Bảo hiểm y tế toàn dân ở một số nước phát triển - phần II

Nh×n ra n­íc ngoµi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TæNG QUAN VÒ CHÝNH S¸CH BHYT<br /> ë MéT Sè N¦íC TR£N THÕ GIíI (PhÇn II)<br /> TS. TrÇn V¨n TiÕn1<br /> <br /> Trong sè 6/2010, T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ ®· ®¨ng phÇn I, bµi viÕt nhan ®Ò “Tæng quan vÒ chÝnh<br /> s¸ch BHYT ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi”. Bµi viÕt nµy chän 4 n­íc tiªu biÓu thµnh c«ng trong viÖc<br /> triÓn khai m« h×nh BHYT x· héi, gåm Céng hßa Liªn bang §øc vµ Céng hßa Ph¸p ë Ch©u ¢u vµ<br /> NhËt B¶n vµ Hµn Quèc ë Ch©u ¸. Sè tr­íc cña t¹p chÝ ®· ®¨ng phÇn I cña bµi viÕt, giíi thiÖu m«<br /> h×nh BHYT t¹i hai n­íc Ch©u ¢u. Trong sè nµy, T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ xin giíi thiÖu víi ®éc gi¶<br /> phÇn cuèi cña bµi viÕt.<br /> <br /> III. NHËT B¶N BHYT doanh nghiÖp vµ BHYT quèc gia. Riªng<br /> ng­êi cao tuæi ®­îc tham gia mét ch­¬ng tr×nh<br /> NhËt B¶n lµ n­íc ban hµnh vµ triÓn khai LuËt<br /> BHYT riªng tõ n¨m 1983. Tíi n¨m 2000, mét<br /> BHYT x· héi sím nhÊt ë Ch©u ¸. N¨m 1922, ch­¬ng tr×nh BHYT ch¨m sãc dµi h¹n ®­îc<br /> LuËt BHYT cho lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp triÓn khai, nh»m ®¸p øng nhu cÇu ch¨m sãc<br /> ®­îc ban hµnh, nh­ng tíi n¨m 1927 luËt nµy míi ®iÒu d­ìng t¹i nhµ cho nh÷ng ng­êi trªn 65 tuæi<br /> ®­îc triÓn khai, do trËn ®éng ®Êt khñng khiÕp hoÆc ng­êi tõ 40 ®Õn d­íi 65 tuæi nh­ng m¾c<br /> Kanto n¨m 1923, san ph¼ng Tokyo, Yokohama bÖnh m·n tÝnh.<br /> vµ c¸c vïng l©n cËn.<br /> 2. Nguån tµi chÝnh cña quü BHYT<br /> Sau 3 lÇn söa ®æi luËt (vµo c¸c n¨m 1934,<br /> 1938, 1958) vµ quyÕt ®Þnh lÞch sö cÊp ng©n s¸ch T­¬ng tù nh­ BHYT x· héi ë nhiÒu quèc gia<br /> 1 tû yªn cho quü BHYT vµo n¨m 1954, NhËt kh¸c ë ch©u ¢u, quü BHYT cã nguån tµi chÝnh<br /> B¶n ®· ®¹t ®­îc môc tiªu BHYT toµn d©n vµo chñ yÕu tõ ®ãng gãp theo tiÒn l­¬ng cña ng­êi<br /> n¨m 1961. Cho tíi nay, LuËt BHYT t¹i NhËt B¶n lao ®éng vµ chñ sö dông lao ®éng. Ng©n s¸ch<br /> ®· qua nhiÒu lÇn söa ®æi, nh­ng vÒ b¶n chÊt, luËt Nhµ n­íc lµ nguån tµi chÝnh quan träng cho c¸c<br /> nµy vÉn thÓ hiÖn ®Çy ®ñ c¸c tÝnh chÊt cña m« quü BHYT. Møc ®ãng gãp ë tõng nhãm quü<br /> h×nh BHYT cña Bismarck. BHYT nh­ sau:<br /> <br /> 1. DiÖn bao phñ - BHYT doanh nghiÖp: §èi víi c¸c quü<br /> BHYT do doanh nghiÖp tæ chøc, møc phÝ BHYT<br /> Víi môc ®Ých BHYT toµn d©n, tÊt c¶ c«ng lµ 8 % l­¬ng (n¨m 2003), ng­êi lao ®éng ®ãng<br /> d©n NhËt ®Òu lµ ®èi t­îng tham gia BHYT b¾t mét nöa vµ chñ sö dông lao ®éng ®ãng mét nöa.