Bước đầu đánh giá hiệu quả chỉ số nguy cơ tai giữa trong tiên lượng tỉ lệ thành công của phẫu thuật vá nhĩ

Nghiên cứu Y học<br /> 2.<br /> <br /> Bashiri A, Neumann L, Maymon E, Katz M (1995),<br /> “Hyperemesis<br /> gravidarum:<br /> epidemiologic<br /> features,<br /> complications and outcome”, Eur J Obstet Gynecol Reprod Bi, 63,<br /> pp.135-138.<br /> Eliakim R, Abulafia O, Sherer DM (2002),“Hyperemesis<br /> gravidarum: a current review”, American Journal of Perinatology,<br /> 17, pp.207-218.<br /> Gazmararian JA, Petersen R, et al (2001), “Hospitalizations<br /> during pregnancy among managed care enrollees”, Obstet<br /> Gyneco,100, pp.94-100.<br /> Koren G, Boskovic R, et al (2002),“Motherisk PUQE (pregnancy<br /> unique-quantification of emesis) scoring system for nausea and<br /> vomiting of pregnancy”, Am J Obstet Gynecol, 186, pp.228-231.<br /> Koren G, Levichek Z (2002),“The teratogenicity of drugs for<br /> nausea and vomiting of pregnancy: perceived versus true risk”,<br /> American Journal of Obstetrics and Gynecology,186, pp.248-252.<br /> Kugahara T, Ohashi K (2006). “Characteristics of nausea and<br /> vomiting in pregnant Japanese women”. Nursing and Health<br /> Sciences, 8, pp.179-184.<br /> Kuo SH, Wang RH, Tseng HC, Jian SY, Chou FH (2007), “A<br /> comparison of different severities of nausea and vomiting during<br /> pregnancy relative to stress, social support, and maternal<br /> adaptation”. J Midwifery Womens Health, 52, pp.1-7.<br /> Lacasse A, Berard A (2008),“Validation of the nausea and<br /> vomiting of pregnancy specific health related quality of life<br /> questionnaire”, Health Qual Life Outcomes, 6,pp.6-32.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Số 4 * 2012<br /> 10.<br /> <br /> 11.<br /> <br /> 12.<br /> <br /> 13.<br /> <br /> 14.<br /> <br /> 15.<br /> <br /> 16.<br /> <br /> Lacasse A, Berard A, Rey E, et al. (2009),“Determinants of Early<br /> Medical Management of Nausea and VomitingofPregnancy”,<br /> BMC Pregnancy and Childbirth, 9, pp.26.<br /> Lacasse A, Rey E, Ferreira E, Morin C, Berard A (2008),“Nausea<br /> and vomiting of pregnancy:what about quality of life?”, Am J<br /> Obstet Gynecol, 22(115), pp.1484-1493.<br /> Louik C, Hernandez-Diaz S, Werler MM, Mitchell AA<br /> (2006),“Nausea and vomiting in pregnancy: maternal<br /> characteristics and risk factors”, Paediatric and Perinatal<br /> Epidemiology, 20, pp.270-278.<br /> Miller F (2002),“Nausea and vomiting in pregnancy: the<br /> problem of perception--is it really a disease?”, Am J Obstet<br /> Gynecol, 186, pp.182-183.<br /> Munch S, Korst LM, Hernandez GD, Romero R, Goodwin TM<br /> (2011), “Health-related quality of life in women with nausea and<br /> vomiting of pregnancy: the importance of psychosocial context”,<br /> Journal of Perinatology, 31, pp.10-20.<br /> Rhodes VA, Mc Daniel RW (1999), “The Index of Nausea,<br /> Vomiting, and Retching (INVR): A new format of the Index of<br /> Nausea and Vomiting (INV)”, Oncol Nurs Forum, 26, pp.889-894.<br /> Sherman PW, Flaxman SM (2002), “Nausea and vomiting of<br /> pregnancy in an evolutionary perspective”, Am J Obstet Gynecol,<br /> 186, pp. 190-197.