zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Vai trò của toà án quốc tế trong giải quyết hoà bình các tranh chấp quốc tế "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Báo xấu

115
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong trường hợp này công chứng viên không thể tự mình hoặc theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện các thủ tục để chấm dứt hoạt động của văn phòng công chứng nên việc chấm dứt hoạt động của văn phòng công chứng phải thực hiện theo thủ tục khác với các trường hợp mà Luật đã quy định.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Vai trò của toà án quốc tế trong giải quyết hoà bình các tranh chấp quốc tế "

§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc vò thÞ mai liªn * T ranh ch p qu c t là m t hi n tư ng xã h i n y sinh lâu i t khi các qu c gia hình thành và có quan h v i nhau. Trong riêng và Liên h p qu c nói chung I. TÒA ÁN QU C T - CƠ QUAN TÀI PHÁN CHÍNH C A LIÊN H P QU C ti n trình l ch s c a loài ngư i, vi c s i u 92 Hi n chương Liên h p qu c d ng bi n pháp vũ l c như chi n tranh quy nh: “Toà án qu c t là cơ quan tài gi i quy t b t ng là m t hi n tư ng ph phán chính c a Liên h p qu c. Toà án ho t bi n. T khi H i qu c liên ư c thành l p, ng phù h p v i m t quy ch , ư c xây Pháp vi n thư ng tr c qu c t ư c l p ra v i d ng trên cơ s Quy ch Pháp vi n thư ng tư cách là cơ quan tài phán c a H i, bên c nh tr c qu c t . Quy ch c a Toà án công lí các bi n pháp hoà bình như àm phán, môi qu c t kèm theo Hi n chương này là m t b gi i, trung gian, i u tra, hoà gi i, tr ng tài các ph n h p thành c a Hi n chương”. qu c gia có th gi i quy t tranh ch p b ng bi n Ngày 12/11/1974, i h i ng Liên h p pháp toà án. Toà án qu c t c a Liên h p qu c qu c ã thông qua Ngh quy t 3232 (XXIX) - t ch c ư c thành l p sau Chi n tranh th v ánh giá l i vai trò c a Toà án qu c t , gi i th II v i m c tiêu cơ b n là duy trì hoà ti p t c kh ng nh Toà án là m t cơ quan bình và an ninh qu c t , ư c xem là bư c chính c a Liên h p qu c có vai trò to l n phát tri n cao nh t c a hình th c gi i quy t trong vi c gi i quy t hoà bình các tranh ch p tranh ch p này. qu c t . Trong nh ng năm qua, Toà án qu c t ã Trư c h t, Toà án qu c t có th m quy n kh ng nh ư c vai trò là cơ quan tài phán gi i quy t hoà bình các tranh ch p pháp lí toàn c u trong vi c gi i quy t hòa bình các gi a các qu c gia trên cơ s lu t pháp qu c tranh ch p gi a các qu c gia; có nhi u óng t . Theo quy nh c a Toà án, m t tranh góp cho vi c th c thi s m nh gìn gi hòa ch p pháp lí là “s b t ng trên m t i m bình và an ninh qu c t c a Liên h p qu c. c a lu t hay s ki n, m t s i kháng, m t Trên cơ s gi i thi u khái quát v th m s i l p nhau gi a các l p lu n pháp lí quy n c a Toà án qu c t , bài vi t này s t p ho c quy n l i”. Th c t , “tranh ch p pháp trung phân tích và ánh giá vai trò c a cơ lí là tranh ch p có th gi i quy t b ng vi c quan tài phán này trong vi c gi i quy t hòa bình các tranh ch p qu c t trong l ch s 60 * V pháp lu t và i u ư c qu c t năm t n t i và phát tri n c a Tòa án nói B ngo i giao 38 T¹p chÝ luËt häc
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc áp d ng nh ng nguyên t c, quy ph m c a vi c Mĩ ph nh n th m quy n xét x c a lu t pháp qu c t và b n thân nó không liên Toà i v i v vi c v i lí do xung t quan n ng cơ chính tr gi a các qu c Trung Mĩ không ph i là tranh ch p pháp lí gia”.