Kết quả vi phẫu thuật nối ống dẫn tinh sau triệt sản

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> KẾT QUẢ VI PHẪU THUẬT NỐI ỐNG DẪN TINH SAU TRIỆT SẢN<br /> Đặng Quang Tuấn*, Nguyễn Thành Như*, Dương Quang Huy*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Vi phẫu thuật nối ống dẫn tinh là một phẫu thuật không quá phức tạp, giúp bệnh nhân có thể có<br /> con tự nhiên sau triệt sản.<br /> Mục tiêu: Khảo sát hiệu quả của vi phẫu thuật nối ống dẫn tinh sau triệt sản.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu lâm sàng tiền cứu các bênh nhân được vi phẫu<br /> thuật nối ống dẫn tinh sau triệt sản tại bệnh viện Bình Dân từ 03/2005- 11/2010.<br /> Kết quả: 47 bệnh nhân được vi phẫu thuật nối ống dẫn tinh. Tuổi trung bình 47,72 ± 8,46 tuổi (28-69).<br /> Thời gian triệt sản trung bình 13,36 ± 7,39 năm (1-30). Thời gian theo dõi trung bình 40,02 ± 20,12 tháng (1280). 37 trường hợp có tinh trùng sau nối 12 tháng, 21 trường hợp có con tự nhiên sau mổ, 05 trường hợp có con<br /> bằng hỗ trợ sinh sản. Thời gian có con sau phẫu thuật trung bình 8,57 ± 3,95 tháng (2-18).<br /> Kết luận: Vi phẫu thuật nối ống dẫn tinh nên là lựa chọn trong điều trị vô sinh nam sau triệt sản.<br /> Từ khóa: Triệt sản, vi phẫu thuật nối ống dẫn tinh.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> RESULTS OF MICROSCOPIC VASECTOMY REVERSAL<br /> Dang Quang Tuan, Nguyen Thanh Nhu, Duong Quang Huy<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 259 - 262<br /> Background: Microsurgical vasovasostomy is not a very delicate procedure, restores natural conception<br /> after vasectomy.<br /> Objective: To determine the results of microscopic vasectomy reversal.<br /> Patients and methods: A clinical descriptive prospective study. All male infertility due to vasectomy<br /> taking part in microscopic vasectomy reversal, admitted at department of Andrology, Binh Dan hospital from<br /> March 2005 to November 2010.<br /> Results: 47 patients participated in microscopic vasectomy reversal. Mean age was 47.72 ± 8.46 years old<br /> (28-69 years old). Mean time from vasectomy to vasectomy reversal was 13.36 ± 7.39 years (1-30 years). Mean<br /> follow-up time was 40.02 ± 20.12 months (11-80 months). 37 patients had sperm in ejaculate 12 months after<br /> microsurgery, 21 cases had children by intercourses and 05 cases had children by assisted reproductive<br /> technology. Mean time from microsurgery to pregnancy was 8.57 ± 3.95 months (2-18 months).<br /> Conclusion: Microscopic vasectomy reversal should be the first choice in treatment of male infertility due to<br /> vasectomy.<br /> Keywords: Vasectomy, microscopic vasovasostomy.<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> Thắt ống dẫn tinh (ODT) là một phương<br /> pháp tránh thai an toàn và hiệu quả ở nam<br /> <br /> giới(7). Có khoảng 7% các cặp vợ chồng sử dụng<br /> biện pháp tránh thai này tại Mỹ và theo một<br /> nghiên cứu có 2-6% muốn phục hồi lại ODT sau<br /> <br /> <br /> <br /> Khoa Nam học bệnh viện Bình Dân TP.HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS Đặng Quang Tuấn, ĐT: 0918666800, Email: qtuannk@yahoo.com<br /> <br /> 260<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> triệt sản(7,10). Vi phẫu thuật nối ODT sau triệt sản<br /> là phương pháp được sử dụng thông dụng nhất<br /> hiện nay giúp bệnh nhân có thể có con tự nhiên,<br /> giúp giảm chi phí điều trị.