Bước đầu đánh giá hiệu quả quy trình điều chế khối tiểu cầu nghèo bạch cầu bằng bộ kít Teruflex BP-kit với Imugard III-S PL tại Viện huyết học truyền máu Trung ương

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> BƢỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUY TRÌNH<br /> ĐIỀU CHẾ KHỐI TIỂU CẦU NGHÈO BẠCH CẦU<br /> BẰNG BỘ KÍT TERUFLEX BP-KIT VỚI IMUGARD III-S PL<br /> TẠI VIỆN HUYẾT HỌC TRUYỀN MÁU TRUNG ƢƠNG<br /> Lê Xuân Hải*; Phạm Tuấn Dương*<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: đánh giá hiệu quả quy trình điều chế khối tiểu cầu (TC) nghèo bạch cầu (BC) bằng<br /> kít điều chế lọc BC từ khối TC pool. Đ i tượng: 20 khối TC pool từ 6 ngƣời cho khỏe mạnh.<br /> Phương pháp: điều chế khối TC nghèo BC từ TC pool bằng phƣơng pháp ly tâm lọc BC dùng<br /> bộ kít TERUFLEX BP-KIT với IMUGARD III-S PL (Hãng Terumo). Đếm số lƣợng hồng cầu<br /> (HC), BC và TC trong sản phẩm trƣớc và sau điều chế. Dùng phƣơng pháp flow cytometry đếm<br /> 6<br /> tồn dƣ BC trong khối TC nghèo BC. Kết quả: 100% khối TC nghèo BC đạt tồn lƣu BC ≤ 1 x 10 .<br /> Hiệu suất loại BC đạt 99,99%; hiệu suất loại HC đạt 76,7%; hiệu suất thu hồi BC đạt 91,7%.<br /> Kết luận: quy trình điều chế khối TC nghèo BC thực hiện tại Viện Huyết học - Truyền máu TW<br /> đáp ứng đƣợc yêu cầu về tồn dƣ BC của Hiệp hội Ngân hàng Máu Mỹ.<br /> * Từ khóa: Khối bạch cầu nghèo tiểu cầu; Quá trình điều chế; Bộ kít Teruflex BP-kit với<br /> Imugard III-S PL.<br /> <br /> Evaluation of Efficacy of Processing Protocol for Leukoreduced<br /> Platelet Concentrate from Pooled Platelet Concentrate Using Teruflex<br /> bp-kit with imugard iii-s pl Kit at National Institute of Hematology and<br /> Blood Transfusion<br /> Summary<br /> Purposes: Evaluate the efficacy of the processing protocol for leukoreduced platelet<br /> concentrate from pooled platelet concentrate using leukocyte filtration kits. Objectives: 20 of<br /> 6 healthy donor pooled platelet concentrates. Methods: Processing leukoreduced platelet<br /> concentrates from pooled platelet concentrates using TERUFLEX BP-KIT with IMUGARD<br /> III-S PL from Terumo. Enumeration of red cell, white blood cell, and platelet of pre- and postleukoreduction. Flow cytometry method was used for assessing residual white blood cell counts<br /> in leukoreduced platelet concentrates. Results: 100% of leukoreduced platelet concentrates<br /> 6<br /> assessed residual WBC counts ≤ 1 x 10 . The deletion rate of WBC and red cell had 99.99% and<br /> 76.7%, respectively. Platelet recovery rate was 91.7%. Conclusion: The protocol for processing<br /> leukoreduced platelet concentrate at Natinonal Institute of Hematology and Blood Transfusion<br /> met the requirement of American Blood Bank Associate for residual white blood cell.<br /> * Key words: Pooled platele concentrate; Processing protocol; TERUFLEX BP -KIT with<br /> IMUGARD III-S PL.