Bài giảng môn học Luật hành chính 1: Bài 1 - Nguyễn Hữu Lạc

25/10/2016<br /> <br /> MÔN HỌC<br /> LUẬT HÀNH CHÍNH 1<br /> Giảng viên: Nguyễn Hữu Lạc, ĐT: 0939.345.168<br /> <br /> Website: http://bit.ly/nguyenhuulac<br /> Email: nhlac@ctu.edu.vn<br /> <br /> Yêu cầu chung của môn học<br /> 1.Sinh viên phải đi học đầy đủ, vắng quá 20% số<br /> tiết sẽ không được tham dự kỳ thi. (vắng trên 2<br /> buổi học trở lên)<br /> 2.Trong quá trình học: sinh viên cần phải giữ trật tự,<br /> không nói chuyện riêng, điện thoại phải chuyển chế<br /> độ rung, không nghe điện thoại trong lớp, không<br /> chơi game và chat trong giờ lên lớp.<br /> 3.Sinh viên nói chuyện, đùa giỡn, hay có hành vi<br /> gian lận… sẽ bị trừ điểm.<br /> 4.Hình thức thi: Trắc nghiệm ( Không được sử<br /> dụng tài liệu)<br /> 5.Kiểm tra trên lớp: 02 điểm<br /> 6.Bài thi: 08 điểm<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 4<br /> <br /> VĂN BẢN:<br /> 1. Hiến Pháp năm 2013<br /> 2. Luật cán bộ, công chức năm 2008<br /> 3. Luật quốc tịch Việt Nam 2008, sửa đổi bổ<br /> sung năm 2014<br /> 4. Luật Mặt trận tổ quốc Việt Nam 2015<br /> 5. Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015<br /> <br /> 6. Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở Xã, Phường, thị<br /> trấn năm 2007<br /> 7. Nghị định 36/2012/NĐ-CP của Chính Phủ ngày 18<br /> tháng 04 năm 2012 quy định chức năng, nhiệm<br /> vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ, Cơ<br /> quan ngang Bộ<br /> 8. Nghị định 24/2014/NĐ-CP của Chính Phủ ngày 04<br /> tháng 04 năm 2014 quy định tổ chức các cơ quan<br /> chuyện môn thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh<br /> 9. Nghị định 37/2014/NĐ-CP của Chính Phủ ngày 05<br /> tháng 05 năm 2014 Quy định tổ chức các cơ<br /> quan chuyện môn thuộc Uỷ ban nhân dân cấp<br /> huyện.<br /> <br /> 1<br /> <br /> 25/10/2016<br /> <br /> 10. Nghị định 55/2012/NĐ-CP của Chính Phủ ngày<br /> 28 tháng 6 năm 2012 Quy định về thành lập, tổ<br /> chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập<br /> 11. Nghị định số 06/2010/NĐ-CP của Chính Phủ<br /> ngày 25 tháng 01 năm 2010 Quy định Những<br /> người là công chức.<br /> 12. Nghị định 18/2010/NĐ-CP của Chính Phủ ngày<br /> 05 tháng 3 năm 2010 Về đào tạo bồi dưỡng công<br /> chức<br /> 13. Nghị định 24/2010/NĐ-CP của Chính phủ ngày<br /> 15 tháng 3 năm 2010 Quy định về tuyển dụng, sử<br /> dụng và quản lý công chức đã được sửa đổi bổ<br /> sung theo Nghị định 93/2010/NĐ-CP ngày 31<br /> tháng 8 năm 2010<br /> <br /> 14. Nghị định 92/2009/NĐ-CP của Chính Phủ ngày<br /> 22 tháng 10 năm 2009 đã được sửa đổi bổ sung<br /> theo Nghị định số 29/2013/NĐ-CP ngày 08 tháng<br /> 4 năm 2013<br /> 15. Nghị định 36/2013/NĐ-CP của Chính phủ ngày<br /> 22 tháng 4 năm 2013 về vị trí việc làm và cơ cấu<br /> ngạch công chức<br /> 16. Nghị định số 34/2011/NĐ-CP của Chính Phủ<br /> ngày 17 tháng 5 năm 2011Quy định về xử lý kỷ<br /> luật đối với công chức.