<br /> buéc. Ng­êi lao ®éng h­ëng l­¬ng tham gia Mét sè doanh nghiÖp cã møc ®ãng gãp (tù<br /> BHYT b¾t buéc t¹i c¸c quü BHYT ®­îc tæ chøc nguyÖn) tõ phÝa chñ sö dông lao ®éng cao h¬n.<br /> t¹i c¸c doanh nghiÖp (BHYT doanh nghiÖp). Ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp nhá<br /> Nh÷ng ng­êi kh«ng ph¶i lµ lao ®éng h­ëng kh«ng tæ chøc quü BHYT riªng, tham gia vµo<br /> l­¬ng trong c¸c doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i<br /> tham gia BHYT t¹i c¸c quü BHYT trªn ®Þa bµn<br /> c­ tró (BHYT quèc gia). Th©n nh©n phô thuéc<br /> 1<br /> cña ng­êi lao ®éng ®­îc b¶o hiÓm t¹i c¸c quü Phã Vô tr­ëng Vô B¶o hiÓm Y tÕ - Bé Y tÕ<br /> <br /> <br /> 54<br />  T¹p chÝ<br /> <br /> <br /> ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011<br /> <br /> <br /> <br /> quü BHYT Nhµ n­íc, ®ãng møc phÝ 8,2% 4. Ph­¬ng thøc thanh to¸n<br /> l­¬ng. C¸c quü nµy ®­îc nhµ n­íc tµi trî 13% C¸c quü BHYT thanh to¸n chi phÝ KCB cho<br /> tæng thu. Møc phÝ BHYT cña ng­êi tham gia c¸c c¬ së y tÕ theo ph­¬ng ph¸p tr¶ phÝ dÞch vô.<br /> BHYT cña c¸c nghiÖp ®oµn lµ tõ 8 9% l­¬ng. B¶ng gi¸ dÞch vô do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh, dùa<br /> - BHYT quèc gia (theo ®Þa bµn d©n c­): Do theo ®Ò nghÞ cña Héi ®ång BHYT quèc gia.<br /> ng­êi tham gia BHYT ë c¸c quü BHYT theo ®Þa B¶ng gi¸ nµy ®­îc ®iÒu chØnh 2 n¨m mét lÇn.<br /> bµn d©n c­ lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng tù do, n«ng Hµng th¸ng, c¸c c¬ së y tÕ göi b¶ng thèng kª<br /> d©n, ng­êi nghØ h­u, kh«ng cã chñ sö dông lao dÞch vô KCB ®· thùc hiÖn tíi v¨n phßng khu vùc<br /> ®éng nªn ®­îc Nhµ n­íc hç trî 50% møc phÝ cña hai c¬ quan gi¸m ®Þnh trung ­¬ng: chi phÝ<br /> BHYT. Møc phÝ b×nh qu©n tÝnh theo hé gia ®×nh cña bÖnh nh©n tham gia ch­¬ng tr×nh BHYT<br /> lµ 150.000 yªn/n¨m (Nhµ n­íc ®ãng). doanh nghiÖp ®­îc göi tíi v¨n phßng khu vùc<br /> - BHYT cho ng­êi cao tuæi: Quü ®­îc thµnh cña Quü thanh to¸n chi phÝ BHYT x· héi (Social<br /> lËp tõ n¨m 1983, nh»m ®¶m b¶o sù c«ng b»ng Insurance Medical Fee Payment Fund Shiharai<br /> trong ch¨m sãc søc kháe ng­êi cao tuæi, tham Kikin); chi phÝ cña bÖnh nh©n lµ thµnh viªn cña<br /> gia BHYT t¹i c¸c quü BHYT kh¸c nhau. Ng­êi c¸c quü BHYT quèc gia (b¶o hiÓm y tÕ theo ®Þa<br /> tõ 70 trë lªn (nÕu tµn tËt tõ 65 tuæi trë lªn) ®­îc bµn d©n c­) ®­îc göi tíi v¨n phßng cña Liªn<br /> quyÒn tham gia quü BHYT ng­êi cao tuæi. hiÖp BHYT quèc gia (National Health Insurance<br /> 3. QuyÒn lîi Federation Kokuho Rengokai). Hai c¬ quan nµy<br /> cã kho¶ng 8.000 b¸c sÜ lµm c«ng t¸c gi¸m ®Þnh<br /> QuyÒn lîi gi÷a c¸c quü BHYT cã kh¸c nhau chi phÝ vµ gi¸m ®Þnh dÞch vô KCB, tËp trung<br /> ë møc cïng chi tr¶. Tham