Đánh giá đặc điểm nông học của các dòng ngô mới được cải tạo bằng phương pháp BACKCROSS

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

96
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Backcross là một phương pháp tốt để cải thiện hiệu suất của dòng bố mẹ, bởi đó 8 dòng ưu tú (dòng bố mẹ của một số giống ngô lai thương mại và nghiên cứu ngô ational Viện Việt Nam) đã được cải thiện trong những năm gần đây, đặc biệt là dòng H1: cải thiện trên khả năng kháng bệnh đốm lá, đặc biệt là sau khi hoàn thành giai đoạn thụ phấn; bộ hạt nhân và điền hạt nhân, chi nhánh tua tua và lần đầu tiên, H2: cải thiện về khả năng của đề kháng với bệnh đốm lá sau khi thụ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá đặc điểm nông học của các dòng ngô mới được cải tạo bằng phương pháp BACKCROSS

ĐÁNH GIÁ Đ C ĐI M NÔNG H C C A CÁC DÒNG NGÔ M I ĐƯ C C I T O B NG PHƯƠNG PHÁP BACKCROSS Vương Huy Minh1, Phan Xuân Hào1 SUMMARY Evaluation of some agronomic characteristics of newly developed maize lines using Backcross method Backcross is a good method for improving the performance of inbred lines, by that 8 elite lines (parental lines of some commercial hybrid maize of ational Maize Research Institute of Vietnam) have been improved in recent years, particularly H1 line: improved on ability of resistance to leaf spot disease, especially after completing pollination stage; kernel set and kernel filling; tassel and first tassel branches; H2: improved on ability of resistance to leaf spot disease after pollination, and root lodging tolerance; H3 and H7: significantly improved on ear length and kernel filling; H4: improved on leaf disease resistance and lodging tolerance; H5: improved on leaf disease resistance; H6: improved on tassel, number of tassel branches, ear length and kernel filling; H8: improved on pest and disease resistance; By these above results, backcross method can be identified as a promising way to improve the performance of some maize elite lines. Keywords: Maize, agronomic characteristics, Backcross. 1 Vi n Nghiên c u Ngô. I. §ÆT VÊN §Ò t n su t các gen quy nh tính tr ng ó Tái t o dòng là m t hư ng ch y u và (Ngô H u Tình, 2009). S d ng phương quan tr ng trong ch n t o gi ng ngô nh ng pháp lai ngư c trong quá trình tái t o dòng năm g n ây. Tái t o dòng nh m c i thi n ã ư c nhi u tác gi c p (Murphy, các i m y u c a dòng và tăng tính n nh 1942), nghiên c u (Falcorner, 1961) và c a dòng và gi ng lai. N u như vào nh ng hoàn thi n (Sanchez, 1990, 1992, 1993). năm 1930, các gi ng lai ch y u s d ng Các tác gi C. L. Armstrong, J. Romero- các dòng b m là t các qu n th g c, Severson và T. K. Hodges cũng s d ng nh ng năm 1960 dòng tái t o ã chi m phương pháp BC c i thi n dòng ưu tú 50%, t năm 1980 n nay ch y u s d ng B73 qua lai tr l i v i dòng A188, sau 6 BC các dòng tái t o (Brewbaker, 2002). thì b t u t ph i. Dòng B73 ư c