(1) Các tranh ch p pháp lí mà Toà án mà là m t v n chính tr . Quan i m c a qu c t có th m quy n gi i quy t bao g m: a s các th m phán trong v này là Toà án “a. Gi i thích i u ư c. b. Các v n c a có th xác nh n nh ng v n v th c t và lu t pháp qu c t . c. S vi ph m nghĩa v lu t pháp mà Toà án qu c t có th m quy n qu c t . d. Tính ch t và m c b i thư ng gi i quy t b t ch p ngu n g c và h qu i v i vi c vi ph m nghĩa v qu c t ” chính tr c a m t tranh ch p c bi t nào. (kho n 2 i u 36 Quy ch c a Toà). Tuy nhiên, khác v i các toà tr ng tài, M c dù ã ư c kh ng nh rõ trong Toà án châu Âu (Toà Luxembourg), Toà án Quy ch , v n còn có nh ng ý ki n khác nhau nhân quy n châu Âu (Toà Strasbourg), Toà v vi c li u Toà án qu c t có th m quy n án qu c t không gi i quy t các tranh ch p gi i quy t m t tranh ch p mang c tính ch t gi a các qu c gia v i các t ch c qu c t pháp lí và chính tr hay không. Liên quan hay các t nhiên nhân. Ch có các qu c gia n v n này, trong v Các nhân viên m i có quy n ki n ra Toà án qu c t gi i ngo i giao và lãnh s Mĩ Teheran, Toà án quy t các tranh ch p pháp lí gi a h . Liên qu c t ã nh n m nh r ng: “Các tranh ch p h p qu c cũng như t t c các t ch c chuyên pháp lí gi a các qu c gia có ch quy n r t môn không ư c quy n s d ng cơ ch gi i có kh năng x y ra trong b i c nh chính tr quy t tranh ch p này. Các qu c gia thành và thư ng hình thành m t y u t c a nh ng viên c a Hi n chương Liên h p qu c “trên v n chính tr kéo dài và r ng l n gi a các th c t ” (ipso facto) tr thành thành viên c a qu c gia. Tuy nhiên, chưa bao gi có quan Quy ch Toà án qu c t , do v y thành viên i m ưa ra cho r ng vì tranh ch p ư c Liên h p qu c là các qu c gia u tiên ư c chuy n cho Toà án qu c t ch là m t khía s d ng cơ ch c a Toà gi i quy t tranh c nh c a tranh ch p chính tr cho nên Toà ch p. Các qu c gia không ph i là thành viên ph i t ch i gi i quy t nh ng v n pháp lí có th tham d vào quá trình gi i quy t tranh b t ng gi a các qu c gia có liên quan”.(2) ch p trư c Toà v i tư cách bên nguyên, bên Như th , ngay c i v i m t tranh ch p b hay bên can d v i i u ki n tho mãn các ư c chuy n cho Toà án qu c t mà m t bên yêu c u do i h i ng ra trong t ng cho là mang tính chính tr và vì th n m trư ng h p c th trên cơ s các khuy n ngh ngoài th m quy n xét x c a mình, Toà án c a H i ng b o an. v n xác nh n có th m quy n xét x n u th y Bên c nh ó, Toà án qu c t có th m có tranh ch p v khía c nh pháp lí trong v quy n ưa ra ý ki n tư v n v các v n vi c ó. Trong v các ho t ng quân s và pháp lí mà i h i ng, H i ng b o an bán quân s t i Nicaragua và ch ng l i cũng như các cơ quan chuyên môn khác c a Nicaragua năm 1985,(3) Toà án ã bác b Liên h p qu c (17 cơ quan) ư c phép c a T¹p chÝ luËt häc 39
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc i h i ng yêu c u (theo i u 65 Quy ch qu c gia liên quan khi tranh ch p ã n y Toà án qu c t ). i h i ng hay H i ng sinh còn g i là compromis. ây là văn b n b o an có th yêu c u Toà ưa ra ý ki n tư th hi n s t nguy n gi a hai hay nhi u v n v b t kì v n pháp lí nào. Các cơ qu c gia cùng ng ý ưa tranh ch p ra quan khác c a Liên h p qu c b t kì lúc nào trư c Toà án qu c t phân x . Tho thu n ư c i h i ng cho phép u ư c quy n c bi t compromis không ch xác l p th m yêu c u tư v n v b t kì v n pháp lí n y quy n c a Toà án qu c t mà còn ph i ch rõ sinh trong ph m vi ho t ng c a mình i tư ng cũng như gi i h n các v n pháp ( i u 106 Quy ch Toà án qu c t ). lí mà Toà c n gi i quy t. Tho thu n còn có ánh giá ư c vai trò c a Toà án th quy nh lu t mà Toà s áp d ng gi i qu c t trong vi c gi i quy t các tranh ch p quy t tranh ch p m c dù i u 38 Quy ch qu c t , trư c h t c n ph i nhìn vào hi u qu Toà án qu c t ã ch ra các ngu n c a lu t th c hi n ch c năng th nh t c a Toà trong pháp qu c t mà Toà có th s d ng. B n l ch s ho t ng 60 năm qua. compromis i n hình trong l ch s c a Toà II. VAI TRÒ C A TOÀ ÁN QU C T là tho thu n c bi t trong v th m l c a TRONG VI C GI I QUY T HOÀ BÌNH bi n B c trong ó c, an M ch và Hà CÁC TRANH CH P QU C T Lan ã tho thu n: Trong 60 năm qua, r t nhi u