Giáo trình Tài chính doanh nghiệp (Tái bản lần thứ ba): Phần 2

Chia sẻ: Hi Vi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 cuốn giáo trình "Tài chính doanh nghiệp" trình bày các nội dung: Chi phí vốn và cơ cấu vốn, nguồn vốn của doanh nghiệp, quản lý tài sản trong doanh nghiệp, đầu tư dài hạn trong doanh nghiệp. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Tài chính doanh nghiệp (Tái bản lần thứ ba): Phần 2

C hitdng 4 C H I PHI V O N V A C O C A U V O N Phan tfch cac lu6ng ti£n chiet kha'u nham h6 tro cho viec ra cac quyet djnh
cho chu so huru. Vi du. doanh nghiep A co the va\ tien \ u*p trung \ao nghien cuu chi phi cua 4 nhan to cau lhanh co cau von hao gom: ng. c6 phieu uu tien. loi nhuan khdng chia va cd phieu thudng moi. Chi phi cau thanh cua chung dugc ky hieu nhu sau Kd: chi phi ng truoc thue, doi vcri doanh nghiep A la 10%. K d(l - T): chi phi ng sau thue, trong do, T la thue suat thue thu nh^p doanh nghiep. Doi vcri doanh nghiep A vdi T = 40% thi Kd(l- T) = 6%. Kp: chi phi cua cd. phieu uu tien. Doi vdi doanh nghiep A, Kp = 10,3%. Ks: chi phi cua lgi nhuan khong chia. Doi vcri doanh nghiep A, K s = 13,4%. Ke: chi phf von co phieu thucmg mdi. Truong hgp doanh nghifep A, Ke = 14%. WACC: chi phi trung binh cua vdn. Neu doanh nghifep muon tao vdn mdi dd tai trg cho viec m e rdng tai san va duy tri mot co c^u vdn can bang, thi no phai tao ra mot phan n g mdi, mdt phan c 6 phieu uu tien va m ot phan c 6 phieu thudng (lay tir lgi nhuan khdng chia hoac phat hanh co phieu thudng mdi) theo cung m dt ty 16. 4.2. CHI PHI CUA CAC LOAI VON 4.2.1. Chi phi cua np vay 4. 2.1.1. Chi phi ng vay truac thue Chi phi np truoc thue (Kd) dupe tmh toan tr£n co sd lai suat no vay. Lai sua’ nay thudng dupe in dinh trong hpp d6ng vay ti£n. t 4.2.1.2. Chi phi ng vay sau thue Chi phf np sau thue Kd(l -T), dupe xac dinh bang chi phi np truoc thue trir di khoan tiet Idem nhd thue. Phan ti£t ki&n nay dupe xac dinh bang chi phi truoc thue nhan vdi thue' suat (KdxT). Vi 110
' ay, neu doanh nghiep A vay tien vdi lai suat 10r b \ a Ihue suat thue thu nhap doanh nghiep la 409c thi chi phi no sau thue ia h .r. Kd (]-’! ) = 10%( 1- 0,4) = 69c. Gia tri c6 phieu cua doanh nghiep ma chung ta muon toi da hoa phu thuoc vao cac lu6ng tien sau thue. Do vay, de chung ro the so sanh dugc vdi nhau, tat ca cac chi phi' von ciin duoc tmh quy ve chi phf sau thue. 4.2.2. Chi phi von chu so huru 4.2.2.1. Chi ph i co phieu uu tien Chi phi cua co phieu uu tien (Kp) dugc xac dinh bang cach la'y cd tuc uu tien (Dp) chia cho gia phat hanh thuan cua co phidu (Pn) - la gia ma doanh nghiep nhan dugc sau khi da tru chi phf phat hanh. Dp Kp = ---------- Pn Vf du: doanh nghiep A su dung cd phieu uu tien phai tra 10 dv co tuc cho m6i co phieu menh gia 100 dv. Ndu doanh nghiep ban nhung cd phieu uu tien mdi vdi gia bang menh gia va chiu chi phf phat hanh la 2,5 % gia ban hay 2,5 dv cho mdt cd phieu, khoan thu rong se la 97,5 dv vdi mot cd phieu. Vi vay, chi phf co phieu uu tidn cua doanh nghiep A se la: 10 dv K p = ------------- = 10,3% 97,5 dv 4.2.22. Chi phi cua lgi nhudn khong chia Chi phi ng vay va chi phi co phidu uu tien duoc xac dinl^dua tren thu nhap ma cac nha d iu tu y d u c iu d6i vdi nhung chung khoin nay. Tuong tu, d ii phi cua loi njniin khdng chia ia ty Id co turc m a ngudi nlm gia c 6 phidu thudng ydu diu ddi vdi du in doanh 111