<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu này được thực hiện<br /> nhằm đánh giá hiệu quả của vi phẫu thuật nối<br /> ODT sau triệt sản.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Theo dõi sau mổ<br /> Ghi nhận các thông số như tuổi bệnh nhân,<br /> thời gian triệt sản, lý do nối ODT để tiên lượng<br /> khả năng thành công sau phẫu thuật.<br /> Sau mổ, theo dõi sự hiện diện của tinh trùng<br /> trong tinh dịch đồ, tỉ lệ có thai.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Tất cả các trường hợp triệt sản được vi phẫu<br /> thuật nối ODT điều trị vô sinh tại Đơn vị nam<br /> khoa và Khoa Nam học bệnh viện Bình Dân từ<br /> 03/2005 đến 11/2010. Tất cả bệnh nhân đều được<br /> phẫu thuật bởi một phẫu thuật viên (Nguyễn<br /> Thành Như).<br /> <br /> Kỹ thuật mổ(2,6,8,9,10,11)<br /> Bệnh nhân được gây tê tủy sống, nằm ngửa.<br /> Sử dụng kính hiển vi và các dụng cụ vi phẫu.<br /> Rạch da giữa bìu bộc lộ hai tinh hoàn, đánh<br /> giá kích thước, mật độ hai tinh hoàn, mào tinh,<br /> vị trí thắt ống dẫn tinh hai bên.<br /> Kiểm tra sự thông phía trên và dưới chỗ<br /> thắt.<br /> Nếu thông tốt, nối ống dẫn tinh tận- tận một<br /> lớp vi phẫu bằng 6 -10 mũi prolene 8.0.<br /> Nếu thám sát thấy tắc tại mào tinh thì vi<br /> phẫu thuật nối ống dẫn tinh – mào tinh tận bên<br /> kiểu lồng hai sợ được tiến hành(11).<br /> <br /> Hình 2: Vi phẫu thuật nối ống dẫn tinh – mào<br /> tinh tận-bên kiểu lồng hai sợi (phẫu thuật Như)<br /> KẾT QUẢ<br /> Tổng số bệnh nhân (BN) theo dõi được: 47.<br /> 12/47 (25,53%) BN là người nước ngoài (Mỹ: 04,<br /> Hàn Quốc: 04, Úc: 04, Hà Lan: 01, Singapore: 01),<br /> số còn lại là người Việt hay Việt kiều.<br /> Độ tuổi trung bình: 47,72 ± 8,46 tuổi (từ 28 69 tuổi).<br /> Thời gian triệt sản trung bình: 13,36 ± 7,39<br /> năm (từ 01 – 30 năm).<br /> Thời gian triệt sản:<br /> < 03 năm:<br /> <br /> 01 (2,12%) BN<br /> <br /> 3-8 năm: 12 (25,53%) BN<br /> 9-14 năm:<br /> <br /> 14 (29,78%) BN<br /> <br /> ≥ 15 năm:<br /> <br /> 20 (42,55%) BN<br /> <br /> Thời gian theo dõi trung bình: 40, 02 ± 20,12<br /> tháng (từ 11-80 tháng).<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br /> <br /> 261<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Thời gian hậu phẫu trung bình: 2,34 ± 0,70<br /> ngày (từ 01 -05 ngày).<br /> Có 05 BN triệt sản trước khi lập gia đình lần<br /> một và 42 (89,36%) BN triệt sản sau khi lập gia<br /> đình lần một và mong muốn được nối ODT.<br /> Mức độ căng của mào tinh khi thám sát:<br /> Bảng 1. Độ căng của mào tinh<br /> Căng<br /> Mềm<br /> <br /> Mào tinh phải<br /> 38<br /> 9<br /> <br /> Mào tinh trái<br /> 41<br /> 6<br /> <br /> Kiểm tra độ thông thương của ODT hai bên:<br /> Bảng 2. Độ thông thương của ODT<br /> Thông<br /> Không thông<br /> <br /> Ống dẫn tinh P<br /> 46<br /> 1<br /> <br /> Ống dẫn tinh T<br /> 46<br /> 1<br /> <br /> Kiểm tra dịch tiết từ đầu dưới ống dẫn tinh<br /> hai bên.