Bài giảng Những vấn đề cơ bản về pháp luật thanh tra - TS. Đặng Văn Chính

Chia sẻ: Canhvatxanhbaola | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Những vấn đề cơ bản về pháp luật thanh tra với mục tiêu chính như: Nêu được khái quát về tổ chức và nhiệm vụ của các CQ thanh tra nhà nước; Phân biệt được sự giống nhau và khác nhau giữa thanh tra và kiểm tra; Hiểu vị trí vai trò của thanh tra trong quản lý nhà nước; Nắm được mục đích, nguyên tắc trong hoạt động thanh tra.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Những vấn đề cơ bản về pháp luật thanh tra - TS. Đặng Văn Chính

THANH TRA BỘ NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁP LUẬT THANH TRA Tiến sỹ Đặng Văn Chính Thanh tra viên cao cấp - Chánh thanh tra Bộ Y tế Chủ nhiệm BM Pháp luật Thanh tra Y tế - ĐH YTCC
MỤC TIÊU 1. Mục tiêu kiến thức: - Nêu được khái quát về tổ chức và nhiệm vụ của các CQ thanh tra nhà nước; -Phân biệt được sự giống nhau và khác nhau giữa thanh tra và kiểm tra - Hiểu vị trí vai trò của thanh tra trong quản lý nhà nước - nắm được mục đích, nguyên tắc trong hoạt động thanh tra - Nắm được trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân đối với hoạt động thanh tra và phối hợp trong công tác thanh tra
2. Mục tiêu thái độ: Nhận thức đúng về cơ cấu tổ chức, vị trí, vai trò và hoạt động của thanh tra nhà nước, 3. Mục tiêu kỹ năng: áp dụng những kiến thức này trong thực tiễn công tác quản lý, công tác thanh tra để tuân thủ tốt các hoạt động thanh tra trong phạm vi nhiệm vụ được giao.
KHÁI NIỆM VỀ THANH TRA, KIỂM TRA * Thanh tra (Inspect) nguồn gốc La tinh (Inspectare) nghĩa là “nhìn vào bên trong”, từ bên ngoài đối với hoạt động của một số đối tượng nhất định. * Thanh tra bao hàm kiểm soát : “xem xét và phát hiện ngăn chặn những gì trái với quy định”. * Thanh tra thường đi kèm với một chủ thể nhất định như: Đoàn thanh tra, thanh tra viên hay công chức được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành và đặt trong phạm vi quyền hành của một chủ thể nhất định.
* Trong thời kỳ phong kiến: - khái niệm thanh tra chưa được sử dụng, - có cơ quan gọi là “Ngự sử đài” với chức năng gần giống như cơ quan Thanh tra nhà nước hiện nay (các triều đại Lý, Trần, Lê) * Sau khi Cách Tháng Tám thành công, ngày 23/11/1945, Hồ Chủ tịch ký Sắc lệnh số 64-SL thành lập Ban Thanh tra đặc biệt. Sắc lệnh nêu rõ: “Chính phủ sẽ lập ngay một Ban Thanh tra đặc biệt, có uỷ nhiệm là đi giám sát tất cả các công việc và các nhân viên của Uỷ ban nhân dân và các cơ quan của Chính phủ”.
* Ngày 18/12/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 138 B-SL thành lập Ban Thanh tra Chính phủ thay thế cho Ban Thanh tra đặc biệt. * Thuật ngữ “Thanh tra” cũng được đề cập trong các bản Hiến pháp năm 1959, 1980, 1992. * Hiện nay, các khái niệm về thanh tra, bao gồm “Thanh tra nhà nước”, “Thanh tra hành chính”, “Thanh tra chuyên ngành” được quy định cụ thể tại Điều 3 Luật Thanh tra năm 2010,
Thanh tra NN: của cơ quan nhà nước có thẩm quyền : - Xem xét, đánh giá, - Xử lý - Đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân ( theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định). -Thanh tra nhà nước gồm: TTrHC và TTrCN: Thanh tra HC: là hoạt động thanh tra của CQNN có thẩm quyền đối với CQ,TC, cá nhân trực thuộc trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Thanh tra CN: là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc ngành, lĩnh vực đó.
ĐẶC ĐIỂM CỦA THANH TRA 1. Thanh tra là chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước: - thanh tra là công cụ của quản lý nhà nước; - Thông qua thanh tra, kiểm tra để có thông tin đầy đủ, chính xác tất cả các giai đoạn của chu trình quản lý nhà nước. 2. Thanh tra luôn mang tính quyền lực nhà nước. - Thực hiện quyền lực của chủ thể quản lý đối với đối tượng quản lý. - Chủ thể tiến hành thanh tra luôn luôn là cơ quan nhà nước (CQQLNN, CQTTrNN, CQTTrCN).
