ vµ c¸c ch¸u. Hai tuÇn xuÊt hiÖn. V× ®iÒu ®ã sÏ chøng minh tríc c«ng chóng r»ng kh¶ n¨ng cña chóng ta chØ giíi h¹n trong b¸o chÝ §øc kh«ng ®¸ng kÓ ë níc ngoµi, vµ chóng ta sÏ kh«ng thÓ lµm g× ®îc. Nçi 1* ë chç nµy b¶n viÕt tay bÞ ®øt qu·ng. nhôc liªn quan ®Õn th lu©n lu cña BuyÕc-ghÐc-x¬ 272 chóng ta 2* Ch¬i ch÷: Schulz lµ tªn hä, "Polizeischulze" lµ "quan chøc c¶nh s¸t"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 268 ¡ng-ghen göi M¸c, 29 th¸ng mêi mét 1852 M¸c göi ¡ng-ghen, 3 th¸ng ch¹p 1852 269 n÷a t«i sÏ ®Õn Lu©n §«n. t«i sÏ göi tiÒn cho anh. T«i cã chãng nhËn ®îc bµi vÒ níc Anh cho b¸o "Tribune" Ph.¡. cña anh hay kh«ng? B©y giê t«i l¹i cã thÓ lµm viÖc. Cèp-®en hy väng vµo chøc bé trëng cã lÏ phÇn nµo bÞ Grª- hªm vµ Rít-xen lõa; râ rµng lµ ngêi ta b×nh tÜnh g¹t bá «ng ta, C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay nguyªn b¶n trong Marx - Engels Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc nÕu kh«ng th× t«i kh«ng thÓ gi¶i thÝch cho m×nh c¬n thÞnh né Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 1, cña «ng ta vµo ngµy thø s¸u. Tõ n¨m 1844 chµng trai kh«ng nãi 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C. M¸c vµ mét c¸ch ®éc ¸c nh vËy. ¤ng ta giê ®©y l¹i lµ kÎ mÞ d©n thÊt Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXI, 1929 väng, hiÖn c©u chuyÖn Êy sÏ kÐo dµi274. Cßn nãi chung th× ®¶ng To-ri chiÕm ®îc ®a sè lµ tèt, b©y giê, rèt cuéc chóng ta sÏ t×m hiÓu ng©n s¸ch cña §i-xra-e-li. NÕu th»ng cha nµy cã nhiÒu kiÕn thøc vµ trÝ tuÖ h¬n, vµ Ýt l¸u lØnh vµ khuynh híng gian lËn h¬n th× sÏ ch¼ng cã g× dÔ h¬n lµ chuÈn bÞ cho ph¸i mËu dÞch 90 tù do mét ng©n s¸ch mËu dÞch tù do mµ v× nã hä sÏ mê m¾t. ¡ng-ghen göi M¸c Mong cho nh÷ng th»ng cha Êy trô ®îc cho ®Õn khi khñng ë Lu©n §«n ho¶ng næ ra! Chóng ta râ rµng lµ ®ang ë thêi kú hng phÊn, tuy sù hng phÊn ®ã ph¸t triÓn cßn rÊt piano, piano1*. Nhng dï sao th× nhiÒu c«ng ty cæ phÇn mµ lêi bè c¸o chiÕm s¸u trang b¸o Man-se-xt¬, thø hai, 29 th¸ng Mêi mét 1852 "Daily News" sè ra ngµy h«m nay - vÒ phÇn nµy tê b¸o hy väng vît b¸o "Times", vµ ngoµi ra, cßn 50 - 80 c«ng ty ®êng s¾t, M¸c th©n mÕn! c«ng ty c«ng nghiÖp vµng, tµu thñy v.v. níc ngoµi sÏ kh«ng ViÖc viÕt bµi göi kÌm ®©y1* ®· kÐo dµi ®Õn mét giê khuya, khái cã t¸c ®éng tÊt yÕu cña chóng. "Mong ®îc nhiÒu h¬n mét nhng 9 giê s¸ng mai cßn mét chuyÕn xe th n÷a ®i. T«i muèn chót" - sù ®am mª ®ã cha døt. May thay, mét t×nh huèng duy lµm mét thÝ nghiÖm vµ kiÓm tra xem anh cã nhËn ®îc bµi kÞp nhÊt cã thÓ sím lµm gi¸n ®o¹n t×nh tr¹ng s¶n xuÊt thõa thêi khi tµu ®Õn (vµo tèi thø ba, víi chuyÕn xe th thø nhÊt ®i trong c«ng nghiÖp v¶i b«ng ®· bÞ trõ bá: vô thu ho¹ch míi sÏ Li-víc-pun) hay kh«ng; nÕu kh«ng th× sÏ ph¶i göi nã cho anh vît ®¸ng kÓ 3 triÖu kiÖn, vô thu ho¹ch nh thÕ cha bao giê b»ng tµu thñy ®i vµo thø s¸u. cã, vµ gi¸ b«ng l¹i sôt xuèng; nh vËy, sÏ kh«ng cã n¹n thiÕu Ngµy mai t«i ph¶i ®i khái thµnh phè; nÕu t«i trë vÒ sím th× nguyªn liÖu. NÕu n¨m sau n÷a mïa mµng ngò cèc kÐm ®i th× 1* Ph.¡ng-ghen. "Vô ¸n míi ë Khuªn" 1* - thÇm lÆng, thÇm lÆng.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 270 M¸c göi ¡ng-ghen, 3 th¸ng ch¹p 1852 M¸c göi ¡ng-ghen, 3 th¸ng ch¹p 1852 271 ®îc cïng víi bµi cho §a-na1*) nÕu t«i kh«ng bËn gÊp ®«i vµ chóng ta sÏ lµ nh÷ng ngêi chøng kiÕn mét c¶nh ngé Ðo le tuyÖt kh«ng bÞ víng nh÷ng viÖc nh ®äc cho ngêi kh¸c chÐp b¶n diÖu. Kh«ng cã nã th× khã nãi n¨m sau sÏ x¶y ra nh÷ng sù kiÖn viÕt s¹ch quyÓn s¸ch cña t«i2* vµ thªm vµo ®ã lµ nh÷ng cuéc ®Õn cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh hay cha, cã chó ý ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn th¨m cña VÐc-th¬, St¬-r«n, §am v.v. ng¨n c¶n. kh«ng b×nh thêng: c¸c thÞ trêng ¤-xt¬-r©y-li-a vµ Ca-li- phoãc-ni-a ph¸t triÓn nh nÊm, n¬i mµ mçi c¸ nh©n ®Òu tiªu RÊt ch¾c ch¾n lµ cuèn s¸ch sÏ ®îc in t¹i Thôy SÜ ë chç Sa- bª-lÝt-x¬ trÎ, lµ ngêi ®· t¸ch khái cha m×nh vµ lËp nhµ xuÊt dïng kho¶ng gÊp 4 lÇn ë bÊt cø n¬i nµo kh¸c, v× ë ®Êy hÇu nh b¶n s¸ch riªng. Ngoµi ra, Clót-x¬ sÏ cã thÓ in c¸i nµy ë Oa- kh«ng cã phô n÷ vµ trÎ em, vµ ë c¸c thµnh thÞ ngêi ta xµi v« sinh-t¬n, nÕu cËu Êy cho lµ sÏ trang tr¶i chi phÝ s¶n xuÊt. C¸i khèi vµng; thÞ trêng míi mµ c¸c h·ng bu«n Can-cót-ta ®· khai Êy ph¶i ®îc in dï chØ lµ ®Ó sau khi c¸ch m¹ng b¾t ®Çu bïng næ th¸c ë Mi-an-ma; sù më réng (vµ rÊt ®¸ng kÓ) viÖc bu«n b¸n cña ra, nã ®îc dïng lµm tµi liÖu chÝnh thøc. T«i cßn ph¸t hiÖn Bom-bay vµ Ca-ra-si víi c¸c miÒn ®«ng b¾c Ên §é vµ c¸c níc thªm nh÷ng ®iÒu míi, rÊt lý thó trong vô ©m mu cña SÐc-van l¸ng giÒng v.v.. v.v. mµ t«i hy väng anh sÏ ®äc díi d¹ng ®· in276. Ph.¡. cña anh VÐc-th¬ ®· ®Õn tèi chñ nhËt, thÊy t«i rÊt bËn vµ kh«ng ë trong t©m tr¹ng tèt. CËu Êy hái t«i b»ng mét giäng h¬i ng¹o m¹n vµ giäng mòi "nãi ®óng ra, t«i ®Þnh viÕt g× vÒ vô ¸n C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay Khuªn?". - T«i hái cËu Êy "cËu Êy ®Þnh lµm g× ë T©y Ên?" - vµ Briefwechsel zwischen F. Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc K. Marx". Bd. I, Stuttgart, 1913 mét kh¾c sau, cËu Êy biÕn ®i mÊt. Vµo tèi thø ba cËu Êy l¹i ®Õn vµ nãi víi t«i r»ng cËu Êy, nãi ®óng ra, kh«ng ®Þnh ®Õn n÷a, nhng nÓ lêi nµi cña Phrai-li-gr¸t. Ngµy chñ nhËt, c¸c anh thÊy kh«ng, cËu Êy c¶m thÊy t«i rÊt bËn bÞu vµ cau cã. T«i tù cho 91 phÐp lu ý «ng VÐc-th¬ r»ng tõ khi t«i biÕt «ng Êy, «ng Êy hÇu M¸c göi ¡ng-ghen275 nh lóc nµo còng cau cã vµ bÊt b×nh, ®iÒu mµ «ng Êy kh«ng thÓ nãi vÒ t«i. Sau khi t«i quë tr¸ch cËu Êy mét trËn nho nhá, cËu ë Man-se-xt¬ Êy l¹i t×m ®îc giäng nãi ®óng ®¾n vµ trë thµnh VÐc-th¬ nh tríc. T«i thÊy cËu ®· tiÓu t s¶n hãa kinh khñng vµ qu¸ "lÊy L u©n §«n, 3 th¸ng Ch¹p 1852 lµm ®iÒu" vÒ nghÒ cña m×nh. St¬-r«n Ýt ra vÉn thÕ vµ kh«ng qu¸ 28, Deanstreet, Soho tÕ nhÞ. Phrª-®ª-rÝch th©n mÕn! LÏ ra anh ®· nhËn tõ l©u th tr¶ lêi bøc th cña anh (nhËn 1* P h.