nghiep diu tu bing lpi nhuan kh6ng chia. Chi phi von cua lpi nhuan khong chia lien quan den chi phi co h6i cua von. Loi nhuan sau thue cua doanh nghiep thudc vi ngudi ndm giu cd phieu. Ngudi ndm giu trai phieu dupe bu dip bcri nhiing khoan thanh toan lai, nguoi ndm giu c 6 phieu uu tien dupe bu d ip boi c6 tuc uu tien, nhung lpi nhuan khdng chia thudc ve ngucri nim giu c6 phieu thucmg. Phin lpi nhuan niy dI bu d ip cho ngudi nim giu co phieu ve viec su dung von cua ho. Ban quan ly co the' tra phan lpi nhuan nay dudi hlnh thuc c6 tuc hoac la dung lpi nhuan do de tai ddu tu. N£u ban quan ly quy£t dinh khong chia lpi nhuan thi se co mot chi phf co h6i lien quan. C6 ddng le ra co the nhan dupe phan lpi nhuan dudi dang c6 cfc va d iu tu dudri hlnh thiic khac. Ty su it lpi nhuan ma cd dong mong muon tren phan vdn nay chrnh la chi phf cua no. Do la ty su it lpi nhuan ma ngudi nim giu c6 phan mong dpi kiem dupe tC nhung khoan d iu tu co mure rui ro tuong duong. r VI vay, gia su ring cd ddng cua doanh nghiep A mong dpi kiem dupe mdt ty suit lpi nhuan Ks tir khoan tiln cua ho. N6u doanh nghiep khdng thi dau tu phan lpi nhuan khdng chia d l lo£m dupe ty suit lpi nhuan ft nha't la Ks thi sd tiln nay se dupe tra cho cac c6 ddng d l ho diu tu vao nhung tai san khac. Khac vdi np v& c6 phieu uu tien, ngudi ta khdng dt ding do ludng dupe Ks. Tuy nhien, cd thi ude lucmg dupe chi phf vdn c6 phin. Mdt cd phieu d dilm can bing cua thi trudng thi ty le lpi tuc yeu ciu Ks cung tucmg duong vdi ty le lpi turc mong dpi K**. Hon nfia, lpi turc yeu ciu tucmg duong vdi mdt lpi tuc cua mdi tai san khdng cd rui ro (K ^) cong vdi mtic bu rui ro RP, trong khi lpi tuc mong dpi ddi vdi mdt c6 phieu dang ting trudng 6n dinh (Constant growth stock) tuong duong vdi mue smfi M cua c6 phieii (Dl/Po) cdng vdi ti le tang trucmg n»0ng dpi (g). Lpi tfc y6u c&i = Lpi tdc mong dpi. 112
Ks = KRF + RP = D ,/P0 + g = K As VI hat ben tuang duang nhau nen chung ta co the du doan Ks theo each Ks = KR + RP hoac Ks = KAs = D,/P0+ g. F Thuc te co ba phuong phap thucmg dugc su dung de’ xac dinh chi phi lgi nhuan khong chia. Phuong phap CAPM. Phuong phap luong tidn chiet kha'u. Phuong phap lay lai suS't trai phieu e6ng vdi phan thuang rui ro. * Phuong p h ap CA PM (mo hinh dinh gia tai san tai chinh) Phuong phap nay duoc tien hanh nhu sau: Budc 1: Xac dinh lgi tuc cua tai san khOng co rui ro KRF. Loi turc nay thuang tuong duong vdi lai sua't trai phidu kho bac. Budc 2: Du doan hd so bd ta cua c 6 phieu va su dung no nhu la he sd rui ro cua c6 phieu. Budc 3: Du doan lai sua't mong doi trdn thi trudng hoac la loi turc mong dgi ddi vdi c6 phidu cd dd rui ro trung binh (Krm). Budc 4: Thay thd' nhung gia tri trdn vao phuong trinh CAPM d l xac dinh ty le loi turc mong doi ddi vcri