gia quü BHYT doanh gi¸m ®Þnh nh÷ng tr­êng hîp cã chi phÝ cao. Hai<br /> nghiÖp, ng­êi ®ãng phÝ BHYT ph¶i cïng chi tr¶ c¬ quan gi¸m ®Þnh trung ­¬ng thay mÆt c¸c quü<br /> 10% chi phÝ y tÕ. Th©n nh©n phô thuéc cïng chi BHYT chi tr¶ chi phÝ cho c¬ së y tÕ, göi hãa ®¬n<br /> tr¶ ë møc cao h¬n: 20% chi phÝ ®iÒu trÞ néi tró vµ thanh to¸n cho c¸c quü BHYT vµ nhËn l¹i sè tiÒn<br /> 30% chi phÝ ®iÒu trÞ ngo¹i tró. §èi víi ng­êi cao tõ c¸c quü ®ã.<br /> tuæi, møc cïng chi tr¶ lµ 500 yªn/ngµy, kh«ng<br /> qu¸ 2.000 yªn/th¸ng ®èi víi kh¸m ch÷a bÖnh Ph­¬ng thøc thanh to¸n theo nhãm chÈn<br /> ngo¹i tró vµ 1.100 yªn/ngµy ®èi víi chi phÝ ®iÒu ®o¸n theo m« h×nh cña NhËt (gäi t¾t lµ DPC<br /> trÞ néi tró. “Diagnosis Procedure Combination”) ®­îc b¾t<br /> ®Çu thÝ ®iÓm t¹i c¸c bÖnh viÖn thuéc c¸c tr­êng<br /> Thµnh viªn quü BHYT quèc gia (quü BHYT §¹i häc Y tõ n¨m 2003, møc chi tr¶ ®­îc tÝnh<br /> theo ®Þa bµn d©n c­ cho ng­êi lao ®éng tù do) dùa trªn møc ®é nÆng cña bÖnh vµ dù b¸o chi phÝ<br /> cïng chi tr¶ ë møc cao h¬n. Møc cïng chi tr¶ ®iÒu trÞ cña chÈn ®o¸n ®ã.<br /> chung lµ 30% chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh. Ng­êi<br /> nghØ h­u tr¶ ë møc thÊp h¬n: 20% chi phÝ néi tró, 5. Tæ chøc hÖ thèng<br /> nh­ng vÉn ph¶i tr¶ 30% chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh NhËt B¶n cã thÓ ®­îc coi lµ quèc gia cã sè<br /> ngo¹i tró. Tuy nhiªn, ®èi víi mäi ®èi t­îng, quü l­îng quü BHYT x· héi nhiÒu nhÊt trªn thÕ giíi.<br /> BHYT chi tr¶ 100% chi phÝ y tÕ, nÕu sè tiÒn cïng 2 nhãm quü BHYT lín nhÊt cña NhËt B¶n lµ (sè<br /> chi tr¶ v­ît ng­ìng 64.000 yªn/th¸ng (Sè liÖu l­îng quü tÝnh t¹i thêi ®iÓm n¨m 2003):<br /> n¨m 2004, ng­ìng thay ®æi theo tõng n¨m). - Quü BHYT quèc gia (National Health<br /> Ng­ìng nµy thÊp h¬n ®èi víi ng­êi cã thu nhËp Insurance) cho ®èi t­îng lao ®éng tù do vµ d©n<br /> thÊp vµ ng­êi ®· ph¶i chi tr¶ v­ît ng­ìng 3 c­ trªn tõng ®Þa bµn hµnh chÝnh: gåm 3.235 quü<br /> th¸ng liªn tôc. theo ®Þa giíi hµnh chÝnh vµ 166 quü cña c¸c héi.<br /> <br /> 55<br /> Nh×n ra n­íc ngoµi<br /> <br /> <br /> <br /> Sè ng­êi tham gia quü BHYT quèc gia chiÕm ch÷a bÖnh miÔn phÝ theo quy ®Þnh cña LuËt hç<br /> 61,5% d©n sè. trî y tÕ. Nguån tµi chÝnh cho quü Hç trî y tÕ<br /> - Quü BHYT doanh nghiÖp (Employers ®­îc lÊy tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ mét phÇn tõ<br /> Health Insurance funds), gåm 1.722 quü cña quü BHYT trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.