Đặc điểm lâm sàng và nồng độ ige đặc hiệu trong huyết thanh ở bệnh nhân viêm mũi dị ứng

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019<br /> <br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ NỒNG ĐỘ IgE ĐẶC HIỆU<br /> TRONG HUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN VIÊM MŨI DỊ ỨNG<br /> Trần Viết Luân*, La Thị Kim Liên*<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, chất lượng cuộc sống và nồng độ IgE đặc hiệu trong huyết thanh<br /> ở bệnh nhân viêm mũi dị ứng.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 62 bệnh nhân người lớn (≥ 16<br /> tuổi) bị viêm mũi dị ứng tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài gòn.<br /> Kết quả: Tuổi trung bình 29,9 ± 7,8, các nhóm tuổi thường gặp nhất là 20-29 tuổi (48,4%) và 30-39 tuổi<br /> (35,5%). Tỉ lệ nam/nữ là 3:7. Nhóm bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng từng đợt-trung bình nặng gặp nhiều nhất:<br /> 62,9%. Có 77,4% bệnh nhân viêm mũi dị ứng bị phù nề niêm mạc mũi, và thoái hóa cuốn mũi dưới, cuốn mũi<br /> giữa.95,2% bệnh nhân viêm mũi dị ứng bị ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Tỉ lệ IgE đặc hiệu trong huyết thanh<br /> dương tính là 69,4% với ít nhất 1 loại dị nguyên, trong đó nhóm mạt bụi nhà là dị nguyên dương tính nhiều<br /> nhất: 61,3%, và đa số là Bloomia tropicalis chiếm 59,7%..<br /> Kết luận: Niêm mạc mũi, cuốn mũi phù nề thoái hóa là biểu hiện lâm sàng thường gặp. Nồng độ IgE đặc<br /> hiệu trong huyết thanh giúp xác định chẩn đoán viêm mũi dị ứng và xác định loại dị nguyên gây viêm mũi dị<br /> ứng, trong đó thường gặp nhất là mạt bụi nhà.<br /> Từ khoá: viêm mũi dị ứng (VMDU), dị nguyên, IgE huyết thanh đặc hiệu<br /> ABSTRACT<br /> CLINICAL PRESENTATION AND SERUM SPECIFIC IGE LEVEL<br /> IN PATIENTS WITH ALLERGIC RHINITIS<br /> Tran Viet Luan, La Thi Kim Lien<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 3- 2019: 38-43<br /> Objective: To investigate clinical presentation, quality of life and serum specific IgE level in patients with<br /> allergic rhinitis.<br /> Methods: This was a descriptive cross-sectional study of 62 adult patients (≥ 16 years old) with allergic<br /> rhinitis, at Sai Gon ENT hospital.<br /> Results: The average age of the patients was 29.9 ± 7.8 years. The most common age groups were 20-29<br /> (48.4%) and 30-39 (35.5%). Male to female ratio was 3:7. 62.9% patients with intermittent moderate to severe<br /> allergic rhinitis; Nasal mucosa edema and polypoid degeneration of inferior and middle turbinate were noted in<br /> 77.4% of cases. 69,4% of cases had elevated IgE level to at least one tested allergen, in which house dust mites<br /> were found to be the major allergens, with 61.3% patients determined as positive. Blomia tropicalis was the most<br /> common allergen in this study (59.3%).