tranh ch p (1) Toà án qu c t ư c yêu c u tr pháp lí mang tính ch t i kháng l i câu h i sau: các nguyên t c và quy nh (contentious disputes) ã ư c các qu c gia nào c a lu t qu c t ư c áp d ng phân ưa ra trư c Toà án qu c t dư i hai hình nh các khu v c trên th m l c a Bi n B c th c: Thông qua m t tho thu n c bi t gi a các bên… (compromis) ho c trên cơ s công nh n (2) Chính ph các nư c… s phân nh trư c th m quy n b t bu c c a Toà. th m l c a Bi n B c gi a các bên thông 1. Toà án qu c t gi i quy t tranh qua tho thu n phù h p v i phán quy t mà ch p pháp lí gi a các qu c gia trên cơ s Toà án qu c t ưa ra. m t tho thu n c bi t (compromis) i v i trư ng h p tranh ch p ư c ưa Kho n 1 i u 40 Quy ch Toà án qu c ra Toà án qu c t theo hình th c này, Toà án t quy nh: “M i v vi c ư c ưa ra trư c qu c t s ho t ng gi ng như m t cơ quan Toà, tuỳ theo t ng trư ng h p, thông qua tr ng tài qu c t công (public international vi c g i m t tho thu n c bi t ho c m t arbitration) theo ó th m quy n c a Toà ơn ki n n thư kí Toà; trong c hai trư ng ư c xác l p theo t ng v vi c, trên cơ s h p, i tư ng tranh ch p và các bên tranh m t tho thu n c bi t (ad hoc) gi a các ch p ph i ư c ch rõ”. bên khi tranh ch p ã n y sinh. Th c t cho Theo quy nh trên, th m quy n xét x th y, các phán quy t có hi u qu nh t c a c a Toà trư c tiên ư c xác nh thông qua Toà án qu c t chính là các phán quy t trong m t tho thu n c bi t ư c kí gi a các các v vi c ư c ưa ra Toà theo hình th c 40 T¹p chÝ luËt häc
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc tho thu n compromis. i u này xu t phát t v n nư c nào s h u các qu n o này l i m t nguyên nhân khách quan ó là t i th i tr nên c bi t quan tr ng. Không th t i m tranh ch p x y ra, sau khi cân nh c l i ư c tho thu n thông qua àm phán ngo i ích c a mình trong hoàn c nh c th ó, các giao, Anh và Pháp ã quy t nh ưa v n bên m i t nguy n ưa tranh ch p ra trư c ra Toà án qu c t . Toà tìm ki m câu tr chính th c cho v n Khi xem xét kĩ b i c nh c a tranh ch p pháp lí mà hai bên ang tranh cãi vì v y này ta có th nh n th y nguyên do vì sao các phán quy t c a Toà thư ng ư c tôn tr ng v n tương t như trư ng h p này thư ng y . M t khác, khi các bên cùng tho ư c các bên tình nguy n ưa ra gi i quy t thu n ưa tranh ch p ra Toà, hai bên v trí t i Toà án qu c t . Th nh t, v Minquiers bình ng v i nhau (không có nguyên ơn, và Ecrehos là m t tranh ch p mà vi c gi i b ơn) và u ch ng chu n b “h u toà”. quy t v n pháp lí s quy t nh câu tr l i Y u t tâm lí này là m t trong nh ng y u t cu i cùng. Phán quy t cu i cùng c a Toà quan tr ng i v i ph n ng sau này c a m i ch y u d a trên giá tr pháp lí c a các b ng bên i v i phán quy t cu i cùng c a Toà. ch ng c a vi c th c thi ch quy n theo ó Tuy nhiên, trên th c t , các bên tranh ch p ít i v i qu n o Ecrehos: “D a trên tính khi s d ng tho thu n c bi t i v i các thuy t ph c c a các òi h i ch quy n i v n nh y c m ho c ư c dư lu n trong v i qu n o Ecrehos dư i góc các d nư c quan tâm c bi t vào các th i i m ki n ã xem xét trên, Toà th y r ng vào chính tr c bi t. u th k XIII nhóm o Ecrehos ã ư c Có th coi v các qu n o Minquiers và xem là m t b ph n không tách r i c a qu n Ecrehos là ví d tiêu bi u cho phương th c o Channel do vua Anh chi m gi … Hơn ho t ng như m t cơ quan tr ng tài c a Toà n a Toà còn th y r ng ph n l n th i gian án qu c t . B ng tho thu n c bi t ngày trong th k XIX và XX, chính quy n Anh ã 29/12/1950, Anh và Pháp ã g i n Toà án th c hi n ch c năng nhà nư c i v i nhóm qu c t câu h i như sau: “Toà án qu c t o này. Trong khi ó, chính ph Pháp ã ư c yêu c u xác nh ch quy n i v i không có b ng ch ng cho th y Pháp có danh các o và bãi á (theo ó Toà có th ti n nghĩa h p pháp i v i nhóm o này. hành quy thu c) thu c nhóm o Minquiers Trong b i c nh như v y, Toà có th k t lu n và Ecrehos l n lư t thu c v Vương qu c r ng ch quy n i v i nhóm o Ecrehos Anh hay C ng hoà Pháp”.