¡ng-ghen. "Vô ¸n míi ®©y ë Khuªn" 2* C.M¸c. "V¹ch trÇn vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 272 M¸c göi ¡ng-ghen, 3 th¸ng ch¹p 1852 M¸c göi ¡ng-ghen, 14 th¸ng ch¹p 1852 273 ¤ng Ban-®i-a h«m nay nhËn ®îc cña t«i bøc th nh sau1*: hiÓm trong mét c«ng viÖc ®¬n gi¶n lµ xuÊt b¶n mét cuèn s¸ch1*, sau khi C«n-man tá ra lµ mét sù bÞp bîm y nh tríc ®ã ngêi "H«m nay t«i ®· nhËn ®îc bøc th cña ¡ng-ghen cã nh÷ng xuÊt b¶n kh«ng tån t¹i cña b¸o "Constitutionelle Zeitung" - Ai- th«ng b¸o g©y nªn sù ng¹c nhiªn cïng cùc2*. den-man? ¡ng-ghen kh«ng viÕt theo ®Þa chØ mµ «ng ®· nªu v× anh Êy Kh«ng thÓ dïng bÊt cø "sù tin cËy" nµo ®Ó b¾t c¸c sù thùc cho r»ng b¶n th©n viÖc tr¶ lêi mét bøc th kh«ng göi theo ®Þa biÕn mÊt, vµ nh÷ng ngêi tù träng quyÕt kh«ng ®îc tin nhau chØ trùc tiÕp, mµ göi qua mét ®Þa chØ thø hai lu ký, cha chøng mét c¸ch mï qu¸ng. minh ®îc g×. T«i thó thËt víi «ng r»ng ngay dï cã thÓ hiÖn thiÖn chÝ tèt Nhng ¡ng-ghen ®· ñy nhiÖm cho mét sè b¹n lµm ¨n ë BÐc- ®Ñp nhÊt, t«i vÉn buéc ph¶i coi chuyÖn nµy, - khi t«i cµng xÐt nã lin dß hái tin tøc. Vµ thÕ lµ hä b¸o cho anh Êy sau nh÷ng cuéc tõ tÊt c¶ mäi khÝa c¹nh, - thËt lµ mËp mê kinh khñng, vµ nÕu ®iÒu tra hÕt søc chu ®¸o: t«i kh«ng Êp ñ t×nh b¹n víi «ng, th× t«i sÏ kh«ng do dù ®ång ý 1) kh«ng cã h·ng C«n-man nµo c¶, víi kÕt luËn cña ¡ng-ghen trong th cña anh Êy: "Râ rµng lµ dï sao ngêi ta vÉn muèn lõa chóng ta". 2) theo ®Þa chØ ®· nªu - phè Vua míi, 58 hoÆc 59 - kh«ng cã «ng C[«n-man] nµo c¶, M¸c cña «ng 3) nãi chung kh«ng thÓ t×m ®îc «ng C«n-man nµo ë BÐc-lin P.S. Cuèi th, ¡ng-ghen còng lu ý t«i r»ng sÏ hoµn toµn c¶. ch¼ng cã g× ®îc chøng minh vµ kh«ng m¶y may ®Èy c«ng viÖc ¡ng-ghen tiÕp ®Õn ®· lu ý t«i r»ng c¶ hai th ký tªn Ai- nhÝch lªn, ngay c¶ nÕu b¶n th¶o ®îc nãi tíi l¹i xuÊt hiÖn trë l¹i den-man vµ bøc th ký tªn C«n-man, ®Òu ®îc viÕt b»ng cïng mÊy ngµy ë Lu©n §«n. §iÒu ®ã cã thÓ chøng minh ®îc g× ngoµi mét nÐt bót; r»ng c¶ ba th ®Òu cã cïng mét ®Æc ®iÓm l¹ lïng - sù tån t¹i vµ sù gièng hÖt cña b¶n th¶o, ®iÒu mµ kh«ng ai b¸c ®ã lµ nh÷ng th ng¾n ®¬n gi¶n kh«ng cã dÊu bu ®iÖn; r»ng bá?". trong hai th ®Çu trùc tiÕp tù giíi thiÖu víi t c¸ch ngêi xuÊt Ngµy mai chóng ta sÏ thÊy «ng B[an-®i-a] tr¶ lêi g×. b¶n lµ Ai-den-man, cßn trong bøc th sau cïng lµ C«n-man, Nh÷ng th¸ng tr¨ng mËt cña ®Õ chÕ B«-na-p¸c-t¬ thËt mü v.v. vµ r»ng víi nh÷ng c¸i cí kh¸c nhau, m©u thuÉn nhau, c«ng miÒu. KÎ ®ª tiÖn ®ã lu«n lu«n sèng b»ng tiÒn ®i vay. ChØ cÇn viÖc bÞ tr× ho·n 7 th¸ng. lµm cho c¸c quü tÝn dông ë Ph¸p trë nªn thËt phæ biÕn vµ tÊt c¶ T«i hái chÝnh «ng lµm sao cã thÓ gi¶i thÝch hîp t×nh hîp lý c¸c giai cÊp ngêi Ph¸p ®Òu cã thÓ vay ®îc th× tÊt c¶ mäi ngêi tÊt c¶ nh÷ng m©u thuÉn Êy, nh÷ng t×nh huèng khã tin vµ bÝ sÏ tin lµ ®· bíc vµo v¬ng quèc ngµn n¨m. Ngoµi ra, ng©n hµng t nh©n chuyªn doanh cho nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu c¬ ë së giao 1* Xem tËp nµy, tr. 726-729. 2* Xem tËp nµy, tr. 265-268. 1* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Nh÷ng vÜ nh©n cña giíi lu vong"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 274 M¸c göi ¡ng-ghen, 14 th¸ng ch¹p 1852 M¸c göi ¡ng-ghen, 14 th¸ng ch¹p 1852 275 dÞch chøng kho¸n vµ nh÷ng ho¹t ®éng gian lËn trong ngµnh nµy, may thay, v× bÖnh diÔn ra ë thÓ nhÑ nªn kh«ng cã biÕn ®êng s¾t. Chµng trai Êy vÉn lu«n lu«n kh«ng thay ®æi. Ngêi chøng phøc t¹p, c¸i "o¸i o¨m". Trêng hîp cÇn thiÕt anh ph¶i bu«n b¸n ®Çu c¬ vµ kÎ ngÊp nghÐ ngai vµng kh«ng hÒ lo¹i trõ dïng ®Õn ®Øa. §Êy lµ ph¬ng tiÖn tèt nhÊt. nhau. NÕu «ng ta kh«ng ph¸t ®éng chiÕn tranh, v¶ l¹i cµng sím TiÒn t«i ®· nhËn c¸ch ®©y mét tuÇn. cµng tèt, th× tµi chÝnh sÏ lµm h¹i «ng ta. C¸i tèt lµ c¸c kÕ ho¹ch Qua b¶n sao sau ®©y bøc th cña Sa-bª-lÝt-x¬ trÎ, anh sÏ cøu v·n x· héi theo kiÓu Pru-®«ng ®îc thùc hiÖn díi mét thÊy t×nh h×nh cuèn "V¹ch trÇn vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë h×nh thøc duy nhÊt trong ®ã chóng cã thÓ ®îc thùc hiÖn trong Khuªn" nh thÕ nµo. thùc tiÔn, - díi h×nh thøc gian lËn tÝn dông vµ lõa bÞp Ýt nhiÒu Ba-®en, 11 th¸ng Ch¹p 1852 trùc tiÕp. M¸c th©n mÕn! T«i rÊt vui mõng tríc viÖc anh s¾p tíi ®©y277. B¶n th¶o ®· ®îc ®a tíi h«m kia nguyªn vÑn, cßn h«m nay th× t«i ®· ®äc tê thø nhÊt cña b¶n in thö. Cuèn s¸ch ®îc s¾p ch÷ rÊt tèt b»ng mÉu ch÷ hoµn toµn C.M. cña anh míi vµ ®îc in in 16o; Chóng t«i ch¨m lo söa b¶n in thö mét c¸ch tèt nhÊt. Toµn bé cuèn s¸ch sÏ gåm 70 - 80 trang in, vµ t«i cho r»ng chóng ta cã thÓ ®Þnh gi¸ lµ 10 xu b¹c mçi b¶n, v× dï sao mét phÇn sè in (toµn bé sè in lµ 2000 b¶n) ch¾c sÏ bÞ tÞch thu. Mét phÇn lín chóng t«i sÏ göi ®i tØnh Ranh. T«i tin r»ng cuèn s¸ch sÏ C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay g©y mét Ên tîng rÊt lín v× ®ã lµ mét tuyÖt t¸c. Chóng t«i cã bèn ngêi khi nguyªn b¶n trong Marx - Engels Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ®äc b¶n th¶o, trong ®ã cã hai ngêi rÊt th«ng th¹o cã thÓ xÐt ®o¸n c¸i nµy" (cã Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 1, kÓ S[a-bª-lÝt-x¬] hay kh«ng trong sè nh÷ng ngêi "th«ng th¹o" Êy vµ chÝnh 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C. M¸c vµ m×nh hay kh«ng?), "vµ chóng t«i nhÊt trÝ trong viÖc ®¸nh gi¸ khen ngîi m×nh. Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø Ch¾c ch¾n chÝnh phñ Phæ sÏ dùng "®µi kû niÖm" cho cuèn s¸ch nµy. nhÊt, t. XXI, 1929 Ch©n thµnh chµo ®¶ng cña M¸c. Ia. Sa-bª-lÝt-x¬ cña «ng" C©u cuèi cïng liªn quan víi nh÷ng nçi lo ng¹i nµo ®ã cña t«i 92 lµ lµm thÕ nµo mµ c¸ch ®èi xö gay g¾t cña chóng ta víi ®¶ng M¸c göi ¡ng-ghen cña Vi-lÝch - S¸p-p¬ mµ chÝnh Sa-bª-lÝt-x¬, trªn møc ®é nµo ®ã, ë Man-se-xt¬ thuéc ®¶ng nµy, l¹i kh«ng k×m gi÷ Sa-bª-lÝt-x¬ l¹i. V× ®iÒu chñ yÕu b©y giê lµ gi÷ bÝ mËt c«ng viÖc ®Ó cuèn s¸ch Lu©n §«n, 14 th¸ng Ch¹p 1852 kh«ng bÞ tÞch thu ngay lËp tøc trªn biªn giíi §øc nªn ë ®©y ®©u 28, Deanstreet, Soho ®©u t«i còng tung tin ®ån lµ cuèn s¸ch vÒ c¸c sù kiÖn ë Khuªn sÏ ra m¾t ë Mü. ¡ng-ghen th©n mÕn! §Ó kh«ng g©y khã kh¨n cho anh trong lóc anh ®ang ®au bÖnh Gièng nh anh, suèt thêi gian nµy, t«i bÞ khæ v× bÖnh trÜ. LÇn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 276 ¡ng-ghen göi