intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá kết quả điều trị bài thuốc tam tý thang kết hợp điện châm trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hóa cột sống tại khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Thanh Nhàn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

15
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá kết quả điều trị bài thuốc Tam tý thang kết hợp điện châm trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hóa cột sống tại khoa Y học cổ truyền, bệnh viện Thanh Nhàn. Phương pháp và đối tượng nghiên cứu: nghiên cứu tiến cứu, can thiệp lâm sàng, so sánh kết quả trước và sau điều trị trên 40 bệnh nhân được chẩn đoán đau thắt lưng do thoái hóa cột sống.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá kết quả điều trị bài thuốc tam tý thang kết hợp điện châm trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hóa cột sống tại khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Thanh Nhàn

  1. HỘI NGHỊ KHOA HỌC BỆNH VIỆN THANH NHÀN LẦN THỨ VIII NĂM 2022 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ BÀI THUỐC TAM TÝ THANG KẾT HỢP ĐIỆN CHÂM TRÊN BỆNH NHÂN ĐAU THẮT LƯNG DO THOÁI HÓA CỘT SỐNG TẠI KHOA Y HỌC CỔ TRUYỀN BỆNH VIỆN THANH NHÀN Nguyễn Thị Ngọc Linh*, Trần Thị Nhị Hà** TÓM TẮT 37 ACUPUNCTURE IN PATIENTS WITH Mục tiêu: Đánh giá kết quả điều trị bài thuốc LOW BACK PAIN DUE TO Tam tý thang kết hợp điện châm trên bệnh nhân SPONDYLOLISTHESIS AT THE đau thắt lưng do thoái hóa cột sống tại khoa Y TRADITIONAL MEDICINE học cổ truyền, bệnh viện Thanh Nhàn. Phương DEPARTMENT, THANH NHAN pháp và đối tượng nghiên cứu: nghiên cứu tiến HOSPITAL cứu, can thiệp lâm sàng, so sánh kết quả trước và Objectives: To evaluate the results of “Tam sau điều trị trên 40 bệnh nhân được chẩn đoán ty thang” combined with electro - acupuncture in đau thắt lưng do thoái hóa cột sống. Kết quả patients with low back pain due to nghiên cứu: Điểm VAS trung bình giảm từ 6,3 ± spondylolisthesis at the traditional medicine 0,95 xuống 3,2 ± 0,7 (p < 0,05); tầm vận động department, Thanh Nhan hospital. Methods and cột sống tăng lên; độ giãn cột sống trung bình subjects: prospective studies, clinical tăng từ 2,30 ± 0,74cm lên 3,35 ± 0,78cm, có ý interventions, comparing results before and after nghĩa thống kê với p
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 517 - THÁNG 8 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 trên thế giới lên tới 65 triệu người mỗi năm, tháng 01 năm 2021 đến tháng 11 năm 2021. khoảng 17% người trên 60 tuổi mắc bệnh Lấy cỡ mẫu chủ đích là 40 bệnh nhân. đau lưng và con số này là 30% ở các bệnh Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân nhân tuổi từ 20 – 55 tuổi [1]. Đau thắt lưng Bệnh nhân trên 50 tuổi không phân biệt do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, nghề nghiệp, giới tính. trong đó thoái hóa cột sống thắt lưng (CSTL) - Chẩn đoán xác định đau thắt lưng do là một