Báo cáo "Sinh viên luật với cuộc thi sinh viên nghiên cứu khoa học - thực trạng và giải pháp "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sinh viên luật với cuộc thi sinh viên nghiên cứu khoa học - thực trạng và giải pháp Trước khi đơn phương chấm dứt hợp đồng với NLĐ, NSDLĐ phải tham khảo ý kiến HĐXN, trong đó phải thông báo đầy đủ mọi lí do. Nếu không đồng ý với việc chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ, trong vòng 1 tuần (đối với loại đơn phương chấm dứt hợp đồng có báo trước) hoặc 3 ngày (nếu NSDLĐ chấm dứt hợp đồng không báo trước),...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Sinh viên luật với cuộc thi sinh viên nghiên cứu khoa học - thực trạng và giải pháp "

®µo t¹o Tr−¬ng Hång Quang * 1. Nh ng l i ích c a vi c tham gia ho t c u khoa h c giúp rèn luy n b n lĩnh sinh ng nghiên c u khoa h c i v i sinh viên viên lu t. M t s ho t ng như: Các câu l c Nh ng ho t ng nghiên c u khoa h c b h c thu t, các cu c thi,(2) các di n àn, (nghiên c u khoa h c) sinh viên có th k ra bu i di n án(3)... giúp cho sinh viên ư c như: Các d ng bài t p tín ch theo môn h c, tham gia vào các ho t ng oàn th mang các di n àn lu t h c, n i san, t p san, các tính h c thu t, nâng cao tính năng ng, kh cu c thi Olympic các môn h c, các bu i th o năng hùng bi n, di n thuy t và tranh lu n lu n chuyên , h i th o, các câu l c b h c trư c ám ông v các v n liên quan n thu t,(1) cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c thu t hay ti p c n ư c th c t nhi u h c hàng năm do B giáo d c và ào t o t hơn. T i các ho t ng này, sinh viên ư c ch c... Có th nêu ra ng n g n m t s l i ích tho i mái trình bày ý ki n cá nhân c a mình c a sinh viên khi tham gia ho t ng nghiên (mà ôi khi trên l p không có môi trư ng c u khoa h c nói chung và cu c thi sinh viên th hi n) v i các sinh viên khác và có th nghiên c u khoa h c nói riêng như sau: h c h i, b sung l n nhau m t cách hi u qu . Th nh t, vi c tham gia các ho t ng Các ho t ng này v a mang l i ki n th c nghiên c u khoa h c giúp sinh viên có nơi chuyên môn v a giúp cho sinh viên lu t t áp d ng các ki n th c ã h c m t cách tin hơn v i nh ng kĩ năng c n thi t ư c rèn hi u qu , ti p thu thêm ki n th c t nh ng luy n qua t ng ngày. ngu n khác nhau ánh giá và hoàn thi n Th ba, tham gia nghiên c u khoa h c nh ng ki n th c c a b n thân. Thông qua c bi t là cu c thi sinh viên nghiên c u khoa các di n àn trao i h c thu t, tranh lu n h c hàng năm s giúp sinh viên rèn luy n kĩ các tình hu ng pháp lí d a trên cơ s n n năng vi t, phân tích, t ng h p tài li u thông t ng lí lu n c a nhà trư ng; các bu i di n án qua vi c th c hi n tài nghiên c u. c bi t giúp sinh viên hi u sâu và có thêm nh ng v i kĩ năng vi t - m t trong nh ng i m y u ki n th c t t ng chưa ư c gi ng d y trong c a sinh viên nói chung và sinh viên lu t chương trình h c, hi u thêm nh ng công hi n nay thì hi u qu mang l i t ho t ng vi c t i phiên tòa... Bên c nh ó, qua các nghiên c u khoa h c là không th ph nh n. ho t ng này, sinh viên cũng s tìm tòi, B t c kĩ năng, kinh nghi m nào cũng c n phát hi n ra nh ng v n còn khúc m c ư c rèn luy n thư ng xuyên và có phương có th nh n s tư v n c a th y cô trong pháp nh t nh cho nên vi c tham gia nghiên các gi gi ng trên l p h c. Th hai, tham gia các ho t ng nghiên * Vi n khoa h c pháp lí, B tư pháp 66 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010
®µo t¹o c u, vi t liên t c s giúp cho sinh viên nh n ư c nhìn nh n, ánh giá theo nh ng quan ra ư c nh ng i m y u c a mình và tìm i m khác nhau, nhi u lúc trái ngư c nhau cách kh c ph c cũng như ph n u có t i m i th i i m c th . Ngoài ra, vi c ng ư c kh năng t t hơn. ây là bư c t p dư t d ng k t qu nghiên c u vào th c ti n không t t cho vi c vi t khoá lu n t t nghi p và khi như các khoa h c t nhiên, t c hi u qu ra trư ng sinh viên có th th c hi n ư c mang l i không t c thì và rõ ràng cho nên ngay công vi c nghiên c u theo nhi m v trong suy nghĩ c a a s sinh viên là ch có ư c giao ho c h c lên cao h c.(4) các ngành t nhiên m i là khoa h c, vì v y 2. M t s th c tr ng trong cu c thi ph n l n sinh viên không m n mà v i vi c sinh viên nghiên c u khoa h c c a sinh nghiên c u trong lĩnh v c pháp lí.