<br /> héi nghÒ nghiÖp, 1 quü chÝnh phñ trung ­¬ng vµ §Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ tµi chÝnh cho<br /> 79 quü t­¬ng ¸i. Sè ng­êi tham gia chiÕm ch¨m sãc søc kháe ng­êi cao tuæi, tõ n¨m 2008<br /> 38,5% d©n sè. ChÝnh phñ Hµn Quèc cho triÓn khai ch­¬ng<br /> Bé chñ qu¶n BHYT x· héi lµ Bé Y tÕ, Lao tr×nh B¶o hiÓm ch¨m sãc dµi h¹n (Long-term<br /> ®éng vµ Phóc lîi. Care Insurance Programm). 3,8% d©n sè Hµn<br /> Quèc ®ang tham gia ch­¬ng tr×nh b¶o hiÓm nµy.<br /> IV. HµN QUèC Ng­êi tõ 65 tuæi trë lªn, m¾c c¸c bÖnh hiÓm<br /> Hµn Quèc ®­îc coi lµ quèc gia ®¹t ®­îc diÖn nghÌo cã quyÒn ®­îc tham gia ch­¬ng tr×nh<br /> bao phñ BHYT toµn d©n víi tèc ®é nhanh nhÊt: BHYT nµy, víi møc phÝ do ng­êi tham gia ®ãng,<br /> quèc gia nµy chØ cÇn 12 n¨m ®Ó ®¹t ®­îc môc tiÒn cïng chi tr¶ cña chÝnh phñ (20% chi phÝ) vµ<br /> tiªu 100% cã BHYT. LuËt BHYT ®Çu tiªn ®­îc cïng chi tr¶ cña ng­êi bÖnh (15-20% chi phÝ).<br /> ban hµnh tõ n¨m 1963, quy ®Þnh thùc hiÖn 2. Nguån Tµi chÝnh BHYT<br /> BHYT x· héi theo c¬ chÕ tù nguyÖn tham gia.<br /> Nguån tµi chÝnh cho quü BHYT Hµn Quèc<br /> Víi c¬ chÕ tù nguyÖn, trong nhiÒu n¨m thùc<br /> bao gåm tiÒn ®ãng phÝ BHYT, hç trî cña ng©n<br /> hiÖn LuËt BHYT, sè ng­êi ®ãng BHYT rÊt Ýt ái.<br /> s¸ch nhµ n­íc vµ thuÕ thuèc l¸. Møc phÝ BHYT<br /> Th¸ng 7 n¨m 1977, LuËt BHYT söa ®æi ®­îc<br /> cña ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng thay ®æi hµng<br /> ban hµnh, quy ®Þnh mäi doanh nghiÖp cã tõ 500<br /> n¨m, n¨m 2008 lµ 5,08% l­¬ng, trong ®ã ng­êi<br /> lao ®éng trë lªn b¾t buéc ph¶i tham gia BHYT.<br /> lao ®éng vµ chñ sö dông lao ®éng mçi bªn ®ãng<br /> N¨m 1979, LuËt gi¶m sè lao ®éng tèi thiÓu<br /> mét nöa. Møc phÝ BHYT cña ®èi t­îng kh«ng<br /> xuèng 300. Tíi n¨m 1988, diÖn bao phñ BHYT<br /> h­ëng l­¬ng ®­îc tÝnh dùa trªn thu nhËp, trong<br /> b¾t buéc më réng tíi lao ®éng tù do ë n«ng th«n<br /> ®ã c¸c yÕu tè tuæi, giíi, thu nhËp khai b¸o, tµi<br /> n«ng d©n vµ n¨m 1989, 12 n¨m sau khi LuËt<br /> s¶n së h÷u ®­îc dïng ®Ó tÝnh to¸n thu nhËp. C­<br /> BHYT b¾t buéc ®­îc ban hµnh, lao ®éng tù do ë<br /> d©n vïng n«ng th«n xa x«i, h¶i ®¶o ®­îc gi¶m<br /> c¸c ®« thÞ ®· trë thµnh ®èi t­îng tham gia b¾t<br /> bít møc phÝ BHYT.<br /> buéc, ®­a diÖn bao phñ BHYT b¾t buéc ë Hµn<br /> Quèc tíi môc tiªu bao phñ toµn d©n. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, ng©n s¸ch nhµ<br /> n­íc cÊp cho quü BHYT hµng n¨m mét kho¶n<br /> 1. DiÖn bao phñ<br /> tiÒn b»ng 14% kÕ ho¹ch thu BHYT. Nguån tõ<br /> Toµn bé ng­êi d©n Hµn Quèc lµ ®èi t­îng thuÕ thuèc l¸ bæ sung cho quü BHYT hµng n¨m<br /> tham gia BHYT b¾t buéc. N¨m 2006, sè ng­êi kho¶ng 6% tæng thu.