Đánh giá kết quả điều trị gãy hở độ I, II 1/3 giữa 2 xương cẳng chân bằng phương pháp đóng đinh nội tủy kuntscher

TẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ GÃY HỞ ĐỘ I, II<br /> 1/3 GIỮA 2 XƢƠNG CẲNG CHÂN BẰNG PHƢƠNG PHÁP<br /> ĐÓNG ĐINH NỘI TỦY KŨNTSCHER<br /> Đào Thiện Tiến*<br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu cắt ngang 47 bệnh nhân (BN) gãy hở độ I, II ở thân xƣơng chày hoặc ở cả 2 xƣơng<br /> cẳng chân (XCC) đƣợc chẩn đoán và điều trị sớm bằng phẫu thuật đóng đinh nội tủy (ĐĐNT)<br /> Kòntscher xƣơng chày. Kết quả: đánh giá chung trên các mặt liền vết thƣơng, liền xƣơng và phục<br /> hồi chức năng: rất tốt: 73,5%, tốt: 14,7%, trung bình: 8,8%, kém: 2,9%. Phƣơng pháp này có giá trị<br /> trong điều trị gãy hở độ I, II 1/3 giữa 2 XCC đến sớm, trong điều kiện mổ cấp cứu tại các bệnh viện<br /> thiếu trang thiết bị y tế.<br /> * Từ khóa: Gãy 2 xƣơng cẳng chân; Gãy hở độ I, II; Phƣơng pháp đóng đinh nội tủy.<br /> <br /> TREATMENT OUTCOMES OF CORPUS TIBIAE OPEN<br /> FRACTURE LEVEL 1 AND 2 IN BOTH LEGS BY KòNTSCHER<br /> INTRAMEDULLARY NAILING<br /> SUMMARY<br /> A cross sectional study was carried out on 47 patients with corpus tibiae open fracture level 1 and<br /> 2 in both legs who were hospitalized at an early stage and treated by Kuntscher intramedullary<br /> nailing. Results: General assessment of cicatrizant, bony union and rehabilitation showed 73.5%<br /> excellent, 14.7% good, 8.8% average and 2.9% bad results. This treatment method is of great value<br /> in cases of early hospitalized, emergency operations at badly medical equipped hospitals.<br /> * Key words: Legs fracture; Corpus tibiae open fracture level 1 and 2; Intramedullary nailing.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Do đặc điểm giải phẫu mặt trong xƣơng<br /> chày chỉ có da và cân che phủ, nên khi bị<br /> chấn thƣơng ở cẳng chân hay gặp gãy hở<br /> thân xƣơng chày. Đây là loại gãy chiếm tỷ<br /> lệ cao nhất trong các loại gãy hở thân<br /> xƣơng dài và cũng là loại gãy xƣơng khó<br /> điều trị do thƣờng kết hợp với các tổn<br /> thƣơng khác nhƣ khuyết hổng phần mềm lộ<br /> xƣơng, nhiễm khuẩn, hội chứng chèn ép<br /> <br /> khoang, rối loạn dinh dƣỡng kéo dài, chậm<br /> liền xƣơng, khớp giả...<br /> Có nhiều phƣơng pháp điều trị gãy hở<br /> thân XCC: bó bột mở cửa sổ, kéo liên tục,<br /> cố định ngoài, kết hợp xƣơng bên trong<br /> (bằng nẹp vít, đinh nội tủy), tùy thuộc vào<br /> mức độ tổn thƣơng, thời điểm can thiệp,<br /> khả năng của phẫu thuật viên và trang thiết<br /> bị của bệnh viện. Mỗi phƣơng pháp đều có<br /> ƣu, nhƣợc điểm riêng.