Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị sốc sốt xuất huyết dengue ở trẻ dưới 2 tuổi tại khoa hồi sức Bệnh viện Nhi Đồng 1

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ ĐIỀU TRỊ<br /> SỐC SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE Ở TRẺ DƯỚI 2 TUỔI<br /> TẠI KHOA HỒI SỨC BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 1<br /> Bạch Văn Cam*, Nguyễn Minh Tiến*, Nguyễn Thị Bích Trâm**, Bạch Nguyễn Vân Bằng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị sốc sốt xuất huyết dengue ở trẻ dưới 2 tuổi.<br /> Phương pháp: hồi cứu mô tả loạt ca<br /> Kết quả: từ tháng 1 năm 2004, đến tháng 3 năm 2007 có 30 trẻ dưới 2 tuổi (16 nam và 14 nữ) sốc sốt xuất<br /> huyết Dengue nhập khoa Hồi sức bệnh viện Nhi đồng 1. Triệu chứng lâm sàng chính: bệnh sử sốt (100%), nôn ói<br /> (30%), xuất huyết dưới da (90%), gan to (96,67%). Đặc biệt, suy hô hấp và xuất huyết tiêu hóa nặng thường xảy<br /> ra tương ứng ở 96,67% và 40% ca bệnh. Bất thường chức năng thận và giảm tiều cầu xảy ra tương ứng lần lượt<br /> ở 30% và 86,66% bệnh nhi. Tỉ lệ tăng men gan SGOT và SGPT là 96,67% và 86,67%. Tỉ lệ hội chứng suy đa cơ<br /> quan 13,3%. Liều dịch truyền chống sốc (Lactate Ringer) cho 93,33% bệnh nhi theo quan sát là 136,10 mL/kg ±<br /> 30,95 mL/kg, liều Dextran 70 là 77,91 ± 40,47 mL/kg ở 53,33% bênh nhân được truyền. Có 56,67% được chỉ<br /> định đo CVP. 26,67% bệnh nhi được dùng cả Dobutamine và Dopamine với liều cao nhất lần luợt là 9,75 mcg/kg<br /> và 6,33 mcg/kg.<br /> Kết luận: Sốc SXHD ở trẻ dưới 2 tuổi biểu hiện lâm sàng đa dạng, phức tạp, dễ bỏ soát chẩn đoán, diễn tiến<br /> nhanh đến các biến chứng suy hô hấp, rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa, rối loạn chuyển hóa mà các bác sĩ<br /> lâm sàng cần lưu ý để sẵn sàng điều trị kịp thời cứu sống bệnh nhân.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> CLINICAL AND PARACLINICAL FINDINGS AND TREATMENT<br /> ON DENGUE SHOCK SYNDROME IN INFANTS<br /> Bach Van Cam, Nguyen Minh Tien, Nguyen Thi Bich Tram, Bach Nguyen Van Bang<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 12 – Supplement of No 4 – 2008: 75 - 83<br /> Objective: explore clinical, paraclinical and treatment profiles of dengue shock syndrome in infants<br /> Methods: case-series study<br /> Results: from Jan 2004 to Mar 2007 there were 30 infants (16 male and 14 female) less than 2 years old with<br /> Dengue shock syndrome (DSS) admitted at pediatric intensive care unit. Fever, nausea, petechiae, and<br /> hepatomegaly were the most common clinical findings associated with DSS in infants with 100%, 30%, 90% and<br /> 96.67% of the patients. Especially, respiratory distress and severe gastrointestinal bleeding were found in 96,67%<br /> and 40% of patients. Renal dysfunction and thrombocytopenia were observed in 30% and 