Kinh nghiệm điều trị can thiệp biến chứng hẹp niệu quản do lao niệu sinh dục tại bệnh viện Bình Dân

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> 39 KINH NGHIEÄM ÑIEÀU TRÒ CAN THIEÄP BIEÁN CHÖÙNG<br /> HEÏP NIEÄU QUAÛN DO LAO NIEÄU SINH DUÏC TAÏI BEÄNH VIEÄN BÌNH DAÂN<br /> Nguyeãn Phuùc Caåm Hoaøng 1 , Voõ Thò Hoàng Lieân 1Phaïm Vaên Buøi 2 , Vuõ Leâ Chuyeân 3 , Döông<br /> Quang Trí 4<br /> <br /> TOÙM LÖÔÏC<br /> Ñaët vaán ñeà: heïp nieäu quaûn thöïc theå laø bieán chöùng muoän, raát ñaùng ngaïi cuûa beänh lao nieäu sinh duïc vì xuaát<br /> ñoä gaëp cuõng nhö aûnh höôûng xaáu cuûa noù leân chöùc naêng thaän. Taïi Khoa-Boä moân Nieäu beänh vieän Bình Daân,<br /> trong khoaûng thôøi gian 5 naêm tröôùc töø 1/1995 ñeán 12/1999 chuùng toâi ñaõ baùo caùo keát quaû ñieàu trò khoâng maáy<br /> khaû quan. Trong moät noã löïc nhaèm naâng cao keát quaû ñieàu trò, gaàn ñaây chuùng toâi taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù<br /> beänh, chæ ñònh ñieàu trò can thieäp saùt sao hôn, maïnh daïn aùp duïng caùc phöông phaùp ñieàu trò baèng kyõ thuaät noäi<br /> soi ít xaâm laán, theo doõi ñaùnh giaù keát quaû sau moå ñaày ñuû hôn. Trong baøi vieát naøy chuùng toâi muoán ñaùnh giaù keát<br /> quaû cuûa hai loaït beänh heïp nieäu quaûn do lao nieäu ñieàu trò trong thôøi gian 5 naêm tröôùc töø 1/1995 ñeán 12/1999 vaø<br /> loaït beänh nhaân ñieàu trò töø ñaàu naêm 2000 ñeán 3/2003.<br /> Tö lieäu vaø phöông phaùp nghieân cöùu: töø hai loaït beänh nhaân heïp nieäu quaûn do lao nieäu ñöôïc ñieàu trò trong<br /> khoaûng thôøi gian 5 naêm töø 1/1995 ñeán 12/1999 (loaït hoài cöùu) vaø loaït beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò töø ñaàu naêm 2000<br /> ñeán 3/2003 (loaït tieàn cöùu). Trong loaït sau chuùng toâi taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù beänh thaät chaët cheõ, ñieàu trò<br /> ñuùng theo phaùc ñoà can thieäp töøng böôùc, can thieäp ngay khi coù chæ ñònh, trong can thieäp ñaåy maïnh caùc phöông<br /> phaùp can thieäp noäi soi ít xaâm laán (caét xeû noäi soi, nong nieäu quaûn,…). Keát quaû ñieàu trò cuûa hai loaït treân ñöôïc thu<br /> thaäp rieâng bieät ñeå laøm cô sôû ñaùnh giaù so saùnh.<br /> Keát quaû: ñaùnh giaù so saùnh keát quaû cuûa loaït beänh nhaân gaàn ñaây (maãu tieàn cöùu treân 25 beänh nhaân ñieàu trò<br /> trong thôøi gian töø ñaàu naêm 2000 ñeán 3/2003) so vôùi thôøi gian tröôùc (hoài cöùu 63 beänh nhaân heïp nieäu quaûn ñöôïc<br /> ñieàu trò töø 1/1995 ñeán 12/1999), chuùng toâi coù keát quaû nhö sau: ôû loaït sau naøy möùc ñoä heïp coù veû nheï hôn vôùi tæ<br /> leä heïp hai beân laø 12% so vôùi 20,6%, heïp nieäu quaûn vaø suy giaûm chöùc naêng thaän cuøng beân laø 14,3% so vôùi<br /> 28,6% cuûa loaït tröôùc. Cuøng aùp duïng moät chieán thuaät ñieàu trò nhöng maãu sau naøy ñöôïc theo doõi thaät saùt sao, ôû<br /> loaït sau naøy do vieäc ñaåy maïnh kyõ thuaät noäi soi, tæ leä can thieäp baèng noäi soi taêng leân haún: 52% so vôùi 39,7%. Tæ<br /> leä can thieäp noäi soi cho keát quaû