<br /> <br /> * Bệnh viện Đa khoa Hà Đông<br /> Phản biện khoa học: PGS. TS. Trần Đình Chiến<br /> PGS. TS. Phạm Đăng Ninh<br /> <br /> 1<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012<br /> <br /> Nghiên cứu của chúng tôi nhằm: Đánh<br /> giá kết quả điều trị gãy hở độ I, II 1/3 giữa<br /> 2 XCC bằng phương pháp ĐĐNT Kuntscher<br /> xương chày trong điều kiện không có khoan<br /> ống tủy tại Bệnh viện Đa khoa Hà Tây (nay<br /> là Bệnh viện Đa khoa Hà Đông); qua đó<br /> đƣa ra một số nhận xét về chỉ định phƣơng<br /> pháp xử trí ĐĐNT cấp cứu.<br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tƣợng nghiên cứu.<br /> 47 BN gồm 38 nam, 09 nữ, tuổi từ 17 - 62.<br /> * Tiêu chuẩn lựa chọn:<br /> + BN gãy hở độ I, II (theo phân loại của<br /> Gustilo) 1/3 thân xƣơng chày hoặc 1/6 2<br /> XCC do các nguyên nhân khác nhau: tai<br /> nạn giao thông, tai nạn lao động, tai nạn<br /> sinh hoạt...<br /> + Thời gian: BN đến trƣớc 6 giờ kể từ<br /> khi bị tai nạn và đến trong khoảng 6 - 12 giờ<br /> đã dùng kháng sinh ngay từ đầu tại tuyến y<br /> tế cơ sở.<br /> + BN đều đƣợc điều trị bằng phẫu thuật<br /> cắt lọc vết thƣơng, ĐĐNT Kuntscher xƣơng<br /> chày từ tháng 5 - 2000 đến 4 - 2005.<br /> * Tiêu chuẩn loại trừ:<br /> + Gãy xƣơng bệnh lý hoặc mắc các bệnh<br /> có liên quan đến quá trình liền xƣơng nhƣ<br /> bệnh tuyến giáp, bệnh về máu...<br /> + Gãy hở độ I, II tới muộn trên lâm sàng<br /> đã có biểu hiện sƣng tấy đỏ chảy dịch tại<br /> vết thƣơng.<br /> + Gãy hở ≥ IIIA.<br /> 2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br /> - Từ 5 - 2000 đến 12 - 2003 nghiên cứu<br /> hồi cứu trên 24 BN. Thu thập số liệu thông<br /> qua hồ sơ bệnh án, phim X quang trƣớc và<br /> sau mổ kết xƣơng, trƣớc và sau mổ rút<br /> <br /> đinh, nghiên cứu những vấn đề có liên<br /> quan nhƣ: nguyên nhân gãy hở, tình hình<br /> sơ cứu ở tuyến trƣớc, phân loại gãy hở,<br /> thời gian và cách thức phẫu thuật, diễn biến<br /> sau mổ, biến chứng... Hẹn BN đến kiểm tra<br /> lại về lâm sàng và X quang, đánh giá kết<br /> quả xa.<br /> - Từ 1 - 2004 đến 4 - 2005 nghiên cứu<br /> tiến cứu trên 23 BN. Tiếp nhận BN, chỉ định<br /> và tiến hành phẫu thuật, theo dõi sau mổ,<br /> đánh giá kết quả gần và xa.<br /> - Đánh giá kết quả gần dựa vào tiêu<br /> chuẩn của Larson và Bostmant, đánh giá<br /> trên các mặt liền vết thƣơng, vết mổ và kết<br /> quả kết xƣơng trên phim X quang.<br /> - Đánh giá kết quả xa trên các mặt liền<br /> xƣơng và phục hồi chức năng dựa vào tiêu<br /> chuẩn đánh giá phục hồi chức năng của<br /> Ter-Schiphorst và tiêu chuẩn của Larson và<br /> Bostmant. Thời gian đánh giá kết quả xa<br /> sau mổ > 10 tháng.<br /> - Đánh giá kết quả xa gồm 4 mức độ: rất<br /> tốt, tốt, trung bình, kém.<br /> * Kỹ thuật mổ điều trị gãy hở thân 2 XCC<br /> bằng phương pháp ĐĐNT Kuntscher xương<br /> chày:<br /> - Chuẩn bị BN: nhƣ các trƣờng hợp<br /> phẫu thuật gãy xƣơng khác, lƣu ý xác định<br /> vị trí gãy, phân độ gãy hở, tình trạng vết<br /> thƣơng, tình trạng xƣơng gãy. Dùng kháng<br /> sinh và tiêm phòng uốn ván sớm.