(4) Qu n o thu c v vương qu c Anh”.(5) Th hai, tính Minquiers và Ecrehos n m gi a o Jersey ch t c a tranh ch p Minquiers và Ecrehos c a Anh và b bi n Normandie c a Pháp. còn cho th y vi c gi i quy t tranh ch p này Do t lâu các o này không có giá tr gì c không quan tr ng i v i c Anh và Pháp bi t nên ch quy n i v i chúng chưa bao n m c m t phán quy t i ngư c l i v i gi ư c quy thu c m t cách th c s . Khi mong mu n c a m i bên s tr thành i u hai nư c ti n hành phân nh th m l c a, không th ch p nh n ư c v m t chính tr . T¹p chÝ luËt häc 41
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc R t ít ngư i dân Anh và Pháp t ng bi t ho c Vi c c th m phán ad hoc ư c ti n t i th i i m ó bi t ư c các o Minquers hành trong trư ng h p m t bên tranh ch p và Ecrehos n m âu. C chính ph Anh và không có trong thành ph n c a Toà m t Pháp u có th ch p nh n các ph n ng th m phán mang qu c t ch nư c mình. chính tr n u nh n ư c m t phán quy t Kho n 2 i u 31 Quy ch Toà án qu c t không thu n. quy nh: “N u trong thành ph n có m t xét Có th nói, y u t “v n pháp lí mang x c a Toà có m t th m phán mang qu c tính ch t quy t nh và h qu chính tr t ch c a m t bên thì bên kia có th c m t không nghiêm tr ng” là c trưng c a r t ngư i theo s l a ch n c a mình tham nhi u tranh ch p ư c ưa ra gi i quy t t i gia vào vi c xét x v i tư cách m t th m Toà án qu c t theo hình th c tho thu n c phán. Ngư i ó ph i ư c ưu tiên l a ch n bi t compromis. Trong nh ng năm qua, Toà trong nh ng ngư i ư c ưa ra ng c như cũng ã th lí gi i quy t nhi u tranh ch p ã nêu i u 4 và 5”. Quy ch cũng trù mang tính ch t tương t khác như v Lotus nh kh năng th hai: “N u trong thành gi a Pháp và Th Nhĩ Kì liên quan n tính ph n có m t xét x c a Toà không có th m h p pháp c a th t c t t ng Th Nhĩ Kì i phán nào có qu c t ch c a các bên thì m i v i m t v va ch m t u bi n c , v các bên có th c m t th m phán như ã nêu kho n n c a Brazil gi a Pháp và Brazil v kho n 2 c a i u này.” Quy nh này phương th c h p pháp tr l i m t s m b o nguyên t c bình ng trư c Toà kho n n nhà nư c và v ch quy n i v i nhưng không lo i tr trư ng h p c hai bên m t ph n biên gi i t li n gi a B và Hà ho c m t bên không s d ng kh năng cho Lan.(6) Trong nh ng tranh ch p này, dù Toà phép này. có th c hi n t t hay không vai trò c a m t Kho n 2 i u 26 Quy ch còn quy nh cơ quan tr ng tài, t l thành công c a các kh năng thành l p toà rút g n thành ph n phán quy t là r t cao. i v i t ng v vi c. Trong trư ng h p này, Tính ch t c a m t cơ quan tr ng tài thành ph n c a toà ư c xác nh trên cơ s còn ư c th hi n trong th t c l a ch n s ch p thu n c a các bên. V vi c u tiên th m phán ac hoc và thành l p các toà rút áp d ng phương th c này là v v nh Maine g n thành ph n theo yêu c u c a các bên gi a Canada và Mĩ năm 1982. Sau ó, hàng tranh ch p. Thông thư ng, ch có bi n lo t các toà rút g n thành ph n ư c thành pháp tr ng tài m i cho phép các bên l a l p cho các v tranh ch p biên gi i Burkina ch n th m phán ho c ngh thành l p toà Faso/Mali năm 1985, Elettronica Sicula năm theo yêu c u c a mình. ây, Quy ch 1987, tranh ch p biên gi i t li n, o, bi n Toà án qu c t m ra cho các bên kh năng El Salvador/Honduras - Nicaragua năm l a ch n các th m phán ac hoc hay ngh 1990. Trong c b n trư ng h p, thành ph n Toà thành l p các toà rút g n thành ph n c a Toà bao g m 5 th m phán. Trong v theo yêu c u c a mình. v nh Maine, Toà có b n th m phán ư c b u 42 T¹p chÝ luËt häc