toát laø 36% so vôùi 15,8%. Caùc hình thöùc noäi soi ñöôïc ña daïng hoùa: noäi soi nong<br /> nieäu quaûn baèng thoâng bong boùng, baèng caây nong plastic, ….; beänh nhaân ñöôïc theo doõi saùt sau moå. Tæ leä moå hôû<br /> taïo hình nieäu quaûn coù veû giaûm ñi: 36% so vôùi 47,6%. Caùc phöông phaùp taïo hình trong loaït naøy cuõng töông ñoái<br /> ñôn giaûn: trong 9 tröôøng hôïp moå taïo hình coù 5 ca caém laïi nieäu quaûn vaøo boïng ñaùi kieåu Lich, chæ 1 ca caém kieåu<br /> Politano, 2 ca phaãu thuaät Boari (trong ñoù moät ca ñaët thoâng noøng nieäu quaûn moät beân, Boari beân kia), 1 ca taïo<br /> hình khuùc noái beå thaän-nieäu quaûn kieåu Hynes-Anderson. Khoâng coù tröôøng hôïp naøo môû hai nieäu quaûn ra da taïm<br /> thôøi vì suy thaän. Phöông phaùp caém laïi nieäu quaûn vaøo boïng ñaùi kieåu Lich (ngaõ ngoaøi boïng ñaùi) thao taùc töông<br /> ñoái ñôn giaûn, nhanh choùng vaø cho keát quaû toát. Keát quaû ñieàu trò chung: tæ leä khaû quan laø 84% so vôùi 48,9% cuûa<br /> loaït tröôùc, tæ leä keát quaû trung bình laø 12% so vôùi 6,7% vaø tæ leä thaát baïi chæ laø 4% so vôùi 44,4%.<br /> Keát luaän: vieäc ñieàu trò can thieäp bieán chöùng heïp nieäu quaûn do lao nieäu ñoøi hoûi ngöôøi baùc só nieäu khoa phaûi<br /> 1<br /> <br /> Khoa Nieäu B beänh vieän Bình Daân TP Hoà Chí Minh<br /> Tröôûng Khoa Thaän-Nieäu beänh vieän Nhaân Daân 115 TP Hoà Chí Minh<br /> 3 Tröôûng phoøng Keá hoaïch toång hôïp beänh vieän Bình Daân TP Hoà Chí Minh<br /> 4 Chuû nhieäm boä moân Nieäu tröôøng Ñaïi hoïc Y Döôïc TP Hoà Chí Minh<br /> 2<br /> <br /> 276<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> quaûn lyù chaët beänh nhaân cuûa mình, can thieäp kòp thôøi vaø trong can thieäp coù theå aùp duïng caùc bieän phaùp can thieäp<br /> noäi soi ít xaâm laán maø vaãn coù keát quaû toát sau cuøng. Phaãu thuaät moå hôû tuy thu heïp hôn tröôùc nhöng vaãn coøn vai<br /> troø quan troïng khi noäi soi khoâng mang laïi keát quaû thoûa ñaùng. Cuoäc chieán choáng beänh lao noùi chung vaø beänh<br /> lao nieäu noùi rieâng chaéc chaén seõ coøn raát quyeát lieät. Trong thôøi gian tôùi, chuùng toâi seõ tieáp tuïc coâng trình vôùi maãu<br /> lôùn hôn ñeå coù theå ruùt ra keát quaû thuyeát phuïc hôn nöõa.<br /> <br /> SUMMARY<br /> INTERVENTIONAL TREATMENT FOR TUBERCULOUS URETERIC STRICTURES:<br /> EXPERIENCE AT BINH DAN HOSPITAL<br /> Nguyen Phuc Cam Hoang, Vo Thi Hong Lien, Pham Van Bui, Vu Le Chuyen, Duong Quang Tri<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 1 * 2004: 276 – 285<br /> <br /> Purpose: ureteric stricture is a late but threatening complication of genitourinary tuberculosis because of<br /> its incidence as well as its harmful impact on renal function. At the Department of Urology of Binh Dan<br /> hospital, in the duration time from January 1995 to December 1999, we had an unsatisfactory outcome. In an<br /> attempt to ameliorate the outcome of treatment, recently we reinforce the management task of the disease,<br /> indicate the intervention more closely, promote the less-invasive endoscopic techniques, monitor the patients<br /> after operation appropriately. In this paper we would like to make a comparative assessement of our two series<br /> of patients: patients treated from January 1995 to December 1999 and patients treated from January 2000 to<br /> March 2003.