c 6 phidu dang xet. K. = KR + (K R -K*F F M )Pi Phuong trinh trdn chi ra cach xac dinh Ks theo md hinh CAPM, chi phi cua cd phidu duoc xac dinh trdn co sd lai suat cua trai phidu kh6ng cd rui ro (Krp) cdng vdi m6t phan loi nhuan tuong ling vdi mure rui ro cua cd phidu cd mure dd rui ro trung binh (K ,^ - Krf) vh. duoc didu chinh theo miic rui ro, turc la didu chinh theo hd sd bd ta cua c6 phidu dd Ndu gia sir rin g K ^ = 8%, KR = 13% va p( = 0,7. Ks cua c6 m phidu nay duoc tmh nhu sau: Ks = 8% + (13% - 8%) 0,7 = 11,5 % 113
Neu 1 = 1.0 phan anh co phieu rui ro h'^, muc trunc binh thi 3 H le loi luc yeu ^au Ks se ia: Ks = Sf c H 13rc - 8%) 1,0 = 1 3rc Phuong phap CAPM co mot so \a n de can Iiru \ : - K ho xac dinh KRi_ - Kho du doan he so be ta - Kho xac dinh phdn loi nhuan bu ddp cho rui ro thi truong. * Phuong phap lai suat trai phieu cong vcn muc bu rui ro Mac du co tinh chu quan trong viec tiep can. cac nha phan tich thudng du doan chi phi cua cd phdn thudng cua mot doanh nghiep bdng viec cong mot muc bu rui ro khoang tir 3-5% vao lai suat no dai han cua doanh nghiep. N hu vay, nhung doanh nghiep co rui ro cao, xep hang thap va co np vcri lai sua't cao cung co von c6 phan vai chi phf cao. Vi du: Neu mot doanh nghiep co lai sua't trai phieu la 9% thi chi phi von cd phieu co the' du doan nhu sau: Ks = Lai suat trai phieu + Phdn thudng rui ro = 9% + 4% = 13%. Mot doanh nghiep khac co rui ro cao han va lai sudt trai phi&i co thfe la 12%, do do du doan chi phi von co phieu la 16%. Ks = 12% + 4% =16%. VI muc bu rui ro 4% la du doan co thfe difeu chinh nen gia tri du doan Ks cung co the di6u chinh. * Phucm g p h ap luong tien chiet khau Gia cua mot co phieu thucmg phu thuoc vao co tuc mong dpi doi vdi co phieu do. Ta cd the cho ring, gia cua mot cd phieu Fo bdng gia tri hien tai cua cac ddng co tuc mong dpi nhin dupe trong tuong lai. pD_ ‘ Dl Dl t Dl t Dl ( l + K s)1 + ( l + K s)1 * { l+ K s ) 5 ..... ( l + K»)‘ 114
Li i) y -1 Di Hay: Po = > ------ (l + A'O Trong (Jo: Po: La gia hien tai cua co phieu. Di: La c6 tire m ong dpi dupe tra vao cuoi nam thu i. Ks: La chi phi cua co phieu thudng. Neu gia thiet co turc m ong dpi tang vai ti le g, ta co: P° = Dl f Dl(l+g) +. . . + D 1(1 +g)n 1 (l+ K s) (l+ K s)2 (1+Ks)n Sau khi bien ddi, phuong trinh tren trd thanh mot cong thCrc quan trong sau d a y :. D, P0 = ------------------- Ks - g Co the giai phuong trinh nay de tim ty le lpi tire yeu cau doi vdi c 6 phieu thuang. Ks = KAs =— — +p Po e Phuong phap du doan chi phi vdn co phdn nay cdn dupe goi la phuong phap ty le cd tuc cong vdi ty le tang trudng, hoac la phuong phap ludng tidn chiet khau. Tir day chung ta gia sir rdng, khi cd su cdn bdng, cd the su dung Ks va KAs de thay the cho nhau. Cac nha ddu tu su dung su tang trudng trong qua khti de du bao ty le tang trudng trong tuang lai, do dd, neu su tang trudng trong qua khu khdng 6n dinh, viec du bao se gap kho khan. Trong tnrdng hpp nay, nha ddu tu co th i tham khao du bao cua cac nha phdn tich chung khoan. Vi du: Gia su doanh nghidp A ban c6 phidu vdi gia thi tnrdng la 23 dv, c6 tire mong dpi cua nam tiep theo la 1,242 dv va ti Id tang trudng mong dpi la 8%, ty Id lpi tuc mong dpi - ty Id lpi turc 115