86.66% cases. SGOT<br /> and SGPT increasement were found in 96.67% and 86.67% of patient. Multiple organ dysfunction syndrome<br /> (MODS) happened to 4 infants, accounting for 13.3%. There were 93.33% of patients who were prescribed<br /> intravenous Lactated Ringer at the dosage 136.10 ± 30.95 mL/kg, and 53.33% of infants were prescribed with<br /> Dextran 70 at the dose 77.91 ± 40.47 mL/kg. There were 17 cases (56.67%) indicated for CVP measurement.<br /> 26.67% of patients had to be transfused with Dobutamine and Dopamine with the maximum dosage at 9.75<br /> mcg/kg and 6.33 mcg/kg.<br /> Conclusion: Dengue shock syndrome in infants revealed complex and diversified clinical findings,<br /> misdiagnosized, progressed rapidly to complications such as respiratory failure, disorder of coagulation,<br /> gastrointestinal bleeding, metabolic disorder at which clinicians should be alert to give timely and effective<br /> intervention, saving the life of patients.<br /> * Bệnh viện Nhi đồng I<br /> ** Đại học Phạm Ngọc Thạch<br /> <br /> Chuyên đề Nhi khoa<br /> <br /> 1<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là một bệnh<br /> truyền nhiễm cấp tính có thể gây dịch do virus<br /> Dengue gây nên và truyền cho người qua muỗi<br /> vằn Aedes agypti. Tại Việt Nam, bệnh SXHD đã<br /> trở thành một bệnh dịch lưu hành rộng rãi, là<br /> vấn đề y tế quan trọng vì tỉ lệ mắc và tử vong<br /> cao nếu không phát hiện và xử trí đúng kịp thời.<br /> 95% các trường hợp SHX Dengue xảy ra ở<br /> trẻ em dưới 15 tuổi. Trong khi đó trẻ nhũ nhi<br /> dưới 12 tháng chiếm tỉ lệ 5%. Dựa vào một công<br /> trình nghiên cứu tại Nicaragua từ 1999 – 2001<br /> của tác giả Samantha Nadia Hammond và cộng<br /> sự trên 114 trẻ nhũ nhi, 1211 trẻ lớn và 346 người<br /> trưởng thành, tỉ lệ sốc ở nhóm SXH nhũ nhi khá<br /> cao 40% so với 2 nhóm còn lại lần lượt là 35% và<br /> 12%. Qua số liệu trên, chúng ta thấy rằng, trẻ<br /> nhỏ hơn 2 tuổi ít bị nhiễm SXH, nhưng nếu đã<br /> nhiễm thì diễn tiến bệnh rất nhanh triệu chứng<br /> rất nặng và đồng thời dễ đi vào sốc và tỉ lệ tử<br /> vong rất cao, đồng thời ở lứa tuổi này trẻ vẫn<br /> chưa biết nói hoặc không biết diễn tả triệu chứng<br /> nên việc phát hiện triệu chứng để chẩn đoán<br /> sớm gặp nhiều khó khăn cho các bác sĩ lâm sàng.<br /> Mặc dù đã có nhiều báo cáo vấn đề này về mặt<br /> lâm sàng, dịch tễ học, miễn dịch học của SXH<br /> Dengue nói chung và sốc SXH nói riêng ở người<br /> lớn và trẻ lớn, nhưng có rất ít nghiên cứu về sốc<br /> SXHD trẻ nhỏ, đặc biệt là ở lứa tuổi nhũ nhi tới 2<br /> tuổi. Chính vì thế, chúng tôi đã tiến hành nghiên<br /> cứu về”Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và<br /> điều trị sốc SXH Dengue trẻ dưới 2 tuổi tại khoa<br /> Hồi Sức BV Nhi Đồng I từ 1/2004 đến 3/2007”với<br /> mong muốn đóng góp cho công tác chẩn đoán<br /> sớm và điều trị những trường hợp sốc SXH trẻ<br /> nhũ nhi của các bác sỹ lâm sàng.