M¸c, 11 th¸ng giªng 1853 277 trÜ, t«i ®a ®a Pi-p¬ dÞch - ®îc sao hay vËy - bµi phª ph¸n ng©n s¸ch cña §i-xra-e-li1* dù ®Þnh dµnh cho §a-na vµ thø s¸u tuÇn tríc t«i ®· göi nã ®i Mü. Anh h·y thø lçi, lÇn nµy t«i kh«ng viÕt nhiÒu h¬n ®îc. T«i ®au ®Çu kinh khñng. N¨m 1853 C.M. cña anh C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc K. Marx". Bd. I, Stuttgart, 1913 93 ¡ng-ghen göi M¸c278 ë Lu©n §«n Man-se-xt¬, 11 th¸ng Giªng 1853 M¸c th©n mÕn! H«m qua t«i hy väng r»ng t«i sÏ cßn cã thÓ ghÐ qua nhµ anh trªn ®êng ra ga, v× cã bøc th tá nçi bÊt b×nh nµo ®ã vÒ viÖc t«i v¾ng mÆt dµi ngµy279 vµ vÒ c«ng viÖc tÝch l¹i ë ®©y, nªn t«i ®µnh ph¶i ®ét ngét chuÈn bÞ lªn dêng vµ ®i véi vÒ v¨n phßng. C«ng viÖc ë Xi-ti t«i ®· bá bª mét c¸ch nhôc nh· vµ v× thÕ t«i ph¶i gi¶i quyÕt chóng h«m qua vµo thêi ®iÓm chãt. V× vËy mµ t«i ®· n¸n l¹i, - vµ t«i kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c ngoµi viÖc lªn ®êng rectavia1*, nÕu t«i muèn h«m nay cã mÆt ®óng giê ë v¨n phßng, ®ã lµ ®iÒu cÇn thiÕt; v¶ l¹i, dï thÕ nµo t«i còng sÏ chØ ch¹y ®Õn chç anh ®îc vµo buæi tèi, khi tÊt c¶ anh em thêng 1* C.M¸c. "NghÞ viÖn - BiÓu quyÕt ngµy 26 th¸ng Mêi mét - Ng©n s¸ch cña §i-xra-e-li" 1* - ngay
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 278 M¸c göi ¡ng-ghen, 21 th¸ng giªng 1853 M¸c göi ¡ng-ghen, 21 th¸ng giªng 1853 279 T«i ch©n thµnh göi lêi chµo chÞ vµ c¸c ch¸u. T«i còng cói tô tËp ®ñ mÆt, vµ trong trêng hîp Êy th× t«i sÏ kh«ng ®øng chµo nhãm chÌ chÐn. v÷ng tríc c¸c hËu qu¶, nghÜa lµ tríc viÖc uèng rîu ë chç Guª-rinh-g¬, Xim-m¬-man, Vót vµ nh÷ng qu¸n rîu ®ªm Ph.¡. cña anh kh¸c. Th cña Clót-x¬ vµ nh÷ng ngêi kh¸c, còng nh b¸o Mü cïng tÊt c¶ nh÷ng thø kh¸c, tèt h¬n c¶ nªn cho vµo bao gãi vµ C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay nguyªn b¶n trong Marx - Engels Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc göi ®Õn ®©y cho t«i qua PÝch-phoãc vµ ®ång b¹n hoÆc Sa-plin, Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 1, Hoãc-n¬ vµ ®ång b¹n, theo ®Þa chØ cña Ð[c-men] vµ ¡[ng-ghen], 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C. M¸c vµ ®Ó h·ng tr¶ tiÒn göi. Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXI, 1929 ë ®©y t«i ®· t×m thÊy mét bøc th viÕt b»ng tiÕng Anh t¹m ®îc do Ma-®i-ª göi tíi nãi vÒ b»ng ph¸t minh cña anh Êy, cã quan hÖ phÇn nµo víi ngµnh c«ng nghiÖp cña chóng ta. Ph¸t minh Êy tèt hay xÊu, nhng anh Êy l¹i ch¹y v¹y víi c¸c kÕ 94 ho¹ch lín lao ®ñ lo¹i; tuy nhiªn t«i vÉn sÏ cè g¾ng lµm c¸i g× ®ã M¸c göi ¡ng-ghen cho anh Êy. NÕu ph¸t minh cña anh Êy thÝch hîp, th× anh Êy sÏ ë Man-se-xt¬ cã thÓ kiÕm ®îc tháa ®¸ng, v× viÖc tiªu thô hÇu nh v« h¹n. NÕu anh gÆp anh Êy, anh h·y nãi víi anh Êy r»ng mÊy ngµy nay t«i ®Þnh viÕt cho anh Êy, nhng t«i vÉn cßn rÊt bËn. [Lu©n §«n], 21 th¸ng Giªng 1853 T«i muèn mét sè chµng trai cña chóng ta thùc sù nhËn ®îc ¡ng-ghen th©n mÕn! ë Lu©n §«n mét c«ng viÖc Ýt nhiÒu v÷ng ch¾c, v× sù bª tha ®· NÕu anh cã dï chØ kh¶ n¨ng nµo ®ã, anh h·y dÞch toµn bé t¸c t¨ng lªn, vµ nÕu anh r¬i vµo tay hä th× cã thÓ ®Æt mêi chäi mét phÈm b«i b¸c kÌm theo ®©y1* vµ h·y göi nã trùc tiÕp tõ Man-se- ®Ó cîc r»ng anh sÏ say Ýt nhÊt lµ 36 giê liÒn, vµ ®iÒu nµy ®· hai xt¬ (ký tªn t«i) qua Li-víc-pun hoÆc Xau-t¬-hem-p¬-t¬n, tuú lÇn x¶y ra víi t«i, lµm em g¸i t«i1* rÊt ng¹c nhiªn. theo chuyÕn tµu thñy, theo ®Þa chØ: A. §a-na, mét trong nh÷ng Vµo mïa xu©n hoÆc ®Çu mïa h¹ t«i sÏ l¹i ®i Lu©n §«n. biªn tËp viªn cña b¸o "New - York Tribune", Niu Oãc. Ch¼ng lÏ cha nhËn ®îc ®å2* tõ Sa-bª-lÝt-x¬? T×nh h×nh nh sau: 1* - Ma-ri-a Bl¨ng-c¬ 2* C.M¸c. "V¹ch trÇn vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn" (xem tËp nµy, 1* C.M¸c. "BÇu cö - Nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh - C«ng tíc phu nh©n tr. 273-275) Xa-th¬-len vµ chÕ ®é n« lÖ"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 280 M¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng giªng 1853 M¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng giªng 1853 281 V× t«i ë ®©y tóng ®Õn cïng cùc, nªn t«i ®· xuÊt mét kú phiÕu ®øng tªn Gri-li lÊy 20 pao vÒ mêi bµi (kÓ c¶ bµi kÌm theo ®©y) vµ ®· viÕt cho «ng Êy r»ng ngêi chÐp cha hoµn toµn chÐp xong 95 bµi (v× vËy bµi nµy ph¶i ghi ngµy thø s¸u) vµ nã sÏ ®îc göi ®i M¸c göi ¡ng-ghen cho «ng Êy vµo ngµy thø ba. T«i tÝnh cho «ng Êy 2 pao mét bµi - ë Man-se-xt¬ møc tr¶ mµ §a-na ®· høa (vÒ bµi tin) trong th cËu Êy ®Ò ngµy 16 th¸ng Ch¹p 1851; nhng cho ®Õn nay cËu Êy cha gi÷ lêi høa. Lu©n §«n, 29 th¸ng Giªng 1953 28, Deanstreet, Soho Chµng Do Th¸i B¨m-bÐc-g¬ Êy cho ®Õn nay cha ®a cho t«i mét x¨ng-tim nµo, nhng ®· høa, vµ t«i sÏ dÇn dÇn nÆn ë «ng ¡ng-ghen th©n mÕn! Êy Ýt ra lµ 15 pao cho kú phiÕu (tríc khi kú phiÕu ®Õn). T«i ®· nhËn ®îc 3 pao vµ b¶n th¶o göi trë l¹i1*. V× t«i tÝnh 2 pao mçi bµi, nªn bµi kÌm theo ®©y ph¶i göi ®i Anh ph¶i thø lçi cho t«i vÒ viÖc l©u ®Õn thÕ t«i kh«ng viÕt th toµn bé. ChuyÖn n÷ c«ng tíc Xa-th¬-len sÏ t¹o nªn ë Mü mét cho anh. Së dÜ nh vËy lµ do pressure from without2*. trËn Çm ü. C¸ch ®©y kho¶ng hai tuÇn, Vi-lÝch ®· cót ®i Mü víi t c¸ch lµ Nh©n tiÖn, nãi thªm, Blin-®¬ ®· hai lÇn b¸m vµo t«i vÒ vÊn ph¸i viªn cña Kin-ken. ®Ò quyÓn s¸ch cña GhÐc-xen280. V× vËy anh ph¶i göi nã trë l¹i Bµ Ph«n Bruy-ninh ®îc an t¸ng c¸ch ®©y mÊy ngµy. cho t«i. Do nh÷ng thñ ®o¹n vông vÒ cña hai nghÞ sÜ Rai-sen-b¸c vµ Hai giê khuya. V× vËy t«i kh«ng thÓ d¸n tem lªn th vµ ph¶i Luª-v¬, sù cÈu th¶ cña I-man mµ 1 000 pao ®· r¬i vµo tay «ng göi th ®i kh«ng cã tem. Kin-ken, h¬n n÷a kÕt qu¶ lµ tiÒn ®îc ®øng tªn h¾n göi vµo Ng©n hµng Anh vµ th¸ng N¨m Rai-sen-b¸c ph¶i chuyÓn cho C.M. cña anh h¾n biªn lai ký quü, nÕu nh÷ng ngêi b¶o l·nh kh«ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò theo c¸ch kh¸c281. C¸ch gi¶i quyÕt mµ giê ®©y dÜ nhiªn kh«ng cã bÊt kú gi¸ trÞ nµo. ¤ng Ban-®i-a ®· ba tuÇn nay ë Pa-ri. LÝp- C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay nÕch ®· nhËn ®îc mét chç rÊt tèt ë ngêi Do Th¸i èp-pen-hai-m¬. Briefwechsel zwischen F. Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc BÇu b¹n cßn l¹i, trõ I-man, cßn phÊt ph¬ cha cã c«ng viÖc. K. Marx". Bd. I, Stuttgart, 1913 1* Cã lÏ muèn nãi ®Õn b¶n th¶o bµi cña C.M¸c "BÇu cö. - Nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. - C«ng tíc phu nh©n Xa-th¬-len vµ chÕ ®é n« lÖ" (xem th tríc). 2* - søc Ðp tõ bªn ngoµi, t×nh thÕ khã kh¨n.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 282 M¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng giªng 1853 M¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng giªng 1853 283 b¸o c¸o tiÒn nong cña Rai-sen-bÐc. §ron-ke cÇn c¸i ®ã ®Ó b¾t Cuèn s¸ch1* ë Sa-bª-lÝt-x¬ m·i h«m 11 th¸ng Giªng míi ®Çu sù céng t¸c míi. xong. §îc gÇn s¸u tê in. Nhng h×nh nh cËu Êy kh«ng muèn T×nh h×nh mïa mµng c©y vô ®«ng hiÖn nay cho t«i thÊy râ göi g× ®i Lu©n §«n, chõng nµo cha ph©n ph¸t thuËn lîi c¸i Êy r»ng khñng ho¶ng nhÊt ®Þnh sÏ x¶y ra. HiÖn nay l¬ng thùc, kh¾p tÊt c¶ c¸c ®iÓm trªn ®Êt §øc vµ cha nhËn ®îc tõ ®Êy mét thø vËt phÈm tiªu dïng chñ yÕu, Ýt nhiÒu cßn dåi dµo vµ rÎ, giÊy x¸c nhËn ®· nhËn ®îc. ngoµi ra nÕu chó ý ¤-xt¬-r©y-li-a v.v., t×nh h×nh cã thÓ cßn kÐo C¸c «ng ngêi Khuªn2*, ®Æc biÖt lµ §a-ni-en-x¬, tiÕp tôc gi÷ dµi. Nhng giê ®©y ®iÒu ®ã sÏ chÊm døt. Nãi chung, liÖu cã l¹ im lÆng mét c¸ch ®µng hoµng. Nh vËy hä ®¸p l¹i viÖc chóng ta lïng kh«ng, khi tê "Economist" ch¼ng h¹n, khen quyÕt ®Þnh gÇn v× hä mµ bèn - n¨m tuÇn ®· g¸c bá tÊt c¶ mäi c«ng viÖc. ®©y nhÊt cña ng©n hµng Anh vÒ tû suÊt chiÕt khÊu, ®· viÕt r»ng §o¹n c¾t b¸o "Republik der Arbeiter" (chñ bót lµ Vai-t¬-linh) môc ®Ých cña quyÕt ®Þnh Êy lµ "ng¨n ngõa viÖc xuÊt khÈu t göi kÌm theo ®©y sÏ cho anh thÊy c¸i «ng vua thî may vµ kÎ ®éc b¶n"283. Chóng ta biÕt rÊt râ ®iÒu ®ã ngô ý c¸i g×. Nhng cã nªn tµi nµy cña khu di d©n "Com-mu-ni-a" c«ng kÝch ®éc ®Þa nh khuÊy ®éng hay kh«ng l¬ng t©m mËu dÞch tù do cña nã b»ng c©u hái: ch¼ng lÏ anh muèn ng¨n ngõa "viÖc xuÊt khÈu t b¶n" thÕ nµo vÊn ®Ò phiªn tßa ë Khuªn xö nh÷ng ngêi céng s¶n vµ c¶ díi h×nh thøc v¶i, sîi b«ng v.v.? ThÕ th× t¹i sao lóc ®ã anh ®èi víi ®¶ng cña M¸c vµ c¸c ®ång chÝ cña «ng282. chèng xuÊt khÈu t b¶n díi h×nh thøc vµng? LÏ nµo kinh tÕ H«m qua, lÇn ®Çu tiªn t«i tù m×nh liÒu viÕt mét bµi b»ng chÝnh trÞ häc mËu dÞch tù do kÕt thóc b»ng viÖc trë l¹i chñ tiÕng Anh3* cho §a-na. Pi-p¬ ®ãng vai ngêi söa b¶n in thö, vµ nghÜa träng th¬ng thuÇn tuý vµ coi nervus rerum1* lµ ë chç c«ng viÖc sÏ ch¹y tr¬n tru, chØ cÇn t«i kiÕm ®îc mét quyÓn ng÷ xuÊt nhËp vµng? ph¸p thËt tèt vµ b¾t ®Çu m¹nh d¹n viÕt. ë Xi-ti, tÊt c¶ mäi ngêi ®Òu tin lµ sÏ næ ra chiÕn tranh sau Nh©n tiÖn xin nãi hai ®iÒu: bµi nãi võa råi cña B«-na-p¸c-t¬284. T«i còng ®· nhËn ®îc th Thø nhÊt, Blin-®¬ lu«n lu«n b¸m lÊy t«i v× quyÓn s¸ch cña cña «ng giµ Õp-n¬ tõ Phran-phuèc, trong ®ã l·o ta b¸o tin vÒ GhÐc-xen4*. nçi lo sî do bµi nãi trong lÔ cíi cña B«-na-p¸c-t¬ g©y ra trong bän bï nh×n ë §øc, ®Æc biÖt lµ trong c¸c nhµ ngo¹i giao ë Thø hai, anh ®õng quªn göi trong th sau lêi tuyªn bè vµ Phran-phuèc bªn s«ng Mai-n¬. §ång bµo chóng ta lµ nh÷ng ngêi ngèc dêng nµo, t«i ®· thÊy râ khi h«m qua ®äc tê 1. C.M¸c. "V¹ch trÇn vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn" "Frankfurter Journal", ë ®ã, trong mét bµi tin tõ Hai-®en-bÐc cã 2* - nh÷ng thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n bÞ khëi tè trong vô ¸n nãi r»ng trong nh÷ng n¬i cao c¶, giê ®©y, ch¾c ngêi ta ®· ®au Khuªn 3* C.M¸c. "Téi tö h×nh. - TiÓu phÈm cña «ng Cèp-®en. - Nh÷ng biÖn ph¸p cña Ng©n hµng Anh" 1* NghÜa ®en: thÇn kinh cña c¸c sù vËt, nghÜa bãng lµ thùc chÊt cña vÊn 4* Xem tËp nµy, tr. 279-280. ®Ò, ®éng lùc cña tÊt c¶ mäi sù vËt.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 284 M¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng giªng 1853 ¡ ng-ghen göi M¸c, 11 th¸ng hai 1853 285 VÒ b¸o "Times", t«i ®· nhËn ®îc nh÷ng tin tøc tØ mØ hoµn b uån vÒ viÖc truy bøc 285 toµn x¸c thùc sau ®©y, cã lÏ lµ ®îc anh quan t©m. GhÐc-vi-nót vÜ ®¹i , kÓ tõ khi B«-na-p¸c-t¬ lao vµo vßng tay "d©n chñ" vµ chóng ta ë vµo ®ªm tríc cña cuéc chiÕn tranh ¤ng Oan-t¬, nghÞ viÖn ®¹i biÓu cña Nèt-tinh-hªm, vÉn lµ «ng tuyªn truyÒn. vua b¸o hîp hiÕn, vÉn cßn lµ cæ ®«ng chñ chèt cña b¸o nµy. ¤ng M«-u-bri M«-ri-x¬ lµ bé trëng tµi chÝnh, gi¸m ®èc tµi chÝnh vµ T«i e r»ng Cra-pi-u-lin-xki1* sÏ ®îc n«ng d©n vµ thÞ d©n chÝnh trÞ cña b¸o "Times"; ®ã lµ mét ngêi phiªu lu chñ nghÜa §øc ®ãn tiÕp nh "vÞ cøu tinh vµ ngêi b¹n". Nh©n vËt kú quÆc vµ lµ chµng trai kh«ng chÝn ch¾n. ¤ng §i-lª-n¬ trÎ (b¹n cña §i- Êy xem ra cã nhiÖm vô hoµn toµn xuyªn t¹c tÊt c¶ c¸c lËp xra-e-li) lµ bé trëng néi vô. Cha «ng Êy lµ ngêi xuÊt b¶n b¸o trêng vµ c¸c ®¶ng truyÒn thèng, vµ lµm cho chóng mang tÝnh "Morning Chronicle". ¤ng §©y-xen l µ bé trëng ngo¹i giao. chÊt buån cêi. Ngoµi ra, b¸o "Times" cã mét c¸i g× ®ã gièng nh héi ®ång c¬ Mïa thu tåi tÖ ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn cuéc chiÕn tranh mËt. ñy viªn kiÖt xuÊt nhÊt trong sè c¸c ñy viªn cña nã lµ «ng ®ang b¾t ®Çu? L©u, nghÞ viÖn ®¹i biÓu cña Ki-®¬-min-xt¬, ngêi b¹ch t¹ng, Anh h·y viÕt cho t«i c¶ vÒ t×nh h×nh trong c«ng nghiÖp, ®Æc m¾t ®á vµ tãc tr¾ng, nh ngêi ta nãi, rÊt tµi ba vµ n¾m ch¾c biÖt lµ t×nh h×nh b«ng. c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh. C¹nh «ng ta lµ He-ri Ri-v¬ gi÷ mét c¬ng Tê b¸o cña Gi«n-x¬2* l¹i hng thÞnh. vÞ nho nhá trong vô thèng kª cña bé th¬ng m¹i, ngìng mé c¸c nhµ ho¹t ®éng nhµ níc thuéc ph¸i Oãc-lª-¨ng. ¤ng Lªm-p¬n Lóc nµy t«i coi cuèn s¸ch cña Cèp-®en, còng nh héi nghÞ viÕt c¸c bµi vÒ t×nh h×nh thÞ trêng tiÒn tÖ, song kh«ng cã ¶nh hoµ b×nh ë Man-se-xt¬ lµ ®iÒu hoµn toµn nh¶m nhÝ286. C¸c «ng hëng ®Õn ph¬ng híng chung cña tê b¸o. thÊy ®Êy, tê b¸o cña Pan-míc-xt¬n "Morning Post" nãi, nh÷ng XÐt theo th cña DÐc-phi, ë Pa-ri ®ang thÞnh hµnh ý kiÕn kÎ míi phÊt t s¶n hoµn toµn kh«ng cã kh¶ n¨ng qu¶n lý ®Êt r»ng trong vô TrÐc-n«-g«-ri-a287, B«-na-p¸c-t¬ tiÕn hµnh mét níc, ®iÒu nµy chØ cã giai cÊp quý téc lµ lµm ®îc. Tê "Morning ©m mu nµo ®ã víi vua Håi gi¸o chèng ¸o vµ Nga. Herald" ®¨ng bøc th göi tßa so¹n b¸o nµy, nh nã kh¼ng ®Þnh, Vale faveque1* th do chÝnh B«-na-p¸c-t¬ ®äc ®Ó viÕt, trong ®ã B«-na-p¸c-t¬ nãi r»ng «ng ta chØ ®Õn Anh nÕu n÷ hoµng cÇn 200 000 anh C.M¸c hïng gi÷ g×n trËt tù cña «ng ta ®Ó chèng ph¸i d©n chñ ®ang [Dßng ch÷ ghi thªm trªn ¶nh minh häa, lÊy tõ mét quyÓn s¸ch m¹nh lªn mét c¸ch ®¸ng sî. Giíi d©n chñ ®ã, tê "Herald" nãi, - kh«ng râ nhan ®Ò, göi kÌm theo th] ®ã lµ «ng, «ng Cèp-®en ¹, «ng vµ ®ång bän cña «ng. Ngêi phô n÷ trong ¶nh trªn thuéc thµnh phè nµo cña I-ta- 1* ý nãi Na-p«-lª-«ng III, ë ®©y gäi b»ng tªn cña nh©n vËt trong th¬ trµo phóng cña Hai-n¬ "Hai chµng hiÖp sÜ". 