intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình hình thành đường lối phân tích quan điểm xã hội chủ nghĩa sở hữu chủ yếu là quốc doanh p1

Chia sẻ: Sfdsg Uikulo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

68
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nguồn: Báo cáo tổng hợp tình hình và phương hướng giải pháp phát triển kinh tế tư nhân, Ban Kinh tế Trung ương, ngày 26-11-2001. * Về số doanh nghiệp thực tế hoạt động Tính đến ngày 31-12-2000, cả nước có 56.834 doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, nhưng số doanh nghiệp thực tế

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hình thành đường lối phân tích quan điểm xã hội chủ nghĩa sở hữu chủ yếu là quốc doanh p1

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c Giáo trình hình thành đường lối phân tích quan .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k điểm xã hội chủ nghĩa sở hữu chủ yếu là quốc Lêi nãi ®Çu doanh Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi, kinh tÕ t­ nh©n gåm kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ vµ kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®· ph¸t triÓn réng kh¾p c¶ n­íc gãp phÇn quan träng vµo ph¸t triÓn kinh tÕ, huy ®éng c¸c nguån lùc vµo s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n t¨ng tÝch luü, gãp phÇn gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi. Tuy vËy, kinh tÕ t­ nh©n hiÖn nay ë n­íc ta cßn nhiÒu h¹n chÕ, yÕu kÐm: quy m«, vèn Ýt, c«ng nghÖ l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý thÊp, søc c¹nh tranh yÕu… NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh: "Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ nhµ n­íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n". 1
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k PhÇn I . Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ë ViÖt Nam ®Õn nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi kú ®æi míi I. Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam Kinh tÕ t­ nh©n trªn thùc tÕ cã søc sèng m·nh liÖt vµ ®· cã nhiÒu ®ãng gãp cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, nh­ng cã thêi kú do nhËn thøc sai lÇm, nãng véi ®· coi kinh tÕ t­ nh©n lµ ®èi t­îng ph¶i c¶i t¹o kh«ng ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, kh«ng ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ. Nh÷ng ng­êi ho¹t ®éng trong thµnh phÇn kinh tÕ nµy cã ®Þa vÞ chÝnh trÞ thÊp kÐm. S¶n xuÊt kinh doanh cña hä bÞ trãi buéc, k×m h·m, chÌn Ðp. Ngay trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã, kinh tÕ t­ nh©n c¸ thÓ vÉn tån t¹i vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh thÕ ®øng cña m×nh. N«ng nghiÖp lµ n¬i cã phong trµo hîp t¸c ho¸ m¹nh nhÊt, triÖt ®Ó nhÊt, nh­ng lu«n lu«n tån t¹i kinh tÕ c¸ thÓ. Trong c«ng nghiÖp, lao ®éng trong thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n ë miÒn B¾c tr­íc ngµy gi¶i phãng miÒn Nam vÉn th­êng 3
