Đề tài: Rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa
lượt xem 53
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đề tài: Rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa
- BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: Rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn 1: Lêi më ®Çu Trong nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi nh÷ng thµnh tùu ®æi míi cña ®Êt níc, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ®æi míi s©u s¾c ®ãng gãp vµo viÖc æn ®Þnh tiÒn tÖ, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, më réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi . Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã, ho¹t ®éng ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng còng cã nhiÒu khã kh¨n , tån t¹i , nh÷ng rñi ro tiÒm Èn g©y ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh vµ uy tÝn cña c¸c ng©nhµng. §Æc biÖt , trong xu thÕ tù do ho¸ tµi chÝnh hiÖn nay, viÖc ®iÒu h¹n chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN ViÖt Nam ®· dÇn dÇn tõng bíc chuyÓn sang sö dngj c¸c c«ng cô gi¸n tiÖp, viÖc quy ®Þnh trÇn l·i suÊt cho vay ®èi víi c¸c NH TM ®· ®îc b·i bá thay b»ng viÖc c«ng vè l·i suÊt c¬ b¶n cïng víi sù cho phÐp c¸c biªn ®é dao ®éng. L·i suÊt ®· bíc ®Çu ®îc tù do ho¸ víi viÖc NHNN bá c¬ chÕ khèng chÕ l·i suÊt cho vay ngo¹i tÖ víi c¸c NHTM, ®iÒu nµy dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®éng thêng xuyªn cña l·i suÊt thÞ trêng. Tríc nh÷ng diÔn biÕn l·i suÊt t¨ng, gi¶m nh vËy, nhiÒu NHTM ViÖt Nam ®· ph¶i chÞu thiÖt h¹i vµ bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng sinh lîi. MÆc dï mét sè NHTM ®· nhËn thøc ®îc vÊn ®Ò nµy, nhng cha ng©n hµng nµo cã ®îc hÖ thèng qu¶n lý rñi ro mét c¸ch hoµn thiÖn NÕu t×nh trµng nµy tiÕp tôc kÐo dµi , trong t¬ng lai c¸c ng©n hµng cã thÓ ph¶i g¸nh chiôu nh÷ng hËu qu¶ nÆng nªn h¬n, thËm chÝ g©y ¶nh hëng ®Õn sù an toµn trong kinh doanh cña ng©n hµng còng nh sù an toµn cña c¶ hÖ thèng. V× thÕ, viÖc ®i s©u nghiªn cøu vÒ “Rñi ro l·i suÊt trong hÖ thèng kinh doanh ng©n hµng vµ c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa “phï hîp lµ rrÊt cÇn thiÕt vµ quan träng víi mçi ng©n hµng. §ã còng chÝnh lµ lý do v× sao em chän ®Ò tµi nµy. §Ò ¸n ®îc chia lµm ba phÇn : -PhÇn 1: Lêi më ®Çu -PhÇn 2: Néi dung -PhÇn 3: KÕt luËn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. MÆc dï ®· cè g¾ng nghiªn cøu nhng ®Ò ¸n kh«ng tr¸nh khái ®îc nh÷ng thiÕu xãt. Em mong nhËn ®îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c« ®Ó ®Ò ¸n trë nªn tèt h¬n n·. Em xin c¶m ¬n Ths Phan ThÞ H¹nh ®· gióp em rÊt nhiÒu ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn ®Ò ¸n nµy.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn 2 : Néi dung Ch¬ng 1 : Rñi ro l·i suÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng 1. Kh¸i niÖm c¬ b¶n vÌ rñi ro l·i suÊt: 1.1.VÝ dô 1.1.1.VÝ dô: Gi¶ sö ng©n hang A ®ang cã nhu cÇu cho vay 100 triÖu cã thêi h¹n 1 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh lµ 10%/n¨m. Ng©n hµng Q t×m kiÕm nguån hco vay b»ng c¸ch vay trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng 200 triÖu ví l·i suÊt cè ®Þnh lµ 6%/n¨m, nÕu vay 1 n¨m vµ 7%/n¨m, nÕu vay hai n¨m. 1.1.2 T×nh tr¹ng t¸i tµi trî: Gi¶ sö ng©n hµng vay trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng kú h¹n 1 n¨m. Sau 1 n¨m, 100 triÖu cho vay ®îc tr¶ vµ 200 triÖu tiÒn ®i vay ph¶i tr¶: kho¶n gèc thu ®îc chØ ®ñ trang tr¶i 50% nhu cÇu chi tr¶ ( ¶nh hëng cña l·i coi nh b¼ng kh«ng). §èi víi kho¶n cho vay 1 n¨m ng©n hµng thu ®îc : Chªnh lÖchl·i suÊt = 10%-6%=4% §Ó cã tiÒn tr¶ 100 triÖu cßn l¹i, NH cÇn vay thªm 100 triÖu trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng. Nh vËy, ng©n hµng ph¶i tµi trî nh trªn ®îc gäi lµ t¸i tµi trî: Lµ t×nh tr¹ng trong ®ã k× h¹n cña tµi s¶n dµi h¬n k× h¹n cña nguån tiÒn. Chªnh lÖch l·i suÊt mµ ng©n hang thu ®îc phô thuéc vµo l·i suÊt mµ ng©n hµng ph¶i tr¶ khi t¸i tµi trî. NÕu l·i suÊt trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng kh«ng ®æi, chªnh lÖch l·i suÊt thu ®îc cña kho¶n chovay 2 n¨m lµ : Chªnh lÕhc l·i suÊt =11%-6%=5% Ng©n hµng sÏ thu ®îc 5%/n¨m, trong c¶ hai n¨m. Khil·i suÊt trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng gi¶m, chªnh lÖch l·i thu ®îc n¨m thø hai s÷ lín h¬n 5% vµ khi l·i suÊt t¨ng, chªnh lÕch l·i suÊt thu ®îc sÏ gi¶m thËm chÝ cã thÓ ng©n hµng cßn bÞ lç. N¨m1: Chªnh lÖch l·i suÊt thu ®îc tõ 200 triÖu hco vay lµ: [(10%-6%)100+(11%-6%)100] =9 = 4,5% 200 200 N¨m 2: GØ sö l·i suÊt trªn thÞ trêng gi¶m 1%. Do kho¶n cho vay víi l·i suÊt cè ®Þnh nªn ng©n hµng vÉn chØ thu ®îc l·i suÊt nh n¨m 1. K× h¹n ®i vay trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng chØ lµ mät n¨m, do vËy vµo n¨m thø hai, l·i suÊt ®îc ®Æt l¹i, chØ cän 5%, vËy chªnh lÖch l·i suaats thu ®îc n¨m thø hai : Chªnh lÖch l·i suÊt = 11% -5% = 6%
