zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y học thường thức

Giáo trình hình thành quy trình phân tích nguyên lý cấu tạo lớp biểu mô của vách ruột p8

Chia sẻ: Dsfds Dfxzcv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

83
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành quy trình phân tích nguyên lý cấu tạo lớp biểu mô của vách ruột p8', y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hình thành quy trình phân tích nguyên lý cấu tạo lớp biểu mô của vách ruột p8

h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k b. Nguyên nhân bên trong - Do gia súc ăn ph i nh ng th c ăn đ c, kém ph m ch t, th c ăn l . - Do gia súc táo bón lâu ngày. - Do s d ng thu c (b d ng thu c). - Do k phát t nh ng b nh truy n nhi m (đóng d u l n, viêm h ch truy n nhi m,...). - Do ch c năng gan b r i lo n. 9.7.3. Tri u ch ng - Giai đo n đ u trên da xu t hi n nhi u n t nh , tròn như đ ng xu, sau đó lan to d n, nh ng n t này có màu đ , s tay vào th y dày c m. - Gia súc ng a, khó ch u, kém ăn, có trư ng h p sưng mí m t, sưng môi, ch y nư c mũi, nư c dãi. N u b n ng con v t có th ch t. 9.7.4. Tiên lư ng B nh d h i ph c, gia súc có th kh i trong vài gi ho c vài ngày nhưng thư ng hay tái phát. 9.7.5. Đi u tr Nguyên t c đi u tr : lo i tr nh ng kích thích c a b nh nguyên, b o v cơ năng th n kinh trung ương và đi u tr c c b . a. H lý Đ gia súc nơi yên tĩnh, lo i b th c ăn kém ph m ch t và th c ăn l , gi m cho gia súc. b. Dùng thu c đi u tr - Dùng thu c an th n: Aminazin ho c Prozil,... - Dùng thu c làm gi m d ch ti t (tương d ch) và b n v ng thành m ch: vitamin C k t h p v i canxi clorua tiêm ch m vào tĩnh m ch. - Dùng thu c làm co m ch qu n và làm gi m d ch th m xu t: Adrenalin 0,1%. - Dùng thu c th i tr ch t ch a ru t: magiesulfat ho c natrisulfat - Dùng thu c tăng cư ng ch c năng và gi i đ c c a gan: dung d ch đư ng ưu trương và urotropin. - Đi u tr c c b : dùng nư c l nh phun vào n t phát ban, n i m n ho c dùng axit acetic 1%, trư ng h p phát ban do ong, ki n đ t dùng vôi đã tôi bôi lên v t thương. 200
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Chương 10 NG ĐC 10.1. Đ I CƯƠNG V CHÂT Đ C T xa xưa, con ngư i đã có nh ng hi u bi t và s d ng nhi u ch t đ c khác nhau trong đ i s ng săn b n và hái lư m. Nhi u di tích kh o c trên th gi i, nhi u tư li u thành văn và b t thành văn đã ch ng t đi u đó. Vì th , khoa h c v đ c ch t cũng đã hình thành t lâu đ i. Đ c ch t h c là môn h c nghiên c u v : - Đ c đi m lý - hóa h c c a các ch t đ c; - Phương pháp ki m tra đ nh tính và đ nh lư ng ch t đ c; - nh hư ng, tương tác gi a ch t đ c và cơ th sinh v t (Các quá trình h p thu, phân b , bi n đ i, tích lũy và th i tr ,...c a ch t đ c trong cơ th ). - Các phương pháp ch n đoán, d phòng và đi u tr ng đ c. ph m vi tài li u này, ch đ c p đ n đ c ch t h c Thú y, không đ c p đ n lĩnh v c đ c ch t