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k xuyªn chiÕm mét tû träng lao ®éng trªn 15% víi kho¶ng 50- 80 ngh×n ng­êi. Khi gi¶i phãng miÒn Nam sè ng­êi ho¹t ®éng trong thµnh phÇn kinh tÕ nµy rÊt lín. 1. Kinh tÕ t­ nh©n thêi kú phôc håi kinh tÕ 1955-1957 Sau 9 n¨m kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p, th¸ng 7- 1954 hoµ b×nh lËp l¹i trªn miÒn B¾c, nÒn kinh tÕ ®øng tr­íc nh÷ng hËu qu¶ nÆng nÒ do chiÕn tranh ®Ó l¹i, Bé ChÝnh trÞ Ban ChÊp hµnh Trung ­¬ng ®· häp vµo th¸ng 9-1954 ®Ò ra kÕ ho¹ch 3 n¨m (1955-1957) tËp trung kh«i phôc kinh tÕ, hµn g¾n vÕt th­¬ng chiÕn tranh, tiÕp tôc hoµn thµnh c¶i c¸ch ruéng ®Êt, t¹o c¬ së v÷ng ch¾c ®­a miÒn B¾c tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Th¾ng lîi cña cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt lµ ®· chia 81 v¹n ha ruéng vµ 74 ngh×n con tr©u bß cho 2,1 triÖu hé n«ng d©n. Thñ tiªu chÕ ®é së h÷u phong kiÕn vÒ ruéng ®Êt, xo¸ bá ph­¬ng thøc bãc lét ®Þa t« vµ quan hÖ chñ ®Êt vµ t¸ ®iÒn. N«ng d©n thùc hiÖn ®­îc m¬ ­íc vÒ lµm chñ ruéng ®Êt, ®· tÝch cùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn m¶nh ruéng cña m×nh ®em l¹i hiÖu qu¶ sö dông ®Êt ®ai tèt. 4
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Song song víi viÖc chia ruéng ®Êt cho n«ng d©n , th¸ng 5-1955 ChÝnh phñ ®· ban hµnh 8 chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt bao gåm: (1) B¶o ®¶m quyÒn së h÷u ruéng ®Êt (2) B¶o hé tµi s¶n n«ng d©n vµ c¸c tÇng líp kh¸c. (3) KhuyÕn khÝch khai hoang, phôc ho¸ b»ng miÔn gi¶m thuÕ 3 n¨m cho ruéng ®Êt khai hoang. Kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ phÇn t¨ng vô, t¨ng n¨ng suÊt. (4) Tù do thuª m­ín nh©n c«ng, thuª m­ín tr©u bß, vay vµ cho vay; (5) KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn tæ ®æi c«ng; (6) KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn nghÒ phô vµ nghÒ thñ c«ng trong n«ng d©n vµ n«ng th«n; (7) B¶o hé vµ khuyÕn khÝch, khen th­ëng nh÷ng hé n«ng d©n lµm ¨n giái; (8) Nghiªm cÊm ph¸ ho¹i s¶n xuÊt; 5
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Thêi kú nµy lùc l­îng kinh tÕ ngoµi quèc doanh cßn nhá, kinh tÕ hîp t¸c ch­a ph¸t triÓn, tham gia lùc l­îng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chñ yÕu lµ kinh tÕ t­ nh©n, kinh tÕ c¸ thÓ. Nhê cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, sau ba n¨m kh«i phôc vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp nhÑ, ®ång thêi cñng cè vµ kh«i phôc c¸c c¬ së c«ng nghiÖp nÆng cÇn thiÕt , c¸c ngµnh vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi miÒn B¾c ®Òu ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ quan träng. N«ng nghiÖp: 85% diÖn tÝch hoang ho¸ ®­îc ®­a vµo sö dông; gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng n«ng nghiÖp n¨m 1957 t¨ng 16,7% so víi n¨m 1955; trong ®ã trång trät t¨ng 14,7%, ch¨n nu«i t¨ng 27,7%. S¶n l­îng l­¬ng thùc quy thãc tõ 3.759 ngh×n tÊn n¨m 1955 lªn 4.293 ngh×n tÊn, n¨m 1957. S¶n l­îng hÇu hÕt c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp ®Òu t¨ng kh¸ so víi n¨m 1955. B«ng ®¹t 5,6 ngh×n tÊn, t¨ng 0,6%; chÌ bóp kh« 2,9 ngh×n tÊn, t¨ng 11,5%; §Ëu t­¬ng 7,6 ngh×n tÊn, t¨ng 40,7%; l¹c 21,1 ngh×n Ên, t¨ng 75,8%; mÝa 422 ngh×n tÊn, t¨ng gÊp 2,4 lÇn; thuèc lµ 1,4 ngh×n tÊn, t¨ng gÊp 2,3 lÇn; ®ay 4,9 ngh×n tÊn t¨ng gÊp 5,4 lÇn. §µn tr©u tõ 1.052 ngh×n con t¨ng lªn 1.237 ngh×n con. 6