<br /> - Chuẩn bị dụng cụ: chọn đinh là khâu<br /> quan trọng nhất.<br /> + Chiều dài đinh: dựa vào chiều dài cẳng<br /> chân bên lành với giới hạn trên là lồi củ<br /> trƣớc xƣơng chày và giới hạn dƣới là trên<br /> đỉnh mắt cá trong 2 - 3 cm.<br /> + Đƣờng kính đinh: dựa vào kích thƣớc<br /> ngang của ống tủy đoạn hẹp nhất ở 1/3<br /> giữa thân xƣơng chày trên phim chụp X<br /> <br /> 2<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012<br /> <br /> quang standar. Chọn đinh có đƣờng kính<br /> bằng hoặc nhỏ hơn chỗ hẹp nhất của ống<br /> tủy. Đối với ngƣời Việt Nam, thƣờng dùng<br /> đinh có đƣờng kính 8 - 10 mm.<br /> * Phương pháp vô cảm: dùng 1 trong 3<br /> phƣơng pháp: gây tê tủy sống, gây mê tĩnh<br /> mạch bằng thiopental hoặc gây mê nội khí<br /> quản.<br /> * Kỹ thuật mổ:<br /> - Thì 1: cắt lọc vết thƣơng (thì ô nhiễm).<br /> - Thì 2: cắt lọc mép vết thƣơng mở rộng<br /> vết thƣơng về 2 phía theo dọc trục cẳng<br /> chân. Cắt lọc tuần tự từ nông và sâu. Bơm<br /> rửa ổ gãy nhiều lần.<br /> - Thì 3: kết xƣơng chày: bộc lộ tối thiểu<br /> 2 đầu xƣơng gãy. Đóng thử đinh qua đoạn<br /> ống tủy hẹp ở 2 đầu gãy để đảm bảo chắc<br /> chắn không bị kẹt đinh. Dùi tạo lỗ vào ở đầu<br /> trên xƣơng chày, ngang phía trên lồi củ<br /> trƣớc xƣơng chày. Đóng đinh xuôi dòng từ<br /> trên xuống dƣới qua ổ gãy. Vận động khớp<br /> gối và cơ chân để kiểm tra độ vững chắc<br /> của ổ gãy, bơm rửa vùng mổ đặt dẫn lƣu.<br /> - Thì 4: đóng vết mổ. Tùy vị trí, kích thƣớc,<br /> tính chất của vết thƣơng và thời điểm phẫu<br /> thuật có thể khâu kín, khâu da thƣa hoặc<br /> để da hở vết thƣơng, vết mổ. Nguyên tắc<br /> chung là cố gắng che phủ không để lộ xƣơng<br /> ở mặt trƣớc trong cẳng chân.<br /> * Điều trị sau mổ và hướng dẫn vận động:<br /> - Dùng kháng sinh, thuốc giảm đau,<br /> chống phù nề.<br /> - Bó bột tăng cƣờng 4 - 6 tuần với<br /> trƣờng hợp đinh nhỏ, gãy chéo vát, dài và<br /> gãy có mảnh rời, hoặc gãy ở vị trí gần 1/3<br /> trên, 1/3 dƣới.<br /> - Hƣớng dẫn tập vận động thích hợp với<br /> từng BN, tập tì nén sau 4 - 8 tuần.<br /> <br /> - Rút đinh sau khi ổ gãy liền vững (kiểm<br /> tra trên lâm sàng và X quang), thời gian rút<br /> đinh > 12 tháng.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> VÀ BÀN LUẬN<br /> 1. Đặc điểm ®èi tƣợng nghiên cứu.<br /> * Tuổi và giới:<br /> - Tuổi thấp nhất 17, cao nhất 62 tuổi,<br /> trung bình 31 tuổi. Độ tuổi từ 17 - 40 chiếm<br /> tỷ lệ cao nhất (80,85%).<br /> - Nữ: 9 BN; nam: 38 BN, số BN nam gấp<br /> 4,2 lần số BN nữ.<br /> * Nguyên nhân và cơ chế chấn thương:<br /> - Do tai nạn giao thông: 38 BN; tai nạn<br /> lao động và nguyên nhân khác: 9 BN.