(6) viên lu t hi n nay Chính nh ng nh n th c không úng n Qua kinh nghi m m t s năm tham gia trên ã d n n tình tr ng sinh viên không ho t ng nghiên c u khoa h c nói chung và th c hi n ho t ng nghiên c u khoa h c, cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c nói hay th c hi n ho t ng này mà không nh n riêng, chúng tôi có m t s nh n nh và ánh th c ư c. Th c t ã cho th y s lư ng sinh giá v th c tr ng c a ho t ng này như sau:(5) viên lu t tham gia cu c thi sinh viên nghiên 2.1. Nh n th c v ho t ng nghiên c u c u khoa h c khá ít so v i t ng s sinh viên khoa h c c a sinh viên c a c trư ng. Có th l y ví d như t i Có th nh n th y m t trong nh ng y u t Trư ng i h c Lu t Hà N i, bình quân quan tr ng nh hư ng n ch t lư ng c a hàng năm ch có kho ng 50 - 60 công trình cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c nói c a 150 sinh viên/t ng s sinh viên toàn riêng và ho t ng nghiên c u khoa h c sinh trư ng (hơn 5000) tham gia cu c thi.(7) Nhìn viên nói chung là nh n th c c a sinh viên v chung, lí do c a v n này là các cơ s ào ho t ng nghiên c u khoa h c. T trư c t o lu t chưa có nh ng hình th c tuyên n nay, h u h t các sinh viên u cho r ng: truy n cũng như ph bi n ki n th c và - Nghiên c u khoa h c là ph i vi t công nh ng nh n bi t cơ b n v nghiên c u khoa trình, tài nghiên c u còn nh ng d ng bài h c cho sinh viên d n n nh ng suy nghĩ t p tín ch , các cu c thi Olympic các môn l ch l c, nh hư ng n ch t lư ng nghiên h c, các bài báo... không ph i là nghiên c u c u khoa h c sinh viên, th hi n c th trong khoa h c; cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c hàng - Nghiên c u khoa h c là ho t ng ch năm. Bên c nh ó, ni m say mê nghiên c u dành cho nh ng sinh viên gi i hay nh ng c a sinh viên không ư c khơi ngu n, hâm nhà nghiên c u nh ng vi n nghiên c u, nóng, b i trong quá trình gi ng d y gi ng trư ng i h c v i quy mô l n; viên ã v t ki t nh ng ki n th c và hi u bi t - Khoa h c pháp lí là m t trong nh ng c a mình truy n t cho sinh viên.(8) Sinh ngành khoa h c xã h i, cũng như nh ng viên ti p nh n ki n th c y như là chu n ngành khoa h c xã h i-nhân văn khác, k t m c duy nh t úng và ã là t n cùng mà h u qu nghiên c u trong khoa h c pháp lí có th như không còn v n gì ph i suy nghĩ, phát t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010 67
®µo t¹o tri n ho c tìm tòi nghiên c u. S c l p và cũng có m t b ph n sinh viên ã ch ng kh năng suy nghĩ, sáng t o, ni m am mê th c hi n tài trư c khi trư ng phát ng. nghiên c u c a sinh viên d n d n thay th Th hai, m t s nơi không t ch c h i b ng s ti p thu b ng.(9) ngh nghiên c u khoa h c sinh viên các 2.2. V cách th c t ch c cu c thi công trình t ch t lư ng cao t 2 vòng Khác v i ho t ng nghiên c u khoa h c ch m c l p ư c báo cáo và ph n bi n sinh viên nói chung là ho t ng thư ng trư c h i ng khoa h c: i u này ã d n xuyên liên t c, xuyên su t và g n li n v i n tình tr ng m t s công trình ư c ch n nhi m v h c t p c a m i sinh viên, cu c thi i d thi c p b nhi u khi không có ư c sinh viên nghiên c u khoa h c mang tính nh hư ng hoàn thi n công trình t h i th i v (m t năm t ch c m t l n) và dành ng; không bi t ư c ánh giá, nh n nh cho toàn b sinh viên h chính quy c a c a gi ng viên ch m hai vòng ra sao. So v i trư ng. Có th nh n th y quy trình ánh giá, các ngành khác, ngành lu t có c thù c n s tuy n ch n công trình d thi c p b c a các ph n bi n cao hơn nhi u, c bi t là trong trư ng u m b o tính công b ng, chính ho t ng nghiên c u khoa h c r t c n tư xác. H u h t các công trình d thi c p b u duy ph n bi n xã h i. Nhìn chung, i v i t gi i chính là minh ch ng cho nh n xét sinh viên lu t, tư duy ph n bi n là y u t c n này.