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. B×nh qu©n mçi n¨m ng©n hµng thu ®îc chªnh lÖch : (4,5%+1%) =5,25% 2 Gi¶ sö l·i suÊt trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng t¨ng thªm 4% , chªnh lÖch l·i suÊt n¨m thø hai lµ : 11% -10% =1% B×nh qu©n m«Ü n¨m ng©n hµng thu ®îc chªnh lÖch lµ : (4,5%+1%) =2,75% 2 T¹i sao ng©n h¹ng l¹i dïng nguån cã k× h¹n ng¾n ®Ó cho vay víi kÞ h¹n dµi h¬n ? Mét lÝ dolµ ng©n hµng k× väng sÏ thu ®îc chªnh lÖch l·i suÊt cao h¬n. NÕu ng©n hµng cho vay víi k× h¹n nh huy ®éng , chªnh lÖch l·i suÊt thu ®îc lµ : 10%-6% = 4%. Khith¶ ®æ k× h¹n ng©nhµng thÊt r»ng chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 1 ch¾c ch¾n sÏ cao h¬n, ®¹t 4,5%, tuy nhien, chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 2 l¹i cha ch¾c ch¾n, tuú thuéc vµo mùc ®é vµ xu tíng thay ®æi cña l·i suÊt thÞ trêng. Ng©n hang sÏ thay ®æi k× hanh nÕu nhµ qu¶n lÝ dù ®o¸n r»ng l·i suÊt trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng sÏ gi¶m, hoÆc t¨ng song møc t¨ng kh«ng vît qu¸ tû lÖ lµm cho chªnh lÖch l·i suÊt b×nh qu©n 2 n¨m nhá h¬n 4%. Chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 2 an toµn cho ng©n hµng = (4% x2 – 4,5%) = 3,5% L·i suÊt trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng an toµn = 11% n-3,5% =7,5%. NÕu l·i suÊt trªn thÞ trêng liªnng©n hµng n¨m thø 2 t¨ng tíi 7,5%, th× chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 2 chØ cßn 3,5%, gi¶m 1% so ví n¨m 1. KÕt côc chung, chªnh lÖch l·i suÊt b×nh qu©n2 n¨m ®¹t 4%. NÕu l·i suÊt t¨ng qu¸ dù tÝnh ( qu¸ 7,5%) sÏ g©y ra tán thÊt cho ng©n hµng. 1.2.2T×nh tr¹ng t¸i ®Çu t ( k× h¹n cña tµi s¶n nhá h¬n nguån tµi trî) C¸c gi¶ thiÕt t¬ng tù nh trÕnong nguån vay 2 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh 7%/n¨m. Sau 1n¨m, 100 triÖu ®îc hoµn tr¶, thu ®îc chªnh lÖch l·i suÊt lµ 3%. Ng©n hµng cã thÓ cho vay métkho¶n míi : t¸i ®Çu t l·i suÊt thu ®îc lµ 3% . Khi l·i suÊt cho vay t¨ng hoÆc gi¶m, chªnh lÖch l·i suÊt sÏ t¨ng hoÆc gi¶m. 1.1.3 KÕt luËn: ë c¶ hµi trêng hîp trªn ®Òu cã sù kh«ng phï hîp vÒ k× h¹n cña tµi s¶n vµ nguån vèn trong ®iÒu kiÖn c¸c hîp ®ång huy ®éng vµ tµi trî vãi l·i suÊt cè ®Þnh. T×nh tr¹ng nµy ®îc kÕt hîp ví thay ®æi l·i suÊt ngµo dù kiÕn trªnthÞ
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. trêng lµl·i suÊt n¶y sinh tæn th¸at cho ng©n hµng. Nh vËy, rñi ro l·i suÊt lµ kh¶ n¨ng gi¶m chªnh lÖch l·i suÊt khi l·i suÊt thÞ trêng thay ®æi. 1.2Kh¸i niÖm: §Ó huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp vµ d©n c, ng©n hµng ph¶i tr¶ l·i. Khi tµi trî, ng©n hµng thu l·i. Nh nhiÒu gi¸ c¶ hµng ho¸ kh¸c, l·i suÊt cña c¸c kho¶n cho vay, tiÒn göi vµ chøng kho¸n thêng xuyªn biÕn ®éng, cã thÓ lµm gia t¨ng lîi nhuËn cho ng©n hµng vµ ngîc l¹i g©y tæn thÊt cho ng©n hµng. Rñi ro l·i suÊt lµ kh¶ n¨ng x¶y ra nh÷ng tæn thÊt ngoµi dù kiÕn g¾n víi thay ®æi cña l·i suÊt vµ nhiÒu nh©n tè kh¸c nh cÊu tróc vµ kú h¹n cña tµi s¶n vµ nguån, quy m« vµ kú h¹n c¸c hîp ®ång kú h¹n… 2 .Nguyªn nh©n rñi ro l·i suÊt Sù kh«ng phï hîp vÒ k× h¹n cña nguån vµ tµi s¶n. Sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ trêng kh¸c víi dù kiÕn cña ng©ng hµng. Ng©n hµng sö dông l·i suÊt cè ®Þnh trong c¸c hîp ®ång. 2.1 Sù kh«ng phï hîp vÒ k× h¹n cña nguån vµ tµi s¶n ®îc ®o b¶ng khe hë l·i suÊt . Khe hë l·i suÊt = Tµi s¶n nh¹y c¶m l·i suÊt – Nguån nh¹y c¶m l·i suÊt C¸c tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m thêng lµ c¸c lo¹i mµ sè d nhanh chãng chuyÓn sang l·i suÊt míi khi l·i suÊt thay®æi, vÝ dj nh kho¶n tiÒn göi ng¾n h¹n , c¸c kho¶n cho vay vµ ®i vay trªn thi trêng liªn ng©nhµng, chøng kho¸n ng¾n h¹n cña chÝnh phñ, c¸c kho¶n cho vay ng¾n h¹n. C¸c lo¹i Ýt nh¹y c¶m thuéc vÒ tµi s¶n vµ nguån trung vµ dµi h¹n ví l·i suÊt cè ®Þnh . VÝ dô, mét kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm 3 th¸ng (100 tû) ví l·i suÊt 10%/n¨m. Khi l·i suÊt thÞ trêng thay dæi ( t¨ng hoÆc gi¶m) , th× kho¶n tiÒn nµy ( 100tû )sÏ nhanh chãng chuyÓn sang l·i suÊt míi. Ngîc l¹i, ví kho¶n tiÕtkiÖm 3 n¨m, khi l·i suÊt thÞ tr¬ng thay ®æi, chØ mét phÇn nhá s¾p ®Õn h¹n, hoÆc míi göi cã kh¶ n¨ng chuyÓn sang l·i suÊt míi. Do ng©n hµng sö dông l·i suÊt cè dÞnh ®· t¹o ra c¸c t×a s¶n vµ nguån kÐm nh¹yc¶m víi l·i suÊt. Ng©n hµng cã khe hë d¬ng nÕu t¸i s¶n nh¹y c¶m lín h¬nnguån nh¹y c¶m (k× h¹n huy ®éng dµi h¬n sö dông). 2.2 Sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ tr¬ng ngoµi dù kiÕn:
