Giáo trình Lắp ráp, sửa chữa mạch xung số (Nghề: Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí - Trình độ: Trung cấp) - Trường Trung cấp Tháp Mười

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:187

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình "Lắp ráp, sửa chữa mạch xung số (Nghề: Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí - Trình độ: Trung cấp)" được biên soạn với mục tiêu giúp sinh viên cấu tạo, nguyên lí làm việc của các linh kiện điện tử và ứng dụng của linh kiện trong các mạch điện tử thường dùng trong hệ thống lạnh; Thuyết minh được nguyên lý làm việc của các mạch xung - số;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Lắp ráp, sửa chữa mạch xung số (Nghề: Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí - Trình độ: Trung cấp) - Trường Trung cấp Tháp Mười

SÞ LAO ÞNG - TH¯¡NG BINH VÀ XÃ HÞI ÞNG THÁP TR¯ÞNG &&&&&&&&&&.. ñ GIÁO TRÌNH MÔN HÞC: L¾P RÁP SþA CHþA M¾CH XUNG SÞ NGHÞ:Kþ THUÂT MÁY L¾NH VÀ IÞU HÒA KHÔNG KHÍ TRÌNH Þ: TRUNG C¾P Ban hành kèm theo Quy¿t ßnh sß: /Q-& ngày&&.tháng&.nm ......... &&&&........... cÿa&&&&&&&&&&&&. ßng tháp, nm 2018 Trang: 1
TUYÊN BÞ B¾N QUYÞN Tài lißu này thußc lo¿i sách giáo trình nên các ngußn thông tin có thß ±ÿc phép dùng nguyên b¿n ho¿c trích dùng cho các mÿc ích vß ào t¿o và tham kh¿o. Mßi mÿc ích khác mang tính lßch l¿c ho¿c sÿ dÿng vßi mÿc ích kinh doanh thi¿u lành m¿nh s¿ bß nghiêm c¿m. Trang: 2
LÞI GIÞI THIÞU Giáo trình L¾P RÁP M¾CH XUNG 3 SÞ là giáo trình ±ÿc biên so¿n ß d¿ng c¡ b¿n và tßng quát cho hßc sinh, sinh viên ngành l¿nh tÿ ki¿n thÿc nßn cho ¿n ki¿n thÿc chuyên sâu. Giáo trình ±ÿc biên so¿n tÿ tháng 3 nm 2018. Giáo trình là môn hßc c¡ sß trong ch±¡ng trình ào t¿o nghß kÿ thu¿t máy l¿nh và ißu hòa không khí. Tác gi¿ cing xin chân thành gÿi lßi c¿m ¡n ¿n lãnh ¿o nhà tr±ßng Tr±ßng Trung C¿p Thanh Bình ã t¿o ißu kißn giúp ÿ tác gi¿ hoàn thành giáo trình này. ¿c bißt là sÿ giúp ÿ hß trÿ nhißt tình cÿa t¿p thß giáo viên bß môn ngành ißn l¿nh cÿa tr±ßng cing nh± các b¿n ßng nghißp ã nhißt tình óng góp ý ki¿n trong quá trình biên so¿n. Thanh Bình, ngày&..........tháng&........... nm&& Tham gia biên so¿n 1.Ngô Minh Chánh Trang: 3
MþC LþC BÀI 1: THþC HÀNH: ÞC, O LINH KIÞN IÞN Tþ ................................................ 7 1. Linh kißn thÿ ßng ............................................................................................................. 7 1.1 ißn trß ........................................................................................................................................................ 7 1.2. Tÿ ißn ( CAPACITORS ) ................................................................................................................. 17 1.3. Cußn C¿m ( INDUCTORS ) ............................................................................................................... 23 1.3.2. Các ¿i l±ÿng cÿa cußn c¿m: .......................................................................................................... 23 2. Linh kißn bán d¿n ............................................................................................................. 27 2.1. Khi nißm vß ch¿t bán d¿n .................................................................................................................... 27 2.2. Diode Bán D¿n ....................................................................................................................................... 28 2.3. Transistor BJT ( Bipolar Junction Transistor): .............................................................................. 35 2.4. TRANSISTOR Tr±ßng Fet ( Field Effect Transistor ) ................................................................ 43 2.4.2.JFET: .......................................................................................................................... 43 3. Linh kißn ißn tÿ tích hÿp (IC ........................................................................................ 52 3.1 Các cßng logic c¡ b¿n:........................................................................................................................... 