<br /> tham gia BHYT b¾t buéc lµ 47,4 triÖu ng­êi,<br /> 3. QuyÒn lîi<br /> chiÕm 96,3% d©n sè, trong ®ã cã 28,5 triÖu<br /> ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng vµ th©n nh©n cña hä vµ Ng­êi tham gia BHYT t¹i Hµn Quèc ®­îc<br /> 18,9 triÖu lao ®éng tù do. Tû lÖ 3,7% d©n sè cßn h­ëng quyÒn lîi khi kh¸m ch÷a bÖnh néi tró,<br /> l¹i thuéc diÖn ng­êi nghÌo, ®­îc chÕ ®é kh¸m<br /> ch÷a bÖnh miÔn phÝ2 theo LuËt hç trî y tÕ, ban<br /> hµnh n¨m 1977. Tõ n¨m 2004, ng­êi m¾c bÖnh<br /> m·n tÝnh, bÖnh hiÓm nghÌo vµ trÎ em, thanh 2<br /> Nguån: Sè liÖu thèng kª cña Tæng côc BHYT Hµn Quèc<br /> niªn d­íi 18 tuæi còng ®­îc h­ëng chÕ ®é kh¸m (Korea National Health Insurance Corporation).<br /> <br /> <br /> 56<br />  T¹p chÝ<br /> <br /> <br /> ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011<br /> <br /> <br /> <br /> ngo¹i tró, kh¸m søc kháe ®Þnh kú, ®­îc båi tõ n¨m 1996, céng h­ëng tõ (MRI) tõ 2005, chi<br /> hoµn chi phÝ khi sè tiÒn cïng tr¶ cho c¸c dÞch vô phÝ nong m¹ch vµnh ®Æt stent tõ 2002, tiÒn ¨n<br /> y tÕ v­ît ng­ìng tèi ®a, ®­îc chi tr¶ cho c¸c néi tró tõ 2006. Sè ngµy ®­îc h­ëng chÕ ®é<br /> dông cô hç trî khi bÞ tµn tËt vµ gia ®×nh ®­îc tr¶ BHYT trong ®iÒu trÞ néi tró t¨ng tõ 180 ngµy lªn<br /> tiÒn mai t¸ng phÝ. Tuy vËy, kh¸ nhiÒu chi phÝ 365 ngµy (tõ n¨m 2000). Mét sè bÖnh nÆng, chi<br /> ®iÒu trÞ n»m ngoµi chÕ ®é chi tr¶ cña BHYT. phÝ lín ®­îc ®­a vµo danh môc chi tr¶ cña<br /> Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, ng­êi bÖnh BHYT BHYT (ung th­, bÖnh tim); dù kiÕn sè bÖnh<br /> cïng chi tr¶ mét tû lÖ chi phÝ, tïy thuéc vµo nÆng ®­îc thanh to¸n sÏ t¨ng lªn thµnh 10 vµo<br /> tuyÕn kü thuËt. Trong khi ë khu vùc néi tró, møc n¨m 2009. Møc cïng tr¶ cho nh÷ng bÖnh nµy<br /> cïng chi tr¶ lµ 20% chi phÝ, th× khu vùc ngo¹i gi¶m xuèng cßn 10%. Quy ®Þnh míi còng cho<br /> tró, ng­êi bÖnh BHYT tr¶ 30% chi phÝ thuèc, phÐp quü BHYT båi hoµn cho ng­êi bÖnh 50%<br /> 30% chi phÝ ®iÒu trÞ ë phßng kh¸m tuyÕn thÊp chi phÝ cïng tr¶, nÕu trong thêi gian 1 th¸ng, sè<br /> nhÊt, 40% chi phÝ ë phßng kh¸m bÖnh viÖn tiÒn cïng tr¶ v­ît qu¸ 1,2 triÖu won (kho¶ng<br /> tuyÕn ®Çu, 50% chi phÝ ë bÖnh viÖn tuyÕn 2 vµ 1.200 USD).<br /> chi phÝ kh¸m bÖnh + 50% chi phÝ ®iÒu trÞ ë tuyÕn 5. Ph­¬ng thøc thanh to¸n<br /> cuèi cïng. BHYT Hµn Quèc ®· sö dông ph­¬ng thøc chi<br /> NÕu sè tiÒn cïng chi tr¶ v­ît qu¸ 3 triÖu won tr¶ theo phÝ dÞch vô trong mét thêi gian dµi.