c i thi n Có nhi u phương pháp ư c áp d ng áng k v các c tính nông h c cơ b n. tái t o dòng, trong ó phương pháp lai tr M t s dòng n i ti ng th gi i ã ư c c i l i (Backcross-BC) là m t trong nh ng t o b ng phương pháp BC: A619, SD15, H49 phương pháp ư c áp d ng r ng rãi và em (1 l n BC); A632, B14A, A634 (3 l n BC) và l i hi u qu cao. S d ng phương pháp này W59E (nhi u l n BC) (Brewbaker, 2002). m t m t k th a ư c các tính tr ng t t c a Phương pháp tái t o dòng (recycling) t dòng b m , m t khác gia tăng ư c các các ngu n v t li u ưu tú ã ư c các nhà tính tr ng mong mu n trên cơ s nâng cao t o gi ng trên th gi i s d ng t nh ng
năm 30 c a th k trư c. N u như vào năm - Các dòng b m c a các gi ng lai 1936, theo Jenking-1978, t i M có 2% s thương m i c a Vi n Nghiên c u Ngô: DF1 dòng ư c t o ra b ng phương pháp tái t o, (H8), DF2 (H7), DF4 (H3), DF5 (H1), DF7 thì n năm 1976, s dòng ư c c i t o (H2), CML161 (H4), 2A (H5), 2B (H6) và b ng phương pháp này ã chi m n 67% m t s dòng tri n v ng khác và t nh ng năm 1980 n nay thì h u như - Các dòng dùng c i t o: DF5.2, các dòng ư c t o m i là b ng phương DF10, CP333. pháp tái t o dòng. B ng cách lai các dòng ưu tú v i ngu n 2. Phương pháp nghiên c u có c i m mong mu n truy n c tính này sang dòng ư c c i t o, r i lai l i dòng - Lai các dòng t t nh t v kh năng k t ưu tú thu h i các c tính quý c a dòng, h p cùng nhóm ưu th lai. v i m c ích ngày càng nâng cao hơn n a - BCn, t ph i năng su t và s n lư ng ngô c a Vi t Nam. - Lai th . Năm 2008 Ngô H u Tình là ngư i u tiên c p t i v n t o dòng năng su t cao III. KÕT Qu¶ V TH¶O LUËN v i hai công trình “Thu n hóa tích h p” và “Ch n dòng tương ng th h m i” v i hai 1. c tính sinh trư ng và phát tri n c a tính tr ng chi u dài b p và tính nhi u b p. các dòng m i c i t o (BC4S2) Thông qua BC có th ch n l c ư c các dòng K t qu theo dõi cho th y: chín s m, kh năng k t h p chung và phương Các dòng có th i gian sinh trư ng sai kh năng k t h p riêng cao hơn dòng b thu c nhi u nhóm khác nhau; các dòng m i m . K t qu thí nghi m cũng cho th y khi c i c i t o sinh trư ng tương ương và ng n ti n nâng cao năng su t dòng b m thì ưu th hơn các dòng ban u. lai có xu hư ng gi m nhưng không nh H u h t các dòng m i c i t o u có xu hư ng t i s tăng năng su t c a các t h p lai th cao cây hơn, có s lá tương ương, riêng bi t (Ngô Th Minh Tâm, Bùi M nh bông c to hơn và s nhánh c c p 1 l n Cư ng, Phùng Qu c Tu n, 2009). hơn so v i các dòng ban u. Do ã c i t o II. VËT LIÖU V PH¦¥NG PH¸P NGHI£N qua 4 th h Backcross và 2 i t ph i nên CøU các c trưng hình thái ã g n hoàn toàn gi ng dòng ban u (b ng 1 và 2). 1. V t li u nghiên c u B ng 1. Th i gian sinh trư ng, c tính hình thái (v xuân 2010) TGST (ngày) Cao cây (cm) S lá Dài c (cm) Dòng C it o Ban đ u C it o Ban đ u C it o Ban đ u C it o Ban đ u H1 114 114 172,6 167,5 19 19 27,8 26,0 H2 112 112 146,2 145,8 18 18 33,2 32,8 H3 114 114 165,7 172,2 19 19 30,6 29,8 H4 115 116 167,3 163,5 19 19 30,4 29,2 H5 114 114 142,6 138,7 17 17 23,8 24,6 H6 117 117 164,4 162,5 19 19 29,2 16,0 H7 118 119 170,4 165,3 21 21 25,8 30,0 H8 120 120 168,8 172,6 21 21 22,4 22,6