<br /> Conclusion: Nasal mucosa edema and polypoid degeneration of turbinate were the most common clinical<br /> findings. Serum specific IgE test is a useful tool to confirm the diagnosis of allergic rhinitis and to determine<br /> specific allergic triggers. The most common allergens in this study were house dust mites.<br /> Key words: allergic rhinitis, allergen, serum specific IgE<br /> <br /> *Bộ môn Tai Mũi Họng - Trường Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS. Trần Viết Luân ĐT: 0908137755 Email: luantranviet@gmail.com<br /> <br /> <br /> <br /> 38 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Lấy máu tình mạch ngoại biên xét nghiệm<br /> IgE đặc hiệu trong huyết thanh chống lại panel<br /> Viêm mũi dị ứng chiếm tỉ lệ khoảng 20% dân<br /> gồm 20 dị nguyên riêng biệt thường gặp tại Việt<br /> số. Tuy viêm mũi dị ứng không gây nguy hiểm<br /> Nam (10 dị nguyên hô hấp, 10 dị nguyên thực<br /> đến tính mạng nhưng làm giảm chất lượng cuộc<br /> phẩm) bằng nghiệm pháp miễn dịch enzyme.<br /> sống, làm mất năng suất lao động. Việc điều trị<br /> Kết quả thu được từ máy đọc kết quả Panel-1<br /> tại nước ta hiện nay chủ yếu làm giảm triệu Việt tại khoa xét nghiệm Trung tâm chẩn đoán y<br /> chứng mà chưa chú trọng đến tìm hiểu dị khoa Medic TP. Hồ Chí Minh.<br /> nguyên gây dị ứng để hướng đến điều trị giải<br /> Xử lý và phân tích số liệu<br /> mẫn cảm đặc hiệu, cải thiện chất lượng cuộc<br /> Bằng phần mềm SPSS version 16.0. Kiểm<br /> sống cho bệnh nhân. Do đó chúng tôi thực hiện<br /> định χ2 so sánh tỉ lệ cho các biến số có phân phối<br /> nghiên cứu này với mục tiêu:<br /> chuẩn. Kiểm định Kruskal Wallis so sánh nhiều<br /> Khảo sát đặc điểm lâm sàng bệnh nhân viêm số trung bình cho các biến số không có phân<br /> mũi dị ứng, phân độ theo ARIA 2010. phối chuẩn.<br /> Khảo sát chất lượng cuộc sống bệnh nhân Bảng 1: Bảng khảo sát 20 dị nguyên viêm mũi dị ứng<br /> viêm mũi dị ứng. Panel-1 Việt<br /> Khảo sát kết quả định lượng nồng độ IgE Nhóm mạt Nhóm thực phẩm<br /> đặc hiệu trong huyết thanh ở bệnh nhân viêm 1. D. Pteronyssinus 11. Tôm<br /> mũi dị ứng. 2. D. Farinae 12. Cua<br /> 3. B. tropicalis 13. Mực<br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU Nhóm lông động vật 14. Cá thu<br /> Đối tượng nghiên cứu 4. Lông mèo 15. Cá mồi<br /> 5. Lông chó 16. Cá ngừ<br /> 62 bệnh nhân ≥ 16 tuổi biểu hiện viêm mũi dị<br /> 6. Lông chuột 17. Thịt bò<br /> ứng trên lâm sàng tại bệnh viện Tai Mũi Họng 7. Gián 18. Thịt gà<br /> Sài Gòn. 8. Lông vũ tổng hợp (chim bồ 19. Lòng đỏ trứng<br /> câu, ngỗng, gà, vịt)<br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> 9. Bụi