CƠ SỞ MÔI TRƯỜNG ĐẤT, NƯỚC, KHÔNG KHÍ - PHẦN III MÔI TRƯỜNG NƯỚC - CHƯƠNG 5

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

123
lượt xem 32
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chât lượng nước, quản trị và bảo tồn nước. 1. Các quan điểm cơ bản về chất lượng nước. Ngày nay tiêu chuẩn chất lượng nước được qui định dựa vào mục tiêu sử dụng. Nước uống cần có độ tinh khiết cao về mặt lý, hóa, sinh, học, nước thủy lợi cần độ mặn và một số nguyên tố dưới mức gây hại cho cây.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CƠ SỞ MÔI TRƯỜNG ĐẤT, NƯỚC, KHÔNG KHÍ - PHẦN III MÔI TRƯỜNG NƯỚC - CHƯƠNG 5

Chæång 5: Chátú læåüng næåïc, quaín trë vaì baío täön næåïc. 1. Caïc quan âiãøm cå baín vãö cháút læåüng næåïc. Ngaìy nay tiãu chuáøn cháút læåüng næåïc âæåüc qui âënh dæûa vaìo muûc tiãu sæí duûng. Næåïc uäúng cáön coï âäü tinh khiãút cao vãö màût lyï, hoïa, sinh, hoüc, næåïc thuíy låüi cáön âäü màûn vaì mäüt säú nguyãn täú dæåïi mæïc gáy haûi cho cáy. Næåïc nuäi träöng thuíy saín cáön âäü màûn væìa phaíi vaì saûch. Cháút læåüng næåïc tæû nhiãn âæåüc âaïnh gêa qua: · Âàûc âiãøm caïc yãúu täú váût lyï nhæ: âäü âuûc, nhiãût âäü, cháút ràõn, phoïng xaû, maìu, · Thaình pháön vaì traûng thaïi caïc quáön thãø thuíy sinh trong næåïc. Thaình pháön naìy khäng thay âäøi tæïc thåìi khi cháút læåüng næåïc thay âäøi, vaì thæåìng coï sai säú låïn giæîa caïc nåi phán têch. 2. Mäüt säú váún âãö toaìn cáöu vãö mäi træåìng næåïc: 1. Næåïc quaï êt, coï khoaíng 80 quäúc gia bë haûn haïn vaì haìng nàm säú ngæåìi chãút do háûu quaí cuaí thiãúu næåïc caìng gia tàng. 2. Næåïc quaï nhiãöu, gáy ra sæû máút cán bàòng vãö mäi træåìng næåïc. Âæa âãún luî luût vaì ráút nhiãöu ngæåìi âaî bë chãút åí nhæîng vuìng mæa nhiãöu luî luût. 3. Næåïc bë ä nhiãùm nàûng åí mäüt säú vuìng. Tè lãû ngæåìi chãút do caïc bãnh truyãön nhiãùm ngaìy caìng tàng. 3. Caïc yãúu täú aính hæåíng âãún cháút læåüng næåïc tæû nhiãn. Taìi nguyãn næåïc tæû nhiãn âæåüc quyãút âënh båíi hai yãúu täú: 1. Khäúi læåüng næåïc thoía maîn nhu cáöu ngaìy caìng tàng cuía xaî häüi do sæû gia tàng dán säú, saín xuáút cäng näng nghiãûp vaì dëch vuû. 2. Cháút læåüng næåïc thoía maîn nhu cáöu sæí duûng ngaìy caìng âa daûng. Theo chu trçnh thuíy vàn, khäúi læåüng næåïc åí qui mä toaìn cáöu laì khäng thay âäøi, chè chuyãøn tæì daûng naìy sang daûng khaïc, tæì vuìng naìy sang vuìng khaïc tuìy theo âiãöu kiãûn mäi træåìng. Traïi laûi cháút læåüng næåïc ngaìy caìng suy giaím do nhiãöu nguyãn nhán. Chênh cháút læåüng næåïc laì yãúu täú cå baín aính hæåíng âãún âåìi säúng sinh váût vaì sæïc khoíe cuía con ngæåìi. Do váûy, mäüt säú yãúu täú aính hæåíng âãún cháút læåüng næåïc laì: 1. Næåïc chaíy traìn do mæa,luî, luût, tæì vuìng näng nghiãûp, cäng nghiãûp tæì khu dán cæ âæa vaìo. 40