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc và Canada c m t th m phán ac hoc. các tranh ch p pháp lí có liên quan n: a) Trong v tranh ch p biên gi i Burkina Gi i thích i u ư c; b) Các v n c a lu t Faso/Mali, m i bên c m t th m phán ac pháp qu c t ; c) S vi ph m nghĩa v qu c hoc cùng ng i v i ba th m phán c a Toà. t ; d) Tính ch t và m c b i thư ng i Trong v Elettronica Sicula, toà rút g n v i vi c vi ph m nghĩa v qu c t ”. có hai th m phán có qu c t ch c a các bên Như v y, theo cơ ch này, khi c hai tranh ch p. Cu i cùng, trong v tranh qu c gia tranh ch p u có tuyên b ơn ch p biên gi i t li n, o, bi n El phương ch p nh n trư c th m quy n c a Salvador/Honduras - Nicaragua, m i bên Toà và các tuyên b này c a h ng th i có c m t th m phán ac hoc c a mình. cùng ph m vi hi u l c i v i tranh ch p Có th nói, vi c k t h p thành công như v y thì có th coi là Toà có th m tính ch t c a m t cơ quan tr ng tài trong quy n xét x tranh ch p ó. Cơ ch này th t c gi i quy t tranh ch p là m t trong cho phép các qu c gia có th vi n d n s nh ng y u t h p d n các qu c gia ưa giúp c a Toà phân gi i tranh ch p tranh ch p ra gi i quy t t i Toà án qu c t v i m t qu c gia khác có cùng l p trư ng và góp ph n nâng cao hi u qu gi i quy t i v i th m quy n c a Toà. Nói cách tranh ch p t i Toà. khác, trong trư ng h p m t qu c gia ch p 2. Toà án qu c t gi i quy t tranh nh n trư c th m quy n tài phán c a Toà ch p gi a các qu c gia trên cơ s công thì b t kì m t qu c gia nào khác ch p nh n nh n trư c th m quy n b t bu c c a Toà m t nghĩa v như v y u có th kh i ki n Khi th m quy n c a Toà án qu c t ư c ch ng l i qu c gia ó. xác l p trên cơ s th m quy n b t bu c, ho t Tuyên b ơn phương ch p nh n trư c ng c a Toà ư c nhìn nh n “tương t ” th m quy n b t bu c c a Toà hoàn toàn ph như m t toà án qu c gia thông thư ng ó thu c vào ý chí c a các qu c gia. Các qu c các bên tranh ch p là i tư ng xét x c a gia có toàn quy n t do l a ch n th i i m, Toà mà không có s ch p thu n c a các bên n i dung, i u ki n ch p thu n trư c quy n t i th i i m ó. Tuy nhiên, th m quy n b t tài phán c a Toà. T khi thành l p n nay bu c c a Toà ch có th xác l p khi các qu c ã có 59 qu c gia ch p nh n th m quy n b t gia ã tuyên b ch p nh n trư c th m quy n bu c c a Toà trong ó Tuyên b do i di n c a Toà. Kho n 2 i u 36 Quy ch Toà án thư ng tr c c a Th y i n t i Liên h p qu c t quy nh: “Các nư c thành viên c a qu c ưa ra ngày 06/04/1957 ư c xem là Quy ch này b t kì lúc nào cũng có th tuyên m t ví d tiêu bi u: b r ng h th a nh n b t bu c, hoàn toàn “Thay m t Chính ph hoàng gia Th y hi u l c (ipso facto) và không c n m t tho i n, tôi tuyên b r ng Chính ph hoàng gia thu n c bi t nào, i v i m t nư c khác Th y i n ch p nh n b t bu c, hoàn toàn b t kì cũng ch p nh n m t nghĩa v như v y, hi u l c (ipso facto) và không c n m t tho th m quy n xét x c a Toà án i v i t t c thu n c bi t nào, i v i m t nư c khác T¹p chÝ luËt häc 43
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc b t kì cũng ch p nh n m t nghĩa v như v y, Toà có th v n hành m t cách hi u qu . th m quy n xét x c a Toà án qu c t , theo Trong v các món n c a Na Uy, Toà ã quy nh t i kho n 2 i u 36 c a Quy ch tuyên b : “Ý chí chung c a các bên, cơ s Toà, trong th i h n 5 năm k t ngày th m quy n c a Toà t n t i trong gi i h n 06/04/1957. Nghĩa v này ư c m c nhiên r t h p do b o lưu c a Pháp ch nh”.