2* - Tê "People's Paper" 1* - Chóc m¹nh khoÎ vµ h·y th«ng c¶m cïng t«i.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 286 ¡ng-ghen göi M¸c, 11 th¸ng hai 1853 ¡ ng-ghen göi M¸c, 11 th¸ng hai 1853 287 trong qu©n ®éi. ViÖc kh«ng cã bÊt kú tin tøc tiÕp theo nµo tõ li-a? Be-lin-xon, mµ tõ ®ã ngêi TÐt-xin tõ ®©u ®· tung ra toµn thÕ giíi v« khèi lêi dèi tr¸ cã lîi cho mçi phong trµo I-ta-li-a289, lµ C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay mét lý do cã søc nÆng nãi lªn r»ng kh«ng cã viÖc më réng cuéc Briefwechsel zwischen F. Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc K. Marx". Bd. I, Stuttgart, 1913 khëi nghÜa ra c¸c vïng ngo¹i vi. T«i cho toµn bé c©u chuyÖn ®ã lµ cùc kú kh«ng hîp thêi, v× ngoµi sù b¹o ngîc cña ngêi ¸o nãi chung ra, c¨n cø duy nhÊt cho nã chØ lµ sù kiÖn TrÐc-n«-g«-ri-a th¶m h¹i290, n¬i mµ rèt 96 cuéc "trËt tù" Thæ NhÜ Kú còng ph¶i th¾ng sù d· man kiÓu thêi ¡ng-ghen göi M¸c H«-me ë TrÐc-n«-g«-ri-a. Nh vËy, nh÷ng nhµ ®éc tµi vÜ ®¹i Êy, ë Lu©n §«n hoµn toµn nh Dai-l¬, ®· bÞ m¾c c©u nh÷ng vë kÞch ngo¹i giao th«ng thêng vµ ®· tin vµo tÇm quan träng tÇm cì toµn thÕ giíi cña "vÊn ®Ò ph¬ng §«ng"! Râ rµng lµ trong viÖc nµy, hä tr«ng [Man-se-xt¬], 11 th¸ng Hai 1853 mong vµo mét sù bÊt ngê thó vÞ nµo ®ã tõ phÝa Lu-i Na-p«-lª- «ng, nhng «ng ta, nÕu kh«ng x¶y ra ®iÒu hoµn toµn kh«ng M¸c th©n mÕn lêng tríc nµo ®ã, sÏ th¶n nhiªn ®Ó mÆc hä trong c¬n ho¹n n¹n ThÕ lµ chóng t«i ®· biÕt ®îc vÒ c«ng viÖc vÜ ®¹i cña c¸c «ng vµ ®èi xö víi hä nh víi bän v« chÝnh phñ. Ngoµi ra, cã thÓ C«-sót vµ M¸t-di-ni288. Chóng t«i ë ®©y cã nh÷ng t liÖu rÊt pháng ®o¸n r»ng còng nh ë tÊt c¶ mäi cuéc khëi nghÜa ®îc tæ kh«ng ®Çy ®ñ, nhng theo t«i, ngµy mai hoÆc vµo ngµy thø hai chøc tríc ®©y, thêi ®iÓm hµnh ®éng do nh÷ng sù ngÉu nhiªn chóng ta sÏ nghe thÊy r»ng tÊt c¶ ®· kÕt thóc. Mi-la-n« lµ ®Þa ®Þa ph¬ng hÕt søc kh«ng ®¸ng kÓ quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n rÊt ®iÓm rÊt tèt cho nh÷ng cuéc chiÕn ®Êu ®êng phè: Ýt ®êng phè nhiÒu so víi nh÷ng sù kiÖn thùc sù cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. th¼ng, h¬n n÷a c¸c ®êng phè kh«ng nèi liÒn víi nhau, hÇu nh M¸t-di-ni cã lÏ Ýt ra lµ ë t¹i chç, kh«ng thÓ kh¸c thÕ ®îc. Dï ë mäi n¬i ®Òu lµ nh÷ng ngâ hÎm ngo»n ngoÌo hÑp víi nh÷ng cho nh÷ng lêi h« hµo huªnh hoang cña «ng ta cã ngu xuÈn ®Õn nhµ cao, ®å sé, x©y b»ng ®¸; mçi nhµ tù nã ®Òu lµ mét ph¸o ®µi mÊy ®i n÷a, th× chóng vÉn cã thÓ thµnh c«ng phÇn nµo ë nh÷ng cã têng dµy tõ 3 ®Õn 5 phót, vµ h¬n n÷a, cha ch¾c ®· b¾n thñng; cöa sæ nh÷ng tÇng trÖt (hÇu nh ë kh¾p n¬i) ®Òu cã song ngêi I-ta-li-a cã thiªn híng hïng hån. Nhng k×a, nh©n vËt s¾t nh ë mét sè n¬i t¹i Khuªn. Nhng tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã C«-sót n¨ng næ tét ®Ønh! Con ngêi Êy ®· chÕt h¼n sau toµn pháng cã Ých g×, chóng kh«ng cã c¬ may nµo c¶. Sau n¨m 1849, bé c©u chuyÖn ®ã. Vµo n¨m 1853 kh«ng cßn cã thÓ ®µng hoµng Ra-®Ðt-xki ra lÖnh kh«i phôc l¹i c«ng sù cña dinh luü cò, vµ bªu riÕu nh÷ng tham väng nùc cêi nh vËy ®îc n÷a. Sù nÕu chóng hoµn thµnh - cã ®ñ thêi gian ®Ó lµm viÖc ®ã, th× ham mª trõu tîng cña M¸t-di-ni ®èi víi khëi nghÜa dï cã v« lý Mi-la-n« sÏ thuéc vÒ ngêi ¸o chõng nµo hä cßn cã dinh luü mµ thÕ nµo ch¨ng n÷a, th× «ng ta vÉn ®øng cao h¬n v« tËn so víi nghÜa qu©n kh«ng thÓ chiÕm ®îc, nÕu kh«ng cã cuéc næi dËy C«-sót hïng dòng, ngêi l¹i ®ang gÆp l¹i vai trß «ng ta ®· ®ãng
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 288 M¸c göi ¡ng-ghen , 23 th¸ng hai 1853 M¸c göi ¡ng-ghen , 23 th¸ng hai 1853 289 ë Vi-®in291, vµ tõ chç Èn nÊp an toµn, ban hµnh kh«ng ®©u vµo n¨m hoÆc thø s¸u - hay cha? ®©u s¾c lÖnh gi¶i phãng tæ quèc. Th»ng cha Êy qu¶ thËt lµ mét Ph.¡. cña anh kÎ hÌn nh¸t vµ mét kÎ th¶m h¹i. B©y giê chóng ta h·y xem xem n«ng d©n I-ta-li-a sÏ xö sù nh thÕ nµo. Ngay c¶ trong trêng hîp nh÷ng thµnh c«ng cha C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc tõng nghe thÊy vµ kh«ng thÓ tëng tîng ®îc, cha M¸t-di-ni K. Marx". Bd. I, Stuttgart, 1913 cïng nh÷ng ngêi t s¶n vµ quý téc cña «ng ta còng cã thÓ tr¶i qua ë ®©y nh÷ng ®iÒu rÊt khã chÞu; vµ nÕu ngêi ¸o cã kh¶ n¨ng xua nh÷ng ngêi n«ng d©n Êy ra chèng giai cÊp quý téc, th× ch¾c ch¾n hä sÏ lµm viÖc ®ã. 97 Ngêi ¸o ch¾c h¼n cßn cã ë I-ta-li-a 120000 qu©n lÝnh; t«i M¸c göi ¡ng-ghen293 kh«ng hiÓu lµm sao cã thÓ ph¸t ®éng cuéc khëi nghÜa chèng l¹i ë Man-se-xt¬ hä nÕu kh«ng x¶y ra nh÷ng cuéc khëi nghÜa ngay trong qu©n ®éi. Mµ t«i th× kh«ng tin vµo cuéc khëi nghÜa cña nh÷ng ngêi H«n-vÕt292 ë I-ta-li-a, ngay c¶ theo lÖnh cña C«-sót; muèn thÕ [Lu©n §«n], 23 th¸ng Hai 1853 cÇn cã nh÷ng sù kiÖn lín h¬n n÷a, mµ nhê ba n¨m khæ luyÖn ¡ng-ghen th©n mÕn! trong ®iÒu kiÖn hoµ b×nh, qu©n ¸o ®· bÎ g·y ®îc sù ngoan cêng cña nhiÒu ngêi trong sè hä b»ng c¸ch quÊt roi kh«ng chØ T«i èm nÆng. "Nh÷ng ngêi Phæ nham hiÓm" kh«ng cho t«i n»m, còng kh«ng cho t«i ngåi, t«i ®øng1*. V× vËy mµ l©u nay t«i vµo mét c¸i m«ng ngêi H«n-vÕt. im h¬i lÆng tiÕng, vµ thËm chÝ t«i kh«ng viÕt th b¸o ®· nhËn Toµn bé chuyÖn Êy t«i c¶m thÊy quan träng chØ víi tÝnh c¸ch ®îc tiÒn. lµ triÖu chøng mµ th«i; ®· b¾t ®Çu cã sù ph¶n øng chèng l¹i ¸ch Anh ®· thÊy C«-sót phñ nhËn nh thÕ nµo lêi tuyªn bè Mi- ¸p bøc ®îc thiÕt lËp sau n¨m 1849, vµ dÜ nhiªn nã b¾t ®Çu ë la-n« ®îc g¸n cho lµ cña «ng ta, nhê sù gióp ®ì cña mét tªn n¬i nh¹y c¶m nhÊt. ë ®©y, chuyÖn nµy g©y Ên tîng lín, vµ bän cíp biÓn Mü, thuyÒn trëng Mai-n¬ RÝt294. H«m qua Xª-me-r¬ phi-li-xtanh b¾t ®Çu ®ång ý r»ng n¨m nay sÏ kh«ng ®i qua mét viÕt cho t«i tõ Pa-ri r»ng «ng Êy biÕt døt kho¸t r»ng b¶n tuyªn bè c¸ch yªn æn. NÕu b©y giê mµ mÊt mïa lóa m× vµ b«ng, khã kh¨n lµ thùc. V¶ l¹i ®iÒu ®ã ®· râ qua néi dung cña nã. Tê "Leader" vÒ tµi chÝnh vµ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu liªn quan víi t×nh h×nh ®ã, th× chóng ta sÏ cßn thÊy! Anh ®· nhËn ®îc 3 pao t«i göi cho anh tuÇn tríc - vµo thø 1* ¸m chØ hµi híc bÖnh trÜ t¨ng nÆng.