<br /> 17. Nghị định 46/2010/NĐ-CP ngày 27 tháng 4 năm<br /> 2010 Quy định về thôi việc và thủ tục nghỉ hưu<br /> đối với công chức.<br /> <br /> 18. Nghị định 67/2010/NĐ-CP của Chính Phủ ngày<br /> 15 tháng 6 năm 2010 về chế độ, chính sách đối<br /> với cán bộ không đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm giữ<br /> các chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong các<br /> cơ quan của Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà<br /> nước, tổ chức chính trị - xã hội.<br /> 19. Nghị định 112/2011/NĐ-CP của Chính Phủ ngày<br /> 05 tháng 12 năm 2011 Về công chức xã, phường,<br /> thị trấn.<br /> 20. Nghị quyết liên tịch 09/2008/NQLT-CPUBTWMTTQVN ngày 17 tháng 4 năm 2008<br /> hướng dẫn thi hành một số điều Pháp lệnh thực<br /> hiện dân chủ ở Xã, Phường, thị trấn<br /> <br /> 21. Thông tư 03/2011/TT-BNV của Bộ Nội vụ ngày<br /> 25 tháng 01 năm 2011 hướng dẫn thực hiện một<br /> số điều của Nghị định 18/2010/NĐ-CP ngày 05<br /> tháng 3 năm 2010 của Chính phủ về đào tạo, bồi<br /> dưỡng công chức.<br /> 22. Thông tư 08/2011/TT-BNV của Bộ Nội vụ ngày<br /> 02 tháng 6 năm 2011 hướng dẫn thi hành một số<br /> điều Nghị định 06/2010/NĐ-CP ngày 25 tháng 01<br /> năm 2010 của Chính phủ quy định những người<br /> là công chức.<br /> 23. Thông tư 11/2012/TT-BNV của Bộ Nội vụ ngày<br /> 17 tháng 12 năm 2012 quy định về chế độ báo<br /> cáo thống kê và quản lý hồ sơ công chức.<br /> <br /> 24. Thông tư liên tịch 03/2000/TTLT/BTP-BVHTTBTTUBTƯMMTTQVN ngày 31 tháng 3 năm 2000<br /> hướng dẫn việc xây dựng và thực hiện hương ước,<br /> quy ước của làng, bản, thôn, ấp, cụm dân cư.<br /> 25. Thông tư liên tịch 04/2001/TTLT/BTP-BVHTTBTTUBTƯMTTQVN-UBQGDS-KHHGĐ ngày 09<br /> tháng 7 năm 2001 hướng dẫn bổ sung thông tư liên<br /> tịch 03/2000/TTLT/BTP-VHTT-BTTUBTƯMTTQVN.<br /> <br /> CHƯƠNG I<br /> KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT<br /> HÀNH CHÍNH<br /> <br /> 2<br /> <br /> 25/10/2016<br /> <br /> Trong phần này sẽ nghiên cứu 3 nội dung chính<br /> sau:<br /> - Những vấn đề chung về Luật hành chính.<br /> - Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý hành<br /> chính nhà nước.<br /> - Quy phạm trong quản lý nhà nước và quan hệ<br /> pháp luật hành chính<br /> <br /> Bài 1<br /> NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ<br /> LUẬT HÀNH CHÍNH<br /> <br /> 1.1.1 Khái niệm quản lý<br /> <br /> 1. Khái niệm về quản lý hành chính nhà<br /> nước<br /> 1.1 Khái niệm và đặc điểm quản lý<br /> Luật Hành chính là ngành luật về quản lý nhà nước<br /> <br /> 1.1.2 Đặc điểm của quản lý<br /> • Quản lý là sự tác động có mục đích đã được đề ra<br /> theo đúng ý chí của chủ thể quản lý đối với các<br /> đối tượng chịu sự quản lý.<br /> • Quản lý là sự đòi hỏi tất yếu khi có hoạt động<br /> chung của con người.