intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 

Đánh bắt thủy hải sản của người Ninh Bình - Công cụ thủ công truyền thống: Phần 2

Chia sẻ: Minh Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

Thêm vào BST
Báo xấu
90
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp nội dung của phần 1 Tài liệu Công cụ thủ công truyền thống đánh bắt thủy hải sản của người Ninh Bình, phần 2 giới thiệu tới người đọc các nội dung: Nuôi trồng thủy sản, kinh nghiệm đánh bắt thủy sản, chế biến thủy sản với đời sống. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh bắt thủy hải sản của người Ninh Bình - Công cụ thủ công truyền thống: Phần 2

  1. CHUONG III NUOI TRONG THUY SAN 1. Udm, tha va nuoi tom ea niidc ng9t Cac cu xfla da day: "Thfl nha't canh tri, thfl nhi ga bac" (thfl nha't la nudi ca, thfl hai la danh bac). Ninh Binh cd nhieu ao, hd dam. Ben canh viee danh bat eac san pham thuy san tfl nhien, ngfldi Ninh Binh cdn tha ca, nudi ea de tfl cai thien va nang eao mflc sinh boat hang ngay cua gia dinh. O vung ddng chiem trung Nho Quan, Gia Viin nha't la huyen bien Kim Sdn h i u nhfl nha nao cung cd ao. Vung sau nhfl Cdn Thoi, Kim Tan, Kim Mi cd nha hai ba cai ao. Ao fldm ea hot, nudi ea gid'ng, ao tha ca thit. Ngay nhfl d Hoa Lfl tha ca, nudi ca cung da cd tfl lau. Trong dan gian lflu truyen d vung Hoa Lfl cung da ed cau: "Ngdng Phong Hoa, ga Cam Gia, ca Lien Thanh". Lien Thanh nay thudc xa Ninh Mi^huyen Hoa Lfl la ndi nudi tha nhieu ca tram, chep me trdi... bay gid d Lien Thanh van cdn gifl dfldc phong trao tha ca nudi ca. Ngfldi Ninh Binh ed ba hinh thflc nudi tha ea: 1- Udm ea gid'ng: d Thfldng Kiem, Lflu PhUdng, Cdn Thoi, Kim Tan - Kim Sdn - Khanh Nhac, Khanh Mau, Khanh Thanh - Yen Khanh - trai ca gid'ng hd Chudng (Yen Thing, Yen Md)... 158
  2. Mai Dfle Hanh - Dd Thj Bay Udm ca gid'ng la cdng viec ddi hdi ki thuat, kinh nghiem va sfl can trong trong cae giai doan gan ao, sfla ao, xfl li ao den got ca bdt, gd ca hfldng, fldm ca gid'ng; danh bit, chuyen, giao ban dam bao ea khoe khdng benh. Ca gid'ng la ca du tudi cd the tfl kiem an (con ea dai it nha't tfl 3,5 cm trd len). 2- Tha va nudi ca: Tfl nhflng nam 85 cua the ki XX trd ve trflde, ngfldi dan Ninh Binh thfldng ehi ndi la tha cl ma it ngfldi ndi den nudi ca. Bdi le, nha cd ao mua ea gidng (eua ngfldi budn ea gid'ng rao ban doc dfldng) - ehu yeu la ca me va ca trdi trang, ca rdi sau nay cd them ca chep - dd xud'ng ao. Khi nao ca ldn, ca to thi danh bat len an. 3- Tfl nhflng nam 90 trd lai day, khai niem nudi mdi thflc sfl cd trong tiem thflc cua ngfldi dan nha't la khi thi trfldng tdm ca xua't hien hang loat cae gid'ng tdm ca mdi nhfl t r i m cd, me hoa, chep Nhat, ea chep lai ba mlu, trdi An Do, trdi Digan, rd phi hdng, ca chim trang, tdm cang xanh... nang sua't cao. Phong trao nudi ca ldng d Gia Vien, Nho Quan. Gan day phong trao chuyen ddi rudng trflng sang md hinh canh ddng 50 trieu/ha/nam (Lfla - Ca) d Nho Quan, Gia Vien, Khanh Thuy, Khanh Thanh (Yen Khanh), Yen Thing (Yen Md) nudi tdm cang xanh, nudi ca rd phi ddn tinh, ca chim tring... Tdng dien tich nudi trdng thuy san nam 2003 la 4800 ha trong dd cd 3245 ha nudi trong ao bd nang sua't trung binh dat 1,5 den 2 ta'n/ha va hang ngan ldng ca eua Nho Quan, Gia Vien, 1555ha dien tich rudng trung va thung dao ven de sdng (700ha la rudng trung)... cho san Ifldng 10.407 tan (Id mam la 7818 ta'n). 159
