Đề thi HK 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2016 - THPT Trần Văn Năng

TRƯỜNG THPT TRẦN VĂN NĂNG<br /> NGƯỜI BIÊN SOẠN: THÁI VĂN NGỌC BÍCH<br /> SỐ ĐIỆN THOẠI: 01697.079.279<br /> ĐỀ THI HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016 – 2017<br /> MÔN NGỮ VĂN<br /> THỜI GIAN: 120 PHÚT<br /> I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN (3,0 điểm)<br /> Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu nêu bên dưới:<br /> Bên cạnh những bóng đen đầy ám ảnh là những vùng biển, những ánh trăng, những con<br /> thuyền trôi yên lành giữa không gian trong veo: “trời yên biển lặng” của họa sĩ Lê Thiết<br /> Cương mang đến cảm giác ấm áp, yên bình như ở nhà. Tại sao anh vẽ lành thế giữa không<br /> khí đang sôi sục thế nay? Vì tên của bức tranh là Trời yên biển lặng. Tôi vẽ cái hiền lành để<br /> nói về cái ác.<br /> Đào Hải Phong vẽ “Đèn nơi biển đảo” nhưng cũng gợi lên một cảm giác thân thuộc.<br /> Biển đảo của tôi sẽ khiến người xem thấy rằng nơi đó như quê của họ, để họ có ý thức giữ<br /> gìn, bảo vệ.<br /> Còn với Thành Chương, hai tác phẩm “Biển Đông” và “Nơi nước sạch biển xanh” là<br /> một cách họa sĩ gửi gắm tình yêu biển đảo của mình. Những gam màu tươi mới thay lời cho<br /> khát vọng hòa bình. Đất nước ta đã trải qua và đã trả giá kinh hoàng cho chiến tranh. Chiến<br /> tranh là điều không ai muốn. Chúng ta luôn có tình yêu và khát vọng hòa bình.<br /> (Theo Hà Hương, Báo Tuổi Trẻ, thứ năm ngày 19/6/2014)<br /> Câu 1/ (1.0 điểm). Theo em, đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? Nêu ngắn gọn thông điệp của<br /> mỗi họa sĩ qua tranh của họ.<br /> Câu 2/ (0.5 điểm). Phong cách ngôn ngữ chính trong đoạn văn là gì? Đoạn văn có sự kết<br /> hợp với phong cách ngôn ngữ khác nữa không?<br /> Câu 3/ (1.0 điểm). Hãy cho biết nghĩa của từ “lời” trong câu “những gam màu tươi mới<br /> thay lời cho khát vọng hòa bình”? từ “lời” đã được chuyển nghĩa theo phương thức nào?<br /> Câu 4/ (0.5 điểm). Nếu vẽ về biển đảo VN, em sẽ vẽ như thế nào? (Tên bức tranh, nội<br /> dung, màu sắc, ý tưởng…)<br /> II. LÀM VĂN (7,0 điểm)<br /> Câu 1: (2,0 điểm) Có ý kiến cho rằng: Không có điều vĩ đại nào trên đời đạt được mà thiếu<br /> đi sự tâm huyết.<br /> Anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bày tỏ suy nghĩ của mình về vấn<br /> đề trên.<br /> Câu 2: (5,0 điểm) Phân tích vẻ đẹp hình tượng người lái đò trong tùy bút Người lái đò Sông<br /> Đà của Nguyễn Tuân.<br /> …Hết…<br /> <br /> 1<br /> <br /> SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP<br /> TRƯỜNG THPT TRẦN VĂN NĂNG<br /> HƯỚNG DẪN CHẤM CHI TIẾT<br /> Phần Câu<br /> Nội dung<br /> I<br /> ĐỌC HIỂU<br /> Đoạn văn bàn về một cuộc triển lãm tranh về biển đảo quê hương.<br /> 1<br /> Thông điệp của mỗi họa sĩ được thể hiện rõ qua lời nói của họ.<br /> 2<br /> Phong cách ngôn ngữ báo chí. Tuy nhiên, nó hấp dẫn, thuyết phục<br /> khi tác giả kết hợp với phong cách ngôn ngữ chính luận và phong<br /> cách ngôn ngữ sinh hoạt<br /> Từ “lời” trong câu đã chuyển nghĩa theo phương thức ẩn dụ. Đó<br /> 3<br /> không phải là ngôn ngữ của con người mà là ngôn ngữ của màu sắc,<br /> của nghệ thuật.<br /> Học sinh có thể sáng tạo bằng nhiều cách khác nhau nhưng phải thể<br /> 4<br /> hiện được tình yêu biển đảo, mong ước hòa bình.