<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Mục tiêu tổng quát<br /> Khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và<br /> đặc điểm điều trị sốc SXHD ở trẻ dưới 2 tuổi tại<br /> khoa Hồi sức Bệnh viện Nhi Đồng I từ 1/2004<br /> đến 3/2007.<br /> Mục tiêu cụ thể<br /> <br /> Chuyên đề Nhi khoa<br /> 2<br /> <br /> - Xác định tỉ lệ đặc điểm lâm sàng của sốc<br /> SXHD ở trẻ dưới 2 tuổi tại khoa Hồi sức Bệnh<br /> viện Nhi Đồng I từ 1/2004 đến 3/2007.<br /> - Xác địnhtỉ lệ đặc điểm cận lâm sàng của sốc<br /> SXHD ở trẻ dưới 2 tuổi tại khoa Hồi sức Bệnh<br /> viện Nhi Đồng I từ 1/2004 đến 3/2007.<br /> - Xác định tỉ lệ đặc điểm tổn thương cơ quan<br /> trong sốc SXHD ở dưới 2 tuổi tại khoa Hồi sức<br /> Bệnh viện Nhi Đồng I từ 1/2004 đến 3/2007.<br /> - Xác định tỉ lệ dùng cao phân tử, tỉ lệ truyền<br /> máu, lượng dịch truyền trung bình, tỉ lệ hỗ trợ<br /> hô hấp trong điều trị sốc SXH ở trẻ dưới 2 tuổi<br /> tại khoa Hồi sức Bệnh viện Nhi Đồng I từ 1/2004<br /> đến 3/2007.<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP - ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu quan sát mô tả các trường hợp<br /> bệnh (case series)<br /> <br /> Dân số nghiên cứu<br /> Dân số mục tiêu<br /> Tất cả các bệnh nhân được chẩn đoán là<br /> SXHD điều trị tại khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh<br /> Viện Nhi Đồng I.<br /> Dân số chọn mẫu<br /> Tất cả bệnh nhân dưới 2 tuổi sốc SXHD nằm<br /> điều trị tại khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh Viện Nhi<br /> Đồng I từ 1/2004 đến 3/2007<br /> <br /> Phương pháp chọn mẫu<br /> Chọn mẫu theo phương pháp liên tiếp<br /> không xác suất từ tháng 1/2004 đến 5/2007<br /> <br /> Tiêu chí chọn bệnh<br /> Trẻ ≤ 02 tuổi, được chẩn đoán lâm sàng sốc<br /> SXHD độ III và IV theo tiêu chuẩn của TCYTTG,<br /> được xác định bằng huyết thanh chẩn đoán Mac<br /> ELISA dương tính với virus Dengue.<br /> Tiêu chí loại trừ<br /> - Bệnh nhân được chẩn đoán SXHD theo tiêu<br /> chuẩn của TCYTTG nhưng xét nghiệm huyết<br /> thanh học âm tính với virus Dengue.<br /> <br /> - Bệnh nhân được chuyển từ tuyến trước<br /> đến nhưng không ghi rõ các dữ kiện cần cho<br /> nghiên cứu.<br /> - Có bất thường bệnh lý khác đi kèm như<br /> bệnh tim phổi, gan mật, thần kinh<br /> <br /> Thu thập số liệu<br /> Bệnh nhân sốc SXHD dưới 2 tuổi thuộc lô<br /> nghiên cứu được tiến hành thu thập số liệu theo<br /> các bước sau:<br /> a. Đặc điểm bệnh nhân: tuổi, giới, địa chỉ,<br /> cân nặng, ngày vào sốc, độ sốc, sinh hiệu.<br /> b. Điều trị của tuyến trước: thời gian truyền<br /> dịch chống sốc tuyến trước, lượng và loại dịch<br /> đã dùng.