  3. Cdng cu thu cdng truyen thdng danh bit thuy hai san... Nudi ca d Ninh Binh chfla thflc sfl thanh nghe. Chu yeu ngfldi Ninh Binh ebon hinh thflc tha ca va td chflc ban nudi cd tinh cha't "tfl cung tfl cap" giai quyet trong gia dinh hoac pham vi hep vung mien. Nhflng nam d i u eua TK XXI, nudi tdm ca nflde ngot bfldc d i u chuyen dich tdi hfldng chuyen canh va ban chuyen canh theo md hinh lfla - ea md ra hfldng di mdi cho kinh te ndng nghiep cua tinh. 2. Nuoi t o m , c u a d v u n g b a i bien niide loi m a m Con Thoi - B i n h Minh, Kim Sdn Bd bien ciia Ninh Binh khdng dai (16,5km theo dfldng tfl nhien, 8km theo dfldng chim bay). Bien Cdn Thoi la bien phu sa bdi lang. Mdi nam vung bai cd the tien ra bien tfl 80 den 100 met. Vung nudi tdm va eua d day cd hai khu vflc: khu vflc ngoai de bao va khu vflc trong de bao (cua Binh Minh 2 la 2000 ha, Binh Minh 1 la 2000ha). Day la dieu kien tfl nhien rat thuan ldi cho viec nudi tdm va cua be cd gia tri kinh te cao. Hinh thflc nudi tdm va cua d vung bai nay la hinh thflc khai thac ngudn gid'ng va nudi tha tfl nhien va san xua't con gid'ng, nudi theo phfldng phap chen canh (tdm sfl, tdm he chan tring, tdm rao va eua be) bing hinh thflc quang canh. a) Nuoi tom - cua bdng hinh thdc khai thdc nguon gidng tu nhien d khu vUc ngodi de bao: -' • - Khu vflc ngoai de bao chay dai ven chan de Binh Minh 2 tfl ciia Day de'n efla Can. Dieu kien nudi trdng hoan toan phu thudc vao thien nhien. Theo chieu dai cua de ngfldi ta 160
  4. Mai Dfle Hanh - D6 Thj Bay chia ra thanh d (cd chieu rdng 40 de'n 50 met dai 60 de'n 70 met) mot hang, ed chd hai hang ra phia bien va td chflc da'u thiu theo thdi ban 5 nam, mfldi. Cac d nhfl vay ngfldi ta goi la dim. Cac chu thIu tfl td chflc dap bd chung quanh, xay lap cdng de lay, thoat nflde cua d i m . Dim tdm, dim cua ra ddi nhfl the. Thang 2, thang 3 (AL) nflde to, md cd'ng la'y nflde day dim. Nflde mang theo trflng tdm, trflng cua, tdm eon, eua eon. Phfl sa ling, trflng tdm, cua dong lai, trflng tdm, cua nd thanh tdm con, cua con. Cho tdm va cua an mdi. Mdi cua tdm la cam tdng hdp tfl che tfl cam gao, cam ngd, tep ca khd nhflng san pham phu ciia ddi rflng va cua sdng bien, mdi cua cua la cam, ca, con r a t \ Thang 5, thang 6 (AL) thi dfldc thu hoach. Den ngay thu, ngfldi ta chi viec md cd'ng, dat dd hoac gan can nflde de bat tdm, cua. De cd hieu qua eao hdn eua dam tdm, ngfldi ta mua them tdm ron (tdm con) va cua eon dd xudng d i m . O nhflng d, d i m nudi eua, ngfldi ta mua vai mfla (ni Idng) Iam tfldng rao chdng eua di.. Dien tich nudi cua bien eua nam 2002 la lOOOha, san Ifldng la 540 tan (350kg/ ha). Tdm nudi d dam ngoai de la loai tdm rao (gid'ng tfl nhien) loai tdm dac trflng eua vung bien nay con nhd (khoang tfl 45 de'n 60con /kg) nhflng chac, nhieu dam, an thdm va ngon. Nam 2002, toan vung da thu 105 tan tdm rao du tieu chuan xuat khau (Nien Giam 2000). 1. Con r i t giong nhU con hen, con vop nhiing rat nho, vo mong, gion. NgUdi Kim Sdn thUdng luoc lay nildc, dai lay ruot de nau canh mong tdi. Con rat song cl bai (nhU hen). 161
  5. Cdng cu thu cong truyen thdng danh bat thuy nai san... b) Nudi torn, cua trong de bao (Binh Minh 2): Trflde nhflng nam 90 cua TK XX, vung bai bien Cdn Thoi (nay la vflng Binh Minh 2 gdm cac xa Kim Hai, Kim Tien, Kim Trung, Kim Ddng... khoang 2000 ha) la khu bai chi ed sfl vet, say va cdi bai. Nam 1990 dip xong de Binh Minh 2, huyen Kim Sdn thanh lap bd'n xa Kim Hai, Kim Tien, Kim Trung, Kim Ddng. Dan sd' eua Binh Minh 2 dflde huy ddng tfl 17 xa cua 9 huyen 5 tinh tu hop lai. Trong 2000 ha cua Binh Minh 2 dfldc quy hoach thanh eac khu dan cfl; phan da't cao cua cac xa dfldc dfla vao trdng cdi; mot