cỏ 20. Rau (giá đỗ, hành, cần<br /> Tiêu chuẩn loại trừ tây, nấm)<br /> Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên cứu. 10. Nấm mốc<br /> <br /> Bệnh nhân không nhớ hoặc không cung KẾT QUẢ<br /> cấp đầy đủ câu trả lời trong bảng câu hỏi Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu<br /> nghiên cứu. Tuổi trung bình của bệnh nhân là 29,9 ± 7,8<br /> Bệnh nhân đang trị liệu miễn dịch chống dị (nhỏ nhất là 18 tuổi, lớn nhất là 59 tuổi). Các<br /> ứng, các thuốc ức chế miễn dịch. nhóm tuổi gặp nhiều nhất là 20-29 tuổi (48,4%)<br /> Bệnh nhân đang bị bệnh lý viêm cấp ở và 30-39 tuổi (35,5%).<br /> đường hô hấp trên, mũi xoang. Nữ gặp nhiều hơn nam, chiếm 69%.<br /> Bệnh nhân bị viêm mũi vận mạch: ngạt mũi Nghề nghiệp thường gặp là nhân viên văn<br /> nhiều, ít hắt hơi. phòng, những người thường làm việc trong<br /> Phương pháp nghiên cứu phòng máy lạnh, chiếm tỉ lệ 50%<br /> Mô tả cắt ngang. 54,8% bệnh nhân có tiền sử cá nhân hay gia<br /> Hỏi bệnh sử, tiền sử dị ứng cá nhân và gia đình bị dị ứng.<br /> đình, khám nội soi tai mũi họng. Đặc điểm lâm sàng<br /> Trả lời bảng câu hỏi đánh giá chất lượng Thời điểm xuất hiện triệu chứng trong ngày:<br /> cuộc sống. thường vào ban ngày (Bảng 2).<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 39<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019<br /> <br /> Phân loại viêm mũi dị ứng theo ARIA chiếm 69,4% trường hợp (Bảng 6).<br /> 2010: nhóm bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng Bảng 6: VMDU ảnh hưởng đến giấc ngủ<br /> từng đợt trung bình - nặng chiếm nhiều nhất: Giấc ngủ Không (%) Nhẹ (%) Vừa (%) Nặng (%)<br /> 62,9% (Bảng 3). Khó ngủ 24,2 24,2 38,7 12,9<br /> Rối loạn 30,6 24,2 32,3 12,9<br /> Bảng 2: Thời điểm xuất hiện triệu chứng trong ngày<br /> Thời điểm xuất hiện Số ca Tỉ lệ % Ảnh hưởng đến công việc/ học tập: mức độ<br /> Ban ngày 35 56,5 ảnh hưởng công việc/ học tập nhẹ và vừa chiếm<br /> Ban đêm 20 32,2 đa số (Bảng 7).<br /> Cả ngày 7 11,3<br /> Bảng 7: VMDU ảnh hưởng đến công việc/ học tập<br /> Tổng số 62 100<br /> Công việc Không(%) Nhẹ(%) Vừa(%) Nặng(%)<br /> Bảng 3: Phân loại VMDU theo ARIA 2010 Gây trở ngại 30,6 35,5 22,6 11,3<br /> Phân loại Số ca Tỷ lệ % Không tập trung 24,1 33,9 33,9 8,1<br /> Từng đợt, nhẹ 7 11,3 Làm việc kém đi 30,6 40,3 21 8,1<br /> Từng đợt, trung bình-nặng 39 62,9 Phải nghỉ làm 80,6 1,6 16,2 1,6<br /> Dai dẳng, nhẹ 2 3,2 Ảnh hưởng đồng 45,2 43,5 9,7 1,6<br /> Dai dẳng, trung bình-nặng 14 22,6 nghiệp<br /> Tổng số 62 100<br /> IgE đặc hiệu trong huyết thanh<br /> Đặc điểm niêm mạc mũi, cuốn mũi dưới, Có 43 bệnh nhân có kết quả xét nghiệm<br /> cuốn mũi giữa: có 77,4% bệnh nhân viêm mũi dương tính với ít nhất 1 dị nguyên trở lên chiếm<br /> dị ứng có sự thay đổi niêm mạc mũi, cuốn 69,4%. Tỉ lệ dương tình theo số lượng dị nguyên<br /> mũi. Trong đó triệu chứng thường gặp nhất là được liệt kê trong Bảng 8.