  6. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k C«ng nghiÖp ®¹t tèc ®é t¨ng b×nh qu©n n¨m lµ 64,1%. Trong ®ã c«ng nghiÖp trung ­¬ng t¨ng 171,2%; c«ng nghiÖp ®Þa ph­¬ng t¨ng 50,4%; c«ng nghiÖp s¶n xuÊt t­ liÖu s¶n xuÊt t¨ng 53,4%, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt t­ liÖu tiªu dïng t¨ng 67,7%. Thµnh c«ng cña thêi kú kh«i phôc kinh tÕ (1955 - 1957) kh«ng nh÷ng ®em l¹i nhiÒu biÕn ®æi s©u s¾c trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi miÒn B¾c mµ cßn ®Ó l¹i nhiÒu bµi häc quý gi¸ ®ã lµ: - §Æt n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµo ®óng vÞ trÝ, g¾n ®­îc søc lao ®éng víi t­ liÖu s¶n xuÊt c¬ b¶n cña n«ng d©n lµ ruéng ®Êt. - Ph¸t huy ®­îc søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Lóc nµy kinh tÕ quèc doanh chiÕm tû träng nhá bÐ, nh­ng nh¬ ph¸t triÓn ®­îc vai trß cña kinh tÕ t­ nh©n trªn c¬ së chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc nªn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®óng h­íng v¬Ý tèc ®é cao. 2. Kinh tÕ t­ nh©n thêi kú c¶i t¹o x· héi nÒn kinh tÕ (1958 - 1960) vµ tíi n¨m 1976. 7
  7. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Trªn cã së th¾ng lîi cña kú kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ (1955 - 1957), miÒn B¾c b­íc vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoai quèc doanh. Th¸ng 4 - 1958 Quèc héi th«ng qua kÕ ho¹ch 3 n¨m ph¸t triÓn vµ c¶i t¹o kinh tÕ, ph¸t triÓn v¨n ho¸ (1958 - 1960). Néi dung chñ yÕu cña c«ng cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®Æt ra trong thêi kú nµy lµ biÕn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn thµnh nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. Nªn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa gåm hai h×nh thøc së h÷u chñ yÕu lµ quèc doanh vµ tËp thÓ. Kinh tÕ c¸ thÓ vµ kinh tÕ t­ b¶n t­ doanh lµ ®èi t­îng trùc tiÕp cña c«ng cuéc c¶i t¹o nµy. Néi dung ®­a n«ng d©n vµo hîp t¸c x· coi lµ kh©u chÝnh. C¶i t¹o ®èi víi c¸c hé c¸ thÓ trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, th­¬ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, x©y dùng vµ c¸c ngµnh kh¸c còng rÊt khÈn tr­¬ng. §èi víi c«ng th­¬ng nghiÖp t­ b¶n t­ doanh víi môc tiªu nhanh chãng xo¸ bá thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®­îc tiÕn hµnh b»ng chÝnh s¸ch chuéc l¹i (tr¶ dÇn) vµ ¸p dông h×nh thøc c«ng t­ hîp doanh. 8