yeu cau - chi phf lai nhuan khong chia se la 13.4%. K 1 1.242 + 8% =13.4% As s 23 13,4% la ty le lai tuc toi thie’u ma ban quan ly mong co duoc de bien minh cho viec giu lai nhuSn de tai ddu tu han la tra chung cho nhung nguoi nim giu c6 phdn vcri tu cach la co tuc. 4.2.2.3. Chi phi co phieu thucmg mdi Muon phat hanh c6 phieu mdi cdn phai tinh den cac chi phi nhu: chi phi in dn; chi phi quang cao; hoa hdng.. Cac chi phi nay nhieu hay it tuy thuoc vao nhilu yeu td va co th i chieim toi 10% t6ng gia tn phat hanh. Vay chi phf cua von co phieu mdi se Id bao nhieu? Von huy dong bang phat hanh c6 phidu moi phai duoc su dung sao cho c6 tuc cua cac cd dong cu it nhat khong bi giam. Neu: Pn: La gia thudn cua m6t c6 phieu. Ke: La chi phi cua co phieu mdi. Dt: la co tuc mong dpi trong nam thur t. F: la chi phi phat hanh. Taco: Po= t ii 7~~~V {l + Ks)' Gia thudn m6i co phieu mdi doanh nghidp thu duoc la Pn = P o(l-F ). Theo cac gia thiet da ndu trdn, ty 16 tdng trudng cua c6 tuc la g = 8%, ta cd the’ viet: Dl Po( 1-F) = ________ Ke-g
Tir do chi phi cua c
90dv mot co phieu hay tong so von nhan diroc la 9CMi00dv. T6ng. so lm nhuan mdi sc la 28.500d v, trong do, so 1»ti nhuan thu duoc tir tai san cu la 15.000 dv va so loi nhuan tang them tu tai san mdi la 13.500dv. Nhu vav. vdi tong so co phieu da ban la 2(»00. loi nhuan tren m ot c6 phieu va co tuc tren mot co phieu se giam tu 15dv xuong 14,25dv. EPS mdi = DPS mdi = = 14,25dv ZlMJO Vi EPS va DPS giam, gia cua cd phieu cung se giam tir Po = lOOdv xuong PI = 14,25 dv/0,15 = 95dv. Nguyen n h in la do doanh nghiep chi n hin duoc 90dv cho mdi cd phin. Didu do cho th£y rin g 90dv phai kiem duoc nhieu han 15% dd cung c ip cho cac nhi dau tu vdi ty le loi tuc 15% tren lOOdv ho da dat gia. Bay gid gia su doanh nghidp kiem dupe ty Id loi tuc Ke tif 90.000dv tai san mdi. Ke = P o ( l- F ) +8 15 + 0% =16,667% 100( 1- 0 , 1) Vi vay, se co tinh h'inh mdi: Tong loi nhuan mdi = 15.000 dv + 90.000 dv x 0,16667 = 30.000 dv. EPS va DPS mdi = 30.000 dv/2.000 = 15 dv Gia mdi = 15 dv/0,15 =100 dv = Po. Nhu vay, neu ty le lcri tire ddi vdi tai san mdi tuong duong vdi Ke nhu dupe tmh nhu tren, thi EPS, DPS va gia cd phidu se khdng ddi. Neu ty le lpi tuc ddi vdi tai san mdi vupt qua Ke, thi EPS, DPS va Po se ting. Dieu nay xac nh in mot thuc te ring, do phai tra chi phi phat hanh, chi phi cua vdn cd phin mdi cao hon chi phi cua lpi nhuin khdng chia. 118
4.2.3. C hi phi tru n g binh cua von M oi doanh nghiep deu muon dal tffl mot c o cau von toi uu nham toi da hoa gia tri co phieu cua doanh nghiep. Gia sir rang, doanh nghiep da thiet lap m ot c o cau von toi uu va coi do la co cau von m uc tieu, doanh nghiep se tai trg sao cho dam bao dugc c o cau von m uc tieu do. Ty le ng, co phan uu tien, c6 phan thucmg cung vcri chi phi co cau cua von dugc su dung de tinh chi phi binh quan gia quydn cua von (WACC). De minh hoa, gia su doanh nghiep A co mot ca cau von muc tieu: 