52 3.2 FLIP - FLOP ............................................................................................................................................. 56 Bài 2: L¾P RÁP, SþA CHþA M¾CH DAO ÞNG T¾O XUNG.................................. 74 1. M¿ch dao ßng a hài không ßn ....................................................................................... 74 1.1 M¿ch dao ßng a hài không ßn (phi ßn, b¿t ßn) dùng transistor: ............................................ 74 1.2. M¿ch dao ßng a hài không ßn dùng IC 555: .............................................................................. 76 1.3. M¿ch dao ßng a hài không ßn dùng cßng logic: ....................................................................... 80 2. M¿ch Dao ßng a Hài ¡n Þn: .................................................................................... 81 2.1. M¿ch dao ßng a hài ¡n ß dùng Transistor: ............................................................................... 82 2.2. M¿ch dao ßng a hài ¡n ßn dùng IC 555:................................................................................... 85 2.3. M¿ch dao ßng a hài ¡n ßn dùng cßng logic: ............................................................................ 88 3.M¿ch Dao ßng a Hài L±ÿng Þn: .................................................................................. 89 3.1. M¿ch dao ßng a hài l±ÿng ßn dùng Transistor: ......................................................................... 89 3.2 M¿ch dao ßng a hài l±ÿng ßn dùng IC 555: M¿ch có 2 ngõ vào: ......................................... 90 3.3. M¿ch dao ßng a hài l±ÿng ßn dùng cßng logic: (Tìm hißu ß ph¿n 2 3 kÿ thu¿t .............. 90 Bài 3: L¾P RÁP, SþA CHþA M¾CH ¾M VÀ M¾CH GHI DÞCH ...................... 103 1. M¿ch ¿m (COUNTER) : ........................................................................................... 103 1.1 M¿ch ¿m lên không ßng bß (up counter) : ................................................................................. 103 1.2. M¿ch ¿m xußng không ßng bß (down counter): ..................................................................... 105 1.3 M¿ch ¿m lên/xußng không ßng bß (Up/down counter) : ....................................................... 107 1.4 M¿ch ¿m không ßng bß chia N t¿n sß (MOD b 2n) : .............................................................. 108 1.5. M¿ch ¿m ßng bß : ............................................................................................................................ 109 1.6. M¿ch ¿m vòng: (Ring Counter) ..................................................................................................... 111 1.7 M¿ch ¿m vòng Jonhson ( m¿ch ¿m vòng xo¿n) : .................................................................... 112 1.8 M¿ch ¿m vßi sß ¿m ¿t tr±ßc:....................................................................................................... 113 2. Thanh Ghi:................................................................................................................... 114 2.1 Thanh ghi vào nßi ti¿p ra song song dßch ph¿i: ............................................................................ 114 2.2 Thanh ghi vào nßi ti¿p ra song song dßch trái: .............................................................................. 116 2.3 Thanh ghi vào song song ra song song: .......................................................................................... 117 BÀI 4: L¾P RÁP, SþA CHþA M¾CH MÃ HÓA VÀ M¾CH GI¾I MÃ ..................... 134 1. M¿ch Mã Hóa ( ENCODER ) : .................................................................................... 134 1.1. S¡ ß khßi tßng quát:........................................................................................................................... 134 1.2 M¿ch mã hóa tÿ 4 sang 2: ................................................................................................................... 135 1.2.1 S¡ ß khßi:........................................................................................................................................... 135 Trang: 4
1.2.2. B¿ng tr¿ng thái: ................................................................................................................................. 135 1.3 M¿ch mã hóa tÿ 8 sang 3: ................................................................................................................... 136 1.4 M¿ch mã háo ±u tiên: ........................................................................................................................... 137 2. M¿ch Gi¿i Mã (DECODER): ......................................................................................... 138 2.1 ¿c ißm chung: .................................................................................................................................... 138 2.2 M¿ch gi¿i mã 2 sang 4: ........................................................................................................................ 138 2.3 M¿ch gi¿i mã 3 sang 8: ........................................................................................................................ 140 2.4 M¿ch gi¿i mã BCD sang th¿p phân: ................................................................................................ 141 2.5 M¿ch gi¿i mã BCD sang LED 7 o¿n: ........................................................................................... 143 2.6 M¿ch gi¿i mã BCD sang chß thß tinh thß lßng: .............................................................................. 145 BÀI 5: L¾P RÁP, SþA CHþA M¾CH GHÉP KÊNH VÀ M¾CH TÁCH KÊNH . 158 1. M¿ch Ghép Kênh: (Muxtiplexer).................................................................................... 158 1.1. Tßng quát: .............................................................................................................................................. 158 1.2. M¿ch ghép 2 kênh sang 1: ................................................................................................................. 159 1.3. M¿ch ghép kênh 4 sang 1: ................................................................................................................. 159 2.M¿ch Tách Kênh (Demuxtiplexer): DEMUX .................................................................. 160 2.1 Tßng quát: ............................................................................................................................................... 160 2.2 M¿ch tách kênh 1 sang 2:.................................................................................................................... 161 2.3 M¿ch tách kênh 1 sang 4:.................................................................................................................... 161 BÀI 6: L¾P RÁP, SþA CHþA M¾CH CHUYÞN ÞI TÍN HIÞU ............................. 163 1. M¿ch Chuyßn ßi Sß - T±¡ng Tÿ (DAC - Digital to Analog Converter): .................... 163 1.1. Tßng quát vß chuyßn ßi DAC: ....................................................................................................... 163 1.2. Thông sß kÿ thu¿t cÿa bß chuyßn ßi DAC:................................................................................. 164 1.3. M¿ch DAC dùng ißn trß có trß sß khác nhau: ............................................................................ 165 1.4. M¿ch DAC sÿ dÿng ngußn dòng: .................................................................................................... 169 1.5. M¿ch ADC dùng ißn trß R và 2R:................................................................................................. 171 2. M¿ch Chuyßn ßi T±¡ng Tÿ 3 Sß (ADC- Analog to Digital Converter) ........................ 172 2.1. Tßng quát vß chuyßn ßi ADC: ....................................................................................................... 172 2.2. V¿n ß l¿y m¿u và giÿ (Sample and Hold 3 SH) ........................................................................ 174 2.3. M¿ch ADC dùng ißn áp tham chi¿u n¿c thang: ......................................................................... 174 2.4. M¿ch ADC g¿n úng l¿y liên ti¿p (SAC- Sucessive Approximation Converter) .............. 175 3.Gißi Thißu IC: ................................................................................................................. 179 3.1 ADC:......................................................................................................................................................... 179 3.2 DAC:......................................................................................................................................................... 182 Trang: 5
GIÁO TRÌNH MÔ UN L¾P RÁP, SþA CHþA M¾CH XUNG SÞ Tên mô un: L¿p ráp, sÿa chÿa m¿ch xung - sß Mã mô un: M23 Thßi gian thÿc hißn mô un: 90 giß (Lý thuy¿t: 30 giß; Thÿc hành: 52 giß; Kißm tra: 8 giß) Vß trí, tính ch¿t, ý ngh)a và vai trò cÿa mô un: - Vß trí: Là mô un chuyên môn, ±ÿc bß trí gi¿ng d¿y sau khi ng±ßi hßc hßc xong các môn hßc/mô un c¡ sß. - Tính ch¿t: Mô un cung c¿p cho ng±ßi hßc các ki¿n thÿc vß linh kißn ißn tÿ, kÿ thu¿t xung - sß; hình thành kÿ nng ßc, o linh kißn ißn tÿ, l¿p ráp, kißm tra và sÿa chÿa m¿ch xung - sß. - Ý ngh)a và vai trò cÿa mô un: Là môn un giúp cho hßc sinh có t± duy mßi vß tín hißu sß, t¿o tißn ß cho hßc sinh ti¿p c¿n nhÿng m¿ch ißu khißn hß thßng l¿nh mô nô và inverter. Mÿc tiêu mô un: - Ki¿n thÿc: + Cung c¿p các ki¿n thÿc c¡ b¿n vß c¿u t¿o, nguyên lý làm vißc cÿa các linh kißn ißn tÿ và ÿng dÿng cÿa linh kißn trong các m¿ch ißn tÿ th±ßng dùng trong hß thßng l¿nh. + Thuy¿t minh ±ÿc nguyên lý làm vißc cÿa các m¿ch xung - sß. + L¿p ±ÿc quy trình l¿p ¿t, v¿n hành và sÿa chÿa m¿ch xung - sß. - Kÿ nng: + ßc, o ±ÿc mßt sß linh kißn ißn tÿ. + Sÿ dÿng thành th¿o các dÿng cÿ, thi¿t bß trong l¿p ¿t, kißm tra và sÿa chÿa m¿ch ißn. + L¿p ráp, kißm tra và sÿa chÿa ±ÿc m¿ch ißn theo s¡ ß nguyên lý. - Nng lÿc tÿ chÿ và trách nhißm: Có lòng yêu nghß, say mê tìm hißu các ki¿n thÿc trong l)nh vÿc ißn tÿ; ¿m b¿o an toàn lao ßng, tác phong công nghißp; gßn gàng, ngn n¿p n¡i thÿc t¿p; bi¿t làm vißc theo nhóm và chßu trách nhißm vß s¿n ph¿m cÿa mình. Nßi dung mô un: Trang: 6
BÀI 1: THþC HÀNH: ÞC, O LINH KIÞN IÞN Tþ GIÞI THIÞU:Trong kÿ thu¿t sÿa chÿa m¿ch ißn thì ißu quang trßng nh¿t ó là ta ph¿i bi¿t cách ßc và o linh kißn ißn tÿ, ß ta có thß thay th¿ các linh kißn h± hoc bß lßi. MþC TIÊU: Sau khi hßc xong bài này ng±ßi hßc có kh¿ nng: - Phân bißt ±ÿc các linh kißn ißn tÿ. - Cung c¿p ki¿n thÿc c¡ b¿n vß c¿u t¿o, tính ch¿t và công dÿng cÿa linh kißn trong m¿ch ißn tÿ. - ßc các thông sß kÿ thu¿t ghi trên thân linh kißn; gi¿i thích s¡ ß chân các IC sß úng theo nhà s¿n xu¿t. - Xác ßnh úng vß trí các chân trên linh kißn. - ánh giá ch¿t l±ÿng linh kißn b¿ng máy o VOM/DVOM. - Thay th¿/thay t±¡ng ±¡ng linh kißn theo yêu c¿u kÿ thu¿t cÿa m¿ch ißn tÿ. NÞI DUNG CHÍNH 1. Linh kißn thÿ ßng 1.1 ißn trß 1.1.1 Ký hißu, phân lo¿i, c¿u t¿o 1.1.1.1. Ký hißu:-ißn trß là linh kißn thÿ ßng, dùng ß c¿n trß dòng ißn, t¿o sÿ sÿt áp ß thÿchißn các chÿc nng khác tùy theo vß trí cÿa ißn trß ß trong m¿ch . R Châu Âu Mÿ, Nh¿t Hình 1.1 Ký hißu ißn trß
Trang: 8
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß - ¡n vß là :' (Ohm) . K' (Kilô Ohm) = 1.000' . M' (Mêga Ohm) = 1.000.000' . - Hình dáng bên ngoài : Vòng 1 Vòng 2 Vòng 4 Vòng 3 Hình 1.2 Hình d¿ng thÿc t¿ ißn trß lo¿i nhß - ¿c tính ißn trß : ißn trß tß lß thu¿n vßi ißn áp U và tß lß nghßch vßi dòng ißn I theo công thÿc : 1.1.1.2 Phân lo¿i, c¿u t¿o: a. ißn trß than (Cacbon): ißn trß than là hßn hÿp cÿa bßt than và các ch¿t khác, tùy tßlß pha trßn mà ißn trß có trß sß lßn hay nhß, bên ngòai ±ÿc bßc b¿ng lßp cách ißn. Trß sß ±ÿc ghi b¿ng các vòng màu theo quy ±ßc cÿa Mÿ. Lo¿i ißn trß này có trß sß ißn trß rßng và công su¿t t±¡ng ßi nhß ( 1/16W, 1/8W, 1/4W, 1/2W). b. ißn trß dây qu¿n: Làm b¿ng hÿp kim NiCr qu¿n trên mßt lõi cách ißn Animng, ¿tnung, sành, sÿ,&. Bên ngoài phÿ mßt lßp võ nhÿa cÿng và 1 lßp s¡n cách ißn. Lo¿i ißn trß này có trß sß nhß (0,1' 3 10') nh±ng công su¿t lßn ( trên 1W).
Trang: 10
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß 1.1.2 Cách ßc, o và cách m¿c ißn trß 1.1.2.1. Cách ßc: a. Trß sß ißn trß ghi trÿc ti¿p trên thân ißn trß: là lo¿i th±ßng là ißn trß có công su¿tlßn, ±ÿc nhà s¿n xu¿t ghi giá trß ißn trß và công su¿t tiêu tán trên thân ißn trß. 5W 10'J R = 10', P = 5W, J là sai sß: 5% K:10%, M: 20% R= 0.22'; P = 5w; sai sß = 5% * Ghi chú: + Ngoài lo¿i trên thì th±ßng ghi các chÿ R, K, M. + N¿u có 3 chÿ sß thì sß thÿ 3 bißu thß liy thÿa cÿa 2 10. Ví dÿ: 472R = 47.10 '. + ¿c bißt n¿u chÿ thÿ 3 là sß 0 thì ó là giá trß thÿc cÿa ißn trß. Ví dÿ: 330R = 330' b. Trß sß ißn trß ±ÿc s¡n b¿ng mã màu: Ph¿n lßn các ißn trß sÿ dÿng trong m¿ch ißn tÿ ßu ±ÿc ghi giá trß theo mã màu. B¿ng qui ±ßc vß mã màu ±ÿc thß hißn nh± sau: Màu Vòng 1 Vòng 2 Vòng 3 Vòng 4 Ghi chú ( Sß thÿ 1) ( Sß thÿ 2 ) ( Sß bßi ) (Sai sß) 0 en 0 0 x10 1 Nâu 1 1 x10 0 2 ß 2 2 x10 00 3 Cam 3 3 x10 000 4 Vàng 4 4 x10 0000 5 Xanh lá 5 5 x10 00000 6 Xanh d±¡ng 6 6 x10 000000 7 Tím 7 7 x10 0000000 8 Xám 8 8 x10 00000000 9 Tr¿ng 9 9 x10 000000000 -1 Vàng kim x10 ± 5% (J) -2 B¿c x10 ± 10% (K) Không màu ± 20% (M)
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß Ví dÿ : 4 ß (2) ß(2) Vàng(10 ) B¿c (± 10%) 4 R = 22. 10 ± 10% = 220K' ± 10% * Ghi chú : - N¿u không có vòng sß 4 (Lo¿i ißn trß có 3 vòng màu ) thì sai sß là ± 20%. - Hißn nay có lo¿i ißn trß than có 5 vòng màu là lo¿i có ß chính xác cao h¡n, lúc ó vòng thÿ 4 là bßi sß, vòng thÿ 5 là sai sß. 1.1.2.2. Cách o ißn trß a. H±ßng d¿n sÿ dÿng VOM Chß Thß Kim Hißu DEREE ( DE-36YTRE ) Các VOM khác cách sÿ dÿng cing t±¡ng tÿ 1 Kim ßng hß 2 Ngß ra 3 Nút chßnh kim vß sß 0 4 Nút ißu chßnh 0 ' 5 Núm chßn thang o 6 Lß c¿m que o d±¡ng ( màu ß ) 7 Lß c¿m que o âm ( màu en ) Trang: 12
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß 1 3 2 4 5 7 6 + Mßt sß nguyên t¿c chung khi sÿ dÿng - Ph¿i b¿o ¿m kim o ß vß trí sß 0 tr±ßc mßi l¿n o ß tranh vißc o sai k¿t qu¿ o. N¿u kim ch±a ß vß trí sß 0 dùng vít chßnh nút sß 3 ß kim ßng hß vß vß trí sß 0. - Chßn úng t¿m o (Range): t¿m o nên ±ÿc chßn sao cho vÿ ÿ lßn h¡n giá trß c¿n o. Chon t¿m o quá lßn s¿ gây ra sai sß cho phép o. Chon t¿m o nhß h¡n giá tri c¿n o có thß gây h± hßng khung quay. ßi vßi phép o ch±a bi¿t tr±ßc kho¿ng giá trß nên b¿t ¿u b¿ng t¿m o lßn nh¿t sau o giãm d¿n cho phù hÿp. - Chon úng thang chia (Scale): tùy theo t¿m o và chÿc nng o, chßn thang chia thích hÿp ß ßc k¿t qu¿( b¿ng chia v¿ch). - Cÿc tính: khi o ißn áp ho¿c o dòng ißn c¿n chú ý ¿t úng que d±¡ng (que ß) vào cÿc tính d±¡ng và ¿u o âm (que en) cÿc tính âm cÿa m¿ch ißn. ( que ß phía có ißn áp cao h¡n phía que en ). b. o ißn trß b¿ng VOM Xoay núm chßnh thang o (núm sß 5 trên hình) vß chÿc nng o ißn trß (') và chßn t¿m o, thang chi thích hÿp x1, x10, x100, x1K, x10K. Chÿc nng o dißn trß có các t¿m o nh±: o ißn trß ph¿i o ngußi (không c¿p ngußn cho m¿ch ißn) và nên l¿y ißn trß ra khßi m¿chß o chính xác. þng vßi mßi t¿m o ph¿i ch¿p 2 que o và ißu chßnh núm chßnh 0'( núm sß 4 ) ß kim chß 0 ' Giá trß ißn trß = giá trß ßc*t¿m o Ví dÿ:Chßn t¿m o là Rx10, giá trß ßc ±ÿc là 200 thì giá trß thÿc cÿa ißn trß là : 10* 200 = 2000' Trang: 13
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß 1.1.2.3. Cách m¿c ißn trß a. M¿c nßi ti¿p : R1 R2 Rtd=R1+ R2 V¿y khi m¿c nßi ti¿p 2 ißn trß l¿i vßi nhau thì giá trß ißn trß tng. b. M¿c song song : R1 1 1 1 R = R + R td 1 2 R2 V¿y khi m¿c song song hai ißn trß thì trß sß ißn trß s¿ gi¿m. 1.1.2.4. Thông sß kÿ thu¿t cÿa ißn trß: - Trß sß cÿa ißn trß: thß hißn sÿc c¿n trß dòng ißn khi ch¿y qua nó. - Công su¿t cÿa ißn trß: Là trß sß chß công su¿t tiêu tán tßi a cÿa nó, n¿u dòng quaquá lßn thì ißn trß s¿ bß cháy. Ta th±ßng chßn công su¿t ißn trß là PRg2.P. 1.1.3 Các linh kißn khác cùng nhóm và ÿng dÿng 1.1.3.1. Bi¿n trß ( VR- Variable Resistor ) : Bi¿n trß hay còn gßi là chi¿t áp là lo¿i ißn trß có thßthay ßi giá trß theo yêu c¿u. Ký hißu bi¿n trß: VR VR Các trß sß cÿa bi¿n trß than là: 100' - 220' 470' -1K' - 2,2K- 4.7K -10K - 47K - 100K - 200K -470K - 1M -2M. + Hình d¿ng thÿc t¿ : Núm v¿n Hình 1.3 Hình d¿ng các bi¿n trß thÿc t¿ 1.1.3.2. M¿ng ißn trß :Là các ißn trß ±ÿc nhßt trong cùng mßt vß, giá trß các ißn trß này lành± nhau, chúng có mßt ißm chung : Trang: 14
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß Thí dÿ :M¿ng 8 ißn trß 470'. Chân chung 1.1.3.3. ißn trß SMD: Lo¿i này th±ßng dùng ß các m¿ch phÿc t¿p nh± máy vi tính, & + Cách ßc ißn trß SMD: Tiêu chu¿n giá trß ißn trß SMD ±ÿc ánh d¿u b¿ng mßt mã ¡n gi¿n mã 3 chÿ sß. Hai sß ¿u tiên s¿ cho bi¿t ý ngh)a chÿ sß, và sß thÿ ba s¿ là sß mi cÿa hß sß 10, (ho¿c có bao nhiêu sß không ß thêm vào sau 2 sß ¿u). Giá trß ißn trß nhß h¡n 10 ohms không có mßt hß sß và chÿ 8R9 ±ÿc sÿ dÿng thay vì ß chß ra vß trí cÿa các ißm th¿p phân. ví dÿ:Trên thân ißn trß SDM có ghi 0 + 220 = 22 ×10 = 22 x 1=22' (không ph¿i 220') Ho¿c giÿ nguyên 22 (giÿ nguyên 2 sß ¿u) và thêm 0 con sß
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß - Ký hißu và hình d¿ng thÿc t¿: CdS * Kißm tra: + Chßn thang x1K. + ±a 2 que o vào 2 ¿u quang trß và cho ánh sáng chi¿u vào thì ißn trß nhß (2K), che ánh sáng l¿i ißn trß lßn ( 70K) thì quang trß tßt. f. þng dÿng cÿa ißn trß: Trong sinh hßat, ißn trß ±ÿc ÿng dÿng ß ch¿ t¿o các lßai dÿng cÿ ißn nh±: bàn ÿi, b¿p ißn, bóng èn,.... Trong công nghißp, ißn trß ±ÿc dùng ß ch¿ t¿o các thi¿t bß s¿y, s±ßi, gißi h¿n dòng ißn khßi ßng ßng c¡,... Ví dÿ 1: ißn trß dùng làm c¿u phân áp: Trong thÿc t¿, ng±ßi ta c¿n dùng nhißu ißn th¿ ß cung c¿p cho m¿ch ißn tÿ hßat ßng, nên ph¿i dùng c¿u phân áp ß chia ißn áp ngußn ra thành ißn áp mong mßn. Vcc R1 V R2 xVC O = C R1 + R2 R2 Hình 1.4 C¿u phân áp Ví dÿ 1: Tÿ hình trên cho R1= 5K, R2= 10K, Vcc = 15V thì: 10 1510 5 10 Ví dÿ 2: Phân phßi dòng ißn thích hÿp cho t¿i : Khi ißn áp ngußn và ißn áp t¿i không t±¡ng xÿng nhau, thì ng±ßi ta dùng ißn trß ß phân phßi dòng thích hÿp. - Thí dÿ : Ta có ngußn Acquy Vcc= +12V, mußn c¿p ngußn cho bóng èn 9V/3W, ta R dùng R=?. I 12V 9V/3W Hình 1.5 ißn trß h¿n dòng cho led
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß 3 - Dòng qua R: 9 - Sÿt áp qua R: VCC= U R+U Dó U R= VCC2U D=1229=3(V )=> 9 - Công su¿t cÿa ißn trß: P = UR.I = 3.1/3 = 1W 1.2. Tÿ ißn ( CAPACITORS ) 1.2.1. C¿u t¿o, ký hißu: Tÿ ißn gßm 2 b¿n cÿc làm b¿ng ch¿t d¿n ißn ¿t song song nhau, ß giÿa là mßt lßp cách ißn gßi là ißn môi. Ch¿t cách ißn th±ßng là : gi¿y, d¿u, mica, gßm, không khí... và ch¿t này ±ÿc l¿y làm tên gßi cho tÿ ißn. Ví dÿ : tÿ gi¿y, tÿ gßm, tÿ không khí 2 B¿n cÿc C ißn môi - Tÿ ißn ký hißu là C và có ¡n vß là Fara, thÿc t¿ ¡n vß Fara r¿t lßn nên ng±ßi ta th±ßng dùng các ±ßc sß cÿa Fara là : -6 - Microfara - 1µF = 10 F -9 - Nanofara 3 1nF = 10 F -12 - Picofara 3 1pF = 10 F 1.2.2. Thông sß kÿ thu¿t cÿa tÿ : Khi sÿ dÿng ta ph¿i bi¿t 2 thông sß chính cÿa tÿ là : 1.2.3 Giá trß ißn dung C : - ißn dung là kh¿ nng chÿa ißn cÿa tÿ ißn. ißn dung ghi trên thân tÿ b¿ng chÿ sß ho¿c vòng màu. Trong ó :-C : là ißn dung . 2 - S : dißn tích cÿa b¿n cÿc (m ). - d : Bß dày lßp ißn môi (m). - · : h¿ng sß ißn môi cÿa ch¿t cách ißn. Ví dÿ : không khí ·=1,gßm · = 5,5, Mica ·=4-5 1.2.4. ißn áp làm vißc : Trang: 17
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß - Là ßßn áp làm vißc lßn nh¿t ±a vào hai b¿n cÿc cÿa tÿ ißn mà không làm h± tÿ . N¿u ¿t ißn áp lßn h¡n ißn áp làm vißc cÿa tÿ thì tÿ s¿ bß ánh thÿng. Giá trß ißn áp này do nhà s¿n xu¿t qui ßnh. - Chßn ißn áp làm vißc cÿa tÿ lßn h¡n ißn áp ¿t lên tÿ theo công thÿc : WV g 2.Vc 1.2.5 ¿c tính cÿa tÿ: 1.2.5.1 ¿c tính n¿p, xã cÿa tÿ : 1 K R VDC 2 + C - Hình 3.2 Tÿ n¿p ißn: Khi K ß vß trí 1 thì tÿ b¿t ¿u n¿p ißn. ißn áp trên 2 ¿u tÿ tng tÿ 0V ¿n VDCtheo hàm mi ßi vßi thßi gian t. ißn áp tÿc thßi trên 2 ¿u tÿ tính theo công thÿc: t 2 Ç vc(t)= VDC(12 e ) Trong ó :-Çgßi là h¿ng sß thßi gian n¿p ißn cÿa tÿ qua R và C (Ç=R.C ) - t: thßi gian tÿ n¿p(s). - C¡ sß e = 2,71828. V I=VDC/R ißn áp n¿p vc 0,99 0,63 Dòng n¿p ic 0,37 0,01 t 5Ç Ç Hình 3.3 Ç= R.C Tÿ hình 3.3 ta th¿y sau thßi gian t = Ç tÿ ±ÿc n¿p ißn áp Vc = 0,63VDC và sau thßi gian t = 5Ç thì tÿ n¿p ±ÿc ißn áp vc = 0,99VDC coi nh± tÿ ã n¿p ¿y. Trong khi ißn áp tng d¿n thì dòng ißn tÿ n¿p l¿i gi¿m d¿n tÿ trß sß cÿc ¿i ban ¿u là I = VDC/R xußng 0A. Dòng ißn n¿p tÿc thßi cÿa tÿ tính theo công thÿc: V t i (t)= c DC e2 Ç R Trang: 18
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß Tÿ xã ißn: Khi b¿t K qua vß trí 2 thì tÿ xã ißn qua R, ißn áp trên tÿ tÿ trß sß VDC s¿ gi¿m d¿n ¿n 0V theo hàm mi ßi vßi thßi gian t . ißn áp trên 2 ¿u tÿ khi xã tính theo công thÿc: t 2 v (t)= V (e Ç ) c DC V I=VDC/R ißn áp xã vc 0,99 Dòng xã ic 0,01 0,37 t 5Ç Ç Ç = R.C Theo hình trên thì sau thßi gian t = Ç ißn áp trên tÿ chß còn 0,37VDC tÿc là ã xã h¿t 0,63VDC và sau thßi gian t = 5Ç thì ißn áp trên 2 ¿u tÿ chß còn 0,1VDC coi nh± tÿ ã xã h¿t. Dòng ißn xã cÿa tÿ tính theo công thÿc V t i (t)= c DC e2 Ç R + ßi vßi dòng 1 chißu :không ch¿y ngang qua tÿ ±ÿc vì chß có dòng ißn n¿p vào rßing±ng và tÿ có sÿc c¿n vô cùng ßi vßi dòng 1 chißu. + ßi vßi dòng xoay chißu :ch¿y ngang qua tÿ ±ÿc b¿ng cách n¿p vào rßi xã ra liên tÿctheo sÿ thay ßi cÿa dòng ißn và tÿ có 1 sÿc c¿n gßi là dung kháng Zc : 1 1 Z C= = (') C.· 2.Ã. f 0 1.2.5.2.Góc pha :Dòng ißn I sßm pha h¡n ißn áp V 1 góc 90 . 1.2.6. Phân lo¿i tÿ : 1.2.6.1. Tÿ hoá : Lßai tÿ này làm b¿ng hai lá nhôm mßng và mßt hóa ch¿t axit borax vßi các gi¿y mßng ¿t giÿa hai lá nhôm, cußn tròn l¿i thành hình trÿ. Tòan bß ±ÿc ¿t trong mßt hßp nhôm. Ch¿t Borax tác dÿng lên nhôm t¿o thành ißn môi. - Tÿ hoá có ißn dung tÿ 1µF ÷ 10.000µF là tÿ có phân cÿc d±¡ng và âm. ißn áp làm vißc nhß h¡n 500V. Trang: 19
Bài Gi¿ng Thÿc Hành Môn L¿p Ráp, Sÿa Chÿa M¿ch Xung 3 Sß - Ký hißu và hình d¿ng thÿc t¿ : 1000µ - C+ 50V - - - C =1000µF, U = 50V 1.2.6.2. Tÿ sÿ ( gßm, Ceramic) : Là lo¿i tÿ không cÿc tính , tÿ sÿ có ißn dung tÿ 1pF÷1µF Ký hißu và hình d¿ng thÿc t¿ : .22K 22nF 100 250V 25V C C =22nF C =100pF, U=25V C =.22µF, U=250V 1 : Sß thÿ nh¿t 102J 0 : Sß thÿ 2. 2 2 : Bßi sß (10 ) C = 1000pF +. Tÿ không cÿc tính ( NON-POLARIED) : Là lo¿i tÿ không có cÿc tính d±¡ng, âm,hình dáng gißng nh± tÿ hóa, tÿ này th±ßng dùng nhißu trong các bß lßc cÿa thùng loa. - Ký hißu và hình d¿ng thÿc t¿ : + - - + N 100MF 100V NON-POLARIED - + + - 1.2.6.3. Tÿ thay ßi ( Tÿ xoay) : Dùng ß thay ßi giá trß ißn dung theo ý mußn. Tÿ gßm 2 ph¿nlá kim lo¿i ¿t cách ißn vßi nhau : ph¿n lá cß ßnh và ph¿n lá quay quanh 1 trÿc. ißn môi th±ßng là không khí hay nhÿng lá cách ißn b¿ng ch¿t d¿o. - Ký hißu và hình d¿ng thÿc t¿: Ph¿n CV Ph¿n tßnh