Kết quả điều trị phẫu thuật ung thư lưỡi

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT UNG THƯ LƯỠI<br /> Trần Thanh Phương*, Lê Hành†, Lê Trường Giang**<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá tái phát và sống còn sau điều trị phẫu thuật ung thư lưỡi.<br /> Thiết kế nghiên cứu: Thử nghiệm lâm sàng không nhóm chứng. Phương pháp: 73 trường hợp ung thư lưỡi, T1-T3,<br /> được cắt nửa lưỡi, xạ trị sau mổ (46 trường) và theo dõi 36 tháng.<br /> Kết quả và bàn luận: Nam 47 trường hợp, nữ 26 trường hợp, nam:nữ #1,8; T1-T2 90,4%, T3 9,6%; N0 72,6%,<br /> N1-2 27,4%; tất cả vi thể đều là carcinôm tế bào gai. Tất cả đều được cắt nửa lưỡi, nạo hạch cổ trên cơ vai móng 93,1% và<br /> tận gốc biến đổi 6,9%. Xạ trị sau mổ 46 trường hợp. Sau 3 năm theo dõi, 9 trường hợp tái phát tại chỗ (12,3%), không có<br /> tái phát tại vùng và sống còn toàn bộ sau 3 năm 86,4%.<br /> Kết luận: Phẫu thuật là mô thức đầu tiên điều trị ung thư lưỡi, cắt nửa lưỡi và nạo hạch cổ thường được sử dụng,<br /> nạo hạch cổ trên cơ vai móng cho N0 và tận gốc biến đổi cho N1-2. Xạ trị sau mổ khi rìa dương tính, grad mô học cao, di<br /> căn nhiều hạch hoặc xâm lấn.<br /> Từ khóa: Điều trị phẫu thuật, cắt nửa lưỡi, nạo hạch cổ trên cơ vai móng.<br /> ABSTRACT<br /> RESULTS OF SURGERY IN TONGUE CANCER<br /> Tran Thanh Phuong, Le Hanh, Le Truong Giang<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh – Vol.14 - Supplement of No 4 – 2010: 99 - 103<br /> Objective: To evaluate recurrence and survival after surgery of oral tongue cancer.<br /> Study design: Non-Control Clinical Trial. Methods: 73 cases of oral tongue cancer, staged T1 - T3, treated by<br /> hemiglossectomy, postoperative radiotherapy (46 cases) and to follow 36 months.<br /> Results and discussion: Male 47 cases, female 26 cases, male: female # 1.8; T1 - T2 90.4%, T3 9.6%; N0 72.6%,<br /> N1-2 27.4%; all patients have squamous cell carcinoma. All cases are operated by hemiglossectomy. Above omohyoid<br /> muscle neck dissection is 93.1% and modified radical neck dissection is 6.9%. Postoperative radiotherapy is 46 cases. After<br /> 3 years following, local recurrence are 9 cases (T1: 1.5%; T2:7, 15.2%; T3:1, 14.3%), 12.3%, regional recurrence is non,<br /> and 3-year overall survival is 86.4%.<br /> Conclusion: Surgery is the first modality to treat oral tongue cancer, hemiglossectomy and neck node dissection are<br /> usually used; above omohyoid muscle dissection for N0 and modified radical neck dissection for N1-2, postoperative<br /> radiotherapy is indicated for positive margin, high grade, many involved nodes, and invasive node.<br /> Key words: Surgery, hemiglossectomy, above omohyoid muscle neck dissection.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Ung thư lưỡi là loại thường gặp nhất trong ung<br /> thư hốc miệng, chiếm 30% - 50% tất cả các loại ung<br /> thư hốc miệng(5).Yếu tố nguy cơ thường gặp là hút<br /> thuốc lá và uống rượu(5). Ung thư lưỡi dễ được phát<br /> hiện sớm. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân tới khám<br /> khi tổn thương đã lan rộng, phẫu thuật đúng mức<br /> gặp nhiều hạn chế, dẫn tới tiên lượng sống còn và<br /> chất lượng sống của bệnh nhân xấu hơn(9,7).<br /> Phẫu thuật và xạ trị, đơn thuần hoặc phối hợp,<br /> là hai phương pháp điều trị có hiệu quả nhất(3).<br /> <br /> Trong đề tài này, chúng tôi nghiên cứu về điều trị<br /> phẫu thuật là lựa chọn đầu tiên trong điều trị ung<br /> thư lưỡi.<br /> ĐỐI TƯỢNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Chúng tôi nghiên cứu 73 trường hợp ung thư<br /> lưỡi được điều trị phẫu thuật tại Bệnh viện Ung<br /> Bướu trong 2 năm 2007 - 2008 và được theo dõi trong<br /> 3 năm. Tất cả các bệnh nhân đều được cắt nửa lưỡi<br /> và may khép hoặc tạo hình. Thiết kế nghiên cứu là<br /> thử nghiệm lâm sàng không nhóm chứng. Số liệu<br /> được xử lý bằng phương pháp thống kê có sự hỗ trợ<br /> <br /> Bệnh viện Ung Bướu TPHCM; † Bệnh viện Chợ Rẫy, ** Sở Y tế TPHCM<br /> Địa chỉ liên lạc: BSCKII. Trần Thanh Phương. ĐT: 0903847467<br /> *<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 99<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> của phần mềm SPSS 11.5.<br /> <br /> Tuổi<br /> Giới<br /> Thời gian phát<br /> hiện bướu<br /> <br /> Vị trí bướu<br /> <br /> Trung bình 53,8±<br /> 14,9 tuổi<br /> <br /> 24 - 84 tuổi<br /> <br /> Nam 47 ca, nữ 26<br /> ca<br /> <br /> Nam:nữ#<br /> 1,8:1<br /> <br /> Trung vị 3 tháng<br /> <br /> 1-12 tháng<br /> <br /> Bờ lưỡi<br /> <br /> 69 ca<br /> (94,5%)<br /> <br /> Bụng lưỡi<br /> <br /> 3 ca<br /> (4,1%)<br /> <br /> Bờ và bụng lưỡi<br /> <br /> 1 ca<br /> (1,4%)<br /> <br /> ≤ 2 cm<br /> <br /> Kích thước bướu<br /> <br /> Di căn hạch cổ<br /> lâm sàng<br /> <br /> 20 ca<br /> (27,4%)<br /> <br /> Grad mô học<br /> <br /> Grad 1<br /> <br /> 54 ca (74%)<br /> <br /> Grad 2, 3<br /> <br /> 19 ca (26%)<br /> <br /> N(-)<br /> <br /> 20/52 ca N0<br /> (38,5%)<br /> <br /> N (+)<br /> <br /> 16/20 ca N1-2<br /> (80%)<br /> <br /> Di căn hạch sau<br /> mổ<br /> <br /> *<br /> <br /> * 1 trường hợp N0 không nạo hạch (bệnh nhân<br /> 84 tuổi,T1, tổng trạng kém).<br /> Điều trị<br /> Phẫu trị bướu nguyên phát<br /> Tất cả 73 trường hợp đều được cắt nửa lưỡi.<br /> Phương pháp phục hồi khuyết hổng sau cắt lưỡi<br /> Bảng 1. Các phương pháp phục hồi khuyết hổng lưỡi<br /> Phương pháp<br /> <br /> Số ca<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> May khép<br /> <br /> 37<br /> <br /> 50,7<br /> <br /> Ghép da mỏng<br /> <br /> 32<br /> <br /> 43,8<br /> <br /> Ghép niêm mạc má<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1,4<br /> <br /> Vạt cơ mút<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4,1<br /> <br /> 73<br /> <br /> 100<br /> <br /> 46<br /> ca(63%)<br /> <br /> > 4 cm<br /> <br /> 7 ca<br /> (9,6%)<br /> <br /> Không<br /> <br /> 53 ca<br /> (72,6%)<br /> <br /> Có<br /> <br /> 20 ca<br /> (27,4%)<br /> <br /> T1<br /> <br /> 20 ca<br /> (27,4%)<br /> <br /> Phương pháp nạo hạch cổ<br /> <br /> Số ca<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> T2<br /> <br /> 46<br /> ca(63%)<br /> <br /> Nạo hạch cổ trên cơ vai móng<br /> Nạo hạch cổ tận gốc biến ñổi<br /> <br /> 67<br /> 5<br /> <br /> 93,1<br /> 6,9<br /> <br /> T3<br /> <br /> 7 ca<br /> (9,6%)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 72<br /> <br /> 100<br /> <br /> N0<br /> <br /> 53 ca<br /> (72,6%)<br /> <br /> N1<br /> <br /> 18 ca<br /> (24,7%)<br /> <br /> Chảy máu sau nạo hạch cổ: 1 ca, tụ máu vùng<br /> cổ: 1 ca; sau cắt lưỡi: Không có biến chứng.