(10) Tuy nhiên, v n t ch c cu c thi thi t và c n ư c rèn luy n, do ó vi c không các cơ s ào t o lu t hi n nay còn có m t t ch c h i ngh này i v i cu c thi c p s i u b t c p như sau: trư ng th c s là thi u sót l n. T t nhiên, Th nh t, th i i m phát ng cu c thi t ch c h i ngh nghiên c u khoa h c sinh chưa h p lí: Thông thư ng, các trư ng ph i viên còn c n nhi u y u t khác như s lư ng n p các s n ph m nghiên c u khoa h c c a công trình, s lư ng sinh viên tham gia cu c sinh viên(11) lên B giáo d c và ào t o vào thi năm ó, s phù h p v m t th i gian… tháng 8 ho c tháng 9 hàng năm. Có trư ng nhưng cũng nên nhìn nh n r ng chính các y u t lúc phát ng n lúc n p công trình ch t này ã ph n ánh m c tham gia nghiên có 4 - 5 tháng, th m chí ch 3 tháng. Trong c u khoa h c sinh viên c a trư ng và s t khi ó, công trình có ch t lư ng thì th i ch c cu c thi t ch t lư ng như th nào. gian dành cho nó 3, 4 hay 5 tháng là khá Th ba, vi c thông tin và tuyên truy n v ng n. H u h t các sinh viên thư ng i quá trình cũng như th l cu c thi còn chưa trư ng tri n khai, phát ng m i ti n hành t yêu c u: Nhi u sinh viên không n m rõ th c hi n tài cho nên v i kho ng th i gian quy trình và th l cu c thi d n n th c hi n ng n như th ã d n n ch t lư ng c a các sai quy nh hình th c và xu t hi n nh ng tài không cao, ch m tr v ti n th c hi u l m không áng có. i u này xu t phát hi n so v i quy nh. Thông thư ng tài t hai phía: công tác tuyên truy n c a i c p trư ng c n th i gian ít nh t là 6 tháng ngũ cán b oàn, h i chưa t t, ôi lúc không n 1 năm tri n khai và th c hi n. Tuy nhi t tình và chưa có ý th c cao; nhi u sinh nhiên, cũng có m t s trư ng ã tri n khai viên chưa ch ng ti p c n, c p nh t thông cu c thi trong vòng 1 năm và bên c nh ó tin v cu c thi. 68 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010
®µo t¹o 2.3. V quá trình th c hi n tài nghiên nh hư ng tài nghiên c u là công c u khoa h c c a sinh viên lu t vi c c a các khoa, b môn. Danh m c tài Qua th c ti n m t s năm tham gia cu c ư c xây d ng không ph i là ít nhưng nhi u thi sinh viên nghiên c u khoa h c và có tham khi chưa h p d n i v i sinh viên, chưa có kh o m t s ánh giá tình hình nghiên c u nhi u tài th c ti n ang òi h i hay mang khoa h c sinh viên, chúng tôi có m t s nh n tính lí lu n cao... Nhi u gi ng viên chưa ch xét v quá trình th c hi n tài nghiên c u ng trong vi c ra tài, ôi khi không m n khoa h c c a sinh viên lu t hi n nay như sau: mà v i nghiên c u khoa h c c a sinh viên Th nh t, v ch n tài và nh hư ng nên ra qua loa, i khái. Sinh viên không tài nghiên c u: b t bu c ph i l a ch n trong danh m c này Ch n tài là khâu quan tr ng qua ó nhưng nó cũng nh hư ng khá nhi u n vi c th hi n ư c t m, kh năng c a ngư i làm ch n tài c a sinh viên b i tâm lí a s sinh tài trong vi c ch n v n nghiên c u, viên luôn mu n ch n nh ng tài s n có, tri n khai. Tuy th i gian g n ây ã xu t không ph i suy nghĩ, tìm tòi nh ng khác. hi n nh ng tài m i, l hoàn toàn do sinh Th hai, v tìm, phân lo i, t ng h p và viên xu t nhưng bên c nh ó v n có m t ánh giá tài li u: s b t c p trong vi c ch n tài c a sinh Tài li u nghiên c u trong lĩnh v c khoa viên như: Quá ph thu c vào danh m c h c pháp lí có nh ng c thù riêng, mang tài nh hư ng nghiên c u do trư ng ưa ra nhi u tính nh tính hơn là nh lư ng; s nên không phát huy ư c tính sáng t o c a li u th c t c a ngành lu t thư ng là nh ng b n thân, không ưa ra ư c nh ng tài v vi c hơn là nh ng s li u th ng kê((13) nên m i, sát v i th c t cu c s ng ang i h i thư ng v n v t, khó x lí. Do ó, òi h i (b i ôi khi danh m c này không m i, ch ngư i nghiên c u c n có nh ng ki n th c bao g m nh ng v n cũ); ch n tài quá n n t ng và s hư ng d n cũng như kinh r ng và quá t m sinh viên, mang tính lí lu n nghi m c a nh ng ngư i i trư c. V n x t m vĩ mô quá cao (ví d : “ ánh giá ho t lí tài li u c a sinh viên lu t hi n ang t n t i ng xây d ng pháp lu t c a Vi t Nam trong nh ng như c i m sau: hơn 20 năm i m i”); tài mang tính sang - Có th th y h u h t sinh viên chưa có kĩ tr ng, l l m nhi u khi không có tính kh thi năng tìm ki m, t ng h p và ánh giá tài li u (ví d : “C i t Quy ch ho t ng c a H i úng n; chưa có ki n th c cơ b n v tìm ng b o an Liên h p qu c”); tài cũ v ki m, x lí và phân tích tài li u. a s ti p c n i dung và hình th c (ví d tài mang nh n các tư li u m t cách máy móc mà không tính ch t lí lu n cao ã ư c các nhà nghiên phân tích, ánh giá và ưa ra quan i m riêng c u, chuyên gia ào sâu, vi t quá nhi u) c a mình. Th c t này xu t phát t khung ho c không phù h p v i ngành lu t;(12) thi u chương trình ào t o c nhân c a các trư ng ch ng trong vi c ch n l a tài nên tình lu t nói riêng và các trư ng i h c nói chung tr ng trùng tài, trùng n i dung nghiên c u chưa có h c ph n liên quan n nh ng kĩ cũng như góc ti p c n không ph i là hi m. năng này cho sinh viên ho c cũng không t t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010 69