nguyên nhân thường gặp. Thoái hóa thoái hóa cột sống dựa trên lâm sàng có hội cột sống (THCS) thắt lưng có thể gặp ở mọi chứng cột sống và hình ảnh thoái hóa cột quốc gia, vùng kinh tế, cả nam và nữ ở mọi sống (có ít nhất 1 trong các hình ảnh sau: gai ngành nghề lao động. Theo Vijay M. xương, hẹp khe khớp, đặc xương dưới sụn) Ravindra và các cộng sự, mỗi năm có 266 trên phim XQ hoặc phim MRI hay CT- triệu người (khoảng 3,63% dân số thế giới) Scanner. được chẩn đoán thoái hóa cột sống thắt lưng, - Có mức độ đau VAS > 3. tỉ lệ mắc bệnh ước tính cao nhất ở Châu Âu Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân (5,7%) và thấp nhất ở Châu Phi (2,4%); số - Bệnh nhân đau thắt lưng do các nguyên người mắc bệnh ở các quốc gia có mức thu nhân nhập trung bình và thu nhập thấp cao hơn + Nguyên nhân cơ học: thoát vị, lồi đĩa gần 4 lần so với các quốc gia có thu nhập cao đệm, trượt đốt sống, các chứng gù vẹo cột [2]. Theo Y học cổ truyền (YHCT), đau thắt sống. lưng do thoái hóa cột sống thuộc phạm vi + Do các bệnh về thấp: viêm cột sống chứng tý với bệnh danh yêu thống. Châm dính khớp, viêm khớp phản ứng và các bệnh cứu và dùng thuốc sắc là hai phương pháp khác trong nhóm bệnh cột sống huyết thanh điều trị có hiệu quả thường được sử dụng để âm tính. điều trị chứng bệnh này, trong đó bài thuốc + Do nhiễm khuẩn: viêm đĩa đệm cột sống “Tam tý thang” trích từ quyển “Phụ nhân (do lao, do ký sinh trùng, nấm vi khuẩn…), lương phương” là một bài thuốc hay, có tác áp xe cạnh cột sống, áp xe ngoài màng cứng, dụng tốt trong điều trị chứng đau thắt lưng viêm khớp cùng chậu do vi khuẩn. do thoái hóa cột sống. Vì vậy, để có thêm + Do u: đa u tủy xương, ung thư nguyên minh chứng khoa học cho phương pháp điều phát, ung thư di căn. trị kết hợp đó chúng tôi đã tiến hành nghiên + Do nội tiết: loãng xương, nhuyễn cứu mục tiêu chính sau: Đánh giá kết quả xương, vôi hóa sụn khớp. điều trị bài thuốc Tam tý thang kết hợp + Nguyên nhân nội tạng: các bệnh tiết điện châm trên bệnh nhân đau thắt lưng niệu (sỏi thận, viêm quanh thận…), bệnh tiêu do thoái hóa cột sống tại khoa YHCT bệnh hóa (viêm loét dạ dày tá tràng,viêm tụy cấp) viện Thanh Nhàn. + Nguyên nhân khác: phình tách động mạch chủ, tắc nghẽn hô hấp [3]. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Bệnh nhân hôn mê, suy tim, rối loạn 2.1 Đối tượng nghiên cứu đông máu, bệnh lý về da liễu. Bệnh nhân được chẩn đoán đau thắt lưng - Bệnh nhân có thai hoặc trong kỳ kinh do thoái hóa cột sống đang điều trị nội trú tại nguyệt. khoa YHCT - Bệnh viện Thanh Nhàn từ - Bệnh nhân không tuân thủ theo quy trình 263