<br /> (2.400 USD) trong vßng 6 th¸ng liªn tôc th× mäi Ph­¬ng thøc nµy ®· ®Èy chi phÝ y tÕ t¨ng nhanh,<br /> chi phÝ y tÕ tiÕp theo sÏ ®­îc quü BHYT thanh t¹o ®iÒu kiÖn l¹m dông dÞch vô y tÕ, chØ ®Þnh c¸c<br /> to¸n 100%, ng­êi bÖnh kh«ng ph¶i cïng chi tr¶ kü thuËt kh«ng phï hîp. Theo sè liÖu thèng kª<br /> n÷a. cña OECD, n¨m 2003, tû lÖ mæ lÊy thai t¹i Hµn<br /> Víi quy ®Þnh vÒ cïng chi tr¶ nh­ trªn, vµo Quèc lµ 43%, cao gÊp ®«i so víi c¸c n­íc ph¸t<br /> n¨m 2002, b×nh qu©n ng­êi bÖnh BHYT t¹i Hµn triÓn trong khèi OECD kh¸c (VÝ dô, tû lÖ nµy ë<br /> Quèc ph¶i tù tr¶ 45,1% chi phÝ ®iÒu trÞ néi tró, Australia trong cïng n¨m lµ 21,2%, BØ lµ 15,3%,<br /> 43,1% chi phÝ ngo¹i tró vµ 27% chi phÝ tiÒn PhÇn Lan lµ 15,6%).<br /> thuèc ngo¹i tró. ChÝnh phñ Hµn Quèc ®ang cè g¾ng triÓn<br /> Trong c¸c n­íc ®· triÓn khai thµnh c«ng bao khai c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n kh¸c thay thÕ<br /> phñ BHYT toµn d©n th× Hµn Quèc lµ n­íc cã ph­¬ng ph¸p thanh to¸n theo phÝ dÞch vô.<br /> møc ®é cïng chi tr¶ cao nhÊt. §¸nh gi¸ chung vÒ 6. Tæ chøc hÖ thèng<br /> chiÕn l­îc tiÕn tíi môc tiªu bao phñ toµn d©n Tr­íc n¨m 1998, hÖ thèng BHYT t¹i Hµn<br /> cña Hµn Quèc, cã thÓ nãi Hµn Quèc ®· lùa chän Quèc ®­îc tæ chøc theo m« h×nh ®a quü, gåm<br /> ph­¬ng ¸n møc phÝ thÊp, quyÒn lîi giíi h¹n (do nhiÒu quü ®éc lËp víi nhau, cã nhiÒu nÐt t­¬ng<br /> møc cïng chi tr¶ cao) ®Ó bao phñ toµn d©n víi ®ång víi hÖ thèng tæ chøc BHYT cña NhËt B¶n.<br /> chi phÝ thÊp. Tuy vËy, víi ®Æc ®iÓm cña m« h×nh Tr­íc 1998, Hµn Quèc còng cã 3 hÖ thèng quü<br /> Hµn Quèc, môc tiªu quan träng nhÊt cña BHYT BHYT: quü BHYT cho c¸c doanh nghiÖp (gåm<br /> lµ b¶o vÖ ng­êi d©n, ®Æc biÖt ë nhãm dÔ th­¬ng 145 quü vµo thêi ®iÓm 1997, bao phñ 35% d©n<br /> tæn kh«ng tr¸nh khái bÞ h¹n chÕ. sè); 1 quü BHYT cho gi¸o viªn c¸c tr­êng c«ng<br /> §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm trªn, LuËt BHYT vµ tr­êng t­ (bao phñ 11% d©n sè) vµ 227 quü<br /> Hµn Quèc ®· ®­îc söa ®æi, më réng quyÒn lîi, BHYT khu vùc cho ng­êi lao ®éng tù do (bao<br /> gi¶m bít tû lÖ cïng chi tr¶. Mét sè quyÒn lîi míi phñ 51% d©n sè).<br /> ®­îc më réng lµ chi tr¶ chôp c¾t líp (CT-Scan) N¨m 1998, Hµn Quèc thùc hiÖn cuéc c¶i<br /> <br /> 57<br /> Nh×n ra n­íc ngoµi<br /> <br /> <br /> <br /> c¸ch tæ chøc BHYT lÇn thø nhÊt, víi viÖc hîp VÒ lé tr×nh bao phñ: thùc hiÖn bao phñ nhãm<br /> nhÊt 227 quü BHYT khu vùc cho lao ®éng tù do c«ng chøc, viªn chøc vµ lao ®éng h­ëng l­¬ng<br /> thµnh mét quü BHYT chung, gäi lµ BHYT Quèc cïng th©n nh©n cña hä trong giai ®o¹n ®Çu tiªn;<br /> gia. tõng b­íc më réng diÖn bao phñ tíi c¸c nhãm<br /> N¨m 2000, 139 quü BHYT cña c¸c doanh d©n c­ cßn l¹i thuéc khu vùc lao ®éng phi chÝnh<br /> nghiÖp ®­îc s¸p nhËp vµo quü BHYT Quèc gia. thøc (lao ®éng tù do) ë khu vùc n«ng th«n vµ<br /> C¸c quü BHYT cho c«ng chøc, gi¸o viªn vÉn thµnh thÞ.