h c ngư i, cây tr ng và các sinh v t khác. 10.2. KHÁI NI M V CH T Đ C Theo cách hi u thông thư ng, ch t đ c (poison) là nh ng ch t h u cơ và vô cơ có ngu n g c thiên nhiên hay t ng h p hóa h c, li u lư ng và n ng đ nh t đ nh, có th gây nên nh ng r i lo n ho t đ ng s ng c a cơ th . Các r i lo n này, có th nh hay n ng, có th ng n, lâu dài hay d n t i t vong là tùy thu c vào b n ch t c a ch t đ c và cũng tùy thu c c vào b n ch t đ c thù c a cơ th s ng b phơi nhi m b i ch t đ c. Vi t Nam, các ch t đ c m nh thư ng g p trong t nhiên là: - Th c v t: lá ngón, cây trúc đào, cây thông thiên, h t mã ti n, cây s ng trâu, n m lim, n m phân ng a,... Cây và c s n (khoai mỳ), m m c khoai tây,...cũng là nh ng th có đ c. - Đ ng v t: n c r n, b c p, m cóc, n c ong, r t, cá nóc (có 300 loài cá có đ c t trên th gi i),… - Khoáng v t: th ch tín (As), th n sa, chu sa (Selen) Th i c n đ i, khi các ngành k ngh hóa h c phát tri n, bên c nh các ch t đ c ngu n g c thiên nhiên, ngư i ta đã t ng h p đư c r t nhi u ch t đ c t các phòng thí nghi m. 201
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Hi n nay trên th gi i, ư c tính có kho ng 4,5 tri u ch t đ c khác nhau. Bao g m c th r n, th l ng và th khí. M i năm, các nư c đã t ng h p ch ng 300 ngàn ch t đ c m i. Có nhi u ch t siêu đ c. Đ c l c c a chúng g p hàng ngàn l n các ch t đ c thiên nhiên, c đi n. Dioxin, Tabun,... là nh ng thí d trong s các ch t siêu đ c đó. Các ch t siêu đ c này đã đư c các th l c c m quy n nhi u nơi s d ng làm phương ti n gi t ngư i hàng lo t trong các cu c chi n tranh h y di t. Dioxin là 1 nhóm nh ng ch t siêu đ c. Hi n đã có 75 ch t Dioxin khác nhau đư c qu c t x p vào hàng các ch t đ c thư ng xuyên gây ô nhi m môi sinh. Chúng khó phân h y, t n t i lâu b n trong môi trư ng. Dioxin là 1 trong nh ng ch t gây nhi u h u qu nghiêm tr ng nh t cho con ngư i và v t nuôi khi b phơi nhi m. N u nhi m tr c ti p, 1 gam Dioxin đ gi t 10 tri u ngư i. Khoa h c đã kh ng đ nh: Dioxin là nguyên nhân gây ra 28 ch ng b nh khác nhau. Các ch ng b nh này đ u r t nguy hi m. Không (ho c chưa) c u ch a đư c. Không nh ng th , nó còn đ l i di ch ng cho nhi u th h con cháu đ i sau c a nh ng ngư i (và v t nuôi) b nhi m đ c. Trong chi n tranh Vi t Nam, M đã s d ng 175kg Dioxin, pha trong 1 tri u lít dung d ch đ r i t i các vùng căn c c a ta (B t đ u r i ngày 10/8/1961 và k t thúc 10/1971). T ng th ng M Clintơn đã th a nh n có trên 4 tri u ngư i Vi t Nam b nhi m đ c b i Dioxin c a M . * Theo quan đi m hi n đ i, có nhi u ch t và h p ch t, trư c đây không coi là ch t đ c, nay phát hi n ra nhi u tác h i c a chúng, nên cũng x p vào nhóm các ch t đ c, b c m s d ng. Thí d : nhi u thu c trư c đây dùng phòng tr b nh (Chloramphenicol, Furazolidon,…); nhi u ch t dùng trong b o qu n th c ph m, dư c ph m (Hàn the, lưu huỳnh,…); nhi u ch t dùng tr n vào th c ăn gia súc đ kích