<br /> II<br /> LÀM VĂN<br /> 1<br /> Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về ý kiến: “Không có điều<br /> vĩ đại nào trên đời đạt được mà thiếu đi sự tâm huyết”<br /> <br /> Điểm<br /> 3.0<br /> 1.0<br /> 0.5<br /> <br /> 1.0<br /> <br /> 0.5<br /> 7.0<br /> 2.0<br /> <br /> a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận: có đủ các phần giới thiệu 0.25<br /> vấn đề, triển khai vấn đề và kết thúc vấn đề<br /> b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: không có điều vĩ đại nào 0.25<br /> trên đời đạt được mà thiếu đi sự quyết tâm.<br /> c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các câu văn cụ thể; vận dụng tốt<br /> các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài<br /> học nhận thức và hành động.<br /> * Giải thích:<br /> 0.25<br /> – “Điều vĩ đại”: điều to lớn, có ý nghĩa lớn lao với con người; có<br /> thể là sự nghiệp, tình cảm, thành tựu,…<br /> – “Tâm huyết”: tập trung tuyệt đối về sức lực, tài sản, khả năng, đặc<br /> biệt là niềm đam mê cho một điều gì đó.<br /> – Ý nghĩa: Khẳng định vai trò của tâm huyết đối với những thành<br /> tựu có ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống.<br /> * Bàn luận: thí sinh có thể trình bày quan điểm cá nhân nhưng cần 0.5<br /> hợp lí, thuyết phục; dưới đây là một hướng giải quyết<br /> – Tâm huyết là động lực, niềm đam mê, ý chí vượt qua khó khăn; nó<br /> đem đến tình yêu, trách nhiệm, sự hy sinh vô bờ bến cho điều mà<br /> người ta theo đuổi, để đạt được kết quả tốt đẹp (dẫn chứng và phân<br /> tích dẫn chứng).<br /> – Những người đạt được sự vĩ đại đều là những người có tâm huyết.<br /> – Thiếu tâm huyết, người ta dễ nản lòng, vô trách nhiệm, hời hợt,<br /> hoài phí thời gian mà chẳng đem lại điều gì tốt đẹp, lớn lao.<br /> Mở rộng: Những người có tâm huyết nhưng có cách nhìn nhận<br /> không đúng cũng dễ dẫn đến thất bại. Người có tâm huyết cũng cần<br /> có một quá trình rèn luyện.<br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> – Phản đề: Bên cạnh ca ngợi những người say mê, tâm huyết, có<br /> tinh thần trách nhiệm trong học tập, lao động, cần phê phán những<br /> người hời hợt, dễ nản lòng, thiếu kiên trì, vượt khó. Tuy nhiên, tâm<br /> huyết phải đặt đúng chỗ, nếu không sẽ trở thành vô dụng, có khi góp<br /> phần làm nên cái xấu, cái ác, tổn hại đến xã hội.<br /> * Bài học nhận thức và hành động:<br /> – Nhận thức được tâm huyết xuất phát từ sự chân thành, hướng<br /> thiện, mục đích cao cả và thể hiện trong hành động thực tế mới góp<br /> phần làm nên những điều tốt đẹp.<br /> – Mỗi cá nhân cần sống có trách nhiệm, yêu thích và đam mê với<br /> công việc, xây dựng tâm huyết từ những điều nhỏ bé đến những việc<br /> lớn lao; bồi đắp sự tâm huyết ở mọi lứa tuổi, mọi hoàn cảnh,…<br /> d. Sáng tạo: có cách diễn đạt mới mẻ; thể hiện suy nghĩ sâu sắc về<br /> vấn đề nghị luận<br /> e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt<br /> câu.<br /> Phân tích vẻ đẹp người lái đò trong tác phẩm Người lái đò Sông<br /> Đà của Nguyễn Tuân.<br /> a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: có đủ các phần mở bài, thân<br /> bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề nghị luận; thân bài triển khai<br /> được vấn đề gồm nhiều luận điểm/đoạn văn; kết bài kết luận được<br /> vấn đề.