  3. HỘI NGHỊ KHOA HỌC BỆNH VIỆN THANH NHÀN LẦN THỨ VIII NĂM 2022 điều trị. Liệu trình: Thời gian: 30 phút/ngày, 5 ngày/ 2.2. Chất liệu và phương tiện nghiên tuần, trong 2 tuần. Theo dõi các biểu hiện cứu lâm sàng, các tác dụng không mong muốn Bài thuốc Tam tý thang xuất xứ trong của phác đồ điều trị (nếu có) trong và sau quyển 3, Phụ nhân đại toàn lương phương do điều trị. Nếu có gì bất thường sẽ được xử lý danh y Trần Tự Minh, Trung Quốc viết vào kịp thời. Đánh giá kết quả trước và sau điều thế kỉ XX gồm 17 vị thuốc đạt tiêu chuẩn trị 14 ngày. Dược điển Việt Nam IV [4], [5] và tiêu 2.4. Các chỉ tiêu chuẩn đánh giá chuẩn cơ sở. Kim châm cứu, Pince, bông, 2.4.1. Đánh giá mức độ đau theo thang cồn, máy điện châm, thước đo điểm VAS, điểm VAS thước đo tầm vận động cột sống (theo Mức độ đau chủ quan của người bệnh phương pháp Zero), thước dây. được lượng giá bằng thang điểm VAS. 2.3. Phương pháp nghiên cứu Thang VAS được chia thành 10 đoạn bằng 2.3.1. Thiết kế nghiên cứu: Tiến cứu, can nhau bởi 11 điểm từ 0 (hoàn toàn không đau) thiệp lâm sàng, so sánh trước và sau điều trị. đến 10 (đau nghiêm trọng, có thể choáng 2.3.2. Quy trình nghiên cứu: Bệnh nhân ngất) [7]: VAS = 0: hoàn toàn không đau; nghiên cứu đều được thăm khám lâm sàng VAS 1 - 3: đau ít; VAS 4 - 6: đau vừa; VAS toàn diện theo mẫu bệnh án thống nhất. Phác 7 - 10: đau nặng. đồ điều trị: BN uống thuốc sắc ngày 2 lần lúc 2.4.2. Đánh giá về tầm vận động cột 10h - 16h, trong 2 tuần. Phác đồ huyệt và kỹ sống thắt lưng thuật châm [Error! Reference source not Tầm vận động của cột sống thắt lưng found.]: Châm tả: tần số từ 4 - 7 Hz, cường được đo ở các động tác gấp duỗi (cúi ngửa), độ từ 5 - 10 µA, các huyệt A thị huyệt, Tam nghiêng bên và quay. Được đánh giá qua tiêu du, Khí hải du, Đại trường du, Thượng thước đo tầm vận động khớp ROM (Range liêu, Giáp tích L1 - L5; châm bổ: tần số từ 1- of Motion). 3 Hz các huyệt Can du, Thận du, Ủy trung. Bảng 2.1. Tầm vận động cột sống thắt lưng Động tác vận động Gấp Duỗi Nghiêng Quay Điểm Mức độ Tốt ≥ 70o ≥ 25o ≥ 25o ≥ 25o 0 điểm Khá ≥ 60 o ≥ 20 o ≥ 20 o ≥ 20 o 1 điểm Trung bình ≥ 50 o ≥ 15 o ≥ 15 o ≥ 15 o 2 điểm Kém < 50 o < 15 o < 15 0 < 15 o 3 điểm 2.4.3. Đánh gíá độ giãn CSTL Cách đo: bệnh nhân đứng thẳng, hai gót chân sát nhau, hai bàn chân mở một góc 60o, đánh dấu bờ trên đốt sống S1 đo lên trên 10cm rồi đánh dấu điểm thứ hai. Cho bện nhân cúi tối đa, chân vẫn giữ thẳng, đo lại khoảng cách giữa hai điểm đã đánh dấu. Ở người bình thường giá trị này từ 14/10 –16/10. 264
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 517 - THÁNG 8 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 Bảng 2.2. Độ giãn CSTL Độ giãn CSTL (cm) Đánh giá Mức độ hạn chế 4≤ Schöber 0 điểm Bình thường 3≤ Schöber < 4 1 điểm Nhẹ 2≤ Schöber
  5. HỘI NGHỊ KHOA HỌC BỆNH VIỆN THANH NHÀN LẦN THỨ VIII NĂM 2022 Bảng 3.3. Thay đổi độ giãn CSTL sau điều trị Thời gian Trước điều trị (D0) Sau điều trị (D14) Độ giãn p CSTL (cm) X ±SD X ±SD Schöber 2,30 ± 0,74 3,35 ± 0,78