<br /> niêm mạc tái nhợt, phù nề, mọng nước chiếm<br /> Bảng 8: Tỷ lệ dương tính theo số lượng dị nguyên<br /> 53,2% (Bảng 4).<br /> Số lượng dị Số ca dương Tỉ lệ % Tỉ lệ % cộng<br /> Bảng 4: Đặc điểm niêm mạc mũi, cuốn mũi dưới, nguyên tính dồn<br /> cuốn mũi giữa 7 dị nguyên 3 4,8 4,8<br /> Niêm mạc mũi, cuốn mũi Số ca Tỷ lệ % 5 dị nguyên 1 1,6 6,4<br /> Hồng, bình thường 14 22,6 4 dị nguyên 2 3,2 9,6<br /> Tái nhợt, phù nề mọng nước 33 53,2 3 dị nguyên 14 22,6 32,2<br /> Trắng đục, thoái hóa dạng polype, 15 24,2 2 dị nguyên 11 17,8 50,0<br /> cuốn mũi quá phát chạm vách ngăn 1 dị nguyên 12 19,4 69,4<br /> Tổng số 62 100 0 dị nguyên 19 30,6 100<br /> Tổng số 62 100 100<br /> Viêm mũi dị ứng ảnh hưởng chất lượng cuộc sống<br /> Trong số các bệnh nhân có kết quả xét<br /> Ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày: 65-<br /> 70% bệnh nhân bị ảnh hưởng sinh hoạt hàng nghiệm dương tính với IgE đặc hiệu trong huyết<br /> ngày, trong đó mức độ nhẹ chiếm nhiều nhất, thanh, nhóm dị nguyên mạt bụi nhà là thường<br /> hơn 40% (Bảng 5). gặp nhất, chiếm tỉ lệ 61,3% (Bảng 9).<br /> Bảng 5: VMDU ảnh hưởng đến các hoạt động sinh Bảng 9: Tỷ lệ dương tính theo từng nhóm dị nguyên<br /> hoạt hàng ngày Nhóm dị nguyên Số ca dương tính Tỉ lệ %<br /> Nhóm mạt bụi nhà 38 61,3<br /> Hoạt động Không(%) Nhẹ(%) Vừa(%) Nặng(%)<br /> Nhóm lông động vật 4 6,5<br /> Tự chăm sóc 33,8 40,3 19,4 6,5<br /> Gián 5 8,1<br /> Việc nhà 27,5 41,9 29 1,6<br /> Bụi cỏ - nấm mốc 6 9,7<br /> Thư giãn 35,5 43,5 19,4 1,6<br /> Thức ăn 6 9,7<br /> Thể thao 30,6 48,4 16,2 4,8<br /> Xã hội 30,6 38,8 21 9,6 Trong số dị nguyên là mạt bụi nhà, B.<br /> Ảnh hưởng đến giấc ngủ: viêm mũi dị ứng tropicalis được tìm thấy nhiều nhất chiếm tỉ lệ<br /> gây khó ngủ chiếm 75,8%, gây thức giấc về đêm 59,7% (Bảng 10).<br /> <br /> <br /> <br /> 40 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 10: Tỷ lệ dương tính với các loại mạt bụi nhà Trong nghiên cứu của chứng tôi, 53,2%<br /> Loại dị nguyên Số ca dương tính Tỷ lệ % trường hợp có niêm mạc mũi, cuốn mũi tái nhợt<br /> D. pteronyssinus 24 38,7 và phù nề mọng nước, 24,2% trường hợp có<br /> D. farinae 21 33,9<br /> niêm mạc mũi, cuốn mũi trắng đục, thoái hóa<br /> B. tropicalis 37 59,7<br /> dạng polype, cuốn mũi dưới quá phát chạm vào<br /> BÀN LUẬN vách ngăn, dẫn đến nghẹt mũi, nhức đầu.