45% ng, 2% co phan uu tien, 53% von co phin thuang (gom lgi nhuan khong chia cong vdi cd phieu thuang). Chi phf ng truoc thue Kd = 10%, chi phf ng sau thue = 10% ( 1- 0,4) = 6%, chi phf co phin uu tien Kp la 10,3%, chi phf lgi nhuan khong chia, Ks =13,4%, thue suat thue thu nM p doanh nghiep la 40% va doanh nghiep se giu toan bo lgi nhuan de tai dau tu. Nguoi ta se tfnh WACC nhu sau: WACC = Wd.Kd (1-T) + W p x K p + W s x K s = 0,45x6% + 0,02 xl0,3% + 0,53 xl3,4% =10%. CJ day Wd, Wp, W s tuong ung la ti trong cua ng, ti trong von co phin uu tien va ty trgng von co phin thudng. Nhu vay, mdt d6ng vdn mdi doanh nghidp A tao duoc bao gom 45 xu ng vdi chi phi sau thud la 6%, 2 xu vdn c6 phin uu tidn vdi chi phf 10,3% va 53 xu vdn c 6 [Ain thudng (tilt loi nhuan khdng chia) vdi chi phf 13,4%. Chi phf trang binh cua mot ddng vdn la 10% . ’ 4.2.4. C hi phi can bien cua von Chi phf c&n bien cua bat ky mdt khoan muc nao la chi phf cua mdt don vj tang them cua khoan muc dd. Khai nidm nhu vay cung dugc ap dung ddi vdi vdn. Khi doanh nghidp cd gang thu hut nhung ddng vdn mdi chi phi cua mdi ddng vdn tai mot thdi didm nao do se tang ldn. VI vay, chi phf can bien cua vdn (MCC) duoc dinh nghla nhu la chi phf cua ddng vdn mdi cudi ciing ma doanh nghidp huy ddng va chi phf can bidn se tang khi cang nhidu vdn duoc huy 119
dong trong mot giai doan nao do. Co th£ sir dung so lieu gia dinh cua doanh nghiep A da n6u tren de minh hoa cho khai niem chi phi can bien cua von. Co cau von muo-tieu cua doanh nghiep nha sau: Ncr dai han: 754.000.000 45% - Co ph^n uu tien: 40.000.000 2% Cd phan thucmg: 869.000.000 53% Tong von: 1.690.000.000 100% Kd = 10%; Kp = 10,3%; T = 40%; Po = 23 dv, g = 8%; Do = 1,15 dv D l= Do(l+g) = 1,15 dv( 1+0,08) =1,242 dv. Dl . _ _ 1,242 Ks = + ° = g + 0,08 = 13,4% Po 23 Tren co so nhung sd lieu nay, chi phi vdn binh quan gia quyin (WACC) =10% . Mdt dd thi chi ra WACC thay ddi nhu th£' nao khi ngay ding nhieu von mdi dupe huy ddng trong mdt nam cho tnxcc goi 1 & ducmg chi phi vdn can bien (M CQ. Nhung dau chain phan anh nhung ddng vdn dupe huy ddng va vi mdi ddng vdn mdi cd mdt chi phi la 10% nen chi phi can bifen cua vdn (M C Q cua doanh nghidp A cd dinh d 10% W ACC(% ) W ACC = M CC 0 2 4 6 8 10 12 Vdn mdi 120
N hu vay lieu doanh nghiep A co huy dong duoc mot khoi luong von moi gidi han tai chi phi 10% khong? Dirong nhien cau tra ldi la khong. Day la mot van de thuc tien, khi mot doanh nghiep huy dong von vdi so luong ngay cang nhieu hem trong mot thoi gian nao do. thi chi phi n o chi phi co phan uu tien va chi phi co phSn thuang bat dau tang va khi do, chi phf binh quan gia quyen cua mot dong von m oi cung se tang. Mot van d£ dal ra la khi nao die’m nay xuat hien a doanh nghiep A. Tren Bang can doi ke toan cua doanh nghiep, tong von dai han la 1.690.000.000 dv, tat ca von nay duac huy dong trong qua khu: va no da dupe dau tu vao tai san dang dupe sir dung cho hoat dong. Von moi (hoac von can bien) se dupe gia dinh la huy dong sao cho duy tri quan he np/von cd phan uu tien/von co phan thuang la 45/2/53. VI vay, neu