<br /> <br /> BƯỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CHỈ SỐ NGUY CƠ TAI GIỮA<br /> TRONG TIÊN LƯỢNG TỈ LỆ THÀNH CÔNG CỦA PHẪU THUẬT VÁ NHĨ<br /> Phạm Kiên Hữu*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục đích: Công trình nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của chỉ số nguy cơ tai giữa trên tỉ lệ thành công của<br /> phẫu thuật vá nhĩ (chỉnh hình tai giữa).<br /> Đối tượng nghiên cứu: Bệnh nhân đã phẫu thuật chỉnh hình tai giữa tại bệnh viện Đại học Y Dược từ<br /> 2007 đến 2012.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Tiến cứu mô tà hang loạt 123 ca. Các tiêu chí cần đánh giá: Chỉ số nguy cơ tai<br /> giữa: chảy tai, lỗ thủng, cholesteatoma, tình trạng chuỗi xương con, mô hạt trong tai giữa, thói quen hút thuốc lá.<br /> Kết quả: Tỉ lệ thành công chung là 73,4%. Điểm trung bình chỉ số nguy cơ tai giữa thấp chiếm 41,1%,<br /> trung bình chiếm 34,6%, cao chiếm 21,2% có tương quan có ý nghĩa thống kê giữa chỉ số nguy cơ tai giữa thấp<br /> và tỉ lệ thành công của phẫu thuật vá nhĩ, chỉ số trung bỉnh của các bệnh nhân được phẫu thuật bằng kỹ thuật<br /> kín thấp hơn so với các bệnh nhân được phẫu thuật bằng kỹ thuật hở (4,6 so với 9,2),<br /> Kết luận: Các trường hợp viêm tai giữa có chỉ số nguy cơ tai giữa cao có khuynh hướng được phẫu thuật<br /> * Bộ môn Tai Mũi Họng - Đại học Y Dược TP HCM<br /> Tác giả liên lạc: PGS. TS. Phạm Kiên Hữu ĐT: 01212233010<br /> <br /> Email: drphuchuu@yahoo.com<br /> <br /> theo kỹ thuật hở và có tỉ lệ vá nhĩ thành công thấp hơn so với các trường hợp có chỉ số nguy cơ tai giữa thấp.<br /> Từ khóa: vá nhĩ, phẫu thuật kín, phẫu thuật tai hở, cholesteatoma<br /> <br /> 238<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Số 4 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ABSTRACT<br /> PRIMARY EVALUATION OF THE MIDDLE EAR RISK INDEX PROGNOSTIC FACTORS ON THE<br /> SUCCESS OF TYMPANOPLASTY<br /> Pham Kien Huu * Y hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 – No 4– 2012: 239 - 241<br /> Objectives: To evaluate the value of middle ear risk index (MERI) prognostic factors on the success of<br /> tympanoplasty.<br /> Subjects and methods: A prospective study was conducted in 123 surgical cases in Ho chi Minh CityUniversity Hospital from 2009 – 2012. MERI prognostic factors (as otorrhea, tympanic perforation hole,<br /> cholesteatoma, ossicular status, middle ear granulation or effusion, previous surgery, smoker) were evaluated<br /> Results: The overall successful rate was 73.4%, in which 55 patients (45.1%) had low risk, 43 (34.6%)<br /> medium risk, and 26 high risk (21.2%). There was a statistically significant association between the low MERI<br /> score and tympanoplasty success. Furthermore, the mean MERI score of the canal wall down (CWD)<br /> mastoidectomy was higher than of the canal wall-up (CWU)group. The mean MERI score was significantly<br /> higher in CWD mastoidectomy group than in CWU group<br /> Conclusion: High MERI related to higher possibility of CWD mastodectomy surgery and lower chance of<br /> successful tympanoplasty<br /> Key words: tympanoplasty, canal wall-up group, canal wall down mastoidectomy, cholesteatoma<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Phẫu thuật tai giữa được thực hiện nhằm 3<br /> mục đích cơ bản là tái tạo tình trạng tai khô,<br /> sạch bệnh tích và phục hồi thính giác cho<br /> người bệnh(2). Dù đã được thực iện trong một<br /> khoảng thời gian dài, các kỹ thuật thực hiện<br /> <br /> Kartush(5) trong đó các yếu tố nguy cơ đã<br /> được đánh giá bằng các điểm số tương ứng.