<br /> Thời điểm xuất hiện triệu chứng trong ngày Nghiên cứu của tác giả Karli và cộng sự ở Thổ<br /> Hơn một nửa (56,5%) bệnh nhân có triệu Nhĩ Kỳ năm 2013(6) trên 295 bệnh nhân viêm mũi<br /> chứng chảy mũi, nhảy mũi liên tục vào ban dị ứng ghi nhận có 52,8% bệnh nhân có phù nề<br /> ngày, nhất là lúc sáng sớm, khi vừa ra khỏi cuốn mũi, kết quả này thấp hơn nghiên cứu của<br /> giường. Điều này có thể là do buổi sáng nhiệt độ chúng tôi, có lẽ bệnh nhân ở Việt nam thường<br /> thấp, nhiệt độ bị thay đổi đột ngột nên dễ gây ra chỉ đến khám khi có triệu chứng nhiều, ảnh<br /> các triệu chứng viêm mũi dị ứng. 32,2% bệnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.<br /> nhân có triệu chứng xuất viện vào ban đêm, nhất Mức độ ảnh hưởng của viêm mũi dị ứng đến<br /> là khi bắt đầu lên giường ngủ. Nguyên nhân có chất lượng cuộc sống<br /> thể do tiếp xúc với dị nguyên mạt bụi nhà có Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân viêm<br /> trong tấm phủ giường, mền, gối... Tỉ lệ IgE đặc mũi dị ứng bị ảnh hưởng ở nhiều mức độ khác<br /> hiệu dương tính ở nhóm này là 70%. Có khoảng nhau tùy theo từng bệnh nhân, nhưng đa số<br /> 10% bệnh nhân có biểu hiện triệu chứng kéo dài bệnh nhân (95,2%) đều bị ảnh hưởng; trong đó<br /> suốt cả ngày, và triệu chứng gây khó chịu nhiều mức độ nhẹ và vừa chiếm nhiều nhất. Có<br /> nhất đối với họ đó là nghẹt mũi. khoảng 65-70% bệnh nhân trả lời là có bị ảnh<br /> Tiền sử cá nhân hay gia đình bị dị ứng hưởng đến các hoạt động hàng ngày trong<br /> Viêm mũi dị ứng là một bệnh của hệ miễn nghiên cứu của chúng tôi; trong đó ảnh hưởng<br /> dịch có tính chất di truyền, là yếu tố giúp để mức độ nhẹ chiếm nhiều nhất, hơn 40%.Tuy<br /> nhiên điều phiền toái nhất là bị mất ngủ và rối<br /> hướng đến chẩn đoán xác định bệnh dị ứng. Tuy<br /> loạn giấc ngủ. Trong nghiên cứu của chúng tôi<br /> nhiên, yếu tố này phụ thuộc vào lời kể của bệnh<br /> có khoảng 75,8% bệnh nhân bị khó ngủ, và<br /> nhân là chính, nên độ tin cậy không cao. Trong<br /> 69,4% bệnh nhân bị rối loạn về giấc ngủ. Trong<br /> nghiên cứu của chúng tôi có 54,8% trường hợp đó đa số bệnh nhân bị ảnh hưởng giấc ngủ ở<br /> có tiền sử cá nhân hay gia đình bị dị ứng tương mức độ vừa, chiếm tỉ lệ 32,3-38,7%.<br /> đồng với kết quả của Asha’ari là 54,4%(Error! Ngoài ra việc học tập hay việc làm của<br /> Reference source not found.).<br /> bệnh nhân cũng bị ảnh hưởng bởi các triệu<br /> Đặc điểm niêm mạc mũi, cuốn mũi giữa, cuốn chứng của viêm mũi dị ứng. Đa số bệnh nhân<br /> mũi dưới bị mất tập trung khi làm việc hay học tập, dẫn<br /> Niêm mạc mũi ở bệnh nhân viêm mũi dị đến năng suất công việc kém, làm ảnh hưởng<br /> ứng thường tái nhợt, xuất tiết nhiều dịch mũi đến đồng nghiệp.