phan dien tich da't cua Kim Hai, Kim Ddng dfldc dfla nflde ngot tfl sdng Can qua cd'ng CTl va cd'ng ClO tfl Kim Mi xudng Kim Hai, tfl sdng Day vao Kim Ddng qua cd'ng CT3 thau chua rfla man de trdng lfla; 70 ha cua Kim Trung xay dung khu nudi tdm cdng nghiep; dien tieh edn lai quy hoach thanh d t h i a , thanh cac d i m nudi tdm su, tdm cang xanh, tdm he chan trang... Theo bao cao "Tdm t i t tinh hinh KTXH ba nam 2001 - 2003, nhiem vu trong tam hai nam 2004 - 2005" cua UBND tinh tai hdi nghi can bo khoa hoc ngay 22 - 6 - 2004 do dng Dinh Van Hung trinh bay: "trong nhflng nam qua Ninh Binh da trien khai 175 dfl an, de tai khoa hoc trong dd cd de tai "Gid'ng tdm su, tdm cang xanh, tdm he chan trang, gid'ng cua, gid'ng ea rd phi hdng" flng dung vao san xua't, ddi sd'ng. - Tdm sfl va tdm cang xanh la gid'ng tdm dfla tfl mien Nam ra, tdm he chan t r i n g la gid'ng tdm d Nam Mi la da't la nflde 162
  6. Mai Dfle Hanh - Dd Thj Bay va ngudi Cdn Thoi chUa quen nudi gid'ng tdm nay. DUa tdm su va tdm cang xanh vao vflng bai Cdn Thoi dang d thdi ki flng dung bfldc d i u "vfla hoc vfla Iam" da thu dfldc ket qua ban diu kha lac quan. + Cho den cud'i 2002, tren vung bai nay da ed 5 trai gid'ng tdm eua (cua tfl nhan, dfldc nha nflde hd trd 1,6 ty ddng) di vao boat ddng cung cap 70,3 trieu con gid'ng dam bao chat lfldng, gia thanh ha cung cap cho khu vflc nudi tdm d bai bien Cdn Thoi va toan tinh. Dd la mot tin hieu vui cho khu vflc kinh te bien. + Thdi vu tha tdm gid'ng xud'ng d i m hd nudi la thing gieng (thang hai dfldng lich) thu hoach vao thang tfl, thang nam am lich. Thdi tiet, khi hau kha thuan Idi nen tdm phat trien td't. Kha nang tiep thu va thflc hanh ki thuat nudi tdm ngay cang tien bd. Viec tfl che bie'n thflc an cho tdm tfl nguyen lieu dia phfldng (cam ngd, cam gao, dau, tdm, el Iep...) dam bao chat Ifldng, gia thanh ha cang thuan tien cho nudi trdng. + Toan vung ed 24 ho lam dim. Nam 2000, dien tieh nudi la 471 ha san Ifldng 130 tan; 2001 da la 1.226 ha cho san Ifldng 514 ta'n; 2002 dien tich la 1.450ha san Ifldng 810 tan va 2003 dien tich la 1580 ha va tai thdi diem thang 9 nam 2003 san Ifldng tdm da cho la 950 ta'n. H i u bet cac ho nudi tdm deu cd lai nhieu ho lai tfl 50 - 70 trieu (dng Sdn - Kim Ddng, dng Lai - Kim Hai, dng Hdng - Kim Ml, dng Tinh - Cdn Thoi...). Nhieu md hinh nudi tdm nang suat eao xua't hien nhfl HTX thuy san Kim Trung dat 2ta'n/ha, dng Sdn (Kim Ddng) 2,5 ta'n/ha... 163
  7. Cdng cu thd cong truyen thdng danh bit thuy bai san. 3. Ngudn thu tii nong - ngfl c h i e m ti le khong nho trong tong thu ciia tinh Tong dien tich nudi trdng thuy san nam 2003 la 4800 ha trong dd cd 3245ha nudi trong ao hd nang suat trung binh dat 1,5 de'n 2 ta'n/ha va hang ngan ldng ca cua Nho Quan, Gia Vien, 1555ha dien tich rudng trung va thflng dao ven de sdng (700ha la ruong trung)... cho san Ifldng 10.407 ta'n (Id mam la 7818 ta'n). Vdi sU dg,o ciia TU vd UBND tlnh, nudi trong thuy sdn cUa Ninh Binh dang di dung hUdng vd cd nhiiu hda hen d hai vung sinh thdi: nUdc ngot vd Id - mdm tgo ra sdn phdm gid tri kinh te cao md sdn lUdng luon chiem vi tri hdng ddu trong kinh tethuy hdi sdn cua Ninh Binh. .' • i ::'. . a o i • •••• c -'M •