3. Thanh tra có tính độc lập tương đối: - Tuân theo pháp luật. - Tự QĐ, tổ chức các cuộc thanh tra theo thẩm quyền - Kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý - Chịu trách nhiệm về quyết định thanh tra của mình.
KHÁI NIỆM CỦA KIỂM TRA * Chính phủ chưa có văn bản QPPL nêu KN hoặc ĐN kiểm tra * Từ điển tiếng Việt : “kiểm tra là xem xét tình hình thực tế để đánh giá, nhận xét” * Kiểm tra gắn liền với công việc của một tổ chức, một cán bộ, công chức nhất định và thường theo một số hướng sau: -Theo dõi: hoạt động phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và sự phân công giữa các đơn vị; -Đảm bảo nhiệm vụ được giao có đủ điều kiện thực hiện; -Hướng dẫn và điều chỉnh kịp thời; -Đánh giá hiệu quả thực tế của các hoạt động theo kế hoạch đặt ra.
* Kiểm tra trong QLHCNN: - Tìm kiếm động cơ, nguyên nhân cán bộ làm tốt hay không làm tốt nhiệm vụ được giao. - Kiểm tra có thể thực hiện: + trong nội bộ + ở ngoài hệ thống đó , gọi là kiểm soát ngoại lai. * Như vậy, kiểm tra là một hoạt động thường xuyên.
SỰ GIỐNG NHAU CỦA THANH TRA, KIỂM TRA Mục đích thanh tra, kiểm tra: + Phòng ngừa vi phạm, + Phát hiện phát hiện những sơ hở, bất cập trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật +Xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; + phát huy nhân tố tích cực; +góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả QLNN; +bảo vệ lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
SỰ KHÁC NHAU CỦA THANH TRA, KIỂM TRA -Về chủ thể tiến hành: +Thanh tra: CQQLNN + Kiểm Tra: CQQLNN và không phải CQQLNN -Về mục đích thực hiện: + Thanh tra rộng hơn, + Thanh tra sâu hơn. -Về trình độ nghiệp vụ: TTV phải có + Giỏi nghiệp vụ, +Am hiểu về kinh tế - xã hội, +Chuyên sâu vào lĩnh vực thanh tra hướng đến
-Về phương pháp tiến hành: +Thanh tra áp dụng những biện pháp nghiệp vụ sâu hơn, +Xác minh, đối thoại, chất vấn, giám định. -Về phạm vi hoạt động: thanh tra thường hẹp hơn hoạt động kiểm tra - Về thời gian tiến hành: thanh tra thường sử dụng thời gian nhiều hơn so với kiểm tra.
VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA THANH TRA * Chức năng thiết yếu của QLNN: - Yếu tố cấu thành trong hoạt động QLNN; -Phương thức và nội dung quan trọng để nâng cao hiệu quả QLNN; -Phương tiện phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. •Thanh tra và giải quyết KN, TC là phương thức: -Phát huy dân chủ, -Bảo vệ lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và công dân, - Góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước, nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tham nhũng.
* Trên cơ sở đó, vị trí, vai trò của thanh tra còn được Luật Thanh tra thể hiện thông qua việc xác định mục đích thanh tra, phạm vi thanh tra, nguyên tắc hoạt động thanh tra, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong việc tạo điều kiện cho hoạt động thanh tra, các mối quan hệ trong thanh tra.
MỤC ĐÍCH CỦA THANH TRA Luật Thanh tra 2010: • Phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật • Phòng ngừa, • Phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm PL • Giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật; • Phát huy nhân tố tích cực; • Góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả QLNN; • Bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân
NGUYÊN TẮC TRONG HOẠT ĐỘNG THANH TRA Luật Thanh tra 2010: •Tuân theo pháp luật; • bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân chủ, kịp thời. •Không trùng lặp về +Phạm vi, +Đối tượng, +Nội dung, +Thời gian thanh tra giữa các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra; * Không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra.
TRÁCH NHIỆM CỦA CÁC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC, TỔ CHỨC, CÁ NHÂN Luật Thanh tra năm 2010 tại Điều 8 quy định: * Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ, Thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, Thủ trưởng CQ được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm: -Tổ chức, chỉ đạo hoạt động thanh tra, -Xử lý kịp thời kết luận, kiến nghị thanh tra