<br /> Materials and methods: from our two series of patients suffering from tuberculous ureteric strictures:<br /> patients treated from January 1995 to December 1999 (retrospective series) and patients treated from January<br /> 2000 to March 2003 (prospective series). In the latter series, we reinforce the disease management, follow the<br /> staged treatment closely, intervene when indicated, promote the less-invasive endoscopic techniques<br /> (endoincision, ureteral dilatations,….). The outcome of these two series are separately recorded, and<br /> comparatively assessed.<br /> Results: comparatively assessing the outcome of our recent series (perspective series of 25 patients<br /> treated from January 2000 to March 2003) and our former series (retrospective series of 63 patients treated<br /> from January 1995 to December 1999), we have the following results: the strictures in the latter series seem to<br /> be less severe with bilateral stricture rate is 12% versus 20.6%, rate of stricture with ipsilateral renal function<br /> impairment is 14.3% versus 28.6%. Using the same treatment strategy with stricter supervision in the latter<br /> series, we realize that the rate of endoscopic approach increases substantially: 52% versus 39.7%. The rate of<br /> fruitful endoscopic manipulation is 36% versus 15.8%. We perform the ureteral dilations using the baloon<br /> catheter or the plastic dilation catheters. Rate of open reconstructive surgery appears to decrease: 36% versus<br /> 47.6%. The reconstructive techniques are quite simple: in 9 cases of reconstructive operations, we have 5<br /> extravesical ureteral reimplantations (Lich), 1 Politano, 2 cases of Boari (one in which: placement of a stent on<br /> one side and Boari on other side), 1 case of UPJ reconstruction (Hynes-Anderson). In no cases did we resort to<br /> bilateral cutaneous ureterostomy because of uremia. The extravesical ureteral reimplantation technique<br /> appears simple and rapid and brings in good results. Good final results account for 84% versus 48.9%; fairly<br /> good results: 12% versus 6.7%; failure rate: 4% versus 44.4%.<br /> Conclusions: interventional treatment for tuberculous ureteric strictures requires the urologist to manage<br /> the patients closely, intervene timely and for intervention, the less-invasive endoscopic techniques can be used<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> 277<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> with good final results. Open surgery, now more restricted than fomerly, still plays an important role especially<br /> when endoscopy doesn’t bring in good results. The struggle against tuberculosis generally and genitourinary<br /> tuberculosis particularly is still drastic. In the time to come, we will perform more cases for bigger populations<br /> to be able to draw more convincing conclusions.