<br /> trong. Cuốn mũi giữa phù nề, mọng nước, Trong 4 triệu chứng của viêm mũi dị ứng thì<br /> hoặc thoái hóa thành polype. Cuốn mũi dưới chảy mũi là triệu chứng thường gặp nhất và<br /> tái nhợt, phù nề hay quá phát chạm vào vách nặng nhất, nhưng nghẹt mũi mới là triệu chứng<br /> ngăn. Những thay đổi này gây cho bệnh nhân gây khó chịu cho bệnh nhân nhiều nhất. Nghẹt<br /> ngứa mũi, hắt hơi, chảy mũi nước trong và mũi làm cho bệnh nhân khó ngủ, mất ngủ gây<br /> nghẹt mũi. Tuy nhiên những thay đổi này nên những ảnh hưởng toàn thân đối với bệnh<br /> không phải lúc nào cũng xảy ra trên bệnh nhân như mệt mỏi, kém tập trung hay nhức đầu<br /> nhân viêm mũi dị ứng. dẫn đến giảm năng suất làm việc.<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 41<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019<br /> <br /> Tineke de Graaf nhận thấy có sự tương hiệu dương tính nhiều nhất, 61,3%. Điều này cho<br /> quan ở mức độ trung bình giữa CLCS và các thấy dị nguyên mạt bụi nhà là nguyên nhân gây<br /> triệu chứng viêm mũi dị ứng. Tác giả cũng dị ứng nhiều nhất cho bệnh nhân viêm mũi dị<br /> nhận thấy CLCS tương quan với hắt hơi và ứng. Kết quả này cũng tương tự kết quả nghiên<br /> ngứa mũi nhiều hơn so với nghẹt mũi và chảy cứu của các tác giả khác như nghiên cứu của<br /> mũi(4). Robert chỉ ra mức độ tương quan cao Karli (Thổ Nhĩ Kỳ, 2013) là 68,5%(6), nghiên cứu<br /> giữa việc giảm CLCS và mức độ phơi nhiễm dị của Choon-Kook là 86%(2), Kai là 87,4%(4). Trong<br /> nguyên 1 tuần trước đó(8). nghiên cứu so sánh xét nghiệm IgE đặc hiệu<br /> IgE đặc hiệu trong huyết thanh trong huyết thanh và test lẩy da trong chẩn đoán<br /> Đã có nhiều công trình nghiên cứu của nhiều dị ứng trên 90 bệnh nhân dị ứng, Asha’ari cũng<br /> tác giả trên thế giới về xét nghiệm định lượng kết luận mạt bụi nhà là dị nguyên có tỉ lệ dương<br /> nồng độ IgE đặc hiệu trong huyết thanh trên tính nhiều nhất, 74,4%(Error! Reference source not found.).<br /> bệnh nhân viêm mũi dị ứng. Lợi ích của xét Trong nước, nghiên cứu của Nguyễn Thị Thu<br /> nghiệm miễn dịch huyết thanh này so với test Hòa và cộng sự tỉ lệ IgE dương tính với mạt bụi<br /> lẫy da là không xảy ra phản ứng phụ, kể cả phản nhà là 66,2%(7). Có vẻ như khí hậu ấm và ẩm<br /> ứng quá mẫn. Không cần ngưng dùng thuốc vùng nhiệt đới là điều kiện thích hợp cho mạt<br /> kháng histamin, thuốc trầm cảm 3 vòng, β- bụi nhà sinh sống và phát triển.<br /> blocker khi làm xét nghiệm. Test định lượng Dị nguyên mạt bụi nhà<br /> nồng độ IgE đặc hiệu trong huyết thanh được Có 4 loại dị nguyên mạt bụi nhà thường gặp<br /> chỉ định thay thế test lẩy da trong các trường nhất, bao gồm D. pteronysinus, D. farinae, B.<br /> hợp có bệnh về da kèm theo như da bản đồ, tropicalis và Eurolyphus maynei.