<br /> • Mỗi thời kỳ có những cách (hình thức) quản lý<br /> khác nhau.<br /> • Quản lý muốn được thực hiện phải dựa trên cơ<br /> sở tổ chức và quyền uy. Quyền uy là thể thống<br /> nhất của quyền lực và uy tín<br /> <br /> • Dưới góc độ chính trị: quản lý được hiểu là<br /> hành chính, là cai trị.<br /> • Dưới góc độ xã hội: quản lý là điều hành,<br /> điều khiển, chỉ huy.<br /> Tóm lại, quản lý là sự điều khiển, chỉ đạo một<br /> hệ thống hay một quá trình, căn cứ vào<br /> những quy luật, định luật hay nguyên tắc<br /> tương ứng cho hệ thống hay quá trình ấy<br /> vận động theo đúng ý muốn của người quản<br /> lý nhằm đạt được mục đích đã đặt ra từ<br /> trước.<br /> <br /> 1.2 Quản lý nhà nước<br /> 1.2.1 Nhà nước<br /> Là một bộ phận trung tâm của hệ thống<br /> chính trị, nhà nước là chủ thể duy nhất nắm<br /> giữ quyền quản lý nhà nước trên toàn xã hội<br /> <br /> 3<br /> <br /> 25/10/2016<br /> <br /> 1.2.2 Quản lý nhà nước<br /> Quản lý nhà nước là quản lý xã hội mang<br /> tính quyền lực nhà nước, sử dụng quyền lực<br /> nhà nước để điều chỉnh các quan hệ xã hội.<br /> <br /> + Quản lý nhà nước được thực hiện bằng bộ máy<br /> quản lý chuyên nghiệp;<br /> + Quản lý nhà nước phải dựa chủ yếu trên cơ sở<br /> pháp luật;<br /> + Quản lý nhà nước thể hiện cả tính giai cấp và<br /> tính xã hội;<br /> + Có đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước chuyên<br /> trách có chế độ đãi ngộ riêng.<br /> <br /> * Điểm khác nhau cơ bản giữa quản lý nhà nước<br /> và các hình thức quản lý khác thể hiện:<br /> + Quản lý nhà nước mang tính quyền lực nhà<br /> nước gắn liền với cưỡng chế nhà nước khi cần<br /> thiết;<br /> <br /> 1.3 Quản lý hành<br /> 1.3.1 Khái niệm<br /> <br /> chính<br /> <br /> nhà<br /> <br /> nước<br /> <br /> Quản lý hành chính nhà nước là hoạt<br /> động chấp hành, điều hành của cơ quan hành<br /> chính nhà nước, của các cơ quan nhà nước<br /> khác và các tổ chức được nhà nước uỷ quyền<br /> quản lý trên cơ sở của luật và để thi hành luật<br /> nhằm thực hiện chức năng tổ chức, quản lý,<br /> điều hành các quá trình xã hội của nhà nước.<br /> <br /> • Quản lý hành chính nhà nước XHCN không có<br /> sự cách biệt tuyệt đối về mặt xã hội giữa chủ<br /> thể quản lý và chủ thể của quản lý (chủ thể<br /> chịu sự quản lý)<br /> • Tính chuyên môn hoá và nghề nghiệp cao<br /> • Tính không vụ lợi<br /> <br /> 1.3.2 Đặc điểm của quản lý hành chính nhà nước<br /> •<br /> •<br /> •<br /> <br /> •<br /> <br /> Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động vừa<br /> mang tính chấp hành, vừa mang tính điều hành.<br /> Hoạt động quản lý hành chính nhà nước là hoạt<br /> động mang tính chủ động và sáng tạo.<br /> Hoạt động quản lý hành chính nhà nước được<br /> bảo đảm về phương diện tổ chức bộ máy hành<br /> chính nhà nước.<br /> Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động có<br /> mục tiêu chiến lược, có chương trình và có kế<br /> hoạch để thực hiện mục tiêu.