<br /> Tuy nhiên hiện nay trong nước vấn đề đánh<br /> giá các yếu tố giúp tiên lượng kết quả phẫu<br /> thuật chỉnh hình tai giữa hiện nay vẫn còn<br /> chưa rõ ràng<br /> <br /> đã dần phát triển đến mức hoàn thiện nhưng<br /> <br /> Chúng tôi thực hiện công trình nghiên<br /> <br /> đến nay vấn đề dự đoán và hạn chế thất bại<br /> <br /> cứu này nhằm khảo sát hiệu quả của yếu tố<br /> <br /> của phẫu thuật luôn được các phẫu thuật viên<br /> <br /> nguy cơ tai giữa trong tiên lượng tỉ lệ thành<br /> <br /> tai mũi họng quan tâm. Đối với tỉ lệ thành<br /> <br /> công sau phẫu thuật chỉnh hình tai giữa<br /> <br /> công sau phẫu thuật chỉnh hình tai giữa các<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> tác giả ghi nhận tì lệ thành công của phẫu<br /> <br /> Tiến cứu, mô tả hàng loạt ca trên 123 bệnh<br /> nhân viêm tai giữa mạn tính có chỉ định phẫu<br /> thuật chỉnh hình màng nhĩ tai bệnh viện đại<br /> học Y Dược Tp. HCM từ tháng 7 năm 2009<br /> đến tháng 11 năm 2011.<br /> <br /> thuật chỉnh hình tai giữa dao động từ 60 –<br /> 99% ở người lớn(9).. Đã có nhiều nghiên cứu<br /> đánh giá kết quả sau phẫu thuật cũng như<br /> khảo sát các yếu tố tiên lượng sau phẫu thuật<br /> chỉnh hình tai giữa(12). Đối với các yếu tố tiên<br /> lượng, các nghiên cứu của các tác giả như<br /> Belluci, Austin, Black(4) đề xuất gần đây<br /> Kartush đã đề xuất chỉ số nguy cơ tai giữa<br /> (MERI)(3), các chỉ số này được bổ sung hoàn<br /> <br /> Thời gian theo dõi sau mổ trung bình 10,6<br /> tháng (trong khoảng 6 tháng đến 3 năm).<br /> Sau mổ, các bệnh nhân được tái khám theo<br /> hẹn ở thời điểm 1 tuần, 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng<br /> sau mổ. màng nhĩ lành tốt sau mổ, hòm tai giữa<br /> được tái tạo tốt được xem là tiêu chí thành công<br /> <br /> chỉnh vào năm 2011bởi Becvarovski và<br /> <br /> 239<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Số 4 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> của phẫu thuật. Các tiêu chí cần đánh giá (theo bảng<br /> <br /> chỉ số nguy cơ tai giữa MERI năm 2001).<br /> <br /> Bảng 1: Các yếu tố nguy cơ<br /> Yếu tố nguy cơ<br /> Chảy tai<br /> <br /> Thủng nhĩ<br /> Cholesteatoma<br /> Tình trạng chuỗi xương con<br /> <br /> Tiến căn phẫu thuật tai<br /> <br /> Hút thuốc<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> <br /> Tỉ lệ thành công theo bảng điểm MERI<br /> <br /> Trong lô nghiên cứu có 99 nam và 132 nữ.<br /> Các bệnh nhân đều có tuổi đời bằng hoặc trên<br /> 16 tuổi, trong độ tuổi từ 16 đến 59 tuổi<br /> <br /> Các phẫu thuật thực hiện<br /> Số ca<br /> 38<br /> 48<br /> 37<br /> <br /> Tỉ lệ<br /> 31%<br /> 39%<br /> 30%<br /> <br /> Tỉ lệ màng nhĩ lành giữa 2 nhóm vá nhĩ<br /> đơn thuần và sào bào thượng nhĩ + vá nhĩ<br /> Bảng 3<br /> Màng nhĩ lành<br /> Vá màng nhĩ đơn thuần<br /> SBTN vá nhĩ<br /> <br /> Số ca<br /> 46/51<br /> 50/72<br /> <br /> Tỉ lệ<br /> 90%<br /> 69%<br /> <br /> Phân bố bệnh nhân theo bảng MERI<br /> Bảng 4<br /> Tình trạng viêm tai<br /> Nhẹ (1-3 điểm)<br /> Trung bình (4-6)<br /> Nặng (7-12)<br /> <br /> 240<br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> 