<br /> chàm nặng. Trong nghiên cứu của chúng tôi, trong số 3<br /> Tỉ lệ dương tính của IgE đặc hiệu dị nguyên mạt bụi nhà được làm xét nghiệm thì<br /> Tỉ lệ dương tính trong nghiên cứu của chứng B. tropicalis có tỉ lệ dương tính nhiều nhất 59,7%<br /> tôi là 69,4%, tương đồng với của Kai (64,8%)(4), (37 trường hợp). Tiếp theo là D. pteronyssinus<br /> cao hơn của Karli (43,5%)(6), và thấp hơn của 38,7% (24 trường hợp), và thấp nhất là D. farinae<br /> Choon-Kook (92%)(2). 33,9% (21 trường hợp).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, có 69,4% Kết quả này tương đồng với nghiên cứu<br /> bệnh nhân có kết quả dương tính với ít nhất 1 dị của Chua và cộng sự ở Singapore năm 2007(3):<br /> nguyên trong tổng số 20 dị nguyên, và 50% bệnh B. tropicalis là dị nguyên gây dị ứng quan trọng<br /> nhân có kết quả dương tính từ 2 dị nguyên trở nhất ở khu vực nhiệt đới; và nghiên cứu của<br /> lên. So sánh với nghiên cứu của Choon-Kook(2) Nguyễn Thị Thu Hòa ở TP. Hồ Chí Minh năm<br /> cũng xét nghiệm IgE đặc hiệu trong huyết thanh, 2013: tỉ lệ IgE đặc hiệu dương tính B. tropicalis<br /> các tỉ lệ này lần lượt là 92% và 83%. Ngoài ra, là cao nhất 52,5%(7). Theo y văn, dị nguyên mạt<br /> chúng tôi cũng ghi nhận trong nghiên cứu có 3 bụi nhà B. tropicalis chiếm ưu thế ở các nước<br /> bệnh nhân dị ứng cùng lúc với 7 dị nguyên khác gần xích đạo.<br /> nhau (nhiều nhất trong nghiên cứu của chúng IgE đặc hiệu và các mối liên quan<br /> tôi), trong đó có cả dị nguyên không khí và dị IgE đặc hiệu và mức độ nặng viêm mũi dị ứng<br /> nguyên thực phẩm.<br /> Tỉ lệ IgE đặc hiệu dương tính tăng dần theo<br /> Tỷ lệ dương tính của IgE đặc hiệu theo từng mức độ nặng của triệu chứng viêm mũi dị ứng.<br /> nhóm dị nguyên Tỉ lệ dương tính lần lượt là 42,9%, 70,7% và<br /> Trong số 20 dị nguyên được nghiên cứu thì 78,6% ứng với viêm mũi dị ứng nhẹ (từng đợt,<br /> nhóm dị nguyên mạt bụi nhà là có tỉ lệ IgE đặc nhẹ), vừa (gồm từng đợt, trung bình-nặng và dai<br /> <br /> <br /> <br /> 42 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> dẳng, nhẹ), và nặng (dai dẳng, trung bình-nặng). nhiều đến chất lượng cuộc sống của bệnh<br /> Tuy vậy sự khác biệt này không có ý nghĩa nhân. Niêm mạc mũi, cuốn mũi phù nề thoái<br /> thống kê, p = 0,234 (>0,05). hóa là biểu hiện lâm sàng thường gặp. Xét<br /> Tương tự, chúng tôi cũng tìm hiểu mối liên nghiệm IgE đặc hiệu trong huyết thanh xác<br /> quan giữa tỉ lệ IgE đặc hiệu dương tính với thời định bệnh dị ứng, xác định loại dị nguyên và<br /> gian mắc bệnh của bệnh nhân. Tìm hiểu bệnh nồng độ dị nguyên gây dị ứng, hướng đến<br /> nhân viêm mũi dị ứng lâu năm thì tỉ lệ IgE đặc điều trị giải mẫn cảm.<br /> hiệu dương tính có cao hơn bệnh nhân mới mắc TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> viêm mũi dị ứng hay không. Kết quả cho thấy 1. Asha’ari ZA, Suhaimi Y, Yusof RA et al (2011). “Comparison of<br /> hai yếu tố này độc lập với nhau. serum specific IgE with Skin Prick Test in the Diagnosis of<br /> Allergy in Malaysia”. Med J Malaysia, 66(3):202-206.