  8. CHUONG IV KINH NGHIEM DANH BAT THUY SAN 1. Chon vung tat ea Cd nflde ed ca. Nhfl the khdng cd nghia d dau ed nflde la ed ca. Di tat, phai biet chon chd cd ca ma tat. Chon chd cd ca cdn dfla theo mua, theo thdi tiet, theo dac tinh cua loai ca. * Mua nang am: Ca thfldng boat ddng manh me de san mdi, dao mdi, nd rdn, vung nflde thfldng cd mau van due theo nhieu dang ludng khac nhau. Vung nflde nhfl the cd nhieu ca va cd ca to. Vung nflde due nhflng khdng ed dang ludng van cudn, cd ca cung chi cd ca nhd va khdng ed nhieu. * Mua ddng gia ret: Ve mua ddng ca boat ddng it hdn mua nang am. Nhflng ngay gia ret, ca khdng hoat ddng. Chung tim ndi tru ngu tranh ret. Chon vung tat khdng the chi can cfl vao mau cua nflde. Ba yeu td cd the giflp cho ta ebon vung tat: - Vung nflde dd nam d ndi khuat gid. - Vung nflde dd ed nhieu beo bdng, bui ed nhflng khdng qua ram rap tam td'i. - Vung nflde dd nam lien ke vdi khu vflc cd nhieu ca, nhieu mdi an... ;^. ,. , , 165
  9. Cdng cu thu cong truyen thdng danh bit thuy hai san... Nhflng vung nflde nhfl vay nen chon de tat vi, khuat gid nhiet do cao hdn, beo bdng giflp ca ed chd dfla an toan lai la chd tru ddng tranh ret li tudng cho eac loai ca nhat la ca rd, ca chud'i. Tat ea la cdng viec nang nhoc. De ed hieu qua nen tfl hoac tim hieu mot vai meo vat nhfl tren de chon vung tat. 2.'Tom chang vang, ea rang dong" * Chang vang la lfle mat trdi dang va mdi khuat sau chan trdi chi cdn hat len bau trdi thfl anh sang vang trang nhat nhoa dan sam lai trflde khi tat ban. Thdi gian "chang vang" eua danh bat ca la tfl khoang 18h den 20 gid. Khoang "chang vang" a'y cac loai thudc ho nha tdm tep tim di nhieu. Cho nen thdi gian "chang vang" thi dat dd tdm tep, chan dam ngflde nflde bat tdm rao ddng, keo vd tdm... se dfldc nhieu. * Rang ddng la lfle mat trdi sap moc. Thdi gian "rang ddng" cua danh bat ca la khoang tfl 4h30 de'n 6h30. Sau mot dem ngu, ddi ma khoe, ea di kiem mdi. Du ngoai sdng trong ddng, d dim... ea hfldng vao phia bd, ven theo bd kiem an. Day la thdi gian danh bat cd hieu qua. Ngfldi ta giang dang, lfldi, ca't vd, dat dd Id, ddn chan de danh b i t ca, dung d n cau nhfl mdi bat ca chud'i dfldc. 3. Dat Id bong bat ca Ninh Binh la mot tinh n i m d vung ddng b i n g trung du Ble Bo "ning lim mfla nhieu" ve mua ha mua thu, mfla phfln gia ret ve mua ddng. Ning mfla, gia ret la luat eua trdi da't. 166
  10. Mai Dfle Hanh - D6 Thj Bay Ngfldi Ninh Binh luan luat a'y ma danh b i t ca phuc vu ddi sd'ng cua minh. Dat Id bdng b i t ea cd nhieu each khac nhau cho hdp vdi hoan d n h , sd thich cua mdi loai ca: * Ning nhieu, ddng rudng ao hd can nflde, mfla xud'ng, sung sfldng ca tim each ea di. Ca die'c, ca ngao, ca chep... tim di theo ddng nflde chay, ca rd, ca chud'i tim di men theo bd ao, rudng, sdng... . Hdi tha'y rdc rach la ea rd lde lach qua bd. Hai cai mang xanh den, gd ghe ma sac nhfl rang efla trd thanh cdng cu vfldt bd, vfldt dfldng ra't cdng hieu cua ca rd. Bat ea rd ea chud'i thi dat Id bdng song song va sat bd. Than Id ndi len tren mat nflde chflng 1/5. Ca men theo bd, cham vao thanh Id vdng ra chut de di tiep thi chui vao hom Id. Mua mfla ca rd hay di thanh dan, con no ndi con kia. Ca dan chui vao Id. Bat ca ngao, ca riec... dat Id ngang ddng mang chay, hai ben bd dam ba tflm beo bdng ra't tfl nhien. Ld bdng thoang nflde, ngflde cung nhfl xudi, cfl lach theo hom ma vao Id. * Nang nhe, gid thoang hay heo may, khdng can nflde chay, dat Id bdng ven bd ao, bd ngdi, ngang bd mfldng... de bit ca rd, ea chudi. * Nang hanh ban ngay, sfldng mud'i ban dem, gia ret. Id bdng dfldc dat d ven eac bui beo bdng, doan mfldng ngdi ed nhieu cay, bui cd, h i m ca khd dao, khd bit. Sang, ea tfl trong ra di an, td'i ca tfl ngoai ve, vao trfl qua dem. Ld dat d him, dat dd'i dien mieng Id vdi efla ham. Con nao tim each ra, deu phai chui vao Id... 167