  8. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k KÕt qu¶ ®Õn n¨m 1960 ®· cã: 40,4 ngh×n hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, chiÕm 85,5% tæng sè hé n«ng d©n vµ 68,1% tæng dienÑ tÝch canh t¸c; 2.760 hîp t¸c x· tiÓu thñ c«ng nghiÖp, 267 tæ s¶n xuÊt vµ 285 hîp t¸c x· nghÒ muèi. TÝnh chung ®Õn n¨m 1960 sè x· viªn hîp t¸c x· chuyªn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lªn 72 ngh×n ng­êi. VÒ th­¬ng nghiÖp ®· cã 65% trong sè 185 ngh×n tiÓu th­¬ng tham gia hîp t¸c x·. Hîp t¸c x· mua b¸n ®· ®­îc thµnh lËp ë hÇu hÕt c¸c x· ph­êng miÒn B¾c. §Õn cuèi n¨m 1960 ®· c¶i t¹o xong toµn bé 729 hé t­ b¶n c«ng nghiÖp, trong ®ã 661 hé theo h×nh thøc c«ng t­ hîp doanh vµ 68 hé theo h×nh thøc xÝ nghiÖp hîp t¸c x·. Toµn bé lùc l­îng vËn t¶i c¬ giíi t­ nh©n gåm 1.602 «t« vµ 132 ph­¬ng tiÖn vËn t¶i thuû ®· chuyÓn thµnh 31 xÝ nghiÖp c«ng t­ hîp doanh víi tæng são 2.610 c«ng nh©n. Nh­ vËy miÒn B¾c ®Õn cuèi n¨m 1960 ®· hoµn thµnh c¶i t¹o kinh tÕ ngoµi quèc doanh d­íi h×nh thøc hîp t¸c x· vµ c«ng t­ hîp doanh, hoÆc c¸c ®¹i lý, kinh tiªu cña kinh tÕ nhµ n­íc. 9
  9. Tuy nhiªn kinh tÕ t­ nh©n vÉn tån t¹i d­íi h×nh thøc kinh tÕ c¸ thÓ. Tû träng lao ®éng trong khu vùc kinh tÕ t­ nh©n tuy ®· gi¶m nhiÒu nh­ng vÉn cßn chiÕm gi÷ mét tû lÖ ®¸ng kÓ. N¨m 1960: 28,7%; n¨m 1970: 16,4%; n¨m 1975: 14,8%. Th­êng xuyªn cã kho¶ng 50 -80 ngh×n ng­êi lao ®éng trong khu vùc nµy. N¨m 1971: 71,5 ngh×n ng­êi; n¨m 1974: 66,4 ngh×n ng­êi; n¨m 1975: 64,3 ngh×n ng­êi. Còng trong thêi gian nµy sè ng­êi bu«n b¸n nhá vµ kinh doanh dÞch vô còng th­êng xuyªn ë møc trªn d­íi 20 v¹n ng­êi. N¨m 1960 : 20 v¹n ng­êi; n¨m 1965: 16,2 v¹n ng­êi; n¨m 1973: 19,4 v¹n ng­êi; n¨m 1974: 20 v¹n ng­êi; n¨m 1975: 19 v¹n ng­êi. ë miÒn Nam, n¨m 1976 riªng ngµnh c«ng nghiÖp cã tíi 94.857 hé t­ nh©n, c¸ thÓ. Trong ®ã ngµnh chÕ biÕn l­¬ng thùc vµ thùc phÈm 29.530 hé; dÖt 17.035 hé; vËt liÖu x©y dùng 5.964 hé; ho¸ chÊt 2.413 hé; c¬ khÝ 23.312 hé… Mét sè ®Þa ph­¬ng cã sè hé t­ nh­ c¸ thÓ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lín nh­ thµnh phè Hå ChÝ Minh 31.922 hé; Qu¶ng Nam - §µ N½ng 10.466 hé; Phó yªn vµ Kh¸nh Hoµ 7.147 hé; Ninh ThuËn vµ B×nh ThuËn 7.904 hé; §ång Nai 6.142 hé; Qu¶ng Ng·i vµ B×nh §Þnh 5.925 hé. 3. Kinh tÕ t­ nh©n thêi kú 1976 - 1985 10
  10. §Êt n­íc thèng nhÊt, c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¶i t¹o quan hÖ s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn trªn ph¹m vi c¶ n­íc. KÕ ho¹ch 5 n¨m 1976 - 1980 ngoµi nhiÖm vô kh¾c phôc hËu qu¶ chiÕn tranh, tiÕn hµnh c¶i t¹o kinh tÕ miÒn Nam theo m« h×nh kinh tÕ miÒn B¾c. TiÕp tôc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt ná ë miÒm B¾c, ®ång thêi triÓn khai m¹nh mÏ ë miÒn Nam. Nh­ng kinh tÕ t­ nh©n vÉn tån t¹i, trong c«ng nhgiÖp vÉn cã trªn d­íi 60 v¹n ng­êi s¶n xuÊt c¸ thÓ n¨m 1980: 50,3 v¹n; n¨m 1981: 55,1 v¹n; n¨m 1982: 60,8 v¹n; n¨m 1983: 66,6 v¹n; n¨m 1984: 64 v¹n; n¨m 1985: 59,3 v¹n. Sè lao ®éng ho¹t ®éng táng kinh tÕ t­ nh©n hµng n¨m vÉn chiÕm trªn 20% tæng sè lao ®éng ngµnh c«ng nghiÖp; n¨m 1980: 22,3%; n¨m 1984: 26%; n¨m 1985: 23%; n¨m 1986: 23,2%. Gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp do khu vùc kinh tÕ t­ nh©n t¹o ra hµng n¨m chiÕm trªn d­íi 15% gi¸ trÞ s¶n l­îng toµn ngµnh c«ng nghiÖp. 11
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2