2. Næåïc mæa cuäún theo caïc taïc nhán ä nhiãùm trong khäng khê âæa vaìo. 3. Næåïc thaíi tæì cå såí saín xuáút cäng nghiãûp vaì dëch vuû. 4. Næåïc thaíi tæì khu dán cæ, bãûnh viãûn, cå quan, træåìng hoüc. 5. Cháút thaíi ràõn chæïa hoïa cháút, dáöu måî, vi truìng tæì caïc nguäön sinh hoaût vaì cäng nghiãûp. 4. Quaín trë nguäön næåïc. 4.1. Táöm quan troüng cuía viãûc quaín trë nguäön næåïc Viãûc quaín lê vaì khäúng chãú ä nhiãùm næåïc âäúi våïi caïc nguäön âiãøm laì tæång âäúi âån giaín. Âäúi våïi caïc nguäön khäng âiãøm nhæ næåïc chaíy traìn, luî luût.. viãûc kiãøm soaït laûi hãút sæïc khoï khàn vç khäng thãø xaïc âënh chênh xaïc nguäön gäúc, vë trê, qui mä lan truyãön caïc taïc nhán ä nhiãùm. Chênh vç táöm quan troüng cuía viãûc quaín trë næåïc, cho nãn mäüt säú muûc tiãu chênh cuía cäng taïc naìy laì: 1. Âaïnh giaï taïc âäüng cuía caïc hoaût âäüng do con ngæåìi gáy ra âäúi våïi cháút læåüng næåïc våïi caïc muûc tiãu sæí duûng khaïc nhau. 2. Xaïc âënh cháút læåüng næåïc vãö baín cháút tæû nhiãn hay nguäön næåïc tæì ngoaìi âæa vaìo. 3. Theo doé caïc nguäön ä nhiãùm vaì âæåìng âi cuía cháút âäüc haûi. 4. Xaïc âënh xu thãú thay âäøi cháút læåüng næåïc åí caïc cå såí. 5. Âãö xuáút caïc biãûn phaïp thêch håüp nhàòm nàng cao cháút læåüng næåïc, haûn chãú suy giaím. 4.2. Caïc thaình pháön mäi træåìng næåïc chuí yãúu trong quaín trë næåïc. Viãûc âaïnh giaï cháút læåüng næåïc, nháút laì sæû cäú ä nhiãùm nguäön næåïc cáön phaíi âaïnh giaï trãn 3 thaình pháön cáúu thaình nãn mäi træåìng næåïc: 4.2.1. Caïc thäng säú thuíy vàn. Caïc thäng säú thuíy vàn bao gäöm doìng chaíy (m/s) , mæûc næåïc (m), læu læåüng (m3/s). 4.2.2. Caïc thäng säú ly,ï hoïa. 1. Nhiãût âäü, âäü âuûc, âäü trong, maìu. 2. pH, oxy hoìa tan, âäü màûn, cháút ràõn lå læíng, âäü dáùn âiãûn, CO2 BOD, COD, NH4+, Täøng sàõt, dáöu måî, Ca2+, Na+, SO42-, 3. 4. Mäüt säú kim loaûi nàûng nhæ: Zn, Hg, Cd, Pb. 41
Mäüt säú thäng säú âæåüc duìng âãø kiãøm soaït cháút læåüng næåïc. Tuìy theo nhu cáöu sæí duûng maì caïc thäng säú theo doîi seî khaïc nhau: · Quaín trë næåïc thuíy låüi: âäü màûn, pH, mäüt säú hoïa cháút âäüc cho cáy. · Quaín trë næåïc thuíy saín: âäü màûn, âäü âuûc, âäü trong, DO, kim loaûi nàûng, dáöu måî, phenol, hoaï cháút BVTV. · Quaín trë cháút læåüng næåïc sinh hoaût, bao gäöm caïc thäng säú coï haûi cho sæïc khoíe con ngæåìi vaì caïc thäng säú vãö caím quan: âäü âuûc, maìu, muìi, SS. 4.2.3. Caïc thäng säú thuíy sinh. 1. Âäüng váût âaïy khäng xæång säúng gäöm: äúc, hãún, nghãu, soì...âæåüc laìm chè thë trong âaïnh gêa ä nhiãùm vç: · Phäø biãún vaì âa daûng vãö loaìi. Sæû phaït triãøn cuía chuïng âàûc træng cho cháút læåüng næåïc. · Tæång âäúi cäú âënh taûi säng häö, chëu aính hæåíng båíi sæû thay âäøi cháút læåüng næåïc. · Dãù thu máùu vaì phán loaìi. · Thåìi gian phaït triãøn khaï láu. · Sæû læu täön cuía thuäúc træì sáu vaì kim loaûi nàûng trong âäüng váût âaïy âæåüc phaït hiãûn khaï âån giaín. · Khi næåïc bë ä nhiãùm seî laìm thay âäøi quáön thãø âäüng váût âaïy. 2. Phiãu sinh thæûc váût, coï khaí nàng chè thë ä nhiãùm næåïc do cháút hæîu cå, phuï dæåîng hoïa, kim loaûi nàûng, hoaï cháút... 4.3. Mäüt säú biãûn phaïp cuû thãø âãø quaín trë mäi træåìng næåïc. Chuïng ta khäng thãø laìm gia tàng sæû cung æïng cuía traïi âáút, nhæng chuïng ta cuîng coï thãø laìm gèam sæû hao huût phung phê næåïc vaì âæa âãún náng cao hiãûu quaí sæí duûng næåïc. 4.3.1. Gia tàng sæû cung æïng næåïc. · Gia tàng sæû cung æïng næåïc bãö màût, bàòng caïch træî læåüng næåïc mæa vaì tuyãút tan träng häö vaì bãø chæïa næåïc. · Tàng cæåìng nhæîng âáûp kiãøm tra doìng chaíy cuía caïc säng vaì âãø haûn chãú luî luût. 4.3.2. Caïc dæû aïn khai thaïc næåïc håüp lyï. 42