doanh nghiep A m uon huy dOng l.OOO.OOOdv von mdi se gom: 450.000dv np, 20.000dv c6 phan uu tien va 530.000dv co phan thucmg. Cd phan thucmg mdi co the la'y tur hai nguon: Leri nhuan khong chia va phat hanh co phieu thudng mdi Chi phf np truoc thue 10%, chi phf np sau thu£ 6%, co phan uu tien se co mot chi phf la 10,3%, chi phf cua co phin thudng se la 13,4% vdi difeu kien la vdn cd ph£n dupe huy dong tir lpi nhuan khdng chia, nhung no se len den 14% khi doanh nghiep su dung he't lpi nhuain khdng chia va phat hanh them c6 phieu thudng mdi. Dau tien hay xem xet trudng hpp tat ca von c 6 phin mdi dupe lay tir lpi nhuan khdng chia. Co phieu cua doanh nghiep A dupe ban vdi gia 23 dv, co tuc nam trude Do = 1,15 dv, co tuc mong dpi nam tie'p theo la l,24dv va ty le tang trudng la 8%. Vi vay, chung ta udc luong ty le lpi tuc mong dpi va y6u cau dd'i vdi vdn co phan thudng Ks se la 13,4% Ks = -------- — -------- + g = ----- ^ ---- + 0,08 = 13,4% Gia sir rang doanh nghiep A se md rdng kinh doanh va lpi 121
nhuan khong chia khong du de dap ung nhu cau do thi doanh nghiep phai phat hanh c6 phieu thuang mai. Do chi phi phat hanh la 10%, chi phi von co phan cua doanh nghiep A khi do se tang tu 13,4% len 14%. Dl 1.24 Ks = + ° = g + 0.08 = 14% P o (l-F ) 23x0,9 Doanh nghiep A se thu duac 20,7 dv khi ban mot c6 phifcu mai va phai kiem duac 14% lai tu 20,7 dv. Khi do. chi phi binh quan gia quyen cua von se thay doi theo bang sau: * W ACC khi von c6 p idn duac lay tir lpi nhuan khon g chia Tile Chi phi co cau (1) (2) (1)5(2) No 0,45 6% 2,7% Cd phan uu ti&n 0,02 10,3% 0.2% Cd phan thudng 0,53 13,4% 7,1% (loi nhuSn khdng chia) WACC1=10% WACC khi v
Nhir vay, WACC da tang tir 10% len 10,3% khi doanh nghiep sir dung het loi nhuan khong chia va buoc phai ban co phieu thuang mai. Ta co the’ nghien cuu vf du cu the’ sau dd chi ra diem bat d&u tang tren duang MCC. Gia su doanh nghiep A mong dai tong lai nhuan 137,8 trieu dv nam 1998 va ty le tra c6 tuc la 45%, loi nhuan khong chia dugc hoach dinh la: 137,8 (1- 0,45) =75,8 trieu dv. Mat khac, doanh nghiep muon duy tri mot ca cau von tot nhat (tuc la theo ti le ng, co phieu uu tien, co phieu thuang la 45: 2: 53) thi 75,8 trieu dv lgi nhuan khong chia se tuang ung vdi lugng von huy dong la 143 trieu dv: — — = 143 trieu dv 0,53 Nhu v£y die’m ma von dugc huy dong la 143 trieu hay BP =143 trieu dugc goi la die’m thay d6i (dilm gay), tuc la luong von gidi han ma tai do co su thay d6i tren duang MCC. Ta co th i minh hoa tren so d6 sau: Chi phi binh quan gia quydn cua v6'n D6 thi tren m6 ta duang chi phi von can bien. M6i don vi co chi phf binh quan gia quyen la 10% cho den khi doanh nghiep huy ddng duoc tong sd' la 143 trifeu dv: bao g6m 64,3 trieu no mdi vdi chi phi sau thud' la 6%; 2,9 tridu dv la c6 phan uu tien vci chi phi la 10,3% va 75,8 tridu loi nhuan khdng chia vdi chi phf la 13,4% Ndu doanh nghidp A huy d6ng ldv vuot qua 143 trifiu dv thi m6i 123