<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ:<br /> Tình hình lao nieäu sinh duïc taïi mieàn nam Vieät<br /> Nam vaãn dieãn bieán phöùc taïp vôùi nhieàu kieåu bieán<br /> chöùng muoän cuûa beänh (vieâm boïng ñaùi maïn, suy thaän<br /> do lao nieäu, bieán theå ñöôøng tieåu treân do lao). Trong ñoù<br /> phoå bieán nhaát vaø ñaùng ngaïi nhaát laø bieán chöùng heïp<br /> nieäu quaûn thöïc theå do lao. Tuy nhaø nieäu khoa ngaøy<br /> nay ñöôïc trang bò nhieàu vuõ khí höõu hieäu, töø hoùa trò<br /> lieäu lao ñôn thuaàn, caùc thuû thuaät can thieäp qua ngaõ<br /> noäi soi ñeán caùc hình thöùc phaãu thuaät taïo hình nhöng<br /> thaùi ñoä xöû trí coù theå raát thay ñoåi vaø coù nhieàu ñieåm caàn<br /> baøn veà coâng taùc ñaùnh giaù, theo doõi, ñieàu trò noäi keát<br /> hôïp vôùi can thieäp, thôøi ñieåm vaø phöông phaùp can<br /> thieäp. Muïc ñích cuoái cuøng nhaèm ñieàu trò oån ñònh caên<br /> beänh goác, ngaên chaën caùc bieán chöùng, giaûi quyeát kòp<br /> thôøi caùc bieán chöùng ñeå baûo toàn toái ña chöùc naêng thaän.<br /> Trong baùo caùo cuûa chuùng toâi veà vaán ñeà naøy trong<br /> khoaûng thôøi gian 5 naêm (1/ 1995 ñeán 12/ 1999) cho<br /> keát quaû khoâng khaû quan tuy chuùng toâi ñaõ vaän duïng<br /> nhieàu phöông thöùc ñieàu trò khaùc nhau.<br /> Taïi Khoa-Boä moân Nieäu beänh vieän Bình Daân,<br /> trong 3 naêm gaàn ñaây chuùng toâi coù ñieàu kieän quaûn lyù<br /> beänh vaø ñieàu trò chuyeân khoa toát hôn. Baøi vieát naøy<br /> baøn luaän veà caùch ñieàu trò noùi chung vaø chieán löôïc ñieàu<br /> trò can thieäp noùi rieâng ñoái vôùi loaïi bieán chöùng heïp<br /> nieäu quaûn do lao maø chuùng toâi ñaõ phaûi ñöông ñaàu<br /> trong thôøi gian gaàn möôøi naêm qua.<br /> Caùc phöông phaùp ñieàu trò heïp nieäu<br /> (2, 3, 4, 6, 8,<br /> quaûn do lao nieäu sinh duïc<br /> 9, 10)<br /> <br /> - Heïp nieäu quaûn ñoaïn giöõa: 12,2%<br /> - Heïp khuùc noái beå thaän- nieäu quaûn: raát hieám gaëp,<br /> coù leõ do chöùc naêng thaän ñaõ sôùm bò taøn phaù (8,9)<br /> Thöông toån beänh hoïc:<br /> - Phuø neà: laø thöông toån sôùm, ñaùp öùng vôùi ñieàu trò<br /> noäi khoa.<br /> - Xô hoaù gaây heïp thöïc theå: laø thöông toån ñaëc<br /> tröng. Ñieàu trò baèng noäi soi can thieäp hoaëc phaãu thuaät<br /> môû.<br /> Phöông phaùp chaån ñoaùn:<br /> Laâm saøng<br /> <br /> Khoâng ñaëc hieäu.<br /> - Trieäu chöùng ñöôøng tieåu döôùi: tieåu gaét, tieåu<br /> nhieàu laàn, tieåu maùu ñaïi theå,tieåu ñuïc<br /> - Trieäu chöùng do vieâm vaø \ hoaëc beá taéc ñöôøng tieåu<br /> treân: ñau löng, thaän lôùn,…<br /> - Trieäu chöùng nhieãm lao chung:meät moûi, gaày suùt,<br /> soát nheï veà chieàu.<br /> - Trieäu chöùng hieám: voâ nieäu do heïp nieäu quaûn hai<br /> beân hay treân thaän ñoäc nhaát.