<br /> b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: vẻ đẹp hình tượng người lái<br /> đò trong tác phẩm Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân.<br /> c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các<br /> thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng.<br /> * Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm:<br /> - Nguyễn Tuân là nhà văn suốt đời đi tìm cái đẹp, với phong cách tài<br /> hoa, uyên bác.<br /> - Người lái đò Sông Đà là tùy bút đặc sắc của Nguyễn Tuân được in<br /> trong tập Sông Đà tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật độc đáo của<br /> Nguyễn Tuân.<br /> * Phân tích vẻ đẹp hình tượng người lái đò:<br /> - Cùng với Sông Đà, người lái đò Sông Đà là hình tượng trung tâm,<br /> là cảm hứng chủ đạo của Nguyễn Tuân trong tùy bút Người lái đò<br /> Sông Đà. ở người lái đò Sông Đà có sự thống nhất hài hòa giữa sự<br /> mộc mạc, giản dị và phẩm chất tài hoa, nghệ sĩ.<br /> - Phẩm chất tài hoa của người lái đò Sông Đà được thể hiện trong<br /> cuộc chiến đấu sống còn với thác nước Sông Đà, “kẻ thù số một”<br /> của con người. Đối mặt với đá, thác Sông Đà, người lái đò đã hiện<br /> lên như một anh hùng chiến trận, một “tay lái tài hoa”. Ông thuộc<br /> hết binh pháp của thần sông, thần núi, vượt qua ba lớp trùng vi thạch<br /> trận của Sông Đà với đủ binh hùng tướng mạnh.<br /> - Ở người lái đò Sông Đà, ẩn đằng sau sự mộc mạc, bình dị, can<br /> trường, quả cảm, tài hoa là một tâm hồn nghệ sĩ. Nó thể hiện ở<br /> phong thái ung dung (vượt qua thác gềnh, trời yên sông lặng, ung<br /> dung ngồi đốt lửa, nướng ống cơm lam, bàn nhiều về các loại cá trên<br /> sông, và tuyệt nhiên không bàn thêm một lời nào về cuộc chiến đấu<br /> 3<br /> <br /> 0.25<br /> <br /> 0.25<br /> 0.25<br /> 5.0<br /> 0.25<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 0.25<br /> <br /> 2.25<br /> <br /> với thác nước Sông Đà; với người lái đò, dường như “không có gì<br /> hồi hộp đáng nhớ”…)<br /> * Bình luận: đánh giá những nét đặc sắc về nghệ thuật: nét độc đáo 1.0<br /> trong cách khắc họa nhân vật, tô đậm nét tài hoa nghệ sĩ, tạo tình<br /> huống đầy thử thách để nhân vật bộc lộ phẩm chất, sử dụng ngôn<br /> ngữ miêu tả đầy cá tính, giàu chất tạo hình,…<br /> d. Sáng tạo: có cách diễn đạt mới mẻ; thể hiện suy nghĩ sâu sắc về 0.5<br /> vấn đề nghị luận<br /> e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt 0.25<br /> câu.<br /> ĐIỂM TOÀN BÀI THI I+II=10.00 ĐIỂM<br /> Lưu ý chung:<br /> 1. Do đặc trưng của môn Ngữ Văn, bài làm của thí sinh cần được đánh giá tổng quát, tránh<br /> đếm ý cho điểm.<br /> 2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những yêu cầu<br /> đã nêu ở mỗi câu, đồng thời phải chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc.<br /> 3. Khuyến khích những bài viết có sáng tạo. Bài viết có thể không giống đáp án, có những ý<br /> ngoài đáp án, nhưng phải có căn cứ xác đáng và lí lẽ thuyết phục.<br /> 4. Không cho điểm cao đối với những bài chỉ nêu chung chung, sáo rỗng, hoặc phần thân<br /> bài chỉ viết một đoạn văn.<br /> 5. Cần trừ điểm đối với những lỗi về hành văn, ngữ pháp và chính tả.<br /> …..Hết….<br /> <br /> 4<br /> <br />