<br /> <br /> N2<br /> <br /> 2 (2,7%)<br /> <br /> Xạ trị bổ túc<br /> <br /> Đặc ñiểm giải phẫu bệnh<br /> <br /> Tổng cộng<br /> Nạo hạch cổ<br /> <br /> Bảng 2. Các phương pháp nạo hạch cổ<br /> <br /> * Không nạo hạch vì bệnh nhân lớn tuổi, tổng<br /> trạng kém.<br /> Biến chứng mổ<br /> <br /> Bảng 3. Xạ trị bổ túc sau mổ<br /> <br /> Sùi<br /> <br /> 25 (34,2%)<br /> <br /> Xạ bổ túc<br /> <br /> Loét<br /> <br /> 21 (28,8%)<br /> <br /> Xâm nhiễm<br /> Loét -xâm<br /> nhễm<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 100 ca<br /> <br /> 2-4 cm<br /> <br /> Giai ñoạn<br /> <br /> Đại thể<br /> <br /> Carcinôm tế<br /> bào gai<br /> <br /> Vi thể<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Đặc ñiểm lâm sàng<br /> <br /> Số ca<br /> <br /> %<br /> <br /> Có<br /> <br /> 45<br /> <br /> 61,6<br /> <br /> 9 (12,3%)<br /> <br /> Không<br /> <br /> 28<br /> <br /> 38,4<br /> <br /> 18 (24,7%)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 73<br /> <br /> 100<br /> <br /> Kết quả ñiều trị<br /> <br /> 100<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Tái phát<br /> Các trường hợp đều được theo dõi đến tháng<br /> 12/2009.<br /> Bảng 4. Tái phát và các đặc điểm liên quan<br /> Số trường hợp<br /> Vị trí<br /> <br /> 9 ca (12,3%)<br /> Tại chỗ<br /> <br /> Thời gian<br /> <br /> 4 - 12 tháng<br /> T1: 1 ca (5%)<br /> <br /> Giai ñoạn T<br /> <br /> T2: 7 ca (15,2%)<br /> <br /> Sống còn không bệnh theo T<br /> <br /> T3: 1 ca (14,3%)<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Đặc ñiểm lâm sàng<br /> <br /> Có: 4 ca<br /> <br /> Xạ trị<br /> <br /> Không: 5 ca<br /> Sống còn<br /> Các trường hợp tái phát đều tử vong, nên sống<br /> còn toàn bộ bằng với sống còn không bệnh sau 3<br /> năm: 86,4 ± 0,04 (%), cũng như sống còn không bệnh<br /> và sống còn không tái phát theo giai đoạn T như<br /> nhau.<br /> Sống còn không bệnh<br /> <br /> %<br /> <br /> T1<br /> <br /> 95%<br /> <br /> T2<br /> <br /> 84,7%<br /> <br /> T3<br /> <br /> 85,7%<br /> <br /> Giới và tuổi: Nam chiếm đa số so với nữ, gần<br /> gấp đôi nữ, nam:nữ # 1,8:1. Do ung thư lưỡi đa số<br /> liên quan đến thói quen hút thuốc lá, mà nam<br /> thường có thói quen này hơn so với nữ nên nam<br /> chiếm tỉ lệ cao hơn. Ung thư lưỡi gặp ở mọi lứa tuổi,<br /> trung bình là 53,4 tuổi; khoảng tuổi thường gặp là 40<br /> - 60 tuổi, tương tự ghi nhận của Schantz S, Harrison<br /> L.B và nhiều tác giả khác(8).<br /> Thời gian phát hiện bướu đa số là 2 - 3 tháng<br /> (43,9%), với thời gian này, đa số bướu có kích từ 2 - 4<br /> cm (T2) 63%, cho thấy ung thư lưỡi diễn tiến nhanh.<br /> Vị trí bướu: Đa số các trường hợp xuất phát từ<br /> bờ lưỡi (69 ca, 94,5%), các vị trí còn lại như bụng lưỡi<br /> (4,1%), lưng lưỡi,… ít gặp hơn, tương tự ghi nhận<br /> các tác giả khác(6,10,7).