B ng 2. c tính hình thái và tính ch ng ch u c a các dòng (v xuân 2010) S nhánh c Sâu đ c thân (đi m) Khô v n (đi m) Đ m lá (đi m) Đ (%) Dòng C i t o Ban đ u C it o Ban đ u C i t o Ban đ u C i t o Ban đ u C i t o Ban đ u H1 14,0 11,8 1 2 1 1 2 3 0 5 H2 6,8 8,0 1 2 1 1 2 3 0 10 H3 10,4 10,0 1 1 1 1 1 1 0 0 H4 10,2 10,6 1 1 1 2 2 2 0 4 H5 14,2 12,8 1 2 1 3 2 3 0 0 H6 15,0 13,2 2 2 1 1 1 1 0 0 H7 8,8 6,8 1 1 1 2 1 1 0 0 H8 11,8 8,8 1 2 2 3 1 3 0 0 Kh năng ch ng ch u là c tính ư c 2. M t s y u t c u thành năng su t và quan tâm nhi u trong chương trình c i t o năng su t c a các dòng dòng. M t s dòng có kh năng k t h p r t t t, tuy nhiên l i b sâu b nh h i n ng và Theo dõi m t s y u t c u thành năng ch ng kém. Vi c c i t o các dòng này su t c a các dòng cho th y, các dòng m i tăng hi u qu s d ng là công vi c quan có b p dài hơn, ư ng kính b p l n hơn, s tr ng. Theo dõi c tính ch ng ch u c a các hàng h t và t l h t trên b p tương ương. dòng cho th y, h u h t các dòng m i u ít Tuy nhiên, do sinh trư ng kho hơn, ít b sâu c thân gây h i, nhi m b nh khô nhi m sâu b nh hơn nên b p c a các dòng v n và m lá nh hơn, c bi t ch ng m i k t h t t t hơn, h t ch c và mNy hơn t t hơn các dòng ban u. Như v y có th nên năng su t c a các dòng m i cao hơn so th y, các dòng m i ã ư c c i thi n áng v i các dòng ban u. S khác bi t v các k v các c tính ch ng ch u. Các dòng b c tính này là không l n, tuy nhiên ch t m lá n ng như H1, H5 và H8 dã ư c c i lư ng h t c a dòng ư c tăng lên áng k thi n nhi u nh t v b nh này, dòng H2 và (b ng 3, hình 1). H4 ã c i thi n ư c kh năng ch ng r . B ng 3. M t s y u t c u thành năng su t Dài b p (cm) ĐKB (cm) S HH (hàng) TL h t/b p (%) Năng su t (t /ha) Dòng Ban Ban Ban Ban C it o C it o C it o C it o C i t o Ban đ u đ u đ u đ u đ u H1 14,6 13,5 3,6 3,4 12 12 78 77 32,45 29,06 H2 12,1 11,3 3,4 3,5 10 10 75 74 19,90 18,84 H3 11,4 10,8 4,2 4,0 14 14 77 76 28,25 25,63 H4 14,2 13,7 3,9 3,7 14 14 75 75 27,92 26,83 H5 11,6 11,1 3,2 3,2 12 10 76 75 22,70 21,30 H6 13,7 13,0 3,7 3,1 10 10 75 75 21,67 20,35 H7 15,0 14,3 3,5 3,3 12 12 77 76 32,26 29,79 H8 10,3 9,5 3,5 3,4 10 10 75 75 19,84 18,42
TB 25,62 23,77 CV% 19,68 LSD0,05 4,50 Dòng H1 đư c c i thi n đáng k v b nh lá, bông Dòng H2 đư c c i thi n đáng k v b nh lá, bông c và c và s nhánh c c p 1, kh năng k t h t và đ s nhánh c c p 1, kh năng k t h t, đ ch c c a h t ch c c a h t và chi u dài b p Dòng H3 đư c c i thi n v bông c và s nhánh c Dòng H4 c i t o đư c tình tr ng b nh lá, c p 1, kh năng k t h t, đ ch c c a h t và chi u kh năng k t h t dài b p Hình 1. M t s hình nh c a các dòng m i c i t o - Dòng H1 (5002) và H1R (15); H2 3. K t qu phân tích a d