(9) gia h n t ng giai o n 5 năm ti p theo tr Toà th a nh n r ng Na Uy, d a trên cùng khi có thông báo bãi b ư c ưa ra ít nh t cơ s , trong cùng i u ki n như Pháp, có sáu tháng trư c khi h t h n m i giai o n 5 quy n lo i b kh i th m quy n b t bu c c a năm b t kì. Nghĩa v nói trên ch ư c ch p Toà các tranh ch p mà Na Uy cho r ng nh n i v i các tranh ch p có th n y sinh chúng hoàn toàn thu c th m quy n qu c gia trong các tình hu ng ho c s ki n sau ngày c a mình. 06/04/1947”. M t s qu c gia t ng công nh n th m a s các qu c gia khi ch p nh n trư c quy n c a Toà theo quy nh t i kho n 2 i u th m quy n b t bu c c a Toà thư ng g n 36 sau ó ã rút l i s công nh n c a mình. li n v i các i u ki n ho c ưa ra m t s b o Pháp ã rút tuyên b ơn phương c a mình t lưu nh t nh. Tuyên b c a Mĩ ngày năm 1974 sau khi Toà th lí gi i quy t v ki n 14/8/1946 th a nh n th m quy n c a Toà các v th vũ khí h t nhân do Australia và nhưng lo i tr i v i: “Các tranh ch p liên New Zeland ng nguyên ơn. Mĩ rút kh i cơ quan n nh ng v n hoàn toàn thu c ch này sau khi b x thua trong v các hành th m quy n qu c gia c a H p ch ng qu c ng quân s và bán quân s t i Nicaragua và Hoa Kì như ã ư c H p ch ng qu c Hoa ch ng l i Nicaragua năm 1986. Kì n nh...”.(7) Có quan i m cho r ng Bên c nh cơ ch công nh n trư c th m nh ng b o lưu này ph n nào mâu thu n v i quy n c a Toà án qu c t thông qua m t kho n 6 i u 36 Quy ch , trong ó quy tuyên b ơn phương, th m quy n c a Toà nh trong trư ng h p tranh ch p v quy n còn có th ư c xác l p trong các i u ư c xét x ư c ưa n Toà án thì v n ós qu c t . i u 36 kho n 1 Quy ch kh ng (8) ư c Toà xác nh và gi i quy t. Nó cũng nh: “Toà có th m quy n ti n hành xét x t o i u ki n cho các qu c gia i kháng t t c các v vi c mà các bên ưa ra cũng v n d ng cơ ch i u ki n có i có l i như t t c các v n ư c nêu riêng trong bác b th m quy n c a Toà mà phía bên kia Hi n chương Liên h p qu c ho c trong các vi n d n. i u ư c và các công ư c ang có hi u l c”. V i i u ki n c hai bên tranh ch p cùng Trên th c t , i u kho n liên quan n l a ph i ch p nh n trư c th m quy n c a Toà và ch n th m quy n xét x c a Toà án qu c t tình tr ng b o lưu c a bên nguyên ơn có th thư ng xu t hi n trong các i u ư c qu c t ư c bên b ơn s d ng ngăn c n v v i m c ích chính không ph i gi i quy t vi c ư c ưa ra xét x , còn r t ít cơ h i m i tranh ch p mà ch nh m gi i quy t cơ ch công nh n th m quy n b t bu c c a nh ng tranh ch p có th phát sinh t vi c 44 T¹p chÝ luËt häc
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc gi i thích hay áp d ng các i u ư c ó. Có hành m t phán quy t b t l i c a Toà cũng i u ư c quy nh chung r ng khi có tranh như th c hi n các bi n pháp mà Toà s d ng ch p các bên s áp d ng các bi n pháp hoà m b o thi hành phán quy t. Trong bình gi i quy t trong ó có Toà án qu c nh ng trư ng h p như v y, Toà không mu n t . Cũng có i u ư c quy nh rõ các bên có ưa ra m t phán quy t mà Toà cho r ng s nghĩa v s d ng Toà án qu c t trong không hi u qu và thay vào ó Toà thư ng trư ng h p có tranh ch p. Khi tranh ch p v n d ng “các v n kĩ thu t” tránh các x y ra, tuỳ theo quy nh t i m i i u ư c, v n nh y c m v chính tr . Trong v Tây m t bên có th ơn phương ki n ra trư c toà Nam Phi, hai nư c thành viên cũ c a H i ho c các bên có th cùng kí m t tho thu n qu c liên là Liberia và Ethiopia yêu c u Toà ưa v vi c ra toà phân x , tuy nhiên a s án k t lu n r ng Nam Phi ã vi ph m các rơi vào trư ng h p th nh t. Trong v ki n nghĩa v pháp lí dư i danh nghĩa qu c gia liên quan n nhân viên ngo i giao và lãnh qu n thác do H i qu c liên giao phó. Toà án s Mĩ t i Teheran năm 1979, phía Mĩ ã không ưa ra k t lu n c th mà cho r ng ki n Iran ra trư c Toà v i l p lu n th m Nam Phi không có nghĩa v ph i tr l i v quy n c a Toà ư c xác l p trên cơ s các các hành vi c a mình v i tư cách qu c gia Công ư c Viên năm 1961 và năm 1963 v qu n thác i v i các qu c gia thành viên, quan h ngo i giao và lãnh s cũng như ngay c khi là thành viên cũ c a H i qu c Hi p ư c h u ngh , quan h kinh t và các liên, Liberia và Ethiopia không có “quy n và quy n lãnh s kí năm 1955 gi a hai qu c l i ích trong v n này”. Trong v các v gia. Trong v Lockerbie, cơ s ưa tranh th vũ khí h t nhân, Australia và New ch p ra toà là i u kho n