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. L·i suÊt thÞ trêng thêng xuyªnthay ®«Ø . Ng©n hµng lu«n nghªn cøu vµ dù b¸o l·i suÊt. Tuy nhiªn , trong nhiÒu trêng hîp ng©n hµng kh«ng thÎ dù b¸o chÝnh x¸c møc ®é thay ®æi cña l·i suÊt. NÕu ng©n hµng duy tr× Khe hë l·i suÊt d¬ng: -Khi l·i suÊt trªn thÞ trêng t¨ng, chªnhlÕch l·i suÊt t¨ng; -Khi l·i suÊt trªn thÞ trêng gi¶m, chªnh lÕch l·i suÊt gi¶m; NÕu ng©n hang duy tr× Khe há l·i suÊt ©m: -Khi l·i suÊt trªn thÞ trêng t¨ng, chªnh lÖch l·i suÊt gi¶m; -Khi l·i suÊt trªn thÞ trêng gi¶m, chªnh lÖch l·i suÊt t¨ng; 3 C¸c nh©n tè ph¶n ¸nh rñi ro l·i suÊt: 3.1 Khe hë l·i suÊt ( interest rate gap) C¸c nhµ qu¶n lý ng©n hµng ®· dïng khe hë l·i suÊt (interest rate gap) nh lµ chØ tiªu ®o kh¶ n¨ng thu nhwpj gi¶m khi l·i suÊt thay ®æi. Khe hë l·i suÊt h×nh thµnh do chªnh lÖch tµi s¶n vµ nguån nh¹yc¶m. Cã nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng tíi quy m« cña nguån vµ t¸i s¶n nh¹y c¶m: -Nhu cÇu vÒ k× h¹n cña ngêi sö dông; -Kh¶ n¨ng vÒk× h¹n cña ngêi göi vµ cho vay; -ChuyÓn ho¸n k× h¹n cña ngån. Sù khcs biÖt vÒ k× h¹n cña nguån vµ tµi s¶n lµ tÊt yÕu. KÞ h¹n ®Ó ph©n lo¹i tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m kh«ng ph¶i lµ kÞ h¹n danh nghÜa mµ lµ k× h¹n tµi s¶n vµ nguån ®îc x¸c ®Þnh l¹i l·i suÊt. VÝ dô, mét nguån tiÒn huy ®éng 2 n¨m, víi l·i suÊt 10%/n¨m, song ®· duy tr× ®îc 1 n¨m 10 th¸ng. VËy vµo thêi ®iÓm tÝnh to¸n , nguån nµy chØ cßn 2 th¸ng lµ ®Õn h¹n. NÕu l·i suÊt thÞ trêng thay ®æi , nguån nµy sÏ ®îc ®Æt l¹i gi¸ ( x¸c ®Þnh l·i l·i suÊt ). Ng©n hµng khã vµ kh«ng cÇn thiÕt duy tr× sù phï hîp tuyÖt ®èi vÒ k× h¹n gi÷a c¸c nguån vµ c¸c loaÞ tµi s¶n kh¸c nhau trong mäi thêi k× . Tríc hÕt, k× h¹n trªn thêng lµ dokhchs hµng ®i vay vµ göi tiÒn quýet ssÞnh. Thø hai, sù thay ®æi cña c¸c lo¹i l·i suÊt rÊt kh¸c nhau vµ møc ®é nh¹y c¶m cña nguån vµ tµi s¶n ®èi víi l·i suÊt còng khcs nhau. Thø ba, sù kh¸c biÖt vÒ nguån vµ tµi s¶n nh¹y c¶m cã kthÓ t¹o thu nhËp cao h¬n cho ng©n hµng. Khhi duy tr× khe hë nh¹y c¶m kh¸c kh«ng, nÕu l·i suÊt thay ®æi theo híng phï hîp, thu nhËp cña ng©n hµng sÏ t¨ng.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Gi¶ sö l·i suÊt thay ®æi víi møc ®é nµo ®ã kh«ng cã lîicho ng©n hµng, møc ®é gi¶m thu nhËp tõ l·i cña ng©n hµng sÏ tû lÖ thuËn víi quy m« khe hë l·i suÊt. 3.2 Sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ trêng -Trong trêng hîp ng©n hµng ®ang duy tr× khe hë l·i suÊt d¬ng, tøc lµ ng©n hµng dù ®o¸n l·i suÊt sÏ t¨ng. NÕu l·i suÊt tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m cïng t¨ng nh nhau, ng©n hµng sÏ cã lîi; nÕu chóng gi¶m xuèng víi cïng møc ®éi, chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hang sÏ gi¶m, lµm gi¶m thu nhËp tõ l·i suÊt. -Trong trêng hîp ng©n hµng ®ang duy tr× khe hë l·i suÊt ©m tøc lµ ng©n hµng dù ®o¸n l·i suÊt sÏ gi¶m. NÕu l·i suÊt tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m l¹i tang víi cïng møc ®é, chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng srx gi¶m, lµm gi¶m thu nhËp tõ l·i suÊt. Nh vËy, tr¹ng th¸i tµi s¶n vµ ngußn ( t¹o nªn khe hë l·i suÊt ) kh«ng ph¶i lµ yÕu tè duy nhÊt g©y nªn ruØ ro l·i suÊt. Tr¹ng th¸i trªn ®îc kÕt hîp víi thay ®æi cña l·i suÊt ngoµi mong muèn cña nhµ qu¶n lÝ ng©n hµng sÏ g©y nªn rñi ro l·i suÊt. Do kh¶ n¨ng dù ®o¸n thay ®æi l·i suÊt lµ cã h¹n tríc thay ®æi cña m«i trêng kinh doang, khe hë l·i suÊt trë thµnh yÕu tè ®o rñi ro l·i suÊttiÒm n¨ng. NÕu khe hë l·i suÊt cµng lín rñi ro còng cµng lín. VÝ dô: Mét ng©n hµng ®ang cã tr¹ng th¸i nh¹y c¶m víi l·i suÊt nh sau ( sè d b×nh qu©n trong k× , ®¬n vÞ tû ®ång, l·i suÊt b×nh qu©n %/ k×): Tµi s¶n Sè L·i Nguån Sè L·i suÊt d suÊt d Tµi s¶n nh¹ c¶m 80 5 Nguån nh¹y c¶m 120 4 Tµi s¶n kÐm nh¹y c¶m 120 7 Nguån kÐm nh¹y c¶m 80 6 Chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng trong k×: (80x5%+120x4%-80x6%)x100 =1,4% 200 (sè tuyÖt ®èi lµ 2,8) NÕu l·i suÊt thÞ tr¬ng t¨ng thªm 1%,chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng: (80x6%+120x7%-120x5%-80x6%)x100 =1,2% (gi¶m 0,2%) 200 (sè tuyÖt ®èi lµ 2.4%) Khe hë nh¹y c¶m 80-120 = -40