®µo t¹o ch c ư c nh ng khoá h c ng n hay nh ng c u khoa h c là giúp cho sinh viên rèn luy n bu i t p hu n kĩ năng này. Bên c nh ó, b n kĩ năng vi t. Tuy nhiên, v v n này còn thân m t s sinh viên cũng chưa tích c c tìm m t s t n t i như: hi u qua nhi u kênh thông tin khác nhau - Nhi u sinh viên v n i theo l i mòn cũ có th h c h i nh ng kĩ năng này và ôi khi, v i công trình ph i tròn trĩnh 3 chương, ôi cho r ng nó không c n thi t hay không nh n khi ph n lí lu n quá nhi u mà th c tr ng và th c ư c t m quan tr ng c a nó. ki n ngh l i quá ít, không sâu và chưa - Vi c tìm ki m tài li u ôi khi quá thi u bàn trúng v n ang nghiên c u. Mô hình chi u r ng (tìm ki m t quá ít ngu n, ví d này thông thư ng có k t c u như sau: ch tìm t i thư vi n mà không tìm ngu n Chương 1- M t s v n lí lu n chung, khác) hay quá thi u chi u sâu (khai thác quá Chương 2 - Th c tr ng pháp lu t và th c ít tài li u t m t ngu n, ví d như thư vi n tr ng áp d ng c a v n nghiên c u, mà ch tìm các khoá lu n, lu n văn, lu n án Chương 3 - M t s ki n ngh nh m hoàn mà không tìm các bài vi t khoa h c trên thi n v n nghiên c u. Có th th y c u các t p chí, sách chuyên ngành…). Trong trúc này hi n nay ã quá quen thu c i v i khi ó, tài li u trong nghiên c u pháp lí khá gi i nghiên c u, ôi khi gây nhàm chán quan tr ng, nh t là nh ng v n còn ang nhưng l i có s c nh hư ng l n i v i sinh gây tranh cãi thì càng c n nh ng tài li u viên lu t và ôi khi nó cũng xu t phát t khác nhau nói v nh ng quan i m khác quan ni m c a nh ng ngư i c m cân n y nhau có th ánh giá toàn di n. m c hay nh ng ngư i hư ng d n luôn - a s sinh viên tìm tài li u trư c r i m i cao mô hình 3 chương như trên. làm cương cho tài. i u này ã d n n - Nhi u sinh viên chưa có phương pháp vi c “b i th c” tài li u, nhi u tài li u không nghiên c u úng n, phù h p nên có trư ng liên quan hay ch liên quan ít n v n h p không cân i ư c th i gian nghiên nghiên c u nên th i gian tìm tài li u vô hình c u và th i gian h c t p, không n m ư c các trung ã b kéo dài hơn so v i cách th c làm v n cơ b n c a các phương pháp nghiên cương trư c, khoanh vùng v n quan c u ngành khoa h c xã h i. ôi khi sinh viên tr ng r i m i ti n hành i tìm tài li u. - Nhi u sinh viên quá ph thu c vào tài l m d ng s d ng nh ng thu t ng như li u, cho r ng không có nhi u tài li u thì “phương pháp ch nghĩa duy v t bi n ch ng, không hoàn thành ư c tài. ây là th c t duy v t l ch s ” mà ôi lúc không hi u ư c ph bi n không ch trong cu c thi sinh viên khái ni m, n i dung c a nh ng phương pháp nghiên c u khoa h c mà còn trong các ho t ó là gì. i u này xu t phát m t ph n t s ng khác như vi t khoá lu n t t nghi p. H u xem nh vi c h c t p các phương pháp h t các sinh viên trong trư ng h p này ã b nghiên c u c a sinh viên, cho r ng ch c n cu c gi a ch ng, không th hoàn thành tài. ch n tài r i ti n hành mà không m y quan Th ba, vi t và trình bày tài nghiên tâm n các ki n th c n n t ng. c u khoa h c: - Trong ph n th c tr ng c a nhi u tài M t trong nh ng m c tiêu c a nghiên sinh viên li t kê các thông tin, s li u, v 70 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010
®µo t¹o vi c c th nhưng không có phân tích và nay t i các cơ s ào t o lu t, kinh phí cho nh n nh c a tác gi ; ph n gi i pháp hoàn nghiên c u khoa h c nói chung và nghiên thi n sinh viên nêu ra nh ng ki n ngh to tát c u khoa h c sinh viên nói riêng còn ít, th m (ví d như xây d ng văn b n m i, ban hành chí có trư ng còn không có h tr kinh phí h n lu t m i mà không xây d ng c th như cho sinh viên th c hi n tài nghiên c u th nào ho c ưa ra nh ng gi i pháp chung khoa h c. Bên c nh ó, m c thư ng cho các chung, thiên v m t qu n lí nhà nư c hơn là công trình o t gi i còn chưa x ng t m và các v n h c thu t) và thư ng là không có chưa thu hút sinh viên (th m chí có trư ng tính thuy t ph c, t c không d a trên cơ s lí m c thư ng cho các gi ng viên hư ng d n lu n ho c th c ti n nào vì v y thư ng không sinh viên t các gi i c p b khác nhau là kh thi. ây i u cơ b n là ph i ưa ra như nhau). Có l nguyên nhân l n nh t c a ư c nh ng xu t h p lí, c n thi t ch tình tr ng này là do s nh n th c chưa úng không ph i lúc nào cũng nh t