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 290 M¸c göi ¡ng-ghen , 23 th¸ng hai 1853 M¸c göi ¡ng-ghen , 23 th¸ng hai 1853 291 m×nh. (tê b¸o th©n M¸t-di-ni) Cßn mét ®iÒu n÷a. Trong sè chóng ta, ai mµ tin r»ng sau bèn "cho lµ cÇn nh¾c nhë b¹n ®äc cña m×nh r»ng viÖc ®ã chØ liªn n¨m th¾ng lîi, chuÈn bÞ chiÕn tranh vµ kho¸c l¸c cña m×nh, thÕ quan ®Õn quan hÖ qua l¹i gi÷a «ng C«-sót vµ «ng M¸t-di-ni, mµ «ng M¸t-di-ni th× hiÖn giê kh«ng ph¶i ë níc Anh"295. lùc ph¶n ®éng sÏ c¶m thÊy m×nh yÕu ®uèi v« tËn, ®Õn møc nã sÏ ph¸t ra lêi la thÐt khiÕp sî thùc sù ngay trong cuéc b¹o ®éng Lêi tuyªn bè cña §en-la Rèc-c« trªn tê "Daily News" trùc ®Çu tiªn? NiÒm tin cña nh÷ng th»ng cha Êy vµo c¸ch m¹ng tiÕp nh»m chèng A-g«-xti-ni, nhng còng gi¸n tiÕp chèng c¶ kh«ng g× ph¸ vì ®îc. B©y giê hä l¹i x¸c nhËn tríc toµn thÕ C«-sót, chÝnh anh ch¾c ®· ®äc qua råi296. Par nobile fratrum1* râ giíi r»ng hä c¶m thÊy kh«ng v÷ng ch¾c. Trong khi "giíi lu rµng lµ t¸ch ®«i. C«-sót kh«ng chØ hÌn nh¸t, mµ cßn dèi tr¸. vong" trªn thùc tÕ ®· hoµn toµn bÞ ph¸ s¶n vµ kh«ng l«i kÐo næi Anh ®¸nh gi¸ qu¸ cao M¸t-di-ni khi cho r»ng ®Ých th©n «ng mét ngêi nµo, th× hä, qua miÖng tÊt c¶ c¸c b¸o chÝnh phñ cña ta ë Mi-la-n«. Vµo nh÷ng thêi ®iÓm g¨ng nh thÕ, «ng ta rêi m×nh ®· b« b« kh¾p toµn thÕ giíi vÒ sù hïng m¹nh cña m×nh vµ níc Anh ®Ó g©y nªn sù ngê vùc r»ng «ng ta cã mÆt ë trªn chiÕn ®· t¹o nªn niÒm tin r»ng nh÷ng c«ng d©n trung thùc bÞ víng trêng. m¾c tõ mäi phÝa bëi mét m¹ng líi c¸c vô ©m mu. ChuyÖn Mi-la-n« víi tÝnh c¸ch lµ ®o¹n kÕt cña nh÷ng ©m Ad vocem1* Ban-®i-a. H¾n b©y giê ®ang ë Pa-ri. Trong tay t«i mu mu«n thuë cña M¸t-di-ni cã th¶m h¹i thÕ nµo ®i n÷a, vµ hiÖn cã nh÷ng b»ng cø chøng minh r»ng nh©n vËt cao thîng tuy t«i tin tëng s©u s¾c r»ng «ng ta lµm h¹i chÝnh m×nh rÊt ®ã lµ mËt th¸m cña chÝnh phñ ¸o. ViÖc trë vÒ Ph¸p h¾n ®¹t nhiÒu, t«i vÉn tin r»ng sù kiÖn ®ã cã Ých cho toµn bé phong trµo ®îc b»ng c¸i gi¸ lµ chÊp nhËn chøc vô bÝ mËt trong bé c¶nh s¸t c¸ch m¹ng nãi chung. Cô thÓ lµ do sù th« b¹o mµ [ngêi ¸o]2* Ph¸p. Trong chÝnh lóc ®ã, ë Pa-ri h¾n lµ ph¸i viªn chÝnh thøc dïng ®Ó thu lîi tõ sù kiÖn ®ã. NÕu Ra-®Ðt-xki noi g¬ng Xt¬-ra- cña C«-sót, muèn nhËn tiÒn cñ B«-na-p¸c-t¬. H¬n n÷a, ë Pa-ri x«n-®¬, nÕu «ng ta khen nh÷ng ngêi tiÓu thÞ d©n Mi-la-n« vÒ chµng trai nµy ®an mét m¹ng líi mµ chÝnh h¾n r¬i vµo. Cßn vÒ "c¸ch c xö ®óng ®¾n" cña hä, m« t¶ toµn bé c©u chuyÖn lµ mét b¶n th¶o cña chóng ta2*, th× h¾n ®· b¸n nã cho Gr©y-ph¬ ®i ®ã cuéc b¹o ®éng th¶m h¹i cña mét sè "tªn v« l¹i" vµ chïng d©y ®i ®©y víi c¸i tªn lµ "Sun-tx¬". V¶ l¹i, c¶ hai ®Õn lît hä l¹i lõa c¬ng mét Ýt ®Ó tá sù tin cËy chiÕu lÖ cña m×nh, th× ®¶ng c¸ch m¹ng chÝnh phñ, tuyªn bè r»ng hä "nhËn ®îc tµi liÖu" Êy tõ kho lu sÏ bÞ « nhôc tríc bµn d©n thiªn h¹. Nhng b©y giê, khi «ng ta thùc tr÷ cña mét "héi kÝn". §ã lµ lèi nãi nghiÖp vô cña hä. hµnh chÕ ®é cíp bãc víi ý nghÜa ®Çy ®ñ cña tõ ®ã, «ng ta biÕn I-ta-li-a thµnh "miÖng nói löa c¸ch m¹ng" mµ M¸t-di-ni sÏ kh«ng VÉn cha cã tin tøc nµo tõ Sa-bª-lÝt-x¬ ngoµi viÖc c¸i nµy3* bao giê t¹o ra ®îc b»ng tÊt c¶ mäi ma lùc cña b¶n tuyªn bè cña l u hµnh ë §øc. CËu Êy vÉn cha d¸m göi thø g× sang ®©y v× 1* -VÒ 1* CÆp anh em quyÒn quý (H«-ra-x¬. "Th¬ trµo phóng", quyÓn II, bµi thø ba) 2* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Nh÷ng vÜ nh©n cña giíi lu vong" 2* ë chç nµy b¶n viÕt tay bÞ h h¹i. 3* C.M¸c. "V¹ch trÇn vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 292 M¸c göi ¡ng-ghen , 23 th¸ng hai 1853 ¡ ng-ghen göi M¸c, 9 th¸ng ba 1853 293 sî c¶nh s¸t Ph¸p bãc bao gãi ra vµ b¸o viÖc nµy cho c¶nh s¸t gãi víi tÊt c¶ mäi tê b¸o vµ th cña Clót-x¬ cßn l¹i ë chç t«i. Phæ. Trong sè tÊt c¶ nh÷ng chiÕn c«ng cña cËu nhãc Gi«n-ni, ®iÓm tét ®Ønh1*, chiÕn c«ng võa råi lµ ®iÓn h×nh nhÊt. Ngay c¶ b¸o T«i ®îc biÕt qua mét nguån ®¸ng tin cËy r»ng L¬-®ruy - nhng ®©y lµ ®iÒu bÝ mËt (Na-p«-lª-«ng ch¾c biÕt ®iÒu nµy còng "Times" còng ph¶i thõa nhËn r»ng Gi«n-ni "g©y ra rÊt Ýt nhiÖt t×nh"299. râ nh t«i) - ba - bèn tuÇn n÷a ®Þnh "®¸nh ®ßn" ë Pa-ri. Mét nh©n chøng kÓ cho t«i nghe r»ng nh÷ng tin tøc ®Çu tiªn vÒ cuéc Vî cña H¸c-ni2* ®· chÕt. C¶ bµ Ph«n Bruy-rinh còng vËy. khëi nghÜa Mi-la-n« ®· g©y ra ë Pa-ri mét sù x¸o ®éng lín. D©n GÇn ®©y t«i cã trao ®æi th tõ víi «ng Ph«n Bruy-ninh, hoµn chóng tô tËp ®«ng trªn ®êng phè v.v. kh«ng ph¶i ®Ó næi dËy toµn nãi vÒ Kin-ken vµ Vi-lÝch3*. T«i ®· viÕt cho anh lµ c¸ch ®©y khëi nghÜa, lµ lµ ®Ó bµn ra t¸n vµo vÒ c¸c tin tøc. Nãi chung, mét th¸ng Vi-lÝch ®· ®¸p tµu ®i Mü. ngêi Ph¸p ë ®©y rÊt hµi lßng vÒ viÖc M¸t-di-ni bÞ tai tiÕng víi Chµo anh. "hµnh ®éng" cña m×nh. §ã lµ sù phôc thï ®èi víi hä1*. C.M. cña anh Lêi kªu gäi s¸u dßng cña chóng ta vÒ viÖc ñng hé nh÷ng ngêi ë Khuªn ®· xuÊt hiÖn nhê sù hç trî cña Clót-x¬ trªn tÊt c¶ c¸c b¸o Mü, ®ång thêi trong mçi trêng hîp ®Òu cã lêi më ®Çu C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay nh©n danh héi thÓ dôc t¬ng øng297. Chóng ta xem xem. VÉn nguyªn b¶n trong Marx - Engels Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc cha cã tin tøc g× tõ nh÷ng ngêi b¹n th©n thiÕt cña chóng ta ë Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 1, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C. M¸c vµ chÝnh Khuªn. ThÕ qu¶ lµ thËn träng! Mét trong sè hä, nguyªn Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø trung uý StÐp-phen, - ®· cã mÆt t¹i phiªn tßa Khuªn víi t c¸ch nhÊt, t. XXI, 1929 nh©n chøng bµo ch÷a, - ®· ®Õn ®©y vµ lËp tøc nhËn ®îc ghÕ thÇy gi¸o ë trêng cña PhrÝt-len-®¬. Blin-®¬ b¸m lÊy t«i hµng ngµy vÒ vÊn ®Ò "HÐc-xen"; còng nh §ron-ke b¸m lÊy t«i vÒ vÊn ®Ò lêi tuyªn bè cña Rai-sen-b¸c2*. §èi víi §ron-ke ®iÒu ®ã lµ quan träng ®Ó cã kh¶ n¨ng nh©n danh ngêi kh¸c mµ b¾t ®Çu céng t¸c víi "Volkshalle" ë Khuªn. Anh sÏ nãi g× vÒ viÖc c¸c cha cè cña gi¸o héi quèc gia tham gia tÝch cùc vµo phong trµo rñi ro v× ngµy lao ®éng mêi giê?298. 