<br /> c. Biểu hiện lâm sàng lúc nhập viện: suy hô<br /> hấp, sốc kéo dài, XHTH, suy gan, rối loạn tri giác<br /> (Glasgow), rối loạn đông máu, toan chuyển hoá,<br /> trị số CVP (Central Venous Pressure: áp lực tĩnh<br /> mạch trung ương).<br /> d. Xét nghiệm lúc nhập khoa Hồi sức: CTM,<br /> Hct, tiểu cầu, đường huyết, ion đồ, MAC-ELISA<br /> chẩn đoán SXH, chức năng đông máu toàn bộ,<br /> xét nghiệm chức năng gan: SGOT, SGPT,<br /> Phosphatase kiềm, NH3 máu, chức năng thận,<br /> khí máu động mạch.<br /> e. Kết quả: sống, chết.<br /> <br /> Định nghĩa các từ hành động<br /> Sốc kéo dài<br /> Sốc không ổn định ≥ 6 giờ: tổng lượng dịch ≥<br /> 60ml/kg, Mạch nhanh khi lớn hơn giới hạn trên<br /> theo tuổi, bình thường < 1 tuổi: 110 – 160, 1-2<br /> tuổi: 100 – 150, Huyết áp kẹp khi hiệu số huyết<br /> áp tâm thu (HATT) – huyết áp tâm trương<br /> (HATTr) ≤ 20 mmHg, huyết áp tụt khi huyết áp<br /> tâm thu < 80 mmHg ở trẻ < 5 tuổi, < 90 mmHg ở<br /> trẻ ≥ 5 tuổi. Huyết áp trung bình (HATB) =<br /> (HATT + 2xHATTr)/3. Dấu hiệu sốc bao gồm<br /> mạch nhanh nhẹ, không bắt được, huyết áp tụt,<br /> kẹp hoặc không đo được, chi lạnh ẩm, bứt rứt<br /> vật vã, tiểu ít < 0,5-1ml/kg/giờ, thời gian đổ đầy<br /> mao mạch ≥ 3”.<br /> <br /> Chuyên đề Nhi khoa<br /> <br /> Suy hô hấp<br /> Một trong các dấu hiệu: nhịp thở ≥ 50 l/ph<br /> trẻ < 12 tháng, ≥ 40 l/ph trẻ 1 - 2 tuổi, co lõm<br /> ngực, tím tái, PaCO2 > 45mmHg, SaO2 < 93%,<br /> PaO2/FiO2 ≤ 300mmHg: tổn thương phổi cấp<br /> tính (ALI: Acute Lung Injuries), PaO2/FiO2 ≤<br /> 200mmHg: nghi hội chứng suy hô hấp cấp<br /> (ARDS: Acute Respiratory Distress Syndrome).<br /> Xuất huyết tiêu hóa (XHTH)<br /> Ói máu và hay tiêu phân đen. Mức độ nhẹ:<br /> không cần truyền máu, nặng: cần truyền máu ><br /> 20ml/kg/24 giờ.<br /> Suy gan<br /> Khi có đủ 4 dấu hiệu (1) SGOT và SGPT tăng<br /> gấp 05 lần bình thường, (> 200 đv/L); (2)<br /> Phosphatase kiềm > 350 đv/L; (3) NH3 tăng trên<br /> mức bình thường (> 0,8 µg/ml); (4) tỉ lệ<br /> prothrombin giảm (< 60%). Tổn thương gan khi<br /> có 3 trong 4 dấu hiệu trên(8).<br /> Rối loạn đông máu<br /> Tiểu cầu giảm (≤ 100 x 103, trung bình ≤ 50 x<br /> 3<br /> 10 , nặng ≤ 30 x 103), tỉ lệ prothrombin < 60%,<br /> đông máu nội mạch lan tỏa (DIC: Disseminated<br /> Intravascular Coagulation) khi giảm tiểu cầu và<br /> khi có 3 trong 4 kết quả bất thường (1) PT ><br /> 18”(2) APTT > 45”(>1,5 chứng), (3) fibrinogen<br /> giảm (< 1,5g/L), (4) D-dimer (+). DIC nặng khi<br /> DIC với TQ > 20”hoặc TCK > 60”<br /> Toan chuyển hóa<br /> pH < 7,35 và/hoặc HCO3- < 16 mmol/L, mức<br /> độ toan chuyển hóa: nhẹ: pH 7,3 - 7,35 và/hoặc<br /> HCO3 = 12-16; trung bình: pH 7,2 - 7,29 và/hoặc<br /> HCO3 = 8-12; nặng < 7,20 và/hoặc HCO3 < 8, hạ<br /> đường huyết: < 50mg%, hạ natri máu: < 135, hạ<br /> kali máu: < 3,5, hạ calci máu: < 1 (mmol/L)<br /> Suy thận<br /> Khi creatinine máu tăng > 2 lần giới hạn trên<br /> theo tuổi. Bất thường chức năng thận khi urê ><br /> 40mg% hoặc creatinine > giới hạn trên theo tuổi.