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. VËy tõ khe hë nh¹y c¶m ta cã thÓ dù ®o¸n tæn thÊt khi l·i suÊt thay ®æi : Thu nhËp tõ l·i gi¶m (-) =Khe hë xMøc gia tang HoÆc t¨ng (+) nh¹y c¶m cña l·i suÊt Tõ vÝ dô trªn ta cã : Thu nhËp tõ l·i gi¶m (-)=-40 x 1% =- 0,4 (®¬n vÞ). Chªnh lÖch l·i suÊt gi¶m ( -) = khe hë nh¹y c¶m x Møc gia tang cña l·i suÊt HoÆc t¨ng (+) Tæng tµi s¶n sinh lêi =- 0,4 x100 =0,2% 200 3.3 C¸c diÔn biÕn cña rñi ro l·i suÊt 3.3.1 L·i suÊt thay ®æi kh«ng cïng møc ®é §Ó thÊy ¶nh hëng cña tr¹ng th¸i tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m ®èi víi rñi ro l·i suÊt, chóng ta gi¶ ®Þnh l·i suÊt nguån vµ tµi s¶n nh¹y c¶m thay ®æi víi cïng møc ®é. Song trªn thùc tÕ, c¸c møc l·i suÊt thay ®æi kh¸c nhau. Sù thay ®æi l·i suÊt theoc¸c møc ®é kh¸cnhau còng g©y ra rñi ro l·i suÊt cho dï ®é lín vµ dÊu cu¶ khe hë l·i suÊt nh thÕ nµo. VÝ dô: vÒ mét ng©n hµng víi sè d binh qu©n k×, l·i suÊt b×nh qu©n : L·i Nguån Sè L·i Tµi s¶n Sè d suÊt d suÊt Tµi s¶n nh¹y c¶m 80 Nguån nh¹y c¶m 120 Trong ®ã: Trong ®ã: -Chøng kho¸n ng¾n h¹n 20 4 -TiÒn göi thanh to¸n 30 3 -TiÒn göi t¹i c¸c NH 10 2 -TiÒn göi cã k× h¹n ng¾n 30 4 -Cho vay ng¾n h¹n 50 6 -TiÕt kiÖm ng¾n 60 5 Tµi s¶n kÐm nh¹y c¶m 120 7 Nguån kÐm nh¹y c¶m 80 6 HiÖn t¹i, chªnh lÖch thu chi tõ l·i cña ng©n hµng lµ : 20 x 4% +10 x 2% +50 x 6% +120 x7% - 30 x3% -30 x4%- 60 x5% -80 x 6% = 2,5 Chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng lµ : 2,5 x100 =1,25% 200
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. khi l·i suÊt t¨ng cïng møc ®é, do khe hë l·i suÊt ©m, thu nhËp tõ l·i sÏ gi¶m. Song nÕu møc l·i suÊt thay ®æi kh«ng gièng nhau th× tæn thÊt cã thÓ rÊt lín,hoÆc ngîc l¹i ng©n hµng cã thÓ ®îc lîi. Gi¶ sö l·i suÊt thÞ trêng dù tÝnh thay ®æi nh sau : +Chøng kho¸n ng¾n h¹n t¨ng thªm 0.3%; +TiÒn göi t¹i c¸c ng©n hµng t¨ng thªm 0,2%; +Cho vay ng¾n h¹n t¨ng thªm 0,8%; +T^iÒn göi thanh to¸n t¨ng thªm 0,3%; +TiÒn göi cã k× h¹n ng¾n t¨ng thªm 0,6%; +TiÒn göi tiÕt kiÖm ng¾n t¨ng thªm 0,9%; VËy chªnh lÖch thu chi tõ l·i dù tÝnh trong k× tíi cña ng©n hµng lµ : 20 x4,3% +10 x 2,2% +50 x6,8% +120 x 7% -30 x3,3% -30 x4,6% -60 x 5,9% -80 x 6% =2,17 Chªnh lÖch l·i suÊt dù tÝnh cña ng©n hµng lµ : 2,17 x100 =1,085% 200 (§Ó ®¬ngi¶n trong tÝnh to¸n,gi¶ sö qui m«, cÊu tróc cña tµi s¶n kh«ng ®æi ). 3.3.2 Møc ®é nh¹y c¶m l·i suÊt -K× h¹n nguån vµ tµi s¶n quyÕt ®Þnh ®é lín cña khe hë l·i suÊt. §Ó ®¬n gi¶n, ta gi¶ ®Þnh c¸c tµi s¶n vµ nguån ng¾n h¹n ( tõ 12 th¸ng tröo xuèng ) lµ nh¹y c¶m l·i suÊt ( møc ddé nh¹y c¶m nh nhau ). Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ c¸ck× h¹n kh¸c nhau sÏ cã møc nh¹y c¶m l·i suÊt kh¸c nhau. TiÒn göi t¹i ng©n hµng Nhµ níc, tiÒn göi thanh to¸n lµ t× s¶n vµ nguån cã møc ®é nh¹y c¶m lín nhÊt.TiÒn göi tiÕtkiÖm 9 th¸ng ( sau 9 th¸ng míi ®Æt gi¸ l¹i ) cã møc ®é nh¹y c¶m thÊp h¬n tiÒn tiÕt kiÖm lo¹i 12 th¸ng . Nguån 12 th¸ng cã thÓ chuyÓn thµnh tµi s¶n k× h¹n 2 th¸ng vµ 24 th¸ng ®Ó t¹o ra khe hë l·i suÊt b»ng kh«ng. Khil·i suÊt thay ®æi trong mét kho¶ng thêigian dù tÝnh,tû lÖ c¸c tµi s¶n vµ ngußn nh¹y c¶m ®îc ®Æt gi¸ l¹i còng kh¸c nhau. VÝ dô, khi l·i suÊt t¨ng, 100%tiÒn göi thanh to¸n®îcchuyÓn sang l·i suÊt míi chØ trong vßng mét ngµy, trong khi®ã chØ mét phÇn tiÒn göi 3 th¸ng ®îc chuyÓn sang l·i suÊt míi trong vßng mét th¸ng… Do vËy, nhµ qu¶n lÝ cÇn kÕt hîp qui m« vµ k× h¹n c¸ biÖtcña tõng l×a tµi s¶n vµ nguån ®Ó tÝnh k× hanh trung b×nh cña tµi s¶n vµ nguån, nghiªncøu møc®é nh¹y c¶m cña chóng ®èi víi l·i suÊt.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. -Nguån vµ tµi s¶n cã k× h¹n trªn 1 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh ®îc coi lµ kÐm nh¹y c¶m víi l·i suÊt. Song møc ssé nh¹y c¶m cña mçi lo¹i còng kh¸c nhauvµ ®Òu t¸c ®ängtíikhe hë l¸iuÊt. -Mét nguån huy ®éng 3 n¨m ®Ó cho vay 3 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh th× kh«ng cã rñi ro l·i suÊt . Ty nhiªn, trªn thùctÕ, nhiÒu doanh nghiÖp vay lín cã quyÒnthay l·i suÊt khi l·i suÊt trªn thØtêng gi¶m. C¸c doanh nghiÖp nµy cãthÓ tr¶ tríc h¹n,vay ng©n hµng kh¸c ®Ó tr¶, tho¶ thuËn l¹i víi ng©n hµng ®Ó gi¶m l·i suÊt ghØtong hîp ®ång… Khi t×nh tr¹ng chovay trë nªnkhã kh©n, c¸c ng©n hµng buéc ph¶i chÊp nhËn yªu cÇu cñakh¸ch . Thùc tÕ nµy t¹o ra tæn thÊtcho ng©n hµng. 4.Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh rñi ro l·i suÊt 4.1. Ph©n tÝch kho¶ng c¸ch: Ph©n tÝch kho¶ng c¸ch lµ chªnh lÖch gi÷a tæng sè tµi s¶n cã lo¹i nh¹y c¶m víi l·i suÊt vf tæng sè tµi s¶n nî lo¹i nh¹y c¶m víi laÜ suÊt. Ch¼ng h¹n, nh×n vµo b¶ng c©n®èi tµi s¶n cña ng©n hµng th¬ng m¹i nh thÝ dô trªn ta cã kho¶ng c¸ch lµ 30-50+-20. B»ng c¸ch nh©n kho¶ng víi thay ®æi l·i suÊt, chóng ta cã kkÕt qu¶ ®èi víi lîi nhuËn cña ng©n hµng : khi l·i su©tsuaats t¨ng 5%l¬Þi nhuËn ng©n hµng thay ®æi –5% x(-20)=-1 triÖu ®ång; khi l·i suÊt gi¶m 5% , lîi nhuËn ng©n hµng thay ®æi -5%x (-20)=+1 triÖu ®ång. ThuËn l lîi cña ph¬ng ph¸p nµy lµ rÊt ®¬n gi¶n , chóng ta dÔ dµng thÊy ®ícmøc ®é ruiro cña ng©n hµng tríc rñi ro l·i suÊt. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ ta thÊy kho«ng ph¶i tÊt c¶ tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî cña ng©n hµng cã cïng mét kú h¹n thanh to¸n. Bëi v× dotÝnh chÊt ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ gÆp nhiÒu rñi ro nªnng©n hµng ph¶i ®a d¹ng ho¸ nhngx kho¶n môc tµi s¶n cã, ®ång thêi còng do viÖc huy ®oäng vèn cña ng©n hµng thêng mang tÝnh bÞ ®éng nªnnh÷ng kho¶n môc tµi cã vµ tµi s¶n nî cã cïng kú h¹n thanh to¸n. Nh vËy ®Ó lîng ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c hon rñi ro l·i suÊt th× ta sö dngj ph¬ng ph¸p gäi lµ ph©n tÝch kho¶ng thêi gian tån t¹i 4.2Ph©n tÝch kho¶ng thêi gian tån t¹i Ph©n tÝch kho¶ng thêi gian tån t¹i d¹ trªn kh¸i niÖm vÒ kho¶ng thêi gian tån t¹i cña Macaulay, nã lîng ®Þnh kho¶ng thêi gian sèng trung b×nh cña