thi t ph i xây n, y vai trò và t m quan tr ng c a d ng ư c văn b n pháp lu t m i. nghiên c u khoa h c sinh viên. Nhi u ơn v - Sinh viên chưa quan tâm úng m c n ch hô hào, c ng nhưng l i chưa có nh ng vi c trình bày, hình th c c a tài, không hình th c c th h tr sinh viên và căn tuân th úng th l c a cu c thi; cách di n b nh hình th c l n thành tích v n còn t n t i. t trong nhi u công trình còn kém, chưa M t i u b t c p khác là a i m thu hi u úng t m quan tr ng c a chú thích th p tư li u nghiên c u như thư vi n… l i (footnotes) nên h u như trích d n mà không chưa áp ng ư c nhu c u c a sinh viên nêu ngu n tài li u, danh m c tài li u tham h c t p và th c hi n tài. T t nhiên, vi c kh o còn sơ sài (ví d ch nêu chung chung: tìm ki m tài li u là do b n thân sinh viên ch M t s bài vi t trên t p chí khoa h c pháp lí; ng nhưng cũng c n có nh ng h tr t i Công báo năm 2001, 2002…); ch t lư ng thi u t phía nhà trư ng t o cơ s cho sinh nhi u công trình chưa t m c trung bình. viên th c hi n các ý nh c a mình. M t nhân 2.4. V các hình th c h tr , thu hút sinh t quan tr ng quy t nh không nh n ch t viên tham gia cu c thi sinh viên nghiên c u lư ng c a tài là gi ng viên hư ng d n. Có khoa h c th th y m t th c t là các gi ng viên hư ng Nhìn nh n m t cách khách quan, các cơ d n ch ti n hành công vi c hư ng d n theo s ào t o lu t hi n nay ngày càng có s nh ng kinh nghi m c a chính mình hay k quan tâm nhi u hơn i v i ho t ng th a t chính th y, cô ã hư ng d n mình;(14) nghiên c u khoa h c c a sinh viên. Ví d m t b ph n gi ng viên chưa nhi t tình v i như t i Trư ng i h c Lu t Hà N i năm công tác hư ng d n sinh viên nghiên c u 2009 ã phát hành C m nang sinh viên khoa h c,(15) còn d dãi trong hư ng d n, b nghiên c u khoa h c mi n phí cho sinh viên qua nh ng l i cơ b n trong vi c th c hi n c a Trư ng v i nhi u n i dung phong phú, tài c a sinh viên như: trích d n, ch p vá tài a d ng, góp ph n nh hư ng phương pháp li u… d n n nh ng tư duy nghiên c u l ch nghiên c u cho sinh viên. Tuy nhiên, hi n l c v sau cho sinh viên. t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010 71
®µo t¹o 2.5. V n s d ng các công trình nghiên 3. Nh ng gi i pháp t ra nh m nâng c u khoa h c c a sinh viên cao ch t lư ng và hi u qu cu c thi sinh viên Các công trình, tài nghiên c u khoa nghiên c u khoa h c c a sinh viên lu t h c ư c th c hi n v i nhi u m c ích khác Nh ng gi i pháp ư c nêu ra dư i ây nhau nhưng u có m c tiêu chung là khám v i mong mu n nâng cao ch t lư ng cu c phá khoa h c, ph c v cho vi c nghiên c u, thi sinh viên nghiên c u khoa h c nói riêng ng d ng trong th c t t t hơn. T trư c n và ho t ng nghiên c u khoa h c c a sinh nay, có i u d nh n th y là tình tr ng “ p viên lu t nói chung. chi u” công trình sau nghiên c u, công b Th nh t, y m nh tuyên truy n, nâng không ph i là chuy n hi m. i v i cu c thi cao nh n th c v ho t ng nghiên c u khoa sinh viên nghiên c u khoa h c, thông thư ng h c cho sinh viên: m i sinh viên ư c ch n d thi c p b ph i làm ư c i u này, t ch c oàn, n p 2 b n công trình c a mình cho B giáo H i nên k t h p v i b ph n qu n lí khoa d c và ào t o. Th c t , sau khi ch m, các h c c a trư ng t ch c các bu i nói công trình này i âu v âu là câu h i chưa chuy n chuyên v ho t ng nghiên c u có l i áp, có l nó ch dùng ch m, r i khoa h c, giúp cho sinh viên nh n th c ư c trao gi i là xong. Còn trư ng, phòng qu n b n ch t c a ho t ng nghiên c u khoa h c lí khoa h c cũng gi m t b n công trình c a cũng như l ng nghe ý ki n th c m c và óng sinh viên o t gi i c p b nhưng h u như r t góp c a sinh viên v các hình th c nghiên ít trư ng ưa lên thư vi n cho các sinh viên c u khoa h c c a sinh viên. T ó hình khác tham kh o. Bên c nh ó, như ã nêu thành nên nh ng nh n th c úng n v ho t ph n trên, tài nghiên c u khoa h c ngành ng nghiên c u khoa h c, t o n n t ng cho pháp lí có c i m k t qu áp d ng trong ch t lư ng c a nh ng hình th c nghiên c u th c t không th hi n ngay t c thì (ví d khoa h c v sau c a sinh viên. Hơn n a, khi như vi c ưa ra ki n ngh hoàn thi n pháp sinh viên ư c tham gia vào vi c hoàn thi n lu t không th ư c áp d ng ngay vì còn ph sân chơi chung trí tu cho chính b n thân thu c vào quy trình xây d ng, s a i pháp mình thì s ch ng, tích c c tham