55<br /> 43<br /> 25<br /> <br /> Vì tỉ lệ thành công chiếm đa số trong<br /> nhóm viêm tai giữa nhẹ (MERI=1-3). Để tiện<br /> việc thống kê chúng tôi chia dân số làm 2<br /> nhóm chính, viêm tai giữa nhẹ và viêm tai<br /> <br /> Bảng 2: Các kỹ thuật mổ<br /> Kỹ thuật mổ<br /> Vá màng nhĩ đơn thuần<br /> SBTN vá nhĩ<br /> SBTN hở vá nhĩ<br /> <br /> Điểm số<br /> 0<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 0<br /> 1<br /> 0<br /> 1<br /> 0<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 2<br /> 3<br /> 0<br /> 1<br /> 2<br /> 0<br /> 1<br /> <br /> Khô<br /> Thình thoảng chảy tai<br /> Chảy tai thường xuyên<br /> Chảy tai + chẻ hàm ếch<br /> Không<br /> Có<br /> Không<br /> Có<br /> Còn nguyên vẹn<br /> Mất xương đe<br /> Mất đe và trụ xương bàn đạp<br /> Mất xương búa còn xương bàn đạp<br /> Mất xương búa đe và các đế bàn đạp<br /> Dính đầu xương búa<br /> Dính xương bàn đạp<br /> Không<br /> Phẫu thuật thì hai<br /> Mổ lại<br /> Có<br /> Không<br /> <br /> Tỉ lệ<br /> 41%<br /> 34,6%<br /> 21,2%<br /> <br /> giữa trung bình và nặng, chúng tôi ghi nhận<br /> được.<br /> Bảng 5: Tỉ lệ thành công ở thể viêm tai giữa<br /> Tỉ lệ thành công ở thể<br /> <br /> Số bệnh<br /> <br /> Tỉ lệ thành<br /> <br /> viêm tai giữa<br /> <br /> nhân<br /> <br /> công<br /> <br /> Nhẹ<br /> <br /> 55<br /> <br /> 47<br /> <br /> (86,2%)<br /> <br /> Trung bình+Nặng<br /> <br /> 68<br /> <br /> 42<br /> <br /> (62,3%)<br /> <br /> Dung phép kiểm X2 để đánh giá sự khác<br /> biệt chúng tôi ghi nhận sự khác biệt có ý<br /> nghĩa thống kê (P=0,004).<br /> Chúng tôi dùng phép kiểm X2 để đánh giá<br /> tương quan giữa điểm số MERI và kỹ thuật mổ<br /> được chọn cho bệnh nhân chúng tôi ghi nhận.<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Số 4 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tương quan giữa điểm số MERI và kỹ<br /> thuật mổ được chọn<br /> <br /> trạng và đến niêm mạc đường hô hấp, trong<br /> đó có niêm mạc tai giữa.<br /> <br /> Bảng 6: Loại phẫu thuật<br /> <br /> Các trường hợp vìêm tai giữa nặng (MERI<br /> cao) thường cần được bộc lộ rộng hơn để bảo<br /> đảm lấy sạch bệnh tích.<br /> <br /> Loại phẫu thuật<br /> Phẫu thuật kín<br /> Phẫu thuật hở<br /> <br /> Điểm trung bình<br /> 4,6 ±9,2<br /> 7,8 11,8<br /> <br /> P<br /> 0,03<br /> <br /> Như vậy các trường hợp viêm tai giữa có<br /> điểm số cao (bệnh nặng) thường có khuynh<br /> hướng được phẫu thuật với kỹ thuật hở.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Cho đến nay, nhiều công trình nghiên cứu<br /> đã đề xuất các yếu tố tiên lượng kết quả phẫu<br /> thuật vá nhĩ, một số tác giả đi sâu nghiện cứu<br /> những yếu tố lâm sang giúp tiên lượng như:<br /> Tuổi là một yếu tố tiên lượng quan<br /> trọng(11,8,6).<br /> Vị trí lỗ thủng(13,15).<br /> Tai khô trên 3 tháng(1,13,15)<br /> Tình trạng tai đối bên qua nghiên cứu của<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Các trường hợp viêm tai giữa có chỉ số<br /> nguy cơ tai giữa cao có khuynh hướng được<br /> phẫu thuật theo kỹ thuật hở và có tỉ lệ vá nhĩ<br /> thành công thấp hơn so với các trường hợp có<br /> chỉ số nguy cơ tai giữa thấp.