<br /> Caän laâm saøng:<br /> <br /> - Xeùt nghieäm lao chung:VS, IDR, HIV ñeå truy taàm<br /> beänh nhaân HIV/AIDS + lao<br /> - Truy taàm lao phoåi keát hôïp: chuïp phoåi thaúng, BK<br /> ñaøm.<br /> - Xeùt nghieäm nöôùc tieåu: ñeå chaån ñoaùn coù lao nieäu<br /> <br /> Thöông toån giaûi phaãu<br /> Vò trí heïp:<br /> <br /> - Heïp moät beân: thöôøng gaëp nhaát. Hoaøng: 77,8%<br /> (29, 30)<br /> - Heïp hai beân: ít gaëp hôn. Hoaøng: 22,2%.<br /> <br /> 278<br /> <br /> - Heïp nieäu quaûn ñoaïn chaäu: thöôøng ôû ñoaïn saùt<br /> boïng ñaùi (juxtavesical). Heïp ôû ñoaïn naøy gaëp nhieàu<br /> nhaát. Hoaøng: 53,1%.<br /> <br /> Toång phaân tích nöôùc tieåu: chuù yù hoàng caàu,teá baøo<br /> muû, pH, tæ troïng nöôùc tieåu<br /> Caáy nöôùc tieåu tìm nhieãm truøng nieäu thöôøng keát<br /> hôïp (20% tröôøng hôïp, thöôøng do E.coli). (7,8,18)<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Caën Addis (hoàng caàu, baïch caàu / phuùt): xem tình<br /> traïng naëng cuûa ñaùi muû.<br /> <br /> chöùc naêng thaän, ñaùnh giaù chöùc naêng thaän saùt sao ñeå<br /> coù höôùng xöû trí phuø hôïp, chi phí coøn khaù cao.<br /> <br /> Nhuoäm Zielh tìm “ BK”tröïc tieáp (thöïc chaát laø tìm<br /> vi khuaån khaùng axít-coàn). Gaàn ñaây, duøng kyõ thuaät<br /> AMTD (Amplified Mycobacterium tuberculosis Direct<br /> Detection Test) vôùi ñoä chính xaùc 68-100%) (5).<br /> <br /> - Chuïp thaän caét lôùp ñieän toaùn (CT): khi nghi ngôø<br /> coù böôùu thaän keát hôïp.<br /> <br /> Caáy nöôùc tieåu treân moâi tröôøng LoweinsteinJensen tìm ñeå phaân laäp M. tuberculosis, BCG,caùc<br /> Mycobacterium nontuberculosis, laø xeùt nghieäm chaån<br /> ñoaùn chaéc chaén lao nieäu, theo kinh nghieäm rieâng cuûa<br /> chuùng toâi, chæ döông tính trong 30 - 38% tröôøng hôïp<br /> (20,22,25)<br /> PCR (Polymerase chain reaction) nöôùc tieåu tìm<br /> M.tuberculosis: laø phöông phaùp môùi, höõu duïng<br /> trong chaån ñoaùn lao phoåi vaø lao ngoaøi phoåi (12, 27,<br /> 28, 32) vì kyõ thuaät naøy cho keát quaû nhanh nhö<br /> phöông phaùp soi tröïc tieáp (sau 24 giôø), ñoä nhaïy vaø ñoä<br /> ñaëc hieäu cao hôn nhieàu so vôùi phöông phaùp soi tröïc<br /> tieáp vaø ñoä nhaïy cao hôn phöông phaùp nuoâi caáy (ñoä<br /> nhaïy 74-91%; ñoä ñaëc hieäu 95-100%).<br /> Chaån ñoaùn hình aûnh hoïc<br /> <br /> Chaån ñoaùn coù heïp nieäu quaûn<br /> - Sieâu aâm: thaáy thaän öù nöôùc, ñoâi khi thaáy nieäu<br /> quaûn giaõn.Coøn giuùp ích ñaùnh giaù theå tích boïng ñaùi (co<br /> nhoû) hoaëc theo doõi moät hang lao ôû thaän.<br /> - Nieäu kyù noäi tónh maïch (UIV): laø xeùt nghieäm cô<br /> baûn ñeå chaån ñoaùn vaø cuõng ñeå theo doõi. Vieäc phoái hôïp<br /> duøng maøn taêng saùng (image intensified fluoroscopy)<br /> cho pheùp laøm xeùt nghieäm ñoäng hoïc (dynamic study)<br /> nieäu quaûn beänh, ñaëc bieät laø khaûo saùt vuøng khuùc noái beå<br /> thaän-nieäu quaûn. Ñeán nay, Hy vaø nhieàu taùc giaû khaùc<br /> vaãn ñoàng yù raèng UIV laø xeùt nghieäm chaån ñoaùn lao<br /> nieäu coù giaù trò nhaát. (9,11,16,17,19,21,25,26).