ng di truy n (5029) và H2R (28); H3 (5058) và H3R và thu n c a các dòng m i (5052); H4 (5303) và H4 (106); H5 (5282) C i t o các dòng ưu tú là công vi c và H5R (92); H6 (5210) và H6R (190); quan tr ng trong ch n gi ng ngô, tuy nhiên H7 (5113) và H7R (142) và H8 (5111) và c it om ts c tính sinh trư ng và phát H8R (172). Vi c các dòng m i chưa hoàn tri n c a các dòng không d n n s sai toàn trùng v i dòng ban u là do s l n khác áng k v di truy n và c b êt không backcross ch là 4 l n. làm m t i kh năng k t h p c a dòng. - T b ng 4 “t l d h p t c a các ánh giá a d ng di truy n c a các dòng dòng” cho th y: H u h t các dòng m i c i m i c i t o bi t ư c thu n c a t o u chưa t thu n 100%, do ch m i chúng và khác bi t di truy n c a chúng qua 1 l n t ph i. so v i các dòng ban u. T cây ph h cho th y, các dòng m i c i t o ã có kho ng cách r t g n so v i các dòng ban u (R-c i t o): B ng 4. T l d h p t c a các dòng
Dòng % d h p (H) Dòng % d h p (H) H1 0,00 H5 0,00 H1 R 8,70 H5 R 13,64 H2 0,00 H6 4,35 H2 R 21,74 H6 R 21,74 H3 0,00 H7 0,00 H3 R 13,04 H7 R 13,04 H4 0,00 H8 0,00 H4 R 14,29 H8 R 13,64 Hình 2. Cây ph h c a 20 dòng ngô-xuân 2010-T o gi ng 1
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam IV. KÕT LUËN V §Ò NGHÞ 1. K t lu n Backcross là m t phương pháp ch y u c i t o dòng thu n. K t qu c i t o 8 dòng ưu tú (là b , m c a m t s gi ng lai thương m i c a Vi n Nghiên c u Ngô) trong nh ng năm qua, m t s dòng ã ư c c i thi n áng k v các c tính sinh trư ng và phát tri n: Dòng H1 ã c i thi n ư c kh năng ch ng b nh m lá, nh t là sau khi th ph n xong; kh năng k t h t và ch c c a h t; bông c và s nhánh c c p 1. Dòng H2 c i thi n ư c tình tr ng b nh m lá n ng sau th ph n và kh năng ch ng r . Dòng H3, H7 ư c c i thi n áng k v chi u dài b p và ch c c a h t. Dòng H4 c i thi n ư c tình tr ng b nh m lá và kh năng ch ng . Dòng H5 c i thi n ư c tình tr ng b nh m lá. Dòng H6 c i thi n ư c bông c , s nhánh c , chi u dài b p và ch c c a h t. Dòng H8 c i thi n ư c tình tr ng sâu b nh h i. 2. ngh C n ưa vi c c i t o dòng thành các n i dung ch y u trong các tài ch n t o gi ng ngô. TÀI LI U THAM KH O 1. gô H u Tình, 2009. Ch n l c và lai t o gi ng ngô. NXB. Nông nghi p, Hà N i. 2. gô H u Tình, 2008. Phương pháp “thu n hóa tích h p” trong ch n t o dòng thu n ngô. T p chí NN-PTNT No1,t11-13. 3. gô Th Minh Tâm, Bùi M nh Cư ng, Phùng Qu c Tu n, 2009. C i ti n nâng cao năng su t dòng ngô thu n b ng phương pháp lai ngư c (Backcross), T p chí Nông nghi p và Phát tri n nông thôn s 10-T10/ 2009. 4. C. L. Armstrong, J. Romero-Severson and T. K. Hodges. Improved tissue culture response of an elite maize inbred through backcross breeding, and identification of chromosomal regions important for regeneration by RFLP analysis. www. Springgerlink.com, 5. Jame Brewbaker, 2002. Maize inbreds improvements during the 20th century. gư i ph n bi n: TS. Nguy n Văn V n 6