<br /> * Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương<br /> Người phản hồi (Corresponding): Lê Xuân Hải (hailexuan@yahoo.com)<br /> Ngày nhận bài: 25/06/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/09/2015<br /> Ngày bài báo được đăng: 24/09/2015<br /> <br /> 68<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Các chế phẩm máu nghèo BC ngày<br /> càng có vị trí quan trọng trong điều trị,<br /> nhất là khi phải truyền máu và chế phẩm<br /> cho bệnh nhân (BN) nhạy cảm với các chế<br /> phẩm có chứa BC [1]. Thông thƣờng, một<br /> khối HC truyền vào mang theo 2 - 5 x 109<br /> BC [2]. Các đơn vị TC do máy tách từ một<br /> ngƣời cho hoặc các đơn vị TC pool (trộn<br /> pool từ 4 - 6 khối TC tách tay) có thể<br /> chứa tới 5 - 6 x 109 BC [3, 4]. Trong khi đó,<br /> nếu đƣợc xử lý bằng các máy tách TC<br /> thế hệ mới có chức năng lọc BC, số<br /> lƣợng BC có trong mỗi đơn vị TC có thể<br /> chỉ nằm trong khoảng 1 x 106 đến 1 x 108<br /> BC [5, 6]. Theo công bố tiêu chuẩn chất<br /> lƣợng của Hiệp hội Ngân hàng Máu Mỹ,<br /> đơn vị máu/chế phẩm nghèo BC đủ chất<br /> lƣợng phải có số lƣợng BC tồn dƣ ≤ 1 x 106.<br /> Để đếm đƣợc lƣợng BC tồn lƣu với số<br /> lƣợng rất thấp trong các chế phẩm máu<br /> nghèo BC, không thể dùng phƣơng pháp<br /> đếm bằng máy đếm huyết học thông<br /> thƣờng hoặc đếm với buồng đếm huyết<br /> học Naubuer và kính hiển vi quang học<br /> [9] mà phải dùng phƣơng pháp phân tích<br /> đếm tế bào dòng chảy (flow cytometry).<br /> Các phƣơng pháp đếm tồn lƣu BC bằng<br /> flow cytometry phần lớn đều dựa trên<br /> nguyên lý nhuộm ADN trong nhân tế bào<br /> BC bằng propidium iodine (PI), sau đó bổ<br /> sung các hạt chuẩn huỳnh quang và đếm<br /> trực tiếp trên hệ thống máy flow cytometry<br /> [10].<br /> Hiện nay, chế phẩm máu nghèo BC<br /> đƣợc chỉ định cho BN có tiền sử phản<br /> ứng truyền máu nặng không do tan máu,<br /> BN cần dự phòng miễn dịch đồng loại với<br /> <br /> TC và HLA, BN cần tránh hoặc giảm nguy<br /> cơ nhiễm CMV, tái nhiễm CMV, hoặc CMV<br /> tái hoạt động [1, 7, 8]. Trƣớc nhu cầu<br /> ngày càng cao về điều trị bằng chế phẩm<br /> TC nghèo BC, Khoa Điều chế Thành<br /> phần máu, Viện Huyết học - Truyền máu<br /> TW bƣớc đầu áp dụng kít điều chế khối<br /> TC nghèo BC (Hãng Terumo). Nghiên cứu<br /> này bƣớc đầu đánh giá hiệu quả quy trình<br /> điều chế khối TC nghèo BC tại Viện<br /> Huyết học - Truyền máu TW.<br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tƣợng nghiên cứu.<br /> 20 khối TC pool, mỗi khối đƣợc trộn<br /> pool từ 6 khối TC đơn tách từ máu toàn<br /> phần của 6 ngƣời cho máu khỏe mạnh.<br /> 2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br /> * Điều chế h i TC nghèo BC dùng bộ<br /> kít TERUFLEX BP-KIT với IMUGARD IIIS PL (H ng Terumo, Nhật):<br /> Chuyển khối TC pool vào túi chứa TC<br /> của bộ kít. Thực hiện quy trình điều chế<br /> trong hệ thống túi kín gồm các bƣớc:<br /> ly tâm, lọc tách BC qua màng lọc BC và<br /> thu sản phẩm khối TC nghèo BC theo<br /> hƣớng dẫn của nhà sản xuất.<br /> * Xét nghiệm đánh giá chất lượng:<br /> - Đƣợc thực hiện vào 2 thời điểm: lấy<br /> mẫu xét nghiệm từ túi khối TC pool trƣớc<br /> điều chế khối TC nghèo BC và lấy mẫu xét<br /> nghiệm từ túi sản phẩm khối TC nghèo BC.<br /> - Đếm số lƣợng BC, HC, TC bằng máy<br /> phân tích huyết học Celltac alpha (Hãng<br /> Nihon Kohden, Nhật).<br /> - Đếm số lƣợng BC tồn lƣu trong khối<br /> TC nghèo BC bằng máy flow cytometry.<br /> 69<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> * Phương pháp phân tích flow cytometry<br /> đếm BC tồn dư trong h i TC nghèo BC:<br /> - Lấy mẫu khối TC đã lọc BC để đếm<br /> tồn lƣu BC bằng cả phƣơng pháp chuẩn<br /> và phƣơng pháp cố định formaldehyd 10%.