<br /> - Chuïp thaän- boàn thaän ngöôïc chieàu (UPR): caàn<br /> thieát trong tröôøng hôïp suy giaûm chöùc naêng thaän hoaëc<br /> beänh nhaân dò öùng vôùi iod. Töø naêm 1999, chuùng toâi aùp<br /> duïng chuïp UPR döôùi maøn taêng saùng quay xi-neâ (Carm) ñeå laøm xeùt nghieäm ñoäng hoïc vì khoâng laøm ñöôïc<br /> UIV ñoäng hoïc. (29)<br /> - Xaï hình thaän trong nhöõng tröôøng hôïp suy giaûm<br /> <br /> -Noäi soi chaån ñoaùn<br /> <br /> - Noäi soi boïng ñaùi + sinh thieát: ít coù giaù trò chaån<br /> ñoaùn.<br /> - Noäi soi nieäu quaûn: chæ ñònh hieám, coù theå laáy<br /> nöôùc tieåu rieâng reõ thöû vi truøng.<br /> Caùc phöông tieän ñieàu trò:<br /> Ñieàu trò noäi khoa (hoaù trò lieäu lao):<br /> (8,9,13,14,16,25)<br /> <br /> - Thuoác khaùng lao coå ñieån: caùc phaùc ñoà ñieàu trò<br /> ngaén haïn (6 thaùng ⎯ Gow 1979) (8,9,10) vôùi coâng<br /> thöùc coù Rifampicin (R), Izoniazide (H), keát hôïp vôùi<br /> Pyrazinamide (Z) hoaëc Ethambutol (E). Trong hoaøn<br /> caûnh vaø ñieàu kieän Vieät Nam do trong boái caûnh vuøng<br /> dòch teã, chuùng toâi aùp duïng coâng thöùc RHZ hoaëc RHE<br /> trong thôøi gian toái thieåu 9 thaùng (3 thaùng taán coâng, 6<br /> thaùng duy trì). Chuùng toâi traùnh duøng Streptomycin<br /> (S) vì theo Cibert (2), S coù theå laøm taêng hieän töôïng xô<br /> hoùa nieäu quaûn.Thöôøng chuùng toâi khôûi ñaàu baèng RHZ,<br /> neáu coù bieåu hieän ñoäc gan chuùng toâi seõ thay Z baèng E<br /> hoaëc duøng coâng thöùc thay theá coù Ciprofloxacin.<br /> - Nhoùm Quinolones: Ciprofloxacin (1) thöôøng<br /> ñöôïc ñöa vaøo coâng thöùc thay theá khi coù bieåu hieän ñoäc<br /> gan (vaøng da nieâm, taêng men gan…) hoaëc tröôøng hôïp<br /> khaùng thuoác. Ciprofloxacin 1g lieàu ñôn trong ngaøy keát<br /> hôïp vôùi E vaø S. Tröôùc ñoù, Estabanez 1992 (4) hay<br /> Tsukamura 1985 (37) duøng Ofloxacin.<br /> - Thuoác khaùng vieâm Steroids: duøng khi ñieàu tròvôùi<br /> thuoác khaùng lao coå ñieån trong 3 tuaàn maø khoâng thaáy<br /> caûi thieän treân UIV. Thuoác löïa choïn laø prednisolone<br /> lieàu cao (20 mg × 3 laàn moãi ngaøy) trong 4-6 tuaàn. Vì<br /> Rifampicin laøm taêng ñoä thanh thaûi prednisolone (laøm<br /> löôïng thuoác ñeán moâ giaûm 66%) neân thöôøng phaûi<br /> duøng lieàu cao. (7,8,9)<br /> Noäi Soi Can Thieäp: bao goàm:<br /> <br /> - Soi boïng ñaùi, ñaët thoâng JJ nieäu quaûn, duøng<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br /> 279<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br /> <br /> trong thöông toån phuø neà hoaëc ñeå giaûi beá taéc caáp thôøi.<br /> - Soi + nong nieäu quaûn baèng thoâng bong boùng<br /> hoaëc thoâng nieäu quaûn, thöïc hieän nhieàu laàn (Cos vaø<br /> Cockette,1982, thaønh coâng 50% (36) ; Murphy vaø<br /> coäng söï, 1982, thaønh coâng 64%, soá laàn nong trung<br /> bình 4 laàn (9))<br /> - Caét xeû nieäu quaûn qua ngaõ noäi soi (8,9): noäi soi<br /> nieäu quaûn vaø caét xeû ñoaïn xô heïp baèng dao laïnh.<br /> Do coù tæ leä thaát baïi cao vaø phaûi laøm nhieàu laàn neân<br /> nhieàu taùc giaû khoâng uûng hoä phöông phaùp noäi soi can<br /> thieäp<br /> <br /> - Duøng noäi soi can thieäp (nong nieäu quaûn,…), laøm<br /> nhieàu laàn, vai troø coøn baøn caõi.