thích tăng tr ng (kháng sinh, hormon,…) và r t nhi u ch t khác n a nay đã b c m s d ng vì đ c tính trư ng di n nguy hi m, gây nên các b nh hi m nghèo cho ngư i tiêu dùng các s n ph m chăn nuôi (ung thư, quái thai,…) * Trên lâm sàng, nhi u ch t thông thư ng như: mu i ăn (NaCl), nư c u ng,... v i li u lư ng cao đư c đưa vào cơ th , trong th i gian ng n, cũng gây ng đ c. Thí d : N u nh m l n cho gà ăn b t cá c a l n; gà s ng đ c, ch t hàng lo t. N u cho trâu bò (nh t là bò s a) ăn nhi u th c ăn tinh, không đúng cách, cũng s gây ng đ c. * M t s ch t, bình thư ng là “trơ” nhưng trong nh ng đi u ki n nh t đ nh l i là nguyên nhân gây đ c h i cho cơ th . Thí d : Silicat, n u ngư i và v t nuôi thư ng xuyên hít th d ng b i m n silicat vào đư ng hô h p s gây ch ng ng đ c silicosis. B i than, tro cũng tương t . Các b i này còn mang theo các m m b nh vi sinh v t vào đư ng hô h p. Chúng đ ng th i cùng gây b nh (Pneumoconiosis) ph i. 202
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k * T t c các lo i thu c thú y, n u s d ng quá li u t i đa tác d ng (dosis tolerate Maxima) ho c dùng không đúng cách s gây ng đ c thu c. Đ c bi t các loài ho c các cá th có m n c m cao v i m t lo i thu c nào đó. M t ngành khoa h c m i, nghiên c u v “b nh do thu c” đã và đang đư c nhi u ngư i quan tâm. * M t lĩnh v c ng đ c r t quan tr ng, vì tính ph bi n c a nó đi u ki n khí h u nóng m và trình đ k thu t th p, t i các nư c đang phát tri n (trong đó có Vi t Nam) là ng đ c th c ăn. Khái ni m ng đ c th c ăn đây c n đư c hi u: Trong th c ăn t ch bi n t i trang tr i hay th c ăn công nghi p đ u có th có nh ng ch t đ c h i do vi sinh v t khu trú trong đó s n sinh ra. M t trong nh ng đ c t nguy hi m nh t hi n nay đã bi t là Aflatoxin, do n m Aspergillus flavus s n sinh ra. Nó gây ung thư gan cho v t nuôi; nó t n t i trong s n ph m chăn nuôi và gây ung thư cho ngư i tiêu dùng. 10.3. KHÁI NI M V NG Đ C M i bi n đ i r i lo n v cơ năng hay th c th c a các khí quan hay toàn thân, do tác đ ng c a ch t đ c, đư c g i là ng đ c. Ng đ c c p tính: ng đ c x y ra r t nhanh. Sau khi h p thu vào máu 1 - 2 phút đã có th gây ch t (hơi ng t qua đư ng hô h p, thu c qua đư ng tiêm) ho c 30 - 60 phút (ăn, u ng qua đư ng tiêu hóa), 1 - 2 gi ho c hơn (qua đư ng da và niêm m c). Có khi sau 1 - 2 ngày. Ng đ c á c p tính (bán c p) x y ra sau nhi m đ c nhi u ngày, có khi 1 - 2 tu n, lo i này không ch t nhanh nhưng sau đi u tr thư ng đ l i di ch ng th c p v i nh ng bi u hi n n ng n hơn. Thí d ng đ c khí clo. Có khi con v t chuy n sang d ng m n tính. Ng đ c mãn tính: ng đ c x y ra ch m nhưng kéo dài, th m chí di n ra h ng năm. Thư ng do nhi m đ c li u lư ng nh nhưng l i thư ng xuyên liên t c. Có hi n tư ng tích lũy ch t đ c trong cơ th . Thí d thư ng xuyên dùng nư c ng m ăn, u ng h ng ngày mà trong nư c này có ch a các kim lo i n ng như: As, Pb,... 