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®ång tiÒn thanh to¸n cña mét chøng kho¸n . VÒ mÆt ®¹i sè häc, kho¶ng thêi gian tån t¹i cña Macaulay ®îc ®Þnh nghÜa lµ : N x Cp /(1 i) 1 D= N CP /(1 i) 1 Trong ®ã T= thêi gian tÝnh ®Õn lóc viÖc thanh to¸n tiÒn mÆt ®îc thùc hiÖn. CP = thanh to¸n tiÒn mÆt ( l·i = gèc ) t¹i thêi ®iÓm Ti = l·i suÊt; N = thêi gian ®Õn khi m·n h¹nh cña chøng kho¸n nµy : Kho¶ng thêi gian tån t¹i lµ mét kh¸i niÖm rÊt h÷u Ých v× nã mang l¹i mét xÊp xØ tèt tÝnh nh¹y c¶m cña gi¸ trÞ thÞ trêng cña mét chøng kho¸n ®è víi mét thay ®æi vÒ l·i suÊt cña nãl. Thay ®æi tÝnh b»ng phÇn tr¨m vÒ gi¸ trÞthÞ trêng cña chøng kho¸n thay ®æi phÇn tr¨m vÒ l·i suÊt kho¶ng thêi gian tån t¶itong n¨m . Sù ph©n tÝch kho¶ng thêi giantån tµi kiªn quan ®Õn viÕco s¸nh kho¶ng thêi gian tån t¹i trung binhf cña nh÷ng tµi si¶n nî cña ng©n hµng ®ã Quany l·i víi b¶ng c©n ®èi ta× s¶n cña ng©ng hµng th¬ng m¹i A, gi¶ sö kho¶ng thêi giantån tÞa dèi tµi s¶n cña ng©n hµng th¬ng m¹i A , gi¶ sö kho¶ng thêi gian tån t¹i trung b×nh cña nh÷ng tµi s¶n cñanã lµ 6 n¨m, (Tøc lµ thêi tian sonãng trungb×nh cña dong thanh to¸n lµ 6 n¨m _ khong¶ thêi gian tån t¹i trung b×nh cña nh÷ng tµi s¶n nî cña nã lµ 3 n¨m . khi l·i suÊt t¨ng 5% , gi¸ trÞ thÞ tr¬ng cña nh÷ng tµi s¶n cã cña nã gi¶m ®i 5% 6=30%, trong khi ®ã gi¸ trÞ thØtêng cña nh÷nh tµi s¶n nî cña nã gi¶m ®i 5%*3=15%. KÕt qu¶ lµ gi¸ trÞ rßng ( gi¸ trÞ thÞ tr¬ng cña nh÷ng tµi s¶n cã trõ ®Þ tµi s¶n nîtµi s¶n nî )®· gi¶m (30%-15%=15%)cña tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ban ®Çu . kÕt qu¶ nµy còng cã thÓ ®îc tÝnh trùc tiÕp h¬n nh lµ : [ -thay ®æi %vÒ l·i suÊt ]*[kháng thêi gian tån t¹i cña c¸c t×a s¶n cã trõ ®i khong¶ thêi gian tån t×a cua rc¸c tµi s¶n nî ] tøc lµ -15% =-5% (6-3). T¬ng tù khi l·i suÊt gi¶m 5% sÏ lµm t¨ng gÝ trÞ rßng cña ng©n hµng lªn 15% tæng gi¸ trÞ t×a s¶n cã [-(5%)*(6-3)=15%]. 5 M« h×nh ®o lêng rñi ro l·i suÊt 5.1M« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n VÝ dô vÒ m« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Gi¶ sö ng©n hµng gi÷ mét tr¸i phiÕu kú h¹n ®Õn h¹n lµ mét n¨m, møc lîi tøc kh«ng ®æi lµ 10% n¨m (C), mÖnh gi¸ tr¸i phiÕu ®îc thanh to¸n khi ®Õn h¹n lµ 100 USA (F), møc l·i suÊt ®Õn h¹n mét n¨m hiÖn hµnh cña thÞ trêng lµ 10% n¨m (R), gi¸ tr¸i phiÕu lµ PB. P1B = F + C/(1+R) = (100 + 10% x 100)/ (1+10%) = 100 Khi l·i suÊt thÞ trêng t¨ng ngay lËp tøc tõ 10% ®Õn 11, gi¸ thÞ trêng cña tr¸i phiÕu gi¶m. P1B = F + C/(1+R) = (100 + 10% x 100)/(1+11%) = 99,1 VËy ng©n hµng ph¶i chÞu tæn thÊt tµi s¶n lµ 0,9 USD trªn 100USD gi¸ trÞ ghi sæ. Gäi AP1 lµ tØ lÖ % tæn thÊt tµi s¶n. AP1 = 99,1 - 100 = - 0,9% AP1/AR = -0,9%/0,01 = -0,9 < 0 Khi l·i suÊt thÞ trêng t¨ng th× gi¸ trÞ cña chøng kho¸n cã thu nhËp cè ®Þnh gi¶m. NÕu tr¸i phiÕu cã kú h¹n ®Õn kú 2 n¨m, c¸c yÕu tè kh¸c nh trªn. Tríc khi l·i suÊt thÞ trêng t¨ng: P2B = 10% x 100/(1+10%)1 + 100 (1+10%)/ (1+11%)2 = 98,28 Khi l·i suÊt thÞ trêng t¨ng ngay lËp tøc tõ 10% lªn 11% P2B = 10% x 100/(1+11%)1 + 100 (1+11%)/ (1+10%)2 = 100 AP2 =98,29 - 100 = 1,71% AP2 - AP1 = -1,71% - (-0,9%) = -0,81% Møc gi¶m gi¸ cña tr¸i phiÕu cã kú h¹n 2 n¨m nhiÒu h¬n lµ tr¸i phiÕu cã kú h¹n 1 n¨m. T¬ng tù ®èi víi tr¸i phiÕu cã kú h¹n 3 n¨m, khi l·i suÊt thÞ trêng t¨ng tõ 10% lªn 11%, gi¸ cña nã sÏ gi¶m -2,24% vµ do ®ã: AP3 - AP2 = 2,24% - (-1,71%) = -0,73% -0,73%) < -0,81% NÕu kú h¹n cña tµi s¶n cµng dµi th× møc ®é thiÖt h¹i tµi s¶n tuyÖt ®èi t¨ng lªn, nhng tØ lÖ % thiÖt h¹i gi¶m dÇn. M« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n ®èi víi mét danh môc tµi s¶n Víi kÕt luËn trªn chóng ta më réng m« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n ®èi víi mét danh môc tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî. Gäi MA lµ kú h¹n ®Õn h¹n trung b×nh cña danh môc tµi s¶n cã, ML lµ kú h¹n ®Õn h¹n trung b×nh cña danh môc tµi s¶n nî, ta cã: MA = WA1MA1 + WA2MA2 + WA3MA3 + ... + WAnMAn ML = WL1ML1 + WL2ML2 + WL3ML3 + ... + WLnMLn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trong ®ã WAj lµ tû träng cña tµi s¶n cã j, gi¸ trÞ tµi s¶n tÝnh theo gi¸ trÞ thÞ trêng (kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ ghi sæ), vµ ta cã: n W 1 AJ j 1 n W 1 LJ j 1 WLJ lµ tØ träng cña tµi s¶n nî, ®îc biÓu thÞ b»ng gi¸ trÞ thÞ trêng, vµ: ¶nh hëng cña l·i xuÊt lªn b¶ng c©n ®èi tµi s¶n lµ phô thuéc vµo: + Møc ®é chªnh lÖch MA - ML + TÝnh chÊt cña MA - ML lµ lín h¬n, b»ng hoÆc nhá h¬n 0. 