<br /> Bình thường creatinine 0,2-0,4 mg% trẻ < 1 tuổi,<br /> 0,3-0,7 mg% trẻ 1-8 tuổi, 0,5-1mg% trẻ > 8 tuổi.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Hôn mê<br /> Đánh giá theo thang điểm Glasgow (nặng: <<br /> 5). Điểm số suy cơ quan trẻ em PELOD (Pediatric<br /> Logistic Organ Dysfunction), tiêu chuẩn MODS<br /> của Wilkinson cải tiến (phụ lục 1,2).<br /> <br /> Xử lý dữ liệu<br /> Dữ liệu được nhập và xử lý thống kê bằng<br /> phần mềm SPSS 15.0<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Trong khoảng thời gian từ 1/2004 đến tháng<br /> 3/2007, 30 trẻ dưới 2 tuổi sốc SXHD độ III và IV<br /> xác định bằng IgM ELISA dương tính được đưa<br /> vào lô nghiên cứu.<br /> <br /> Đặc điểm dịch tễ học<br /> Bảng 1: Đặc điểm dịch tễ học<br /> Đặc điểm<br /> Kết quả<br /> Tuổi (thng) trung bình, giới hạn<br /> 11,9 6,8 (5 -24 tháng)<br /> 12 thng<br /> 21 (70%)<br /> Giới: Nam/nữ<br /> 9/3<br /> Địa phương: Thành phố/tỉnh<br /> 9/21<br /> Ngày vào sốc<br /> 3-6 (4-5: 76,7%)<br /> Độ nặng SXH: Độ III/IV<br /> 23 (76,7%) / 7 (23,3%)<br /> Điều trị tuyến trước<br /> 16 (53,3%)<br /> Thời gian điều trị tuyến trước<br /> 18,1 6,5 (7-42); 24 giờ:<br /> (giờ)<br /> 36,7%<br /> Tổng lượng dịch truyền trước đó 115,4 43,3 (50-185); 24<br /> (ml/kg)<br /> giờ: 134,4 43,3<br /> Lượng cao phân tử (ml/kg)<br /> 40,2 23,9 (13,3 – 65)<br /> Loại cao phân tư: Dextran 40/70<br /> 2/2<br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng<br /> Bảng 2: Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng<br /> Triệu chứng lâm sàng<br /> Bệnh sử có sốt<br /> Sốt lúc sốc<br /> Các dấu xuất huyết dưới<br /> da<br /> - Chấm xuất huyết<br /> - Mảng xuất huyết<br /> - Bầm vết chích<br /> Chảy máu nướu răng<br /> Xuất huyết tiêu hóa<br /> - Ói máu<br /> - Tiêu phân đen<br /> Gan to/vàng da mắt<br /> Sổ mũi<br /> Ho<br /> Ói<br /> <br /> Chuyên đề Nhi khoa<br /> 4<br /> <br /> Kết quả<br /> 30 (100%)<br /> 10 (33,3%)<br /> 28 (93,3%)<br /> 27 (90%)<br /> 3 (10%)<br /> 9 (30%)<br /> 2 (6,7%)<br /> 12 (40%)<br /> 4 (13,3%)<br /> 9 (30%)<br /> 29 (96,7%) / 1 (3,3%)<br /> 8 (26,7%)<br /> 11 (36,7%)<br /> 9 (30%)<br /> <br /> Triệu chứng lâm sàng<br /> Kết quả<br /> Tiêu chảy<br /> 9 (30%)<br /> Cận lâm sàng<br /> Hct (%)<br /> 42,50 ± 6,36; ≥ 40%: 18 (60%), <<br /> 35%: 8 (26,67%)<br /> Bạch cầu (/mm3)<br /> 7250 ± 3654; < 3000: 1 (3,3%)<br /> 3<br /> Tiểu cầu (10 /mm3)<br /> 38,7 ± 2,3723; ≤ 30: 13 (43,3%),<br /> 30 – 50: 13 (43,3%)<br /> Bilirubin toàn phần/trực 0,44 ± 0,26 / 0,23 ± 0,19 / 0,21 ±<br /> tiếp/gián tiếp (mg%)<br /> 0,09<br /> SGOT (UI/L)<br /> 414,9 ± 102,8; > 40: 29 (96,67%),<br /> > 200: 13 (43,33%)<br /> SGPT (UI/L)<br /> 231,8 ± 53,0; > 40: 26 (86,67%), ><br /> 200: 9 (30%)<br /> Phosphatase kiềm (UI/L) 82,30 ± 36,46; > 350: 6 (20%)<br /> NH3 máu (µg/mL)<br /> 2,82 ± 1,08<br /> TQ (giây)<br /> 18,5 ± 8,49, > 18: 9 (30%); > 20: 5<br /> (16,67%)<br /> TCK (giây)<br /> 62,45 ± 27,30; > 45: 21 (70%); ><br /> 60: 5 (16,67%)<br /> Tỉ lệ prothrombin (%)<br /> 60,5 ± 22; < 60: 17 (56,67% )<br /> Fibrinogen (g/L)<br /> 1,07 ± 0,36; < 1,5: 25 (83,3%)<br /> D – Dimmer (+)<br /> 21 (70%)<br /> pH<br /> 7,41 ± 0,08; < 7,2: 0 (0%); 7,2 –<br /> 7,35: 4 (13,3%)<br /> PaCO2 (mmHg)<br /> 29,91 ± 6,02; < 30: 14 (46,67%)<br /> HCO3 (mmol/L)<br /> 19,94 ± 4,70; < 15: 1 (3,3%)<br /> PaO2/FiO2<br /> 329,67 ± 144,80; ≤ 200: 5<br /> (16,67%); 200 – 300: 13 (43,33%)<br /> Đường huyết (mg%)<br /> 90,20 ± 26,23; < 50: 2 (6,67%)<br /> +<br /> Na<br /> 130,5 ± 6,41; < 135: 22 (73,33%)<br /> +<br /> K<br /> 4,45 ± 0,74; < 3,5: 4 (13,33%)<br /> ++<br /> Ca<br /> 1,05 ± 0,11; < 1,0: 7 (23,33%)<br /> Xquang phổi: - Tràn dịch Lượng nhiều: 4 (13,3%), trung<br /> màng phổi phải<br /> bình: 19 (63,3%), ít: 2 (6,7%)<br /> - Tràn dịch màng phổi<br /> Lượng nhiều: 1 (3,33%), trung<br /> trái<br /> bình: 18 (60%), ít: 3 (10%)<br /> - Phù mô kẽ, phế nang<br /> 6 (20%)<br /> Siêu âm bụng: tràn dịch Lượng nhiều: 8 (26,7%), trung<br /> màng bụng<br /> bình: 10 (33,3%), ít: 7 (23,3%)<br /> <br /> Đặc điểm tổn thương các cơ quan<br /> Bảng 3: Đặc điểm tổn thương các cơ quan<br /> Đặc điểm<br /> Tuần hoàn<br /> Sốc<br /> HA không đo được<br /> CVP (cm H2O) (n=17)<br /> Hô hấp<br /> Suy hô hấp<br /> ALI/ARDS<br /> Gan<br /> Tổn thương gan<br /> Suy gan<br /> <br /> Kết quả<br /> 30 (100%)<br /> 3 (10%)<br /> 9,59 ± 1,66 (7 – 13)<br /> 29 (96,67%)<br /> 13 (43,33%)/5 (16,67%)<br /> 7 (23,3%)<br /> 6 (20%)<br /> <br /> Đặc điểm<br /> Tiêu hoá<br /> XHTH<br /> XHTH nặng<br /> Đông máu<br /> DIC<br /> DIC nặng<br /> Thần kinh<br /> Điểm Glasgow 5–12<br /> Co giật<br /> Thận<br /> Tăng urê máu (mg %)<br /> Tăng creatinin máu<br /> Bất thường chức năng<br /> thận<br /> Suy thận<br /> Chuyển hóa<br /> Toan chuyển hóa<br /> Hạ đường huyết<br /> Hạ natri máu<br /> Hạ kali máu<br /> Hạ calci máu<br /> <br /> Kết quả<br /> 12 (40%)<br /> 9 (30%)<br /> 6 (20%)<br /> 5 (16,67%)<br /> 25 (83,33%)<br /> 3 (10%)<br /> 7 (23,3%)<br /> 10 (33,33%)<br /> 15 (30%)<br /> 1 (3,33%)<br /> 4 (13,3%)<br /> 2 (6,67%)<br /> 22 (73,33%)<br /> 4 (13,33%)<br /> 7 (23,33%)<br /> <br /> Phân loại suy các cơ quan theo tiêu chuẩn<br /> Wilkinson cải tiến<br /> Bảng 4: Suy các cơ quan theo tiêu chuẩn Wilkinson<br /> cải tiến<br /> Suy các cơ quan<br /> Tuần hoàn<br /> Hô hấp<br /> Tiêu hóa<br /> Huyết học<br /> Gan<br /> Thận<br /> Điểm số PELOD<br /> Suy các cơ quan<br /> 00 cơ quan<br /> 01 cơ quan<br /> 02 cơ quan<br /> 03 cơ quan<br /> 04 cơ quan<br /> Suy đa cơ quan (MODS)<br /> <br /> Số ca<br /> 3 (10%)<br /> 5 (16,7%)<br /> 1 (3,3%)<br /> 5 (16,7%)<br /> 0 (0%)<br /> 0 (0%)<br /> 9,3 ± 1,63<br /> 15 (50%)<br /> 11 (36,7%)<br /> 4 (13,3%)<br /> 0 (0%)<br /> 0 (0%)<br /> 4 (13,3%)<br /> <br /> Đặc điểm điều trị<br /> Bảng 5: Đặc điểm điều trị<br /> Đặc điểm<br /> Kết quả<br /> Tổng lượng dịch trung bình/cao 136,10 ± 30,95/77,91 ±<br /> phân tử<br /> 40,47<br /> 24,6 ± 2,6<br /> Tổng thời gian truyền dịch trung<br /> bình<br /> Đặt CVP / chích / bộc lộ<br /> 17 (56,67%) / 5 (16,67%) /<br /> 12 (40%)<br /> <br /> Chuyên đề Nhi khoa<br /> <br /> Đặc điểm<br /> Kết quả<br /> Trị số CVP cao nhất (cmH2O)<br /> 9,71 ± 1,96 (7-15)<br /> Truyền máu tươi<br /> 12 (40%)<br /> Lượng máu truyền<br /> 29,33 ± 4,89 > 20: 9/30<br /> (mL/kg/24giờ)<br /> (30%)<br /> Truyền huyết tương tươi đông<br /> 9 (30%)<br /> lạnh<br /> Lượng huyết tương tươi<br /> 30,03 ± 12,25<br /> (mL/kg)<br /> Truyền tiểu cầu<br /> 2 (6,67%)<br /> Lượng tiều cầu dùng (đơn vị)<br /> 2<br /> Truyền kết tủa lạnh<br /> 1 (3,33%)<br /> Lượng kết tủa lạnh (đơn vị)<br /> 1<br /> Dopamin/liều (mcg/kg)/thời gian 9 (30%) / 6,33 ± 3,04 /<br /> (giờ)<br /> 48,13 ± 13,92<br /> Dobutamin/liều (mcg/kg)/thời 8 (26,67%) / 9,75 ± 3,41 /<br /> gian (giờ)<br /> 50,47 ± 15,50<br /> Dopamine + dobutamine<br /> 8 (26,67%)<br /> Oxy qua cannula<br /> 29 (96,67%)<br /> NCPAP* / P / FiO2<br /> 20 (66,67%) / 5,55 ± 0,82 /<br /> 65,45 ± 19,65<br /> Thời gian thở NCPAP (giờ)<br /> 48,27 ± 23,58 (24 – 90)<br /> Thở máy / PC / IP / PEEP (cm<br /> 2 (6,67%) / 2 / 20 / 5-6<br /> H2O)<br /> Thời gian thở máy (giờ)<br /> 43,50 ± 13,43 (34 - 53)<br /> Thời gian nằm hồi sức trung<br /> 71,28 ± 45,12 (24 – 192)<br /> bình (giờ)<br /> Kết quả điều trị: sống / tử vong<br /> 30 (100% ) / 0 (0%)<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Trong thời gian từ 01/2004 – 03/2007, 30 trẻ<br /> dưới 2 tuổi nhập khoa hồi sức cấp cứu tại bệnh<br /> viện Nhi Đồng 1 được chẩn đoán là sốc sốt xuất<br /> huyết độ III (76,7%) và IV (23,3%), xác định bằng<br /> huyết thanh IgM ELISA dương tính được đưa<br /> vào lô nghiên cứu. Đa số trẻ dưới 12 tháng<br /> (70%), nhỏ nhất là 5 tháng tuổi, không có sự<br /> khác biệt về giới, 70% số trẻ ở tỉnh, thường vào<br /> sốc ngày thứ 4,5 của bệnh (76,7%). Hơn một nửa<br /> số trẻ (53,3%) được điều trị tuyến trước thời gian<br /> truyền dịch trung bình là 18.1 giờ, tổng lượng<br /> dịch truyền trung bình là 115.35 mL/kg trong đó<br /> có 13,33% trường hợp đã được truyền Dextran<br /> 40 (6,67%) và Dextran 70 (6,67%).<br /> Về đặc điểm lâm sàng, chúng tôi ghi nhận 10<br /> trường hợp (33,3%) sốt lúc vào sốc. So với<br /> nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thanh Hùng và<br /> cộng sự(9) trên 22 trẻ nhũ nhi sốc SXH ghi nhận<br /> 13 trường hợp (59%) sốt kéo dài từ 1 đến 4 ngày<br /> sau khi trẻ vào sốc. Vì vậy trong các trường hợp<br /> <br /> 5<br /> <br />