  11. Cdng cu thd cong truyen thdng danh bit thuy hai san... 4. Sijf d u n g c u p d a n h b a t ca Cup (xem cup) dfldc ngfldi Kim Sdn sfl dung ra't Iinh hoat, sang tao thich hdp vdi nhieu hinh thflc danh b i t ea d vflng bien nhieu ao dim, sdng ngdi, mfldng mang nhfl Kim Sdn. 4.1. Cup ddnh cd trong ao nhd: Vdi ngfldi Kim Sdn, day la viec lam thfldng xuyen bdi nha nao cung cd ao, cd nha tdi hai ba cai ao; ao de nudi ca hot (fldm ca gid'ng), ao de nudi ca thit chfl yeu de "tfl cap" cho bfla an hang ngay cua gia dinh, mot khoan "cung - ehi" chang "ba" nao hach toan trong sd chi tieu ca. Danh ea ao nha, ngfldi ta dung cup ket hdp vdi vd keo tay. Cup vfla dung de up b i t ea vfla de khua, dudi, ddn ea ve phia dat vd de cat vd bat ca; bat nhflng con ea to ma vd khd bit dfldc. Day la sfl ket hdp ra't cd hieu qua dap flng kip thdi yeu d u sfl dung hang ngay eua gia dinh, nha't la nhflng lln ed khach dot xua't. 4.2. Dung cup up moi: Dung cup up mdi la hinh thflc dung mdi nhii ea de lay cup flp bat ca, tdm d ao, dam, sdng, ngdi, mfldng... cua ngfldi Kim Sdn. Caeh td chflc danh bat nhfl sau: a) Chgn chd vd vi tri bo mdi: Trflde khi bd mdi de flp, ngfldi ta phai chon chd, don chd rdi xac dinh vi tri bd mdi tai chd dd. + Chon chd la ebon ndi cd kha nang cd ca; + Don chd la don mat bing du cho cup up vfla ma khdng Idi lom khien ca trong cup cd the chay thoat ra ngoai 168
  12. Mai Dfle Hanh - Dd Thj Bay + Xac dinh vi tri de bd mdi de khi cup, cup chum gon vi tri bd mdi d gifla cup, ca khdng cd cd hoi chay thoat. + Chon chd va vi tri bd mdi edn lien quan den xac dinh khoang each ma ngfldi cup dung tdc do, tfl the lao xud'ng cup sao cho thich hdp de ea khdng chay dfldc; + Xac dinh khoang d e h gifla cac diem cup de mdi l l n cup khdng tao chan ddng lam ca d diem kia sd, chay. b) Moi cup: Mdi cup Iam b i n g cam (cam nudi ldn), nhao nhuyen vdi me chua va mot Ifldng da't set thich hdp de mdi khdng bi tan nhanh, ca phai gam an lau hdn ma van thdm va hap din chflng khien chung khdng bd di. c - IJp mdi: - Up mdi cd hieu qua thfldng vao budi sang (tfl 7 - 8 gid), trfla (11 - 12 gid) hoac chieu (tfl 16 - 18 gid) la thich hdp. Mdi lfldt flp khdng ban ehe ve sd' lln nhflng phai can dd'i thdi gian ca cd the an het mdi. - Caeh danh up: Khi da bd mdi xong d cac diem dinh danh up, trd lai diem bd mdi d i u tien la da du thdi gian flp tfl l l n up diu tien den lln flp cud'i cung ma chuan hi sd' Ifldng l l n flp thich hdp. Yeu d u kl thuat cua danh up mdi nhfl sau: + Tfl the cua ngfldi up mdi la tfl the s i n sang hai tay cam ehle hai gong cup flp chum len vi tri da bd mdi. Dong tac phai nhanh, manh, dflt khoat. + Sau khi cup da tiep da't, a'n gong cup cho diem cup chim sau xud'ng bun, dung bung de gifl gong cup, hai tay md, an 169
  13. Cong cu thu cong truyen thdng danh bit thuy hai san. lfldi, ddn ca ve mdt gde cup de sau dd, lln Ifldt ludn mdt tay qua diem cup ma b i t ea. B i t ca nhd trflde, ca to sau. Neu la rat to thi dflng ehinh lfldi cup de gifl ca, nha'c va lat ngfla cup dem ca len bd. Dung cup up mdi dfldc nhieu loai ca, tdm khac nhau nhfl ea chep, ea rd, ca riec, ea rdi, ea trdi... 4.3. Cup bdt cd chep: Cd hai each dung cup san bat ea chep ma ngfldi Kim Sdn da lam: 4.3a. Dung cup up mdi bdt cd chep: - Cup up mdi (xem muc 4.2) - Mdi nhfl b i t ca chep: Ca chep la loai ea an chim. Khdng biet ai da nghi ra dflde each dung mdi ma tdi se ndi dfldi day de danh up ea chep. Chi biet rang nhflng nam tdi cdng tac d khu bd'n cua huyen Kim Sdn tdi da tha'y ngfldi dan khu bd'n Kim Sdn iam the, tdi hoc, lam theo va