<br /> Kích thước bướu: Đa số bệnh nhân đến khi bướu<br /> đã khá to với kích thước 2 - 4 cm chiếm đa số (46 ca,<br /> 63%). Kích thước bướu liên quan đến tiên lượng, lựa<br /> chọn mô thức điều trị, phương pháp phẫu thuật<br /> cũng như tạo hình. Vị trí bướu góp phần trong chọn<br /> lựa phương pháp phẫu thuật và khả năng phẫu<br /> thuật.<br /> <br /> Sống còn toàn bộ 3 năm<br /> <br /> Hạch cổ di căn trên lâm sàng: lúc chẩn đoán là<br /> 20/73 ca, 27,4%; thấp hơn số liệu của Trần Đức Lợi<br /> (45,9%)(10), Nguyễn Hữu Phúc (45,2%)(7), McLaughin<br /> (45%)(2). Trong đó, T2 có tỉ lệ di căn hạch cao hơn T1<br /> (30,4% so với 25%), tỉ lệ di căn hạch lúc chẩn đoán<br /> tăng theo giai đoạn T(7,8).<br /> Giải phẫu bệnh<br /> Đại thể: Đa số là sùi và loét, lần lượt 34,2% và<br /> 28,8%, dễ chẩn đoán và đánh giá độ lan rộng. Dạng<br /> thâm nhiễm (12,3%) hoặc xâm nhiễm phối hợp<br /> (24,7%) đánh giá độ lan rộng khó khăn hơn.<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 101<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Vi thể: Tất cả 73 ca đều thuộc loại carcinôm tế<br /> bào gai (100%). Đây là loại thường gặp nhất trong<br /> ung thư lưỡi. Tương tự các ghi nhận khác(9,7,3,8), phần<br /> rất lớn ung thư lưỡi là carcinôm tế bào gai (94%).<br /> Grad mô học có ý nghĩa tiên lượng và chỉ định xạ<br /> trị bổ túc, đa số trong nghiên cứu này là grad 1<br /> (74,0%), đây là grad mô học thuận lợi hơn. Grad 2 - 3<br /> có tiên lượng xấu hơn, 26%, là chỉ định cho xạ trị bổ<br /> túc sau mổ.<br /> Điều trị<br /> Phẫu trị bướu nguyên phát<br /> Ung thư lưỡi chủ yếu diễn tiến tại chỗ tại vùng<br /> nên mô thức điều trị bao gồm phẫu trị và xạ trị, đơn<br /> thuần hoặc phối hợp(3,4,8). Phẫu thuật có ưu điểm là<br /> cắt bỏ toàn bộ tổn thương cùng với hạch cổ, hơn nữa<br /> còn giúp ta xác định mô bệnh học sau mổ. Tuy<br /> nhiên, có thể để lại hậu quả nặng nề, tạm thời hay<br /> vĩnh viễn, làm ảnh hưởng đến chức năng phát âm,<br /> nhai hoặc nuốt.<br /> Tất cả các trường hợp carcinôm tế bào gai lưỡi<br /> (T1 đến T3) trong nghiên cứu này đều chưa lan đến<br /> các cơ sâu của lưỡi và chưa lan đến đường giữa,<br /> chúng tôi đều thực hiện cắt nữa lưỡi với rìa cắt 1,5 2 cm. Các trường hợp có lan sàn miệng nhưng chưa<br /> lan đến xương hàm dưới và rìa cắt ở sàn miệng vẫn<br /> đảm bảo đủ rộng nên không có trường hợp nào cần<br /> phải cắt bỏ một phần hay toàn bộ xương hàm dưới.<br /> Kết quả về mặt ung thư học, rìa âm tính 95,9% (70/73<br /> trường hợp) và rìa dương tính có 3 trường hợp<br /> (được xạ trị bổ túc). Kết quả về biến chứng, tất cả các<br /> trường hợp đều không có biến chứng sau mổ (chảy<br /> máu, nhiễm trùng, hoại tử lưỡi …). Như vậy, phẫu<br /> thuật cắt nửa lưỡi là phẫu thuật dễ thực hiện, chỉ<br /> định cho các trường hợp T1-T3 sao cho rìa cắt an<br /> toàn về mặt ung thư học.<br /> <br /> hoặc N1 ≤ 2 cm không dính là 93,1% và nạo hạch cổ<br /> tận gốc biến đổi (N1-3) 5 ca, 6,9%.<br /> Hạch cổ di căn tính chung là 36/72, 50%, trong<br /> đó di căn hạch âm thầm là 20/52, 38,5%. Theo<br /> Mendenhall W.M.(3), tỉ lệ di căn hạch âm thầm<br /> khoảng 30%, tỉ lệ hạch dương tính tăng theo giai<br /> đoạn bướu nguyên phát. Di căn hạch sau mổ là yếu<br /> tố tiên lượng xấu và chỉ định cho xạ trị bổ túc khi di<br /> căn nhiều hạch (≥ 3 hạch). Do đó, nạo hạch cổ phòng<br /> ngừa trong điều ung thư lưỡi là một chỉ định thường<br /> qui và phù hợp.<br /> Trong 52 trường hợp không có di căn hạch cổ<br /> trên lâm sàng, chúng tôi thực hiện nạo hạch cổ trên<br /> cơ vai móng. Khảo sát bệnh phẩm các nhóm hạch I,<br /> II, III cho thấy di căn hạch với tỉ lệ 38,5% (20 trường<br /> hợp). Trong đó đa số là nhóm II, 65% (13/20), còn<br /> nhóm I và III lần lượt là 40% (8/20) và 15% (3/20).<br /> Như vậy, cả 3 nhóm hạch đều có di căn với tỉ lệ đáng<br /> kể nên khi nạo hạch cần nạo cả 3 nhóm và chú ý<br /> hạch nhóm II.<br /> Theo Million RR và Cassis NJ(4), tỷ lệ di căn<br /> hạch âm thầm trong ung thư lưỡi là 25 - 54%. Tỷ lệ<br /> hạch cổ không sờ thấy trên lâm sàng diễn tiến thành<br /> có hạch nếu không điều trị là 38 - 52% (trong đó<br /> 45,9% đối với T1T2N0 và 60% đối với T3N0). Tỷ lệ di<br /> căn hạch cổ âm thầm còn tùy thuộc vào kích thước<br /> bướu nguyên phát và loại mô học của bướu. Theo<br /> Trần Văn Thiệp tỉ lệ này cao hơn nữa (46,2%)(11).<br /> Xạ trị bổ túc<br /> Có 45 ca, với các chỉ định khi nguy cơ tái phát<br /> cao như: Rìa dương tính vi thể, grad mô học cao,<br /> bướu to, nhiều hạch cổ di căn, hạch xâm lấn vỏ bao.<br /> Kết quả điều trị<br /> <br /> Nạo hạch cổ<br /> <br /> Biến chứng mổ: Tính chung chỉ có 2/73 trường<br /> hợp có biến chứng sau mổ 2,7% và chỉ xảy ra trong<br /> phẫu thuật nạo hạch cổ. Sau cắt lưỡi không có<br /> trường hợp nào bị biến chứng. Biến chứng bao gồm<br /> chảy máu sau mổ 1 ca và tụ máu vùng cổ 1 ca, các<br /> biến chứng này điều phát hiện và xử trí kịp thời.<br /> Như vậy, phẫu thuật cắt nửa lưỡi và nạo hạch cổ có<br /> hay không có tạo hình là phẫu thuật an toàn, biến<br /> chứng rất thấp.<br /> <br /> Trong ung thư lưỡi, dù có hay không có di căn<br /> hạch cổ, hầu hết đều có chỉ định nạo hạch cổ (72/73<br /> ca, 98,6%), chỉ khác nhau là mức độ nạo hạch cổ:<br /> chọn lựa giữa nạo hạch cổ trên cơ vai móng cho N0<br /> <br /> Tái phát: Sau 36 tháng theo dõi có 9/73 ca<br /> (12,3%) tái phát tại chỗ. Thời gian tái phát ngắn nhất<br /> là 4 tháng và dài nhất là 12 tháng. Tái phát chủ yếu<br /> xảy ra trong 12 tháng đầu sau mổ. Do đó, chúng ta<br /> <br /> Sau cắt nửa lưỡi, khuyết hổng sẽ được may<br /> khép (37 ca) hoặc ghép da mỏng (32 ca), ghép niêm<br /> mạc (1 ca) và vạt cơ mút (3 ca). Các trường hợp đều<br /> lành tốt và kết quả chức năng nói và nuốt không bị<br /> ảnh hưởng nhiều, giao tiếp thuận thợi và không gây<br /> khó nuốt.<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 102<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> cần theo dõi bệnh nhân sát trong vòng 1 năm đầu<br /> sau mổ. Theo đề nghị của Hiệp hội Đầu cổ Hoa Kỳ<br /> trong 18 tháng đầu cần theo dõi mỗi 4 - 6 tuần một<br /> lần. Có 3 trường hợp T2 (3/46 T2, 6,5%) và T3 có 6<br /> trường hợp (6/7 T3, 87,5%) tái phát, như vậy tái phát<br /> chủ yếu là T3 và nguy cơ tái phát tại chỗ tăng theo<br /> giai đoạn T. Trong những trường hợp T2, T3, sau mổ<br /> thường kết hợp với xạ trị bổ túc(3). Kết quả cho thấy<br /> tái phát là 4/45 ca có xạ trị (8,9%) so với 5/28 ca<br /> không xạ trị (17,9%). Sự khác biệt có ý nghĩa thống<br /> kê p < 0,05. Như vậy, xạ trị bổ túc làm giảm nguy cơ<br /> tái phát.<br /> Sống còn: Sau 3 năm theo dõi, tỉ lệ sống còn toàn<br /> bộ là 86,4%. Đây cũng là tỉ lệ sống còn không bệnh.<br /> Sống còn không bệnh giảm dần theo T, T1 cao hơn<br /> T2T3, T2 và T3 không khác biệt, số trường hợp T3<br /> thấp (7 ca T3 so với 46 T2).<br /> KẾT LUẬN<br /> Phẫu thuật là mô thức lựa chọn đầu tiên cho các<br /> ung thư lưỡi giai đoạn sớm. Phương pháp thường<br /> được chọn là cắt nửa lưỡi cho bướu nguyên phát và<br /> nạo hạch cổ trên cơ vai móng khi không có hạch cổ<br /> di căn và tận gốc biến đổi khi có di căn hạch lâm<br /> sàng. Xạ trị bổ túc cho những trường hợp như rìa<br /> dương tính, grad mô học cao, di căn nhiều hạch giúp<br /> giảm nguy cơ tái phát.g<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Nguyễn Quốc Bảo, Hà Văn Khanh, Bùi Thị Xuân<br /> (1997). Chẩn đoán điều trị ung thư lưỡi tại bệnh<br /> viện K từ năm 1989-1995. Tạp chí Y Học Tp. Hồ<br /> Chí Minh,167-197,1997<br /> 7. Nguyễn Hữu Phúc (2007). Ung thư lưỡi-Dịch tễ<br /> học, chẩn đoán và điều trị. Luận án thạc sĩ Y học.<br /> 8. Schantz S, Harrison L.B. et al (2001). Tumor of<br /> nasal cavity & paranasal sinuses, Nasopharynx,<br /> Oral Cavity & Oropharynx. Principles & Practice<br /> of Oncology. Devita. VT. 6th edition, p 834-836.<br /> 9. Trần Đặng Ngọc Linh (1999). Khảo sát dịch tễ<br /> học, lâm sàng, chẩn đoán và điều trị ung thư hốc<br /> miệng. Luận án tốt nghiệp nội trú - ung thư học.<br /> 10. Trần Đức Lợi (2003). Nghiên cứu các đặc điểm<br /> lâm sàng và các yếu tố tiên lượng ung thư lưỡi.<br /> Tạp chí Y học TPHCM.<br /> 11. Trần Văn Thiệp, Nguyễn Chấn Hùng (1997).<br /> Nạo hạch cổ phòng ngừa trong điều trị ung thư<br /> lưỡi. Tạp chí Y học TPHCM. Chuyên đề ung thư.<br /> P 172-181<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Hicks L.W, North H.J et al (1998). Surgery as a<br /> single modality therapy for squamous cell<br /> carcinoma of the oral tongue. Am. J. Otolarygol,<br /> p 24-28.<br /> McLaughin M.P., Mendenhall W.M., Rodney<br /> R.M. (1999). Management of Cervical Lymph<br /> Nodes In Squamous Cell Carcinoma of Head<br /> and Neck. Head and Neck. A multidisciplinary<br /> Approach. Lippincott Raven. P 353-378.<br /> Mendenhall W.M., Riggs C.E., Cassisi N.J.<br /> (2005). Treatment of Head And Neck Cancers.<br /> Principles & Practice of Oncology”. Devita. VT.<br /> 7th edition.<br /> Million R.R., Cassisi N.J. Clark J.J. (1989). Cancer<br /> of Head and Neck. Principles & Practice of<br /> Oncology, p 488-590.<br /> Moore S. (2000). The epidemoilogy of tongue<br /> cancer: a review of global incidence. Oral<br /> diseases, Vol.6, p 75-84.<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 103<br /> <br />