<br /> - Cơ chế chấn thƣơng: trực tiếp: 36 BN;<br /> chấn thƣơng gián tiếp: 11 BN.<br /> * Đặc điểm thương tổn giải phẫu bệnh lý:<br /> - Vị trí ổ gãy:<br /> + Ở 1/3 giữa: 34 BN (72,3%); 1/3 giữa trên: 3 BN (6,3%); 1/3 giữa - dƣới: 10 BN<br /> (21,3%).<br /> + Chân trái: 29 BN (61,7%); chân phải:<br /> 18 BN (38,3%).<br /> - Hình thái đƣờng gãy: gãy ngang: 30<br /> BN (63,8%); gãy chéo vát: 9 BN (19,2%);<br /> gãy có mảnh rời nhỏ: 8 BN (17%).<br /> - Gãy hở: độ I: 27 BN (57,4%); độ II: 20<br /> BN (42,6%).<br /> * Thời điểm phẫu thuật: < 6 giờ: 35 BN<br /> (74,5%); 6 - 12 giờ: 12 BN (25,5%).<br /> * Hình thức kết hợp xương:<br /> + ĐĐNT đơn thuần: 43 BN (91,5%);<br /> + ĐĐNT kết hợp với buộc vòng chỉ thép:<br /> 4 BN (8,5%).<br /> + Bó bột tăng cƣờng sau mổ: 19 BN<br /> (40,4%).<br /> 2. Kết quả điều trị.<br /> * Kết quả gần (n = 47):<br /> - Diễn biến tại vết mổ:<br /> <br /> 3<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012<br /> PHƢƠNG PHÁP XỬ TRÍ<br /> PHẦN MỀM<br /> KHÂU KHÂU ĐỂ<br /> DA<br /> DA HỞ<br /> KÍN THƢA DA<br /> <br /> n (%)<br /> <br /> DIỄN BIẾN TẠI VẾT<br /> THƢƠNG VẾT MỔ<br /> <br /> Liền kỳ đầu<br /> <br /> 25<br /> <br /> 17<br /> <br /> 0<br /> <br /> 42 89,4<br /> <br /> Liền kỳ 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4<br /> <br /> 8,5<br /> <br /> Viêm rò kéo dài<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2,1<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> 26<br /> <br /> 18<br /> <br /> 3<br /> <br /> 47 100<br /> <br /> Trong số 4 BN liền vết thƣơng, vết mổ<br /> kỳ 2, 2 BN nhiễm khuẩn nông, sau điều trị<br /> vết mổ ổn định, đã khâu da kỳ 2, vết mổ liền<br /> tốt trƣớc khi ra viện. 1 BN (2,1%) có nhiễm<br /> khuẩn sâu, viêm rò kéo dài đã đƣợc điều trị<br /> tại chỗ và dùng kháng sinh tích cực, nạo rò<br /> bằng curette, chuyển vạt da tại chỗ che phủ,<br /> sau điều trị vết mổ ổn định, chụp X quang<br /> kiểm tra không có hình ảnh viêm tiêu xƣơng.<br /> Trong tổng số 35 BN đƣợc phẫu thuật<br /> < 6 giờ, 33 BN (94,3%) có kết quả liền vết<br /> thƣơng, vết mổ, còn lại liền kỳ 2. Không<br /> gặp trƣờng hợp nào hoại tử da thứ phát<br /> gây lộ xƣơng.<br /> Theo kết quả nghiên cứu của một số tác<br /> giả: Đặng Kim Châu và CS (1994) [1] gặp<br /> nhiễm khuẩn 2,86%. Nguyễn Hạnh Quang,<br /> Nguyễn Đắc Nghĩa (2003) [3]: 2,4% nhiễm<br /> khuẩn nông, không có nhiễm khuẩn sâu; của<br /> Cosco F (2001) [6], các tỷ lệ này đều là 3,8%.<br /> Tình trạng nhiễm khuẩn liên quan đến<br /> mức độ tổn thƣơng phần mềm và xƣơng,<br /> mức độ ô nhiễm vết thƣơng, sơ cứu và<br /> dùng kháng sinh sớm, thời gian xử trí và<br /> chất lƣợng cắt lọc. Mặt khác, phƣơng pháp<br /> ĐĐNT Kuntscher có thời gian mổ ngắn, ít<br /> bóc tách cốt mạc, không phải khoan vào<br /> xƣơng, số lƣợng kim loại đƣa vào ổ gãy ít<br /> hơn so với kết xƣơng bằng nẹp vít, góp<br /> phần giảm nguy cơ nhiễm khuẩn, tạo điều<br /> kiện thuận lợi cho quá trình liền vết thƣơng,<br /> vết mổ.