10.4. NGU N G C NG Đ C 10.4.1. Ng đ c do ch t đ c n i sinh (Antacoid) Đây là nh ng ch t đ c đư c sinh ra ngay trong quá trình s ng c a cơ th . Do quá trình trao đ i ch t b r i lo n, t o ra. Bình thư ng, cơ th s chuy n hóa chúng, đào th i chúng ra ngoài. Trong đi u ki n b t thư ng (Thí d con v t b suy dinh dư ng, con v t có b nh gan, th n,…) các ch t đ c s tích t l i, gây ng đ c cho cơ th . Thí d : Urê huy t, xêton huy t, ng đ c ki m, ng đ c axit,… 203
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 10.4.2. Ng đ c do các ch t đ c ngo i lai T môi trư ng s ng xâm nh p vào cơ th (Senobiotic) a. T th c ăn nư c u ng có ch t đ c, ho c b v y nhi m ch t đ c Đây là con đư ng quan tr ng nh t, ph bi n nh t, hay g p trong chăn nuôi thú y. M t s trư ng h p c n quan tâm nư c ta: * C s n, lá s n (khoai mỳ), c ba lá, h t đ u mèo, c sudan (c còn non), h t lanh, h t đ u Java, c vòi voi,... có ch a glucozit lo i cyanogenetic. Khi ăn vào cơ th , các glucozit này th y phân cho ra axit cyanhydric (HCN) gây ng đ c. * Cây trúc đào, cây thông thiên đư c tr ng r t nhi u nơi trong nư c ta. Trong cây có ch a glucozit cư ng tim. Khi các lá này l n trong c , gia súc ăn ph i s b ng đ c n ng. M t con bò s a n ng 300 - 400kg, ăn t 30 - 40 lá đã có th ch t nhanh chóng, không c u ch a đư c. * M t s rau h ch th p (h rau c i) có ch a nhi u lo i thioglucozit, con v t ăn nhi u s b các r i lo n sau: - C u cái có ch a, ăn nhi u lá c i b p và c i dàu (Rapeceed) c u con sinh ra có th b ch t ho c d t t b m sinh. - Thai c a các loài gia súc khác b bư u c trư c khi sinh. - Gia súc l n ăn nhi u cây h ch th p s b dung huy t - tan máu (heamolysis), nư c ti u có màu đ c a Hemoglobin (s c huy t t ni u). * Cây rau mu i, cây h ch th p (rau c i) có hàm lư ng nitrat cao. N u lâu chưa dùng ngay (qua đêm) hàm lư ng nitrat càng tăng cao. D gây ng đ c nitrat, nitrit. * M m c khoai tây, v màu xanh c khoai tây có ch t solanin, gia súc ăn nhi u, trong cơ th , solalin s th y phân gi i phóng nhi u ch t solanidin gây ng đ c. * Cây dương x (rau d n), cây lác, cây năn, c medicago có ch a ch t đ i kháng v i vitamin B1. Gia súc ăn nhi u, thư ng xuyên kéo dài s m c ch ng thi u vitamin B1, có khi r t tr m tr ng. * Nhi u cây h đ u vùng nhi t đ i có ch a các axit amin b t thư ng không ph i protein (Non protein amino acid). Chúng có tác d ng đ i kháng v i các axit amin tương ng. N u con v t ăn nhi u, do tác đ ng c nh tranh thay th , chúng làm r i lo n quá trình trao đ i ch t, gây đ c h i cho cơ th . * Lá và h t cây keo d u, cây bình linh (leucaena) làm th c ăn b sung đ m cho v t nuôi ch a nhi u ch t mimosin có tác d ng c ch t ng h p Thyroxyn (T3 và T4) tuy n giáp tr ng, gây bư u c cho gia súc. Trong các loài v t nuôi, loài nhai l i (nh t là dê) ít m n c m hơn. Ngư c l i gà m n c m nh t v i mimosin. 204

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.