tha'y cd hieu qua: + Mdi de danh cup ea chep lam bang mot trong nhflng loai nguyen lieu sau: cu khoai lang, lfla hat, gao. Khoai, lfla, gao dem ngam nflde cho den khi cd mfli thum thum la dfldc. + Caeh dung mdi nhfl: trflde khi ehinh thflc danh bat, ta ebon chd, vi tri... (nhfl 4.2) hai den ba ngay trflde dd, bd (chi bd it) mdi khoai (hoac lfla, gao) vao mot gid nha't dinh de ea de'n an cho quen. Ngay thfl 4 thi bd mdi de danh bit, bd du de ca an dflde lau, kip up cho bet lfldt. i Dung mdi ngam nha't la khoai lang ngam thfldng b i t dfldc nhieu ea chep. Day ka mot kinh nghiem ra't nen ap dung. " 170
  14. Mai Dfle Hanh - Dd Thj Bay 4.3b. Tim "tdm cd", diing cup bdt ed chep: Day cung la bai hoc kinh nghiem cua ngfldi dan khu bd'n Kim Sdn. Xin ke lai day cau chuyen cua hai vd chdng mot anh ban! Chuyen la the nay: Mot budi trfla (tdi edn nhd la trdi ning, anh ndi), anh dap xe tfl Kim Tan ve nha. Sau can nha bdi thap be cua vd chdng anh la mot con sdng nhd. Anh dap xe tren bd cua con sdng ay de ve nha. Nhin xud'ng mat sdng gdn sdng, bat giae anh tha'y mot chum hot nflde sun len each bd sdng chflng hdn hai met. Anh dflng xe quan sat va lai tha'y hot nflde lien tiep ndi len ngay cang nhieu va diy hdn, kem ca m l u van bun dung due cudn len thanh ludng. Anh doan la ca chep (khdng phai mot con) dang an mdi. Anh len xe, dap vdi ve nha, lay va mac cup. Trflde khi vac cup di, anh dan vd chuin bi gao nau chao ca. "Cd a'y tfldng td dfla nen ehi cfldi ma khdng ndi gi." Anh vac cup di vfla lo vfla tflc. ChUng 15 phflt anh vac cup ve trd ve tay xach ba eon ca chep, eon nhd nhat khoang 4 lang vflt danh each d san rdi cao giong: "Me nd dau... na'u chao nhe!" The la nau chao that chfl khdng dua! Ca nha an chao ca chep, nghe ke chuyen "tam ca" va b i t ea cua anh. Ai cung than phuc, nha't la thing be con anh cfl ludn mdm: -"Bd'tai that!" Chuyen ehi cd the nhiing la bai hoc danh b i t khdng di quen. Ngfldi ta vac cup di doc bd sdng, bd ngdi nha't la d cac nga ba, nga tfl nhflng ngay md cd'ng cho nflde ra (hoac vao) de tim 171
  15. Cdng cu thu cong truyen thdng danh bit thuy hai san... tam ca. Ca chep la loai ca an chim. Khi kiem mdi, nd thfldng chuc diu xud'ng ma dao da't bun tim mdi. Trong bfln dfldi day ao, sdng thfldng cd mot Ifldng khdng khi nhat dinh. Ca dao bun da't, khdng khi ndi len thanh "tam". Ca chep thfldng it di an le, lai hay tranh nhau dao kiem mdi nen khdng ehi cd mot "tam" ma cdn cudn v i n bun dat thanh ludng. Phat hien "tam" quan sat "ludng" bun dat dung cup danh flp ehle chin ed ca chep. 4.4. Dung cup ddnh bdt cd d ho ddm vd song: Sdng, hd d i m la ndi nflde sau va rdng nhflng nhieu ca, ca to va ngon. Mot hai ngfldi cup vd khdng the danh bat ndi ca. Cac cu da cd cau: "An mot minh dau tflc, lam mot minh cflc than". Dan Kim Sdn rii nhau thanh nhdm thanh hdi danh ca sdng, dam hd b i n g cup. Ndi nhdm hdi nhflng khdng gid'ng cac td chflc hdi doan xa hdi. Nhdm hdi danh ca nay cd tinh tfl phat, tfl lien ket, xong lai tfl giai tan, khdng cd lanh dao nhflng chung mue dieh la hieu qua danh bat; san pham cung khdng cd tinh chat phan phoi dfldi bat ki hinh thflc nao. Ai kiem dfldc, dfldc bao nhieu, ngfldi nay gifl va sii dung tuy thich. Rat doan ket va vui ve; hang ldi trflde sau rat thfl tfl. Ho nhin nhau ma di, xem nhau ma up, bat. Gifldng nhfl ho y thflc dfldc r i n g mdi ngfldi tach rieng ra ho chang lam ndi gi ca. Nen khi gap dip, ho keo nhau vac cup di danh; dan hang ngang cho kin sdng, hd, dim... ma danh. Mot hang, hai rdi ba hang... Danh cup khdng ed nghia ai di trflde, up trflde thi dfldc, dfldc nhieu ca. Neu sd' cup ehi dan du mot hang thi giem cup nay re deu sat giem cup kia nhfl dich dang vay de cho ca khdng ludn, Ien ra sau dfldc. i, • _ ] . • , ' • . • . .>. 172