<br /> Bảng 3. Dịch tiết dầu dưới ODT<br /> Bên phải<br /> <br /> Bên trái<br /> <br /> Có dịch tiết<br /> <br /> 40<br /> <br /> 43<br /> <br /> Không<br /> <br /> 7<br /> <br /> 4<br /> <br /> Thời gian phẫu thuật trung bình: 90,74 ±<br /> 21,36 phút (50-160 phút).<br /> Không có biến chứng sau phẫu thuật.<br /> Tinh dịch đồ có tinh trùng trở lại:<br /> Sau 01 tháng:<br /> <br /> 20 BN<br /> <br /> (42,55%)<br /> <br /> Sau 03 tháng:<br /> <br /> 29 BN<br /> <br /> (61,70%)<br /> <br /> Sau 06 tháng:<br /> <br /> 35 BN<br /> <br /> (74,46%)<br /> <br /> Sau 12 tháng:<br /> <br /> 37 BN<br /> <br /> (78,72%)<br /> <br /> Có 26/47 BN đã có con sau phẫu thuật<br /> trong đó:<br /> Tự nhiên 21 trường hợp (44,68%).<br /> Thụ tinh trong ống nghiệm: 05 trường hợp<br /> (10,63%).<br /> Thời gian trung bình có con sau phẫu thuật:<br /> 8,57 ± 3,95 tháng (2-18 tháng).<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Nối một lớp hay hai lớp(1,8,9,10,12,13)?<br /> Theo các tài liệu hiện nay thì vi phẫu thuật<br /> nối ODT hai lớp là tiêu chuẩn vàng cho tất cả<br /> <br /> 262<br /> <br /> các trường hợp phục hồi lai sự thông thương<br /> của ODT sau triệt sản. Theo kết quả so sánh tỉ lệ<br /> thánh công của nối một lớp và nối hai lớp của<br /> nhóm tác giả Schroeder-Printzen là tương tự<br /> nhau. Cũng theo Belker không có sự khác biệt<br /> về kết quả của nối một lớp hay hai lớp.<br /> Chúng tôi thực hiện kỹ thuật vi phẫu nối<br /> ODT một lớp với kết quả khá tốt, 37/47 bệnh<br /> nhân (78,72%) có tinh trng trở lại sau 12<br /> tháng. Kỹ thuật này khá đơn giản, khâu ít mũi<br /> hơn so với nối hai lớp và ít đòi hỏi về kỹ năng<br /> vi phẫu do đó có thể thực hiện dễ dàng tại<br /> nhiều trung tâm.<br /> <br /> Kết quả của kỹ thuật nối ODT một lớp vi<br /> phẫu(2,5,7,13)?<br /> Kết quả thành công của phẫu thuật ngoài<br /> những yếu tố nội tại như đoạn thắt ODT mất<br /> không quá dài, thắt trên đoạn thẳng của ODT,<br /> kích thước hai đầu nối chênh nhau không quá<br /> nhiều, dịch chảy ra ở đầu gần….yếu tố bên<br /> ngoài như tuổi bệnh nhân, thời gian thắt<br /> ODT…cũng ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả.<br /> Kết quả của chúng tôi, tuổi trung bình của bệnh<br /> nhân khá lớn 47,72 ± 8,46 tuổi (bệnh nhân lớn<br /> nhất 69 tuổi) và thời gian từ khi thắt đến lúc nối<br /> lại khá dài (có 34/47 BN [72,34%] thắt trên 8<br /> năm) làm ảnh hưởng đến kết quả của chúng tôi<br /> so với các tác giả khác (bảng 4).<br /> Bảng 4. Kết quả nối ODT so sánh với các nghiên<br /> cứu khác.<br /> Tác giả<br /> (7)<br /> Huang<br /> (4)<br /> Chiang<br /> (1)<br /> Belker<br /> (14)<br /> Wright<br /> (3)<br /> Casella<br /> Tuấn - Như<br /> <br /> Số BN<br /> 70<br /> 60<br /> 1469<br /> 52<br /> 33<br /> 47<br /> <br /> Thông (%)<br /> 85,7<br /> 84,21<br /> 86<br /> 96<br /> 86<br /> 78,72<br /> <br /> Có thai (%)<br /> 50<br /> 36,84<br /> 52<br /> 67<br /> 28<br /> 44,68<br /> <br /> Biến chứng của phẫu thuật(1,9,10)<br /> Biến chứng sau phẫu thuật thường hiếm<br /> gặp, có thể gặp sưng tụ máu bìu, nhiễm trùng<br /> vết mổ, viêm tinh hoàn… Có thể dự phòng<br /> bằng cách sử dụng kháng sinh trước mổ, kiểm<br /> tra cầm máu kỹ trước khi đóng vết mổ.