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> các tác giả Collins(7), Merenda(13), Shingh(15)<br /> Không xơ nhĩ với nghiên cứu của Onal(14)<br /> Vấn đề tương quan giữa chỉ số MERI và tỉ<br /> lệ thành công của phẫu thuật vá nhĩ được bắt<br /> đầu quan tâm trong khoảng 10 năm gần đây,<br /> trong lô nghiên cứu, tỉ lệ thành công của phẫu<br /> thuật vá nhỉ cao ơ nhóm viêm tai giữa nhẹ<br /> (MERI < 3) tỉ lệ thành công của chúng tôi cao<br /> hơn của Kartush(10)(81%) có lẽ vì tác giả có<br /> chỉnh hình xương con (tỉ lệ 55%).<br /> Tỉ lệ thực hiện kỹ thuật hở cao ơ nhóm có<br /> MERI cao có thể xuất phát từ 3 nguyên nhân<br /> sau:<br /> Những trường hợp viêm tai giữa có MERI<br /> cao thường kèm theo có cholesteatoma, gián<br /> đoạn dẫn truyền xương con hoặc bệnh tích<br /> trong tai giữa<br /> MERI thường cao ở các bệnh nhân nghiên<br /> thuốc lá, thuốc lá ảnh hưởng xấu đến toàn<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> 11.<br /> <br /> 12.<br /> <br /> 13.<br /> <br /> 14.<br /> <br /> 15.<br /> <br /> Albera R, Ferrero V, Lacilla M, et al. (2006) Tympanic<br /> reperforation in myringoplasty: evaluation of prognostic factors.<br /> Ann Otol Rhinol Laryngol;115:875– 879.<br /> Albu S, Babighian G, Trabalzini F. (1998) Prognostic factors in<br /> tympanoplasty. Am J Otol;19:136 –140.<br /> Austin D. (1985) Reporting results in tympanoplasty. Am J<br /> Otol;6: 85– 88.<br /> Belluci R. (1973) Dual classification of tympanoplasty.<br /> Laryngoscope; 83:1754 – 758.<br /> Black B. (1990) Design and development of a contoured ossicular<br /> replacement prosthesis: clinical trials of 125 cases. Am J Otol;11:<br /> 85– 89.<br /> Bluestone CD, Cantekin EI, Kenna MA, et al. (1987) Prognostic<br /> value of eustachian tube function in pediatric tympanoplasty.<br /> Laryngoscope;97:1012–1016.<br /> Collins WO, Telischi FF, Balkany TJ, et al. (2003) Pediatric<br /> tympanoplasty: effect of contralateral ear status on outcomes.<br /> Arch Otolaryngol Head Neck Surg;129:646–651.<br /> Emir H, Ceylan K, Kizilkaya Z, et al. (2007) Success is a matter of<br /> experience: type 1 tympanoplasty: influencing factors on type 1<br /> tympanoplasty. Eur Arch Otorhinolaryngol;264:595–599.<br /> Inwood JL, Wallace HC, Clarke SE. (2003) Endaural or postaural<br /> incision for myringoplasty: does it make a difference to the<br /> patient? Clin Otolaryngol Allied Sci;28:396 –398.<br /> Kartush JM. (1994) Ossicular chain reconstruction: capitulum to<br /> malleus. Otolaryngol Clin North Am;27:689 –715.<br /> Koch WM, Friedman EM, McGill TJ, et al. (1990)<br /> Tympanoplasty in children. The Boston Children’s Hospital<br /> experience. Arch Otolaryngol Head Neck Surg;116:35– 40.<br /> Lin AC, Messner AH. (2008) Pediatric tympanoplasty: factors<br /> affecting success. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg;16:64–<br /> 68.<br /> Meranda D, Koike K, Shafiei M, et al. (2007) Tympanometric<br /> volume: a predictor of success of tympanoplasty in children.<br /> Otolaryngol Head Neck Surg;136:189 –192.<br /> Onal K, Uguz MZ, Kazikdas KC, et al. (2005) A multivariate<br /> analysis of otological, surgical and patient related factors in<br /> determining success in myringoplasty. Clin Otolaryngol;30:115–<br /> 120.<br /> Singh GB, Sidhu TS, Sharma A, et al. (2005) Tympanoplasty type<br /> 1 in children: an evaluative study. Int J Pediatr<br /> Otorhinolaryngol;69: 1071–1076.<br /> <br /> 241<br /> <br />