dv von men se g6m 53 \u von c6 phan bang Kin co phieu thuang mai tai chi phi 14%. Vi vay, WACC tang tu 10% len toi 10,3% nhtr tinh toan a bang tren. Den day ta co the dat mot cau hoi khac. co the co nhung dilm gay khac tren duong MCC niia khong° Cau tra lai la co. Vf du: Gia su doanh nghiep A chi co the duac vay no toi da 90 trieu dv tai lai suat 10%. Vcn nhung khoan ng tang them, chi phi phai tra se la 12%. Didu nav sedan tai diem gay thu hai tren duong MCC. Tai do, 90 trieu dv vcri lai suat 10% dugc sir dung het. Ndu chung ta ky hieu BPo la tong tai trg tai didm gay thu hai thi chung ta biet ding 45% hay 0.45 cua BPo se la ng, vi vay. 0,45 x BPo = 90 000.000 dv BPo = 200.000.000 dv Vi vay, se co mot diem gay khac tren duong MCC. Sau khi doanh nghiep A da huy dong 200 trieu dv va didm gay thu hai nay co dugc do tang chi phf ng. Nhu da biet, tu 0 dv den 143 trieu dv von mdi, WACC \h 10%, khi vugt qua 143 tridu WACC tang len den 10,3%. Sau do, tai 200 trieu dv von moi, WACC tang len 10,9% nhu la kd't qua cua su tang Kd tir 10% ldn 12%. Chi phf cua no sau thue se tang tir 6% ldn 12% x 0,6 = 7,2%. Chi tidu Ty 16 Chi phi co cSu (1) (2) (1)x(2) No 0,45 7,2% 3,24% Cd phan uu tidn 0,02 10,3% 0,21% Cd phan tht/Ong 0,53 14% 7,42% WACC1=10,9% Noi cach khac, ddng v6'n vuot qua 200 trieu se bao g6m 45 xu no vdi lai suit 12% (7,2% sau thud), 2 xu co phin uu tidn vdi .lai suat 10,3% va 53 xu cd phin thucmg mdi vdi lai suit 14%. vi ddng vdn can bien nay se cd mdt chi phf WACC3 = 10,9%. 124
Co the mo ta hang do thi sau: W ACC 10,9 “ WACC3 10,3 W ACC2 10,0 WACC1 z BP0 BP 143tr 200tr Von moi Lieu con co cac diem gay khac nfia tren dudng MCC kh6ng? Tat nhien la co khi ma luong von tiep tuc tang den mot gidri han nao do, chi phi cua mot co cau tang len lam cho WACC tang len. V6'n mdi Toan bo phan tren da trinh bay chi phi vO'n khi khOng co su thay d6i co ca'u von cua doanh nghiep. Tuy nhien, trong thuc te, co ca'u von cua doanh nghidp co the thay doi va day cung la nguyen nhan lam thay d6i chi phi v6'n. N6i chung, doanh nghiep bat ddu su dung cac ngu6n tai tro co chi phi tha'p nha't, nhung khi da h£t cac ngu6n tai tro co chi phf tha'p, doanh nghiep phai trOng cay vao cac nguon vO'n khac co chi phf cao hon. Difeu d6 lam cho chi phf can bien cua vdn tang len. 125
Vi du: Doanh nghiep A xem xet cac dir an dau tu sau: Du an So tien (trieu dv) Ty suat doanh Icfl (%) A 50 13,0 B 50 12.5 C 80 12,0 D 80 10,2 Chi phi von cua doanh nghiep A la: 10 % den 143 trieu dv. 10,3% den 200 trieu dv. 10,9% tren 200 trieu dv. Vay muc von dau tu toi da cua doanh nghidp A se 1^ bao nhieu? WACC A=13% 13 B = 12,5% WACC2 = 16,9% — r C = 12% 12 D = 10,2% 11 WACC1 = ft% WAC02 = 10,3% MCC 10 J •Mure vdn tot*tna 0 50 100 150 180 200 V
Trong trudng hop cua doanh nghiep A, muc von dau tu tdi da ung vdi 180 trieu dv, tuc la doanh nghiep co the thirc'hien cac du an A,B,C va tu choi du an D. Chi phf vdn cd tam quan trong dac biet ddi vdi doanh nghiep. duoc su dung la can cu de’ lua chon ty le chiet khau khi quyet drnh dau tu. 4.3. C O CA U VON CUA D O A N H N G H lfiP 4.3.1. Muc tieu ca cau vdn Sau khi nghien cuu chi phf vdn va phan tfch mot sd nhan to, vide tiep theo la thiet lap ca ca'u von hop ly. Muc