1* - Tªn lãng mµ nh÷ng ngêi cÊp tiÕn ®Æt cho Rít-xen, ngêi ®· nhËn xÐt VÉn c¸i trß ch¬i cò rÝch Êy. Ngµy thø b¶y t«i sÏ göi cho anh mét cuéc c¶i c¸ch nghÞ viÖn n¨m 1852 lµ tét ®Ønh cña sù ph¸t triÓn hîp hiÕn cña níc Anh. 1* Xem tËp nµy, tr. 60-61. 2* - Mª-ri H¸c-ni 2* Xem tËp nµy, tr. 261-262, 280-282. 3* Xem tËp nµy, tr. 724-726.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 294 ¡ng-ghen göi M¸c, 9 th¸ng ba 1853 ¡ ng-ghen göi M¸c, 9 th¸ng ba 1853 295 nh¸t vµ ®ª tiÖn h¬n hai bøc th Êy cña C«-sót. Vµ ®ång thêi cßn cã tham väng thêng xuyªn: "T«i lµ con ngêi th¼ng th¾n, trung 98 thùc". H¬n n÷a, nh÷ng ngµi Êy ph¶i thËn träng. Nhì ra cã dï ¡ng-ghen göi M¸c300 chØ lµ nh÷ng tang vËt nµo ®ã th× A-bíc-®in v« cïng dÔ th¬ng ë Lu©n §«n Êy kh«ng gi©y phót ngÇn ng¹i bá tï vµ truy tè hä, - cßn t«i th× t«i kh«ng m¶y may tin r»ng trong viÖc nµy hä ®îc bµo ch÷a v« téi. [Man-se-xt¬, 9 th¸ng Ba 1853] "Néi c¸c cña tÊt c¶ mäi tµi n¨ng"302 thËt ra lµ ®iÒu hoµn toµn M¸c th©n mÕn! dèi tr¸. Gi«n-ni1* cßn hÐo hon h¬n c¶ bÊt cø lóc nµo tríc ®©y, H«m qua t«i ®· göi cho anh mét nöa tê phiÕu n¨m pao, nöa Gl¸t-xt«n vÜ ®¹i - kÎ lµm bé th«ng minh tù m·n nh kiÓu Mª- thø hai t«i ®· göi cïng mét lóc trong phong b× ®Ò tªn §ron-ke. vÝt-xen, A-bíc-®in - lµ mét viªn ®¹i thÇn ®iÓn h×nh hoµn toµn bÞ T«i ®ang ë vµo t×nh thÕ rÊt khã kh¨n. Trong th¸ng Hai, v× tr¶ c¸c ©m hëng ngo¹i giao cña ®¶ng To-ri chi phèi, XÝt-ni HÐc- nî v.v. t«i ®· ph¶i chi gÇn 50 pao, cßn trong th¸ng nµy vµ th¸ng bíc, vÞ th¸nh t«ng ®å Gi¨ng nµy cña ®Êng cøu thÕ qu¸ cè, Pi-l¬, sau t«i cßn ph¶i tr¶ kho¶ng 30 pao n÷a. NÕu kh«ng th× t«i ®· lµ bé trëng quèc phßng hoµn toµn bÊt lùc; tãm l¹i lµ mét phe göi cho anh nhiÒu h¬n. ViÖc c¶i c¸ch chi tiªu c¸ nh©n cña t«i trë c¸nh tèt. Vµ ®ång thêi tÊt c¶ bän hä ®Òu c¶m thÊy m×nh lµm nªn cÊp b¸ch, vµ mét hoÆc hai tuÇn n÷a t«i sÏ ®i khái c¨n hé viÖc kh«ng ®óng chç, trõ l·o giµ Pan-míc-xt¬n v« liªm sØ ®©u nµy vµ chuyÓn tíi sèng ë mét c¨n hé rÎ h¬n, còng nh sÏ chuyÓn ®©u còng coi nh ë nhµ vµ, nh nh÷ng cuéc tranh luËn cña sang nh÷ng thøc uèng nhÑ h¬n ®Ó chuÈn bÞ s½n sµng cho thêi M¸t-di-ni ë c¶ hai viÖn303 chøng minh, «ng ta cã t©m tr¹ng ®iÓm quyÕt to¸n träng thÓ. N¨m ngo¸i, ¬n trêi, t«i ®· chi tiªu hÕt mét nöa lîi nhuËn cña «ng cô t«i1* trong c«ng viÖc ë ®©y. ngang ng¹nh cha tõng cã. V× r»ng tõ thêi c¸c cuéc tranh luËn Khi «ng cô t«i s¾p tíi, chóng t«i sÏ chuyÓn sang mét c¨n hé tèt, vÒ vÊn ®Ò Hy L¹p, luËt vÒ d©n binh vµ tranh luËn vÒ th chóc mõng304, «ng de facto2* lµ thñ lÜnh cña h¹ nghÞ viÖn. ViÖc Gi«n- chóng t«i sÏ b¾t ®Çu mua thø x× gµ vµ rîu ngon v.v. ®Ó g©y Ên tîng. §êi lµ thÕ. ni ®¸ng th¬ng gi÷ c¬ng vÞ nµy mét c¸ch pro forma3* chØ lµ mét sù trí trªu cay ®¾ng; nhng khi Gi«n-ni ë t c¸ch nµy cßn ph¶i Trong con m¾t cña c«ng chóng ë ®©y, c«ng chóng §øc còng nhËn kho¶n l¬ng bæng ®Æc biÖt th× ®ã ®· lµ mét sù tr¬ tr¸o nh c«ng chóng Anh, «ng C«-sót ®· hoµn toµn tù h·m h¹i m×nh b»ng nh÷ng lêi tuyªn bè cña «ng ta301. M¸t-di-ni còng ®· lµm hoµn toµn; dÜ nhiªn, mçi chøc vô míi ®Òu lµ bæng léc ®èi víi h¹i m×nh do chÝnh cuéc khëi nghÜa, còng nh do cung c¸ch hÌn c¶ hai ®¶ng. T«i tß mß chê ®îi ng©n s¸ch cña «ng Gl¸t-xt«n; h¹ lµ b¾t ®Çu hµnh ®éng tõ viÖc giÕt nh÷ng ngêi lÝnh ®¬n ®éc, lµm cho ngêi Anh ®Æc biÖt ghª tëm. Khã h×nh dung c¸i g× hÌn 1* - Rít-xen 2* - thùc tÕ 1* - Phri-®rÝch ¡ng-ghen cha, cha cña ¡ng-ghen 3* - lÊy lÖ, h×nh thøc
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 296 ¡ng-ghen göi M¸c, 9 th¸ng ba 1853 ¡ ng-ghen göi M¸c, 9 th¸ng ba 1853 297 ngêi Phr¨ng-c¬1*, mµ chØ lµ chiÕc quÇn hÑp cña hä. Ngêi ta nh÷ng ý kiÕn cña «ng ta vÒ c¸c dù ¸n ng©n s¸ch vµ vÒ ®Ò nghÞ cña Hi-um vµ thuÕ suÊt305 b¾t buéc ph¶i nghÜ r»ng «ng ta sÏ gi÷ khÈn kho¶n gîi ý nªn b¾t chíc nÒn kiÕn tróc, nghi lÔ v.v. cña tÊt c¶ mäi c¸i Ýt nhiÒu theo lèi cò. Râ rµng, ®ã lµ kÕt qu¶ duy Thæ NhÜ Kú. B¶n th©n t¸c gi¶ ®· bao phen bÞ ngêi Thæ NhÜ Kú nhÊt cña viÖc thµnh lËp néi c¸c liªn hiÖp yªu níc. Trong khi ®¸ ®Ýt, nhng råi t¸c gi¶ thÊy râ r»ng chÝnh m×nh cã lçi trong ®ã, c¸c vô viÖc mua chuéc trong thêi kú bÇu cö gÇn ®©y lµ hÕt viÖc nµy. Sù tiÕp xóc víi ngêi ch©u ¢u, nh÷ng mu toan khai søc giËt g©n, vµ b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c khiÕn cho trong hãa chØ lµm rèi lo¹n vµ lµm suy yÕu ngêi Thæ NhÜ Kú. HiÕn thêi kú häp sau cÇn ph¶i ®a ra th«ng qua mét c¸i g× ®ã kiÓu ph¸p Thæ NhÜ Kú díi d¹ng "thuÇn tuý" cña nã lµ hiÕn ph¸p tèt nh ®¹o luËt vÒ c¶i c¸ch. NÕu ®Õn lóc Êy mµ th¬ng m¹i trë nªn nhÊt trong sè tÊt c¶ nh÷ng hiÕn ph¸p hiÖn cã vµ hÇu nh cao tåi tÖ vµ lôc ®Þa b¾t ®Çu nhóc nhÝch th× chóng ta sÏ cßn ®îc h¬n hiÕn ph¸p Anh. Ngêi Thæ NhÜ Kú cã chÕ ®é tù qu¶n dùa thÊy nhiÒu ®iÒu lý thó. trªn phong tôc tËp qu¸n ngµn n¨m vµ kinh Co-ran. Vua Thæ B©y giê ë nhµ t«i cã cuèn s¸ch cña Uèc-c¸c-t¬306, c¸i «ng nghÞ NhÜ Kú ch¼ng nh÷ng kh«ng ph¶i lµ "b¹o chóa", mµ quyÒn lùc sÜ ®iªn coi Pan-míc-xt¬n lµ tay sai ¨n l¬ng cña Nga. Sù viÖc cña «ng cßn h¹n chÕ h¬n quyÒn lùc cña n÷ hoµng tèi nh©n tõ2*. ®îc c¾t nghÜa rÊt ®¬n gi¶n. Con ngêi Êy lµ ngêi Xcèt-len gèc Tù do tÝn ngìng chØ cã ë Thæ NhÜ Kú. ë thiªn ®êng nµy kh«ng Xen-t¬ nhËn häc vÊn X¾c-x«ng - Xcèt-len; vÒ xu híng, «ng ta cã vµ kh«ng thÓ cã sù kh¸c biÖt giai cÊp, ®Êu tranh giai cÊp, lµ ngêi theo chñ nghÜa l·ng m¹n, vÒ häc vÊn lµ ngêi thuéc ®¶ng chÝnh trÞ, v× trong ®êi sèng chÝnh trÞ trong níc, tÊt c¶ mäi ph¸i mËu dÞch tù do. ¤ng ta ®· ®i Hy L¹p víi t c¸ch lµ ngêi ngêi ®Òu theo mét ý kiÕn. Kh«ng ë ®©u cã sù tËp quyÒn