gia m t lu t c a Qu c h i, quan i m c a các nhà cách nghiêm túc. làm lu t). Cho nên chính tình tr ng không Th hai, t ch c cu c thi sinh viên nghiên quan tâm n hi u qu s d ng (chí ít v m t c u khoa h c chuyên nghi p và quy mô hơn: ph c v vi c h c t p, nghiên c u) cũng như Cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c thi u tính ch ng trong vi c công b , ưa c p trư ng hàng năm nên ư c t ch c vào các k t qu nghiên c u vào áp d ng cũng vô th i gian h p lí hơn cho sinh viên (t t nhiên hình trung t o ra quan i m cho r ng tài ph i phù h p v i l ch trình cu c thi c a B nghiên c u ch có tính lí lu n suông, thi u giáo d c và ào t o). Mô hình th i gian t t th c t và ng i làm nghiên c u khoa h c cho nh t là phát ng vào cu i tháng 9 hàng năm sinh viên. Có th th y chúng ta chưa có hình và nh n công trình nghiên c u khoa h c c a th c s d ng công trình nghiên c u khoa h c sinh viên vào u tháng 8 năm sau ch n c a sinh viên m t cách úng n và h u ích. l a tham d cu c thi c p b c a năm ó vào 72 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010
®µo t¹o u tháng 9. T t nhiên, tránh b ng và trong vi c nâng cao thông tin cu c thi n có th phân b th i gian h p lí, sinh viên các sinh viên khác. y m nh ho t ng cũng nên ch ng ti n hành th c hi n nghiên c u khoa h c ph i là nhi m v c a tài, không nên ch n khi trư ng phát ng m i thành ph n oàn th , trong ó oàn (16) m i b t u. Bên c nh ó, nh t thi t ph i thanh niên và h i sinh viên là nh ng h t có h i ngh nghiên c u khoa h c sinh viên nhân ch o. Tuy nhiên, ngư c l i, sinh t ch c sau khi ã ch m xong 2 vòng cu c viên cũng nên ch ng ti p c n, tìm hi u thi c p trư ng. T i h i ngh , tác gi các thông tin v cu c thi cũng như quy trình công trình t ch t lư ng cao qua 2 vòng th c hi n m t cách t t nh t. N u thông tin ph i b o v tài c a mình t ó nh n ra t t, u tiên, chúng ta s có ư c nh ng ư c nh ng như c i m còn t n t i và hoàn công trình áp ng ư c v m t hình th c - thi n chúng. i u này s giúp cho ch t v n là i u quan tr ng trong m t cu c thi có lư ng c a các công trình d thi c p b cao tính ganh ua cao. hơn, i u mà n u không làm h i ngh Th ba, gi i pháp thu hút sinh viên tham nghiên c u khoa h c sinh viên s ít khi có gia cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c: ư c. Cũng t i h i ngh , các sinh viên có th Ngành lu t v b n ch t là ngành khó, s giao lưu, h c h i l n nhau.(17) òi h i chính xác cao trong ngành khoa h c Vi c xây d ng danh m c tài nh này ã khi n cho s lư ng sinh viên tham hư ng nghiên c u cũng c n ư c chú tr ng gia nghiên c u khoa h c khá khiêm t n. Tuy hơn n a. Chúng tôi cho r ng có th b sung nhiên, có nh ng lí do ch quan khác cũng cách th c ra tài theo hư ng như sau: góp ph n d n n th c tr ng trên, ó là: Gi ng viên nào mu n hư ng d n sinh viên Kinh phí cho ho t ng nghiên c u khoa h c nghiên c u khoa h c thì t ra tài sinh nói chung và nghiên c u khoa h c sinh viên viên l a ch n, ăng kí và hư ng d n luôn nói riêng còn ít như ã phân tích trên. cho sinh viên ó. i u này s ti t ki m ư c Thi t nghĩ, có th i m i theo hình th c h th i gian cho sinh viên i liên h gi ng viên tr kinh phí nghiên c u cho sinh viên v i hư ng d n cũng như hình thành nh ng tài i u ki n ph i hoàn thành công trình n p v nghiên c u có ch t lư ng, tránh tình tr ng trư ng và ph i t ch t lư ng trung bình như hi n nay nhi u sinh viên không “nh ” ư c ai hư ng d n nên không ư c nh ho c khá tr lên. Nên có ch c ng i m hư ng và ph n bi n. trung bình chung h c t p cho nh ng sinh Công tác thông tin v th l , cách th c viên t gi i c p b . Vi c nâng cao m c tham d , quy trình th c hi n tài nghiên thư ng cho sinh viên và gi ng viên hư ng c u khoa h c c n ư c nâng cao hơn n a, d n là bi n pháp kích thích s tham gia ph bi n chi ti t n t ng chi oàn trong c a sinh viên vào cu c thi này. Bên c nh ó, trư ng. th c hi n t t m c ích này, i có th quy nh tham gia cu c thi sinh viên ngũ cán b oàn, H i c n ư c t p hu n kĩ nghiên c u khoa h c là m t trong nh ng y u năng tuyên truy n và tinh th n trách nhi m t xét i u ki n vi t khoá lu n t t nghi p. cao hơn n a b i ây là l c lư ng quan tr ng Bi n pháp này bu c sinh viên ph i ti n hành t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010 73
®µo t¹o làm quen v i nghiên c u khoa h c t p phát huy ư c vai trò nh hư ng, tư v n, tr luy n nh ng kĩ năng cho vi c vi t khoá lu n giúp và hu n luy n c a mình.(20) Ngư c l i, sau này.(18) ây là nh ng bi n pháp ã ư c sinh viên cũng nên ch ng hơn trong vi c m t s trư ng (không ph i ngành lu t) áp nh gi ng viên hư ng d n, ví d như nên d ng và ã t ư c nh ng k t qu nh t làm cương trư c khi n nh gi ng viên nh. Nhìn chung, ph i nhìn nh n úng b n (cho dù chưa hoàn ch nh) vì qua ó, gi ng ch t và vai trò c a ho t ng nghiên c u viên s d ng ý hơn b i th y sinh viên ã khoa h c sinh viên m i có th s d ng có s tìm tòi, nghiên c u nh t nh v v n nh ng bi n pháp này th c s có hi u qu . s p nghiên c u so v i nh ng sinh viên chưa Th tư, phát huy các y u t góp ph n tìm hi u gì v v n ó. nâng cao ch t lư ng tài nghiên c u khoa Th năm, thay i m t s quan ni m v h c sinh viên. tài nghiên c u khoa h c: Tư li u và gi ng viên hư ng d n là hai V n này c n s nhìn nh n t nhi u trong s nh ng y u t quan tr ng quy t nh phía: sinh viên, gi ng viên hư ng d n, gi ng n ch t lư ng c a tài nghiên c u khoa viên ch m, c gi … C n thay i nh ng h c sinh viên. i v i v n tư li u, thư quan ni m như: M t công trình ph i tròn vi n là m t trong nh ng nơi mà sinh viên trĩnh ba chương mà không nên là hai chương thư ng nghĩ n u tiên cho quá trình hay phân v n ra làm nhi u ph n nh nghiên c u khoa h c c a mình. Do ó, c n trình bày (t t nhiên s thay i này cũng còn có nh ng s i m i, c p nh t nh ng tài li u tuỳ t ng tài nghiên c u), i u này s th m i ( c bi t tài li u ti ng nư c ngoài, ti ng hi n ư c s sáng t o c a sinh viên và c n Anh chuyên ngành lu t), phong phú hơn n a ư c khuy n khích; thay i th t các áp ng nhu c u c a sinh viên. Tính , chương như th c tr ng - lí lu n - gi i pháp a d ng, h u ích c a thư vi n là nh ng yêu thay cho lí lu n - th c tr ng - gi i pháp ( c u c n có cho m t nghiên c u t t. iv i làm ư c i u này c n s m nh d n l n i v n gi ng viên hư ng d n, không th ph v i sinh viên và t t nhiên i kèm v i nó, tác nh n r ng hơn 95% n i dung c a nghiên c u gi cũng ph i có cách vi t h p lí, úng n khoa h c là lao ng c a sinh viên song và tránh tình tr ng ph n quá dài, ph n quá không th xem thư ng 5% còn l i, b i thi u ng n); không nên ưa ra các yêu c u cao v nó thì m t nghiên c u khoa h c không th lí lu n mà nên t p trung nghiên c u th c thành công và i úng hư ng.(19) Thi t nghĩ, tr ng phân tích, lí gi i ư c th c tr ng ch ra hàng năm nên t ch c nh ng bu i to àm ư c các vư ng m c, b t c p trong vi c th c v cách th c, phương pháp, công vi c c a hi n, tuân th pháp lu t; hi u úng n v gi ng viên hư ng d n bên c nh nh ng bu i tính th c ti n c a tài nghiên c u khoa h c to àm v phương pháp gi ng d y; quy nh trong lĩnh v c pháp lí (không th có k t qu hư ng d n nghiên c u khoa h c cho sinh áp d ng th c ti n ngay t c thì như các ngành viên là nghĩa v c a gi ng viên. Nh ng bi n khoa h c t nhiên-kĩ thu t). Nh ng quan pháp này s giúp cho gi ng viên hư ng d n ni m này hi n nay có l s khó thay i 74 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010
®µo t¹o nhưng thi t nghĩ cũng nên ưa ra ây bàn tương lai rèn luy n m t s kĩ năng c n thi t b c, ánh giá và áp d ng d n d n. cho ngh nghi p sau này; c n có nh ng gi i Th sáu, a d ng hoá các hình th c b pháp m nh d n hơn n a thúc y ho t tr nghiên c u khoa h c sinh viên: ng nghiên c u khoa h c nói chung và Các hình th c b tr nghiên c u khoa cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c. h c sinh viên ây cũng có th hi u là các Khoa h c là sáng t o và không có công th c hình th c nghiên c u khoa h c sinh viên t chung ho c phương pháp chu n m c nào n n t ng cho sinh viên tham gia cu c thi sinh cho ho t ng nghiên c u khoa h c.(23) Tuy viên nghiên c u khoa h c. Phòng qu n lí nhiên, chu n b cho sinh viên m t nhìn nh n khoa h c nên ưa nh ng công trình nghiên sơ khai ban u v nghiên c u khoa h c c u khoa h c c a sinh viên có ch t lư ng ng th i khơi ngu n am mê nghiên c u hàng năm lên thư vi n các sinh viên khác cho sinh viên là i u c n thi t. Cu c thi sinh có th tham kh o và h c h i, giao lưu.