tieu nay co the thay doi theo thdi gian khi nhirng didu kidn thay doi, nhung tai bat ky thdi diem nao cho trudc, ban quan ly doanh nghidp d iu co mot ca ca'u vdn nha't dinh va nhung quyd't dinh tai tro phai thfch hop vdi muc tidu nay. Ndu ty Id no thuc td ldn hon ty Id no muc tidu, c6 phidu se co thd’ duoc ban. Chrnh sach ca ca'u vdn lien quan tdi mdi quan hd gifla loi nhuan va rui ro. Vide tang stir dung no lam tang rui ro ddi vdi thu nhap va tai san cua chu so huu, do dd, cac c6 ddng se co xu hudng doi hoi ty Id loi tufc ddn bu cao hon. Didu nay lam giam gia cua c6 phidu. Nham dap ting muc tidu tdi da hoa gia Ui tai san cua chu so huu, co ca'u vdn tdi uu can dat duoc su can bang giua rui ro va loi nhuan. Cd bd'n nhan to' tac ddng ddn nhirng quydi dinh ve co c4u vdn: Thu nhat, rui ro kinh doanh. Day la loai rui ro tidm an trong tai san cua doainh nghidp. Rui ro kinh doanh cang ldn, ty Id no toi uu cang tha'p. Thti hai, chmh sach thud. Thud thu nhap doanh nghidp co anh hudng ddn chi phf cua no vay thdng qua didu tidt phin tiet kidm nhd thud. Thud' sua't cao se khuydn khfch doanh nghidp su dung no do phin tidt kidm nhd thud tang ldn. Thvc ba, k h i nang tiki chinh cua doanh nghidp, dac bidt la kha 127
nang tang von mot cach hop lv trona dieu kien co tac dong xdu. Cac nha quan ly tai chinh biet rang lai tru von ^ung chac la mot trong nhirng didu kien can thiet de doanh nghiep hoat dong on duih va co hieu qua. Ho cung biet rang khi thuc hien chinh sach tien td that chat trong nen kinh te hoac khi mot doanh nghiep dang trai qua nhung kho khan trong hoat dong, nhirng nha cung ung v6n muon tang cuong tai tro cho nhirng doanh nghiep co tinh h'inh tai chinh lanh manh. Nhir vav. nhu cau von tucmg lai va nhirng h&u qua thieu von co anh hircmg quan trong doi vcn muc tieu co ciu von. Thu tu, sir “bao thu” hay “ phong khoang” cua nha quan ly. Mot so nha quan ly sdn sang sir dung nhieu no hon, trong khi do, mot so khac lai muon sir dung von chu so huu. Bon nhan to trdn tac dong rat ldn den muc tidu co cau v6n. Vdi m6i doanh nghidp, co cau vdn toi uu tai mdi thdi didm khac nhau la khac nhau. Nhiem vu cua cac nha quan ly la xac dinh va dam bao ket ca'u vdn tdi iru. 4.3.2. X ac dinh co cau vdn m uc tieu Cd thd minh hoa nhirng anh hudng cua ddn bay tai chinh qua sd lidu trong bang 6-1 ddi vdi doanh nghidp B. Trong phin d iu cua bang, doanh nghidp khdng sir dung no, doanh nghidp ndn tidp tuc chinh sach khdng su dung no? Ndu doanh nghidp quyet dinh sur dung no thay cho cd phan thucmg, thi ndn thuc hidn a muc dd nao? Cau tra ldi se la doanh nghidp ndn chon mdt co ca'u vdn ma no se toi da hoa gia tri cd phieu cua doanh nghidp. Hay bat d iu bang vide phan tich nhung anh hudng cua ddn bay tai chinh (No) tdi lpi nhuan truoc lai va thu£ (EBIT) va tdi lpi nhuan trdn mdt c 6 phieu (EPS). Nhung thay doi trong vide su dung np se d in ddn thay ddi lpi nhuan trdn mdt cd phidu va thay ddi gi£ cd phidu. Dd hidu dupe quan hd giua ddn bay tai chinh va lpi nhuan trdn mdt cd phidu, chung ta hay xem xet bang b va se ro chi phi cua np se thay ddi 128