<br /> - Phaãu thuaät taïo hình nieäu quaûn ± taïo hình phoái<br /> hôïp.<br /> <br /> TÌNH HÌNH ÑIEÀU TRÒ HEÏP NIEÄU QUAÛN<br /> TRONG GIAI ÑOAÏN 5 NAÊM<br /> (Töø 1/ 1995 ñeán 12 / 1999) (29, 30)<br /> Toång soá beänh nhaân lao trong 5 naêm: 188, coù 63<br /> beänh nhaân heïp nieäu quaûn.<br /> Tuoåi: töø 15 - 79 tuoåi, trung bình: 43,1 tuoåi<br /> <br /> Phaãu thuaät taïo hình nieäu quaûn: (34)<br /> <br /> Giôùi: Nam: 79 / 188 (42%)<br /> <br /> - Caém laïi nieäu quaûn vaøo boïng ñaùi (CLNQVBÑ) coù<br /> taïo cô cheá choáng traøo ngöôïc:<br /> <br /> Nöõ: 109 / 188 (58%)<br /> <br /> - CLNQVBÑ ngaõ ngoaøi boïng ñaùi (Lich-Greùgoire).<br /> - CLNQVBÑ ngaõ trong boïng ñaùi (Hutch).<br /> - CLNQVBÑ ngaõ phoái hôïp (Politano-Leadbetter,<br /> Paquin, ….)<br /> - Caét ñoaïn nieäu quaûn noái taän taän, phaãu thuaät<br /> Davis, heïp nieäu quaûn phaàn ba giöõa.<br /> - Taïo hình khuùc noái nieäu quaûn – boàn thaän:<br /> Anderson-Hynes hay Culp (hieám).<br /> - Taïo hình khaùc: phaãu thuaät Boari-Ockerblad, taïo<br /> hình nieäu quaûn baèng ruoät, taïo hình nieäu quaûn + laøm<br /> roäng boïng ñaùi nhoû (augmentation cystoplasty).<br /> Chuyeån löu nöôùc tieåu:<br /> <br /> Môû nieäu quaûn ra da taïm thôøi hay vónh vieãn;<br /> chuyeån löu nöôùc tieåu hoài traøng hay ñaïi traøng (roái loaïn<br /> taâm thaàn, ñaùi daàm,tieåu khoâng kieåm soaùt). (9)<br /> Chieán löôïc ñieàu trò:<br /> <br /> Laâm saøng<br /> Treân 63 beänh nhaân heïp nieäu quaûn<br /> Beân<br /> - Heïp nieäu quaûn hai beân 13 / 63 (20,6%)<br /> - Heïp nieäu quaûn hai beân + traøo ngöôïc 1 / 63<br /> (1,6%)<br /> - Heïp nieäu quaûn moät beân 49 / 63 (77,8%)<br /> Vò trí:<br /> - Heïp nieäu quaûn moät beân traùi 29 / 49 (59,2%)<br /> - Heïp nieäu quaûn moät beân phaûi 20 / 49 (40,8%)<br /> - Heïp nieäu quaûn ñoaïn chaäu<br /> <br /> 26 / 49 (53,1%)<br /> <br /> - Heïp nieäu quaûn ñoaïn giöõa 6 / 49 (12,2%)<br /> - Heïp nieäu quaûn khuùc noái 1 / 49 (2%)<br /> Möùc ñoä:<br /> - Heïp nieäu quaûn nhieàu ñoaïn 10 / 49 (20,4%)<br /> <br /> Ngaøy nay, caùc taùc giaû (9,17,19, 26) ñoàng yù<br /> phöông thöùc ñieàu trò töøng böôùc nhö sau:<br /> <br /> - Khoâng roõ ñoaïn heïp hoaëc nghi ngôø heïp 6 / 49<br /> (12,2%)<br /> <br /> - Ñaàu tieân, seõ duøng thuoác khaùng lao ñôn thuaàn<br /> (xem nhö thöông toån phuø neà). Theo doõi saùt, 3 tuaàn leã<br /> sau chuïp UIV kieåm tra, neáu khoâng thaáy caûi thieän:<br /> <br /> - Heïp nieäu quaûn + suy giaûm chöùc naêng thaän<br /> cuøng beân 18 / 63 (28,6%)<br /> <br /> - Duøng Corticosteroids lieàu cao (prednisolone 20<br /> mg × 3 laàn / ngaøy) trong voøng 4-6 tuaàn leã, chuïp UIV<br /> kieåm tra, neáu khoâng thaáy caûi thieän:<br /> <br /> 280<br /> <br /> Ñieàu trò:<br /> Phöông phaùp ñieàu trò<br /> <br /> - Ñieàu trò noäi khoa ñôn thuaàn: 23 / 63 (36,5%)<br /> <br /> Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br /> <br />