<br /> Tắc thứ phát có thể gặp 3-12% các trường<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> hợp.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Kết quả của chúng tôi không ghi nhận biến<br /> chứng.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Vi phẫu thuật nối ODT một lớp là một kỹ<br /> thuật đơn giản, dễ thực hiện, ít đòi hỏi nhiều kỹ<br /> năng vi phẫu. Thời gian phẫu thuật ngắn, không<br /> gặp biến chứng nặng. Tỉ lệ thành công khá cao<br /> so với các phương pháp hỗ trợ sinh sản khác. Và<br /> đặc biệt giúp bệnh nhân có con tự nhiên với chi<br /> phí rẻ nhất.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Belker AM (2004). Vasovasostomy. In Glenn”s Urologic<br /> Surgery, 6th ed. Lippincott Williams & Wilkins.<br /> Belker AM, Thomas AJ Jr, Fuchs EF (1991). Results of 1469<br /> microsurgical vasectomy reversals by the Vasovasostomy Study<br /> Group. J Urol 145: 505.<br /> Casella R, Lüscher U, Gasser TC, de Roche R, Leibundgut B<br /> (1997). Results of microsurgical reconstruction after vasectomy.<br /> Praxis (Bern 1994). May 28; 86(22): 933-936.<br /> Chiang HS (1996). Clinical study of vasectomy reversal: Results<br /> of 60 single-surgeon cases in Taiwan. J Formos Med Assoc, Nov,<br /> 95(11): 866-869.<br /> <br /> 8.<br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> <br /> 11.<br /> <br /> 12.<br /> 13.<br /> <br /> 14.<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Fischer MA, Grantmyre JE (2000). Comparison of modified oneand two-layer microsurgical vasovasostomy. BJU Int, Jun; 85(9):<br /> 1085-1088.<br /> Hinman F (1998). Vasovasostomy and Vasoepididymostomy. In<br /> Atlas of urologic surgery, 2nd ed. W.B. Saunders Company.<br /> Huang HC, Hsieh ML, Huang ST, Tsui KH, Lai RH, Chang P<br /> (2002). Microsurgical vasectomy reversal: Ten-years' experience<br /> in a single institute. Chang Gung Med J. Jul; 25(7): 453-457.<br /> Kim HH, Goldstein M (2009). History of Vasectomy Reversal.<br /> Urologic Clinics of North America, Volume 36, Issue 3: 359-373.<br /> Lipshultz LI, Rumohr JA, Bennett RC (2009). Techniques for<br /> Vasectomy Reversal. Urologic Clinics of North America.Volume<br /> 36, Issue 3: 375-382.<br /> Lipshultz LI, Thomas AJ Jr, Khera M (2007). Surgical<br /> Management of Male Infertility. In Campbell-Walsh Urology,<br /> 9th ed. Saunders.<br /> Nguyễn Thành Như, Dương Quang Trí, Trần Văn Sáng (2008).<br /> Kết quả của phẫu thuật nối ống dẫn tinh-mào tinh tận-bên kiểu<br /> lồng hai mũi trong vô tinh do bế tắc tại mào tinh. Y học thực<br /> hành, số 631+632: 175-181.<br /> Schroeder-Printzen I, Diemer T, Weidner W (2003).<br /> Vasovasostomy. Urol Int 70: 101.<br /> Silber SJ, Grotjan HE (2004). Microscopic vasectomy reversal 30<br /> years later: a summary of 4010 cases by the same surgeon. J<br /> Androl; 25(6): 845-859.<br /> Wright GM, Cato A, Webb DR (1995). Microsurgical<br /> vasovasostomy in military personnel. Aust N Z J Surg, 65(1): 2026.<br /> <br /> 263<br /> <br />