quy nh th t c Zeland l p lu n r ng Toà c n k t lu n vi c gi i quy t tranh ch p trong Công ư c Pháp ti n hành th vũ khí h t nhân t i Nam Montréal v tr ng tr các hành ng b t h p Thái Bình Dương là không phù h p v i lu t pháp ch ng l i an toàn hàng không dân pháp qu c t . Tuy nhiên, trên cơ s vi n d n d ng ngày 23/9/1971. tuyên b c a Pháp v ý nh ti n hành các v Th c ti n ho t ng c a Toà cho th y, th ng m dư i t, Toà k t lu n r ng ơn dù th m quy n b t bu c c a Toà ư c xác ki n c a Australia và New Zeland không còn l p trên cơ s kho n 1 hay kho n 2 c a i u i tư ng và do v y Toà không còn th m 36 Quy ch Toà án qu c t , Toà không th c quy n ưa ra phán quy t trong v vi c này. s m ương m t cách có hi u qu vai trò III. HI U QU GI I QUY T TRANH gi i quy t các tranh ch p qu c t . Khác v i CH P QU C T T I TOÀ ÁN QU C T trư ng h p tranh ch p ư c ưa ra Toà theo TRONG 60 NĂM QUA tho thu n c bi t c a các bên, các v vi c V i hai hình th c th lí tranh ch p như ư c ưa ra Toà theo hình th c th m quy n ã phân tích trên, t năm 1946 n năm b t bu c thư ng g p ph i s ph n i c a 2005, Toà ã ti p nh n trên 100 v ki n và m t bên, bên b ơn khó có th ch p nh n thi ã ưa ra 90 phán quy t liên quan n nhi u T¹p chÝ luËt häc 45
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc v n như biên gi i t li n, phân nh bi n, t phía các qu c gia. V phía các qu c gia, quy thu c ch quy n lãnh th , không s d ng m t th c t là các qu c gia thư ng “ng n vũ l c, không can thi p vào công vi c n i b ng i” khi ưa tranh ch p ra Toà án qu c t c a các qu c gia, quan h ngo i giao, lãnh s , gi i quy t. V i nguyên t c ch quy n qu c quy n t n n, quy n qua l i trong lu t bi n và gia, các qu c gia có toàn quy n quy t nh có các quy n l i kinh t … i v i m t cơ quan chuy n tranh ch p cho Toà án qu c t gi i tài phán chính c a Liên h p qu c, s lư ng quy t hay không và n u chuy n thì chuy n tranh ch p ưa ra Toà trong kho ng th i gian tranh ch p lo i gì. Các phân tích ph n trên 60 năm như v y không ph i là l n. Trong s cho th y, các qu c gia không mu n ưa ra các tranh ch p nêu trên, kho ng 50% ư c trư c Toà án qu c t các tranh ch p liên quan ưa ra Toà theo tho thu n c bi t gi a các n các l i ích qu c gia quan tr ng vì không qu c gia, s còn l i ư c toà th lí trên cơ s mu n b ràng bu c b i m t phán quy t c a công nh n trư c th m quy n b t bu c c a bên th ba không liên quan n tranh ch p. Toà. Hi n nay, còn kho ng hơn 10 tranh ch p ng th i, n u m t qu c gia b ưa ra Toà ang ch gi i quy t t i Toà. v i tư cách b ơn thì qu c gia ó thư ng S lư ng các tranh ch p chuy n n cho tìm cách bác b th m quy n c a Toà ho c Toà án qu c t cũng khác nhau theo các giai không xu t hi n trư c Toà. Vi c tham gia o n. N u trong th p niên 40 và 50, công vi c các th t c t t ng t i Toà án qu c t cùng c a Toà án có nh p tương i, gi i quy t v i các yêu c u thuê lu t sư bào ch a, t p trung bình 2-3 v vi c m t năm thì n th p h p ch ng c … cũng òi h i chi phí t n niên 60, s tranh ch p chuy n n toà gi m kém mà các nư c kém phát tri n và ang xu ng còn m t v vi c. Có năm không có v phát tri n khó lòng kham n i n u v ki n vi c nào. Ch sau khi i h i ng Liên h p kéo dài. Qu c bi t c a Liên h p qu c qu c ưa vi c xem xét l i vai trò c a Toà án ư c l p ra h tr các qu c gia khó khăn qu c t vào chương trình ngh s và thông song ch gi i h n các qu c gia ã th a qua ngh quy t liên quan n Toà án qu c t nh n th m quy n c a Toà thông qua tho ngày 12/11/1974, s tranh ch p chuy n n thu n c bi t. Toà gi i quy t m i tăng d n lên. T năm V phía Toà án qu c t , v n l n nh t 1975 n nay, có kho ng 60 tranh ch p ư c t ra i v i m t toà án có trách nhi m gi i ưa n Toà. Trong năm 1999, ã có 16 v quy t các tranh ch p liên quan n l i ích vi c ư c Toà ti p nh n. qu c gia là v n lòng tin. Vi c Toà có xét N u xét trên khía c nh s lư ng các tranh x công b ng và th c ch t hay không quy t ch p ư c gi i quy t t i Toà án qu c t , có nh vi c các qu c gia tin tư ng ưa ra gi i th th y ho t ng c a Toà chưa tương x ng quy t tranh ch p t i Toà. Th c t cho th y, v i vai trò c a m t cơ quan tư pháp mang sau k t lu n c a Toà trong v Tây Nam Phi tính toàn c u. i u này xu t phát t các năm 1966, uy tín c a Toà ph n nào gi m sút nguyên nhân thu c v b n thân Toà cũng như do v y s tranh ch p chuy n n toà trong 46 T¹p chÝ luËt häc
§Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc nh ng năm cu i th p k 60 gi m d n. t p, cũng ph i chuy n n cho Toà án qu c t M c dù còn m t s i m khi m khuy t gi i quy t mà b n thân Toà án qu c t và song n u xét theo khía c nh ch th và i các qu c gia c n ph i có s ph i h p c n thi t tư ng c a các tranh ch p ư c ưa ra gi i khai thác m t cách hi u qu cơ quan xét quy t t i Toà thì có th th y r ng Toà án qu c x toàn c u này. Toà án qu c t có th ti n t x ng áng v i tên g i Toà án th gi i.(10) hành c i cách, ơn gi n hoá các th t c, linh Các qu c gia ã ưa tranh ch p ra Toà có m t ho t hơn trong vi c ra danh m c các lo i c b n châu l c t châu Âu (Anh, Pháp, Hà tranh ch p có th ưa ra Toà án qu c t . Bên Lan, B , an M ch…), châu Mĩ (Mĩ, c nh ó, cũng c n m ra kh năng các Nicaragua, El Salvador, Honduras, Peru, qu c gia h i ý ki n tư v n t i Toà và bi n Colombia…), châu Phi (Nam Phi, Senegal…) pháp này có th ti n hành song song v i các n châu i dương (Australia, New Zeland). bi n pháp hoà bình trong vi c gi i quy t các Tranh ch p chuy n cho Toà gi i quy t không tranh ch p qu c t khác. Trong trư ng h p ch là gi a các qu c gia cùng châu l c mà ó, ý ki n tư v n c a Toà s h tr cho các còn gi a các qu c gia các l c a khác bên tranh ch p tìm ra gi i pháp công b ng và nhau. Trong nh ng năm g n ây, ngày càng lâu dài. V phía các qu c gia, c n có các có nhi u các qu c gia ang phát tri n ưa chuyên gia am hi u v Toà án qu c t tranh ch p ra toà gi i quy t. i u ó cho th y ng ra c v n trong các v n liên quan n Toà án qu c t ã t o ư c s thay i tích Toà án qu c t cũng như ánh gia úng t m c c v hình nh c a mình i v i các nư c quan tr ng c a Toà án qu c t trong vi c duy th gi i th ba. trì lu t pháp qu c t và b o v hoà bình an ninh qu c t ./. Ngoài ra, Toà án qu c t còn óng vai trò h tr cho các bi n pháp hoà bình gi i quy t (1). Malcom N.Shaw, International Law, Cambridge các tranh ch p qu c t khác. Toà án có th ra University Press 1991, p.631. phán quy t ràng bu c các bên tranh ch p ti p (2). Thomas M.Frank, Fairness in the International t c àm phán i n gi i pháp công b ng Legal and Institutional System// Recueil des Cours và lâu dài cho các bên. 1993, p. 321. (3). Summaries of ICJ Reports 1948-1991, p.160 ánh giá chung, Toà án qu c t óng m t (4). ICJ Reports 1953, p.47. vai trò r t quan tr ng trong i s ng lu t pháp (5). ICJ Reports 1969, p.68. qu c t , c th là trong v n gi i quy t hoà (6). ICJ Reports 196, p.209. bình các tranh ch p qu c t . tăng cư ng (7). B o lưu này thư ng ư c g i là i u kho n b vai trò c a Toà án qu c t , c n ph i xác nh sung Connolly. úng v th c a Toà án qu c t trong b i c nh (8). Nguyên t c la compétence de la compétence. (9). Certain Norvergian Loans, ICJ Reports 1957, hi n nay khi nguyên t c ch quy n qu c gia p.23. v n ang là nguyên t c cơ b n c a lu t pháp (10). Nhi u h c gi , lu t gia n i ti ng như Shabtain qu c t . Vì v y, không th òi h i tranh ch p Rosenne, D.J. Haris… g i Toà án qu c t là Toà án nào gi a các qu c gia, dù ơn gi n hay ph c th gi i (World Court). T¹p chÝ luËt häc 47

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2418 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.