5.2. M« h×nh thêi lîng (thiÕu) VÝ dô m« h×nh thêi lîng Chóng ta vÉn xem xÐt vÝ dô nh trªn. CF (Cash Flow) lµ lîng tiÒn thu vÒ tõ kho¶n tÝn dông. Luång tiÒn cña kho¶n tÝn dông 1 n¨m. 1/2 n¨m 1 n¨m CF1/2 = 57,5 triÖu CF1 = 53,75 triÖu §Ó cã thÓ tÝnh thêi lîng (durasion) c¶ 2 luång tiÒn CF1/2 vµ CF1 ta ph¶i quy gi¸ trÞ cña chóng vÒ cïng 1 thêi ®iÓm, ®ã lµ thêi ®iÓm 0, ta cã: PV1/2 = 57,5/(1+ 15% x 1/2)1 = 53,49 tr CF12 = 57,5 PV1 = 53,75/(1+ 15% x 1/2)1 = 46,51 tr CF1 = 53,75 PV1/2 + PV 1 = 100 triÖu §Ó tÝnh ®îc thêi lîng cña 2 luång tiÒn nµy, ta tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña luång tiÒn, tû träng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña CF1/2 t¹i thêi ®iÓm t = 1/2 n¨m vµ CF1 t¹i thêi ®iÓm t = 1 n¨m. Gäi X lµ tØ träng X1/2 = PV 1/2/(PV1/2 + PV 1) = 53,49/100 = 53,49% X1 = PV1/(PV1/2 + PV1) = 46,51/100 = 46,51% X1/2 + X = 1 Thêi lîng D cña kho¶n tÝn dông DL = 1/2 * X1/2 * X 1 = 1/2 * 0,5349 + 1 * 0,4651 = 0,7326 n¨m Nh vËy trong khi kú h¹n cña kho¶n tÝn dông lµ 1 n¨m th× thêi lîng cña nã chØ lµ 0,7326 n¨m.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TÝnh thêi lîng cña chøng chØ tiÒn göi cã kú h¹n 1 n¨m. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña CF1 lµ PV1 = CF1/(1+15%) = 115/1,15 = 100 X1 = PV1 /PV1 = 1 DD = X1 * 1 = 1 n¨m M« h×nh thêi lîng ®èi víi mét danh môc tµi s¶n: DA = X1AD1A + X2AD2A + ... + XnADnA DL = X1LD1L + X2LD2L + ... + XnLDnL DA lµ thêi lîng cña toµn bé tµi s¶n cã DL lµ toµn bé tµi s¶n nî X1A + X2A + ... XnA = 1 X1L + X2L + ... XnL = 1 Xi biÓu thÞ tû träng. Di biÓu thÞ thêi lîng cña tµi s¶n mét trong tµi s¶n cã hoÆc tµi s¶n nî. 5.3 M« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i Néi dung cña m« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i lµ viÖc ph©n tÝch c¸clång tiªn dùa trªn nguyªn t¾c gi¸ trÞ ghiØ nh»m x¸c ®Þnh chªnh lÕch gi÷a l·i suÊt thu ®îc tõ t×a s¶n cã vµ l·i suÊt thanh to¸n chovèn huy ®éng sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh . §Ó sö dông m« h×nh nµy, tríc hÕt toµn tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî cña ng©n h¸ngÏ ®îc ph©n thµnh c¸c nhãm tµi s¶n nh¹y c¶m víi l·i suÊt theoc¸c møc kú h¹n, tÝnh trªnc¬ së thêi h¹n cßn l¹i cña tµi s¶n. C¬ së ph©nlo¹i dùa vµo møc ®é biÕn ®éng cña thu nhËp tõ l·i suÊt ( ®èi víi tµi s¶n cã ) vµ chi phÝ tr¶ l·i( ®èi víi tµi s¶n Nî ) khi l·i suÊt thØtêng cã sùthay ®æi. . HiÖnnay m« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i ®ang ®îc ¸p dông ëe Mü, Quü dù tr÷ liªnbang Mü yªu cÇu c¸c ng©n hµng Mü ph¶i b¸p c¸o ®Þnh kú hµng quý chªnh lechcj g÷a tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nîtheoc¸c kú h¹n sau: 1. Kú h¹n ®Õn mét ngµy . 2. Tªn mét ngµy ®Õn 3 th¸ng. 3. Trªn 3 th¸ng ®Õn 6 th¸ng 4. Tren 6 th¸ng ®Õn 1 n¨m 5. Trªn mét n¨m ®Õn 5 n¨m 6. Trªn 5 n¨m Gi¶ sö t¹i mét ng©n hµng cña Mü cã c¬ cÊu tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî ®îc ph©n thµnh 5 nhãm theo kú h¹n nh sau: Tµi s¶n Tµi s¶n Nî Chªnh lÖch TT Kú h¹n Cã 1 1ngµy 30 40 -10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2 Trªn 1 ngµy ®Õn 90 ngµy 40 60 -20 3 Trªn 90 ngµy ®Õn 180ngµy 90 110 -20 4 Trªn 180ngµy ®Õn 360 ngµy 100 70 +30 5 Trªn 360ngµy ®Õn 5 n¨m 60 40 +20 Céng 320 320 0 Theo b¶ng trªn, chªnh lÖch cña nhãm tµi s¶n cã kú h¹n 1 ngµy lµ -10triÖu USD nªn nhãm tµi s¶n ®ã sÏ ®îc ®Þnh gi¸ lµi ngay trong khi l·i suÊt thay ®æi . Nh÷ng tµi s¶n ®îc ®Þnh gi¸ l¹i hµng ngµy thêng lµ nh÷ng kho¶n tiÒn göi vµ tiÒnvay trªn thÞ troõng liªn ng©n hµng. Trong trêng hîp trªn, nÕu l·i suÊt qua ®ªm t¨ng th× thu nhËp rßng tõ l·i suÊt dÏ gi¶mv×ng©n hµng cã tµi s¶n Nî nh¹y c¶m víi l·i suÊt lín h¬n tµi s¶n cã cã cïng kú h¹n mét ngµy . Nh vËy, cã thÓ x¸c ®Þnhmøc ®é gi¶m thu nhËp l·i rßng cña ng©n hµng khi l·i uÊt thay ®æi theom« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i nh sau: NIIi = GAPi x Ri GAPi =RSAi -RSLi Trong ®ã: NIIi : sù thay ®æi thu nhÈpßng tõ l·i suÊt cña nhãm ta× s¶n i Ri : Møc thay ®æi l·i suÊt cña nhãm i GAPi : Chªnh lÖch tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî cña nhãm i RSAi : Sè d tµi s¶n Cã nhãm i RSLi : Sè d tµi s¶n Nînhãm i Cã thÓ thÊy r»ng, ë ng©nhµng trªn, ®èi víi nhãm thø nhÊt ( i =1): GAP1=RSA1-RSL1=30 –40 =-10 NÕu l·i suÊt qua ®ªmt¨ng 1%th× møc thay ®æi thu nhËp rßng tõ l·i suÊt cña nhãm 1 trong métn¨m t¬isÏ lµ : NII1 =(-10) x0,01 = -0,1( triÖu USD) Ng©n hµng cã thÓ tÝnh to¸n chªnh lÖch tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî nhµy c¶m víi l·i suÊt theoph¬ng ph¸p tÝch luü , ®îcøng dông phæ biÕn nhÊt lµ ®Õn 12 th¸ng. Theo vÝdj tõ b¶ng trªn th× chªnh lÖch tÝch luü ®Ðn 12 th¸ng cña ng©nhµng , tøc lµ chªnh lÖch tµi s¶n cã vµ tµi s¶n Nî nh¹y c¶m víi l·i suÊt trong kú h¹n 1 n¨m ®îc tÝnh nh sau : CGAP =(-10) +(-20) +(-20) +30 = -20 triÖu USD NÕu tû lÖ thay ®æil·i suÊt trung b×nh ®èi víi tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî (R ) lµ 1% th× m« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i cho biÕtmøc thay ®æi thu nhËp l·i suÊt rßng trong n¨mtíi cña ng©n hµng trªnlµ :