· Khai thaïc næåïc ngáöm mäüt caïch hæîu hiãûu vaì khoa hoüc. · Gia tàng sæû cung æïng næåïc ngoüt bàòng caïc dæû aïn chuyãøn næåïc ngoüt tæì vuìng dæ thæìa næåïc vãö vuìng thiãúu næåïc. · Nãúu coï âáöy âuí tiãön, coï thãø khæí màûn âãø cáúp næåïc ngoüt cho vuìng quaï thiãúu næåïc. Khæí màûn coï thãø bàòng chæng cáút, laì taïch muäúi vaì giæî laûi næåïc ngoüt. Khæí màûn cuîng coï thãø bàòng sæû tháúm loüc, taûo nàng læåüng âáøy næåïc màûn xuyãn qua maìng, vaì næåïc coìn laûi âi qua seî khäng coï muäúi hoìa tan. · Mæa nhán taûo âæåüc aïp duûng khaï thaình cäng åí 23 tiãøu bang cuía næåïc Myî. Nguyãn lyï cuía mæa nhán taûo laì taûo ra caïc âaïm máy bãön væîng, sæí duûng cháút Iodur âãø taûo ra sæû ngæng håi, gáy ra gioüt mæa nhoí trong máy, vaì âuí âãø råi xuäúng âáút nhæ mæa. 5. Baío täön næåïc. 5.1. Táöm quan troüng. Næåïc coï vai troì ráút quan troüng vaì täúi cáön thiãút trong âåìi säúng cuía sinh váût trãn traïi âáút. Do tçnh traûng dán säú caìng gia tàng cuìng våïi sæû tiãún bäü cuía khoa hoüc kyî thuáût âaî laìm cho cháút læåüng næåïc ngaìy caìng suy kiãût. Hån næîa, tçnh traûng khan hiãúm næåïc, ä nhiãùm næåïc âaî åí mæïc âäü toaìn cáöu. Vç váûy viãûc baío täön nguäön næåïc saûch âæåüc âàût ra åí táút caí caïc quäúc gia, vaì con ngæåìi cáön phaíi coï yï thæïc trong viãûc sæí duûng vaì haûn chãú caïc nguäön ä nhiãùm. 5.2. Mäüt säú biãûn phaïp. 5.2.1. Giaím sæû hao huût do tæåïi tiãu. Næåïc cung æïng do tæåïi tiãu cáön: · Væìa âuí khäng dæ thæìa, âãø traïnh ngáûp uïng vaì khäng laìm thiãût haûi cho cáy träöng. · Kiãøm tra caïc âæåìng dáùn vaì thoaït næåïc âãø traïnh roì rè tháút thoaït. · Laìm giaím sæû bäúc thoaït håi næåïc trong quaï trçnh canh taïc nhæ che phuí âáút... 5.2.2. Giaím phung phê næåïc trong cäng nghiãûp. Cáön âãö xuáút nhæîng qui trçnh håüp lyï âãø haûn chãú læåüng næåïc duìng cho chãú biãún åí caïc nhaì maïy giáúy, kim khê, hoaï cháút... 5.2.3. Giaím phung phê næåïc trong sinh hoaût. 43
Sæû tháút thoaït næåïc trong sinh hoaût haìng nàm ráút låïn. nháút laì trong nhæîng nåi cäng cäüng. Sæû phung phê naìy cuîng thæåìng xaíy ra åí caïc häü gia âçnh dæåïi daûng âæåìng äúng bë roì rè, voç næåïc,... Cáön phaíi thæûc hiãûn tiãút kiãûm trong sinh hoaût næåïc haìng ngaìy. Cáu hoíi cuäúi chæång. 1. Caïc anh chë haîy âãö xuáút mäüt vaìi biãûn phaïp âãø tiãút kiãûm næåïc trong sinh hoaût? 2. Caïc biãûn phaïp baío täön næåïc thêch håüp trong âiãöu kiãûn åí viãût nam. 3. Nãúu nhæ caïc baûn âæåüc laìm viãûc trong caïc såí Khoa hoüc cäng nghãû vaì mäi træåìng caïc baûn haîy cho mäüt säú âãö nghë âãø caíi thiãûn cháút læåüng næåïc. 4. Nãúu nhæ baûn laì mäüt trong nhæîng thaình viãn nhæ sau, baûn seî laìm gç âãø baío vãû mäi træåìng næåïc: · Nhaì luáût sæ. · Nhaì kinh tãú hoüc · Nhaì tháøm myî hoüc. · Giaïm âäúc nhaì maïy xê nghiãûp. · Näng dán. · Sinh viãn hoüc sinh. 44