<br /> - Kết quả chỉnh trục xƣơng chày:<br /> <br /> Chụp X quang sau mổ cho thấy: 43/47<br /> BN (91,5%) đã đƣợc chỉnh hình ổ gãy<br /> thẳng trục nhờ kết xƣơng bằng đinh nội tủy<br /> Kuntscher. 4 BN còn lại di lệch ít trong giới<br /> hạn cho phép, là những trƣờng hợp gãy có<br /> mảnh rời nhỏ, gãy chéo vát dài, gãy ở vị trí<br /> gần 1/3 trên và 1/3 dƣới.<br /> * Kết quả xa (n = 34): kiểm tra đánh giá<br /> kết quả xa 34/47 BN, nhận thấy:<br /> - Tình trạng sẹo vết thƣơng, vết mổ: sẹo<br /> liền tốt: 32 BN (94,1%), sẹo lồi: 1 BN<br /> (2,9%), sẹo xấu dính xƣơng: 1 BN (2,9%).<br /> - Kết quả liền xƣơng:<br /> + Liền xƣơng bình thƣờng: 32 BN (94,1%);<br /> chậm liền xƣơng: 1 BN (2,9%); không liền<br /> xƣơng: 1 BN (2,9%). Trƣờng hợp không liền<br /> xƣơng là BN gãy hở độ II 1/3 giữa - dƣới 2<br /> XCC ống tủy hẹp chỉ đóng vừa đinh số 6,<br /> bó bột đùi - cẳng - bàn chân tăng cƣờng,<br /> sau ra viện 2 tuần, BN tự tháo bột tập đi<br /> sớm làm gãy đinh, đƣợc mổ lại kết xƣơng<br /> bằng nẹp vít.<br /> + Liền xƣơng hết di lệch: 30 BN (93,7%);<br /> di lệch ít ở mức cho phép: 2 BN (6,3%),<br /> không có trƣờng hợp nào di lệch lớn.<br /> + Kết quả của một số tác giả khác:<br /> Darder - Garcia A (1998) [7], tỷ lệ liền<br /> xƣơng: 84,6%, thời gian trung bình: 24<br /> tuần, chậm liền xƣơng: 12,8%, không liền<br /> xƣơng: 2,5%. Nguyễn Văn Dũng (2004) [5]<br /> gặp tỷ lệ liền xƣơng 96%, chậm liền xƣơng<br /> 4%, không có BN nào khớp giả.<br /> + Gãy xƣơng hở có nguy cơ chậm liền<br /> hơn gãy kín do mất khối máu tụ ổ gãy, mô<br /> mềm xung quanh bị tổn thƣơng và nguy cơ<br /> nhiễm khuẩn. Bên cạnh đó, gãy XCC, nhất<br /> là gãy thấp, thƣờng gặp chậm liền xƣơng<br /> và khớp giả do tuần hoàn và nuôi dƣỡng<br /> kém. Tuy nhiên, phƣơng pháp ĐĐNT<br /> Kuntscher có ƣu điểm về cơ sinh học tạo<br /> <br /> 4<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012<br /> <br /> điều kiện thuận lợi để quá trình liền xƣơng<br /> diễn ra nhanh hơn.<br /> - Kết quả phục hồi chức năng:<br /> + Vận động khớp gối: bình thƣờng: 31<br /> BN (91,2%); hạn chế ít: 3 BN (8,8%); hạn<br /> chế nhiều: không có BN nào.<br /> + Vận động khớp cổ chân: bình thƣờng:<br /> 30 BN (88,2%); hạn chế ít: 4 BN (11,8%);<br /> cứng khớp, chân thuổng: không có BN nào.<br /> - Không có BN nào cứng khớp (gối và cổ<br /> chân), hay bị teo cơ nặng, bàn chân<br /> thuổng. Kết quả trên cho thấy phƣơng pháp<br /> ĐĐNT Kuntscher có khả năng cố định<br /> tƣơng đối vững chắc ổ gãy, giúp BN tập<br /> vận động sớm, chủ động, tích cực giúp<br /> phục hồi chức năng chi thể.