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NII = CGAP x R = (-20) x 0,01 = -0,2tr USD Theo m« h×nh trªncã thÓ thÊy r»ng, khi tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî nh¹y c¶m víi l·i suÊt cña ng©n hµng coswj chªnh lÖch , ngan hµng lu«n ®øng tríc nguy c¬ rñi ro l·i suÊtm«ic khi l·i suÊt biÕn ®éng. ¶nh hëng cña sù thay ®æi l·i suÊt ®Õnthu nhËp rßng cña ng©n hµng ®îc tãm t¾t nh sau: GAP Sù thay ®æi l·i suÊt Sù thay ®æi thu nhËp rßng >0 T¨ng T¨ng >0 Gi¶m Gi¶m
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n¨ngqu¶n lý Nhµ níc vÒho¹t ®éng ng©nhµng ®Õn c¸c NHTM vµ c¸c TCTD khacs. -CÇn thay ®æi ph¬ng ph¸pthèng kª t¹i c¸c NHTM ®Ó ng©n hµng cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc nhanh chãng th¬× h¹ncßn l¹i cña toµnbé tµi s¶n cã vµ t¸Øan Nî trªn b¶ng c©n®èi tµi s¶n cña ng©n hµng. -T¹ic¸c NHTMcÇn thiÐt lËp bé ph©n chuyªn tr¸ch vÒqu¶n lý rñi á l·i suÊt ®Ó thùc hiªnc¸c c«ng viÖc : dù b¸o thay ®æi l·i suÊt thi trêng, ®o lêng rñi ro l·i suÊt , nghiªncø c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro vµ ®a ra c¸cyªu cÇu cô thÓ cho c¸cbé ph©n t¸c nghiÖpp trong ng©nhµng ®Ó thùc hiªniªn ph¸p phßng ngõa rui ro… -NHNNcÇn x©y dùng mét hÖ thèng chØ tiªu kiÓm tra vµ thùc hiªntét c«ng t¸c thanh tra gi¸m s¸t vÒ thùc tÕ qu¶n lý rñi ro l·i suÊt t¹i c¸c NHTM
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch¬ng 2: Mét sè rñi ro l·i suÊt c¬ b¶n trong hä¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam Nh chóng ta ®· biÕt, Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp , thùc hiÖn kinh doanh tiÒn tÖ vµ lam c¸c dÞch vô ng©n hµng, nªn gÆp kh¸ nhiÒu rñi ro. Mét trong sè c¸c rñi ro®ã lµ rñi á vÒ mÆt l·i suÊt. T×nh tr¹ng nµy ®ang næi lªn thêi gian qua khi chuyÓn sang thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt míi. Chóng ta cïng nhí l¹i, mét sù kiÖn quan träng trong ®iÒu hanh c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒntÖ ë níc ta tõ ®Çu n¨m 2002 ®Õn nay , ®ã lµ tõ ngµy 1-6-2002, ng©n hµng nhµ níc (NHNN) ViÖt Nam chÝnh thøc chuyÓn sang thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt tho¶ thuËn trong ho¹t ®éng tÝn dông th¬ng m¹i b»ng ®ång ViÖt nam cña Tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hang. Tho c¬ chÕ ®iÒu hµng míi nµy, c¸c Tæ chøc tÝn dông ®îoc quyÒn chñ ®éng x¸c ®Þnh l·i suÊt cho vay néi tÖ §ång ViÖt Nam ( VND _ trªn c¬ sá cung cÇu vèn trªn thÞ trêng vµ møc ®é tÝn nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng vay vµ c¸c ph¸p nh©n vµ c¸c c¸ nh©n trong níc, níc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn, hµng th¸ng NHNN vÉn tiÕp tôc c«ng bè l·i suÊt c¬ b¶n trªn c¬ së tham kh¶o møc l·i suÊt cho vay th¬ng m¹i ®èi víi kh¸ch hµng duy nhÊt cña nhãm c¸c tæchøc tÝn dông ( TCTD) ®îc lùa chän ®Ó c¸c TCTD tham kh¶o vµ ®Þnh híng l·i suÊt thÞ trîng. §ång thêi NHNN chñ ®éng¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó kiÓm s¸t biÕn ®éng l·i suÊt thÞ trîng ®¶m b¶o yeeu cÇu vµ môc tiªu cña chÝnh s¸c tiÒn tÖ trong tõng thêi kú. Nh÷ng y viÖt cña c¬ chÕ l·i suÊt tho¶ thu©n ®· ®îc ®Ò cËp, ®ã lµ: -Gi¶m sù canthiÖp hµnh chÝnh vÒ l·i suÊt cña NHNN ®oãi ví c¸c TCTD, -Hä ®îc quyÒn chñ ®oäng quy ®Þnh l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt hy ®éng vèn, - Kh¸ch hµng vµ ng©n hµng th¬ng m¹i ( NHTM) chñ ®éng quy ®inh l·i suÊt huy ®éng voãn - Kh¸ch hµng vµ ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM ) chñ ®éng tho¶ thu©n víi nhau vÒ l·i suÊt cho vay, … Vµ thùc tÕ thÞ trêng tiÒn tÖ trong nh÷ng th¸ng qua ®· s«i ®éng h¼n lªn. Tuy nhiªn quan sts vÒ vËn hµnh l·i suÊt tõ th¸ng 6 ®Õn nay cã thÓ thÊy nh÷ng m©u thuÉn vÒ l·i su¸at vµ nh÷ng rñi ro vÒ l·i suÊt c¸c NHTM ®ang vµ sÏ ph¶i ®èi ®Çu nh sau: 1. MÊt kh¸ch hµng do l·i suÊt cho vay cao.