Ýt h¬n ë th©n Hy L¹p, nhng sau khi ®¸nh nhau ba n¨m víi ngêi Thæ Thæ NhÜ Kú. Tãm l¹i - chØ cã ngêi Thæ NhÜ Kú lµ cã tù do. NhÜ Kú «ng ta ®i Thæ NhÜ Kú vµ trë thµnh ngêi h©m mé chÝnh Nga hoµng3* ©m mu chèng l¹i ®Êt níc h¹nh phóc nµy víi nh÷ng ngêi Thæ NhÜ Kú Êy. ¤ng ta kho¸i tr¸ v× ®¹o Håi, vµ sù gióp ®ì cña c¸c cha cè Hy L¹p, cßn níc Anh th× lu«n lu«n ®Ó khÈu hiÖu cña «ng ta lµ: nÕu t«i kh«ng ph¶i lµ ngêi theo ®¹o cho Nga hoµng d¾t mòi m×nh. Anh ph¶i ñng hé Thæ NhÜ Kú v.v. Can-vanh, th× t«i sÏ chØ cã thÓ lµ tÝn ®å ®¹o Håi. Ngêi Thæ NhÜ vµ v.v. - tãm l¹i, tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu chung chung cò kü vµ nh¹t Kú, ®Æc biÖt lµ ngêi Thæ NhÜ Kú thêi toµn thÞnh cña §Õ chÕ ¤- nhÏo. Nh×n chung quyÓn s¸ch ®ã rÊt ngé nghÜnh. Nhng c¸i xman, lµ d©n téc hoµn h¶o nhÊt trªn thÕ giíi vÒ tÊt c¶ mäi mÆt, kh«ng trõ mÆt nµo. TiÕng Thæ NhÜ Kú lµ thø ng«n ng÷ hoµn h¶o thó vÞ nhÊt lµ ë chç toµn bé chÝnh s¸ch cña ph¸i tù do Anh ®èi nhÊt vµ nghe ªm tai nhÊt trªn thÕ giíi. Toµn bé lêi ba hoa víi Pan-míc-xt¬n ®Òu dùa trªn ®iÒu ®ã. ThÝ dô, tÊt c¶ nh÷ng ngu ngèc Êy vÒ sù d· man, tµn khèc, sù ng¹o m¹n d· man nùc bµi trªn b¸o "Daily News" vÒ sù d¬ d¸y kiÓu Thæ NhÜ Kú ®Òu cêi hoµn toµn chØ b¾t nguån tõ sù ngu dèt cña ngêi ch©u ¢u hoµn toµn lµ chuyÖn kÓ l¹i lêi cña Uèc-c¸c-t¬, ngêi víi t c¸ch trong tÊt c¶ mäi c¸i liªn quan ®Õn Thæ NhÜ Kú vµ tõ nh÷ng luËn ®iÖu vu khèng cña nh÷ng ngêi híng dÉn vµ phiªn 1* NghÜa lµ ngêi T©y ¢u (Phr¨ng-c¬ lµ tªn gäi phæ biÕn ë CËn §«ng ®Ó chØ dÞch Hy L¹p cã thiªn kiÕn. NÕu mét ngêi ch©u ¢u nµo ®ã bÞ d©n T©y ¢u). ®èi xö xÊu ë Thæ NhÜ Kú, th× chØ do lçi cña chÝnh hä; c¸i mµ 2* VÝch-to-ri-a 3* Ni-c«-lai I ngêi Thæ NhÜ Kú ghÐt kh«ng ph¶i lµ t«n gi¸o vµ tÝnh chÊt cña
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 298 ¡ng-ghen göi M¸c, 9 th¸ng ba 1853 M¸c göi ¡ng-ghen, 10 th¸ng ba 1853 299 thuéc ph¸i tù do mËu dÞch ®îc hëng sù tÝn nhiÖm tuyÖt ®èi, May thay, b«ng xuèng gi¸, thµnh thö trªn thÞ trêng chøng tuy «ng ta chØ trÝch ngêi Anh lµ b»ng viÖc nhËp khÈu cña m×nh kho¸n kh«ng x¶y ra ®iÒu g×, vµ c«ng chóng cã kh¶ n¨ng chuyªn ngêi Anh lµm h¹i c«ng nghiÖp TÐt-xa-li-a. Nhng ë ngêi t©m bµn luËn nh÷ng sù kiÖn lín lao ®ã. C¸c xëng kÐo sîi vµ ®a miÒn nói Xcèt-len, ®iÒu ®ã kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®óng nh sè xëng dÖt cßn ch¹y ®Òu, nhng trong ngµnh s¶n xuÊt v¶i s¬n th« (domestics) ®· b¾t ®Çu cã sù ®×nh trÖ hoµn toµn vµ, tõ ngµy vËy. thø hai trë ®i, tÊt c¶ mäi c«ng xëng cña ngµnh nµy sÏ chØ lµm §iÒu rÊt cã Ých lµ b¸o "Times", tuy lóc ®Çu v× lîi Ých cña Nga, viÖc mçi tuÇn ba ngµy. cuèi cïng ®· chèng l¹i c©u chuyÖn ví vÈn phi-li-xtanh cò vÒ sù T«i göi lêi chµo chÞ vµ c¸c ch¸u. toµn vÑn cña Thæ NhÜ Kú. B¸o "Daily News" ngu ngèc, do sù §ron-ke ®· nhËn ®îc chuyÖn Rai-sen-b¸c1* h¹n chÕ t s¶n cña m×nh mµ hãa ra thiÓn cËn, gµo thÐt vÒ sù ph¶n tr¾c vµ kh«ng thÓ nghÜ ra ®iÒu g× tèt h¬n chÝnh trß nh¬ Ph.¡. cña anh nhuèc ngo¹i giao cò rÝch Êy307. NÕu chuyÖn ®ã cßn kÐo dµi mét Ýt n÷a, th× nh÷ng «ng Êy vÉn sÏ bÞ buéc ph¶i nhanh chãng viÖn VÒ HÐc-xen2* nay mai t«i sÏ thu xÕp xong. §ång thêi cã khã ®Õn nh÷ng lý lÏ kh¸c vµ ®i ®Õn kÕt luËn r»ng chØ cã cuéc c¸ch kh¨n ng¨n c¶n t«i viÕt th cho em rÓ t«i3* b©y giê. m¹ng trªn lôc ®Þa míi cã thÓ chÊm døt toµn bé ®iÒu nh¶m nhÝ ®ã. DÇn dµ c¶ nh÷ng kÎ phi-li-xtanh ®am mª nhÊt còng sÏ ph¶i C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay hiÓu r»ng kh«ng cã c¸ch m¹ng th× kh«ng mét vÊn ®Ò nµo cã thÓ nguyªn b¶n trong Marx - Engels Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ®îc gi¶i quyÕt. Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 1, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C. M¸c vµ ChuyÖn thuÕ quan ¸o - Phæ308 lµ sù tiÕn bé duy nhÊt ®¹t Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø ®îc ë §øc. Et encore!1* HiÖp íc ®ã chång chÊt mäi ®iÒu kiÖn nhÊt, t. XXI, 1929 b¶o lu vµ nhiÒu ®iÓm c¬ b¶n ®îc giao cho c¸c tiÓu ban sau nµy gi¶i quyÕt trong khi møc gi¶m thùc tÕ thuÕ quan rÊt kh«ng ®¸ng kÓ, ®Õn møc tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã cha ch¾c ®¹t ®îc kÕt qu¶ nµo. Khi cuéc ®¹i khñng ho¶ng c«ng nghiÖp næ ra th× toµn bé hiÖp íc th¬ng m¹i Êy sÏ biÕn mÊt trong sù ph¸ s¶n chung. ë chç chóng t«i ®©y chØ cã chuyÖn ngêi ta trém c¾p x¬ng cèt vì tan trªn ®êng s¾t vµ v¨ng ®i mÊt. Bän phi-li-xtanh ë 1* Xem tËp nµy, tr. 261-262. ®©y bÞ chÊn ®éng tríc nh÷ng sù kiÖn kh¸c thêng tuÇn qua. 2* §©y nãi ®Õn quyÓn s¸ch cña HÐc-xen "VÒ sù ph¸t triÓn cña c¸c t tëng c¸ch m¹ng ë Nga". 1* - Vµ cßn n÷a! 3* - Bl¨ng-c¬
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 2 phần 1
45 p | 61 | 8
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 2
70 p | 54 | 7
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 31 phần 4
57 p | 72 | 7
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 11 phần 5
49 p | 78 | 7
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 31 phần 10
57 p | 69 | 6
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 21 phần 9
56 p | 110 | 6
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 14 phần 3
49 p | 70 | 6
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 9
70 p | 47 | 6
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 18 phần 4
49 p | 72 | 5
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 8
70 p | 48 | 5
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 28 phần 1
64 p | 50 | 4
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 4 phần 5
44 p | 55 | 4
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 4 phần 10
40 p | 58 | 4
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 30 phần 10
77 p | 56 | 4
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 6
70 p | 51 | 4
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 5
70 p | 67 | 4
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 21 phần 8
56 p | 52 | 4
-
[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 29 phần 9
56 p | 72 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn