Giáo trình Máy thu hình - Hàn Thanh Sơn (Chủ biên)

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI<br /> <br /> KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ<br /> Chủ biên:HÀ THANH SƠN<br /> -------***---------<br /> <br /> GIÁO TRÌNH<br /> MÁY THU HÌNH<br /> ( Lưu hành nội bộ)<br /> <br /> HÀ NỘI 2012<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> Trong chương trình đào tạo của các trường trung cấp nghề, cao đẳng nghề<br /> Điện tử dân dụng thực hành nghề giữ một vị trí rất quan trọng: rèn luyện tay nghề<br /> cho học sinh. Việc dạy thực hành đòi hỏi nhiều yếu tố: vật tư thiết bị đầy đủ đồng<br /> thời cần một giáo trình nội bộ, mang tính khoa học và đáp ứng với yêu cầu thực tế.<br /> Nội dung của giáo trình “Máy thu hình” đã được xây dựng trên cơ sở kế thừa<br /> những nội dung giảng dạy của các trường, kết hợp với những nội dung mới nhằm<br /> đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa,<br /> hiện đại hóa đất nước,.<br /> Giáo trình được biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, bổ sung nhiều kiến thức mới và<br /> biên soạn theo quan điểm mở, nghĩa là, đề cập những nội dung cơ bản, cốt yếu để<br /> tùy theo tính chất của các ngành nghề đào tạo mà nhà trường tự điều chỉnh cho<br /> thích hợp và không trái với quy định của chương trình khung đào tạo cao đẳng<br /> nghề.<br /> Tuy các tác giả đã có nhiều cố gắng khi biên soạn, nhưng giáo trình chắc<br /> chắn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự tham gia đóng góp ý<br /> kiến của các bạn đồng nghiệp và các chuyên gia kỹ thuật đầu ngành.<br /> Xin trân trọng cảm ơn!<br /> <br /> Tuyên bố bản quyền<br /> Tài liệu này là loại giáo trình nội bộ dùng trong nhà trường với mục đích làm tài liệu giảng<br /> dạy cho giáo viên và học sinh, sinh viên nên các nguồn thông tin có thể được tham khảo.<br /> Tài liệu phải do trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội in ấn và phát hành.<br /> Việc sử dụng tài liệu này với mục đích thương mại hoặc khác với mục đích trên đều bị<br /> nghiêm cấm và bị coi là vi phạm bản quyền.<br /> Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội xin chân thành cảm ơn các thông tin giúp cho<br /> nhà trường bảo vệ bản quyền của mình.<br /> <br /> BàI 1 : SƠ ĐỒ KHỐI VÀ NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA MÁY THU HÌNH<br /> <br /> Mục tiêu của bài:<br /> Học xong bài này học viên sẽ có khả năng:<br /> ­ Trình bày đúng cấu tạo, nguyên lý làm việc<br /> ­ Biết chức năng của các khối trong máy thu hình.<br /> ­ Mô tả đúng hình dạng tín hiệu ở tại các ngõ càc và ngõ ra của các khối.<br /> NÔI DUNG BÀI HỌC:<br /> 1.1. Nguyên lý hoạt động của máy thu hình.<br /> 1.1.1. Nguyên lý thu hình ảnh tạo tín hiệu thị tần (Video).<br /> Để truyền hình ảnh đi xa trước tiên hình ảnh phải được đổi thành tín hiệu điện<br /> ­ gọi là tín hiệu Video , hình ảnh được thu vào qua ống kính và hội tụ trên một lớp<br /> phin đặc biệt, sau đó ta dùng nguyên lý quét để chuyển từ thông tin hình ảnh thành<br /> tín hiệu điện.<br /> <br /> Hình 1.1: Camera đổi hình ảnh thành tín hiệu Video<br /> Nguyên lý quét như sau:<br /> Để truyền dẫn và phát hình ảnh trong không gian cần phải biến các hình ảnh<br /> trong tự nhiên thành những tín hiệu điện. Muốn vậy cần chia toàn bộ hình ảnh thành<br /> những điểm cực nhỏ rồi truyền lần lượt độ chói trung bình của các phần tử đó về các<br /> máy thu (hình 1a). Số lượng điểm ảnh này phụ thuộc vào số dòng theo chiều ngang<br /> và cột theo chiều dọc. Để các dòng này không ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh thì<br /> số lượng dòng theo lý thuyết là 900 dòng; nhưng trong thực tế người ta chỉ truyền đi<br /> <br /> 625 dòng (tiêu chuẩn OIRT) và 525 dòng (tiêu chuẩn FCC).<br /> Đã biết tỉ lệ giữa chiều cao và chiều rộng màn hình được chọn trùng với tỉ lệ<br /> màn ảnh của phim điện ảnh là 4:3. nếu gọi số dòng theo chiều dọc là Z thì số cột theo<br /> chiều ngang là<br /> <br /> 4<br /> Z và tổng số điểm ảnh là:<br /> 3<br /> <br /> m=<br /> <br /> Hình 1.2a: nguyên lý tạo ảnh<br /> <br /> 4<br /> Z x Z = 520.000<br /> 3<br /> <br /> Hình 1.2:phương pháp quét cách dòng<br /> <br /> Việc quét các điểm ảnh này được thực hiện nhờ tia điện tử theo trình tự từ trái<br /> sang phải, từ trên xuống dưới, giống hệt như khi ta đọc 1 trang sách. Sau khi quét<br /> xong 625 dòng, chu trình lại trở lại điểm xuất phát ban đầu, toàn bộ (hình 1) chu trình<br /> quét gọi là một mành (một ảnh). Để các ảnh liên tục, không đức đoạn thì thời gian<br /> quét 1 mành tv phải thoả màn điều kiện:<br /> tv <<br /> <br /> 1<br /> 1<br /> s tức là tần số quét mành fv = = 50 Hz<br /> 50<br /> tV<br /> <br /> Do hiện tượng lưu ảnh trên võng mạc, nên chỉ cần tần số đổi hình là 24 hình/s<br /> là mắt đã không thể phát hiện được, đồng thời để giảm tần số quét dòng và thu hẹp<br /> dãi phổ của tín hiệu, trong kỹ thuật truyền hình thực hiện quét các dòng chẳn 2, 4, 6<br /> … 312 (hình 1b)<br /> Hình 1.2 a là đồ thị mô tả quá trình quét dòng và quét mành, ở đây chỉ vẽ 13<br /> dòng lẻ và 12 dòng chẵn, ứng với chu kỳ quét mành là Tv và chu kỳ quét dòng là<br /> <br />