<br /> Tất cả mẫu đều đƣợc nhuộm propidium<br /> iodine (PI) là chất nhuộm ADN theo quy<br /> trình nhƣ sau: 100 µl mẫu ủ với 5 µl PI<br /> (Hãng Sigma) nồng độ 1.000 ng/ml trong<br /> <br /> 10 phút ở nhiệt độ phòng. Sau 10 phút,<br /> cho 1 ml dung dịch ly giải HC, ủ 10 phút<br /> ở nhiệt độ phòng. Sau bƣớc ly giải HC,<br /> cho 100 µl huyền dịch hạt Flow-Count<br /> Fluorospheres (Hãng Beckman-Coulter).<br /> Lắc trộn đều rồi phân tích trên máy Flow<br /> cytometer Navious (Hãng Beckman-Coulter)<br /> trong vòng 2 giờ.<br /> - Cách tính toán các thông số theo dõi:<br /> <br /> Hiệu suất loại BC/HC sau lọc loại BC đƣợc tính bằng công thức:<br /> Số lƣợng BC/HC sau lọc (tế bào/µl)<br /> % loại bỏ BC/HC<br /> <br /> =<br /> <br /> x 100%<br /> Số lƣợng BC/HC trƣớc lọc (tế bào/µl)<br /> <br /> Hiệu suất thu hồi TC sau lọc loại BC đƣợc tính bằng công thức:<br /> Số lƣợng TC sau lọc (tế bào/µl)<br /> % thu hồi TC =<br /> <br /> x 100%<br /> Số lƣợng TC trƣớc lọc (tế bào/µl)<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN<br /> Chúng tôi đã khảo sát 20 mẫu khối TC pool gồm các thông số: số lƣợng BC trƣớc lọc<br /> BC và sau lọc BC, hiệu suất loại BC; số lƣợng HC trƣớc lọc BC và sau lọc HC, hiệu suất<br /> loại BC; số lƣợng TC trƣớc lọc và sau lọc BC, hiệu suất thu hồi TC sau lọc loại bỏ BC.<br /> Bảng 1: Đặc điểm của khối TC pool 6 trƣớc và sau lọc loại BC (n = 20).<br /> SỐ LƢỢNG BC (tế bào/µl)<br /> <br /> SỐ LƢỢNG HC (T/L)<br /> <br /> SỐ LƢỢNG TC (G/L)<br /> <br /> Trƣớc<br /> điều chế<br /> <br /> Sau<br /> điều chế<br /> <br /> %<br /> loại BC<br /> <br /> Trƣớc<br /> điều chế<br /> <br /> Sau<br /> điều chế<br /> <br /> %<br /> loại HC<br /> <br /> Trƣớc<br /> điều chế<br /> <br /> Sau<br /> điều chế<br /> <br /> % thu<br /> hồi TC<br /> <br /> 15.390 <br /> 3.511<br /> <br /> 2,25 <br /> 0,64<br /> <br /> 99,99%<br /> <br /> 0,092 <br /> 0,036<br /> <br /> 0,0215 <br /> 0,0160<br /> <br /> 76,7%<br /> <br /> 1.053,3 <br /> 204,7<br /> <br /> 966,7 <br /> 218,2<br /> <br /> 91,7%<br /> <br /> Số lƣợng BC có trong đơn vị TC pool<br /> trƣớc điều chế là 15.390 tế bào/µl. Sau<br /> điều chế lọc bỏ BC, số lƣợng BC tồn dƣ<br /> trong túi đơn vị TC nghèo BC chỉ còn 2,25<br /> tế bào/µl. Nhƣ vậy, hiệu suất loại BC của<br /> phƣơng pháp điều chế rất cao, loại bỏ<br /> đƣợc đến 99,99% BC có trong khối TC.<br /> Theo yêu cầu chất lƣợng của Hiệp hội<br /> Ngân hàng Máu Mỹ, lƣợng BC tồn lƣu<br /> <br /> 70<br /> <br /> trong khối TC nghèo BC phải đạt mức ≤ 1<br /> x 106. Một đơn vị TC nghèo BC sau điều<br /> chế có thể tích ~ 350 ml, tính ra số lƣợng<br /> BC tồn lƣu phải ở mức ≤ 3 tế bào/µl.<br /> Trong 20 mẫu chúng tôi khảo sát, 100%<br /> đạt tiêu chuẩn của Hiệp hội Ngân hàng<br /> Máu Mỹ, trong đó 13 mẫu đạt mức tồn lƣu<br /> 2 tế bào/µl, 7 mẫu đạt mức 3 tế bào/µl.<br /> Nhƣ vậy, việc áp dụng quy trình ly tâm lọc<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> BC bằng kít điều chế khối TC nghèo BC<br /> TERUFLEX BP-KIT với IMUGARD III-S<br /> PL (Hãng Terumo) tại Viện đạt yêu cầu<br /> khắt khe về tiêu chí loại BC của Hiệp hội<br /> Ngân hàng Máu Mỹ.