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 517 - THÁNG 8 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 động tốt [9]. Có thể nói, bệnh nhân sau điều TÀI LIỆU THAM KHẢO trị đã cải thiện được tầm vận động CSTL ở 1. Yoshihito Sakai (2012), Low back pain cả bốn loại động tác, cho thấy hiệu quả của pathogenesis and treatment, InTech, Croatia, phương pháp kết hợp giữa điện châm và bài p 3-4. thuốc Tam tý thang. 2. Vijay M. Ravindra MD, MSPH, Steven S. Bàn luận về độ giãn CSTL sau điều trị: Senglaub MS, et (2018), Degenerative Kết quả của chúng tôi tương đương với kết Lumbar Spine disease: Estimating global quả của Trần Thị Kiều Lan (2009) độ giãn incidence and worldwide volume, Global CSTL trước điều trị của nhóm nghiên cứu ở Spine Journal 8(8), 784-794. mức độ kém và trung bình tương ứng là 3. Đoàn Hải Nam (2003), Đánh giá tác dụng 23,3%, 60%. Sau điều trị 7 ngày giảm xuống của điện châm huyệt Ủy trung và Giáp tích còn 0% và 26,7% [10]. Sự phối hợp giữa điện thắt lưng (L1 - L5) trong điều trị chứng yêu châm và bài thuốc Tam tý thang đã đem lại thống thể hàn thấp, Luận văn thạc sỹ y học, hiệu quả tốt, làm giãn cơ, duỗi đốt sống, Trường Đại học Y Hà Nội. khoang đốt sống được mở rộng, làm thay đổi 4. Vũ Quang Bích (2001), Phòng và chữa các độ giãn CSTL. Mặt khác, với tác dụng của chứng bệnh đau lưng, Nhà xuất bản Y học, Hà điện châm chỉ cần một vị trí châm nhưng tác Nội, tr 11. động được các huyệt trên đường kinh và 5. Bộ Y tế (2009), Dược điển Việt Nam IV, Nhà nhiều khối cơ như các bó cơ cạnh sống, cơ xuất bản Y học, Hà Nội. lưng to mà đường kinh đi qua, do đó tác động 6. Nguyễn Nhược Kim, Trần Quang Đạt của điện châm liên tục và giảm đau nhanh. (2017), Châm cứu và các phương pháp chữa Tác dụng không mong muốn của bài bệnh không dùng thuốc, Nhà xuất bản Y học, thuốc và điện châm: Trong quá trình nghiên Hà Nội, tr 74-83, 166-179, 192-204, 298-314, cứu, các tác dụng không mong muốn của 320-322. điện châm (vựng châm, chảy máu, nhiễm 7. Lê Trinh (2005), Đau cột sống thắt lưng, Nhà trùng, gãy kim) và bài thuốc Tam tý thang xuất bản Y học, Hà Nội. tr 7-17. (mẩn ngứa, buồn nôn, tiêu chảy) không gặp 8. Nguyễn Thị Định (2014), Đánh giá hiệu quả trên bệnh nhân nào. Điện châm là các điều trị của điện châm kết hợp từ rung nhiệt phương pháp điều trị an toàn, được y văn ghi trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hóa cột nhận. Bài thuốc Tam tý thang là bài thuốc cổ sống, Luận văn bác sỹ y khoa, Trường Đại phương được ghi trong Phụ nhân lương học Y Hà Nội. phương được sử dụng qua nhiều năm, đến 9. Triệu Thị Thùy Linh (2015), Đánh giá tác nay chưa ghi nhận tác dụng không mong dụng của điện trường châm kết hợp xoa bóp muốn. bấm huyệt trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoai hóa cột sống. Luận văn tốt nghiệp bác sĩ V. KẾT LUẬN nội trú, Đại học Y Hà Nội. Bài thuốc Tam tý thang kết hợp điện 10. Trần Thị Kiều Lan (2009), Đánh giá tác châm điều trị có kết quả giảm đau, cải thiện dụng của điện châm kết hợp với thủy châm tầm vận động cột sống thắt lưng và an toàn trong điều trị đau lưng do thoái hóa cột sống trên những bệnh nhân đau thắt lưng do thoái thắt lưng, Luận văn thạc sỹ y học, Trường Đại hóa cột sống. học Y Hà Nội. 267
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2