<br /> Tuy nhiên trong nghiên cứu này chúng tôi 2. Choon-Kook S, Teck-Song SL (1995). “Specific IgE in the<br /> tìm thấy mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa identification of Allergens in Allergic Rhinitis Malaysian<br /> Patients”. Asian Pacific Journal of Allergy and Immunology, 13:23-<br /> tỉ lệ dương tính của IgE đặc hiệu với tình trạng 27.<br /> niêm mạc mũi, cuốn mũi của bệnh nhân viêm 3. Chua KY, Cheong N, Kuo IC et al (2007). “The Blomia tropicalis<br /> mũi dị ứng, với giá trị p = 0,013. Niêm mạc mũi, allergens”. Protein Pept Lett, 14(4):325-33.<br /> 4. de Graaf-in 't VT, Koenders S, Garrelds IM et al (1996). “The<br /> cuốn mũi giữa và cuốn mũi dưới càng bị phù nề, relationships between nasal hyperreactivity, quality of life, and<br /> thoái hóa thì tỉ lệ IgE đặc hiệu trong huyết thanh nasal symptoms in patients with perennial allergic rhinitis”. J<br /> Allergy Clin Immunol, 98(3):508-13.<br /> dương tính càng cao.<br /> 5. Kai Y (2012). “Serological detection of specific IgE in allergic<br /> Nồng độ IgE đặc hiệu dương tính nhóm dị rhinitis”. Lin Chung Er Bi Yan Hou Tou Jing Wai Ke Za Zhi,<br /> 26(20):933-5.<br /> nguyên mạt bụi nhà 6. Karli R, Balbaloglu E, Uzun L et al (2013). “Correlation of<br /> Trong số các dị nguyên mà chúng tôi khảo Symptoms With Total IgE and Specific IgE Levels in Patients<br /> Presenting With Allergic Rhinitis”. Ther Adv Respir Dis, 7(2):75-9.<br /> sát thì nhóm dị nguyên mạt bụi nhà có tỉ lệ IgE<br /> 7. Nguyễn Thị Thu Hòa (2013). “Nghiên cứu nồng độ IgE toàn<br /> đặc hiệu dương tính nhiều nhất và nồng độ phần, IgE đặc hiệu trong máu và bạch cầu ái toan trong dịch<br /> dương tính cũng cao nhất so với các nhóm dị mũi ở bệnh nhân viêm mũi dị ứng tại thành phố Hồ Chí Minh”.<br /> Luận văn thạc sĩ Y học, Đại học Y dược Huế.<br /> nguyên khác. Kết quả như sau: D. pteronyssinus<br /> 8. Robert G, Mylonopoulou M, Hurley C et al (2005).<br /> có 24 ca dương tính với trị số dương tính trung “Impairment in quality of life is directly related to the level of<br /> bình là 11,7 ± 2,67 IU/ml. D.farinae có 21 ca allergen exposure and allergic airway imflammation”. Clin Exp<br /> dương tính với trị số dương tính trung bình là Allergy, 35(10):1295-300.<br /> <br /> 23,7 ± 3,29 IU/ml. B. tropicalis có 37 ca dương tính<br /> Ngày nhận bài báo: 12/12/2018<br /> với trị số dương tính trung bình là 21 ± 3,1 IU/ml.<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 12/02/2019<br /> KẾT LUẬN Ngày bài báo được đăng: 20/04/2019<br /> Viêm mũi dị ứng là bệnh thường gặp và<br /> thường do mạt bụi nhà gây nên, ảnh hưởng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 43<br />