(21) viên nghiên c u khoa h c ã góp ph n l n m t s cu c thi khác như cu c thi Euréka trong m c tiêu nh n th c cho sinh viên nói c a Thành oàn TP. H Chí Minh có k chung và sinh viên lu t nói riêng. Hi v ng s ho ch s d ng công trình nghiên c u khoa có nhi u trao i hơn v v n này th c h c sinh viên làm ngân hàng tài nghiên hi n ư c nh ng m c ích c a nghiên c u c u khoa h c cho sinh viên tham kh o, h c khoa h c sinh viên./. h i. Ngày 10/12/2008, ngân hàng nghiên c u khoa h c sinh viên ra i cùng v i thư vi n (1). Ví d như Câu l c b lu t gia tr (H i sinh viên Trư ng i h c Lu t Hà N i, Khoa Lu t - i h c nghiên c u khoa h c t i tr s Thành oàn qu c gia Hà N i), Câu l c b khoa h c pháp lí (H i TP. H Chí Minh, là nơi ăng t i và lưu gi sinh viên Trư ng i h c Lu t TP. H Chí Minh). nh ng nghiên c u khoa h c ư c vào chung (2). Các cu c thi Olympic các môn Mác-Lênin, tư k t cu c thi Euréka trong su t 10 năm qua. tư ng H Chí Minh, tư pháp qu c t , lu t hình s và t t ng hình s … cu c thi “Chân dung ngư i b o v Có th k n m t s hình th c b tr khác pháp lu t” c a Trư ng i h c Lu t Hà N i và như: Các bu i th o lu n chuyên , to àm Trư ng i h c Lu t TP. H Chí Minh. kĩ năng vi t và th c hi n tài nghiên c u (3). Các bu i di n án lu t kinh t , dân s , lao ng… khoa h c (chú tr ng n nh ng cách th c c a Trư ng i h c Lu t Hà N i hay Cu c thi Moot vi t, trình bày tài m i, mang tính sáng t o Competition 2009 do Trư ng i h c Lu t TP. H Chí Minh ăng cai t ch c. cao); y m nh ho t ng c a các câu l c b (4), (20).Xem: TS. Bùi ăng Hi u, Kĩ năng nghiên h c thu t trong trư ng, t o môi trư ng cho c u khoa h c dành cho sinh viên Trư ng i h c sinh viên tham gia trình bày nh ng nghiên Lu t Hà N i, N i san lu t gia tr (H i sinh viên c u ban u c a mình; có nh ng sân chơi Trư ng i h c Lu t Hà N i), 02/2008, tr.18, 19. (5). ây ch là nh ng nh n nh ư c rút ra t ho t quy mô nh như n i san,(22) di n àn. ng nghiên c u khoa h c cũng như cu c thi sinh viên Tóm l i, qua nh ng phân tích trên, nghiên c u khoa h c c a sinh viên ngành lu t (Trư ng chúng ta có th kh ng nh r ng cu c thi i h c Lu t Hà N i, Trư ng i h c Lu t TP. H Chí sinh viên nghiên c u khoa h c là sân chơi trí Minh, Khoa lu t - i h c qu c gia Hà N i…) nên có tu y b ích và lí thú cho các c nhân lu t th có m t s i m không gi ng v i các ngành khác. t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010 75
®µo t¹o (6), (8), (9), (14), (19), (23).Xem: TS. Nguy n Văn Vân, M y suy nghĩ v ho t ng nghiên c u khoa h c c a Sinh viên Trư ng i h c Lu t TP. H Chí Minh, T p chí khoa h c pháp lí, s 01/2003. (7). Tuy nhiên, n nh ng năm g n ây (2007 - 2009), s lư ng tài tham gia hàng năm ch m c 30 - 35 tài. (10). Ví d như Trư ng i h c Lu t Hà N i qua 9 năm tham gia cu c thi c p b (2001 - 2008) v i 56 công trình thì có 53 công trình t gi i. (11). S lư ng công trình m i trư ng tham d do B giáo d c và ào t o phân b d a trên t ng s sinh viên c a trư ng. Ví d như Trư ng i h c Lu t Hà N i, t năm 2006 tr v trư c ư c phép g i 6 công trình, t năm 2007 ư c phép g i 8 công trình, n năm 2009 ư c g i 6 công trình. (12). Trong cu c thi sinh viên nghiên c u khoa h c năm 2008 c a Trư ng i h c Lu t Hà N i ã có 1 sinh viên th c hi n tài thu c môn i cương văn hoá Vi t Nam. (13). Xem: TS. Lê N t, Hư ng d n phương pháp nghiên c u khoa h c cho sinh viên, ngu n: http://hcmulaw.edu.vn. (15). Th m chí, m t s trư ng, có sinh viên t lúc làm công trình n khi o t gi i c p b chưa m t l n ư c g p giáo viên hư ng d n, m i trao i n u có cũng ch qua hình th c gián ti p (như email…) còn không thì ch l y tên ngư i hư ng d n nhưng th c s không có “s hư ng d n” trong quá trình nghiên c u khoa h c. (16). i u này s h u ích i v i nh ng cơ s ào t o có th i i m phát ng cu c thi và nh n tài c a Sinh viên quá g n nhau. (17). Trư ng i h c Lu t TP. H Chí Minh là m t trong nh ng cơ s ào t o lu t th c hi n thư ng xuyên mô hình h i ngh này. (18). Gi i pháp này ã ư c Trư ng i h c lao ng & xã h i (Hà N i) áp d ng trong nhi u năm qua. (21). Phòng qu n lí khoa h c Trư ng i h c Lu t Hà N i là m t trong nh ng ơn v ã th c hi n i u này, mang l i nhi u hi u ng t t cho sinh viên. (22). Hi n nay, N i san lu t gia tr c a Câu l c b lu t gia tr (H i sinh viên Trư ng i h c Lu t Hà N i) là mô hình v i nhi u i m i, th c s là sân chơi trí tu cho sinh viên am mê nghiên c u khoa h c trong Trư ng. 76 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2010