<br /> <br /> 2. LUẬT HÀNH CHÍNH- MỘT NGÀNH LUẬT ĐỘC<br /> LẬP<br /> <br /> 2.1 Đối tượng điều chỉnh của luật hành<br /> chính<br /> • Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính<br /> Việt Nam là những quan hệ xã hội chủ yếu và cơ<br /> bản hình thành trong lĩnh vực quản lý hành chính<br /> nhà nước.<br /> <br /> 24<br /> <br /> 4<br /> <br /> 25/10/2016<br /> <br /> Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính bao<br /> gồm những vấn đề sau:<br /> •<br /> •<br /> <br /> •<br /> <br /> Trực tiếp phục vụ nhu cầu vật chất và tinh<br /> thần của nhân dân.<br /> Việc thành lập, cải tiến cơ cấu bộ máy, cải tiến<br /> chế độ làm việc, hoàn chỉnh các quan hệ công<br /> tác của các cơ quan nhà nước.<br /> Các hoạt động quản lý về kinh tế, văn hoá, xã<br /> hội, an ninh quốc phòng, trật tự xã hội trên<br /> từng địa phương và từng ngành.<br /> <br /> Nhóm A: Nhóm quan hệ cơ bản và chủ yếu<br /> trong Luật Hành chính.<br /> Là nhóm quan hệ pháp luật hành chính, trong<br /> đó có ít nhất một chủ thể là cơ quan hành chính nhà<br /> nước, nên là nhóm quan trọng, cơ bản, được phân<br /> thành hai tiểu nhóm sau:<br /> Nhóm 1: Những quan hệ quản lý phát sinh<br /> trong quá trình các cơ quan hành chính nhà nước<br /> thực hiện hoạt động chấp hành và điều hành trong<br /> phạm vi các cơ quan hành chính nhà nước (ngoại trừ<br /> hoạt động trong quan hệ công tác nội bộ), với mục<br /> đích chính là đảm bảo “trật tự quản lý”, hoạt động<br /> bình thường của các cơ quan hành chính nhà nước.<br /> <br /> •<br /> <br /> Khen thưởng, trao danh hiệu cho các cá nhân<br /> tổ chức có đóng góp và đạt được những<br /> thành quả nhất định trong lĩnh vực hành chính<br /> nhà nước hoặc trong các lĩnh vực của đời<br /> sống xã hội theo luật định; xử lý các cá nhân,<br /> tổ chức có hành vi vi phạm trật tự quản lý<br /> hành chính nhà nước.<br /> <br /> Chính phủ<br /> <br /> Uỷ ban nhân<br /> dân cấp tỉnh<br /> <br /> Bộ, cơ quan ngang Bộ<br /> <br /> Sở và tương đương<br /> <br /> 28<br /> <br /> Nhóm này thường được gọi ngắn gọn là<br /> nhóm “hành chính công quyền”. Nói một cách<br /> ngắn gọn, quan hệ pháp luật hành chính công<br /> quyền được hình thành giữa các bên chủ thể<br /> đều mang tư cách có thẩm quyền hành<br /> chính nhà nước khi tham gia vào quan hệ pháp<br /> luật hành chính đó.<br /> <br /> Nhóm 2: Các quan hệ quản lý hình thành khi<br /> các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoạt<br /> động chấp hành và điều hành trong các trường hợp<br /> cụ thể liên quan trực tiếp tới các đối tượng<br /> không có thẩm quyền hành chính nhà nước<br /> hoặc tham gia vào quan hệ đó không với tư<br /> cách của cơ quan hành chính nhà nước, với<br /> mục đích chính là phục vụ trực tiếp nhân dân, đáp<br /> ứng các quyền và lợi hợp pháp của công dân, tổ<br /> chức.<br /> <br /> 5<br /> <br />