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kh«ng cã NHTMhay TCTD nµo cho vay víi l·i uts díi 0,63%/th¸ng, cho dï ®ã lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i nhµ níc ( NHTM NN) cho vay c¸c kh¸ch hµng tètnhÊt , møc l·i suÊt cho vay phæ biÕt trªn 0,75% / th¸ng , caonhÊt tíi 1.2%/th¸ng ( QTDND ) , l·i suÊt ®iÒu hoµ vèn trong heej thèng cña Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam tíi 0,72%/th¸ng, cho vay b×nh qu©n 0,95%/th¸ng : trong khi ®ã l·i suÊt c¬ b¶n doNHNN c«ng bè tong 4 th¸ng gÇn ®ay vÉn gi÷ nguyªn lµ 0,62%/th¸ng. Mµ theo qu ®Þnh cña NHNN, l·i suÊt c¬ b¶n la l·i suÊt cho vay c¸c kh¸ch hµngtè nh¸t cñ nhiÒu NHTM ®îc lùa chän, trong ®ã co¸ tÊt c¶ c¸c NHTM NN. VËy th× thùc tÕ lµ l·i suÊt c¬ b¶n giê ®ay ®îc dùa trªn c¬ së g× ? Bªn c¹nh ®ã ,l·i suÊt huy ®éng vèn cña c¸c TCTDkú h¹n tõ 6 th¸ng trë lªn ®Òu vît trªn 0,65%/th¸ng l·i suÊt ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n trªn 12 th¸ng cña hÇu hÕt c¸c NHtM ®Òu lªn tíi 0,7%/th¸ng, vît rÊt xa l·i suÊt c¬ b¶n cña NHNN, cµng cho thÊy l·i suÊt c¬ b¶n do NHNN gê ®ay kh«ng cã ý nghÜa,rÊt h×nh thøc vµ kh«ng cã ý nghÜa kinh tÕ cña nã ? ViÖc “tôt hËu” cña møc l·i uts c¬ b¶n do NHNN c«ng bè hiÖn nay tronh ®iÒu kiªn c¸c NHTMthùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt tho¶ thuËn , ®ã lf c¸c kh¸ch hµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶, doanh nghiªp nhµ níc cã quy m« lín, dù ¸n kh¶ thi.. thêng ®ßi NHtM phØ cho vay víi l·i suÊt thÊp nh møc l·i suÊtc¬ b¶n cña NHNN c«ng bè. T×nh h×nh nµy g©y nhiÒu khã kh¨ncho NHTM tho¶ thuËn l·i suÊt cho vay víi kh¸ch hµng trong ®iÒu kiÖn chi phÝ huy ®éng vèn cao, c¹nh tranh thu hót kh¸ch hµngtruyÒnthèng rÊt s«i ®éng. 2. Chªnh lÖch l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt ®Çu vµo thÊp : C¸c NHTMNN nhÊt lµ Ng©nhµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam vµ Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam , tríc ®©y lu«n cã l·i suÊt huy ®éng vèn thÊp nhÊt do m¹ng líi réng ë ®« thÞ vµ cã uy tÝn, thêng xuyªn thõa vèn, b¸n bu«n vèn trªnthÞ trêng tiÒn tÖ, lu«n chiÕm u thÕ tróng thÇu khèi lîng tr¸i phiÕu khob¹c rÊt lín. Song tõ ®Çu th¸ng 8-2002, Ng©n hµng ngo¹i th¬ng ®· ph¶i t¨ngl·i suÊt huy ®éng vèn lªn 0,66% - 0,68% / th¸ng, ngang b»ng vµ thËm chÝ cao h¬n l·i suÊt cïng lo¹i cña mét sè NHTM kh¸c. Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam tõ ®Çu th¸ng 9-2002, tung ra mét chiÕn dÞch huy ®éng vèn b¨ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu víi l·i suÊt trªn8,0%/nam, kÌm víi khuyÕn m¹i b»ng vËt chÊt. Møc l·i suÊt huy ®éng vèn cña Ng©n hµng No $PTNT, Ng©n hµng §T – PTcòng t¨ng cao t¬ng tù ho¹c tang cao h¬n, cao nhÊt tíi 0,7 0,72% /th¸ng. L·i suÊt huy ®éng vèn cña NHTMnµy t¬ng
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Luận văn thạc sỹ kinh tế: Rủi ro lãi suất trong hoạt động kinh doanh tại các ngân hàng TMCP Việt Nam - Thực trạng và giải pháp
103 p |
714
|
298
-
Đề tài: Rủi ro lãi suất
21 p |
352
|
92
-
Bài tập nhóm: Lãi suất và vấn đề quản trị rủi ro lãi suất
34 p |
305
|
74
-
Đề tài “Hạn chế rủi ro lãi suất trong hoạt động kinh doanh tại các ngân hàng thương mại”
31 p |
202
|
54
-
Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Quản lý rủi ro lãi suất tại hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam
0 p |
263
|
52
-
Tiểu luận: Lãi suất và vấn đề quản trị rủi ro lãi suất
38 p |
255
|
31
-
Bài tập cá nhân: Lãi suất và vấn đề quản trị rủi ro lãi suất
10 p |
251
|
30
-
Bài thuyết trình: Quản trị rủi ro lãi suất
43 p |
267
|
29
-
Luận văn tốt nghiệp: Quản trị rủi ro lãi suất tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, chi nhánh Đồng Nai - Dùng Cấm Hằng
130 p |
231
|
20
-
Khóa luận tốt nghiệp: Ứng dụng mô hình tái định giá để đo lường rủi ro lãi suất tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam -Vietinbank
84 p |
123
|
17
-
Khóa luận tốt nghiệp: Rủi ro lãi suất và phòng ngừa rủi ro lãi suất trong kinh doanh Ngân hàng
112 p |
113
|
16
-
Khóa luận tốt nghiệp: Ứng dụng các mô hình quản trị rủi ro lãi suất tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - Chi nhánh Bắc Sông Hương Thừa Thiên Huế
97 p |
92
|
12
-
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro lãi suất tại ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Trần Văn Lợi
122 p |
41
|
6
-
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro lãi suất tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á
85 p |
28
|
5
-
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro lãi suất tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam
80 p |
19
|
5
-
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro lãi suất tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam
103 p |
55
|
4
-
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro lãi suất tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
91 p |
44
|
3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn
