Bài giảng pháp luật - chương 7

Chia sẻ: Nguyễn Quang Hòa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bài giảng pháp luật - chương 7', kinh tế - quản lý, luật phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng pháp luật - chương 7

CHƯƠNG 8 LUẬT HIEÁN PHAÙP
MỤC TIÊU Chương này sẽ cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản như sau: -Hiểu rõ về vai trò và ý nghĩa quan trọng của ngành luật Nhà nước -Nắm vững về vị trí pháp lý, chức năng của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân -Hiểu và vận dụng tốt các quyền và nghĩa vụ của công dân nước CHXHCN Việt Nam
NỘI DUNG 1. Khái niệm 2. Đối tượng điều chỉnh- Phương pháp điều chỉnh 3. Chế định về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân 4. Bộ máy Nhà nước của nước CHXHCN Việt Nam
KHÁI NiỆM Luaät Hieán phaùp laø moät ngaønh luaät cô baûn, bao goàm toång theå caùc quy phaïm phaùp luaät ñöôïc ghi nhaän trong hieán phaùp vaø caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät khaùc veà toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc, ñieàu chænh caùc quan heä xaõ hoäi cô baûn coù lieân quan ñeán vieäc toå chöùc quyeàn löïc nhaø nöôùc nhö: cheá ñoä chính trò, cheá ñoä kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, caùc nguyeân taéc toå chöùc hoaït ñoäng boä maùy nhaø nöôùc vaø moái quan heä giöõa nhaø nöôùc vôùi coâng daân.
Qua caùc thời kyø xaây döïng vaø baûo veä toå quoác, nöôùc ta ñaõ coù Hieán phaùp 1946, Hieán phaùp 1959, Hieán phaùp 1980 vaø hieän nay Hieán phaùp 1992 laø vaên baûn phaùp luaät coù hieäu löïc phaùp lyù cao nhaát ñöôïc quoác hoäi khoùa 8 thoâng qua trong phieân hoïp ngaøy 15 thaùng 4 naêm 1992 goàm 12 chöông 147 ñieàu.
Ñoái töôïng ñieàu chænh cuûa luaät Hieán phaùp Ñoái töôïng ñieàu chænh cuûa ngaønh luaät Hieán phaùp laø nhöõng quan heä xaõ hoäi quan troïng lieân quan ñeán vieäc toå chöùc quyeàn löïc Nhaø nöôùc, goàm : Caùc quan heä lieân quan ñeán nguoàn goác quyeàn löïc Nhaø nöôùc, baûn chaát Nhaø nöôùc Caùc quan heä lieân quan ñeán nguyeân taéc toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan trong boä maùy Nhaø nöôùc. Caùc quan heä lieân quan giöõa Nhaø nöôùc vaø coâng daân.
Phöông phaùp ñieàu chænh Moãi moät ngaønh luaät coù nhöõng phöông phaùp ñieàu chænh ñaëc thuø, phuï thuoäc ñoái töôïng maø ngaønh luaät ñoù ñieàu chænh. Phöông phaùp ñieàu chænh cuûa ngaønh luaät Hieán phaùp laø phöông phaùp meänh leänh, quyeàn uy ñeå ñieàu chænh caùc quan heä xaõ hoäi töông öùng. Phöông phaùp ñieàu chænh mang tính quyeàn uy theå hieän vieäc cô quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn coù theå ban haønh nhöõng qui ñònh maø caùc ñoái töôïng coù lieân quan phaûi thöïc hieän theo qui ñònh này
CHEÁ ÑÒNH VEÀ QUYEÀN VAØ NGHÓA VUÏ CÔ BAÛN CUÛA COÂNG DAÂN Khaùi nieäm coâng daân: Coâng daân laø moät khaùi nieäm phaùp lyù ñeå chæ moät con ngöôøi thuoäc veà moät nhaø nöôùc nhaát ñònh maø ngöôøi ñoù mang quoác tòch, bieåu hieän moái lieân heä phaùp lyù ñaëc bieät giöõa ngöôøi ñoù vôùi Nhaø nöôùc.
Khaùi nieäm quyeàn, nghóa vuï cô baûn cuûa coâng daân Quyeàn coâng daân laø khaû naêng cuûa coâng daân thöïc hieän nhöõng haønh vi nhaát ñònh moät caùch töï nguyeän, theo yù chí vaø söï löïa choïn cuûa mình maø phaùp luaät khoâng caám Nghóa vuï coâng daân laø söï taát yeáu ñoøi hoûi coâng daân phaûi coù nhöõng haønh vi nhaèm ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu nhaát ñònh vì lôïi ích cuûa Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Caùc quyeàn vaø nghóa vuï trong lónh vöïc chính trò Quyeàn baàu cöû vaø öùng cöû Quyeàn tham gia quaûn lyù Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi Nghóa vuï trung thanh vôùi toå quoác Quyeàn vaø nghóa vuï baûo veä toå quoác Nghóa vuï tuaân theo hieán phaùp vaø phaùp luaät
Quyeàn vaø nghóa vuï trong lónh vöïc kinh teá xaõ hoäi Quyeàn vaø nghóa vuï hoïc taäp Quyeàn vaø nghóa vuï lao ñoäng Quyeàn vaø nghóa vuï baûo veä söùc khoeû Quyeàn sôû höõu Quyeàn ñöôïc töï do kinh doanh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät Nghóa vuï ñoùng thueá, lao ñoäng coâng ích Quyeàn ñoái vôùi nhaø ôû Nghóa vuï toân troïng vaø baûo veä taøi saûn cuûa nhaø nöôùc vaø lôïi ích coâng coäng
Caùc quyeàn töï do daân chuû, töï do caù nhaân Quyeàn töï do ñi laïi, cö truù Quyeàn töï do ngoân luaän Quyeàn töï do tín ngöôõng Quyeàn baát khaû xaâm phaïm veà thaân theå Quyeàn, nghóa vuï trong lónh vöïc khieáu naïi, toá caùo
BOÄ MAÙY NHAØ NÖÔÙC COÄNG HOAØ XAÕ HOÄI CHUÛ NGHIAÕ VIEÄT NAM Khaùi nieäm Boä maùy Nhaø nöôùc Vieät Nam: Boä maùy Nhaø nöôùc Vieät Nam laø heä thoáng caùc cô quan Nhaø nöôùc töø trung öông ñeán ñòa phöông, ñöôïc toå chöùc theo nguyeân taéc chung, thoáng nhaát taïo thaønh moät cô cheá ñoàng boä ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa Nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa.
Boä maùy Nhaø nöôùc laø taäp hôïp caùc cô quan Nhaø nöôùc naém giöõ toaøn boä caùc quyeàn veà chính trò, kinh teá vaø tinh thaàn. Do vaäy trong boä maùy Nhaø nöôùc coù caùc cô quan nhö : Quaân ñoäi, Caûnh saùt, Toøa aùn… vaø caùc cô quan quaûn lyù veà kinh teá, vaên hoùa, giaùo duïc vaø xaõ hoäi. Moãi cô quan Nhaø nöôùc trong boä maùy Nhaø nöôùc ñeàu chòu traùch nhieäm veà coâng vieäc ñöôïc phaân coâng.
Caùc nguyeân taéc trong toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa boä maùy Nhaø nöôùc Nguyeân taéc taát caû quyeàn löïc Nhaø nöôùc thuoäc veà nhaân daân Nguyeân taéc Đaûng laõnh ñaïo Nguyeân taéc taäp trung daân chuû Nguyeân taéc phaùp cheá xaõ hoäi chuû nghóa Nguyeân taéc bình ñaúng daân toäc
CHUÛ TÒCH NÖÔÙC Ñieàu 91 Hieán phaùp 1992 quy ñònh: “Chuû tòch nöôùc laø ngöôøi ñöùng ñaàu Nhaø nöôùc, thay maët Nhaø nöôùc veà ñoái noäi vaø ñoái ngoaïi”. Chuû tòch nöôùc do Quoác hoäi baàu trong caùc ñaïi bieåu Quoác hoäi, coù nhieäm kyø theo nhieäm kyø cuûa Quoác hoäi, Chuû tòch nuôùc coù quyeàn haïn bao quaùt nhieàu lónh vöïc cuûa ñôøi soáng chính trò xaõ hoäi.
Quyeàn haïn chuû tòch trong toå chöùc nhaân söï cuûa boä maùy Nhaø nöôùc Ñeà nghò Quoác hoäi baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm Phoù Chuû tòch nöôùc, Thuû töôùng, Chaùnh aùn TANDTC, Vieän tröôûng VKSNDTC; boå nhieäm, mieãn nhieäm, caùch chöùc Phoù chaùnh aùn, thaåm phaùn Caên cöù nghò quyeát cuûa quoác hoäi, boå nhieäm, mieãn nhieäm caùch chöù PhoùThuû töôùng vaø caùc thaønh vieân khaùc cuûa Chính phuû toùa aùn nhaân daân toái cao, Phoù vieän tröôûng Vieän kieåm saùt nhaân daân toái cao
Trong lónh vöïc an ninh quoác gia, Chuû tòch nöôùc thoáng lónh caùc löïc löôïng vuõ trang, giöû chöùc vuï chuû tòch hoäi ñoàng quoác phoøng vaø an ninh, coù quyeàn coâng boá quyeát ñònh tuyeân boá tình traïng chieán tranh; ra leänh toång ñoäng vieân hoaëc ñoäng vieân cuïc boä; ban boá tình traïng khaån caáp trong caû nöôùc hoaëc ôû töøng ñiaï phöông; quyeát ñònh phong haøm, caáp só quan caáp cao, haøm caáp ñaïi söù vaø nhöõng haøm caáp Nhaø nöôùc khaùc.
Trong lónh vöïc ngoïai giao, Chuû tòch nöôùc coù quyeàn cöû, trieäu hoài Ñaïi söù, tieáp nhaän Ñaïi söù nöôùc ngoaøi; quyeát ñònh cho nhaäp, cho thoâi hoaëc töôùc quoác tòch Vieät Nam, quyeát ñònh ñaëc xaù. Quyeàn ñeà nghò UBTVQH xem xeùt laïi veà caùc phaùp leänh do UBTVQH thoâng qua, neáu phaùp leänh ñoù vaãn ñöôïc UBTVQH bieåu quyeát taùn thaønh maø Chuû tòch nöôùc vaãn khoâng nhaát trí thì Chuû tòch nöôùc trình Quoác hoäi quyeát ñònh trong kyø hoïp gaàn nhaát.
HEÄ THOÁNG CÔ QUAN QUYEÀN LÖÏC NHAØ NÖÔÙC: Goàm Quoác hoäi vaø UÛy ban thöôøng vuï quoác hoäi (UBTVQH), ñöôïc goïi laø cô quan quyeàn löïc trung öông vaø Hoäi ñoàng nhaân daân caùc caáp (tænh, thaønh phoá thuoäc trung öông; quaän, huyeän, thò xaõ, thaønh phoá thuoäc tænh; phöôøng, xaõ, thò traán), ñöôïc goïi laø caùc cô quan quyeàn löïc ñòa phöông.