<br /> * Kết quả chung (n = 34): đánh giá<br /> chung trên các mặt liền sẹo phần mềm, liền<br /> xƣơng và phôc håi chøc n¨ng: rất tốt: 25 BN<br /> (73,5%), tốt: 5 BN (14,7%), trung bình: 3 BN<br /> (8,8%), kém: 1 BN (2,9%).<br /> * Ưu điểm của phương pháp:<br /> Kết xƣơng bằng ĐĐNT Kuntscher là<br /> phƣơng pháp có kỹ thuật đơn giản, dễ dàng<br /> chăm sóc vết thƣơng, vết mổ hoặc xử lý<br /> các khuyết hổng phần mềm do không gây<br /> vƣớng nhƣ khung cố định ngoài, có nhiều<br /> ƣu điểm về cơ sinh học, tạo điều kiện cho<br /> quá trình liền xƣơng, không đòi hỏi trang<br /> thiết bị phức tạp, thời gian mổ ngắn, phù<br /> hợp với xử trí cấp cứu tại các bệnh viện<br /> còn thiếu trang thiết bị, chi phí thấp.<br /> * Hạn chế của phương pháp:<br /> Không cố định vững chắc những trƣờng<br /> hợp gãy ở 1/3 trên, 1/3 dƣới, hoặc gãy chéo<br /> vát dài, có mảnh rời, ổ gãy vẫn có thể bị di<br /> lệch xoay, một số trƣờng hợp phải bó bột<br /> tăng cƣờng sau mổ.<br /> Về mặt kỹ thuật: do không khoan ống tủy<br /> nên khó xác định chính xác đƣờng kính của<br /> ống tủy để chọn cỡ đinh thích hợp, do đó<br /> có thể bị kẹt đinh trong khi đóng. Khi ống<br /> <br /> tủy hẹp, chỉ sử dụng đƣợc đinh cỡ nhỏ, yếu<br /> về cơ học, cố định không vững, có nguy cơ<br /> cong đinh, gãy đinh, những trƣờng hợp này<br /> không nên chỉ định ĐĐNT Kuntscher không<br /> khoan ống tủy.<br /> KẾT LUẬN<br /> Điều trị gãy hở độ I,II 1/3 giữa 2 XCC<br /> bằng ĐĐNT Kuntscher xƣơng chày là<br /> phƣơng pháp cho kết quả tốt trên các mặt<br /> liền vết thƣơng, vết mổ, liền xƣơng và phục<br /> hồi chức năng, các biến chứng ở mức độ<br /> chấp nhận đƣợc.<br /> Với những ƣu điểm nhƣ kỹ thuật đơn<br /> giản, thời gian mổ ngắn, chi phí thấp..., nếu<br /> đƣợc chỉ định đúng, đảm bảo kỹ thuật mổ,<br /> chăm sóc và hƣớng dẫn tập vận động sau<br /> mổ, thì đây là phƣơng pháp có giá trị trong<br /> điều trị gãy hở độ I, II 1/3 giữa 2 XCC đến<br /> sớm, trong điều kiện mổ cấp cứu ở các<br /> bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến huyện chƣa có<br /> điều kiện sử dụng đinh nội tủy có chốt.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Đặng Kim Châu và CS. Nhận xét về điều<br /> trị cấp cứu gãy hở 2 XCC với 198 trƣờng hợp<br /> theo dõi trong 3 năm tõ 1998 đến 2 - 1991. Hội<br /> nghị Chấn thƣơng Chỉnh hình Việt - Mỹ. 1994,<br /> tr.35-37.<br /> 2. Lưu Hồng Hải, Nguyễn Tiến Bình. Nhận<br /> xét kết quả bƣớc đầu phẫu thuật kết xƣơng kín<br /> thân xƣơng dài bằng đinh nội tủy. Báo cáo khoa<br /> học Đại hội Chấn thƣơng Chỉnh hình lần thứ<br /> nhất. 2000, tr.1-4.<br /> 3. Nguyễn Hạnh Quang, Nguyễn Đắc Nghĩa.<br /> Nhận xét kết quả ĐĐNT có chốt không doa ống<br /> tủy trong điều trị gãy hở mới 2 XCC tại Bệnh<br /> viện Xanh Pôn. Hội nghị Khoa học Hội Chấn<br /> thƣơng Chỉnh hình toàn quốc lần thứ III năm<br /> 2003, tr.147-151.<br /> <br /> 5<br /> <br />