<br /> Số lƣợng HC có trong đơn vị TC pool<br /> trƣớc điều chế là 0,092 tế bào/µl. Sau<br /> điều chế lọc bỏ BC, số lƣợng HC có trong<br /> túi đơn vị TC nghèo BC là 0,0215 T/G.<br /> Nhƣ vậy, hiệu suất loại HC của phƣơng<br /> pháp điều chế không cao, chỉ đạt 76,7%.<br /> Tuy nhiên, tỷ lệ chấp nhận đƣợc vì việc<br /> loại HC chủ yếu đã thực hiện trong quy<br /> trình điều chế khối TC pool, một sản<br /> phẩm đầu vào của quy trình điều chế khối<br /> TC nghèo BC.<br /> Số lƣợng TC trung bình có trong khối<br /> TC pool trƣớc lọc BC là 1.053,3 G/L,<br /> trong khối TC sau lọc BC là 966,7 G/L.<br /> Nhƣ vậy, qua khảo sát 20 mẫu, chúng tôi<br /> thấy quy trình ly tâm điều chế lọc bỏ BC<br /> của Viện Huyết học - Truyền máu TW có<br /> tỷ lệ thu hồi TC ở mức 91,7%.<br /> KẾT LUẬN<br /> Khoa Điều chế các Thành phần máu,<br /> Viện Huyết học - Truyền máu TW đã áp<br /> dụng thành công quy trình ly tâm lọc bỏ<br /> BC để điều chế sản phẩm khối TC nghèo<br /> BC. Quy trình này cho phép loại bỏ<br /> 99,99% BC, loại bỏ 76,7% HC và thu hồi<br /> đƣợc 91,7% TC. Sản phẩm khối TC<br /> nghèo BC do Viện sản xuất đạt yêu cầu<br /> chất lƣợng về tồn dƣ BC của Hiệp hội<br /> Ngân hàng Máu Mỹ (≤ 1 x 106).<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Lane TA, Anderson KC, Goodnough LT<br /> et al. Leukocyte reduction in blood component<br /> therapy. Ann Intern Med. 1992, 117, pp.151-162.<br /> <br /> 2. Hogge DE, Dutcher JP, Aisner J, Schiffer<br /> CA. Lymphocytotoxic antibody is a predictor of<br /> response to random donor platelet transfusion.<br /> Am J Hematol. 1983, 14, pp.363-369.<br /> 3. Meryman HT, Hornblower M. The<br /> preparation of red cells depleted of leukocytes:<br /> Review and evaluation. Transfusion. 1986, 26,<br /> pp.101-106.<br /> 4. Schiffer CA, Dutcher JP, Aisner J, Hogge<br /> D, Wiernik PH, Reilly JP. A randomized trial of<br /> leukocyte-depleted platelet transfusion to modify<br /> alloimmunization in patients with leukemia.<br /> Blood. 1983, 362, pp.815-820.<br /> 5. Bertholf MF, Mintz PD. Comparison of<br /> platelet pheresis using two cell separators and<br /> identical donors. Transfusion. 1989, 29, pp.521523.<br /> 6. Anderson KC, Gorgone BC, Wahlers E,<br /> Cook J, Barrett B, Andersen J. Preparation<br /> and clinical utility of leukocyte-poor apheresis<br /> platelets. Transfusion Science. 1991, 12,<br /> pp.163-170.<br /> 7. de Graan-Hentzen YC, Gratama JW,<br /> Mudde GC et al. Prevention of primary<br /> cytomegalovirus infection in patients with<br /> hematologic malignancies by intensive white<br /> cell depletion of blood products. Transfusion.<br /> 1989, 29, pp.757-760.<br /> 8. Eernisse JG, Brand A. Prevention of<br /> platelet refractoriness due to HLA antibodies<br /> by administration of leukocyte-poor blood<br /> components. Exp Hematol. 1981, 9, pp.77-83.<br /> 9. Rebulla P, Dzik WH. Multicenter<br /> evaluation of methods for counting residual<br /> white cells in leukocyte-depleted red blood cells.<br /> Vox Sang. 1994, 66, pp.25-32.<br /> 10. Vanhula M, Simpson SJ, Martinson JA<br /> et al. A flow cytometric method for counting<br /> very low levels of white cells in blood and<br /> blood components. Transfusion. 1993, 33,<br /> pp.262-267.<br /> <br /> 71<br /> <br />