  16. Mai Dfle Hanh - Dd Thj Bay Neu la nhieu hang thi cac hang cup thfldng di so le nhau; hang trflde each hang sau vfla du de cup hang sau khdng up de len ngUdi hang trflde; ngfldi no each ngfldi kia vfla du ludng trdng cho ngfldi hang sau. "Y an, y d" la tfl biet trong ldng, khdng ndi ra nhflng ai cung lam the. Ca thoat hang cup nay, khd thoat d hang cup kia. Ngfldi ta danh up nhfl the d ca mot doan sdng dai hang cay so' khi chieu nflde xud'ng can, d ao dim rdng hang mau, vai mlu bic bd. Cung khdng ai tinh mdi lln danh dfldc bao nhieu ta ea, can ca nhflng h i u nhfl ai cung dfldc (it hoac nhieu) va chia tay nhau ra ve rat la vui ve. ,., 5. Dung la s a n b a t oe nhoi Ninh Binh la tinh cd nhieu ddi rflng. Nhflng nam 80 cua the kl XX trd ve trflde, ddi cua Ninh Binh trdng ra't nhieu s i n cay (mien Nam goi la cay mi, cu mi) ngfldi Ninh Binh cdn cd ndi goi la sin tay de phan biet vdi s i n day. Ngoai cii - mot loai cii Ifldng thflc, s i n cdn cho rau xanh cho ngfldi dan vflng ddi. La sin hai de luoc, v i t khd cham mudi vflng, an vdi cdm rat bfli hoac lam mdn dfla goi la dfla rau san. Trflde day, ngfldi dan Gia Vien, Nho Quan, Yen Md - dan ddng chiem - danh bat cua oc (oc nhdi) bang rd sue, giam danh. Mua he thi nang ndng, mua ddng thi ret, gia, khdng phai lue nao cung thuan ldi, sudn se. Ngfldi dan ddng chiem cd mot each danh bat dc (de nhdi, de ao...) rat ddn gian, khdng ton kem ea thdi gian va tien bac nhflng lai rat hieu qua. Dd la each dung cay va la san tay de bat dc. Caeh iam nhfl sau: 173
  17. Cdng cu thu cdng truyen thdng danh bit thuy bai san... - Cay va la s i n chat bd t h a n h tflng bd nhd. Cung ed t h e bd cay rieng, la rieng tuy dieu kien cd the ed dfldc. - Chon k h u vflc cd de (dc ao hoac dc nhdi) de t h a bd cay la san. - Thdi gian t h a vao chieu, sang r a di t h u gom dc. Cfl the cho de'n khi cay, la s i n hi an hoac rfla het thi thay. Oc thfldng tim de'n an va b a m chat vao cay va la san, cd nha'c Ien khdi mat nflde chflng khdng bd. Ta cfl viee n h a t ddn ma t h u lay dem ve. Cung c h a n g biet vi sao, nhflng day la k i n h nghiem danh b a t dc r a t hieu q u a cua ngfldi ddng chiem. D a n ddng be Yen K h a n h , Kim Sdn da ap d u n g cung r a t hieu qua. 6. C a u c a c h u o i Ca chud'i la loai ca dfl va p h a m an. Tinh khdn, quyet liet trong s a n mdi nhflng ngd ngech "rong chdi". Cau ca chud'i cd nhieu each. O day chi xin ndi den kieu cau torn, cau nhac de b a t ca chud'i. Goi la cau tdm, cau n h a c la vi mdi mac vao lfldi cau (nhfl cac loai cau ca chud'i khac) t h a mdi, nhac len, bd xudng nflde k e u tae... tdm... N h a c len bd xud'ng deu deu, tieng keu nhae, tieng goi. ' "' Vd'n td md v a h a u a n , ca t i m d e n x e m thfl, tha'y mdi "bap" ludn. Cau tdm, cau n h l c d u n g d n cau ca chud'i t r u y e n thdng tha, n h l c d r u d n g lua vao t h a n g tam, t h a n g chin (am lich) d lan khoai nflde, bui ao beo ve m u a t h u he, ndi t r a n h n i n g va an trdn an toan lai m a t me eua ea chud'i. 174