<br /> ho¹t ®éng ®éc lËp. VÒ ®iÒu kiÖn ®¹t ®­îc diÖn bao phñ toµn d©n:<br /> Cuèi cïng, n¨m 2003, tÊt c¶ c¸c quü BHYT C¶ 4 n­íc ®Òu chØ ®¹t ®­îc diÖn bao phñ BHYT<br /> hîp nhÊt víi nhau, thµnh 1 quü, gäi tªn lµ “Côc toµn d©n khi hä ®· trë thµnh quèc gia cã nÒn<br /> BHYT quèc gia” (National Health Insurance kinh tÕ ph¸t triÓn, cã chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh<br /> Corporation). Côc BHYT quèc gia ®éc lËp víi m¹nh mÏ cho ng­êi thu nhËp thÊp tõ ng©n s¸ch<br /> quü h­u trÝ vµ quü B¶o hiÓm thÊt nghiÖp, lµ mét cña Nhµ n­íc (vÝ dô tr­êng hîp cña Ph¸p, tíi<br /> tæ chøc dÞch vô c«ng phi chÝnh phñ (non- n¨m 2000 míi ®¹t môc tiªu bao phñ toµn d©n,<br /> governmental public body), chÞu sù qu¶n lý cña nhê luËt CMU).<br /> Bé Y tÕ vµ phóc lîi x· héi. VÒ nguån tµi chÝnh cña quü BHYT: gåm 3<br /> Song song víi Côc BHYT quèc gia, cßn cã nguån tµi chÝnh c¬ b¶n, ®ã lµ ®ãng gãp cña<br /> Côc gi¸m ®Þnh BHYT quèc gia (HIRA Health ng­êi lao ®éng, chñ sö dông lao ®éng vµ ng©n<br /> Insurance Review Agency) lµ tæ chøc ®éc lËp, s¸ch nhµ n­íc. ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®èi víi<br /> cã chøc n¨ng gi¸m ®Þnh chi phÝ KCB BHYT r­îu bia, thuèc l¸ lµ nguån ®ãng gãp cã quan<br /> tr­íc khi Côc BHYT quèc gia thanh to¸n cho hÖ träng cho quü BHYT (trõ tr­êng hîp cña NhËt<br /> thèng cung øng dÞch vô y tÕ. B¶n);<br /> Nh­ vËy, tõ mét hÖ thèng tæ chøc BHYT theo VÒ chÝnh s¸ch cïng chi tr¶: c¶ 4 quèc gia ®Òu<br /> m« h×nh ®a quü, hÖ thèng BHYT Hµn Quèc ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch ng­êi bÖnh BHYT ®ãng<br /> chuyÓn ®æi sang m« h×nh ®¬n quü. §iÓm kh¸c gãp mét phÇn chi phÝ cã giíi h¹n vµ miÔn trõ<br /> biÖt duy nhÊt cña BHYT t¹i Hµn Quèc so víi c¸c cïng chi tr¶ cho mét sè nhãm ®èi t­îng (ng­êi<br /> quèc gia kh¸c lµ sù tån t¹i cña tæ chøc Gi¸m thu nhËp thÊp, ng­êi m¾c bÖnh m·n tÝnh<br /> ®Þnh BHYT ®éc lËp (HIRA), trªn c¬ së tån t¹i …vv…). Sè tiÒn cïng chi tr¶ kh«ng v­ît qu¸<br /> lÞch sö cña tæ chøc gi¸m ®Þnh BHYT trung ­¬ng mét møc nhÊt ®Þnh (nh­ quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh<br /> cã tõ giai ®o¹n cßn m« h×nh ®a quü tr­íc ®©y. sè 58/1998/N§-CP ¸p dông trong giai ®o¹n<br /> KÕT LUËN 1998-2005 ë n­íc ta tr­íc ®©y), nh»m gióp ®ì<br /> ng­êi bÖnh tiÕp cËn dÞch vô y tÕ khi cã chi phÝ<br /> M« t¶ ph©n tÝch hiÖn tr¹ng chÝnh s¸ch BHYT<br /> lín.<br /> t¹i 4 n­íc ®· ®¹t ®­îc môc tiªu bao phñ toµn d©n<br /> t¹i Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸, gåm §øc, Ph¸p, NhËt VÒ ph­¬ng thøc chi tr¶: Ph­¬ng thøc chi tr¶<br /> B¶n vµ Hµn Quèc cho thÊy nh÷ng ®iÓm chung theo phÝ dÞch vô ®­îc thay thÕ b»ng ph­¬ng thøc<br /> sau ®©y: thanh to¸n kh¸c, trong ®ã cã ph­¬ng thøc thanh<br /> to¸n theo nhãm chÈn ®o¸n;<br /> VÒ diÖn bao phñ: Thùc hiÖn bao phñ toµn<br /> d©n theo nguyªn t¾c tham gia b¾t buéc cho tÊt c¶ VÒ tæ chøc hÖ thèng BHYT: c¸c n­íc b¾t ®Çu<br /> nh÷ng ai cã kh¶ n¨ng ®ãng gãp; ng­êi thu nhËp tæ chøc hÖ thèng tõ m« h×nh ®a quü, tiÕn dÇn tíi<br /> thÊp, ng­êi nghÌo ®­îc hç trî mét phÇn lín m« h×nh ®¬n quü khi n¨ng lùc qu¶n lý hÖ thèng<br /> hoÆc toµn bé møc phÝ BHYT. ®­îc n©ng cao, ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n lý ®iÒu hµnh<br /> <br /> 58<br />  T¹p chÝ<br /> <br /> <br /> ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011<br /> <br /> <br /> <br /> mét hÖ thèng lín, ®¬n nhÊt. ë giai ®o¹n cßn m« kh«ng ph¶i n­íc ph¸t triÓn nµo còng lùa chän c¬<br /> h×nh ®a quü, c¸c n­íc ®Òu cã nh÷ng c¬ chÕ ®¶m chÕ tµi chÝnh y tÕ dùa trªn BHYT. MÆt kh¸c, cho<br /> b¶o sù san sÎ rñi ro gi÷a c¸c quü víi nhau. ®Õn nay ch­a cã n­íc ®ang ph¸t triÓn nµo ®¹t<br /> ®­îc bao phñ BHYT toµn d©n. §©y chÝnh lµ mét<br /> Bèn n­íc kinh tÕ ph¸t triÓn nãi trªn ®· lùa<br /> trong nh÷ng ®iÓm cÇn xem xÐt kü l­ìng trong<br /> chän c¬ chÕ tµi chÝnh y tÕ dùa trªn BHYT x· héi<br /> qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi<br /> ®Ó thùc hiÖn môc tiªu c«ng b»ng trong ch¨m sãc<br /> chÝnh y tÕ ë n­íc ta.<br /> søc kháe. TÊt c¶ c¸c n­íc ®· ®¹t ®­îc bao phñ<br /> BHYT toµn d©n ®Òu lµ n­íc ph¸t triÓn, nh­ng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TµI LIÖU THAM KH¶O CHÝNH<br /> 1. World Health Organization - European Observatory on Health Systems and Policies Series,<br /> 2005. Social health insurance system in Western Europe.<br /> 2. WHO, 2005. Social health insurance: Selected case studies from Asia and the Pacific.<br /> 3. The Commonwealth Fund, 2008. Description of health care system: Denmark, France,<br /> Germany, the Netherlands, Sweden and the United Kingdom.<br /> 4. Berstelmann Stifftung, 2004. International Reform Monitor: Social Policy, Labour Market<br /> Policy and Industrial Relations.<br /> 5. Simone Sandier, Valerie Paris, Dominique Polton. Health care system in transition: France.<br /> Copenhagen, WHO Regional Office for Europe on behalf of the European. Observatory on<br /> Health Systems and Policies, 2004.<br /> 6. Stephanie Stock, Marcus Redaelli, and Karl Wilhelm Lauterbach, 2005: The Influence Of The<br /> Labor Market On German Health Care Reforms, Health Affairs 25, no. 4 (2006): 11431152.<br /> 7. Tetsuo Fukawa. Public health insurance in Japan. World Bank, 2002.<br /> 8. Masanori Ito, 2004. Health insurance systems in Japan: neurosurgeon's view. Neurol Med Chir<br /> (Tokyo), 44, 617-628, 2004<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 59<br />