  18. Mai Dfle Hanh - Dd Thj Bay Mdi cau nhac bing ngoe. Ngoe mlc vao lfldi cau, thi tha xud'ng bd'n chan xoe ra nhfl con mdi dang tim each chay trdn. Ca chud'i lao de'n "bap" ludn. Chd cho nud't "chfla khdi hong" mdi giat. Lfldi cau ddng vao ham vao mang keo len ma bat la'y. 7. Chan tom rao bang giam Trung Ddng la mot lang nhd nam d nga ba sdng Vac va sdng Phfldng Nai thudc HTX Lien Phfldng xa Yen Nhan, huyen Yen Md. Hai mat Tay - Bae va Ddng - Bac la sdng, phia Tay - Nam giap thdn Phfldng Nai, Ddng - Nam la con dfldng quan ben kia la xa Thfldng Kiem eua huyen Kim Sdn. Lang cd 919 ngfldi vdi 158 mlu (Bac Bd) rudng. Lang n i m sat de sdng Vac. Do lay dat dap de, ven de cd rat nhieu thung vung. Trung Ddng la diu ngudn nflde cua HTX Lien Phfldng (713 mau) va ca xa Yen Nhan (1.936 mau). Cd'ng Trung Ddng lay nflde tfl sdng Vac vao ddng qua he thd'ng ngdi cai, ngdi con va mfldng mang, cung la ndi tieu nflde cho ca xa mdi khi lut flng. Vdi dieu kien tfl nhien nhfl vay, thung vung, ddng rudng, mfldng ngdi cua Trung Ddng la mdi trfldng Ii tfldng de ca tdm sinh sdi va phat trien, cung la dieu kien thuan Idi cho ngfldi dan d day danh bat tdm, ca cai thien bfla an hang ngay eua minh. Ngfldi dan Trung Ddng dung cau de cau ca, dd vd Ifldi de danh bat ca, giam de danh cua cay, tdm trflng, chan tdm rao. Giam dflng de chin tdm rao dfldc ngfldi dan cua lang sfl dung rat hieu qua. Nd la kinh nghiem quy trong danh b i t tdm rao ddng, mot san pham chat Ifldng cao cua tfl nhien. 175
  19. Cong cu thu cong truyen thdng danh bit thuy bai san... Danh b i t tdm rao ddng cd mua vu. Thang tU, thang nam thu chiem chuan bi cho lam mua, md cd'ng lay nflde vao ddng. Trflng tdm cua ram, tdm rao con theo nflde vao ddng. Trflng nd thanh tdm con, tdm con san mdi, ldn len. Xuan di he den, thang nam, thang sau trdi nang, tdm vui minh xudng bun d mat rudng, thung vung de tranh ndng. Chieu mat nha't la nhflng chieu con nflde ldn, cd'ng md, nflde vao ddng. Nudc phu sa mat rfldi, tdm thoat ra khdi chd an nap, tim theo ddng nflde mat ma xudi, ma ngUdc. Tdm xudi thi it, "Tdm chang vang, ca rang ddng", tdm ngUde mang eon, mang to, ra mUdng ra ngdi vfldt cd'ng ma ra sdng. Ngfldi Trung Ddng dem giam md (xem Giam md...) loai to chin mang ldn d thung vung ngdi to, loai nhd chan mang nhd d rudng, d mfldng de bat tdm. Chan tdm la chan ngflde, dit giam ngflde vdi chieu nflde, mieng giam thi xudi theo ddng chay hfldng ve rudng dfldi. Tdm rao, eua ram ngflde vao giam, bam lay nan giam, bd ven theo giam vfldng vao hom giam lai bd ngflde lai, quan quanh ma khdng ra dflde, chd ngfldi den nha'c bat. Nam, mfldi phut mot lln nhae bat. Het me nay den me khac, mdi me nam ba con, cd me mfldi mfldi hai eon, tfl chieu vang cho de'n 19, 20 gid mdi ngay, danh bat khdng it. Vao 18, 19 gid la thdi gian "Tdm chang vang" tdm di nhieu nhat! Tdm rao ddng to va may (beo), an gdi hoac rang man an cdm rat ngon. 176
  20. CHUONG V •1(1,jn .', CHE BIEN THUY HAI SAN V6ID6IS6NG 1. Niidc m a m Chung tdi chi xin gidi thieu mot cd sd chuyen ehe bien cac loai nflde mim dfldc coi la dac san cua dia phfldng Kim Sdn ndi rieng, Ninh Binh ndi chung "Xi nghiep che bien hai san Kim Hai": De'n trung tam thi tran Phat Diem, di qua cd'ng Bien Nhi, chd Nam Dan ven theo de sdng Vac (sdng Tri Chinh) qua ben tau thuy (Phat Diem - Nam Dinh) khoang 400 met, nhin vao phia trong de tha'y mot bien hieu mau diu diu: "Kinh chdo quy khdch! Xi nghiep che bie'n hdi sdn Kim Hdi ; •, I, i 50 Nam Ddn - TT Phdt Diem, Huyen Kim Scfn, ,ini. . Tinh Ninh Binh" i . Dd la xi nghiep che bien hai san tfl nhan cua anh ehi Dat - Nhan d thi tra'n Phat Diem chuyen che bie'n cac loai san pham thuy bai san, cac loai nflde mam cd truyen: mam tdm, m i m rfldi, mam cay nen, mim tep chua, mim tep nen, mim chfldp cao d p va tdm ca khd cac loai: 177
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2